Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

;,I .. ? Y Crane/ .,/ ! I…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Y Crane/ ACT IV. g(Parhad.) T.J.: Tysech chi, Mr. Jones, yn gweld yr hyn weles i, fysech chi byth yn defn- yddio pulpud lesn Grist yn Hermon i son am ogonianne rhyfel. T. J.: Ma pob aberth yn ogorieddus, odi wir, w. T.J.: Gadewch hi ranna, Mr. Jones, ne sai fyddwch yn cymharu, unwaith yto gyflafan y gwledydd i Aberth y Groes. Nid aberth yw cyflafan, Mr. Tones T. Beth oedd gyd a ni i neud w, ie wir, w! v' T.T.: Dyna fyse'r fyddin yn alw'ii llwfrdra yn wyneby gelyn. Wedi troi'ch oefen y'ch chi wir, Mr. Jones. Cerwch i'r ffrynt ych hunan am dro, Mr. Jones, yn lie hili, rha'i erill mas yno. M.I.: Tom! T.T.: 'Do s arna i ddim isie elywed Mr. Jones yn siarad rhagor am y rhyfel, Megan. Rw i'n mynd i'r parlwr.. (Yn mynd. ) T.J. (wrtho'i hun): Dylanwad -anffodus •iawn, ie wir, w. j Beth y'ch chi'n feddwl wrth ddy- lanwad anffodus, Mr. J ones ? At bwy y'ch chi'n cyfeirioF T.J.: At ty rhai sy'n dysgu syhiade felna i'r bechgyn, ie wir, w. M.S.: Ry'ch chi'n cyfeirio at Elwyn 'y rnrawd T.J.: Wel, na, wli- Ni-, ddim yn henna, ma rhywun wedi dylaiiwadir at-no ynte. M.I.: Mr. Lewis, Bethel, .y'ch chi'n i feddwl! Na, Mr. Jones, gwaetha'r modd, gyda chi y dysgodd Tom gynta, ag arnoch chi y gwrandawodd, ond 'y mae e wedi fveld a dysgu rhywbeth araB erbyn hyn. Mi fyse llawer rhwng Elwyn a Mr. Lewis .a mynd o gwmpas y lie i daflu allan ryw ensyniade fel y'ch chi'n gneud, Mr Jones. B w i am i ehi ngadel i nawr. T.J.: 0, rw i'n intriwdo rwy'n gweld. M.I.: Chwarter awr sy er pan gyr- haeddodd Tom. T.J.: Mae arna i isie gweld ych tad w, om; wir, w. Mae e mas a wn i ddim pryd claw S nol. T.J.: 0, wir w, odi e mhell? M.I.: Nag yw; mae e a main yn rhoi pethe Gwenni Huws yn 01 yn 11 lie yn y ty (yn mynd at ddrws y parlwr). Tom, da chi galwch ar 'y nhad yma. T.J.: Pethe Gwenni Huws! Pwy bethe? M. 1. Y petbe odd wedi 'u dwyn o'r ty -y cwhwl odd gyd a hi. Ma nhw'n gor- fod rhoi'r cwbwl yn 01. } T.J.: Newdi chi fod yn ofalus o'ch geire, Miss Ifan. Peth mawr yw dweyd bod y pethau wedi ei dwyn, ie wir, w. M.I. Nag yw e'n bet.h mawr yn y byd. Ma,'n dda i chi taw Ehvyn 'y mrawd sy gyd a chi i -ddelo ag e. T.J.: Rhaid i fi'ch rhybuddio chi'ch bod chi'n sangu ar dir peryglus. j M.I.: Nagw, tiagw, Mr. Jones. Aros- j■ wch nes daw'r American Officers yma, j gewch weld wedyn. j T J.: American Officers J .I. le'r ddau wrbynheddig o'r America oedd wedi gneud ewyllys Gwenni Huws, yr ewyllys iawn. Ond dyma nhad a mam yn dod nawr. j (D.I. a L.I. yn dod i mewn.) D .1.: A oes gyd a chi ryw neges, Mr. Jones? T.J.: "Vel oes, wir w, rw i'n elywed eich bod chi yn 'y nghyhuddo i ar hyd y lie o fod wedi gneud twyll ynglyn ag j ewyllys Gwenni Huws.. B.I.: Chi fuoch yn offeryn yn Haw twyllwyr, ond nid fi sydd wedi rhoi'r hanes allan. Mi wyntyllwyd y cwbwl m- wia cwrdd eglwys yn Bethel nos Fawrth pan odd ych penderfyniad chi ynghylch gwrthod Morgan Lewis. dan ystyrietii t yno. Fe fu Martin Rhys yn dwyllwr, a ma lie i ofni'ch bod chithe'n fwy nag i .offeryn diniwed yn i law e. Ma'r pender- fyniad sgrifensoch chi i Martin Rhys yn proli rhvwbeth. T.J.: Ma arna i ofn y bydd raid i fi alw sylw'r eglwys at ych ymddygiad chi, rhaid wir w. 0.1.: Pob cr,so i chi'n gyrru ni i gyd 1 ar ol Elwyn. Ma'n bosibl y byddwn ni'n well 0 law.er. ?id amser i ddynion ofni rhai fel chi yw hi'r dyddie hyn. T.J.: Mae Mr. Martin Rhys wedi j ymlUw a'r fyddin, i ymladd dros i wlad, a 'dyw hi ddim yn deg idd i enllibio fe yn ?a Idyw ?-i ddiinyn deg idd i enllil)io fe yn L. 0 dyna'r hen gan—ymuno a'r fyddin yn gneud y du'n wyn! j D .1. Dos dim isie siarad am y fyddi-ii. Ma gen i ddau fachgen annwl wedi marw dros u gwlad. Y cwestiwn yw hwn, Mr. j Jones: A oes gyd a chi rai o bethe Gwen- j ni Huws? Os oes, gore po gynta i chi y byddan nhw'n ol yn y ty. T.J.: 'Does gen i ddim ond yr hyn a < ges i'n onest, nag oes wir, w. D. I.: Peidwch a siarad- rhagor a fi am onestrwydd nag anonestrwydd y peth. Mae yna rai pe.the'n eisie. Mi ath Mar- tin R'hys i'r fyddin i osgoi'r canlyniade, j a f alle, na chas e ddim amser i weyd y .cwbwl wrthwch chi. I T.J.: Ry'ch chi'n camliwio. odich wir, w. Rw i'n ddiniwed, odw wir w. L.I.: Fu cynilonnwr erioed yn ddi- niwed. Mr. Jones. Nawr, ma'n amynedd | i'n pallu. M« gyd a chi gyfle i fynd a gneud pcthe'n iawn yto cyn daw'r Americans vma. A ma arna i isie'r lie jj yma. Ma maehgen i a Tom Trefor mas yna'n disgwyl He i ddod miwn; maElwyn || yn dod o'r carchar a Tom dan i glwyfe [ o'r rhyfel a. ma arna i isie lie siriol a, di- ragrith iddyn nhw gyd a.'i gilydd. I T.J.: Ry'ch chi'n gallu bod yn bigog | iawn w, odich wir, w. L.I.: Plant y gorthrwm y'n ni, heno, .:a ry'n ni am fod gyd a'n gilydd heb un •cysgod ange yn yr un lie a Ili. Ry'n ni'n •disgwyl Morgan Lewis a Twm Sam yma. T.J.: Olio, ii yw'r cysgodangeN, iefe. Nos da, nawr. (Yn mynd.) M.I. Wel, wel, be sy wedi dod dros- och chi'ch dau heno? D .1.: Gal ;.y'n perffeithio twy ddioddef- iadau y'. lli, Megan fach. M. I Odi Elwyn yna? L.I.: Odi, fydd e a Tom yma nawr mor gynted a gwelan nhw fod Talmor wedi mynd. M. 1. Shwd ma Elwyn ? L.I.: Fel fe'i hunan! Ond gwed wrtho i, Megan., faint fu'r creadur yna'n flino arnoch chip M. t.: Mi ddath yma heb fod vn hir ar ol i chi fynd, a mi ath yn ddadl rhyngddo a Tom, a mi ath Tom i'r pariwr o'i glyw e. Mi ddechreuodd arna inne, a mi hales inse Tom i'ch mo'yn chi. (Elwyn a Tom yn dod i mewn.) E.I.: Megan annwyl (yn ei chusanu). Me! O'r hen granc aiimvyl! EJ.: Mi ddaw Twm Sam a Morgan Lewis, ond ddaw Gwenni Huws ddim (YI eisiedd ac yn cuddio'i wyneb yn ei ddwy- lo). L.I.: 'Dyw Twin, druan, ddim wedi cysgn fawr ddim er pan est ti i ffwrdd. E.I.: Twm druan! M.I.: Ma Twm wedi dysgu siarad yr um fath a Talmor Jones, "odi wir, w." É.I.: Mi fydd yma'n awr. j T.T.: Ma tipyn o farHjers yn Twm, mi ddath e miwn-at Megan a finne a mi ath mas ar unwaith, ond odd dim shwd beth a chal Talmor mas. EJ.: A Megan a chitlie isie earn, 0!'r rhai bach! (Swn Twm yn rarlamu tua'r ty ac yr gwaeddi, "Hiar, hiar." Yn dod i mewn.) T.S.: 0 Ewyn bach we, o gwboi Ewyn, ie wir, w. Shmae Ewyn? Shmae? (Elwyn yn ysgwyd 11aw ag ef a Twm yn dawnsio o'i gwmpas.) E.I.: Eiste lawr, Twm. Ma'n dda gyd a fi dy weld ti. T.S.: Megan a Tom caru. (Yn eistecld.) T.T.: Paid a gewyd y ewbwl nawi-, Twm. ('rwm, mor hum ag yr eisteddodd yn dech- reu eysgu a chwyrnu.) 1..1.: Wel, y creadur tIawd, mae. e wedi cysgu, dyw e ddim wedi cysgu er pan est ti off. E.I.: Twm bach, paid a chysgu, mach- gen i. (Yn ei ysgwyd.) Cymer hwn a cher sha thre. (Ya estyn owns o ddy- baeo ido.)d Dere, ma gen i rywbeth i dy fam yto. (Yn tynnu parsel bychan o'i j boced). Cer a hwn iddi. T.S. (yn eymryd y pethau): Bally Jar- mans dim mynd ti off yto, Ewyn? EJ,: Na, Twm bach, af fi byth off or- wthot ti yto. Cysga di heno, Twm, a dere yma bore 'fory. Megan, cer gyd ag e rhag ofn iddo gysgu ar y tfordd. T.S.: Gwboi Ewyn. (Yn mynd gyd a Megan). Rkyfedd fel ma rhai felMa'n ded yn rhan o fywyd dyn. (Morgan Lewis yn l'huthro i mewn.) M.L.: Elwyn, shmae, shmae, shwd y'ch chi'n t(-imlo E.I.: Rwy':a teimlo'n llawen, Mr. Lewis. M.L.: Am eich cyfrif yn deiiwng. E.I.: I ddioddef amarch. M.L.: 0 achos ei enw Ef. EJ.: Cheisies i na ffafr, na thrugaredd ar law-dyn. M.L.: Mae bob amser yn well peidio, •pan • fyddoch yn slwr eieh bod ar lwybr dyledswydd; ond gwelwch wrtho i, odd Twm Sam wedi meddwi heno, rown i'n | gweld Megaia yn i lusgo fe mlaen dan chwerthin.. L.9.: Na, Mr. Lewis, heb gysgu fawr mllie e er pan ath Elwyn bant, a wedi iddo weld Elwyn mi gysgodd yn y gadair fan hya. M.L.: Y ereadur tlawd. Wyddoch chi, ma Elwyn,—a chithe fel teulu ran hynny, yn rhoi ysgwydd gref dan faich i fam e. Mae'ch parch chi i Twm yn help iddi hi na feddyliech chi ddim. L.I.: Nawr own i'n gweyd cyn i chi ddod miwn, i fod e'll rhyfedd fel ma rhai felna'n dod yn rhan ø fywyd dyn. M.L.: Gwyn eich byd fod rhai feliaa'n cael lie yn eich bywyd. (Megan yn dod i mewn.) M.I.: Wedi bod yn mynd a bachan ifane sha thre rw i, Mr. Lewis. M.L.: Bendith arnoch chi, ngeneth wen i. L'I.: Well i ti, Megan a Tom, setlo a -? .v Tom, setlo a Mr. Lewis ynghvlch priodi, nawr. T.T.: Ie, a pheidweh a dadleu dim, Mr. Lewis, 'does neb arall i gal gneud. M.L.: Dyna fi wedi nghonsgripto! Ond does gen i ddim llawer o amser nawr, mi alwa i etc, cyn nos. Ma'n dda gen i'ch gweld chi ''nol, Elwyn. I L.I.: Roen nhw'n ffaelu mynd ymlaen a'r gwaith hebddo fe. M.L.: Na, na, nid h ',nny nd mi ffeind- iodd y manager fod ,a?,.d ynte hefyd dipyn o gydwybod. Ma'r bill yn decnreu meddwi. E.I.: Wel rw i'n rhydd o wneud un- rhyw ymgais i osgoi dim a fyse'n fy aros i. Does gein i na digter na chwerwder at neb, ond ni thre i byth yn ol. Mae nerth yn dod i fi sy'n gryfach nag angeu. M.L. Rwy'n i nabod e! Dyna'r nerth all trorddio bod yn dyner wrth y gwan a. maddeu dan yr hoelion. L.I.: Mae calon mam yn diolch i chi, Mr. Lewis, am sefyll dros Elwyn pan odd pawb yn i erbyn e! B.I.: Mae'r goleuni'n llewyrchu fel canol dvdd! M.L.: Wyddoch chi, Elwyn, dydw i j ddim wedi" gweld llawer o honoch chi, ond chi fuoch yn oleuni ac yn ddatguddiad o nerth i fi. Rwy'n teimlo gryfach er pan gwrddes i a chi. A nawr, o hyn allan, gadewch i ni gyd a'n gilydd ddal goleu'r Groies ar y byd. (Elwyn yn codi ac yn rhoi ei law iddo.) (Liem.)

! 'Colofn y Celt.

-.?. ?; ... 1.11,?, BEES BILIOUS…

i.i ! 0 Faes y Gad. : - I

Advertising