Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

Bin Senedd a'n Seneddwyr.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Bin Senedd a'n Seneddwyr. GAN Y GWYLIWR. Tro enbyd i'r Llywodraotil) oedd dy- iarniad y Barnwr Sankey yn yr Uchel- Lys dydd Mercher ar y ewestiwn o godi treth ar nwyddau neillduol a ddygid i'n porthladdoedd. HoS gan hvyafrif Toriaidd y Llywodraeth yw y tollau hyn, oblegid torrwyd ar gwrs Masnach Rydd. Yn ystod y Rhyfel galluogid yr awdurdodau i wneud fel y mynnent dan nawdd D.O.R.A., ond! erbyn hyn cyll y foneddiges hon ei hewmcdd. Cyhoeddodd Syr John! Simon ei fed yn bwriadu ameu hawl y Llywodraeth i'r trethi uchod, a, hys- bysodd ci fed yn bwriadu dod aj nwyddau arbennig trosodd o Sbaen, a gwahoddodd unrhyw un i'w atal am y. carai godi'r peth i'y Uysocdd. Ond i (meihodd v LIywodi'a&th o'r m&es;; cyhoeddasant gyfres o nwydda.u trethadwy, ac felly cariodd Syr John y dydd. Erbyn hyn gosod- odd Masnachwyr o Fanche&ter j brawf pellach ar y gyt'res uchod eto, a, dywed y Barnwr Sankey fod y gyfraith yn erbyn y Llywodraeth. Yn ol y Llywodraeth gesyd hyn fwy fyth o angen am yr Anti-Dumping ,BiIL Dichon, er hynny, y codir yr achos i iys uwch. 1 Mynd o ddrwg'i \vaeth yw hanes pethau yn yr Iwerddon. Ceir yno yn yrnyl 80,000 o wyr yn y fyddin a'r heddlu. ac etc i gyd ffynna troseddau ar ra.ddfa eang iawn. Addcwid y Prif Weinidog oedd y dygid i'r Senedd fesur newydd o Ynireolaeth i'r Iwer- ddon, a hynny cyn codiad y Ty dros y Nadolig. Er 'syndad, tynnir hyn yn ol, a/r cyfan a'geir yw araith gan y PrifWeinidog yn rhoi braslun o'r. mesur y bwriedir ei gynnyg y nwyddyn nesaf.. Yn ol fel y saif pethau, daw y mesur a ba.siwyd gan Mr. Asquith yn ddeddf. pan arwyddirheddwch- Ond,j nid oes undyn byw yn fodicn ar y mesur hwnnw heddyw, ac eithriadol j bwysig yw bod yn barod a rhywbeth i gymryd ei Ie.- Fel prawf araU o'r cythrwa ymhuth y Gwyddelod,, ceisia Arglwydd French godi urdd liewydd o gwnstabliaid i gynorthwyo yr heddlu ac i bob diben ymarferol gorf odir clarcod yn swyddfeydd y Llywodraeth i uno a'r corn newydd hwn. Cymer- odd y "Freeman's Journal" aches y gwyr hyn i.'fyny, a thrwy hynny rhodd- odd yr Awdiii-clod,au, derfyn ar y new- yddiadur hwnnw. Gwrthdystiodd Mn. T. P. 0' Connor j a Joseph Devlin yn gryf yn y Ty nos Fawrth yn erbyn gwaith y Llywodr- acth yn rhwystro cyhoeddi y newydct- iadur, a Hwyddasant i godi dadi ar y cwestiwn* Tystiai Mr. 0'Connor nad oedd dim yn beryglus yn yr erthygiau a gondemnir, a.bod profion i'w caelo gynllwyn sydd a' i fwriad i gynhyrfu. yr Iwerddon i wrthryfel a therfysg er mwyn cael atal Ymreolaeth. Bu'r "Freeman's Journai' trwy gyinodj maith o ganrif a hanner yn gefnogol i'r mudiad cyi'ansoddiadol i gaei ym- reolaeth i'r Iwerd don, ac oherwydd hynny ..profcdd y perchnogion gdUed enfawr pan gododd Smn Ffein trwy'r wlad. Atebodd y ddadi uchod bwrpas aralL B-wriad .y Llywodraeth, ac yn arbennig Syr Edward Carson a'l griw. oedd rhoi dydd Mawrth i basic Mesur Addysg i'r Iwerddon. Atebai hyn bwrpas Ulster i'r dim. BoSent hwy gael, diwygiadau heb Ymreolaeth. Ar y Haw arall, dadleuai .Mr. Devlin mat oferedd fyddai treulio amser gyda hyn os oedd y Llywodraeth o ddifni pan oedd yn addo Ymreolaeth i'r lwer- ddon. Cyhuddid y Llywodraeth o greu troseddau, ac'edrychid ar ataliad y "Freeman's Journal" fel gweithred fydd yn analluogi y Gwyddelod i ystyr- ied y cynhygion fydd y Llywodraeth yn gynnyg iddynt. Fodd bynnag, iladdwyd y Mesur Addysg am y tro. Gwisgodd larll Stanhope y fantell wen ac aetb yn drpednoeth ddigon gerbron y Pab bynod hwnnw, larll Curzon, dydd Llun. Efe druan oedd wedi symud yn Nhy yr Arglwyddi dros. gael dirprwyaeth i edrych i fewn i achos Miss Douglas-Penn.mt. Yr oedd Ty y Cynredm wedi gwrthod hynny vn bendant. Ijiwyddodd larll Stan- hope gy da'r Arglwyddi. Hysbysodd hwy.nt ei fod yn gwybod \am dystiol- aethau digonol i ategu cyhuddia.dau Miss Douglas-Pennant. Erbyn hyn md ioedd ganddo ddim i'w wneud ond ymddiheuro i/r Arglwyddi ac i bawb ereill a ddeuent i fewn i'r fusnes. .Tynnoddeieiriauynoligydadat- ganodd ei ofid am unrhyw boen allasai fed wedi ei beri trwyddynt. Hysbys- odd hefyd ei fod wedi talu holl gostau Miss Glubb, geneth ieuane a gyhudd- id o anfoe&oldeb ond a gliriodd ei hun y tuhwnt i bob amheuaeth. Atebwyd ef gan larll Curzon gyda cherydd a nroenucheledd, .ond atebwyd yntau hefyd yn biii- chwyrn gan larll Salis- bury. Dydd Mercher diweddaf, yn 10 Downing Street, rhoddodd Mr. Lloyd George ginio er anrhydedd i Dywysog Cymru. Cynbwysai y cwnmi bron yr oil o brif-Bwyddogion y Liywodraeth. Nid oedd Mr. IIlingworth, y Post- feistr CyffredinoI) yn ddigon iach i fod yn brcsenol. Dyma'r tro cyntaf i nifer o'r rhai oedd yno gyfarfod a'r Tywysog ar ol ei ddychweliad o Cana- da. Gyda sydynwydd a nerth cyfyd larll Rosebery ei lais yn erbyn y Llywodr- aeth, ni d oherwydd eu harafwch yn gwneud heddwch hac am eu bod yn cadw India, a Pheraia, yr lweructon, a'r Aifit mewn terfysg bythol. -Nid yehwajth oherwydd crocbris y bwyd- ydd, na'r streics a/I' helyntion llafurol a'n blinant, ond ana fod y Llywodraeth ebe ef, yn lladrata tiroedd oddiarno! Y Llywodraeth yn lladrata tir oddiar Arglwydd, coner' Pwy glywodd am y fath beth erioed o'r blaen? Nid rhyf- edd fod ei tu'glwyddiaeth yn synnu ac yn arswydo. Peth digon cynredin yw i arglwyddi ddwyn tir oddiar y bob!; ond, gwarchod pawb, lladrata tir Ar- glwydd Wele rydd-gyneithiad o lythyr larll Rosebery at Syr H. t rank, ond gadewir i fewn rai geiriau yn yr iaith eu rhoddwyd oblegid anodd fydd- ai iawn gyileithu y perlau hyn: "Gwrthwynebwch gael eich cymharu i'r burglar ptckpocket, ond pan fydd unrhyw un yn ceisio fy robio i o'm tir edrychaf arno fel ar leidr. Adeiladasoch ychydig huts am bris gwallgof ar ymyi fferm ragorol, ac yn awr hawliwoh feddiant o'r fferm er mwyn ca.Hl (*uddio y gwastraff digwil- ydd ar arian y cyhoedd a. wnawd gan eich swyddfa. Honnwch, heb wrilo, eich bod yn arnddiffyn y trethdalwr. Rhagoch chwi, er hynny, y mae eis- ieu ei amddiSyn. Gwariasoch -E68,000 ar yr huts fnaidd hyn. Nid rhyfedd eich bod yn dymuno cuddio'r fath ofer- edd. Os yw elch &ane yn un chwithig, y mae yn bcrffaith amiwg fel yr eiddof finnau. Yr ydych yn cynnyg gwerthu nerm gyfoethog o'r eiddof yn erbyn fy ewyllys. Nid oes eisieu ail-adrodd beth a feddylia dynion gonest am y fath ymddygiad. Caiff y cyhoedd ben- derfynu a chredaf ei fod wedi gwneud." Y mae gobaith etc am un i gymryd lie arwr Limehouse gyda phwnc y tir. Holodd Archesgob Caergaint y laywodraeth ynghylch cyflwr yr Ar- meniaid y dyddiau hyn, ac atebodd larll Curzon ef gan ddweyjd fod yr Ar- meniaid yn fwy gwasgaredig nag er- ioed, ac mai ychydig argoel sydd y gellir perswadio America i gymryd y cvfrifoldeb o amddiRyn y bobi an- ffodus hyn. Ceir tua 12,000 ohonynt yn Aleppo, a myrddiynau ar N6 o'u gwlad mewn Hecedd ereill. Ofn mawr y sydd y gwelir anol i alanas arnynt etc yn y dyfodol agos.. foddlonrwydd er hynny yn y ffaith fod y Twrc yng Nghaercysten wedi ei ddi- arfogiLiraddauhelaeth. Holwyd yn y Senedd yn ystod yr wythnos a oedd y Llywodraeth wedi derbyn cynhygion heddwch etc oddi- wrth y Bolsheuiaid, .ac ateb y Prif Weinidog oedd: "N addo." Holwyd drachefn, a cha.wd allan fod y Rwsiad LitvinoB' wedi danfon llythyr yn cyn- nwys y cynhygion hyn i Lysgennad Prydain yn Copenhagen, ac fod y¡ bon- eddwr wedi dychwelyd y llythyr heb ei agor, yn ol cyfarwyddyd y Llywodr- aeth.

Advertising

tNadoHg yn Nhregaron.

I -Newyddiott.

Advertising

DYDDSADUR EtSTEDDFODAU, etc.