Y Drafod

Y Diweddar R. E. Jones (Otro). Dywed yr hen ddihareb-" Os mynni glod bydd farw." A gwireddir hyn yn feunyddiol yn mywydau y rhan fwyaf o ddynolryw. Y mae Ilawer tra yn y byd, na chant fawr 0 sylw, ond wedi eu symudiad oddiwrthym, canfyddir eu gwerth yn llawer amlycach a graddol ddiflana eu gwendidau yn ngwyll y gorphenol. Nis gwn paham y gwneir y fath wahaniaeth cydrhwng y byw a'r marw, os nad oes ynom ryw eiddigedd afiach tuag at rai yn meddu ar ragoriaethau na pherthyn i ni. Diau hefyd fod rhinwedd- au y dyn da yn achlysur i ddangos ei ddi- ffygionynfwy amlwg fely datguddiay goleuni y brychau ar y ffenestr. Credaf hefyd ein bod yn dueddol i godi y safon ynglyn a'n pobl oreu gan ddisgwyl perff'eithrwydd oddiwrthynt, yr hyn sydd anmhosibl. Heb- law hyny nis gwyddom yn iawn werth brawd neu gyfaill, priod neu blentyn, tra yn ein golwg, am eu bod yn ein hymyl i'w ceryddu neu eu hanwylo pan y mynom. Ond pan y sylweddolwn ein bod wedi eu colli, teimlwn rhyw wagter ynom ac o'n cwmpas, nes galw allan y cariad a'r anwyl- deb oedd eu cymeriad a'u cymdeithas wedi gynhyrchu ynom. A dyna y pryd mewn gwirionedd yr ydym yn gallu eu gwerth- fawrogi yn llawn, a gwybod mesur ein hyin- lyniad wrthynt. Mae yr ystyriaethau hyn wedi rhedeg drwy fy meddwl wrth fyfyrio ar y golled ydym wedi gael fel Eglwys ac ardal Bryn Gwyn yn marwolaeth ein hanwyl frawd a'n cyfaill Robert E. Jones (Otro). Pleserus heddyw, ydyw cofio yr adeg y daeth i drigo i'r gymdogaeth hon, mai un o'rpethau cyntaf a wnaeth ydoedd, sefydlu math o Gym- deithas Ddiwylliadol fechan, a llwyddodd yn ei amcan, er ei fod yn gorfod gweithio o dan anfanteision lawer yn herwydd fod cylchfyd llawer 0 honom yu cael ei wneud i fyny, bron yn hollol gan waith, hela a chysgu. Yr oedd ef fel Saul yn uwch o'i ysgwyddau i fyny na neb o honom, a'i awydd am ddi- wylliant meddyliol a moesol yn angherddol. Efe ydoedd y prif symbylydd i waith trwy ein cymhell a'n calonogi i gymeryd rhan yn y cyfarfodydd hyn, a bu-yn foddion yn y modd yma i feithrin mewn amryw duedd at ddarllen, &c. A gellir dyweud yn ddibetrus iddo trwy ei ymarweddiad i fod o fendith anmhrisiadwy i'r gymydogaeth ac yr oedd yr un awydd yn parhau ynddo hyd ddiwedd ei oes. Nis gellir yn briodol hawlio iddo fedr neillduol fel gweithiwr, ond yr oedd yn gynllunydd da ac ymarferol. Ei hofr waith ydoedd darllen, neu gyfansoddi llith, ar ryw fater neu gilydd. Ysgrifenodd yn y modd hwn gryn lawer o bryd i bryd i'r BREINIAD gynt ac hefyd i'r DRAFOD, ynghyd a chyfnod- olion yr Hen Wlad. Yr ydoedd hefyd yn awdwr rhai ffug-chwedlau eithaf darllenad- wy. Gwelwn fel hyn ogwydd ei fywyd, mai ei amcan ydoedd nid yn unig gwella ei hunan, ond i fod o wasanaeth i eraill yn ogystal. Er hyn oll rhy brin y buaswn yn ei ys- tyried yn ddyledswydd arnaf ysgrifenu gair am dano, ar wahan i fy mod yn argyhoedd- edig ei fod yn ychwanegol at y pethau uchod, yn meddu ar gymeriad teilwng fel Cristion goleuedig. Credaf mai oddiar y safle hon y gweithredai yn ei ymwneud a holl is-amcanion bywyd. Yr oedd achos Iesu Grist yn agos iawn at ei galon, a rhoddai fynych brofion o hyny mewn gair a gweith- red. Teimlir colled fawr ar ei ol yn holl gylch- oedd yr Eglwys. Yr oedd yn meddu cyni- hwysderau diamheuol yn ei gymeriad fel blaenor i'n cynrychioli yn effeithiol yn y Cyfarfod Misol, Cynhadleddau, &c. Gan ei fod wedi ymryddhau o ofalon bywyd i raddau, meddai egwyl i ymweled a'r claf a'r trallodedig, ac yr oedd yn ei sirioldeb a'i ddawn ymddiddanol yn gwneud fod ei gym- deithas yn dderbyniol iawn gan bawb o'i hen gydnabod. Ond heblaw hyny yr oedd ynddo gymhwysder arbenig i allu cydym- deimlo a'r adfydus, am y gwyddai trwy broflad- beth ydoedd cyfarfod ag ystormydd blinion lawer pryd. A phrin yr ydoedd yr olaf wedi cwbl ostegu, pan ddaeth yr alwad i'n hen gyfaill adref o Swn y storm a'i chlyw." Heddwch i'w Iwch. CYFAILL. O.Y.—Buaswn wedi anfongair cyn hyn, ond fy mod yn disgwyl wrth gyfeillion eraill cymhwysach i ymgymeryd a'r gorchwyl. C.

Nazareth, Drofa Dulog. Cynhaliodd y lie hwn ei gyfarfod llenydd- ol nos Wener y 22ain, o dan arweiniad y Br. David F. Da vies. A ganiyn yw y rhag- leil:-A drodd Dechreu dyn," gan Gweir- ydd Hopkins, yn addysgiadol iawn cystadlu adrodd "Pum munud yn rhy hwyr," i rai dan 12 oed, un ymgeisydd, ac yn wir dei- lwng o'r wobr, sef David Vaughan; adrodd Y bachgen a'r afr," gan Abram Davies yn bur dda; beirniadaeth Thomas Lewis ar y darlun pwyntil, goreu Lizzie Jane Griffiths; eystadlu adrodd Y gerbydres ar dan," un ymgeisydd, ac yn deilwng o'r wobr, sef Nefydd H. Cadfan adrodd Disgyniad angel," gan Jane F. Davies yn dda fel arfer; adrodd 0 na bawn aderyn," gan Blodwen Lewis, yn wir dda beirniadaeth Mrs. Emlyn Griffiths ar rhwyllwau cwlwn (tie), goreu Mary Harriet Roberts; adrodd "Pa le mae fy nhad?" gan Mary Lewis; dadl "Mr. a Mrs. Deman," gan Nefydd H. Cadfan a Rachel Parry, yn ddigrifol dros ben adrodd Bydd dyner," gan Gweirydd ap Doyle, yn dda o'i oedran unawd swynol Ple'r aeth yr Amen," gan Amram Williams. Cawsom gyfarfod da ar y cyfan ag ystyried bychandra y cynulliad. Daeth geiriau Myn- yddog i'n meddwl wrth glywed y fath dwrw oddiallan,- "Astudiwch fechgyn anwyl Am rywbeth i'ch lleshau," &e. "Gresyn o beth fod plant Cymry (ie plant Cymry) yn pardduo eu hunain, a ninau fel cenedl, wrth wneyd y pethau hyn," meddai rhai oedd yn y cyfarfod, a'r un peth ddywed WAETH PWY. FT

Trelew. Daniel Owen y Nofelydd o'r Wyddgrug oedd gwrthrych sylw "Cymdeithas Ddiwyll- iadol Camwy Fydd yr wythnos ddiweddaf, a chymerodd y Br. R. E. Jones drafferth fawr i gasglu ffeithiau gwerth gwrandaw arnynt am y Nofelydd Enwog. Dywedwyd fod gan Daniel Owen bersonau adnabyddus iddo yn ei feddwl pan yn ysgrifenu Rhys Lewis, &c., a dyma sydd yn cyfrif am natur- ioldeb ei weithiau ac felly am eu poblog- rwydd. Cafwyd can gan Dilys Anne Jones; adroddiad gan Amy Thomas, a deuawd ddwywaith ar y Crwth gan y Bwyr. Tom Edwards a Ben Lewis. Yr oedd y cyfarfod yn dda trwyddo.