Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Hyn a'rLlall. I
Hyn a'rLlall. I -0- Dywedir fod nifer luosog o drig-olion Cwm Hyfryd yn bwriadu dod ilawr i'r Dyffryn dros y gauaf. -0- Dydd Sul diweddaf, fe anwyd merch i Mr. a Mrs. Wm: Jones (painter), Dyffryn Uchaf. Y fam a'r ferch yn dod yn mlaen yn rhagorol. '0- Daeth i'n clywedigaeth y dydd o'r blaen, fod y Parch. John Jones, Rio Negro,- brawd y Br. Richard Jones, Glyndu,, a'l fryd ar ddod drosodd i auafu yn y Dyffryn. O Dychwelodd y Br. John Griffiths,, Drofa, Hesgog o odre'r Andes yr wythnos ddi- weddaf. Bu i fyny am rai misoedd. Da genym ei weled yn edrych mor dda ar ol ei hir daith. -0-- Bu Mrs. Robert J. Roberts, Glan Alaw, yr hon a fu yn dioddef dipyn yn y dyddiau diweddaf hyn, am wythnos ym Madryn yn 1- Y _yn ddiweddar, a dychwelodd o lan y mor yn Ilawer iawn yn well. —-o— Deallwn fod y Br., Idris Roberts, Trelew, wedi bod yn bur wael ynystod yrwythnos- au diweddaf. Da yw clywed er hyny ei fod ar wellhad. Bydded iddo galel llwyr adferied, a hyny yn fuan. —o— Dydd Mercher, Chwefror 24ain, o flaen Ynad y Gaiman-y Br. R., Nichols, priod- wyd y Br. Iorvverth Jones, mb y Parch. R. R. Jones, Niwbwrch, a'r Fonesig Dilys Hughes, ail ferch y Br. W. H. Hughes (Glan Caeron). Pob Iwc iddynt. -0- Deallwn fod yn mryd Mr. Dixon, y Con- sul Prydeinig, yr hwn sydd ar ymweliad a'r Dyffryn ar hyn o bryd i ddod i aros am wythnos gyfan tua ardal y Gaiman cyn dychwelyd o hono i'w gartref. Os gwna hyn, caiff groesaw cynes mi wn. -0- Gwelsom ar y Brython Lerpwl, hysbysiad o eiddo y C. M. C. am argraffydd i ddod allan i Swyddfa'r DRAFOD. Gobeithio y llwyddir i gael bachgen teilwng, a hyny yn fuan. Mae digon o waith mae'n debyg yn y swyddfa hon yn bresenol i ddau neu dri o ddynion da. Mewn cyfarfod chwarterol, perthynol i un o'r enwadau yn Nghymru yn ddiweddar, cafwyd pregeth rymus gan un gweinidog parchus, ar bwnc a roddwyd iddo gan y frawdoliaeth, sef "y ddyledswydd o ym- wrthod a myglys." -0- Dywedir fod yna symudiad ar droed yn mhlith y Wesleyaid yng Nghymru i'r am- can o adferyd y "pregethu efengylaidd" a nodweddai y corph crefyddol hwn yn ei gyfnodau cyntaf. —o— Dyma englyn newydd spon a welals y .dydd o'r blaen i'r Kaiser H Ddu elyu, 'e bair ddoJef-drwy y wlad, Erlidiwr ein tangnef; Ond heddyw, er y dyoddef, Ei "fwstash yw ei fost ef 1 "Cyfaill," ebe y masnachwr wrth wydd- el, "ti a doraist dy addewid." "O! na ofalwch ddim," atebai pat "gallaf wneud llawer un arall gystal a hithau." -0- Yr wythnos hon daeth y Geninen am Ion- awr i law, ac ynddi y buom yn treulio ein dwy noson ddiweddaf, a hyny gyda bias a mwynhad. Ceir yn y rhifyn hwn ysgrifau grymus neillduol ar wahanol bynciau. Mae'r Geninen bob amser yn flasus, eithr gellid dweyd am hwn "ti a ragoraist arnynt oil. -0- Mae'r Dysgedydd am Ionawr hefyd yn dda dros ben. Mwynhawyd y bennod sydd ynddo o Hunangofiant y Golygydd hynaf yn fawr. Cafwyd bias hefyd ar ysgrif Gwylfa ar "New York a Beecher. Am- heuthyn hefyd oedd darllen ysgrif y Parch. Rowland Hughes, B.D., ar "Rhywun a Neb" yn ogystal aphregeth y diweddar Athro J. M. Davies. s -0- Adeiladwyd ty—un o'r tai mwyaf a harddaf yn y Dyffryn, ar ben y bryn uwch- law Ysbytty y Gaiman. Cauodd y perch- enog ddarn helaeth o dir i mewn ar ben y bryniau, ac erbyn hyn y mae wrthi yn ei drin. Gesyd felin wynt i fyny i godi dwr iddo, a bwriada wneud y lie yn winllan fawr. Dyma ddechreu trin y paith, a pwy wyr na welir yr hen fryniau i gyd yn bar- adwys hardd cyn pen nemawr" o' flynydd- oedd. Disgwyl mawr sydd tua'r Gaiman a'r cylch, am y "dyn mawr o Buenos Aires, chwedl hwythau, sydd i ddod i dalu ym- weliad a'r lie. Gwneir darpariadau diben- draw ar ei gyfer. Mae gweithwyr wrthi, o dan y Cynghor, ar hyd yr wythnos hon, yn trwsio ac yn g'lanhau'r ffyrdd. Da.yw gweld ambell i un fel: hyn yn dod i dalu ymweliad a'r lie, pe i ddim ond i'r 'stryd- oedd gael eu glanhau a'u tacluso dipyn. Clywais fod picnic ac asado-ac wn i ddim beth i gyd, i fod y dydd hwnw. Gobeithio ar ol yr holl ddarparu a disgwyl, na thyrr mo'i addewid a ni, fel y gwnaeth ei frawd rhyw ddwy flynedd yn ol. -0- Peth sydd wedi enyn digllonedd mawr y dyddiau diweddaf hyn, meddai y Parch. Eynon Davies mewn sylw o'i eiddo yn ddi- weddar,—yw, fod yna gynifer o greadur- iaid diegwyddor, yn troi ein caledi fel gwlad yn foddion budr elw iddynt hwy eu hunain. Gwerthu brethyn fel papur llwyd, a gwerthu bwyd i'n milwyr. ddim yn gymwys i fochyn respectable, er codi crog- bris am dano; a beth ddywedir am g-iwiaid fel hyn sydd yn pluo'r nyth ar draul ein gwlad ar adeg gyfyng fel hyn ? 0, —o— Diolch i Mr. McKenna SLI staff, meddai un newyddiadur Cymreig, am ddiogelu'r siwgr i ni. Prynodd yr holl stoc, ac y mae felly wedi ei gwneud yn amhosibl i Philis- tiaid y byd masnachol ein blingo gyda crog- brisiau. Am fara'r bobl, y mae'r pris yn codi, ac yn codi yn barhaus, nes y mae yn hen bryd i rywun mewn awdurdod roddi stop ar yr yspeilwyr. Y ddadl yw, ei bod yn anhawdd cael llongau i gario'r bwyd dros y moroedd. Mae yna r-ywfaint o reswm yn y ddadl hon, ond nid digon o lawer iawn i gyfiawnhau y prisiau anferth ofynir i'r tlodion am eu bara y dyddiau hyn, Gofyna gwyr y llongau yn bresenol brisiau gwar- adwyddus o uchel am gario bara dros y mor,—y maent yn gwneud miliynau o arian ar gefn y wlad. Cyferfydd y Senedd eto heb fod yn hir (yr hon sydd erbyn hyn wedi cyfarfod) a disgwyliwn y b)T dd 'cadw stwr' yn bod, a'r Llywodraeth yn rhoddi ei throed i lawr ar y shipowners. N:d oes dim a ofnir yn fwy gan y Philistiaid hyn, na goleuni, ac y mae plant y tywyllwch yn cael amser braf y dyddiau hyn, gan nad oes neb i alw sylw attynt." -0- Dywedir, ebai yr Hybarch E. Pan Jones, fod y gair Germani yn cael ei wneud i fyny o "gor," neu "ghor,gyru, cornio, brathu, gwaedu, topi, &c., a "man "-dyn, (felly, ystyr y gair Germani, yn ol Pan, yw cornio neu frathu dyn). Beth by nag-, ychwaneg-ai, am gywirdeb yr esboniad yna, mae yn ddi- gon sicr fod yr haneswyr Rhufeinig yn dweud mai rhai enwog am gornio a brathu oedd y Germaniaid mor fore a 210 c.c., a phriodol y gellir dweud am danynt heddyw, Megis yr oeddynt yn y dechreu y maent yr awr hon." -0 Aeth Gwyl Dewi heibio eleni yn hynod o dawel.. Braidd y cofiem mai Dydd Gwyl Dewi oedd,- -an mor ddiystyr a disylw y buwyd o honi. Ni wnaethpwyd yr un ym- gais. yn un man drwy y Dyffryn, hyd y gwyddom, i ddathlu yr hen wyl. Trueni mawr iddi gael myned heibio mor ddi- seremoni. Dyma'r unig wyl sydd genym jii fel Cymry, ac yr ydym bron bron a'i habergofi., Meddyliwyd yn siwr y buasem yn Idathliad teilwng o honi eleni, gan yn bod n'' nwyddyn y Jiwbili, eithrsiomiant aruthrol fu ein gobaith a'n disgwyliad. Beth sydd wedi dod o Bwyllgor Gwyl Dewi fu mor fyw yn y Dyffryn yn y blynyddau a fu ? Tybed nad oes riifer o'r aelodau yn aros ar dir y byw hyd yn hyn? Paham na ellid enwi rhyw nifer o Gymry twymgalon i aros ar y pwyllgor hwn, yn lie y rhai sydd wedi ein gadael, i'r amcan o gydweithio gyda'r rhai sydd eto'n aros, fel ac i fod yn allu yn y Dyffryn i alw sylw at yr wyl, ac i enyn set a brwdfrydedd i wneud dathliad teilwng o honi flwyddyn ar ol blwyddyn, yn llè: ei bod yn llithro heibio fel hyn yn barhaus, a. ninau blant Cymru yn gwneyd cyn lleied o honi.
Y GORLAN.
Y GORLAN. Cylch-fur 6d, di fargodion,—lie cynnull Y cannoedd carnolion; Yn ufudd try'r annofion O'u herlyn i'r Gorlan hon. GWYL DEWI DAWEL. Wele dawel Wyl Dewi,—yn hapus Hepian mae pawb ynddi O'r hen Sant, 'd oes air na si Am dannat yn ymdonni. Gaiman, Gwyl Dewi 1915. DEINIOL.
Family Notices
Geni. Jones.—Chwefror 28, ganwyd i'r Bonwr a'r Fones John Stanley Jones, Trelew, ferch. Hughes.—Mawrth 2, ganwyd i'r Bonwr a'r I Fones Meirion ap Hughes, Bryn Ffynon, fab.