Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Helyntion y Dydd. I
Helyntion y Dydd. t .» (,GA^ ANDRONICCS). I 1. PARHAD. tin peth arall y dymunaf ahv sylw ato, er dangos fod yr Anibynwyr yn ymarferol yn gwneud yr tin, peth ar Methodistiaid Calfin- aidd, ydyw gwaith Pwyllgor y Gymdeithas Genhadol Llundain, yr hon sydd dan uawdd yr Undeb Cynulleidfaol. Diamheu y cyd- nebvdd pawb fod y pwyllgor hwn yn cael e: wneud i fyoy o'r dynion gore, ac o ddysg- eidiaeth oracld uchel, a duvvioldeb diamheuol. Fe welir fod y pvvyllgor hwn yn gofyn i bob Cenhadwr cyn ei anfon allan i'r Maes Cen- hadol i ysgrifeiiu ei Gredo, hynny yw, yr hyn y mae yn ei gredu mewn perthynas a'r ath- rawiaethau. Gwelir felly nad yw'r Undeb Cynulleidfaol yn myned i gostau i anfon cenhadwyr i draethucyfeiliornadau, teimlent hwythau fel enwadau erail! rwymau neillduol i godi gwrthgloddiau er atal y gelyn ddyfod j i raewn a dysgu athrawiaethau croes i'r dat- guddiadau dwyfol. Nodaf ychydig o engreift- tiau er dangos y eyfrifoldeb mawr sydd yn gorphvvys ar yr eglwysi yn y cyfeiriad hwn. Sylvver ar yr hyn a adywed Pen yr Eglwys wrth angel yr cglwys yn Pergamus, "FeJlv y mae genyt tithau hefyd rai yn dal athraw- iaeth y Nicoliaid, yr hyn beth yr wyf fi yn ei gasau." Dat. il, 12-18. Mae'n mnlwg hefyd oddiwrth lythyrau Paul at yr Eglwysi, en bod yn cael eu blino gan ddysgeidiaeth y gau-athrawon; oherwydd hynny rhybuddiai hwynt i'w gochel. Ac yr wyf yn atohvg i chwi, frodyr. graffu ar y rhai sydd yn peri anghy-dfod a rhwystrau yn erbyn yr athrawiaeth a ddysgasoch chwi; a chiliwch oddiwrthynt. Canvs y rhai svdd gyfryw, nid ydynt yn gwasanaethu ein Har- ghvydd lesu Grist, eithr eu bol eu hunain; a Ihrvvy ymadrodd teg a gweniaeth, yn twylio calonau y rhai diddrwg." Rbur. xvi, 17, IS. ÍJywed y Br. lal "Nad yw golygiadau,' ps mor efengylaidd bynag yr ymddangosant i ni, a pha mor dda bvnag yw'r dynion a'u cym- cradwyodd,ond pethau sy'n newid adiflann(?) Mae amser yn effeithio cyfnewidiadau ys- gubol a chwyldroado! yni marn pobl gyda gohvg ar yr hyn sydd Efengylaidd." Wrth gyfeirio at Gredo yr Undeb'Efengylaidd dy- wed, Mae yn siwr eu bod yn hen ofnadwy. r?- f y Dyna yn ddiau sy'n cyfrifamy ff.iith fod arogl lhvydni arnynt." Nis galiaf gydweled a'r di- fyniadau uchod. Tybod nad yw yr Eglwys drwy'r canrifoedd i gyd wedi cael gafael ar wirioneddau nad oes dim a'u sigla. Ond yn ol lal, pethau yn newid yaynt yn ol yr am- gylchiadau, ac yn cael eu hysgubo ymaith trwy ryw ddaeargryn cymdeithasol, etc. Yr oeddv/n iuau yn arfer a chredu fod unrhyw wirionedd yn sefyli fel y graig. Onid dyn- ion sy'n newid trwy lyngcu cyfeiliornadau ? Addefwn yn rhwydd nad yw yr dihysbyddu'r Galr, pe felly ni fuasai end niweidiol, "mae rhvw newydd wyrth o'i augeu drud, o hyd yn dod i'r goleu." A pha beth bynag a ddaw i'r goleu, mae yn sicr o asio yn "grand" a'r- hen wirioneddau, tner gywrain nas gall treiddgarweh yr un Arch- angel weled yr asiad. Nid yw yr eglwys hyd yn hyn wedi colli yrhen wirioneddau, y rhai a ystyrid fel athrawiaethau syifaenol y gre- tydd Gristionogol, ond yn chwanegn atynt o 023 i oes. Fe honirgan rai fod uurhyw beth a ddysgir yn wrthwyueb i'r hen athrawiaeth- au yr, Newydcl," mae yn ymddangos fod H. J. D. yn un o'r cyfryw sydd yn coleddu'r syniad hwn, nid oes eisien ond craffa ar ei lithen yn y Gtverinwr Rhif 29, ond nid yw ei ddysgeidiaeth ond gwiro y geiriau yr hyn a fu a fydd," a bod hanes yn ail adrodd ei hun," gwelir yii eglur mai cymysgedd sydd yma o Sabelliaeth neu Pa- tripassiaeth ac luddewiaeth. Mae y Br. lill cystal a dyweud mai rhyw gynlluu Methodistaidd yw y symudiad yn nglyn a'r credo hwn, er cynllwvn i gael yr Anibynwyr i'w rhwyd, ond fe welir mor ddi- sail yw'r honiad hwn, wrth sylwi ar weith- rediadau y pwyllgor. Onid yw rhif cynrych- iolwyr y Methodistiaidbob amser yn y lleiaf- rif. Gadewch i ni gael gweled pa fodd y cychwyhodd yr Undeb. Feallai nad yw pawb yn gwybod mai y diweddar Thomas S. vVilliams, Tresalem, fll yn offeryn amlycaf yn ei gvchwvniad un o'r dynion goreu wel- odd y Wiadfa mewn mwy nag un ystyr, yn wladol a chrefyddol, gwr o argyhoeddiad dwfn, teimlai yn angerddol dros gael Undeb rhyngom fel enwadau, yn gymaint ag fod y ¡I ge!yn yn ymosod mewn gwahanol gyfeiriad- au. Yr oeddis yn teimlo fod gwir angen am fwy o agosrwydd o ran teimlad at ein gilydd, ac i gydymdrech hyd y gellir i roddi arben- igrwydd i'r oil y gellir cyfuuo arnynt. Ni cheisiwyd tvnnu unrhyw reolau, na chynllun i symud ymlaen ond yr hyn sydd wybyddus eisces, felly nid oedd gan y Pwyllgor ond ymlwybro goreu gellir, fel yr oeddynt yn cael eu harwain gan yr amgylchiadau. Diau fod y yn ymwybodol mai dynion anmherS:ut!t oeddynt ac yn agored i fethu, ac os darfu iddynt fethu, a methu iiawer, fel y dvwed rhai, credaf eu bod wed gwu'eud yr oil oedd yii ymddangos yn iawn, yngywir a chydwybodoi; ac os darfu iddynt wneud rhywbeth yn uno! ag ewyllys yr Argiwydd, iddo ef y mae'r ciod igyd am ei arweiniad. Yr oedd hyn yn cael ei deirnlo ar y cychwyn fod yma "athrawiaethau arnryw a dicithr" yn dyfod i'r goIwg, ac fel yr oeddis yn dilyn ymlaen, yr oedd yn eithaf eglur, mai myned ar gynydd yr oedd yr haint, a'r canlyniad y daethpwyd iddo oedd, i gais tldyfod i'r Pwyll- gor (ond nid o'r gorlan Fethodistaidd) fod yn Ilawn bryd i'r Eglwysi ddatgan eu credo, &c. Cymeradwywyd hynny yn unfrydol, a phea- odwyd y personau canljmol i dynu allan bravvf gynllan o Gredo i'w gjmygi ystyriaeth yj eglwysi, set y Parchn. J. C. Evans, D. D. T' 1 ,T' )\ .) l' l' 7"'f. i i '11: ':) Walters, .,11,. R. E. Jones a W. E. Williams, ac ar wahoddiad Mr. Evans cyfarfu y Pwyll- gor yn ei dv gyda'r amcan a nodwyd, bu trafodaeth bwyllog ar y cwestiwn. Fiv barkau.
I -I
I Warning againpt unscrupulous creamery promoters has been issued by the Dean of the West Virginia College of Agriculture. Such promoters were well known in the Central West a decade ago and they did an immense amount of damage before their operations were exposed and checked. Their methods are to stir up interest in a-creamery by exaggerated accounts of prices that will be paid to farmers, to organize a local Co-, operative Company, and to sell several thou- sand dollars worth of creamery machinery to the stockholders "often at prices far above the market value." Then they disappear with the profits. They pay little attention to local conditions,—whether the creamery can be permanently successful or not—and most creameries so organized are soon abandoned. The authorities say that 840,000 to$50,000 has already been lost in this way by dinners in West Virginia. v The College is ready to cooperate with farmers in regions where creameries can be successfully developed; but certain require- ments must be carefully considered. The product of about 400 good cows is necessary if a creamery is to be started, and the community must be capable of producing the feed for these cows on local farms. The creamery is an excellent instrument for de- veloping an agricultural community when conditions are ripe for such an enterprise, but hundreds of failures bear testimony that however desirable dairy farming may appear there must be an adequate number of cows on land that can support them, and neigh- bourhood enthusiasm for dairying, before creamery can succeed. O r Country Gentleman—J. H. R, 1 :!};eic'¡_¡, t
r-,I «KBEP .ON, KEEP OIW5…
r «KBEP .ON, KEEP OIW5 Dyna benawd ysgrif rhagorol gan y Parch. .1 t. v. Y"j"" A.db A. t.I U"I K F. Elder ymddangosodd ychyclig amser yn ol yn y misolyn rhagorol South America, 8C I oddiwrth yr arwyddion, ymddengys bod ysgol ac eglwys y Bryn Crwu wedi derbyn yr an nogaetb. I Y flvvyddyn ddiweddaf cyrhaeddodd rhifj yr ysgol 96 o dan arolygiaeth y Br. Alfred Jones, yr hyn oedd yn record yn hanes yr ysgol, ac o hynny hyd yn awr, buwyd wrthi yn ddistaw, ond dygn, yn ceisio cyrhacdd y nod, sef 100. Ond y Sabbath diweddaf wele y nod Y11 cael ei gyrhaedd, ac un dros ben er dechreu ar yr ail gant, a mawr oedd llawen- ydd yr oil pan hysbysodd yr ysgrifcnydd rhif yr ysgol yn 101, a sicr yw bod yr arol- ygwyr presenol y Bwyr. Edward Morgan, Ty Newydd, a David S. Jones, Twyn Carno, yn haeddu eu canmol am sefydlu record newydd yn hanes yr ysgol. Swn deffroad hefyd a glywir yn mhlith y I bobl ieuainc, y mae deuddeg o honynt eisoes wedi datgan eu dymuniad i fod yn gyflaivnt aelodau, a chredir y bydd eraill hefyd yn cael eu chwanegu attynt. Golwg hardd a welir: ar y cyfeillachau, y bob! ieuainc yn hynod or ffyddlon, ac yn barod i wneud eu rhan i gario'r aches yn inlaeu. Y mae y Parch. D. D. Walters yn rhoddi ei breseriolcleb a'i was- anaeth yn bur fynych yn y cyfcillachal1 hyn, a gvverthfawrogir ei lafur \"n fawr yn y cyf- a ?c,-wer',Iafiwrot-lir ei lai'ur y ii fa?wr 3-, n y eyf- Ilyderwn ybydd yr adfywiad yn éynyddu yn ystod misoedd y gauaf, ac y bydd cyHeus- derau addysgol,-elfenol a chrefyddol yn cael eu darparu ar gyfer ehwaeth a dyhead y bobl ieuainc. Eithr yn gwneuthur daioni, na:, ddiogwn, canys yn ei iawn bryd y medwxi oui ddiífygiwll.Z.
AWSTRIA YN FLIN O'R RHYFEL.'
AWSTRIA YN FLIN O'R RHYFEL. Yn dily 11 rhoddvvn grynodeb o ysgrif ym- ddangosodd yn y Daily Mail, ac a wifrelwlyd- gan 01::eb\(.ld yu Copenhagen :— Y rnae gwIadweinwyryr Almaen a Baron-, Burian, Gweinidog Tramor newydd Awstro-. Hungari, wedi cyfarfod i drafod y cwestiwn o heddweh. Unig amcan Baron Burian yw cadw yr hyn ellir ei gadw o'r cldwy deyrnas, a dywedai fod cyfhvr pethau yn Awstria yn ansefydlog, ac os na rwystrid i'r Rwsiaid ymosod ar Budapest, yr effaith, mae'n debyg, fyddai cwymp Awstria, ac yn fwy neillduol cwymp hollol Hungari, yr hyn cJyga mewn canlyn- iad gwymp yr Almaen. Felly meddai Baron Burian rhaid gwrth- guro y Rwsiaid costied a gostio, a rhaid i'r Aimaen anfon adgyfnerthiad mawr i Hungari i arbed trycbineb. Y amheus, meddai, a yw 3-n bosib! iddynt i wrthguro y Rwsiaid a'r Serbiaid, ac feallai y Rumaniaid hefyd, ac oherwydd hyny yr oedd yn angenrheidiol i roddi ystyriaeth ddwys i'r cwestiwn o heddweh. Nid oedd am gelu y ffaith mai diarfogi Ewrop mewn rhan, ac wrth gwrs diarfogi yr Almaen, fydd- ai un o amodau heddweh y Cydbleidwyr, Cynghorai yr Ahnaeu i beidio gwrthod hedd- weh oherwydd diarfogiad Ewrop. Os byddai i'r Almaen foddioni i hyn crcdai y byddai y telerau eraill yn oddefadwy. Feallai y byddai yn angenrheidiol gadael y rhan Ffrengig o Alsace i Ffraingc a rhoddi i fyny rhai talaethau Polaidd i Poland new- ydd, ond os bydd i Rwsia roddi i fyny dal- aeth Rwsiaidd ac Awstria roddi i fytiy i-lian o Galicia i Poland, ni olygid felly wir aberth i'r Almaen. Byddai i Awstria adael y gweddill o Galicia i Rwsia a'r Bukoviua i Rumania, ac os yn angenrheidiol, rhan o Bosnia-Herzegovina i Serbia a Montenegro. Nid oedd gwladweinwyr yr Almaen, ac yn eu plith yr oedd y Kaisar, y Canghellor, y Gweinidog Tramor ac eraill, yn foddlon i'r syniad o ddiarfogi Ewrop, gan na olygai. hyny, meddant hwy, ddim ond diarfogi y byddinoedd a gadael y llynges Brydeinig i lywodraethu y mor. Oherwydd hyn a rhesymau llai pwysig clywedai y gwladweinwyr Almaenaidd fod trafod telerau heddwch allan o'r cwestiwn. Pvwedodd Baron Burian mai eu hunig obaith, ynte, oedd i rywbeth anhygoel ddig- bydd i anghydfod gymeryd lie rhwng y Cydbleid- wyr, neu y bydd i rywfrwydrfnddugoliaeth- us brofi yn iachawdwriaeth iddynt." HUGH JOHN HUGHES.
-11, Paham y mae cymaint o'r…
-11, Paham y mae cymaint o'r Tcnau Cymreig yn y Cywair Lleiaf ? "Dywed rhai mai y ffaith i'r Cymry gael eu gorchfygu gan y Saeson yw y rheswm fod cymaint o'r tonau Cymreig Y11 y cywair lleiaf. Lol i gyd yw hyn yna. Cyn y diwygiad Piwritanaicld a Mcthodistaidd vroedd y wlad mcwn cyflwr truenus, bron yn baganaidd, yn isel iawn ei moesoldeb, arwvnebol o ran ei chrefydd, yr Eglwys Sefydledig wedi esgeu- luso y wlad, yr offeiriaid yn meddwi ac yn isel eu moes. Ond dcchreua pethau welia i raddau amser y diwygiad Piwritanaidd a chododd y wawr amser y divv3Tgiad Method- istaidd. Dyrna'r bobl yn dechreu edifarhau, a chymerant olvvg mwy difrifol ar faterion bywyd, ac yn y cyfnod hwnw dyrna'r emyn- wyr yn dechreu canu a thine edifeiriol yn eu caneuon."