Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Y RHVF?E? y m
Y RHVF?E? y m Newyddioo gytla'r PelSebr. (HAVAS AGHXCY.) Ebrill 9. GENEVA..—Ymae boll gerbydau y rheilffordd £ ir Itin Swiss Itali.ui wedi cu cnrhv gan y Llywodraeth Italaidd i gludo milwyr a llun- iaeth i'r ffin Awstriaidd. PARIS, Swyddogol.—YN 'ystdd nosweithiau y yfed a'r 8fed gwrthgurwvd gan y milwyr Prydeinig ymosodiadau ffvruig o eiddo'r. Al lnaonwvr. Rhwnti v Metise a Moselle v mae'r Ffr-ancod yn parhau i fyned rhagddynt. Yn Les Eoir-r-^ r\.nei asoni v ffosgloddiau Aimaenaidd ag oedd; .yn llaun o feirw, a g wr th guras on ddau y m osodi ad A hnaen a i dd, v n V cvfnos. Yn .goed' AiUev ,cy[nerasom Unve quick firers a dau o ynnau eraili. ULUNDAIN.—Caiocid yr agerlong Thessus i7 nvodd Lr-rpsvl arMawrth 29am am Java e lvmiid gan long tint' rol Aimaenaidd, ond tiu g>TiiiP''s'd ewis "jiin <>gam !'• olierwyd.d v ÜlôrlonogHwvçidocld a ddiangO: ond, derbyniodd peth a wed orldswrtli c ;vdioao'r lion Li* fan fun >1. ) Hr( vr.rsr —Y m.ie vmgais vi \w3triaid ar, ffi 1 Qabtzia' i groesi vr -a fo:n •P.rutti. yu agos i'' I?ojan,wedi tro! vn fethiant, ymddengvs y vti,hol-lnl- ddigalon ac yn. uewyopg, PETROGRAD.—Mewn eylehoedd,, milwrol cadarnheir fod y Rwsiaid mewn. meddiant o'r gwastat-diroedd ucJer a llechweddau C ar p a t h i a n s, v m a e v gweithredi a da u A w s t- raidd wedi eirdvrvsu vn ;iixv I' Y nraei y Svvyddogion Rwsiaidd vn-awr yn ystyried y ffordd oren i oresgvn: Hungari. agcrionuraii Italaidd yn Borthl iddoedd Am erica wedi derbvu srorcirymyn: pendant i ddvclnvelyd cyn Ebrill 2ofed. Dywed Newydduron o New York nad yw eaptei triad y llongau wedi derbyn o gwbl y fath orehymyn. Ebrill 10. ,I PETROGRAD, Swyddng;ol.-Y mae rliai o'r milwyrRwsiaidd wedi, dryllio ua o'r rheil- ffyrdd; yn Poland, nan achosi' i gerbydres fyned oddiary,TheU ffordd.. Yn y. gerbydres yr oedd Cadlywydd Aimaenaidd a'i Swyddog- ion yu Poland, a lladdwvd amryw o honynt a .niweidivvyd llawer.. i GINEBRA.—Dywed y La Tribune a' hyny o fFvnonell o awdnrdod, fod Awstria wedi rhoddi heibio y sy niad o y mosod eto ar Serbia ond erys ar yratljddiftynol. mewn trefn i ryddban milwyr i'w banfon i'r ffin Italaidd. Dywed yr un newyddur fod Awstria wedi penderfynu gofyn i Rwsia am ei thelerau heddweb. LE TREPORT, ( Ffrainc).— Y mae llong tan- fpr^l.A1 maqnaidd wedi suddo yr agerlong taip. hvyylbrenog Ffrengig Chateau Briand, tra ar ei thaitb o Liundain. i New York, ger Isle of Wight. Achubwyd y dwylaw. BERLIN.—Gwneir ymdreeh gan y Llywod- raeth i gael gwybod trvvy yr Argeuadaeth Americatiaidd a ydvw y dwylaw gymerwyd yn garcharorion oddiar y: llongau tanforol Aimaenaidd yn derbyn yr un driniaeth a -charcharorion yn y concentration camps, Y mae'r Lokal Auzeiger yn hawlio atdaliad dioed os yw y dn-nioii achubwyd oddiar y llongau tanforol vn cael triniaeth llymach na charcharorion eraill rhyfel. Ebrill 12. LLUNDAIN.—Y mae Swyddogion y Wasg yn gvvrthod y sibrwd ledaenid ddoe fod brwydr lyngesol wedi bod ger Cost Norway. Ymosdwyd ar yr ageriong Wayfarer 9,500 tunell perthynol i Harrison Line gan lonc, tanforol gyda torpedo ger Scilly Isles ac y mae wedi ei Ilusgo i Queenstown. Cyhoeddir mewn awit-reb o Athens i'r Daily TelegraPh fod y blaid Tyrcaidd Ieuanc trwy gyfrwng llysgenadaeth anrnhleidiol wedi bod yn ceisio am heddwch gyda'r Cydbleidwyr. Gwrthododd y Cydbleidwyr -a rhoddi unrhyw sylw i'r cais. Dywed y Times mai gwir neges Baron Von <3er Goltz a Helid Bey yn Berlin yw hawlio 300,000 ofilwyr i'r Danube i attal y Serbiaid ac i wangaloni Bulgaria, ac y mae'r Tyrciaid yn bwgwthgwneud heddwch os na chydsynir a'r cais uchod. LLUNDAIN. ill it[,) I S,Vi I •inawr i'w glvwcd ger Scarborough 1):)re1 heddyw a clv/merir hyny gan rat vn arvvyd< fod brwydr lyngesol yn myned v'n mlaen.. (Dichon nad oedd hvn ond destroyers yn ymosod ar longati tanforol yn agos i'r cost). PArns, Swyddogol.—Y mae v snfleoedd cii Gwrtligurwyd dau ynlOsodiad Allnaenaidd yn Ngiioedwig Le Petre. \VASHINGTON.Y mac.gw.rtlu-yfel a: alhvc;;i torri ananyn Ngweriniaeth San Domi ngo, y y ong Americana i dd- Desmoinos- wedi ei haufdn. i amddiffy'n' 'y bobl wynion Ebrill 13. PETROGRAD Swyddogol.—Ar vr ieg evf isol tanbelenvvyd t gan yr Almaenwvr, attebodd y caerau gar niweidio eu gynnau An fo.tiw>7' hefyd gan yr Almaenwyr o lon^ai arfog i iawri'r afoni ymosod ar y caerau ond snddwyd hwy yn ddioed gan y Rwsiaid, PARIS.—Dywed y Petit Parisien fod vi Almaen weiji; cynnyg talu i Bwlgaria ;1111 naniattau i .ddefnyddiau rbvfel/i Twrci fyned trwy eu gwlad. Attebodd y Llvwodraetli fod y wlad wedi penderfynu ymuao a'r Cyd- blcidwyr. CHRISTIANA.—Y mae capten y wiblon» Alaiaeriaidd Berlin ag svdd wedi ei ChlrlW yn Throndhjein wedi dianc a thrwy hyny dorri ei addewid. Parbad vn tudalen 4.
* Ceffylau i'r LlywodraetSi…
Ceffylau i'r LlywodraetSi ^rydemig. Brydein?. '7 Deilgys yr isod fod" y Trafnoddwr Prydeinig", Mr. Spencer S. Dickson. wedi bod mewn gohbiaeth. gyda Mr. Reg-inald Tower, y Gweinidog* Prydeinig' vn Buenos Aires, yng-lyn ag- anfon ceffylau i fod at wasanaeth y Llywodraeth Brydeinig' yn y rhyfel bresenol. Hyderwn y bydd i'r pwyllg-or g-weith- iol" g'ycla'r symudiad gwJadgaroJ a dyn- g-arol bwn dderbyn yr awgrymiadau isod a g'weithredu yn unol a hwynt. Teimlwn yn ddiolchg-ar i Mr. Dickson am anfon yr ohebiaeth i'w chyhoeddi, a drwg- g-enym iddi ddyfod i law yn rhy ddiweddar nos Wener i ymddangos yn y DRAFOD ddiweddaf. BUEiNos AIRE-q,, March 15, 1915. Sir, I have received your despatch No. 4 of the 4th instant, informing me of the desire of estancieros in the Chubut Valley and the Colonia 16 de Octubre to present horses to His Majesty's Goverment for patriotic purposes. The spirit which animates the prospective donors is very gratifying, and I request you ito convey to them the very sincere appre- ciation which will be felt by His Majesty's Goverment when they learn of efforts being made by the loyal subjects of His Majesty and the sympathisers with our cause. I' As far as concerns the shipping of the horses to England, there appears to be a great difficulty. Ships are scarce now, and freights abnormally high. It may be a matter of considerable time before a vessel coul i reach Port Madryn, and it would not be worth chartering one unless at least 200 to 250 horses were to be embarked. In all the circumstances, it appears to me ,that the pecuniary value of the horses would be the most acceptable to His Majesty's Government, and I would suggest to the donors that steps should be taken, should such a course commend itself to them, that the horses be sold by public auction, and the proceeds remitted to me. A list of the .subscribers should of coure be sent with the money, in order that I may enumerate them in trasmitting the amount to England. With an expression of my personal grati- tude to the generous contributors to the Patriotic Fund, I am, Sir, Your obedient servant, (Signed) REGINALD TOWER. Spencer S Dickson, Esq. Port M'adryn Chubut.
I O,iz: OGOP. !-
I O,iz: OGOP. Br. Golygydd.—Gyda bias y darllenais YI) y DRAFOD y Hi than dan y teitl Y Feddygin1 iaeth, a gvvahoddiad i arall draethu ei len ar gvvestiwn yr Ysgolionac Addvsg yn y Wlad- fa. Y mae y cwestiwn ofynir—"Ond beth am y Wlad fa," yu gwneud i bob un svdd yn meddvvl rhyw gymaint, sefylLi synfyfyrio; a phan ddeuir at y gofvni-'d, "Pa beth fuasai !('i\c' 'inar A ?ir;'[\v M ii h ae Jones ynddy- y ('iwerldar- Athraw M'? hael Jones yn ddy- \.veudanii]y[i?" am dano. Un aberthodd bobpeth ar yr allor Wladfaoi i geisio dyrciiafu a jjesoii yn-fyr ystyr uwchaf ei gydgened], a'i harwain o dy- wylhvch i oleuni, ac o gaethiwed i ryddid, wedi cael byw. digon o byd i weled e)*. holl gyniluiiiau yn myned yn fethiant rhano!, beth mewn difrif a feddyliai pe cai gipdrem ar y Wladfa heddyw.? Ni ymgyinerwn ag atteb, ond y hiae gbnyiri ein syhiad. t-I  O bosibl, bu i'r ymdreeh i gael bywoliaeth oryvv fatb, yu nghychwjm v sefydliad, effeith- io llawer ar gyfeiriad y trigolion cyntefig, a bod yr ymdreeh h'onno wedi cynyfchu mwy o awydd am ymgyfoethogi a dod yn anibynol o ran amgylchiadau tymorol, nag am gyfoeth- ogi yn feddyliol a dealltwriaethbl. Clyvvais gan hen wr yebydig amser yn ol, gyffes onest, dywedai mai anican y mwyafrif ddaeth yma .yr un pryd ag ef oedd, dyfod yma i wneud eu ttortiwn, ac yna dychwelyd i Gymru i fwynhau nawnddydd bywyd a chyfaddefai nad mor hawdd oedd gwneud hynny a'r dychymyg oedd gancldo am hynny. Yn awr, caulyniad naturiol y gyffes uchod y\V, mai datblygiad gewynol oedd yn cymer- ycl lie yn v Wladfa, a hyny ar draul y gweli a'r llwch, ac yn awr medwn y canlyniadau naturiol. Erbyn hyn yr ydym'heb arwein- vvyr, ae hyd oni chyfyd rhyw Foses heu' Mazzini yn y Wladfa i olcuo y bobl, ac enilf eu hyniddiriedaeth, ofnaf mai o ddrwg i waeth yi- tiff". Yr hen wedi ac yn prysur ddifianu oddiar Iwyfa'ir aibser, a'i holynwyr heb fanteisiou addysg bore oes, yn vmaflyd yn yr awenau i yru y cerbyd gwladfaol yn ei ffaen, ond ys- ywaeth i I)tc ? Rhaid cyduabod na vverthfawrogir addysg fel y dylid yn y Wladfa, ac edrychir ymlaeii lawer mwy gan riaint pa bryd v dw'r llanc vn alluog i ddal corn so ldi problemaii addysg a diwylliant. 0 I a (-ii wyl i arit. bosibl y teimla rhai y cyhuddiadau yma yn rhy ysgubol, ond rhaid gwynebu y gwir yn hwyr neu hwyrach, a goreu po gyntaf cyn i'r drwg fyned yn anfeddyginiaethol. Onid y ffaith yw, nad oes yn y WIadfn heddyw, un o bob 50 a fedr ddal pen rheswm yn iaith y wlad, gyda'r canlvoiadyn cilwthiri ac yn gwaedir an Philistiaid dienwaededig sydd yn ein cylchyuu ar bob Haw. = Teimlaf fy hun yn cynhesu yn yr hen ogof. vma, wrth feddwl am y posibilrwydd sydd vn ein mcddiant-pe deffroem at ein dyled-. swyddau, ac y defnyddiem ein gallu a'n cyf- leusderau yn yr iawn gyfeiriad. Nid am nad oes digon o ymenydd, a hwnw oansawdd rhagorol (fel svdd wedi ei. brofi eisoes mewn rhai cysylltiadau), yr ydym fan lle'r ydym heddyw, ond yn hytrach rhyw ddifrawder anfaddeuol,—!rhvw godi yn y boreu, at y gwaith, bwyta achysgu, achyfrif y doleri, a'r un peth yn feunyddiol, nes yr a un yn debycach i beiriant na bod cyfrifol i'w gyd-ddyn a Duw. Cymhelliad rhagorol yw yr un i geisio sefydlu ysgolion nos yn y gwahàÙöJardaJciedd ond credaf v rhaid dechreu gyda'r plant. Os na cha plentyn ei hyfforddi vn mhen eiffordd gobaith go wan sydd y gwerthfawrogagyfleus- derau wedi iddo dyfu vn las-lanc. Rhaid deffro yr awydd am addysg a diwylliant cyn i'r llanc gael ei farch a'i sigaren cyn y gellir, lisgwyl am gvnydd anhebgor arall yw sylweddoli einculni a'n hanwybodaeth, fel y crea ddyheadarn fod yn well iia'ti tadau a'n teidieu. Nis gwn a svlweddola rhiant y WIadfa fod ei llwyddiant (lyfodol vri dibynu arnynt hwy. actnor wired a'n bod wedi ac vn bwytta grawnwin surion v bvdd y dincod ar ddanedd ein plant. Ofnaf nad oes digon o zel a brwdfrydedd yiioni i aherthu i godi ein plant o'r pvdewau ydym wedi eu cloddio i niein hunaill. Er yn hen, penwyn a gwargrwn, gobeithiaf weled yspryd deffroad wedi meddianu ein Gwladfa cyn i'm gael fy symud i'm taith olaf o'r hen ogof laith yma. Fw barhau.