Y Drafod

Cyfarfod Blynyddol yr C. M. C., Ebrill 30, 1915. -0- Ar hyd y blynyddoedd a basiodd, mawr ydoedd y brwdfrydedd—ac yn wir, y mae yu parhau i raddau holaeth eto, gyda'r Cwrdd Blynyddol. Diwrnod ydyw, pan y mae y wlad yn dyfod yn nghyd—i wledda, i wran- daw adroddiadau ar waitb y Cwmni yn ystod y flwyddyn, ac i ethol y dynion goreu (?) a'i firyndiau ar y gwahanol fyrddau. Wrth daflu golwg dros vvaith y flwyddyn, yr ydym yn falch fod yna ddau beth y buwyd yn son liawer am danynt ivedi cymeryd lie, sef Cigfeydd yn perthyn i'r Cwmni, a Chyf- arfodydd bychain yn y gvvalianol ardaloedd i gael trafodaeth ar walwIloI faterion masuach- ol y Cwmni. Da genym fod y cyteillion yn Bryn Crwn wedi dechreu gyda'r cyrddau hyn; a deallwn eu bod wedi gwysio ein parchus Arolygydd i gyfarfod a hwy, ac yntau weài ufuddhau, a rhoi iddynt egiurhad boddhaol ar wahanol bwyntiau. Nodwedd I arbenig ddyiai fod yn perthyn i'rcyfarfodydd I hyn ellid eu cynhal yn y gwahanol ardal- oedd-er cryfhad yr Undeb Masnachol fydd- ai, cael syniadau y gwahanol ymgeiswyr fydd yn rhedeg ar y Bwrdd Hyrwyddol fel y I eawsid deall pa rnor iach eu hegwyddorion, faint o bwyll, a barn, a gwelediad a feddent. Faint o hyn gafwyd yn BrYll Crwn ? Effeithiodd y tywydd gwlyb ddechreuodd ¡ y prydnawn blaenorol, ac a barhaodd yn i gawodyddtranoeth-dydd mawr yr wyl, yn fawr, fawr, ar y cydgyhhull. Darparwyd yn helaeth at y ciniaw a'r te gan deulu gwestty Aberystwyth. Gan fod y cyfleustra i ethol yn agored o 9 o'r gloch hyd 4, nid oedd llawer 0 frysio gyda'r gwaith, ac yr oedd hyny dra- chefn yn peri auhawsder i ddechreu ar waith y cyfartod, gan fod yn rhaid cael cynrychiol- aeth o swill penodol o gyfalaf y Cwmni cyn y gallesid cynhal cyfarfod a grym cyfraith tu cefn iddo. Edrychid ar y Cwmni Masnachol y dyddiau gynt fel yn allu iiioesol cryf yn y diriogaeth, i ddysgu cyfiawnder moesol "— masnach deg a gonest; faint bynag y mae wedi ei wncud, y mae gwaith y Bwrdd Ethol yn caniatau i bfersonau i bleidebu droseraill, heb hawl, na chaniatad, a swyddogion eraill y Cwmni yn gwybod hyny, yn dangos yn gItlr pa faint o anrhydedd sydd yn perthyn 'I iddynt, os am garioeu pethau hunain trwodd. Diau fod yr Hyrwyddai wedi cymeradwyo yr Etholiad (?) pryd y dylasent ei gondemnio yn y modd mwyaf pendant. Sut y gwyneba etholiadau y dyfodoi gyda'r penrhyddid hwn? Beth sydd afyno unrhyw swyddog o'r Cwmni a dweud wrth y Bwrdd Ethol am wneud fel hyn ueu fel arall ? Onid y Bwrdd hwn yw meistr y dydd ? Dechreuwyd y cyfarfod tua haner awr wedi tri o'r gloch. Gan fod adroddiad yr Arolyg- ydd yn argraffedig, ac yn Haw yr aelodau, ac i arbed coll amser cymcrwyd ef fel "-tvecli ei ddarllen." Yua darlleuwyd y Fantolen yn y Gymraeg a'r Ysbaenaeg,; gan Gyfrifydd y Cwmni-Br. Harri Roberts. Yn dilyn caed adroddiad y Stndic,—darllenwyd yr adrodd- iad yn Gymraegyn gyntaf gan y Br. John O. Evans, ac yua yn yr Ysbaenaeg gan y Br. J. M. Thomas. Wedi clywed yr holl ffigyrau hyn, gofynodd y Cadeirydd-Br. Elias Owen, a oedd rhywun am eghjrhad pcHach ar y fantolen a'r adroddiadau, neu y buasid yn gofyu i'r cynhulliad i basio y fantolen, a mynd yn mlaen yn mhellach a gwaith y cyf- artod. Rhoddwyd ychydig gwestiynau, ac attebwyd yn barod ac hwvlus gan y Br. J. M. Thomas a'r Arolygydd. Bu trafodaeth faith argynwys "Penderfyn- iad o Gyfarfod ardal y Bryu Crwn,— yn anog yr aelodau i fod yn gyd-fiyddloniaid a hwy, i fod yn deyrngar i'r Cwmui drwy drosi eu holl gynyrchion i'w ofal er sicrhau prisiau goreu y farchnad, &c." Y mae ein haelod- aeth yn y Cwmni—pe yn aelodau teilwug,— yn sicrhau ein ffyddlondeb iddo yn mhob agwedd. Anogwyd yr Hyrwyddai i argymell ar y Llywodraeth Genedlaethol, y priodoldeb idi.i I' drefnu llineli reolaidd o giudlougau at waith masnachol y diriogaeth, nid yn unig i redeg oddiyma i'r Brif-ddinas, ond arhyd yrarfor- dir yn ogystal. Penwyd y cyflogau fel y flwyddyn flaen- orol i'r Hyrwyddai a'r Smdic. Rhanwyd y swm o $ 500.00 rhwng y ddwy Ysbytty yn Rawson y gyfran basiwyd o'r bJaelJ i Ys- bytty Trelew pan elwir amdano; a $2000.00 i gynorthwyo'r Belgiaid a'r rhodd fel arfei l'r Ysbytty Brydeinigyn Buenos Aires.—GOH. CYFARFOD BLYNYDDOL YR C.M.C. Ar waethaf y tywydd fe gynhaliwyd cyf- arfod mawr y C. M. C. dydd Gwener diwedd- af. Gan drymder y gwiaw gafwyd dydd lau fe wnaethwyd y ffyrdd bron yn anrhamwyol, ac ofuid gan lawer y buasai rhaid gohirio y cyfarfod oherwydd na ddaethai ynghyd y uifer gofynol o'r aelodau ond fe siomwyd pawb o'r ochr oreu. Yn hwyr yn y pryd- nawn fe gafwyd digon o'r aelodau at eu gilydd ac fe gynhaliwyd y cyfarfod. Yn wahanol i'r arferiad ar hyd y blynydd- oedd o'r blaen, ni ddarilenodd yr Arolygydd ei adroddiad, gan ei fod yn argraffedig ac yu nwylaw pob aelod er y boreu, pasiodd y cyf- arfod mai dianghenraid a choll amsel" fuasai ei darllen. Darllenodd y Cyfrifydd y Fan- tolen, a chafwyd adroddiad gan yr Archwil- wyr-uli yn Gymraeg ac arall yn Spaenaeg, a buasai bron cystal, am wn i, o rail yr hyn glywyd o honynt, yn euwedig yr un Spaen- aeg, fod y rhai'n heb eu darllen. Dylasai y pregethwyr hyu ymdrechu hyd y mae yn bosibl, wneud eu hunain yn glywadwy, a'r gwraudawyr hefyd wneud pob ymdrech i wrando. Mi obeithiwn ygwncir trcfniant erbyn y cyfarfod nesaf, pwy bynag fydd byw, i argraffu yr adroddiadau fel na fydd eisieu cadw amser na threthu amynedd y darllenwr ar un llaw i ddarllen i bobl y rhai ni wrandawant, 11 a'r gwraudawyr ar y Haw arall wrth geisio gvyrando yr hyn ni chlywant. Cododd nixvy nag un i ofyn am egiurhad ar wahanol bethau oedd yn gudd iddynt yn y fantolen, a chredaf i bob un gael perffaith foddlonrwydd yn yr egiurhad a gafwyd gan ein parchus Arolygydd ac eraill. Yn bersonol, ni chlywais yr Arolygydd erioed yn gadarn- ach ac yn gliriach yn ei eglurhadau na'r tro hwn. 0 ran fy hun, teimlais, ar ol yr hyn glywais, fy mod yn deall pethau perthynol i'r Cwmni yn well o iawer iawn. Yn y di- wedd pasiwyd y fantolen gyda chymeradvvy- aeth gyfiredinol. Pleidleisiwyd y symiau arferol yn dai i'r Hyrwyddai a'r Archwiiwyr. Hefyd pleid- leisiwyd y rhoddion arferol, sef $2,000 i'r British Hospital Buenos Aires ;$500 i Hos- pital y Gaiman a §500 i'w rhanu yn gyfar- tal rhwng dwy Hospital Rawson yughyd a $2,000 i ddioddefwyr Belgium. Da gweld y Cwmni fel hyn, yn feunyddiol, yn cofio am achosion sydd ag aageu cofio am danynt; ac yn rhoddi yn rhwydd ac yn hael roddion o'i drysorfa, y rhai nid yn unig na fydd eisieu edifeirwch byth o du'r Cwmni o'i fod wedi eu rhoddi, ond sydd, ac a fydd bytli yn dwyn clod i enw da'r Cwmni, nid yn unig gan ddyn, ond hefyd gan y Meistr mawr—yr hwn a'n pia ni a'n heiddo. "Yn gymaiiit agwneuth- ur o honoch i un o'r rhai hyn, &c." Dygwyd llawer iawn o bethau (y rhai sydd rhy luosog i'w henwi mcwn byr nodion fel hyn) i sylw yn ystod y cyfarfod, gan wahanol bersonau, oedd yn dal perthynas agos a budd a lies y Cwmni. Bu siarad brwd ar rai o h nynt, eithr yr oedd yr holl siaradwyr oddi- gerth rhyw un neu ddau, oedd yn digwydd bod yno o dan ddylanwad Mr. John Barley- corn, yn siarad yn hynod o dda, yn yrysbryd goreu, ac i bwrpas. Ofnwyd gan lawer, a daroganwyd gan fwy nag un, y bnasai y cy- farfod eleni yn lll1 trwsgwl a stprmllyd, ond cawsoni i gyd ein shiomi o'r ochr oreu. Hwn oedd y cyfarfod goreu o gyfarfodydd y C.M. C. a fum ynddo erioed. Teimlid fod pob uu yno o ddifri, ac nid yn ymgecru a'u gilydd fel yn y blynyddoedd a fu. Yn sicr i chwi, fe adawodd y cyfarfoc1 hwii argraff dda ar y wlad, a chredwn nad ydym yn mhell iawn o'n lie, pan ddywedwn fod gan yr hen Gop fwy o ffriiidiau yu y Dyifryn heddyw nag erioed, a phamd ydym oil i ddweyd :—" O Frenin bydd fyw byth." Etholwyd chwe' aelod newydd ar yr Hyr- wyddai, a barnu oddiwrth yr hyn a fu, ac a ddywedodd rhai o honynt yn y gorphenol, byddwn yn disgwyl pethau mawrion oddi- wrthynt. Codasaut ein disgwyliadau i'r uchelderau a dyna'r rheswm iddynt gael eio pleidlais. Gobeitliivvn yn fawr y byddant i fyny a'n disgwyliadau, os na fyddant bydd eu cwymp yu ofnadwy—"a'u cwymp a fu fawr."—GOUEBYDD.

COMPANIA MERCANTIL CHUBUT. El resultado de las elecciones anuales, Abril 30 de 1915. (Caulyniad yr ethuliadau blynyddol, Ebrill 3oain, 1915). DJRECTORIO (Hyrwyddai). Hugh Griffiths 1,594 votos. Thomas Morgan 1,345 „ Elias Owen 1,177 W. Myrddin Williams 1,111 „ John G. Jones 1,107 Ellis P. Jones 1,057" Evan Pugh 992 11 Rhys Thomas 805" W. J. Mulhall 602 11 James 11. Rowlaiicis 600 „ James Peter Jones 582" Gildas Evans 49°" Morgan Ph. SINDICO (Archwiiwyr). J. M. Thomas. 1,605 » W. H. Hughes (Caeron) 1,208 John Owen Evans 661 „ Gaiman, Mayo 6 de 1915, P. J. REES, Secretario.

r V RHYFEL. Newyddion gyda'r Pellebr. (HAVAS AGENCY.) Pai-had o tudalen LLUNDAIN.—Dywed yr adroddiad o Berlin, Y r oedd cadoffer yr Almaenwyr yn hynod brysur ddoe ar ei hyd. Darfu i'r Ffrancod yn cael eu cynorthwyo gan y Belgiaid gymeryd Lizarne a rhai ffosgloddiau yn nghyfeiriad Hetsas gyda chwech o ynnau (<machine guns), dau gant o garcharorion. Y mae'r ymosodiad yn parhau. Ebrill 29. LLUNDAIN.-Cyhoeddir yn y Newyddurott wifrebau o Athens yn cyhoeddi fod brwydro caled dydd Mercher diweddaf, yn Snyla Bay ar yr Orynys Gallipoii, trodd y, fudd- ugoilacth o blaid y Cydbleidwyr. Y niae colledion y Tyrciaid. yn hynod fawr, cymer- wyd un gadfyddin- yn garcharorion. BRINDISI.- Y mae destroyer Italaidd wcdi cludo yma saith ar hugain eto o ddwylaw y Gambetta. LLUNDAIN, Swyddogol o Belgiuni.-Y mae'r Almaenwyr wedi bod yn tanbelenu amrvw fanau ar eiii ffryjit, Darfu i'r Bcl- giaid gydweithio yn rhagorol gyda'r Ffranc- od yn yr ymosodiad ar Stcnstraate. PETROGRAD, Swyddogol.—Yn Tilsit Jur- burg ac ar yr uchelfanau yn agos i'r afon Niemen y mae'r gelyn yn dang-os gweithg-ar- wch adnewyddol. Ar yr afon Niemcn a'r llinell Mlawa gwrthgurasom bob ymosodiad. Yn y Carpathians, ac yn Stryf ac i'r de o Kosiowa y mae brwydro yn parhau hyd yn awr. PARIS.—Y mae gwiireb oddiwrth Havas Agency o Ramanshorn (Switzerland) yn cadarnhau y newydd fod awyrlong Ffren- gig wedi disgyn ffrwydbeleni ar y gwaith