Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
CENAnWRrR ARLYWYDD. t
CENAnWRrR ARLYWYDD. t Oddieithr Itali, yr Unol Daleithiau ydyw'r tinig allti a gyfrifir yn fawr nad yw, yn y naill wedd neu y llall, yn cymevyd rhan yn y rhyfel presennol. A phan ddavv'r adeg—pa bryd bynnag y bydd hynny—i'r rhyfel arafu, ac i'r pleidiau vmbaratoi at heddweli, ati hi yr eclrvcTlir- yn nn't'ir-iol fpl llndmervf'd ac athnvynwr. Oherwydd liyn y mac '——MB yn bwysig i'r pleidiau pa fodd y safant yngolwg y Llywodraeth Ainericanaidd, ft pha beth a allai fod syniadau y Llywodraeth honno am danynt hwyth- au. Dyna, yn ddiamheu, ydyw yr hyn sydd wrth wraidd yr ymdrechion a wneir gan bob plaid fel ei gilydd i'w hachos sefyll yn dda yn ffafr yr Arnericaniaid. ac i gyfiawnhau eu hachos a'u hymarferiadau. Yn ei Genadwri Flynyddol ar gyd- gyfarfyddiad y Gydgynghorfa cymer yr Arlywydd y cyfleusdra i fwrw golwg, nid yn unig dros sefyllfa y Taleithian Unedig gyda golwg ar eu hamgylch- iadau cartrefol, ond hefyd yn eu cysyllt- iadau tramor a chyffredinol. Eleni, oherwydd sefyllfa adfydus Ewrop, cymerir i fyny y rhan fwyaf o lawer o'r Genadwri i roddi ystyriaeth i berth- ynas y sefyllfa honno a'r Unol Daleith- irtu ynghyd a'i dylanwad ar eu gwlad- weiniaeth a 'u rhagolygon. Yr hyn y sylwir ynghyntaf oil arno ydyw sefyllfa ganolog yr Unol Daleith- iau yn ei pherthynas a'r pleidiau. HawHd canfod fod cydymdeirnlad gorthrechol y Taleithiau ymhlaid y Cyngrheir\vyr Prydain, Ffrainc, Rwsia a Belgium. Nis gall neb ond v wlad ei hun wrth hynny. 0 Ei theimlad 1 hi ydyw. Ond rhan y Llvwodraeth, fel y cyfryw, ydyw bod yn ganolog. Dyna ei phendei-fyniad o'r dechreu. A chryfhau y syniad hwnnw ydyw baich y rhan gyntaf o'r Genadwri. Nid yn unig ni chaniateir i arianwyr American- aidd wneud benthyeiadau gyda golwg ar y rhyfel. gwaherddir hefvd i neb adeiladu llongau tanforawl i'r pleidian, a dygir Mesurau gerbron i rwvstro frwerthu cad-ddarpariaethan i unrhvw alln y mae yr Unol Daleithiau mewn heddtt-ch ag of. Bydd ymladd mawr vn v Gvdrrynghorfi. cyn y nesir rhni o Ii- Mesnr^u hyn. On(I eu pasio sydd vm rnwriad yr Arlv"-vdd, a hvnny mewn trefn i wneuthur canologrwydd v "Llywodraeth vn nmbv?r. Or braidd y geilir cvsoni'r Mesurau hyn feallai, ag awyddfryd y Llywod- raeth i brynu y llongau perthynol i'r Imaen awr yn gorwedd i fvny ym rnhorthladdoedd Boston a New York, a'u gwneud yn feddiant i'r Llywodraeth. Y mae Mesur eIsoes wedi ei ddwyn i'r perwyl hwn gerbron y Gydgynghorfa, ond y mae yn agored i amryw wrthddadleuon cryifon yn ei erbyn. Peth newydd a dieithr ac antunaethus mewn j'styr fasnachol fydd 1 r Llywodraeth ei hun droi vn Hong-feddiannydd. Dywedtr fod y Longau mawnon—rhvw ddeg neu ragor o honynt—sydd yn awr yn gor- wedd yn ddiwerth yn y porthladdoedd a enwyd, ac yn bwvta eu pennau, vn werth rhyw £ 5,000,000, a da fyddai gan eu perchenogion gael gwared o honynt. Ond by dda i i r Unol Daleithiau droi vn Ilong-feddiannydd masnachol mawr \m rhywbeth newydd ar y ddaear, ac vn dwyn elfen newydd o gvdymffais i mewn i fasnach. Ar y Haw arall dad- enir i fasnach fawr yr America mewn Itongnu ?nel ei ddmistno. *vy n benn?f Mn Brvcbín, vn amser 'y Rhyfel Cartrefol yno, a bod yr ?e?' hresenal yn gyfle i adennill y safle honno yn ol er nas geilir. o bosibl, g>'fiawnhau vn hollol v moddion a gymerir i hynny Irwy brynu v llongau hyn, a thaiu air, <1anynt. rhoddir hefvd gynorthwy amserol i un o'r pleidiau vn y rhyfel. a gallai hynnv arwain i annhydwelcMad gwleidyddol, heblaw ei fod yn anghvs- ondeb moesol a'r datganiad o ganolog- rwydd. Diclion, er hynny, mai'r prif bwynt yn y Genadwri, a'r hyn a bair fwyaf o ddyddordeb ynddi, ydyw yr olwg a gymer yr Arlywydd ar y rhyfel yn ei berthynas a'u sefyllfa hwy eu hunain fel Taleithiau. Llywodraeth ami ei deiliaid erbyn hyn ydyw eiddo y Taleith- iau Unedig. Nis gall fod ynddynt yn awr nemor llai na 100.000,000 o drigol- ion. Ond gwlad ydyw heb fyddin- dim ond rhyw 80,000 o filwyr rheol- aidd, a rhyw gynifer o filisia. A ydyw hi i barhau fel hyn, ynte a ydyw i feddu byddin nid anhebyg i fyddinoedd F,i-op ? Etyb yr Arlywydd y cwest- lwn mawr a phwysig hwn yn eon a phenderfynol. Y mae'r wlad yn ihy fawr, yn rhy heddychol, ac yn rhy nerthol a gwladgaroi i gymeryd ei dychrynu gan ddrychiolaethau milwrol. Er hynny ei dyledswydd ydyw cymeryd pob rhagocheliad, a darparu yn hwyllog tuag at sicrhau heddweh a threfn yn y dyfodol. Cred mewn cael llynges gref, a chred hefyd mewn cael byddin gymedrol. Ni fu y Taleithiau yn fyr:' o fyddinoedd, ar y naill ochr na'r llall. yn y rhyfel mawr, a diau. pe byddai angen, mai dyna fyddai ei hanes eto. Mor bell ag y mae pethau yn myned yn awr diau fod yr Arlvwydd wedi dyfod i gynghorion pwyllog. Ond pwy ddichon sicrhau y bydd i betliau barhau hyd yn oed fel y maent yn a-vr ? Diogelwch pennaf America rhag vin- "sodiadau oddi wrth genhe^loedd Ewrop ydyw v mor. Felly y tybiem ninnau. Diolchem am vr usain milltir o for a'n gwahanai oddi wrth v cyfan- dir, ysvwaeth, mn i lie i ofni, vn fwv j nag oherwydd amddiffyniad v Gorucha.f. Ymddiriedem vn ein llvnges, ac esgeu- lusem ein byddin. Erbyn hyn yr ydyal yn gweled ein ffolineb, ac yn gwneud ein goreu i ymfyddino. Yr ydym yn awr yn gweled yn egILir-ni waeth cvfaddef hynny na pheidio-os godd- efwn i Germani ac Awstria orehfygu Ffrainc a Belgium, na bydd dim Vw rnwvstro i ddyfod dros v sianel a'n gorchfygu ninnau. Y mae ein byddin ni wedi gallu croesi drosodd i Fframc, a phahaiu nad allai yr Almaen daflu ei byddin hithau drosodd i Brydain? Gwir fod y mor rhwng Ewrop ac America yn 3,000 o filltiroedd, ac nid 20, ond daw ein byddin i ni o India ac Awstralia a New Zealand, a Japan, os bydd raid, a phaham nad allent- groesi'r erydd a'r Tawelfor? Bvdd i'r rhvfel hwn newid a popeth. Naill ai rhaid i Ewrop ddadfvddino neu i America vmfvddino. Nid oes dim lie canol yn bosibl. Y mae yr Alrnaen eisoes wedi datgan hvnny. Yn awr v Vnae Canada, er ei chlod a'i hanrhydedd, vn nvdd ei hancen. wedi dvfod allan vn wreporr vmhlaid v Famwlad. Poh parch iddi. Er gwaethaf athrawiaeth Monroe gwna hvnnv hi vn agored i ad-daliad ar ran Germani, a phwv '111 ei beio? A'r nn modd am T India. Awqtrftlin. New Zealand a Deheubarth'Affrica. Os v cyll Prydain vn v rhvfel hwn—yr hvn na ato Dnw!—cvmerir oddi ami. os geilir. ei holl DiriorrnetIlftll. f) claw America o hegwn i bepwn i hot vr Ellmvn. Y mae wedi nvforl yn ddvdd I)-rn ar yr holl ge-nlp-llrMcl, a rhaid irlrlvnt nrill ai vmfvddino neu ddad- fvddino. Nirl Of'q rlim dewis am dani. Y mae vr Unol "HoVitliiau yri esiampl odido" o <^dadfvddiniad—dim ond eodi a chadw nifer jrvmedrol o 67wvr i ofalu, rrewn amgylchindan cvfi"edin. am iawn drefn o fewn ei thirogaethau ei hun. A nhan ddaw vr adesr—a hnan v delo— Ivwodraethau mawnon Ewrop i gal" gwared o'r vshrvn an an svdd vn awr wi me^diannu rhai o honynt, bvdd vn hyfrvdweb cael gwlad fawr fel vr Unol Daleithiau, a tnvr o svnwvr a phwvll yr Arlvwvdd "Wilson. i athrywynu rhvngddynt. ac i'w harwain at vr hvn a ddwor v cenhedloedd bvchain a mn^-rion—? eistedd hoh un ,i-n ei winwvdden a'i ffigysbren ei hun. beb neh i'w dvebrvnu.
Advertising
.SooouuooqpoqooMgoooooMagoog?MM????? .<><>-<><><><><><:><><><>=<>=<>. B???coE?B?B?5?S?5&6r:ao?!oou!!? xH- !!? ? Blawd Ceirch Newydd i X 10 I CYNYRCH CARTREF PERFFAITH BUR 1 ffl v Y Ceirch wedi ei lanhau yn drylwr pn I OAQ y peirianau perffeithiaf yn Nghymra. x y peirianaa perffeitiiiaf yn Nghymm. JJ o. ??<>?<c>?<>?<??<>?<>?<>?<??<>'=?<???__ ?__? ||| Y BLAWD BOB AMSER YH FRESH—DIM HIR CADW > > S ? ? p>xoxoxoxoxoxox<n>xoxoxoxc>x | ??iK Gwoeatharwyr:— X ?AX G?mea.thQrwyr:— K II: WILLIAMS & OWEN, S  S?X COBNMEBCHANTS = SvS ? X X\\X OATMEAL MILLERS. X A ? CARNARVON & PWLLHELI. 8 SxXXXXKXKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX?      :==:=::==::=:=:=====:==:=======:====================:======:==== I CHRISTMAS SHOW. j HENRY OWEN. BUTCHER, BRIDGE ST., CARNARVON. The Best Show of Meat in North Wales. ====================:====;;=: = = = = = = === =  'm;??!?mtf!!f!K:H !:fi!:fi$!:fi!:fi!:fi!fi!:fi  A. N??P???H-iwi —Fc.U??m -ttO??i?N ? T ???fM????H??  !:fi!:fi!:fi!:fi!:fi!:fi  ?? CANOEDD 0 FODRWYAU |||| ????   aawl SHOP ?7?W??? ??ZZ??Z.7. |||| ?SS? SS ac yst?feH o'r neilldu i w dev. is ynghyd? phob m !fi!:fi!:fiy:ï matlio SS5SI5S Birthday a Wedding Presents !iY; !fi!fi!:n!:n SPEiCTOLS 0 BUB MATH. ffitfiWifi ???? Telir sy'w neillduol i adran y go!ygon. T.T.T^n mmmm Caaw? ?iw am fargen gyd? 'fi?fiinin D & G GRIFFITH, !:fi!fi!fi!:fi !:fi!:fi!:fi!:fi D & G GR FFITH !:fi!:fiY;Y; ?M??S??S??K?N??K??S??S?'MKK??SKK????X?K????? X X X X |I| Our ALLIES |j| S Our ALLIES x ? = = »8 FULL VALUE, NEW GOODS & ENORMOUS STOCKS *« )( X WlllCh proves  :c which proves ?? ALWAYS m x x X X that OUR GRAN.D BAZAAR has become ? X^X x x leading feature, and can be in.speded Free ??S X £ X durng hours of businers. Seasonable, useful IS S'.S artides in Ladies' and Children's gaols- X S?? Nove? and Cheap Toys in abundance en.a.ble = = x Ix us to be alwaY3 X X )( X X X ? IN FRONT || X X X IIIICE ST., IV IN HI LONNIE & CO., uMMm |i| =- = CARNARVON.. = = .XXXXXAX.XXXXXXXXXXXXXXXX.XXXXXXXXXMX HOTELS. LIVERPOOL. SHAFTESBURY HOTEL. Four Minutes' Walk from Lime Street and Central Stations. Car* from Landing Stage stop at the door. A High-claaa Temperance Hotel. Moderate charges. Telegrams: Shaftesbury Hotel, Liverpool l*Cyerar Cartref i Gyriry pan yn Lhtndain BINGHAM PRIVATE HOTEL. 6 SOUTHAMPTON BUILDINGS, or 63 CHANCERY LANE, HOLBORN. (Opposite Chancery Lane Tube Station.) This superior Hotel iS most conveniently Btuated far Visitors for eit-her Business or Pleasure, and is under the personal sivper- viskvn of Mr and Mrs J. Nicholas Lewis. Most Central for Law Courts, City, West End, and all parts of London. Special Feature. -Q ii ietn em. Home Comforts, Cleanliness, Good Catering, with Strictly Moderate Charges. Special Terms to Ministers. Electric Light Throughout. Night Porlea. rrelegrarm-Alooveg London. Telephone—422 Central. Patronized and Highly Recommended by Leading Welah Minigters. ] W. LEWIS. Mathan House. Pwllheli. wnevd yn hysby.a i Y sgolion Sabbothnl t&rips, etc., a fwriadant ymweled a Pwllbeli, yn yetod misoedd vr haf, y bydd ganddo ddarpariaeth helaeta fel arfec ar en cyfer. Ytafelloedd ea-ng. Bwvdydd rhagorol. Prisiau arbenig ar gyfer y cyfryw. Degau o lythvran eanmoliaeth <)ddi wrth waharol Ysgolion Sabbothol. Hefyd cymerir ganddo Cofiwch y cvfeinad. .1. W. LEWTR MATHAN ('R PWLT.HF.1. S07BX« Or ~XPSr A. X» I -A, UPPER WOBURN PLACE. I LONDON. EC CENTRALLY SITUATED W'thin 5 minutes walk of Ruston Station, aro3 20 minutes from Paddirgton by Under grourvi Railway tr. Onwef Stref3^ Rtatinn BEDS. BREAKFAST. BATH and ATTENDANCE, from 5s. each person. 13U Booms Luxuriously Famished, ftusenge» Lift to ail duo". Fixepmd r HOTELS A HOME FROM HOME. CARTREF ODDICARTREF. 0. J. TRUSCOTT, (Pant-y-Celyn House), 87, MARYLANDS ROAD, PADDINGTON, LONDON, W. Moderate Charges. Fifteen Minutes' Walk from Paddington Station. I Fare ty Bus Id.. by Cab Is. Telephone o. 7087, P.O., Hampstead. IVIOMTAGUE HOTEL (TEMPERANCE). Montague Street, Russell Square, London, W.C. ADJOINING BRITISH MUSEUM. Central for Business or Pleasure BED, BREAKFAST, and ATTENDANCB (Inclusive), 38. 6d. to 6s. Headquarters Cyc1its' Touring Club. Within 5 Minutes walk of 3 tube railways, conveniemt for L.N. W., Midland, and G.N. termine. Telegrams Faithful Weetcent," London Telephone P O. 9PQ? Central. Ymwelwvr a Phwllheli BWYDYDD BLASUS. LLETTY CYSUR. US. TELERAU RHESYMOL. GWALIA RESTAURANT. PWLLHELI. Jlae y Sefydliad ucbod wedi myned dan ad. gywetnadau enfawr yn ddiweddar, ac y mas vno gyflensdesan arbenig i gael pob math o fwydydd a danteithion ar fyr rybndd. Rhoddij teleran arbenig i gwmniau yn inl'O. io en gwylian yno. Ymofvner a MRS WALLIS THOMAS. COLLWYD LOST.-At Carnarvon on Saturday. Dec- -LJ meber 5, Gold Locket and chain. Finder amply rewarded. Enquire at G.L. 200 "Ob J server" Office. Carnarvon. 200 Dec 13 i AR OSOD AR OSOD. Ty cyfleus i weithiwr; a?i]- Aadau allanol a gardd !i?a<eth, sef Bryn Owen, Penisa'rwaen. Ymofyner ac Owen Samuel Owen, Brvn Rhydd, Brynrefail Cwmygl^, S.O. 198Decl8 AR OSOD.—Dau dv perthynol i Gap?I AM.C. Chwilo?. Brvnawel, yn cynwys Par'our, Sitting-room, Cegin a Pantry, yn^hyda 5 o Bedroom, a Bathroom. Bron Rhiw, yn cynwys Parlour, a ilwy Gin, ynghyda 3 Bedroom.—Am fanvlion pellach ymofyner a John Williams, Bryn Hafod. I 199Dec26 AR OSOD, Ty cy-am? yn Brvnrefa.iL Ym- I Ao?vn,er a William Owen Williame Pen- flyn. Cwmyglo. 199 25 Dec ARWERTHIANTAU j .r. Robert Parry and Son, AUCTIONEERS AND VALUERS, PWLLHELI. CAE BRAN. TALSARNAU. ARWERTHIAlNT AR STOC FFERM. Dan gy.farwyddid Mre Jane Williams, yr hon n sydd yn ymadael. D-IIDD MAWRTH, RHAGFYR 22, 1914. Yr Holl Stoc. sef 4 o Fuchod, un ohonynt a Ho wrth ei throed un i ddod a llo yn loiuawr, a'r gwedrlill yn Ebrill; Dwy Heffer | dda; Dyne wad baaiyw; 2 Ddynewad gwryw cryf 2 o Fooh Dofednod, Ebc. ChafJ- cutter; Ystolion; Matiam Cist Flawd; Maen llifo, a lluawe o betSiau eradll; Uestri y Ilaethdy, a Rhan o Ddodrefn y Ty, yng- hvda tuo. 10 Tunncll o Wair wedi cael cyn haiiaf da. o,Phytatws. Coel gyoa meichiafon boddhaol fel yr hye- b'yir ar y pryd neu discount am arian parod Yr Auction i ddecJireu am 1 o'r gloch. pENYMY1tDD, ABERSOOH. ARWEl^rHIANT AR STOC FFERM. Dam gyfarwyddid Mr Rowland Hugheft. DYDD IAU, RHAG-FYR 24, 1914. Yr Holl Stoc yn cynwys -Heffer dda yn ei phroffit; Buwcrn iewanc i ddod a no at Cal- arruai Buwch i ddod a llo yn mhen dau fis; Dynewad fanyw dda; Heffer gyflo; Caseg wedd 16.2 o uchder. 6 oed, hwylue yn mhob gwaitih; C-effyl 15.2 o uchder, 7 oed. ac yn weithiwr hwylue Ebol yn coli yn 2 flwydd; Trol dda; Float; Ûg; Araidr; Scmpper; Waggonette i gario 9; Cerbyd marchnad cryf i (gario 10; Tas o Wair a Tas o Haadd; Sw^edee, Mangolds, Fthin, a lluawp o bethau enaill. Coel gyda meiohiafon boddhaol fel yr hys. b}'ir ar y pryd. nen discount am arianparod Yr Auction i ddedhren am 12.30 o'r glacb 5 Salem Terrace. Pwllheli. Messrs. Henry Parry and Sons, AUCTIONEERS AND VALUERS. GLANRAFON, CARNARVON. COUNTY OF CARNARVON. IN THE POPULOUS PARISH OF LLANRUG. MESSRS. HENRY PARRY & SONS have been instructed to offer for sale by Public Auction, at THE CASTLE HOTEL. CARNARVON, on SATURDAY, DECEM- BER, 19th, 1914, at 3 p.m. All tihat compact and pleasant small holding known am TYDDYN RHYDDALLT, wdth the dwelling nouse and buildings erected thereon, and 3 acree and 13 perches or thereabouto of good !and. All further particulars can be obtained from the Auctioneers. Glanrafon. Carnarvon, or from Mr Ellis W. Davies, M.P., Solicitor, Carnarvon. AMAETHWYR LLEYN AC EIFIONVDD. DYMUNA JONES Bros. LLANNOR. Hysbysu Amaethwyr Lleyn ac Einonydd, eu bod yn PRYNU GWART.H.EG A CHEFFYLAUMEIRW o bob math, ac yn rhoddi y prisiau uchaf am danynt. Cludir hwynt o'r lie byddant ar unwaith, ond anfon Post Card i Jones Bros., Llannor, Pwllheli Bydd un ohonom vn Marchnad Pwllheli bob Dydd Mercher. Hefyd, PRYINIR CRWYN o bob math. Llythyrau i'w cyfeirio—Jones Bros. Llannor, Pwllheli. Telegrams i'w eyfeirio :-Jones Bros. Llannor YN EISIEU. A MEDICAL Practitioner is invited to Aopen a practice at Abercrave, good nros- pects. Apply not later than Dec. 15th. Lewis, Checkweigher, Abercrave, Swansea Valley. 200 Jan 22 GOF yn eisieu, bachgen cryf wedi ymarfer Ga gwaith ?w!ad. Rhaid :ddo fed yn ?]!u pod oli. -Griffith Roberts, Refail, Edeyrn. STOCKS in Trade; Drapery; Outfitting; k3 Roots, bought for Cash. Genuine busin- ess entei-tained- Send part.iculars.-Hughcs, 14 Castle Square, Carnarvon. 195 Deer 17 DALIER SYLW.—Mae MM W. W. i-? Thomas, 30, 31, 32, Str?d v L!yn, Caer- narfon, yn prynu pob math o Ddodrefn hen- afol, Treselydd, Cypyrddau Bwyd, Tridarn, Hen Gadeiriau, et-c. 2333 AT YMFUDWYR.—Mae Mr R. G. Hum- Ahrevs, (R. o Fadog), Porthmadog, wedi ei benodi yn Onichwvltwr Ymfudol dr08 Agerlongau y Conference, a gall sicrhau lle- uedd ar yr agerlongau i Ymfudwyr i'r Am- erica, Canada, New Zealand. Awetralia, De Affrica, a gwledydd eraill. HOUSEMAID; good references required. HApr)ly, stating wages, etc., to Miss Wolfe, Plas Mariandir, Penrnaenmawr. SCIENTIFIC Ho?sehntd Reoui?te. Agen ? making four pounds weekly. Sample pcwi paid 3d-Hygin Manufacturing Coy., 99 Rverton Road, Liverpool. WANTED, smart strong youth, as an Tt apprentice to the Ironmongery. Apply, Griffith Jones, and Co., Ironmongers, Car- narvon. BAKER yn eieieu mewn ma?naohdy yn y Bwla,d, wedi arfer a gwaith plaen da.- Ymofyner, W.198, Swyddfa'r "Genedl." Carnarvon. 198 Dec 18 WANTED, a General; immediately. Age V\ 18-24: two in family.-Appl?, Mrs Roberta, 7 Castle St., Beaumaris. 198 Dec 17 YN EISIEU. Daliwr Tvrehod i blwyf JL Han?an'o; odde?tu 2,300 erw. Anfoner ceisiadau gyda'r telerau cyn Rh-agfyr 11 eg. i Thomas, Tynybuarth, Llangaffo. 199Dec24 NEW Laid Eg-s wanted. Any quantity. State lowest price.-Williams, 11 Selby Street. Liscard. 198 Dec 18 A,-NTED for a country mi!], experienced W Miller. Apply, stating a.?e, reference, ind wages required to E. B. Jones & Co., i Rhyl. 199Dec24 YN BISIE?U. L200 o arian am log o 4? y Ye.int yn fortgage ar dir. Gwa?entir pob dior;ehveh. Ymofyner a Box A.200, fGenedl' Office. Carnarvon. 2OODecl AYOUNIG LADY of 27, seeks a young ?'L Gentie?nan with a view of matrimony, j Apply, by letter, to M.200, "GcT?dI" Ofnce. Carnarvon. 200 Dec 17 X T A TED. General Servant; good b une. V V -with references a.nd wiZeA re- (trared. to M. Loiar. Frmterer. Hiei Street, Treorohv, Rthoiidda Valley. 200Dec31 A RCIHTECT AND SURVEYOR ]:1 a. Wt- 1-1- clillcv fo- a onoil- a bov from ■■■•'t;h +nte f«v 'TI prefer-red. apply W.P. 200, "Genedl" Office. BOOK-KEEPER wanted. ComT?etent. w?th PIme kr'-nw^dge of corn tMd., nr"fp,rrM. St-1 to a,-e, exoerience, references and wages exprcted. Williams and Owen, Corn Mer- chants, Carnarvon. • W. 0. WILLIAMS; Manchester House BANGOR IS NOW MAKING A SHOW OF USEFUL ARTICLES SUITABLE FOR Christmas & New Year Presents w. o. W. invites the Mothers to bring the young ones with them. THE SHOW THIS rEAR WILL BE MORE EXTENSIVE THAN EVER AT 348 to 350a, HIGH ST., Bangor Ilk —— t RHYBUDD CYHOEDDUS. CIYLCHWYL LENYDDOL A CHERDD- OROL GOSEN, TREFOR. NOS NADOLIG A NOS SADWRN, RHAGFYR 25, A 26, 1914. Beirniaid Cerddorol: Mri. D. PRYSE JONES, G.&L.T.S.C.. Niwbwnch; ac O. MORRIS WILLIAMS, Morfa Nevin. Cystadlenon i Gorau Cymysg; Corau Plant; Deuawdau; Unawdau; Adroddiadau; Rarddoniaeth; Etc. Am fanylion pellach ymofyner a'r Ysgrifeii- ydd,— HARRY HUGHES. 3 Green Terrace, Trevor, Chwilog. S.O. EISTEDDFOD FLYNYDDOL LLAN- FAIRFEGHAN. DYiDD MERCHER. MAWRTH 3ydd, 1915. (Dau cryfarfod.} Arweinydd: Parch JAMES JONES, Bethesda. Beirniad Cerddorol: Dr. CARADOG ROBERTS. Unawdau iSoprano, Contralto, Tenor, Baritone. {G-wobr 20/- yr tin.) Testynau i'w cael ga-n yr Yegrifeny ddion.— drwy y poet ltc. A. H. DAVIES. Cattle Buildings; W. G. ROBERTS, Brigydon. C, YIFARFOD CYSTADLEUOL Y GRAIG, BANGOR. NADOLIG, 1914. Gohirir yr tichod hvd y Iftwyddyn nesaf. Ysg. HUGH PIERCE JONES, NOTICE TO GAMEKEEPERS AND RABBIT TRAP- PERS AND POULTRY DEALERS AND FARMERS. WANTED to buy any quantity of Large VV Trapped Rabbits and Old FowL-s and Chickens. I am open to give Is 6d per couple on rail for elean Trapped Large Rabbits. Please write— H. ALLSOP, RABBIT & POULTRY MERCHANT, Coronation St., BOLTON. Bankers: LONDON CITY & MIDLAND BANK AR WERTH SHORTHORN Calves for rearing. from record Cheshire Milkers and Pure Bred Bulls. Quotations to any Station. No fancy prices. Correspondence a pleasure. FRANK DOBfE, Littleton, Crester. t.c. O A PAGE Book about Herbs and how to Ux use them, free. Send for one.—Tnm- nell,The Herbalist, 144 Richmond Road, Cardiff. Established 1879. WEDDING Gift. Lady offers magnificent W 7 guinea service Al quality plate (stamped) comprising six each table Dessert spoons and fork6; also tea and eggspoons (30 pieces). Unsoiled, accept 25s; approval villinglv.-AVr.;te, S.B.. 187, "Observer" Office. Carnarvon. 196 Dec 31 ? K ? r\ REWARD paid bv "The MAT- ob?UURIMONIAL CIRCLE" for proof that any of the hundreds of advertisements therein are not Genuine. Fees moderate. Sealed enve;ooe. 6d. post free.-Ed-tor, 18, Hogarth Road, EARL'f) COURT. M15—75 WIRE NAILS.—Mixed, 7?. per cwt: V V 2Slbs. 2s. SCREWS, mixed, 28s. cwt. 281b. 7s 6d. Wire, Cut, a.nd Wrought Nails, Staples, Tacks, etc.—C. W. Havles, Midland Nail Works, 25 to 28 Rea Street, Birmingham. PULLETS, thousands lay?n? 30s dozen; I -t. t?ree months old, 15s dozen list free; live delivery anywhere;—Hainmell, Poultry Farms. Stratford. Essex. CANARIES.—Every variety. Cheapest, best in World for Wingin". Breeding: Exhibition. Illustrated list ti-oo. Birdlime, catch anv bird. rats. mic. beetles, 4d.. 9d., Is 3d.—Rudd, Specialist, Norwich. CAE PHILLIP, Ger Caernarfon.-Ar werth neu osod.—Fferm ddymunol mewn safle fanteisiol tir da; adeiladau bron yn newydd. Meddiant laf Ionawr, 1915.—Ymof- yner a T. H. Lewis House & Estate "Agent, 20 Margaret Street, Carnarvon. ROSEWOOD piano; full compass; in nefed order. Cash. 10 guineas or 6s. monthly.—Crane & Sons, Ltd., Bangor. 199 Dee 29 4 HARMONIUMS—first class condition. j: 3^8., 35s., 4&3., 45s. Must be cleaxed.- Cra.ne & Sons. Ltd., Bangor. 199Dec29 AT SEIRI COBD.—Genir cael coed Onen A:,it bob a.n?en.yn rhad.—Ymofvner. M' Owen Williams, Madog Saw Mills, Port madoc. AR WERTH—'Harness, car. fiuring cart. a van. Macnylion yn yr iafr Aur, Caer- narfon.
I NODIADAU.'
I NODIADAU. I Swyddog-ion Ellmynaidd yn Tori eu Haddewidion. Yn Holland, wedi eu diarfogi, gollyngwyd dau Ellmyn yn rhydd, ar yr amod na byddai iddynt ddianc. Yn lie cadw at hynny aeth y ddau ymaith Yn awr y mae Llywodraeth Germani wedi gorchvinyn iddynt fyned yn eu holau, a hwythau wedi ufuddhau. Diau y cosbir hwy-nid yn anhaedd- iannol-am dorri eu gair a dianrhyd- Addu eu anrhydedd. do ITT* I Y Papur Punt Cyntaf. C Gyflwynodd rhvwnn v Panur Punt Cyntaf A. 000,001 i'r Times i'w wert hu er budd Cvmdeithas v Groes Goch. Prynodd Mr. Edwin Evans v papur am £ 135 13s. 5c. Ail-wertbodd papur ftm 6 1 3 ) 1 3 ?.. ef drachefn i Mr. J. T. Ingham, Blake Hall. Mirfield, Yorkshire, am £222 2s. 2g., a danfonodd v s-vm 0 JGPG Bs. 9c. i T)rysnrf'i'>' Timps fel ehv ar y drafodaetb. Dvwedni Mr. Evans hefvd pe v bvddai i Mr. Ingham roddi v Papur drachefn ar werth, a thaln yr hyn a gai yn uwch am dano. v danfonai yntati y swm o £1;) 13s. 5c. i'r Drysorfa. Gwnni hvn 7c. heblaw yr hyn a geid yn ychwnncf!"<)1 am dano. mm* ? Y Crynwyr alr?" Rtiyf gall. Gelvnion anghvmodlawn rhyfel ydyw'r Crynwyr. Er lwnny cv north- wyant yn awyddus i leddfu ei alanastrn. Danfonasant allan i ardaloedd diffeith- iedig Ffrainc feddygon a gweinyddesau yn rnerIll llefaru vn Ffrancaeg, gvda phob moddion gwellhaol v gellid meddwl am dano-modllral1, clud-gelfi esmwyth i gleifion, meddyginiaethau o bob math, ac hyd yn oed ddillad, a'u neges fawr ydyw gwneuthur eu hunam yn ddefn- yddiol at wasanaeth poh angen. Ddech- reu 'r flwyddyn bwriadant ddanfon alh,n aenhadneth arall cynwysedig o grefft- wvr, y rhai a gynorthwyant i ail-adeil- arlu y pentrefydd a'r tai svdd wedi eu dinistrio. 4< Ymherawdwr Germani yn Glaf. Arno ef yn nwr v mae llygaid yr holl fyd. Cafodd anwyd wrth jnnweled yd wrt l 31 ag Ymherawdwr Awstria. Taenwyd v gair ar led (ideelireii yr wythnos ei fod yn glaf, ond nid mor glaf fel ag i'w analluogi i wrando y newyddion am y rhyfel. Dywedir fod ei a.fiechyd yn peri pryder mawr yn Germani, a bod y Llys yn edrych ymlaen at y dyfodol gyda 11awer o ofn. Dywedir ymhellach fod yr YTmherawdwr et hun vn ddiweddar wedi heneiddio yn fawr. Ei brif amgen vdyw tipyn o lonvddwch. Y Gwrthryfel yn Neheubarth I Affricst. ) Trwy fednisrwydd a. chyflymder dihafal y Cadfridog Botha y mae y gwrthryfel hwn yn ymarferol drosodd. Rhagfyr 4 daliwyd 700 o'r gwrthryfel- wyr ac ymostyngodd 200. a Rhagfyr 8 rhoddodd 1,200 yn ychwaneg eu harfau i lawr, fel nad oes mwvach unrhvw gorff o wrthryfelwyr nas gall yr hedd- geidwaid eu cyfarfod. Mae De Wet yn v ddalfa, a chafwyd corff Beyers yn y Vaal, wedi boddi wrtli geisio ei eh roes:. Y cwestiwn pwvsicaf yn awr ydyw. Pa beth i'w wneud a'r gwrthrvfelwyr? Ein eysur ydyw fod gwr mor gadar-n a thyner a'r Cadfridog Botha yn trin eu hachos. Fel hyn v dywed ef: Gad- ewch i ni gofio mai c-weryl teuluaidd ein tv ein hunain yn Neheubarth Affrica oedd v c-weryl hwn, ac v rhaid i ni i gyd fyw g\*da'n gilvdd yn y teulu hwnnw vn v dyfodol. Tra y bydd i ni wneud ein dyledswydd mewn gweled na fvdd i'r fath ffolineb pechadums byth ] eto gvmervd lie, bydded i ni fod ar ein gwvliadwriaeth rhag unrhyw deinil-il o ddialedd. a meit.hrin ysbrvd goddefia-d ac anghof tnigarog o wallau a drws- weithredoedd y bobl gamarweiriiol Iwriny. llawer o ba rai a gymerasanl i fynv heb fwriac1 drwg, ac heb ystvri^d v canlvni^dau. Tra v bydd i gosbedigaeth gyfiawn a theg gael ei 9 ae l ci gweinyoau, bydded i ni benderfynu yn fwy nag erioed ymarfer y drefn ddoeth o faddeu ac anghofio. st 0 Iddewon yn y Fyddin. Nid llawer o Iddewon geir yn arferol yn y fyddin. Ar ddechreu y rhyfel hi chyrhaeddai yr oil o honynt dan arfan ond oddeutu 500. Yn awr, vn ol tystiolaeth y Parch. Michael Adler, y Caplan Iddewig gyda'r fyddin, nid oes dim llai na 5,000 yn ei ddeadell, a lliaws eraill yn ymuno. Y mae hyn yn rhago-ol, pan ystyrir fod yma gy-noei- o Iddewon Tramofr na chan- iateir iddynt ymuno, ac mai y nifer uchaf y gellid ei ddisgwyl o filwyr Iddewig, yn ol eu rhif, fyddai 3,200. DadgrysyiJtiad a Dadwaddol- iad. Nis gall yr eglwyswjT fod yn licmydd i'r mater hwn, rhvfel neu beidio. Ysgrifenna Arglwydd Hugh Cecil ac Esgob Llanelwy i'r Times I gwyno, tra y mae Mesur Ymreolaeth y cael ei oedi, fod Dadgysyllt-iad a Dadwaddohad yn myned ymlaen, ac atebir hwy yn drwyadl trwy yr un cyf- rwng gan Mr. Llewelyn Williams, A.S. Gyda 1 haerllugrwvdd ajrfsrol honna yr Esgob fod 70 o bob cant a ymrestrasant o Gymru i fyned i was- anaeth tramor yn Eglwyswyr. Ar ba dir y mae yn dywedyd hyn ? Os ydyw yr Eglwyswyr yn y fath fwyafrif yng Nghymru ag yr awgrymir gan yr Esgob yn y ffugr hwn, paham y rhaid iddo ofni ? A ydyw yn amheu fod y mwyaf- rif mawr hwn yn gweled cyn lleied o werth yng ngwasanaeth yr Eglwys fel na wnant ddim at ei barhau ? Y mae Arglwydd Hugh Cecil mor aniolchgar ag ydyw o haerllug. Trwy ganiatau oodiad o banner bhvyddyn yn nyfodiad Dadwaddoliad i rym canlatawyd i'r Eglwvs rodd o £ 78,000 o'r Eiddo Cenedlaethol Cymreig. Ni chlywyd am yr un Cymro yn cwvno oherwydd v weithred haelionus hon nac un e glwyswr yn diolch am dani. » Syr David Brynmor Jones. Mab ydyw Syr David Brynmor Jones, fel y gwyddis, i'r diweddar Barch. Thomas Jones (Jones, Tre- I forris), a brawd i'r diweddar Mr. Viriamu Jines, Prifathraw Coleg Prif- ysgol Caerdydd, a Mr. Leif Jones, A. S., Ll ywydd CyngIlhair y Deyrnas Gyfunol. Y mae wedi derbyn yr apwyntiad o Commissioner in Lunacy. Y gyilog ydyw £ 2,000. Gesyd hynny ef dan yr angenrheid- nvydd o roddi i fyny ei sedd fel Aelod Seneddol dros Abertawe, ond ni fyddai dan yn anghyfreithlawn iddo barhau yn ;i swydd fel Cofnodydd Caerdydd, yr liyn a ddelir ganddo hefyd. Dechreu- edd ei yrfa fel bar-gyfreithiwr yn 1876. 0 1885 hyd 1892 bu yn Famwr Llys Man Ddyledion Canolbarth Cymru a Chaerloyw. Bu yn aelod ar y Comis- iwn Tir yng Nghymru yn 1894-96, at o'r Ddirprwyaeth Eglwysig Gymreig yn 1907. Cafodd ei wneud yn Farchog yn 1906, ac y mae wedi bod yn Gadeir- vdd y Blaid Gymreig er pan aeth Mr. Pllis Griffith i'r Swyddfa Gartrefol yn 1912. Er nad yn Gymro o ran faith y mae yn Gymro o waed a chalon. Mewn cysylltiad a Syr John Rhys cyhoeddodd gyfrol drwehus ar Bobl Oymru-llyfr dyfnddysg a dyddorol. Gwnaeth waith mawr i hyrwvddo Dad- gvsylttiad a Dadwaddoliad yng Nghymru. Dywedir mai yr ymgeis- wyr am y sedd fydd naill ai Mr. C. F. G. Masterman neu Mr. T. J. Williams —dau ryddfrydwr. « Cyd ddealltwriaeth yn y Ffosydd. Nid brwydro a chigyddio ydyw'r cwbl hyd yn oed yn y ffosydd. Ceir ambell belydr o gyfeillgarwch a chyd- oddefiad. Mewn rhai rhannau ar hyd holl linnell y rhyfel dygir yr ymladd ymlaen mor drefnus ag mewn swyddfa. nen fasnachdv. Fel hyn, mewn un pwvnt, y mae yn fater o anrhydedd, er wd oes dim o hynny wedi pasio mewn cvnifer o eiriau, fod tawelwch i'w fwyn- hau yn y ffosydd, oni fydd ymladd yn llvthrennol yn myned ymlaen ar v pryd, hyd hanner awr wedi pump yn y here, prvd yr ail ddechreuir am y diwr- rod. Bydd y dynion yn ymadael a'r ffosvdd oddeutu hanner awr wedi 4, vn cerdded yn agored ar hyd y llinnell, yn ymolchi, ac yn myned ynghylch eu pethau yn ddiarswyd hollol, gan wybod na bydd dim tanio ar yr un ochr, ond ar ol hanner awr wedi 5 ni fydd i'r pen cyntaf, neu y llaw gyntaf, a ádaw i'r golwg, ddim dyfod i'r golwg wedyn. Mewn un man y mae yr un ddealltwr- iaeth anrhydeddus yn bod gyda golwg ar adeg bwyta. Awr giniaw, 11 o'r gloch, aiff y rhai sydd yn dwyn i mewn ac yn darparu'r bwyd i'r ffosydd yn ddirwystr. Mewn ambell lecyn o Rheims i Laon nid oes ond lied y ffordd. rhyw 6 troedfedd a 7 modfedd, rhwng yr ymladd vvvr. Yn y mannau hyn daw'r gelynion i adnabod eu gilydd wrth eu henwau, ac weithiau bydd trafedaethau digrifol rhyngddynt. Gwasanaeth Crefyddol ilr Ffoaduriaid. Pabyddlon yn ddieithriad ydyw y ffoaduriaid Belgiaidd yng Nghymru. Yng Nghymru, drachefn, nid oes gan yr Eglwys Babaidd ond cynulleidfa yma ac acw. Yn awr, yn adeg eu cyfyng- der, y mae ar y rhai crefyddol o'r Bel- giaid yn enwedig angen neillduol am fwynhau cysuron eu crefydd, ac riin gallant gael hynny heb wasanaeth offeiriadol. Protestaniaid o'r Protestan- iaid ydyw y Cymry, yn enwedig yr Eglwysi Rhyddion. Er hyn oil anhawdd meddwl am ragor o gydym- deimlad nag a ddangosir gan y Cymry Protestanaldd at y Belgiaid Pabaidd. Yn Llangollen gwelsom fod hen gapel i'r Wesleyaid yn cael ei gynnyg i'r Pab- yddion i gynnal eu gwasanaeth ynddo. Mae Cynghor Trefol Caernarfon yn barod i redeg eu hagerlong ar y Saboth rhwng Caernarfon a Mon er mwyn i'r Belgiaid ym Mon gael y gwasanaeth Pabaidd yng N ghaernarfon. A gwelwn fod Rheilffordd y Cambrian yn fodd- lawn i ganiatau focynau rhad er mwyn i'r ffoaduriaid gael mwynhau breintiau crefyddol. Mewn gwirionedd mae'r byd yn cyfnewid.