Y Genedl

HEALO If you have a. BAD LEG, Ec- zema- Old Sores, Wounds. Ring- worm, Cuts. Burns, Scurf, or any skin aff- ection. sand to M-aurice Sm¿t,h and Co., Kid- derininet.er, for a free sample of HEALO Ointment. It cots Yon nothing, and you will not regret it. Healo allays all irritation, reduces inflammation, prevents feetering, aootTnes and heals all bad legs. Don't say your ease is hopeless without trying HEALO. Boxes tfl l-'d.> and 2s 9d. Local Agents: Jones, Chemist, Llanrwst; Morris, Chemist. Bethesda; Owen, Chemist- Bangor.

Y mae'r broffwydoliaetb a wnaeth y diw- edxiar Count Tolstoi, y lienor a'r nofelydd Rwsiaidd enwog, yn taro mor ryfeddol ar am- gyWtiadau preseriol Ewrop, fel imai nid an- nydcjorol an- hyn o bryd fyddai ei hail-godi i sylw gallai diyny hefyd Drofi o fudd cyff- ordirto!. Nid yn unig y mae wedi rhag- fytne^u yr hyn sydd wedb digwydd a'r hyn ec-dd yn digwydd y dyddiau hyn, ond aiff gam vmhellach gan godi'r Ihsn ihefyd ar y digw^ddiadaiu gvmerant le mewn cpnlviiid I i'r trychineb aki-ethus presenol. "Fa mor ball y gallwn dderbyn y btroffwydoliaetih hoin fel un i ddibynu airni? Gadawn i'n dar- lien-wyr ac i'r dyfodol benderfynu hyny. Yn fticr vhiarjd. addief fod y gwr mawr hwn wedi liwyddo i ittjgfynegu'r preeenol- pam gan Hryniy noo gellir vijiddiried iddo am y dyiod ol lief yd. Ond a ddarfu i Tolstoi wneyd y eimoyneg-ia.dau yr vdym ar fwnad i'w had- Todd T .0 hyny, y mae genym dystioketh sa.fa.d, a phob 6irwydd am y S?ith ddar- 10d <M cyhoeddi ymih?ll cyn i neb a.m?ySr.ed yr amgylchiadau svdd wedi em gcddnwedd- yd> Fel ffaith, cyhoeddwyd y brophwydol- lOOtJt. yn y jBoeton Globe am Ctowefror 23, 1913, a gellir cad copiau o'r cyfrj-w yn bresenol. Yr oodd ae!ih«ar y brophwydoliaetih yn un a'-tinaif rhyfedd. Y Czar ei hmnan fu'r aiohlyaur choni. Yn ngwanwyn y flwyddyn liSlOj danfoaiod-d am y Countee Natalia Tol- Btiiy. gor-wyres yr awdwr oedranus, gan ei ihyabym fodi iBrsnhin Lloegr a'r Kaiser Gwimanaidd Nzi oeistio canadwri uniongyrc/iol oddiwrtli ei pherthynas, a rhoddid givahodd- iad iddi alr. ei cheisio ganddo. Yn mhten yr ytlin,cxs ar ol hyny yr oedd y fbneddijges yn un o'r igwiahoddodigio-n i balasdy gwledig eu gor-ewy-tihr, ac efflurodd wrtho yn fvi' ei zieg,-is yn gaN, gydag ef. Gwrandawodd arm yn ddyfaj, ac atebodd:— "R,hy,feddi.alwn. Ruasai'n llawem genyf aaifon cenadwri at eu huc-helder brenhinol; ond yr hyn 8Y'J1 airffodus gydki. mi yw fy niiod wedi arfer drwy fy oes jisgrifenu'r cen- ,adwriau i'r w<erin-bobl- Nid wyf yn hy- ddyscr yn arferiwi cyfarchiadol y 1111Soedd. M'rwM bynag, adaawaf eefyll uwehben y mat-or a'i ystyried." Bhai ei ymholydd wrtho: Leo Nicolaev'teh ünåd ydydh bvth yn der-byn gweledig- 4t-tha,it o natxir boliticaidd, neu brophwydol- iiaerthau ar ffurf hielaetih a cihvdHgenodlaeth- ol Y" "DDychfeddwl hiatus," ebai ynttau, der- byniaiB mi gweleddgaethau nas gallwn yn iawn eu d'esgriflo fel nofelau. Y mae yna rywbeth rlhyiedd yn fy nDvn yn feunyddiol er's owmpae dwy flynedd. Nis gwn yn iawn put i eigliu-o ei natmr i cllwi. Nis giallaif ei illw ym freuddwyd, oherwydd yr wyf wedi ei weTed a'm ilygaid yn -aml t,ra'n ysgrifeniu. Air adieigan ereill ym ddengys i mi yn v cyf- iijOH, oddenitu fy amser cintfawa- Niid wyf yn credu meiwii ysprydion, nac mewn egluThad- ywprydol o ddrgwyddiadau nas gellir rhoddi ■oyfrif aim danynt, and rihaid i mi addef nad oas gernyf ffordd yn v byd i roddi cyfrif am yr ynweliadara rhyfedd hyn." "Ai 18O\3Jøth yw," ebai'il' ymwelydd. (Rhywbeth o'r natiir hwnw. ond ei fod yn bur oglur, mor glir yn wir fel y gall- u,-twn vn hawdd dynlll darlun manwl o'r ihyn ddiigwydda. Ym]lellaoh na hyny, gallaf alw fy mgweledigaeth y 1Jryd y mynwyf. Rwyf hron yn sier y gallwn wneyd hyny ym awr tra fyddweh. ch-w,-n bresenol. Yr unig an- lyaa-sder yw iias gallaf ysgriifentn dim ta-a fyddo hyny 'fll' cymnsxyd llie- Mae fy nwy- laiw yn cael eu parlysu'n hollol. 44Byddaii yn bleser genyf ysgrifeniu i lawr yr Iryn a adroddivch wrthyf," meadai'lf ym- I welydd. "!()r goreu, dyna. ben ar y mater, atebai. AJ aibi i geisioV genadwri yn uinionigyrchol. I>yna i ohwi bapur a phoneel neu inc. cym- -erwtcJi yr un n fynooh at eiclii gwasaaiaeth. Yn mhen yohydiig foinudau yr oeddwm yn diflgwyl, ac yii Ibariod gydia pheneil a rnhapur yn fy Haw. Edsteddodd yr henafgwr vn ei gad air, a cha.n orcliuddio ei lygaid a'i ddwy- law syrbhiodd i rywbeth tebyg i lewyg ys- gafn- Am gwra y deng munyd nk-&ad arh<M- odd fel yn IlicUol ■rMiymadferth; yna, gan ymRyitihru fel uti yn ymddadebro o gwisig, ■ decihreuodd ,clrod,d e, genadwti mewn is- Laia dwfn a distaw:

Gweledigraeth 19,12 1925. Dafcguddiad ydyw hwn o ddigwyddiadaoi o natur gyffredinol sydd; ar fyrder i gymeryd He. Y m-ae eu bras-liinellau yn awr yn ag- oryd o flam fy meddwl. Gwelaf yn noifio ar iwyneb dwfn-eigion tynged dynolryw ryw gyagod anfetth, o femyw noetli. Gyda'i thegweh. ei gosodiad, ei gwen, a'i thlyani, maie fel ifnyw Wener oruchel. IRhed cen- odloedd yn wallgo ar ei hoi, a plio-b un yn oraiwyddnie i dynu ei sylw arto ei hun. Ond y mae hi, fel rhyw lys-hioeden yn cellwair ¡a,'r oil ohonynt- Yn ei gwallt y mae Uyifch- yremail ei henw mewn perlau a mbys,— "Trafnidiaeth." Er mor ddenol a ewynol yr edroycloo., y mae liaiwer o ofid a galanastra yn dilyni ei ohamrau. Y mae ei ihanadl yn iqy-&rtl,lu o lygredd ei Jiymgymeiriadau, a'i llais o natur fetalaidd tebyg a dine auv, a'i hedryehiad tra.- chiwantus yn eymaint a hyny o wmwyn i'r cenedloed,d hyny a syrtliiani )"11 ebyrtfn i'w dengarwoh.

Ymddangrosiad Napoleon ] Newydd. j '"Ac wele- y mae iddi dair braieh anferth, yn diwyn taiir fflam-dbrch o lygredigaeth gy,Br,edinol yn ei Ila-w. Cynrychiola, y dorch gyntaf fflam Hliyfel, yr hon a. ddygir pan y fenjyw deg o ddinas i, ddinas ac o wlad i wlad. Etyb gwladgarwch gyda fflsach o.iKist ei fflam, ond y drvvedd yw "ifau y magnelau a'r gyrnm. Yr ail dorch sy'n dwyn fflam Ihunanoldeb a. rfiagrith- Groleua v lampaoi yn ung mcAvn fcemlau ac air allorau sefydliadau cyse.gi-edig. DNvg,yn ei chol hadau tw-yll a gorphiwylledd, Enyna feddyliari rhai sydd hyd y,n h>ii yn eu eryd, a dilyna rniwyin,t hyd eu bedd. Y drydedd doi-oh, ydyw y gyfxaith-y syl- !f.a.enberygluG hono i draddodiadau anawd- urdodedig, yr hon vn gyntaf oil a igyfliawna ei garchwyl dinysftriol yn y teulii. ac yna gwibia di-wy flydoedd eangac-h llenyddiiaeith, oolif a gwledyddiaebh. 44Bycklj i'r od^lfaitCi faw tu.L 11912, yn cael et ehyneu gan fflamdorch y fr&vch gyntaf yn n.g\vlodydd de-ddwyreiniol Ewrop. Ymddatblyga hyd nfes cyrhiaedd saalainafitra dinvst-riot vn 1913. Yn v flwyddrvn iiomo yr wyf yn canfod holl Ewrop yn fft'smio a-c yn gwaedu. Clywaf rudd- tflanau'r miloedd o frwydr-feusydd eang. Ored, oddeutu'r fliwyddyn 1915 cyfyd delw -N- apoloon N",ewy d d- ddyeiithr N'ewydd^— gaai nesu i Iwyfan, y ddrama waedlyd. Dym ■ydj^w heb fod yn feddiannol ar ddu^gybl- aieith filwrol he]'aeth a w<kir next newryddiad- ut.—ond yn ei afael ef yr erys Ewrop Siyd 1925. Bydd diwedd y galanastra hwa?v yn a'?ta'ia? i gyfnod newydd o wMdyddia?th i'r Hen Fyd. Nj adowir naq Ymherodraethau na Breu-binkiethau ond bydd i'r byd ym- ffurfio yn Gyngforarr o Duleithiani Unedg o'r boll hedloedd. Ni bydd yn aros ond iraegys r'!lYW bedwar cawr--yr Anglo-Saxons —y Latins—v Slavs a'r Mongoliand. ''Wedi'r lfiwyddyn 1925 camSyddtii gyfnew- idiia,d mewn credoau crefyddol. Dygodd yr ail fflamdorch oddeutu gwymp yr Eglwye. Y in- dryehjfeddwl o foee-ddysg bron a. chwbl didiflanu. Y mae dvnolryw yn am- ddif-ad o bob teimlad moesol. Yaia yr ym- ddengy»s diwygiwr maw, yr hwn a lanha'r byd o W'eddillion un-dduwioeth gan <w>d i laiwr gongl-faen terail oll-dduw-jaoth. Toddir i lawr iDdorw, enaid. yspryd. ac anfarwoldeb mewn iffvvroee newydd. ac yr wyf yn canfod I 'cychwyniadau tangraefeddus cyfnod moes- dkiyageidiaeth. Y wr a ar"emirt, yn y gen- hadaeth hon fydd }'Ioorol!än 'Sla:v. Y mae efe eisoes yn ooiddod y dda«ar—gwr o yni ae ynvwneyd- Nad vw eife ei ban a.r hyn o Ibryd yn ymwvI)odol o'r -gonadwri bwysi a ymddriedwyd iddo n y gallu goruchaf. Ac wele fflMn y drydedd doivh, sydd oisoes wed: deohtrefu dinyswio ein oyisylltiad- au (tefuliuaiidd, ia'n safonmi i gelf a moets. Cydntabyddir y ibentliynaa rlnyw wwr a gwtaiz megys p»i»tn«riaeth rhyfld y rhyw- iau. Y mao cetf wedi dyfod i ddirywiad eyl wmol. Y mae oynhyrfiadau politicaidd chrefydcbl wedi siglo sylfeini ysprydol yr hbll genedloedd- Nid oes ond megys rihyw j leoyn yma. 00 new na chyffyrrddwyd gan Y ffwaadorchau dinystriol kn.-Y mae rfiiyfel-

i PARCH Y GERMANIAID I GREFYOD I Y mae llawer o adeiladaoi crefyddol wedi myned yn aberth i weithredoedd dewr y Gerinaniaid, ac y mae hyn wedi creu teimladaai hynod ym Mfoalas y Pab. Yn y darlun uchod gwelir capel v Bedyddwyr yn Hartle pool wedi ca.el ei niweidlo-

GOLYGFA YN SCARBOROUGH Gellir dweyd i'r ty uchod fod yn anlwcus ialwn. Y raae amryw dai yn y dref sydd yn gof-golofnoax i orchleation Llynges Von Tirpitz.

YN OL I BARIS Y mae cynlluniau y Kaiser yn "agored i gyfneiwidiadaa," ond nid o gwbl oher- Wyrld doethineb y Gadfridogion a'r llywodæ aeth wyr. Y cbydg a glywir yn eu plith Mr hyn o bryd ynghylch myned i Barie, ac y mae'r Llywodraeth Ffrengig wedi dyohwel yno o Bordeaux. Uohod gwelir ysgrifau y Weriniaeth yn catel eu symud i Swyddfa y Canghellor.

Beth Feddyliai'r Kaiser o'r Ymdrafod. Yna, Counters ToL?toi, gorph- enodd yr a.wdwr-ddiwygiwr ei lith, ac agor- odd ei lygad d, gan edrycii arnaf yn syn. i wed: myned i gysgiu?" meddai. "Yr ydwyf yn erifyn eich pardwn." •Pan d'flarllenais iddo ei lith-weledigol, gwxiandawodd yn ddifri^ol, gan gydsyn'o fod y Ilit-h yn gywir- Air fy ng aati, arwyddodd y llith, gan ei ddycliwelyd yn ol i mi gyda'i fendith. Gadewai? ef yn ystod yr nn diwr- nod. ac yn uniongyrchol ar fv nghyrhaeddiad hysbyseis fy mod yn barod i fyned ger ed fron. 'Cefais fy nerbyT-. i'r llye gyda'r sere- moni arferol a cOiyfeiriiwyd fi i f\"f.yrgell ar- benig Czar. Estynais iddo y papyrau. Ag- orodd ef yn wyliadwriif>, a darllen'odd hwy yn gymhyrfus. 44W el, y mae yn bur ddyddorol. Gwnaf gopi i my fy hun, ac yna anfon-af gopi arall wed; ei gyfieithu i'r Kaiser. i Germany, a thrwydclo ef dra-chefn i Frenhin Lloegr. Cadwaf y copi gwTeiddioI i mi fy hiun. Hhaid i m: geifiio gaji y K<:r>er a'r Brenlhin ymattal rhag beimiadu dim arnot gan na fynwn ymddangos fel cyfryngwT cydrhyng- ddynt 'â'r hen wr, ysgrifeniadau teirfysgaidd yr htwn nid wyf yn eu hoffi gan amlaf.— GellliT dweyd yr yeityria v Kaiser y broph- wyd ol: aeth lion yn un o gynyrchion lleirvdd- ol prophwydoliaethol rh\"feddaf yr oes."

YSTAFELL WiEDI DINISTRIO Uchod gwelir un o yeiafelloedd y Grand Hotel, Scarborough, a dan-belenwyd gan y Genmaniaid, w GweHr oddiwrth hyn pa gyn lleied y mae'r Gwraaniaad yn ei baitha ar ddeddfau rhyfel.

MILWYR BELCIAIDD YNC I NCHAERNARFON. SUT YR YWLADDASANT Y GEL YN I Ymdrech y Gelyn i gyraedd I Calais. YMGOM DDYDDOROL. Mae parti o ddeuddeg o filwyr Belgiaidd, a glwyfwyd yn y rhyfel yn aros yng Nghaernar- fon er gorphen gwella. Daethant o ysbyty Netlev, lie y buont am rai wythnosau. Ar- hosant yng Nghaernarfon am tua tair wythnos ar draul nifer o foneddwyr a boneddigesau caredig. Mae'r milwyr Belgiaidd dewr hyn wedi dioddef cryn galedi, ac er's pan yn y wlad hon maent wedi derbyn pob caredig- rwydd, a theimlant yn ddiolchgar iawn am ddarpariaethau boneddigesau Caernarfon ar eu cyfer. Maent yn bur gysurus yn eu lletai. Mae' un o'r parti yn bur ddigalon, ac y mae ganddo yn ddiamheu ddigon o achos dros fod feily. Pan dorodd y rhyfel allan gadawodd ei wraig a dau o blant i ymuno a'i gatrawd, ac ni chlvwodd byth ddim o'u hanes. Desgrifiwyd y ffordd v darfu i'r Belgiaid wrthsefyll ymgais y Germaniaid i gyrhaedd Calais gan un o'r milwyr Belgiaidd wrth ohebydd y "Genedl." Cydsyniodd Mrs. Richard Thomas, yr hon sydd wedi treulio llawer o flynyddau yn Belgium, i gyfieithu y: hyn a ddywedai y milwr. Mae un neu ddau o'r milwyr wedi eu clwyfo yn ddifrifol yn eu ooe.sau, ac y maent yn bur gloff, ond cafodd y dyn ieuanc a adroddai'r hanes wrth ein gohebydd ei glwyfo yn ei fraich aswy. Perth- ynai i'r hyn a elwid y 9fed Linell ym Myddin Belgium. Trigai yn Brussels, a phan dorrodd y rhyfel allan galwyd ef allan i ymuno a'i gatrawd. Yr oedd ef gyda'r adran hono o'r Fyddin Belgiaidd a adawsant Brussels pan oedd y gelyn yn dod yn lkioedd i ymosod ar y ddinas. "Yr oedd y Germaniaid," meddai, "yn fyddin gref, a theithiasant drwy heolydd Brussels fel rhai wedi enill buddugoliaeth. Cyrhaeddasant i Brussels o gyfeiriad Louvain, ac ni wnaed unrhyw ymgais i amddiffyn y dref. Sy mud odd y Fyddin Belgiaidd yn ol am Malines." Yna tynodd y milwr lyfryn bychan o'i logell., ac ynddo yr oedd wedi ysgrifennu en- wau y lleoedd drwy y rhai yr oedd y Bel- giaid wedi pasio ac yn ymladd wedi iddynt adael Brussels. Wedi cyrhaedd St. Nicholas cymerasant dren i Ostend, a gadawsant Os- tend am Dixmude, lie y bu. fel y cofir, frwydr galed. Ymunodd y Belgiaid a'r milwyr Pryd einig a Ffrengig i wrthsefyll ymgais y Ger- maniaid i gyrhaedd Calais. Gorfodwyd y gelyn i gilio'n ol. Gofynwyd i'r milwr pa hyd yr oedd ef a'i gyfeillion wedi bod yn y gwarchffosydd, ac atebodd eu bod wedi bod yn ymladd I YN Y GWARCHFFOSYDD AM DRI MIS. Arhosant yno weithiau am bum' diwrnod a thro arall am wyth niwrnod, ond yr oeddynt wedi bod i mewn ac allan am dri mie. 44 Yr oeddym yn byw gan mwyaf yn y gwarchffos- vdd," meddai. Danghosodd y milwr ddarn o Iwled i(y shrapnel ") i'n gohebydd, a dywed- odd mai darn ydoedd o shrapnel y gelyn a ffrwydrodd yn ei ymyl. Yr oedd yn mrwydv fawr yr Yser, a chlwyfwyd ef yn ei fraich aswy yn Lombard-Zyde. Buasai wedi aTos gyda'i gatrawd pe y cawsai oherwydd nid oedd wedi ei glwyfo'n ddifrifol. Nis gallai, fodd bynag, ddefnyddio fawr ar ei law chwith. Yr oedd yn ddychrynllyd gweled y German- iaid yn dod ymlaen yn lluoedd, ond nis gallent wynebu y bidoga-Li I meddai. "Arferai y Fyddin Belgiaidd ymosod gyda'r bidogau mewn llinell o bed war, a cwympai y gelyn yn lluoedd o'u blaen. Pan y deuai y Germaniaid ymlaen yn gorphluoedd cryfion yr oeddynt yn cael eu difa yn gyflym gan ein gynau peirian- ol. ac yr oedd yn hollol wir fod y gelyn yn dianc o flaen y bidog. Nis gallent wynebu hwnw, ond nid oes ganddynt ddim ofn y t&n- belenau o gwbl. Gorfodir y Germaniaid i fyned yn eu blaen gan swyddogion, y rhai a gerddant o'r tu ol gyda liaw-ddrylliau." Holwyd ef ynghylch CREiULONDBRAU Y GERMANIAID, I a, dywedodd y milwr fod vr hyn a ddywedid am ymddygiad y milwyr Germanaidd yn holl. ol wir. Ymoeodai y Germaniaid ar bobl ddi- niwed pa.n heb amddiffyniad. Cyfarfu v mil- wr a bachgen pymtheg oed, yr hwn a wylai yn hidl. Yr oedd wedi gweled y Germaniaid yn lladd ei dad, ei fam a'i chwaer fach. Dywedai fod yn rhaid iddynt fyned yn ol eto yn bur fuan i vmladd dros eu~gXriad- Canmolai y milwyr Piydeinig fel rhai rhag- orol i ymladd gyda hwy.

CYHCHERDDAU AR FAES 'I Y FRWYDR. BEN DA VIES YN MYNED I'R FFRYNT. Mae parti o gantorion o Loegr yn bwriadu myned drosodd i Ffrainc, gyda chaniatad "Vr awdurdodau milwrol i roddi cyngherddau i'r ■mi'lwvr ar faes y frwydT. Ymysg y paTti y ma-e Mr. Ben Davies, y datganwr Cymreig byd-enwog. Mae Syr John French, v Cad- Ivwydd Prvdeinig, wedi cymeradwyo'r cyn- llun. a bydd i'r parti ymadael am Ffrainc ddochreu yr wythnos hon. TTjfefnir cyng- herddau mewn gwahanol fanau ar hyd y llinellau cymundeb.

Mae Rh.nwedd Feddvcnmae-thol SUDD IACHAOL DAIL CARN. YR EBOL. gwn GRIFFITH OWEN, CAERNARFON, yn cryfhau ac yn arfogi y Freet raag Anwvd. I'w gael mewn poteli la lie., yn y siopau DruggioL

Y GERMANIAID A'R I RHYFEL. DYGYMOD YN DDF-WR Y SAESCN FEL ANELWYR Ni clayhoeddodd y Germaniaid y rrtwydtf aai ddinystr eu 11-cmgaii, y iScharnhoTfit, Gneissnau, a'r LedpzLg hyd ar ol degr o'r gloch, mow Iaja. 'Rhi^gfyr lOfed., tra v hoeddwyd yn mhapyrau'r Dutch yr hanes ar eu cyhoed'.kVtd eyntaf yn y boreu. Yr oeddwn yn digwydd aros yn un o'r prif dr-efi Germanaidd pan ddosberthid un o'r prif newyddiadiuron dyddiol yn cyn-wys yr raanes. -Rhuthrid alt y beca.gvn yn awchus a chipid y paj)yra.« oddiar,-iynt. Diog-,mai'r teit-hwyr oadrar eu eerbydani i si-crhau copiau, a gwelid llu o wyr a gwr&gedd yn darlleai yn gynhyri'us yr olwg ,arnynt wrth lewy-rcth gwa-naidd v goleuni trydaoiol ar yr heolvdd- Yr oedd-5 pawb megys ar unwaith fel pe wedi eu parlysu yna gwelid luwy fel yn riuyw ddefuo ac yn oyllu yin wyllt o'u owtmpus. Yr oedd yn rhywbetii synu ato fel I dista/wyd y bobl gan yr ergyd. Nid oeddynt yn gwaeddi nac yn siarad; nid oeddynt gymaint ag ocheneidio, arud plvgent eu penau mewn diistowrwydd fel pe bae'r ergyd wedi disgyn ar bob u,, yn bersoraol. Gyda hyn dmth y bobl allan o'r chwareu- dai, ac yn He yrn v\a.sgani a mynd a.dref fel arfer ymdroai yr holl gynulleidfa ar v llwybrau, a phob un a'r papyr yn cvinvys y pellebyr N-ii eu dwylaw. Yna. wedi darllen d'rosodd a throsodd y newydd pruddaidd, ymwaisgarodd pawb yn wvneb-dri^t tua'u oartrefi. Yr oedd rrn on-ndod i mi weled fel yr oedd pob iUJl o'-r gynulleidfa fawr hon yn go>sod y petb at ei gaIo:i ei hun, ac yn gof- idio otierwydd yr er-g-yd- ddifrifol a d derbyn- iasent fel gwla-d o bobl On-d nid oedd yno un arnvydd o ymwylltio. ond yn hytrach dygymod yn ddewa- a'r anfftewd- Wrth gwrs, y mae y blaid fiiwixvl a'r new- vddiaduTon 3m ceieio dwyn yr ergyd mor yagafn ag y mae modd, can ddtatgan "nad oedd hyn wedi'r 0"bl ond y poidi a dcl.,ts- gwylient. Nid oedd o bwvs mawr, ac nad oedd yn effeithio dim i ddyrysu eu cynUun- iau. Ynia awgryment vn ddirgel aim ryw drycih- ineb mawr oedd air ddyfod. Ni feiddiant ddweyd dim, oht&rwydd gorchymyn caeth i ¡ gadw pobpeth yn ddiistaw. Yn mlhob gorsaf rheilfforddac yn mhob lie cyHoeddue arall rhoddid i fyny furleni mawrion TO rhyb- uddio v (swyddogion a'r dynion i gymeryd uoo ^uep-BJ^is T UAq ■qorAqSiri jvjoS qod fyddai diei.thr:aid 0 1ewn clywedigaeth. ac yn neillduol ofalus o'r hyn a ddywedent wrbh dclieitbti-aid eu hunain. "Rhaid i'r miltwr Germanaidd wybod nid yn unig pa fodd i ymladd dros y Dad-wlad, ond rhetid iddo hefyd ddyegu sut i dewi yn ei chylch. Ond rvvk-fcoda neu gilydd claw eu pianiau yn wybyddus- Yn gyrntaf oil, meddai'r I Germaniaid v mae yna- ruthr-gyrch i fod ar Llundain gyda'r Zeppelins, ac ynta ddarm- tvngiad Lloegr. Y moo'r ymosodiad gyda'r Zeppelins yn cael ed gynlkinio yn fanwl, a pharotoad.,au ar e: gyfer yn mvned ymlaen o ddydd i ddydd, ac ThÍf; giall Lloegr wneyd parotoadau rfny fuan i amddiffyn ei hun. Y mae amrywiol tsibrydion allan pa nifer o'r Zeppehme fwTiada Germany eu cwhlhaPJ eyn bod yn ba.rod i ytmosod—sonita rhai am ag- ain. ereill am gant. Y ffaith yw y gall droi allan un Zeppelin bob pythefiios neu dair wythnoe. Ac y mae yn beth i sylwi arno nad oes fawr o son am y Zeppelins bellach .ar faes v rhyfel; cedwir hwy yn ol, meddi'r goyfera phwrpas mwy difrifol- Yr oedd yr ymoeodiad wnaeth y Saeeon ra FriedirioluahATen yn gryn fraw i'r adran filwrol yn Germany, er yr honant mai ych- ydig o niwed a wnaethtant. Dywedai jswyddog writhyf sydd newydd ddyfod oddi- yno na tlharawodd y bombs yr awyr-longan na'r adeilad lie y cedwid hwy, ond ddarfod iddynrt eyrthio yn ymyl yr holl, yr hwn ni aderbyniodd unrhyw niweidiau- Ond yr oedd yr olwg ar y ?wyddog yn eglur dd-l?-' ei fod yn yetyried y dddia.d yn un dif- rifol i'r eithaf. Syrthiodd un o'r bombs a ollyngwyd ar Dusseldorf gan ddryllo a myned i mewn drwy y to ac yna drwy awyr- long oedd yn yr adeilad gan blarm ei hun yn y llawr gan ffrwydro ac achwi colledion difrifol; ond ymddengys na oeodwyd v neu- add ar dan. Y mae Germany ei hiunan bellach yn gwybod beth yw y profiad o ddisgwyl ymweliad y peiriannau dinystridl a'u dinasoedd tawel a'u preswylwyr diniw- ed. Nid 0e6 amheuaeth nad yw pawb er- byn hyn yn lled-ofidio ddarfod i Germany wneyd defnydd o'r peiriannmi hyn yn y modd ofnadwy hwn. Y mae pob un a ddaw i Germany Tin cael ei wylio yn ofalus gan gudd-ewyrd dogion mown dillad evITred-n sydd yn cael eu cyflogi i'r pwrpas hwnw, ac archwilir yn ofailus holl gelfi a isypynaiu y teithiwr. Agorir pob sypyn, a darll«nir pob llythyr. Yr oedd genyf yn digwydd bod yn fy meddiant dorth fechan, tebyg ia-wn o ran ffurf i bomb. Cym- erodd y swyddog "Brasterog y dorth oddiar- naf,—^gyda ch:ryn ofn mae'n amlwg,—i'r prif-swyddog. Ond wedi Mdynt agor y sypyn gwelwn hwy ill dau yn gwenu'n awg- rj-miodol o foddhaus. Mae'n rhyfedd meddwl fod eu holl fanylrwydd a'u hym- chw'iliadau yn ofer hollol, obl^gid nad vdynt vn chwilio dim aT hereon y dyn,—ei logellau, etc. Gallaeai fod genyf unrhyw nifer o'r pa,pyrau mwyaf peryglus wedi en cuddio ar fy mliereon, a "bombs" hefyd, ysywaeth. Pwv sydd mor ehud a Ilanw eu trunks a phlania'u o amddiffynfej'dd, etc., pe. yn ei teddaiit. Sa. yn hytrach. cuddia hwy yn ei ddillad, a dylai pob swyddog effeithiol pe,rthymi i'r dpma. wybod hyny beth bynag. Ei6teddai yn v ?erbydres d\vr, a edrveh- ad yn bur ;vub6nol i bawb arall- Yr oedd ei w?dd yn M<lda.ngœ prvder a blinder, <Md nid ymddangosai ei fod yn wael. Goflmaiis iddo beth oedd y mater arm, a dywedodd wrthyf. Yr oedd yn aros gyda',¡ gatrawd jprth" gefn ger Yprea. Un prydrtawn wele -treb,v-myn yn dyfod iddynt i fyned ar was- anaeth yn lie parti arall.yn un o'r ffosydd. Cycii-wynasant allan, ond pan yr oeddynt bron ar gyrthaedd v ffosydd, cafodd y cyf- lecrrwrr Sei^niig adllan eu meaur, _.ac mewn yèhydig funudau yr oeddynt wedi -cael eu llwyr lanhau o'r lie a'u tori yn ddarnau. y rhan fwyaf ohonynt. IDarfu iddo ef ei hun dderbyn ergyd gan ddernyn o 'shrapnel' yn ei feingefn. ac yno yr oedd yn aros hyd yn hyn. Yr oedd y meddygoix wedi dyfod o hyd iddb, ond ini fentrent i'w dynu allan toyd nee iachau O'T clwyf. ac yn awr yr oedd ar ei ffordd adref i aros i hyny gym- eryd lie- Yr oedd mewn pryder am ddau reswm: Am fod y dernyn b-aearn, yn aros yn ei gefn ac yn ei anafu yn bftrfiaus. ac hefyd am y gwyddai efe inaa po gynted ag y caeai y briw y byddai raid iddo ddyoddef y boen o'i ail-agoryd. Yr oedd yno hefyd filwr arall yn dyfod o ddwvrain Prwsii, ac wedi ei glwyfo Y11 ei law chwith. Svlwais hefyd ar ol hyny ar bob milwr bron a gyfarfyddwn wed: ei glwyfo ar y ffindir dwyreiniol, mai vn ei lajw chwith fel rheol y byddai wedi derbyn archoll. Dechreuais foddwl beth allai'r rheswm am hyn fod. A ydyw Haw cnw.itJl y miliwn- yn fwy agored i dderbvn clwvf na:r dde? Buaswn yn tybio pe gallsai fod wa- lianiaeth o gwbl ma.e'r llaw dde fuasai'r mwyaf agored i riiviiy, oherwydd ei bod yn ucbaf ar y dryll. Pan fydd y milwr wedi blino ar yr oerfel a'r gwlybaniaetli, a'r rhew, yn y ffosydd lleithdon ac apred, ac yn hiraethu am gael dychwelyd yn ol i dy cynes gyda gwely clyd a bwyd da, y ffordd a gymer i sicrhau hyny ydyw iddo yn syml cstyn allan ei law dros erchwyn y ffos. a chymer y .Rwsiaid v plesier o wneyd v gym- wyna6 o roddi fcwll drwyddi yn bur ddieere- moni, ac jto caiff drwydded gan y swyddog aa* unwaith i fyned i'r yspyty, ac adref ant dipyn wedyn nes men dtio w yn y cyf amser cadf ei hanor addoli fel .un o wroniaid ei wlad "Sut anelwyr yr ystyriwdh cliwi'r Rws- iaidT" meddwn wrth un o'r m:Iwvr. "Y maeiit yn anelwyr cairnpus, v cytflegrwyr a'r miln-r." "Sut eaethwyr yw'r Saeson'! 4<0, gall y Saeson sacthu unrhyw betSi, i r dim. Eto, y mee jti dobyg iawn i ymddygiad y Germaniaid yn ol eu system fanwi ac oer, y modd y cydnabyddJant ddynion o fath y milwr hwn a gyfaarfyddais gyda d&Tn 0 shrapnel yn ei gefn, yr hwn oedd yn myned ad re f o'r yspytty ajn ychydig seibiont teilwng, yn gystal a chymrodyr ereill iddo yr un modd, yr oedd vn r.ttaiJd iddynt dalu allan o'u poced-i dal extra. am gael myned gyda'r tren hwnw, am y Theeivm y digwydd- ai fod yn dren gytflvjn (fast Cred y milwyr yn y dwyrain y nvdd i'r Rwsiaid gael eu EwNrr orehfygii o fewn pvtli- efnos, &.1,;) fod eu swyddogion yn tysdo hyn wrtli\Tit. "Ac yna, meddnt. "ymdaJln yn erb^TT Ffrainc a Lloegr gyda holl ryin ein harfa.tr, gan eu .ewtihio o'n blaen drcs yr erchwyn i'r mor. Gfl.ll Lloegr fentro diø- gwyl; 0 gail, hi all ddisgwyl.' hir y bydd eto cyn i'r Germaniaid kenio ynddi ya d la7iio vnddi ya Ilerigosdd budd-ugoliaetlius. Mae'r dydd yo dyfod I"

I PRIF-WE3HIOOO FFRAINC. EI ARAITH. YMLADD 1 ORCHFYGU. Yn y Senedd Ffreng- ddydd Mawrth, wrth agor y tymor, dywedodd M. Desell-anel, Ll\-w v<id v Senedd-- Dylai -cynryc-hiolwyr Ffreinc godi eu cal- anumi fyny tuag at v gwironiaid e7dd wedi bod yn ymhidd arosti yn ystlod y pum mi* j diweddaf. Ni fu Ffrainc erioed yn fwr, a.t8 ni ddansjho^wyd mwv o wro]deb mewn un- r'iiyw wlad erioed. Yn yr awr nef-anfonedig hon y mae Ffrainc nid yn unig yn amddi- fTN-n ei hUE, e: daear, a'i gorffendl cvsegred- ig, ond gvda Phrydain, Rweia, Belgiaim, Serfia., a Japan, y mae yn dal i fyny barck i gytundebau. an/bvmaeth Ewrop, a rhydd- id dynol- Y cweetiwn heddyw yw. a yw ysbryd i f\Tied yn gaet-hw^ag i fater, a ddylai'r byd fvned Tn vsglyfaeth gwaedlvd i greulondeb. Y mae Ewrop edeiau lie i an adlu- Y mae'r cenedloedd yn bwriadrj bod yn feistr ar eu tiriogaetihau eu Giunain. Parthed ni ein hunain, fe wne;wn em dvloo- swydd hyd y funud olaf mewn trefn ag i ddelfryd ein oenedl gael ei sylweddoli-fod cwfiawilder yn allu. Yna t-raddododd M. V; viani, y Prif We:;n- idog. yr amerchiad a ganl yn:— Ar hyn o bryd nid oes ond Kin polisi- pollsi o ryfel di-drugaredd hyd nes y bydd Ewrop wedi eierhau v rhyddhftd terfynof wedi ei sicitiau gan iheddwh buddsugoliaeth- us cyflawn. Dyna ydyw gwaedd unfrvdol y Senedd, y wlad, a'r fyddin. Yn wyneb codi i fyny y teimlad ceiredlagthol anisgwyl- iadwy, mor anisgwyliadwv ganddi. aflon- yddwvd ar Germani ym meddwdod ei breu- ddwyd am fuddugoliaeth- Ar ddydd cyntai yr ymryson achwynodd Germane ar gyfiawnder, apoliodd at rya, diystyrodd hanes, ac mewn trefn i gael ym- osod ar Belgium, a goresgyn Ffrainc, ym- biliodd yn gyfangwbl gyfraith ei buddianaa ei hun. Gan ei bod wedi de&ll ar 01 hvnngr fod yn rhaid iddi gyfrif a barn y byd; y mae'r Llywodraeth Germanaidd wedi VIll- drechoi, ond yn ofer taflu baiah T cyfrifol- d eb aim y rhyfel ar y Galluoedd Cyfunol- Y mae'r holl ysgrif.au a gyhoeddwyd gan y cenhedloedd a nodwvd, a thrachefn yr ax- •acih gyffrous a draddodwyd yn Rhufarin ddoe gan un o gynrychiolwyr enwoeaf Itali, yn p-rofi fod y gelam wedi penderfynu em am-sier maitai cael rhyfel. Atgofiodd y Prif Weinidog y ffaith fod Ffrainc a Rwsca, Gorffenaf 31, wedi cytuno a'r cynyg Prydeinig i oedi parotoadau mil- wrol, a<o agor ymdrafoda-e-th Tn Llundain. Pe buasai Germani wed: cytuno a hyn bu- asai heddweh wedi cael ei isicrhau hvd ym oed ar yr unfed awr ar ddeg. ODd yr oedd Genmami wedi rhag-weled y sefyllfa ac wedd gwneiud rhyfel yn betth anoclheladwy. Os oedd fel hyn yn ddcplomatyddol wedi dinistrio heddweh yn ei gnewyliun, yr achoe oedd iddi fod am dros ddeugain mlynedd YD di-fiin geisio am ei nod—gwaegu Ffrainc er mwyn cael y byd o dan ei thraed. Y mae'r holl ddatguddiadan hyn i gael eu dwyn i orsedd barn hanes, man nad oea He i lygredigaetai- Er gwaethaf eu hym- lyngarwch wrth heddweh. bu raid i Ffraine a'r GaJluoedd Cyfunol eraill ddioddef rhyf- el, ond fe fydd iddynt el hymladd i'r di- wedd. Yn ffyddlon i'r cy tun deb a arwydd- odd Medi 4, yn yr hwn y sicrhaodd ei haji- rhydodd. byiiny vw ei bywyd, ni fydd i Ffrainc roddi ei harfau i lawr ond pan gaiff ddial y cam, adgyweirio y talaethaxr sydd wedd cad eu chwalu drwy rym. ad- newyddu i Felgium ei bywyd arfeiral a'i hanib\rniaeth gwleidyddol, a Llethu inil- wriaeth Brwsiaidd mewn trefn i a-H-adenadt ar sylfaen cyfiawnder Ewrop wedi ei hail- -mi o'r diwedd- Yr ydym yn sicr o lwyddo. Yr -ydvm yn ddyledus am hynyna i'r milwyr a'n llynges, y Aai mewn ?d-weithrediad a'r Hynge? Bry,deig sydd ^vn rhoddi i n?i._Keoha:l& y mor; i'r milvyr?sydd ym liprooco Z' gwrth-sefyll ymosodiadau parhaus ar filwyr ein trefedigaethau, v rhai, gyntød ag y tor- rodd v rhyfel allan. a ddanghosasant en paorodTwydd i wasaruaiethu y fam-wlad. Yr ydym yn ddyledus am dano i'n byddin, gwroldeb yr ihon eydd wedi cael ei arwain gan arweinwyr digymar drwy fuddugoliaetk Marne d fsuddugoliaeth Flanders, ac mewn aumryw frwydra-u erailL Yr ydym yn ddyledus am dano i'r genmdl sydd wedi gwylio y gwroldeb yna yn und, ,alstavr, ae niewn taweiweh -mewn oriau per- yglus. Yr ydym drwy hyn wedi imedro dangos r-'r byd sut y gall gwerindaetli unol, gydag eiddgarwon, wasanaethu y syniad yna o ryddid a chydraddoldeb sydd yn cyfam- dod,di ei maivr-edd- Yr ydym drwy hyn wedi da-ngos i'r byd, fel y dywedodd eim Cad-Lv wydd, yr hwn sydd yn filwr mawr ac yn ddine6ydd anitiydedduSj y gall y Wer- iniaeth fod yn faloh o'r fyddin a barotowyd ganddi. Felly. yn y rhyfel ddrwg hon. y mae holl rinweddau em oenedl yn cael cyfl* i ymddisgleirio, yn ogystal a'r rhai a wrth- odwyd i ni, hynny yw, goddefgarweh. eum- ynedd, a stodcyddia-eth. Rhoddwm deyrnged i'r holl w-roniaid hyn- Y mae cenedl adl gcxTi y fath frwdfrydedd yn anfarwoL Yng nighysgod y gwroldeb hwn v mae'r genedl wedi byw a gweithio, wedi derbyn holl ganlyniadau y rhyfel, ac ni therfvegwyd yr heddweh gyffredinoi, Cadambaodd y Prif Weinidog y mynegiad a wnaed g«in M. Ribot aa* y sefyHfa arianol, yr hon, meddai, sydd yn dwyn tystiolaeth i egni bn-w-vdcl Ffrainc eicrwydd ei chvfoeth a, r ymddiriedaeth y mae wedi ei roddi ym mhiawb, er gwaethaf y rhyfel sydd yn ys- gwyd yr holl fyd—ymddiriedaeth eydd yn « gaDuogi i ddw^m y rhyfel ymlaen hyd w diwrnod y ceir yr adgyweiriadau a'r ad daliadau gofynol- Aeth y Prif Weinidog ymlaen a dywedodd" —Y r wvf yn rhodd-1, teyrnged i'r gwladwyr di niwed. y rhai hvd yma. a amrddiffynwvd gan gyfreithiaiu y rhyfel, ond y rhai a øaeth- gludwyd ae a lofruddiwyd gan y gelvm er mwvn ceisio dychiyn y genedl sydd wedi parliaai ac yn parhan yn ddi-gryn.

JAPAN AM YMUNO HYSBYSRWYDD PWYSIG. Dywed Gohebydd Llundain y "Daily Dispatch" y gwnaed yn hysbys yn y new- ydddadnr hwnw rai wvtihnoiaaia yn ol na byddai i'r Japaniaid fod yn foddiom Tn unig a,r feddianu Kiao-CSiau oddiar Germany, ond vr oeddynt yn awyddus. i gvd-wethredu a'r Byddinoedd. Cyngh- reirol yn Ewrop. Mae tuedd mewn rhai lle- oedd i amheu hyn," meddai'r goJ.ebydd, ond y mae yr hvBbysrwydd gefais beddyw o ffynhonell y gellid dibynu arno i'r perwy! fod Japan wedi bod wrtJri er's tro yn cludo oorphluoedd drosodd i Vladiroetock. Yr oedd dros ddeg ar Ihaigain o longau mawrion yn caol eu defnyddio at y pwrpas hwnw. ac y mae milwyr Japan ecsioes ar eu ffordd i Ewrop.

Mae Rhinwedd Fed dvgftti aeth ol SUDD IACHAOL DAIL CARN YR EBOL. gan GRIFFITH OWEN. CAERNARFON, yn cryfhau ac yn arfogi y Frest. rhag Anwyd. I'w gael mewn poteli is. like., yn y Siopau Drnqgisk

oedd gwrth-genedlaethol Ewrop, rJjyfel y dosbarthiaduu yn yr America, a rhyfel v li'w.ytibi yn Asia wedi llindagu pob cyrrydd ajn haner caiir-,f. Eto, yn nghanol y g-anru bresenol, jwelaf nrwr mewn llenyddiaeth a c. heH pi vmddyrchafu o rengoedd y Latin- i iaid, ac yn carthu ";r byd eddiwrfch ofered d I anorphen y credoGU. Bydd i lewvrch ar w'3"dciluni;ietb 'dd?Noddi Tr?nid.ia?tJ]. Yn w?-ddlui)I",L-tli Tr?tin Ji,aetb. Y,-i bairddnvreifiaeiii—p«rthynas v nhyw'au ev'vd  eu sylfaenu yn 'hanfodcl ar amgyffTedion barddonol o fywyd. ¡ Caiiifyddaf hefyd y canhedloedJ yn cvn- yddu mewn doet.liir.eb, ac yn sylwieddoii nad yw benyw swvnol eu lArnghedfen yn ddim amgen na Ihrvchiolaeth wed i'r cwbl. D.a.w yr .anM-cr pryd na fydd gan y byd angen byddinoedd, n.a chrefyddaai rhagri-trniol. na ohelf ddiiywioL. Datblygiad yw bywyd, a I diaitblygiad ydyw ymddyrcdi«ifiad o'r svml i ffurtiau mwy dyr.u«, yn gorph a meddwi. Yr I wyf yn canfod ardd-an gosf-a v byd-ddramod yn myned heibio yn ei ffur bresenol ac TO diifliami fel l'lew^irch nawn dros y m\Tydd- oodd. Un a-wgrym gan law Trafnidweth a dynia'r byd yn .ail-gychwyn o newydd."