Y Genedl

I CYMRY 91 ANDFORI. Hwyrach na yw tiei fechan Blandford yn adnabyddus i lawer o'm cydwladvjyr, ond fel pob tref a phentrcf bron 711 y wled heddyw. ceir ynddi Gymry. Ond nid oes llawer ohonynt ytig ngwersyil y Royal Naval Division Bydd gierllaw y d'ref; a phan rodd- wyd i-livbiid d ax fyrddan dnon y Y.M.C.A. yn y gwersvll ni .ala.i lla.\ver o'r dyTmon ei ddM Ilen ni chaw si d gair o ddim Cvmre/g yn gyhoeddus yn y gwersyll o'r bla.en. Wedi I tipyn 0 drafferth casglwyd ychydig o'r Cymry vnghyd, a. cheisiwyd CYCHWYX CWRDiD CYMREIG 1 ghanol Sae?on. Edrvchent arnoni dipyn yn amheus a, dirmygus, ac nid oedd ryfedd chwa'th. canys ysywaeth enillasai Cymry r ■ gwersyli yr fmw o fod yn bur isel eu moes; j ond wiw edliw. canys haw dd i Gymro oddi- j cartref droi i ,-d yr afi- "1; gedy dad a mam ac eglwys ofalai'n d' a phxyderus am ei grefvdd—ei grefydd arl g ef ei hunan. Cynygir iddo mewn .gwlad' esi., ,,I wa.=anaetli Saesnig, ond lli ddealla ef- Gail ddeall yr iaith; ond nid yr un yw awyrgyich addoli'r Cymro a GW AS AN AETH Y SATS. J I RIJaid i'r gw-iä Gymro giael ei wasanaeth ar- beriig ei hunan, aic yn ajnl pan na. cha hwnw ('sgeulua:{l gyfangwl)], a dirywia mewn mo( a irhin. Ond dynna ni yn pvniiii (byeh-iii o Gymry yn oeisin canu "Aberystwyth" a "Brvniau Caere-alem" mewn ystaiell fwyta yn v gwersyll. Ac er mai ychydig oedriym. Iroecl4 ca.nu Cyjmru. pa mor wan bynag, yn ddigon i aii-ennyn ynom fflamau I CARIAD' AT EIN ÇWLAD, I I ac nid hawdd (¡(:>(ld' ga.da.el v canu. Haws oedd canu na, gweddio; haws 11a sia,ra,d haws na darllen. With gWTs. ca.l'r: darllen a'r gw-eddio ei le, ond bron na. ellid disgrifio pob cwrdd fel cwrdd cann. Ond wedi ychydig 0 gvfarfodydd meddyl asom ei 'bod yn hryd glynu wrth rywbeth. a, phenderfynwyd ar t-aglen ar gyfer y gacaf. Ond fe1 vmhcib gnveTsyll, ni wyr dyn pa beth all wythnos ei ddwyn. Felly hon, v 1105 Sul canlynol iTar- weliem oil a'11 gilydd, gan fod y eyfan bron oh or. am yn MYNED AULAN I F'FRAINC. I Dyma ein v noson honno. Agorwyd y cyfarfod yn ddeheuig gan Mr. R. P. Grif- fiths, Caernarfon can gan Mr. E. O. Jones. Bootle. Canasom igyda'n gilydd "Gian'rafon" 'Maidstone,' 'Capel y Ddol." 'Calfaria,' 'Aberystwyth,' a 'Chrugybar.' Cawsom gan vn ystod y cyfarfod gan Mr. John Jones. Caernarfon. Trefnasid y tonau yn of a1 us gan Mr. R. P. Griffiths. Addews:d tonau can ddau eraill, sef Mr. R. B. Williams, a Mr Tom Joneo. ond oherwydd dvledswyddau methasant. droi i fyny Cawsom g-wrdd ha.pns 1 dros ben. — Y nos Fawrth canlvnol dlywn waeddiadau o "Nos Di.iveh" yngbanol v twrf ['a'r helynt wrth odael y gwersyl! am Ffrainc. Cefais ymerom gvrines, a'm hanwyl gyfeillion 1 bron torri'm calon wrth orfod I YIIADAEL A'X GTLYET) I mor fuan, hwyrach heb byth i gyfarfod mw-y. Ond gweddiaf Dduw am eu cWTdd eto. — Ceisiwn .gasglu defnydd cwrdd arall ynghyd er i liwmv eto hw-Tacli g--iel ei chwalu uuvwu wythnos, ond. dyna banes pob cyfarfod yma heddyw, ac ni wiw cwyno. Dylwn ddweud i ni gael help mawr o ddefnyddio y dethol- iad o emynau a thouaugorel1 Cymru ddar oarwyd yn anbenig ar gyfer milwyr gan y i Parch. John Williams, Brynsiencyn; "VV. G. Owen (Uifon) a T. Elwy Williams. Rhuthyn

Mewn cwest a gynhahwyd yn Islington ar hen wr ta.ir a phedwar ugain, dywedwyd TI chysgodd mewn gwely ers dros ddeng tnlyn ..dd ar hu S,-aiiddo gysgu nh wn 1 cadair. i Am bwJi-ata. oen pertbynol i Arglwydd Far- rer, yn Abiuger, bwriwyd sipsi o'r enw John King; i naw mis o ga/rchar gvda llafur cait d. ym Mrawd'lys Surrey y dydd o'r blaen. j 3

TOLL GLADSTONE YN 1881 GAN plenydd. Tipyn o helylit yw y rhaid treulio ainser i wylio ac i gywiro cyfeilllon pa rai oherwyud 8,V<1 vmrvmga,r a ruthrent i ffurfio a cln- Wddi'cvhuddiadau heb rithyn o sail iddynt. ond a gvnyrchr gan ragfam neu gamddeaK- twriaeth". Yr olaf ni hyderwn. Dro yu :,): cwelsom wawdndd fod dirwest-wyr wedi cad- ed-Li y Deyrnas drwy attal Toll Gladstone yn 1881--0 doll o 5p ar vverthiant gwlytbyron wedit-Nvol yn ngherbydau y rheilffyrdd- v T oedd pawl) wrthwynebai y doll yn e;n barn iii vn gwneud gwasanaeth i'w gwlad vn ddian, ond v dirwestwvr druain oedd vr offtrynan 4liuvsia*iol, medd y cyhuddwyr sydd vii cred-Li mai deddfwriaeth anymarferol oholledus oedd peth o'r fath 1 Gadawer i ni wel'd sut v bu. Fe wrthwvnebodd yr Alliance a holl ddkteswyr y Deyrnas yn gyffredinol v cynyg anffortunus hwnw, eiddo yr hen wron, ac ildiodd yntau o'r diwedd ond wrth dynu y <*vnvj>iad am y doll yn ol, fel hyn v dyw- edai; "Ymddengys fod y doll yn anahvmerad- iry gan y wiad,ie, gan y wlad, cofier, yr oedd l'hyw rai heb law y dirwest.wyr proffes- Gd.Ï,g vn ,gvrirtliwynobu; ac mae adroddi&d o banes y notswaith 3-11 dyweud fod cymeradwy- aeth tyddarol o bob rhan o'r Ty." Yn aw, mewn difrif, tybed fodem cy- hurtdwvT "vmarierol" yn tybio y bnasai yn beth daionus i gefnogi gwerthiant diodydd weddwol ar y ffyrdd ha.iarn a. thrwy hyny rood: safle gyfreithiol i'r Cwmniau i al1) gwthio gwerthiant y diodydd yn mlaen yn y Ond o hyd cofier mai "y wlad" ddywedai 'Mr. Gladstone oedd yn with wynebus i'r t'vnygiad. Os mai y gollnd am ugain inlyn^dd o doll ar yr hyn a brofa,"ad yn ffyn honeil ytihwanegdl o ni wed a thrneni i'r Deymas, a, ofidiai «in eyfelllion, ar a roisai gaii i'w hedliwiaeth; ac os mai dyna ddyfn- ier liargyhoeddiadau moteol yr njnser yma *'r dydd, ofmvn eu bod yn anadferadwy. Nid ilynia "wleidydd'aeth ymarf.:r<)!" goeliwu Tli. Ac ;n.~ oes rhai o'r cyfryw yn cynrychioli un- l'hyw Tan o Gymru yn y Senedd. ni ddyiid colli ajnser i barotoi ar gvfer eu barwain i'r aniaUvrb. Dyhd cofio befvd fod y d'ull pres- t4iol n werthu diodydd. modd v gwneir ar y ffvrdd haiarn. yr un modd a-c yn Mars yr Boiise of Commons mew 11 gwirionedd yn dr1"- eddiad o'r gyfraith. A'r feddy?imaeth ddy?t fod. nid eu trwyddedu, ond attal v gwerth- iatit yn gyfangwbl. M,a;e uninatb o "Seneddwyr y-marweddol" y I 4osbartli peryolaf i drill a thrafod ow«stiynau yn apeho at gydwybod y bobl er en dyrc-b-u- lad a'11 llwyddiant moesol. Yr opdd vr "Uj) •'r detiddeg" gynt yn "financi-ar" gwyeli. ni end dtruan obonp, er ei ofai. t'ha.sr tolled a. gwastraf f tioyn via aiiffartunufi a h ef, ae ar ei ol. T-ynion fceb argjylioedd'adau cryfion, na "gvit" yn arwaiit vn y Gweithdy deddfwriielbo] ydynt wifenau peryc J us na'r dynion mv.-vaf mal- wsus. sydd vno. 0, am ychwanonc 0 oIYn- 1Vyr CoUlfii, Vi)liers. PUnMol, Mjcbl Davit.t. B iggar, a'r cvffelyb, a lies iSènedd. I wyr ieuainc Cvniru fvrlda; noridro uwoh dar- b?niad John ATorl-v yn ei Life of Cub den o Worth y gweltxlyddion yn v Senedd. Hen oix'hwyl diene'niad a. diflns iawn i m ydyw iKid ar yr amddiffvmol. Yn lversonr>l dioddefem jgrvn lawer mewn distawrwydd. a phlaid VT yn Hian ohonvnt yn fine1 trin'?etl} gp -cbwerw, ttis gePir llai na IK-mmu y fidog. ? deffiy Y-norn v dyhead i wel«I deffroad Le egni JtJewn byd ac ezlwva. Rc v rvm.-a* v wl id v "yntvn yn ei l'sw 1 wTr lan^'i n ei Pawr- ac i vipwrtnod a dvn'on diwa-ith. Dylai Cymrti Ymnieilldnol a (nrwto-1 ig1.t1"m, Vared hynv. 1]:1- chyfra m>gant o av<rvbf>eddiadaii dirw««tol v I Wied'. ac na Iefarant air nn «ms<»r dros ddir- ^«st. y rbai -)- eu fynycbaf yo 'hed' y meini llifo. Pwy o'n a-\vyr ieawiine detrr a dirwesto] dd.aw anan i'r Tnaes, a.lw cymanfi vn 'Nis'oo•- ledd C-mrl1 i fwrw jxolwsr ar y sefyHfn wleid- yddoJ a threfnu i f\nnu dvnion i'n cv-nr\x»bioli fydd vn eyfranoig: I'n hunain 0, ddyheadau j ?yfn.afa s?nct?ddi?af v '.?r.edl? ? Dirw?sf, fvdd --ne T???-T' y P?-rua? pan v rbvfel dvfwdd. aj'T'a?d?'ac'l dvn?fv' ar" ?d?u ?. myrp?n ha?n a tr'??'T)''?d <?vn)T'i). Ma-e'r Ampr?ca. h?d?yw a.c uTi ?p? ?') b1a.pn. a brvnboir Ri ??-mr!r?.c?!on '(V air "\Trt 2^ T>rv" 3'" "dry" d 3 hi. Ond q-,n Brvdain. druan. "'?fta.nf'' ?'n'?t"'—?rw?i?? "aith yw y pfltfe V m'WiJd v dvtMian: ?y)i bvd e+o'vn gaj'u orvraodd. Oawn sylwi yn ar Gwrs Mesur 1908.

1:ae -Minwead Feddyginiaethol SUDD IAOHAOL DAn, CARN YR griff IT H OWEN, CAERNARFON. yn cryfhau ac yn arfogi y Frest rhag Anwvd t'w gael mewn poteli Is 2e, drwy'r post Is DC. yn y Siopau Druggist.

J?.?t J —? I. SUT I LADD TYRCHOD I Ysgrifena John Pryce, Maesyrneirch:- "Blinid ni acw gan dyrehod, cyryd-dent bob blwyddyn, fel yr oedd y tir a golwg ddifrif- 01 arno, ac yr oedd aroaf gywilydd ohono; ond clywais fod Mr. Hugh Davie*, Chemist, Machynlleth, wedi dyfeisio peth i'w ladd yn ddi-dra £ ferth lawn. Ei enw ydyw "Molrat," mewn packets Is 6c yr un. Prvnais basket a rhoddais ef yn ol y cyfarwyddyd am ben pryfaid genwair, a arhoddais y rhai hyny yn Uwybr y twrch. Ni chododd y twrch mwy. Y mae vn wemwyn ofnadwy, ond gan mai yn y ddaear y rhoddir ef, y mae yn ddiogeL.

II a bit cold. o 1 gelting dark orntnks, an one of hcit ;jfii") things I do is to light the gas-ring to make ?????E??B????? a cup of cócoa The very sound of the kettle singing cheers one j????????Bt ?? ? ?? up, and the ..first ..sip of Elect Cocoa sends a delicious glow of Jt?????????H ?? warmth right through ope. It freshens you wonderfully for the t??????????? ? day's work, 'and'.evn on a drizzling morning I get througb ?????????BH  my early roónd;, when most people 'are still iii 'bed, without getting a bie 'tired ,or cold. A g cup of cocoa sounds a little thing, J /?????????!??? Il but it gives you a good start, 1 I and that's half the battle at our I j°b'" a ",P Cf ? I Rowntieej ?? Cocca i l nuzh:, a Mi a j 

I Bwrdd f,wnrcheidwaid I Ffestiniog1. Cynhaliwyd yr uchod ddydd Mawrth, o dan lywvddiaeth Mr, Fowden Jones. IYA-IWELEI) A'R TY, I Ymweiwyd a'r Ty gan Mri., Ca;dwaladr Roberts a Alorgan Roberts, a chafwyd y ty mewn trefu dda a gian. LI;Lwejivd(i o'r MWY- af genym weled yr hen bobl mor gysurus a 'ha<pus. Nid oedd ond dau yn orweddiog yn y ty. Yr hyn beth na welwyd er pan y inaent yn ymweled 2:r Ty. Dywedodd Mr. C-adwaladr Roberta yn mhellach fod y Te^tamentau a'r Beiblau wedi myned yn bur ddrylliog. Yr oedd v Parch J. Hughes wedi gofalu am rai llyfrau cref- yddoL a oliviiygiaii fod Mr. Hughes a Mr. U. Parry Jones i geisio cyflenwad digonol o lyfrau i'r Ty. Gan fod y ddau yn gofalu am dybacco -ar gyfe-r blys corfforol y deiliaid, rhesymol oedd iddynt ddarpaiu rhywbeth ar gyfer eu hangen vsbrydol. Pasiwyd hyny. Dywedodd y Meistr fod v Parch John I Hughes a J. Davies wedi cynal gwasanaeth crefyddol yn y Ty ar Rhagfyr 2il. Cyflwyn- odd Lady Williams nifer o lyfrau at wasan- aeth y deiliaid.— Pasiwyd i ddiolch iddi.— Yn y ty 58 ar gyfer 60 y mis diweddaf. RH ODD ION NADOLIG. I Gofynodd Mr. J. Bennett Jones a oedd y Gwarchedwaid yn myned i ganiata-u y Thodd- ion arferol i'r tlodion at wyliau v Nadolig. Cynygiodd Airs. Casson fod y Gwarcheid- waicl i beidio gwneyd am eleni. Rhaid oedd iddynt gofio fod y tretlii a'r tollau vn myned yn ddychrynllvd o uohel fel na byddai yn 'bosibl i n a.'In eu talu. Os oeddynt fel gwlad yn awr yn mwynhau llwyddiant mawr, nid oedd i barhau felly o hvd.—Yr oedd y ffermwyr yn gwneyd yn ardderchog ar sioji- lwvr yn elwa yn dda oddiwrth weithfeydd "cad-ddarpar.' Yr oedd amser ca-le.di ddod. Y Cadeirydd Y mae gennym 9p heddyw ein cefnau yn v Banc. Mrs. Casson: Oh ,oh Yr wyf yn cynyg 'yn fwy pendant i beidio eu rhoddi. Mr. Parry Jones Y mae cheque am 900p wpdi dod i law heddvw o Ffestiniog. • Mr. William "Williams a gynygiai eu rhoddi; dyma y dosbarth ddylai eu cael yn yr amsed ag y mae popeth mor ddrud. Cefnogodd Mr. Robert Jones, a phasdwyd gyda mwyafrif mawr roddi swllt i rai mewn oed a chwecheiniog i'r plant. ELUSENOL. I Gofynaj Mr. Bennett Jones am elusen i wraig weddw a phedwar c blant o ddosbarth y Penrhyn. Yr oedd ei gwr newydd farw. Pasiwyd i godi yr elusen i 12s i 14s yr wyth- nos. Dywedodd Mr. Ezra Lewis fod bron bob un oedd ar ei lyfr yn derbyn elusen yn crefu yn fawr am ychwanegiad. Yr oedd yn am- hoibl iddvnt allu byw ar yr hyn dderbyn- ient. Hefyd yr oedd y tlodion yn foddlon iawn i gydsymo a chan y Bwrdd i '0 cloow. Mewnachœ aral! dywedwyd fod ma.b *n talu 15s yr wythnos at gynal ei fam-yng- Ixghyfraith. AMOD I'R BWRDD. Dvwedodd Air. W. Thomas fod gwraig ag oedd y Gwarcheidwaid yn argymell clocsiau iddi yn barod i'w cymeiyd ar yr amod ei bod li g,vel esgidiau wedi i'r clocsiau orphen (elnverthin mawr). GWAHANIAETH BARN-. I I Cvfcinodd Mrs. Casul1 at cLCiio^ geneth ieuanc oedd vn dioddef 0 dan y darfoctedig- neth ac yn derbyn elusen. Credai y dylai lAmed i wasanaeth. I Y Cadeirvdd: Ni fuasai hyny yn betD 'buddiol iawn gan fod y-r eneth yn dioddef oddiwrth yr afiechyd hwn. Y mae gennyf blaiit, fy hunan, ac ni fuaswn yn hoffi cael un fel hyn i'm gwasanaeth. Airs. Casson Y ma.e pobl yn wirion gvda r afiechyd hwn. Ni welai hi linrhj^ niwéd yndd 1- Y Co.adeirydd A fuasech chwi .yn ei cbym- eiwd yn forwvn ? Mrs. Casson: Nid o?s cenvf eisicti un ?vn ? Xeu ni fuasai o w??ania*,h genHyf. I GWAITH I FERCIHED. Cyfl wvnodd Airs. Casson lvthyr oddiwrth y í Gi-fliewldfp. Liifur o Gaernarfon yn gatw sylw f<vd gvvaith i'w gwaei i wragedd gweddwon a phlant o 14 blwydd ac uchod, yn y gweith- fevdd cotwm yn swydd Lancaster. Rboddi(I cvflogau o 15, yn wythnosol i rai yn dysgu a 193 6c i 268 yn wythnosol am aw 1 rail wedi dy¡;gll, yr oedd cvflogau plant, c dan 17 oed ychydig yn llai na'r rhai hyn. Yr oedd cvfleustra yn cael ei roddi tuagat gyn- orthwyo i svmud y dodrefn. ac i gael tai pri-' odol.—Pasiwyd fod y swyddogion elooL gnneryd sylw o'r mater. I DYLED FFE8TINI.  -1 1 I,- ..? 11 1 'jyiuu yu iivinvr octalwrtifi Air: David H ese. clerc y .Cyngor Sir Afeirion, yn gofyn pa bryd yr oedd y UNi-archeidwaidt yn rnvned i dalu v gweddill (j'r dreth oedd yn ddyledias o BIwyf Ffestiniog. Y Cadeirydd: Y mae l,300p yn ddyledns 1 r Cvngor Sir, ac ilid oes dim jon d 900p i'w cyfarfod. Mrs. Casson a gynygitti erlyn. Overseers 'Ffestiniog. Y mae yn-ddyledns J,aWp, ac 03. na theiir yr arian yn awr fIi.CallWtllyn tier. Nid ydynt yn cymeyyd-y .drafferth i gsaggiu.^ y tretlii. Air. Cr. Parry Jones Y mae r holl blwyfi yn yr un camweddi hecfdvw njd oes yr un plwyf wedi talu v ta.liad cyntaf o'r dreith, ac y mae jt ail yn ddyledtfs y mis hwn. Aeloriau Ffestiniog: Clywch, clywch. Pasiwyd i'r clerc anion at overseers yr 'hoil blwyfi yn galw sylw at hyn. A I Y SWYDDOGIQN A'U GYFLO?- AU. 't) t  Gwlnaeth Air. W. Thomas, svyyddog elus- enol dosbarth Ffestiniog, gais aiti ychwaneg-, iad yn ei gyflog ftievtn ffordd- o war )) onti. 'Dywedai ei -fod vn cael ei m^odi i apelio eto. at bynaweedd y GwareJi^i<?waid gain fod N'st. an byw wedi codi yn aruthrol, Heblaw hyny yr oedd Bwrdsi Llywodraeth' Leot\ yn' caniatau war bonus i-s«j'yddogioji yu enilKllai na 3j) yr wlythiiQSt t r ■ ] Mrs. Casson a, ofynodd ai nid oedd Air. Ezra. Lewis yn ^wnjfyd cy.dgai.t-.a jMr. ma.? Y Clere: A gaf fi ofyn i Ys. Cierc hefyd (chweitliin). Y Cadeirydd.: Beth ydytt elch s4fle cfewi,. Mr. Lewis Mr. Ezra Leuns: Carwn gA-el ymurio, ^n -V can. Airs. Casson a ddywedodd gan fod Bwrdd i Llywodraeth Leol yn caniatau. hyn, -,vr oedd yn wresog iawn yn oynyg caoniatau v cajs. Yr ceddynt. i ra-ddau hebi<eth yn dibynu at anrhydedd a gonestrwydd y swyddogion gario y gwaith ymlaen ac i ddelip yn dd: -dli- ed tl a'r tlawd. ac vr oeddvnt yn cyflawni y gwaith anhawdd hwn yn rhagorol iawn. Yr Ioedd o'r pwys mwyaf iddynt aalu yn ran1'hyd- J eddos i'w swydd'?gx)n—pa rM sydd yn derbyn ry?(tg?n anigonol. j Dywedodd y Cadeirydd fod y mater wedi bod gerbron o r blaen, ac i'r Bwrdd wrthod penderfynkwi y Pwyllgor Atianol, sef y<5h- wanegu 5p at gyflog Air. Lewis, ac 8p i Mr. Thomas i wneyd cyflog y dda.u yn 108p. Air. G. -Parry Jones: Faint o amser sydd er pan fu y mater gerbron o'r bla.en Y Clerc Tua thri mis. Mr. Parry Jones: Er nad ydyw ym deg a rheolaidd dod a'r cais cyn pen chwe rnl" cynygiai weJliant i ohirio y mater am fis er mwyn i'r holl aelodau fod yn bresenol. Cefnogodd .Air. Cad. Roberts i ohirio. Mr. Rd. Williams a gefnogodd orphen gvda'r CM'estiwr!. < Barnai y Parch Ross Hughe6 mai doet-hach fyddai gohirio y mater, a'i roddi ar y rhaglen yn gyntaf peth y tro nesaf. Pasiwyd hynny. ————— 4b 40 —————

BWRDD GWARCHEIDWAID PWLLHELI. Dydd Alercher.—Air. J. T. Jones yn y gadair. Cyfeiriodd y Clerc at ddau sowldiwr oedd 'wedi priodi gwratgedd a phlanfc ordderch ganddynt, a'r anhawster oedd ynglyn a hyny i gael axian at gadw y plant. Eglurodd y Clerc y cwrs fwriadai efe gymeryd yn yr latchosion. Ar gynvgiad Mr. J. H. Parry. a chefnog- iad Mr. Nanney Jones, pasiwyd i roddi 2s 1 'bob dyn a dynes, a Is i bob plentyn gedwid '3.1' y plwyf, fel rhodd Nadolig. Yr oedd y Pwyllgor Aria-nol wedi ystyr- led cais Mr. W. H. Roberts (leeifion), treth- gasglvdd plwyf Ll-angybi, am ychwanag o gyflog, r\, ühynygiodd Mr. G. Evans eu bod yn oodi v cyflog o lOp i 20p. Yr oedd gwaith Mr. Roberts wedi cynyddu vn ddirfawr yn ystod v 30ain mlvnedd yr oedd efe wedi bod vn v swydd. Cai caagiwyr ereill o 15p i 40p.-Gefnagwyd gan amTYW a pbasiwyd y penderfyniad. Dywedodd y Clerc fod pod- o ferched gwan eu meddwl a plilant ordd- erch ganddynt yn y Ty. Fe ddylid cael gwell llywodraeth ar y dosbarth hwn o ferched. Pan ejent allan o'r Ty dewent yn ol drachefn mewn cvflwr drwg. Yr oedd efe am ofvn i Fwrtld Llywodraeth Leol am gyfarwyddid yn y mater. Cyflwynwyd achos bachgen 14eg oed i ofalJ MTí. David Roberts a William Wiltiam6. 1 Punt-y-Gwair, iddynt benodi ei werth fel gweithiwr a phrynu dil-lad iddo pan y cai le. Yr oedd v Bwrdd wedi gosod ar dvddynwr bychan a daliwr gwningod i dalli 2s 6c yn 'yr wvthnoe at gadw ei wraig orphwylIog. Ysgrifenai v dyn yn awr gan apelio am ga-el lain llai. Rrhyw "l5s yn yr wythnos enillai. Talai rent, vswiriant. a 2% 6c yn yr wythnos i ddvries am ok-hi a. glanhau y ty allan o'r 158. Mr. Owen Thomas. Treigwm, a ddymunai pe gallai y Bwrdd weled y dyn dnian. Rhyw tin ochr oedd ganddo. Sut y gallai weithio nis gwyddallMr. Thomas. Cynygiodd ei fod i dalu Is 6c a pbasiwyd hynny. Ar gvnygiad Mr. S. Pic-hards, cadeirydd Pwyllgor v Ty, pasiwyd fod apel yn cael ei 'wnevd at v cvhoedd i anfon naplVrau new- yddion, cofnodolion. darluniau, etc.. i'r deil- iaid vn y Ty. Cefnogodd Mrs. Yale y cyn- ygiad. Byddai i'r deiliaid gael eu ciniaw arbenig V Nadolig. Dywedodd Mr. Richards fod bachgen yn y Tv nas gallai fvned i le o addoliad yn her- •wydd nad oedd ganddb dop-coat. Cynygiodd efe ei fod i gael un -Mr. Nanney Jones a chvt,unwyd.

r Aff)ndd y.Bi'pnin 37&o nnifeiHai? te.vion 1 arwerth iant Slough, ddydd ^l^.wi^rh/i'Vffaed f!2.327 am ..Janynt:, r ;• I't' *■  i i 't

GONGL Y BAR DO CYFARCHIAD NADOLIG- I CYFLWYNEDIG I WASGAREDIG BLANT FFESTINIOG. 1. Blwyddyn arali edy'n brvniau, Blwyddyn drom gan ing a da-gi,au; Blwyddyn araf a drychinog Lyma'i banes Blant Ffestiniog. a. Gwn eich bod yn llai o gyfri' I roi clust i 'nghan eleni; Nid oes fw!ch ym mharch sefydlog Cyrau'r wlad i Blant Ffestiniog. 3. -on d hiraeth Addef raid nad o, hiraeth Yn cynnyddu drwy'r gymdogaeth, I Eich perth'nasau calon-ddrylliog A'i meithrinant Blant Ffestiniog. 4. Disgwyl gweddwon rhai obonoch, Hwyr a gwawr yn da-er am danoch Gweled eich "rhai bach" anwydog Gyffry angen Blant-Ffestiniog 5. Tynu'u bywyd wnant o'ch beddau Gwasgaredig anwyl ffiyndiau; Gweiant wrid merthyron enwog Ym marwolaeth Plant Ffestiniog. fc. Erom mae eich gwaed* di-mffTost Ar bob capan a.c ystlysbost; ,I'r Dinystiydd, er mor IKdiog, Fyned heibio Blant Ffestiniog. 7. "Croes a Blodeu" geir yn nodi Gorweddfanau'r llanciau gwynfri,— Oroes a blodeu aml-liwiog. Hen gynefin Plant Ffe&tiniog-. 8. Dod yn nes na'r llu ddychwelant f Wna v rhai i-mhell a. hunant; Nis -all, breic-hiau'r bedd newynog Gadw'r meirw o Ffestiniog. b.. 1 9. r:T b Tybiwn weithiau fod y brvniau Yn ymollwng dau eu dagrau; Hyd eu gruddiad rhychan cafnioj Ydynt amlwg Blant Ffestiniog. 10. Ambeli hen gelynen weddw, Fel pe'n methu byw na marw; Drernia dros eu copa niwliog I'r Cyfandir Blant Ffestiniog. 11. Mvnwn holi y cawodydd Rhwng y moroedd a'r wybrenydd, WeAsaut hwy ar donau cuchiog Ambell un o Blant Ffestiniog. 12. Ar y lloer dosturiol syllwu Gyda'r hwyr, a'i ffafr ddeisyfwn; Plediwn am ei gwen arianog Ar eich llwybrau Blant Ffestiniog. 13. Gwersyll aur y ser difrychau Sy'n gynefin a'n hymbiliau; Yn eu graddau brwydro'n &elog Ddylent hwy dros Blant Ffestiniog. 14. T-ybed iiad yw'r gwyntoedd ^leini' Yn rhoi ambell neges ichwi? Cred eich mamau YTl ddiysgog I'w ffvddlondeb Blant Ffestiniog. lá Gawn ni yn eich myfyrdiodau Ambedl egwyl (rhwrig cromfachau), Welwch chwi yn fflaeli y bidog Axnibell aelwyd yn Ffestiuic<g ? :16. Gewch chwi nerth i sefvll weithiau Pan v rhii-a'r mil magnelau. Am fod llu'r gweddiwyr ffvddiog Yn eich cofio Blant Ffestiniog. 17. Wrtli ein byrddau Ðdydd Nadolig Bydd ei-ch enwau'n gyssegiedlg,- Byrddau t'lodion yn oludog I Gan a-dgofion Blant Ffestiniog. 18. Cadw Gwyl Tywyeog Heddwch, Wwnawn ynghanol dyfroedd tristweh; i-aytg,aa gwawr apoaoi neuiog Berlia drwvddynt Blant Ffestiniog. 19. Daw'r cenhedloedd i gyfatliracb, "Ac ni ddvsgant ryfel mwyach;" Llama'r hen fynyddoedd crtlxig Pan ddaw'r bore Blant Píestiniog. 20. C.anu deuawd fyn y Moelwyn Gyda'r Manod Ma-vr gyferbyn; Rhag gohirio'r Cyngerdd h wyliog. Brvsiwch adref BIant Ffe.tin; z I F BRYFDIR.

For Rheumatism a As soon as an attack of Rheumatism begins apply Sloan's Liniment. 5 Don't waste time and suffer unnecessarily. A few drops of Sloan's on ? the affected part—don't rub—is all you need. The pain goes at once. ,sïõüš-ïíjIMEÑI J i SLOANS LINIMENT t ? ha?e been subject to acute attacks of Rheumatism, and it is to those who are still m st)tfering from tli is painfu I ailment that I send these few words in acknowledgment of my gratitude M  i KILLS PAIN  JM MBml forhavingfoundSIoan'sLinimentacertainremedy." ] 1 I KILLS PAIN ? MM'ttHH ??l??'B?MH' !t acute Rheumatism, and have never lound anything |jj )????3????N.n ? ||g to ease my joims so much as Sloan s Liniment. I always keep boltie handv." re!;e?mg pain | j/j of any kind. It never ifai'.s to bring ease arxf pain j?   for, e,en in tle most seHr, caqts of t.le W Scianca. Sore Throat, Stiffness, Sprains, et, It is Ji ?B?R'??'?Bt?BM???? the old reiiabJe standby in thousands of l:omes.. Sold by aÛ 3. JI Send your name and address and three penny ■■ « n N — stamps for postage of trial bottle FREE. !■ w? &■ Jg" SAWSF JLE I M Wholesale Depot 86 Clerkenwell Rd., London. m —rr HB .ø.

-=- THE HEAD OFFICE: nil P\TV<& Ulli. 5. THREADKEEDLE mEET. 4*4  BAN KLI MITED. Ou om€ ha e e ad an I rt t;1ge of using all or any of CAPITAL SUBS?RIBED 122,947.804 Jhfi^JoKiThe bJ QPITAL PAIB UP 145780,792 for tlielr business connec- BESERVE UND. ?4,OM,000 ^n, ——— RESERVE FUND A4,OaO,000 -1 s. <- ■_ • << ro/-?!?n ?fc/?A 0?'cc f:Y'  ?' %nd SMpping Branck- C?S!TS ¥ ?157,539,256 8,FINCHLA?E, CASH RESERVE £ 38.888,014 LONDON E. C.

PWNC YL IEOHYD Y mae hen wir yn bod sef "Pwyth mewn pryd arbeda naw" a phe cymerem gamrau priodol i atal yr afiechyd pan dvrr allaD gyntaf arbedid naw aDan o ddeg o'n haifiech- ydon teuluol. Y mae meddyglyn o Gwiiym Evan's Quinine Bitters, d'i gymeryd pan deimlwch oHan o hwyl yn bwyth mewn pry Y mae ewestivm o iechyd yn un ag syda yn sicr o'n cyfarfod rbywbryd yn ar- benig pen y mae yr Anwydwst mor gyffredin I ag yn awr; feUy y mae yn briodol gwybod beth i'w gymeryd i atal ymosodiad yr afiech- yd gwanhaol hwn y dyferwst heintiol net) anwyd o'r fath wa-etbaf--beth yw gymeryd pan yn dioddef afiechvdon difrifol. Cydna. byddir fod Gwilym Evans'' Quinine Bitten y feddyginiaeth arbenig oreri'at yr Anwyd- wst yn ei wahanol agwedd,a -gan ei fod wedi ei baratoi'n ofalus gyda Qninine a sylweddat) ereill sydd yn puro y gwaed, yn dda at yr afo Trenliad a'r holl afiechydon y rhaid en hym ladd g.yda tonic at y nerfau, ac at gryfhan. ])yna farn y rhai a'i profasant; y xme. yn amhrisiadwy at Anwyd Enwynwst, afiecb ydon dtMM, neu wendid yn oo& oddiar J Ddiffyg Cwsg, nen bryder, pan y mae y cotph ynrwaR a dinerth. Treiwch ef yn ddi- ymdroi. Anfonwch am gopi o bamphledyn yo cynwys t-ystiolaethaim. Darllenwch y cyfryw yn, ofalus ac ystyriwch hwy. Yna yryirwcb hotel (gwerthrr mewn dau faintioli 2s 9c a 4s 6c) yn siop y fferyllydd agosaf, ond pan yn pryna gwelwch fod enw Gwilym Evans