Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
24 erthygl ar y dudalen hon
GLASGOED )
GLASGOED ) DU.—Wythnos ddu fu hon, gan fod nifer uosog wedit cwympo yn aberth i wahano1 &R- eawrii blen-tyn bach I hwykterau.—Yn ieuanc, cawai blentyn bach Mr. a Mrs. Williams, Llain Hir.-Yn gasci J oed, ca.wn Mrs. Catherine W illiams, Brya PiatvU, y ddau vn cael eu hebTwng i'w dae- arol dv ddndd laii.-Drachefn, mewn oed- ran teg, Mr. Jo1m Griffith, Brynderw Ba?. Drwg genym ddeaH am wacledd yr ln wra?,g hefyd. Caffed w el Iliad buan er ei hoed mawT. < DE WIS.—IJovigyf arch win yn gaAonog y t Parch W. J. Roberts, lsgaer, Pontrhythaiit, ar ei etholiad yn gynrycshiolydd y rhieni ar Reolwvr Ysgol Sirol B1711 retail. Mae'n an- I rhvdedd iddo gan fod goreusgwyr ein cylch- | oedd yn cydredeg ag ef. Dymunwn iddo i iechyd a nertii i ofaiu am hawlaau y plant ¡ »'u rhiaint. 2j
RHIWMATIC AC ANHWYLDEB Y KIDNEY.…
RHIWMATIC AC ANHWYLDEB Y KIDNEY. Y mae Khiwmatic yn ga-nlyniad uric acirf crystals yn y llywethau a'r cymalau, effaitlJ gormod o unc acid yn y cyfaiisoddiad y metb- j odd yr elwlod (kidneys) ei symud fol y bwr- iadodd natur; guda hyn y cytuna pob meddyg graddedig. A'r acid bwn yw'r Achos o boea yn y cern. lumbago, sciatica, gout. ajihwyi- deb y dwr, oarreg. grafel. a dropsy. Mae llwyddiant Tabledi Estora at drin | Rhiwm.atic a ffurfiaa oraill o anhwyldeb yr elwlod i'w bri-dioli i'r ffaith eu bod yn adferis j yr elwlod i weithredu'n naturiol, a t.hi-wy byny Bymudir achosyr anhwyldeb, yr hyn o angen- rheidtrwydd a eymuda'r effeithiau dr-wg a j ddeitlia ohono; ac mae wedi iachau achos- ion dirifedi gwedii methiant meddyginiat-thau j oreill, -r hyn sy'n c-yfrif am damynt yn pryslir gymeryd, ]e'r meddyginiaeithau hen ffaeiwn a werthir am brisiau aydd allan o gyraedd p.twb ond y cyfoethog. Mae Tablodi Estora yn llawn deilyn.gu y desgrifiad ohonyntr-moodygíniaeth onest am bris gonestr-ls 3c y blwch o 40 dabledi, nett chwe' b1 yoliiad am 6s 9c. Ar wertb gan FfeT- yllwyr ymhob man, neu'n rb-,id, drav ,r post, I am y prisiau hyn, oddiwrth Estora Co., 132, Charing Cross Road, Londtm, W.C. Agents: Boots Cash Chemists.
Advertising
DOMESTIC SERVANTS. f Splendid opportunities are offered in Quebec. Many well-to-do iamilios, in town and country, are glad to engage servants from the Old Country, and are eoMtM?y on tbelook-out for them. Gonra 5ervufia, Hou&etnajds and Cooks are in grom demand and are paid good wages; I QUEBEC! (CANADA). The climnta is the healthiest known; the home life 18 t ideal; and the people happy and prosperous. r Farther part fcnlars from Lt.-OOI. P. Pklletixb (Agent. CteMial for Quebto), M, Klopway, Eioadoo, W.O.
I BETHESDA
I BETHESDA EIN MILWXR YNG NGHROESOS- WALLT.—Cynhaliwyd cyngerdd cystadleuol yng ngwersyll Croesoswaiit, nos Fercher, 13eg. -Ljy wyddwyd gan Lieut. Col. Tuxford; arweinydd, y Parch. Christmas Jones; trein- ydd ac ysgrifenydd, Pte. W. R. li-oberts, Bethwda. ir oedd yr Hut eang yn llawn yn mhell cyn amser dechreu, a channoedd eraill y tu allan yn methu dod i mewn. Y beirniad cerddorol ydoedd Dr. Caradog Roberts, Rhos; beirniad yr adroddiadau, Oapkm D. C. Hu- bert, a Lieut. A. E. Jones. 'Iwedd rhif yr ymgeiswyr yn lluosog iawn. Wele restr o'r buadugwyr ;-Unawd Baritone: 1. Lce-Cpl. Tom Lloydf 4th Cheshires, Birkenhead; 2, Pte. T. Jones, R.W.F., Corris. Tenor: 1, Pte. Will Roberts, R. W.F, Wrecsam; 2, Pte. Jack Lloyd, R. W.F., Tremadog. Deuawd: 1, Pte. Will Roberts, Wrecsam, a W. Ed- wards, Cerrigydruidion, R. W .F. 2, Lce-Cpl. Tom Lloyd, Birkenhead, a Pte. James Rad- cliffe, Birkenhead, 4th Cheshires. Adrodd- iad 1, Cpl. J. R. Holsgrove, K.O.L., Burn- ley; 2, Pte. Edward Richards, K.O.L., Llan- uwchllyn; 3, Pte. Ben. O. Griffith, R. W. F., Glyn Ceiriog. Parti: 1, 'In Absence,' 4th Chesliires, dan ar v. ein iad L-Cpl. Tom Lloyd; 2, Myfanwy,' R.W.F., dan arweiniad Pte. Owen Thomaa, Mon. Dywedodd Dr. Car- adog Roberts fod xifon y canu yn uchel iawn. Hefyd, addefodd, clorianwyr yr adroddiadau fod yr ymgeiswyr wedi cyrhaedd s;ifon' uchel iawn. Cafwyd anerchiad addysgiadol gan Lieut. Col. Tuxford, a chanmolodd y gwaith o drefnu .cyngherdd mor uwchraddol. Cynhyg- iwyd pleidlaie o ddiolchgarwch i'r llywydd am lywyddu, gan Lieut. Newton Jones, Mold, R.W.F., ac eniwyd ef yn ddoniol gan Oapt. Moore, Cilgwyn, R.W.F. Dywedodd Capt. Moore ei fod wedi treulio blvnyddau yng Ngliymru, ac addefodd na fu yn yr un o'r eis- teddfoda-u. Rhyfedd hefyd, meddai, fod yn rhaid i mi ddo dros y terfyn i fynychu nn. Ar ol bod yma heno, meddai, os mai hon yw y gyntaf i mi fod ynddi, os caf fyw i fyn'd i Gymra anwvl yn oJ, nid y hi fvdd yr olaf. Y.\IDDISWYDIAD.-Yng nghyfarfod di- weddaf y Cyngor Dinesig, rhoddodd y Clerc, Mr. D. G. Davies, Hengoed, rybudd v bydd iddo ymhen y ddeufis ymddiswyddo o fod yn glerc i'r Cyngor. Bu yn y swydd am ysbaid deunaw mlynedd. GALW A'D.-Ymddengys oddiwrth bleidlais unol eglwys Jerusalem, nos Sabboth diwedd- af y bydd i'r eglwys honno ofyn i'r (Vfarfod Misol i anfon cenhadon yno i dderbyn llais ter- fynol yr aelodau i al w y Parch. Alun T. Jones, Llanfaircaereinion, i ddod yno yn fugail. j DPIGS WYLTAU'R XADOLIG.—Y mac ycliydig nifer o tech gyn yr ardal ag sydd yn y Fyddin i'w gweled wedi cael dod adref am soibiant dros y gwyliau. ond ycliydig ydynt mewn cymhariaeth i'r nifer na chant ddod. t
[No title]
Cyfeirir at na.w o lyfrhu ac un ealm yn y Beibl sydd yn awr ar goll. Ni enwir y gath o g\bl yn y Beibl, er ei fod yn cae] eipharcInf a'i haddoli gan dri- foct yn cae l e?, p liar 4. golion yr Aifft.
I 0 N'EBO I'R LLAN
I 0 N'EBO I'R LLAN WEDI El GLWYFO.—Derbyniodd {r. John Pierce Griffiths, Fronhaual, air yn ei hysbysu fod ei fab, Evan, wedi ei glwyfo, a'i fod yn gorwedd mewn ysbytty yn York- shire. Clwyfyyd ef yn ei freichiau. Mawr hyderir nad yw ei glwyfau yn drymion, ac y oaiff adferiad buan. MARW A CHL.A.DDU.-Boreu Gwener, Rhagfyr 15, bu farw y foneddiges hawddgar, Mrs. Roberts, gweddw. y diweddar Mr. John Roberts, Manchester House, yn 81 mlwydd oed. Yr oedd wedi ei chynysgaeddu a gallu meddyiiol cryf, ac nid yn ami y gweiwyd gwraj wedi darllen cymaint o lyfrau chwaeth- tls. Yr "edd -vedi ei thrwytho a chrefydd, a bydd, colled fawr ar ei hoi yn eglwys Salem, lie yr oedd yn aelod, ac yn neillduol i dlodion yr ardal. Yr oedd yn foneddiges yng ngwir ystyr y gair. Anghyhoedd oedd yr ang1.tdd. boreu Mei-cher diweddaf, yn mynwent Salem (M.C.), pi-yd y gwasanaethwyd gan y Parchn. Morris Williams, Nantlle, a William Wil- liams, Talsarn. Gadawodd i alaru ar ol: fam serchog, tair merch, mab, a dwy chwaer, ac amryw berthn-ntsau eraill. Derbynied yr oil ein eydymdeamlad.
ICWMYGLO I
CWMYGLO M A RWO LA ETH.—Dr w g genym ortod cofnodi marwolaeth un o henafgwyr ein pen- tref, Mr Thomas Griffith, Bryntirion; yr hwn fu farw ddydd Lltin Rhagfyr y ISedt Ni bu yn wael ond ychydig dros wtthnos. Daeth y diweddi yn bur sydlyn ac annisgwylnadwy. Daeth Mr Griffith yma i fyw oddeutu pedair blynedtd yn ol. Yr oedd yn wr a fawr berchid gan bawb. Yr oedd yn aelod neullduol o ffydj- Ion gyda'r Methodistiaid. Yr oedd yn athra-w selog iawn, yn dduwinydd rhagorol, ac yn ■weddiwr grymus. Treuliodd ran helaeth o'i oes yn Maefigwyn, Pentrefoelas, Ue y Ibu yn was- anaethgiar iawn i'r achos crefyddol yn y 1'e. Teimlid chwithdjod mawr ar ol y teulu pan yinadawsaiit i .Fon Yr oedd yr ymadawedig yn adnabyddtus iawn, ac yn fawr ei barch yn ardal Ceur.ant, a Thancoed ymha. le y hu yn aros am gyfnod cyn symud ohono i fyw i Bryn- tirion. Gydag ef yr oedd ei ddwy ferch, Misses Kate N. Griffith, a Gayney Griffith, pa rai a fu'n hynod ofalus' a tbyner o'u hanwyl riant. Mae ey(t-m&imlid yr ardal yn fawr a. dwfn ac hcifyd gyda ei fab Mr Thomas J. Griffith, sydd yn hyw yn Bootle. Claddwyd d'dydd iSadwm ym mynwent LI an rug. YN iW.AESL.—Drwg genym ddeaU fod cryn gwyno yn yr ardal y dyddiau hyn. Mao Mrs Williams, Llwyni, wedi hod yn bur wael. Da genym d'deall ei bod yn gwella. Dal yn wael mae Mr Griffith Thomas, Bryngro. Y dydd o'r blaen daeth Mr John 1R. Humphreys. Uwchlarw'i*fTynon, adref o'r chwarel wedi ei daraw yn bur wael yno. Hyderwn y caiff adferiad oto'n fuan. Da genym ddeall fod Mr a Mrs G. Griffiths, Parcia Gleision, yn gwella. QASGUU.—Da deall i blant yr ysgol ddyddiolgasgIu swm sylweddol at gynorthwyo plant bach Belgium sathredig. MAiRWN IliCANC.—Ddydd Sadwrn di- weddaf claddwyd y diweddar Mr Russell Row- lands, Pantoelyn. Bu dan law-feddy^aeth yn ysbytty Bangor, ond ymddengys iddo wan- ychu yn bur gyflym. Cydymdeimlir yn fawr a'i fam weddw ac oedranus a'i frodyr. un o ba rai nydd yn y rhyfel erch yma ei-s tra
I MEDDYGINIAETH NATUR. I
I MEDDYGINIAETH NATUR. I Y mae yna feddygdniaeth ar gyfer bob math o afiechyd yn y deyrnas lysieuol, ac nid oes un amh euaeth nad Itail Csrn yr Ebol y wy llys- ieuyn ar gyfer Peswch ac anhwylderau y Frest,. Mae sudd Dail Carn yr EboI mewn poteli la 3c, dwy'r post 18 5c. I — — a
Advertising
NODION 0 DDYFFRYN ( CLWYD.…
NODION 0 DDYFFRYN ( CLWYD. ) OOFIO Ail Y -NTILWY, R-Yr wj-thnos o'r blaen cynhaliwyd cyngherdd Ftryddianus yn Trefnant, er mwyn cael arian i anion rhoddion i'r milwyr perthynol i'r ardal. Caed cyng- herdd llwyddianus ac elw da.-y ffordd gym- erodd. caredigion y milwyr yn Henllan i gael arian oedd; anfon casglyddion o dy i dy, a chawsant dderbyniad croesawus gan baw b. a bu iddynt gasglu y swm sylweddol o ddwy bunt ar hugain, ac a-nfonwyd P.O. am bed- j war swllt i bob milwr perthynol i'r ardal sydd j sydd yn aros yn y wla4 hen, a phœyn gwerth wyth swllt i'r rhai syd'd wedi myned allan. Yr ydym yn. deall i leoedd ereill yn y dyffryn yma. wneud yn gyffolyb. Da. yw eu gwaith yn cofio am y bechgyn sydd yn sefyll rhyngom a'r ddrychin. Y GROES GOGH.—Yr ydym yn ea;] fod amaethwyr y dy-ffryn yma yn hwylio a.t gael arwerthiadau etto eleni tuag at gynnortiiwvo Gymdeithas y Groes Goch. Maent- yn parottoi felly yn Llanelwy, Ruthin, a Dinbych. Gal- wyd piv-yllgor yn nghyd yn y lie diweddaf prydnawn ddydd Mercher, y 13eg cyfisol, yn t ngwesty y goron, pry y dewiswyd y personau canlynol ryn swyddogion y pwyllgor:—Llyw- ydd, Mr Robert Lloyd, (Gwaenymog faxm; i Trysorydd, Mr Metellns Jones, o'r N. and P. Bank; ac yn ysgrifenyddion, Mr R. Pugh, Caeau gwynion, a Mr tR. Hughes, Vrogain. Dyna gyohwyn rhagorol. Gyda'r fath swydd- ogion nid oes dim aclros pryderu am Iwyddiant yr arwerthiant. Mae Mr Clinigh a Loathes wedi cynnyg eu gwasanaeth yn rhad i gario I yr arwertiiiant ymlaetL Ond i bawb wneud ei I, oreu gellid yn hawdid giyrhaedd y swm. o fil a hanner o bunnan. Os da yr ydym yn cofio, fe cyrhaedd wyd y swm o ddeuddeg cant v flwyddyn ddiweddkf. AFIiEOlIrYD.-Mae'n yrmldangoe fod cryn lawer o afiechyd yn mysg y plant yn Ninbych y dyddiau hyn, a bod swyddog meddygol y gorphoraeth wedi gorehf/myn i'r yspylioTi dyddiol a Sabbothol gael eu cau am ryw dym- hor er mwyn ceisio attal rhwysg yir afiecli^d. Gobeithiwn y bydd' pawb yn ddigon doetli i gario gordiLN-myn y meddyg allan, fel y geilir cael gwared o'r haint yn fuan. Mae rhai rhieni yn hynod ddibris gyda golwg ar iechyd en I plant, a'r syndod yw fod eu plant cyn iached. IMARW.—^Ychydig ddyddiau yn ol bu farw Mr Ellis yr Exciseman. Gwr Ilpd ienangc oedd Mr Ellis, ac yr oedd wedi bod yn cario ei I waith ymlaen yn Ninbych er's amryw flynjvdd- oedd. Yr oedd yn wr a fawr iho-ffid gan y rhai oedid yn dod i gysylltiad ag ef. Yr oedd yn I dyner a charedig wrth yr hen. Ond yr oedd un I diffyg go bwysig yn perthyn iddo yngryn a'i swytid,' sef, ei annai'.n i siaritl Qmraeg; ac mae hyn yn fater go bwysig erbyn hyn. gan fod a wnelo v swydd a phensiw] yr hen bo?)i o ba rai mae Hii mawr n? ydynt yn g.al'u J deal] yr iaith Sa.e?neg, a dyddiad cu genedig- aeth wedi ei ysgrifenu yn Gymraieg ?u dd'al enau "hen Fedbl mawr y teulu." MARWOLAETH A U SYDYN.—Yn hvnod I sydyn, nos JSabotihu yr 17eg o'r mis presenol bu farw Miss Maggie Jones, ait ferch Mr a Mrs William Jones, Penporchell uchaf, Llannef ydd- Yr oedd Miss Jonffi, yn yr oedfa yn ngliapel Cefn Berrain, nos Sabhüth. lle'r oedd yn aelod ffvddlon a dicliiynaicd. Aeth i orph- wys nosSahboth N-n ei hiechyd arferol, ond cymerwyd hi'n wae] yn ystod y nos a bu farw cyn i gynorfhwy meddygol al'u cyrhaedd, Parodd y newiyddi am ei marwolaeth ddychryn trv.(r holl ardal. Cydymdeimljr yn fawr a'r teulu yn eu profedigieth syd{vn a chwerw. Mae ei thad, Mr W. Jones, yn wr adnabydd- us iawn yn y Dyfh-yn yma. Mae'n c-ynrycliioli rhan o blwy Henllan ar y -Cyngor Sirol, ac 3'n is^gadeirydd BwTdd-gwarcheicbvid Llaruelwy ers imiy,,v ddydd Mer- cher aehoswyd cryn gyfFro yn NinbytJb, trwy ledaeniad v newydd fod1 Mr William Wil- liams, Tegid House, Love Lane, wedi marw yn dra sydyn. Yr oe'dd gyda'i ddyiedswyddau fel attendant" yn Ngwaligofdy Gogledd Cymru hyd y dyd'di blaenorol, er nad oedd yn dda ei iechyd er's tro. Bychan feddyliai neb fod y wwedd mor agios. Dioddefai oddi wrth a.nliwyldeb y gal on. Brodor ydoedd o Lan- rhaiadr. Dyffryn 01 wyd, a bu yn gwasanaethn yn y Gwallgofdy am amryw flynyddoedd, lie y mawr berchid ef gan y swyddogion a'r gwas- anaethwidion eraili. Gadawodd weddw ac un mab mabwysiedig, y nghyd a pherthynsoa eraill, mewn galar ar ei ol. Newydd 'ddychwel- yd at ei ddyiedswyddau milwml yn Gibraltar yr oedd; y mab a; ol bod adref am ychydig seibiant.
PWNC YLilEUHYD
PWNC YLilEUHYD Y mae hen wir yn bod sef "Pwytih meitii pryd arbeda naw" a phe "merem gamrao priodol i atal yr afiechyd pan dyrr alkui gyntaf arbedid naw allan o ddeg o'n hafieoh- ydon teuluoL Y mae meddvglyn o Gwilym Evan's Quinine Bit-tere, o'i gymeryd pan deimlwch !111an o hwyl yn bwyth mewn pry Y mae cwestiwn o iechyd yn un ag sydd yn sicr o'n cyfarfod rhywbryd yn at- Irenig pen y mae yr Anwvdwst mor gyffredin ag yn awr > felly y mae yn briodol gwybod beth i'w gymeryd i atal ymosodiad yr afiech- yd gwanhaol hwn y dyferwpt heintiol nem anwyd o'r fath waethaf-beth yw gymeryd pan yn dioddef afiechydon difrifol. Cydna- byddir fod Gwilym Evans' Quinine Bitter* y feddyginiaeth arbenig ore-i at yr Anwyd- wst yn ei wahanol agweddau gan ei fod wedi ei baratoi'n ofalus gyda Qninine a sylweddau ereill sydd yn puro y gwaed, yn dda at yr af8 Treuliad a'r holl afiechydon v rhaid eu hym- ladd gyda tonic at y nerfau, ac at gryfhao. Dyna farn y rhai a'i profasant; y mae fÐ amhrisiadwy at Anwyd Enwynwst, afieefc ydon difrifol, nen wendid yn oodi oddiar Ddiffyg Cwsg, nen bryder, pan y mae ? corph yn wan a dinerth. Treiwch ef yn ddi ymdroi. Anfonwch am gopi o bamphledyn JÐ cynwys tystiolaethan. Darllenwch y cyfryw yn ofalus ac ystyriwch hwy. 1 na prynweb botel (gwerthir mewn dan faintioli 2s to a 4s 6c) yn siop y fferyllydd agosaf, ond pan ym pryni gwelwch fod enw Gwilym Evans
Advertising
Jj ý 7 ¡ I ,.r/ ( If ?"?C- ? ?/+? THE '<1"' -7 T  I n. ?-?' ? ?-?-"t /¿,1%" ?/jLo?? ,<1;f'=- WIFE. I Y .!SIR c-c- yy r J 7/,0, ()t, ¡, ¿. ,<: ,\ç')J!(:J' .o:? cI; ¡'I" ''1 ,f 't' ,1, 'I, v :¡.' "t, l. &. II H- 'i:, <I ,:¥\ \if- íl £' I ,,1 .-= I .j I 1£ I: I t 11 (l't /1 I ',¡ !!¡ 0 ¡Tfi' I b6i ¡,. II" I, 'IH I r '/f£. f)'í ;Jf;:i It' !I 1,1 'if ;if í ¡'/II I If¡ r' t' 'r: il ¡' ;:()Jo.i,1 ¡.) ,1'1 '!I ¡, itd''i', iI' :I;(t" fNIt j}¡, ). "I: 'rí: Y ik,'>< A I}': H (JJ. Y if' 11/ ,I i -"?7,' W??? ????? 'THE Sailor's Wife will pprecite l.j j ? • the fact that the Suhght Ships l: ?'?????'"????????? enable her to make a direct saving Ii )1 t ]'1- ir-" f h If b f 11 i it jl l of one half-penny on every bar of MtfwWmmSR ..M unhght Soap she buys. tfLJ (,\ '1- i\ ¡¡IJ¡:J;gl":rt. '¡\¡\J Whilst te fleet of steamers recentiv Ii 1" N.-l -fJ.rr, ,r\)I í .I'rtf/2r¡ (.( J'õt'i\ bought to convey raw materi als direct bou,ht t6 convey raw mater*als d* I from Plantations to Port Sunlight are like ¡ I"' ",hl,fj /¡; !!T, h h. h ..11 ¡ f m:i" te r s?. t h ere is sti no soap ii?c I "f f:'llí, :<" ,i21t'l ¡,l¡,/r:fi,fh" Mm Sunlight Soap, and the full and immediate II.' ,# ,13:1 'u nI*uht So I late i J I"^ benefit of the new Sunlight enterprise is i {:i'" q. ".¡'J:l. | ^^iven to the British^ Housewife, for ^the ">i,¡j lif ¡:l{.jl f />i.r:: "1' f ,N,t;'(". ¡'f ?A'  d,, )' II< ",I; >1 l '(' '<d' 1i'1 "I" "¡" I \?,??? f;¿,p" \1{¡   I, i ¡.' '« -oz. i-Sb. ,t"J!è: >:f: f f ¡ f t:i;tk; ;¡:r ,I ,1. I, l ;¿. I "<   ",)'.I1lftJ /If I '!i,;¡:i/i:}.jitt.¡. ?? ?J 111 .i:! 11 1. ¡ K i f" ':J¡! f$; 1¡1' il ,l H} ,.<{1>r"'¡¡,¡JJ» Ù ..¡¡¡¡.4.,1L \r .rl 1\>,e'/I, .,A'-i.' i, :l 'r¡'iy"£17'  D. Per 12-oz.  D. Per I -I L,. V -'J&l WSitjlibi f I"t .J; i .1, REDUCED m P 4 ID-fir ??. ? ?.?'????? ??H??. /??D?C?? ? '?  4i? ???, t ?.- .( /,tfr}i'¡jlj 'i:'1r; +/ ? "? ??- 2 Tablet. .i I, ,í I'J' I I., .(.¡., t)olh ( V ji ilfS 'illll' Sunlight Soap al ways has been dtsttf.-tivc bo?h !n 1 <«;h"t'1.Hrl>d,;c.t" ()ualitv and Ftfic;cnc)' SunFght Soup always has "<}}'i¡rI!"I/;<ll )'I"¡:'W\ I, t < 8 been made for the Housewifes proit, for only thereby could the n?:crs hope to pi-ot by n I' h "rt. fr,"f' ¡; ".h#i ll. ',¡ L' yll Sunlight Soap. t"I 6\1"f 'I. 'n¡I! .'Y"'J' f u" 10.1 R ¡I' l:¡.,i¡ ?1.000 GUARANTEE OF PURITY I   mmblil1 ii' iiiM 0N EVERY EAR- 1 LIFEBUOY SOAP wsl&r I ¡. 1 b U .II;:)' !?i'?"ECTANT I IS REDUCED TO 4A ur\ per Lar?c dO rD Per Smaller D T04 D?blet ? Doublet. j | jfte name Lew or, Soap is a Guarantee of Purity a?J E?ce?ence. | 31 j LEVRR BROTHERS UMrTED. PORT SUNUGHT.
EbenezerI
Ebenezer I BUDDIANT Y BAB AN OT).—Y mae dar- Uenwvr y "Genedl" yn gwybod am y mudV iad daionu6 sydd wedi ei gyohwyn yn Ebem- ezer, er diwedd ^NCehelin, i g^-isio gwneyd IleF. i'r babanod. Bydrl Dr. Parry Edwards, B.A.Ð.P.H., yn ymwelad a'r Ulyfrgell bob vn aU, nawn Mercher, o ddau hyd bedww o £ gloeh, i gyfarwyddo v mamau ynglyn a'r rhai bach. Y mae naw a diriugain o fabaiiod wedi cael eu dwyn i eylw y meddyg, a bu- asai yn dda gan y pwyllgor welled Rawer øto yn rhagor yn dbd o rai claf ac laeh o dan ddwv fiwydd oe d. Oherwydd gwyliau y Nadolig ni fvdd y meddyg yn ymweled a'r I lie nall Mercher nesaf, hyd yr wvUinoe gan- lynol, se f navni Mercher Ionawr y 3ydd. Yn bresenol o'r pwyllgor y t-ro diweddaf vr oedd Mrs. Bevan Jones, Ty Mawr; Mrs. itoberts, Maen Gwvn; Mrs. Hughes, Eivlys; Mrs. i Griffith. Clogwyn Gwyn'; Mrs. Griffith, I>is- gwvlftt Mrs. Morgn-n, Ebenezer Nurse YViJ- l-iams, a'r fiwvddosrion, sef: Mrs (Captain) Williams, llywydd-es Mrs. Roberts, Llan- dinorwic Sehoor House, trysoryddes; a Miss Thomas, Tan v Beran, ysgrifenyddee. Dar- pezir te yn ddi-dal i'r mamau, ac v mae ^waatuift-eth y meddyg galluog a charodig i w gael hefyd yr un modd. I
RHYD-DOU A'R CY FFINIAUI
RHYD-DOU A'R CY FFINIAU I ARHEGI() NADOLIG I'N MIL- WYR.—Anfonodd athrawon ysgol ddyddiol Rhyd ddu n,;fu sylwedd?I 0 flye??u cigarettes i 14 o'n mi-lwyr c- trtefol sydd yng ngwahan- } ol feus,dd y rhyfel; diameu y bvdd iddynt i eu d-erbyn yn llawen, fel adgof o'r Nadolig yn eu hen gymydogaeth. Y CA DXO.—Llawer o ymdrechion' a fu erioed i hela a difa y cadno yn Eryri. Yn mhlith yr helwyr enwog a fu yr oedd yr arch- heliwr di-fytheidgwn, Rumsey Williams, Pen- rhos; Evatn Totnos Bach, Robin Lwvnog, Sion Emwt, ac Elis Llwynyforwyn. Y mae yn aros eto helwyr tra, enwog, sef William Hughes, y Ffridd; Robert Hughes, Owm- bychan, a Hugh Hughes. Cae'rgors, &c. Ond er eu hvmdrechion oil y mae y cadno yn fyw yn Ervii o hyd, a'i hepil yn parhau i gynhyddu, ac yn llawn mor fedrus a Ilwydd- ranus gyda'u campau ag oeddynt banner can'1 ml^nedd yn ol. Fel prawf o hyny, talodd un e'r cadnos ymwel'ad yr wythnos ddiweddaf &g un o ffermdai cymydogaeth Rhyd-ddu; aeth i ystafell y dofednod, a gwn ieth ddethol- iad o haner dwsin o'r hwvaid mwyaf pasg- edig, a chludodd hwy yn ddiogel i'w neuadd ar gyfer cael gwledd ddianteithiol at y Nadol- ig, a gwnaeth hyny mor gyfriniol fel nas clyw odd neb ddim trwst. — Y DYFRGI.—Ta!odd un o\ cr?dur:aid ys- tyfnig hyn ymweliad â afon Gwyrfai, ger C?ogwyn v Gw?n, a bu yn Hwydditnus i ddal eog 0 faint Hed fawr heipodd ei hun a, thafell ( lied dda ohono. ac • eth ymaith, gan adael y gweddill i'r neb a ehi lieibio. I CASTELL CIDWM-NEU CIIXWM I Dyma fel y rhTgvmodd yr awen :— Mae hen draddodiad hynod I'w gael ar lafar gwlad, Sef hnnes Twysog Cidwm A luniodd erchyll frad Mab ydoedd ef i Elen, Brcnh ines Tre' Caersaint. I Cvflawnodd lu o ddrygau- Nis gwyddis 'na.wr pa faint. 'Roedd Elen ar ryw ddiwrnod Yn arwain ar ei hynt Ei byddin o Gr ter Seiont, I Gaer Eryri ont,- Yn foreu'r diwrnod liwnw,— A dieter yn ei wg, I Jechu yn y cajrtell Yr aeth y badigcn drwg. Y fyddin a ymdeitliiai Yn g'lonog iawn ei hoen, Ar fanon heb ddyrclimvgu, Cyn nos oai ddirfawr boen I Fe ganfu un o'r milwvr Y llofrudd gyda'i s t,h, A gwaeddi yn gynhyri; >1 0 "Llech yr Olaf" wiiaeth. Ond cyn i'r oKif lecha 'Rf>edd saeth y lleidi J du, Ow wedi gwanu'n far'vol Yr anwyl Cadfor cu; I M«e'r osstell hwn ar astell Ogleddol Mynydd Mawr, Ac vina 'lydoedd Cidwm I Yn gwylio bob yr IfWr. í Y fyddin aeth i chwilio I Er dal y lleiddifid lijro Ond suddodd ef trwy agen I fewn i'w gastell cry'; Ac yno mae y llofrudd Yn bydredd yu y llawr, A gwarth fydd fyth ar enw Ty^vysog Cidwm Gawr. AM DRO.-Bydd genym air am ein bech- gyn sydd wedi dod adref ain dro yn ein bys- grif ne^af. j
PENYGROES
PENYGROES CAIS ARBENNIG.—Nos Sadwrn di- weddaf, ar gais amryw, darfu i'n emmni lleiol rhoddi perflormiad am yr ailwaith yn y Neu- add Drefol o'r ddrama "Y Ferch o Gefn Yd- fa." Arweiniwyd gacti Mr. W. Parry, Ysgol y Cyngor. Cynulliad a perfformiad dda gaf- wyd, er clod i Miss Mailt Williams, sydd yn cario'r baich trymaf o'r gwaith yn sicsr. Yr oeddynt yin Bwlan nos Iau. Yr elw yno i'r milwyr. DADL DDA.Nos Fawrth, yn Soar, c-af- vvyd dadl dda yng Xghymdeit!has y Bobl leu- ainc. Cymerwyd i fyny "Uno'r Enwadau." Agorwyd y ddadl yn gampiiH gan Mri. G. Pritchard "a D. Davies, B.A., yn cael eu dilyn gan Mri W. D. Roberts, Nigh Street; 0. W. Jones, ac R. E. Jones, gc?rsaf-feis?r, Talysarn. Ar y diwedd yr oedd y mwyafrif yn erbyn uno. Cymerwyd y gadair gan y Parch J. M. Williams. CYNILO.—Nos Lun, yn y Drill Hall, bu eyfarfod o gynrychiolwyr y gwahanol eg- Iwysi, ynghyd ag aelodau y gwahanol gyng- borau a'r ydgolfeistriaid. Daethpwyd yng- hyd i wrandaw Mr. E. R. Davies yn traethu ar gwestiwn cynllo arian i'w rhoddii yn fen- t'hyg i'r Llywodraeth. Eglnrodd y symudriad yn deg a manwl. Cvmerwyd y gadair gam Mr. W. J. Griffith, C.S., Dorothea, Peirv- derfynwyd galw sylw y gwaliancgl ardald at y svmudiad. Enwyd brodyr i drefnu'r cyfarfodydd', a dewiswYd y rhad hynny yn Bwyllgor Canolog. Mr. W. J. Griffith i weithredu fel cadeirydd, a Mr Edward Jones, clerc y CY11gor Plwyf fel vsgrifernydd. GWXEDD GERDDOROL.—Xos Iau, yng Nghapel Bethel, cafwyd "Organ Recital" Gwasanaethwvd wrth yr organ gan Mr. T. T. Powell, Pwllheli, a gwnaeth ei waith yn feisirolgar. Cafwyd canieuon swynol gan IvTiss Aloelwyn Jones, Miss Maggie Powell, antlloe: Miss Dilys Griffins, a Mr. R. R. Thomas. Niwbwrch. Cymerwyd y gadair gan Mr. Hugh Jones, Garth Dderwen, a -Joi'alodd bfe am gefnogi amcaiv, y cyngherdd, ,f evnort-hwvo brawd mewn cystudd. GWASAXAETHU.—Sabcvth y Nadolig a nos Lun dilynol gwasanaethir yng NghyfaT- fod pregetih haner-blynyddol Eglwys Anni- bynol Ynysmtiidwy. Pontardawe, gan ein oymvdog, v Parch R. W. Jones, CÜgwyn. C Y FAR F 01)YDD. — Nos :Nadolig ceir cvrddau cystadleuol yn Bethel fM.C.), Cal- faria (B.), a Soar (A.). Llwyddiant iddynt. AROLYGWYR.—Mri Evan J. Morris, Rhwngllwvni, a D. J. Roberts, High Street, ddewiswyd yn arolygwyr ysgol Sabotihdl Soar, am y flwyddyn nesaf.
ABERMAWI
ABERMAW I Y CYNGHOR TR,EFOL.-Cvnh,:iliwvd -v-r uchod ddydd Mawrth, o dan lywyddiaeth Mr. Wm. Owen, U.H. Pasiwyd i longyfavch y Clerc (Mr. William George), ar ei benodiad yn Glerc Cynghor Trefol Criccieth, a chyd i- byddodd Mr. George y teimlad da gyd ig yei. ydig eiriau pwrpasol.—Hysbyswyd fod y swii o l,800p. yn yr ariandy yn ffafr y Cyngho", ac yatvrid hyn yn arwydd hynod ffafriol ar adeg mor derfvsglyd ac ansicr.—Bu cy!ch- lythyr Bwrdd Amaethvddiaeth gerbron o herthynas i drin tir sydd yn awr yn segur, a phasiwyd i dynu allan gynllun i ddefnyddio l'han o'r chwareule (recreation ground) at y pwrpa-s. Hysbyswyd fod amryw o geisiadau am dir i wneud gerddi wedi eu deibyn, ac ys- tyriai y Cynghor fod o'r pwys mwyaf rhoi pob cefnogaeth i'r mudiad.—Darllenwyd llythyr oddiwrt hdenant Cellfechan (sef fferm y Cynghor) yn amlygu ei foddlonrwydd i gyd- ymffurfio ag unrhyw ga:s am dir i wneyd gerddi.—Cyflwynwyd deiseb, wedi ei har- wyddo gan nifer fawr o dreth^lalwyr, yn galw ar y Cynghor i symud ymlaen i ofvn i Gwmni Rheilffordd y Cambrian beidio rhoddi y 'sleep- ers i fyny i gadw i lawr v banciau tywod, gan eu bod yn ymyryd a'r olygfa o'r tai yn Jubilee Road. Pasiwyd fod dirprwyaeth i weled Mr. Williamson, goruchwyliwr y Cwm- ni.
Advertising
Mae Rhinwedd Feddyginiaethol SUDD IACHAOL DAIL CARN YR EBOL GRIFFITH OWEN, CARNARVON, yn cryfhau ac yn arfogi y Frest rbag An wi-d. I'w gael mewn poteli 1« 2c, drwy'r poet Is 5c yn y Siopau Druggist.
LLANRUG I
LLANRUG I VMWELIAD ANISGWYLIADWY—Dydd Sul, Rhagfyr 17, am ddau o'r gloch y boreu, yn anisgwyliadwy hollol i'r Leulu. cyrhaedd- odd ei mab, sef Staff. Sergt. Hugh Lloyd, R.A.M.C., gartref o facs y frwydr yn Ffrainc. lie yr oedd wedi bod yn gnvasaiia-t hu ei wlad a in dros flwyddyn o amser, a golwg neillda)i o dda. arno. Mae yn beth anhawdd ei ddeall fod bechgyn tebyg i'r uchod, vliai wedi eu gahv i fyny o alwrdigaet)iau neillduol, ac wedi ca^'l magwraeth a bi-aidd ormod o chwareu teg yn perthyn iddi, yn dal v fath draws- newid ar f'yuyd, yn edr^'ch mor dda. Mae gwrandaw arno yn dweyd ei hanes am lawer o'i yrfa ar faes y frwydr, yn un o'r pethau mwyaf dyddorol, ac yntau yn ddesgrifiwr byw ar bethau. Mae wedi bod yn cerdded taith o 115 o filldiroedd ac yn cario eu clyd-gelfi hwy, ac yn gorfod noswylio mewn hen adeihduu bregus. Yr oedd ef a thri cyinrawd un noswaith yn gorfod cysgu a bwyta mewn hen gwt mochyn. Sid oes ganddo yr amheu- aeth ieiaf nad v C'vngreirwyr fydd yn fuddug- oliaethus yn v diwedd, pa bryd y bydd hyny nid oes neb fedr ddweyd. Yr oedd yn dweyd fod y milwyr yn dechreu blino ar yr arafweh sydd yn perthyn i'n symudiadau. Buasent yn dy in uno gwneud mwy i roddi terfyn buan i'r helynt ofnadwy preseiiol. Mae yn cych- wyn yn ei ol nos Nitdolig i ail-afael yn ei ddy- iedswyddau.
LLANGKRNYW I
LLANGKRNYW I Mr. Gol. ,-Byddwch mor hyn-aws a chywiro yr adroddiad am v cyfarfod a gynhaliwyd yng nghapel v Garnedd yn v Genedl" yr wyth- nOR hO'l. Ynuldengys enw Mr. Rogers Jones fel llywydd i'r cvfarfod. Camgyeriad ydyw; dvlas:»i fod yr enw yn Mr. O. Isgoed Jones, U.H.. C.S., Llanrwst, gan yr hwn y cafwyd araeth amserol a choeth, vnghyda rhodd dy- wysogaidd at tidyled y capel. Yr oedd v cynulliad yn llimsog a'r elw yn glodfawr.—Yr eiddooh. Gohebydd o'r aidal, a derbynydd y "Gentdl." JL.LU t ■
[No title]
Y mae Pierre Coppela wedi cymeyrd rhan 7,000 o weithiau yn y ddrama "L'Enfant Prodigue" yn y Duke of York Theatre, Llun- dain.
Advertising
» "For the Biood is the Lífe." I DO YOU SUFFER 1 from .ny SKIN or BLOOC DISEASE I 8 Such as Eczema, Scrofula, Bad Legs, H Abscesses, Ulcers, Glandular Swel- ■ H li :gs, boils. Pimples, Sores of any ■ H kind, Piles, Blood Poison, Rheuraa- Hj K tism, Gout, &:c.? If so don't waste your H N timo Rnd money on lotions and ointments U aj which cni'.not gt-,t bi-low the surface of the skm. w B Wimt you warit and vviiat you must have is a 9 ra illaicille that wili thoroughly free the blood of Hi B) tlie poisonoa8 mu/ior which alone is the true M 9c c;iiise of all you. suiTefinp. Clarke's Biooct I H Mixture is just such I. medicine. Itiseonilx-)sed SB of ingrwlieuts whkh qnkkly expel fr<>m the H H blixxl all inipurit; slrom whatever cause arising, ■ H and b' rendering it c\¡> and pure can be B H relied u?x?u to eUect a iastwg cme,, ■ Over 50 years,    take. Clarkets | Blood II j gold X\Mixture#| ROUBe B Substitutes. HAS COREG THOUSANDS. ■ M WILL CURE YOU. H |
P EN R H YN D EUDRA ET H
P EN R H YN D EUDRA ET H MARWOLAETH.—Ddydd Gwener, yn 66 mlwydd oed, bu farw Ir. William Jones, Peiusarn Bach, wedi dioddef cystudd trwm am amryw fisoedd. Yr oedd yn aelod ffyddlawn gyda'r Wesleyaid, a bu am gyfnod yn gwaaan- aetliu yn y swydd o swyddog blynyddol. Gweithfawrogid ei wasanaeth a'i lain bob amser. Gedy ddwy ferch a mab i alaru am duno. Oaddwyd ef ddydd Mawrth, yn myn- (jvent yr Eglwys, o &, n y drefn newydd. Gwa^naethwyd gan y Parchn, W. O. Evans, Porthmadog; J. R. Roberts, Talsarnau; Eg- wys Jones, Ffestiniog.—Eto, noa Lun, bu farw Mrs. Penrose, Church Place, yn 81 oed; hiihau yn Eglwyswraig selog, ac am gyfnod maith arferai fod yn feilitres gyda dysgu gwnio 1 enethod yr Ysgol Genedlsyethol. Mab iddi ydyw Mr. J. Penrose, goisaf-feistr, Builth Road. ER, COF.—Y mae maen cof hardd wedi ei j osod i l'yny o fewn Eglwys v Diindbd, er cof am y diweddar Mr. Arthur Owen, mab Mr. a Mrs. Wm. Owen, Church Street, yr hwn a fu farw yn Berlin. Y mae y geiriad fel a ganlyn :—" Er cof am Arthur Owen. Lerpwl (diweddar o Benrhyndeudraeth), peirianydd, yr hwn ur doriad allan y rhyfel oedd yn Ham- burg, ac yn ddiweddarach a garcharwyd yn Ruhieben, ae a fu farw yn Ysbytty Dr. Wattes. Westende. Berlin, yn 34 mlwyid í oed. Rhoddwyd v maen cof gan Gvmdeithas y Peirianwyr a chyfedllion yn Ruhieben." Yr oedd yr ymadawedig yn beirianydd ar yr ager-long "Zealand," perthynol i'r Union Castle Line, Lerpwl. Y GWIRFODDOLWYR-Am banner awr wedi deg, boreu ddydd Nadolig, bydd par- ado o'r Gwirfoddolwyr, ac eir am daith tl",NT vr ardal. COF 10'R. MILWYR A'R MORWYR.—Yr wythnos ddiweddaf anfonodd Pwvllgor Cysur- on v Morwvr (t'r Milwyr amryw o barseli i Ffrainc a'r Aipht. 0 FFRAINC.—Da genym weled y Sapper Bobby RobertvS, R.E., Pensarn, adref am vchydig seibiant o Ffrainc. wedi bod yno am j flwyddyn. Edrycha. yn rhagorol.
LLANBERIS. I
LLANBERIS. I GWAELEDD.—-Ni bu cymaint o wrieledd yn ein hardal erioed ag sydd yr wythnosa,o hyn. Mae yma lawer iawn wedi eu caethiwo i'w hystafelloedd a'u gwelyau er'a talm, a mawr ydyw y gofaJ a'r pryder yn eu cylch gan eu teuluocdd,. Eiddunwn Tr oil adferiad buan, a nerth i'r rhai sydd yn gweini arnynt i <tUn ymgynal gyda'u gwaith ddydd a nos. ,tt)REF.-D.,o. genym weled y milwr Hugh Roberts, Turner Street, wedi cael dod adref i oi-phen gwella. C'hvy fwyd ef yn Ffrainc rai wythnosau yn ol, a bu mewn ysbytty yn cael meddvginiaeth, a bellach y mae adref, ac ar y ffordd i wella. RHANU'R DISCOUNT.—Nos Fercher, eynhaliodd Cymde:thas Gyfanwerthol Man ceinion O.W.S. ei chyfarfod blynyddol. Rhan wyd discount o 2s. Ie. y Ip. i'r aelodau. Mt«wr ydyw v carimol ar y cymdeithasau uchod, sydd erbyn hyn trwy y wlad yn gv- ffreddnol, ac yn myned ar gynydd yn barhaus. Bydd y discount gaiff llawer teulu yn ein hardal ni ar ol ymladd yn galed ar hyd v flwyddyn gyda chyflog bychan a drudaniaeth nwyddnu, yn swcwr ac yn help iddynt. 1 wneud yr anedd vchydig vn fwy dyd, i ddydd- Ol' i v plunt gy(la dillal l ?a' n c f WY c-lyd, i ddvd(l- ori y plant gyda dilIad ac esgidiau. Mac y manteision yn llawer lluosocach na'r hen gyn- I llun o gael pot jvtm wrth dalu. COFIO'R, MILWY R. —Dy na. sydd wedi bod ac yn bodyn ein hardal y dyddiau hyn,— anfon par.seli i'r milwyr ar gyfer y Nadolig. Mae yr oil o addoldai ein hajtlal wedi gwneud rhywbeth ar gyfer pob milwr, lie by nag. y mae, a gwaith ardderchog ydyw a dia-inco v caiff ei werthfa.wrogi ganddynt. DARL1TH.—NOP Iau, vn Ysgol y (Vnghor, dan lywyddiaeth Mr. J. G. Jones, School House, cafwyd darlith gan Mr. Turner. F.R.H.S., o Ysgol Madryn, dan nawdd Cyng- or Addysg Sir Gaernarfon. Sais ydoedd v dorlithydd, ond yr oedd yn hynod dde ill, i wy, o ch?fwn-d d-irl'?li adjdysgiadol iawn, mewn a?kg ag yr oedd ei gwir angen. Eg- lurodd pa fodd i lanhau Y1' aœdd. ei chidw mewn tr?fn pa beth i'w roddi ynddi, ? f>ha iodd i'w roddi, ynghyda'r amser pnod<? i'w rodd:. Gwelir mai garddwriaeth ydoedd testyn ei ddarlith. MARW.—Nor Fa.wrth, wedi cyrhaedd br.m ei 80 mlwydd oed, bu farw Mrs. Evans, Tal afon. Cafodd ei gadael yn weddw er's dros 40 mlynedd yn ol, a gofal pedwar o blant arni mae yr oil erbyn hyn yn henau t,o\>!u oedd, oddig-erth Dafydd; arhosodd Hf a<Irt-f a bu yn ofalus ac yn gefn i'w fam hyd v di- wedd. Yr oedd Mrs. Evans yn aelod ffvdd. lawn o eglwys Ca.pel Coch. Cleddix ddyda S idwrn, yn mvnwent Nant Peris. Y N ADOLIG.—D'ameu mai dyma v Nadol- ig duaf a. welodd ein gwlad erioed yn gyffred- inol. Yr aelwydydd yn weigion. y pryderon yn fawr, cvmvlau duon tristwch wrth am] i ford, fel y mae yn anfcawdd dymuno Nadolig llawen ond eto, er Yror ddu ydyw heddyw: er cymaint y bylchau sydd wedi en gwneud, ac er mor drom o hiraeth a. phryder ydyw c,.Io-i pin gwlad. mae seren buddugoliaetb i'w gweled vn y ffurfafen, a. swn cadernid yn ein llywod' aeth iawnder a. rhvddtid vii cael eu gorsedd, a heddweh yn svlfaenedig ar gyf- iawnder yn eiddo i'r byd. Oyfiawnder gyntaf, yna hoddweh. Yn v gobaith yno v dyrnunwn Nadolig llawer i ddarllenwyr y Genodi
HARLECH
HARLECH Y GWIRFODDOLWYR.—Y mae v Dy- wyeoges Saphira, Plas Am erst, yn garedig yn rhtxldi ei racquet court," a Mr. J. Rees Wil- liams ei garage" at wasanaeth y Gwirfodd- olwyr. Y mae y eyn-Ringyll Griffith Evans, a'r Rhingyll E. T. Roberts, wftdi eu penodi yn hvfforddwyr. 1JAMWAIN.—Dr^vg genym ddeall i Miss Simkins, athrawes yn fsgil y Cynghor, gy- farfod a. damwain boenus tra gartref ddydd Sadwrn yn y Dyffryn, trwy syrthio a thorri ei braicn.