Y Genedl

BYRDDAU A GIf INilJRA1J. I Cyngor Dosbarth Deudraeth Cvnhaliwyd yr uchod ddydd Mawrth, o daji lywyddiaeth Mr. G. Parry Jones, yr Is-gad- eirydd. Hysbysoda y Swyddog Meddygol (Dr Lloyd fod 11 wedi eu geni yn ystod y mis, a pedwar o farwolaethau wedi cymeryd lie. CARTHFFOS TRAWSFYNYDD. I Y sgrifeulai Mr. J. R. Jarrei, Trawsfynydd, i ofyn pa bryd yr oedd y Cyngor yn bv. i iadu cario allan we'.liantau ac adgyweirio y pl,bellau ynglyn a'r garthllo^.—Dywedodd yr Arolygydd iechydol (iir. Thomas Jones') y gwneir y gwaith y cwynid o'i bk-gid yn ysftod y mis nesaf. Yr oedd v tywydd yn ogvs-tal a Ilafui, wedi bod yn erbyn dechreu ar y gnvaith ddau fie yn oi. FFOSYDD Y PENRHYN. Hysbysodd yr arolygydd iddo gyfarfod a Chynrycliioiwyr LJeol y Penrhyn, y Parch J. Hughes a Mr. G.' Parry Jones, o berthyna^ i'r cwynion parthed ffosydd y Cut Mawr a'r Cut Baeh, a phenderfynwyd gofyn i Mr. Breese, goruchwyliwr Syr Osmond Vvi/lliams. beth oedd yn barod i dalu pe byddai i'r Pasiwyd i dderb? -?7- ady"ddiad.  a gwnevd v O'waith.- Cyngor ymgymeryd a gwneyd y gwait?h.- CYFLENWAD DWFR TALSARXAU. Darllenwyd gohebiaeth oddiwrth Mr. J. R. Jones. Trerneifion, o berthyn;us i'w gyn- ygiad i brvdlesu v gwaith dwfr i'r Cyngor. Yn awr eynygiai ei brydle-.u am 50 mlynedd yn ol 30p y flwydyn o rent. Penderfynwyd cyflwymo v mater i VKtyriaeth y Cyngior PI wyf, ac fod y swyddogion meddygol a iech- ydol i fyned i gyfarfod a'r aelodnu. TY ANGHYMWYS. Anfonodd JIR. D. Breese, Porthmadog, ar ran Syr Osmond William's, lythyr o berthyn- a% i adroddiad yr arolygydd ar dy ffarm yn y Penrhyn, a dywedai yn ol yr adroddiad na fuasai unrhyw adgyweiriadau yn ddigon i wneyd y ty yn drigianol, ac felly nid oedd dim i'w wneyd ond can y ty, a rhoddi rhy- budd i'r tenant i ymadaek Nid oedd Syr Osmond yn barod i wneyd tv newydd. A ganlyn ydoedd yr amgylehiadau vnglvn a'r ty Flynyddoedd yn ol aeth y tenant pre- senol yn weddw, ac ar ei chais arbenig hi fe ddarfu iddo wnevd yr hen fvrddyn yn dy i fy w ynddo, a hyny oddiar drugaredd ati gan y tybiai y galiai enill bywoliaeth ar y tir, ac v mae wedi bvw yno ers 30 mhmeckl. Nid oedd y ty wedi ei fwriadn ond i un neu ddau o bersonau, ac ni ellid beio v ptjrchenog fod nifer mwy o bersonau yn y ty, a hyny heb ei wvbodaetih ef, ac felly yn gwneyd y ty yn anfuddsol i drigianu ■yno. Yr oedd eto o'r farn fod y ty yn gyfryw ag y galiai un neu ddau fyw yndrlo, Os bvdd i'r Cyngor ben- derfynu cau y ty, byddai yn ddiolchgar am gal"1 gwybod yn fnan. or rnwyn rhoddi rhy- budd i vmadael i'r wOOdw. Y canlvniad fyddai V cvsvlltir v tir § ffarm fwy. Y rrire yr amgylchiadau presenol yn gvfryw na ellid ymgymeryd1 ag adeiladu.-Wedi trafodaeth ddyddorol penderfynwyd goJiirio y mater i alluogi yr arolygydd yingvnghori a'r tenant., pa drefniant ellid wneyd yn y ffordd o gyf- tetusterau byw. CARTHFFOS HARLECH. Anfonodd y Bwrdd Liywodra?th Leol I hys- j bysir na<1 Yd'Y nt yn caniatau i'r CyngDr 6-n- ed i ddyled y Baj?c ynglyn a charthffos Har- | lech, ac yn ymJMUach nad oedd y Bwrdd yn deall pam y dechreu wyd ar y gwaith, a hyny ¡ yn wyneb ?ylct'??-?thyr a anfi;nA-yd yn Ma?Tth 1915, yn gwahardd ym?vmeryd a dechreu ar unrhyw waith cyhoeddus.—Dy-?'e?odd y Clerc ei fod wedi anfon i ateb y llvthn fod y gwaith wedi ei ddeehreu, a'r benthyciad J wedi ei gael cyn derbyn y cylchlythyr, ac j fod 'overdraft' yn eisiau i dalu am orphen y J gwaith sydd eisieu wedi co",tio mwy na'r J benthyciad. t Y MEDDYG A'R FYDDIN. I Galwodd Mr. Parry Jones syW at waith J yr Is-bwvllgor o'r PwyMgor le?hydol Arfon | ? Meirion yn penderfynu rhyddhau Dr. Lloyd > Owen as wanaeth milwrol. Nid oedd yn j ?'eled eut y ?eLKd cario y gwaith ymla?!, ?c nid oedd rheswm diwyl i Dr. Pajry j Edwards allu ?wn&yd V gwaith yn Arfon a Deudraeth. Cynygiai anfon protest i'r I p\\ yllgor, ac hefyd i Fwrdd Llywodraeth, Leol. Cefnogodd Mr. R. R. Jones a. phas- iwvd hyny.—Dywedodd Dr. Owen, o bosihl y byddai meixih yn cael ei phenodi yn fedd- yg i arolygu yr ysgol, ac mai gwaith iech- "ydol dy gofynid i Dr. Edwa.rd ei wneyd. Yr oed holl ??'yd'dof?<m mp?dy? y eir- (Meirion) oddigerth ef. -wed: cael gofyn iddynt i arolygu yr ysgolion (chwertihin). ————— —————

I I Fiir!i!s!i!ag| I ?R?.&'B??<F??M?P?.??r'"?'?? ? U Jtií.á1 kL.2. I —Solved^- j  } How can I increase the pur- chasing power of every pound which I am about to spend on Furniture ? The solution of that PROBLEM will be found in our free catalogue and our Showroom*, While we only supply artistic, sturdily-built furniture, our perfect manufacturing and se ling organisation enables us to quote prices that are much below those charged elsewhere for the same articles. No matter whether yon Furnish for Cash is? CineiEgt, IPapeiitSpteiiir your money will go farthest if you purchase from as. Facts worth NOFIG. w, bQam ic the;g discount for eash. f*'j ■»Lnt« can 1M tnujed to sait Castomers' ooorenicnce. No objectionaUc agreements to SI^NA. Every Article manufactured mder oor own dirrct contol u>d mpe?,iion. We p?r caniae. to *B Pa- GO*& deN?ere? ia Pri- e Vant. Every FumWtÏDf Requisite svppned, Good Valac and natified Cus:omen &=tmt for the phenomenal growth of our bu&inest. Guarantee. W. anbesitabncl,. refund tbe pric. of au,. .dd8 daat d<M& 110( ri- absolete satisfaction. | W Write or call for Catalogue Wg fir—iramr—■ana—Tsnumn HI»II«wi, i I wibp GLOBE Furnishsng Co. ¡.. U. R. Gkant. Proprietor). Pembroke Place, LIVERPOOL. Business Houra 9 to 8. Barly Closing, SataF.,da!v 1 PoIII. RAILWAY FARE ALLOWED

> BUDDUCOllAETH FAWR I VEtiDUN. YMOSOOIAU LLWYOOIAHHUS Y FFRIANSOO. I BROS 12,0siJ, 0 OARGNAR- ui-tijm. Cafodd y Germaniaid atebiad y« eu dwn I i hoiiiadau Sroenuc-?pl Bst'?'t-'tt'-ii?'w?g tod eu safteoedd ?r bob ?tn?i yfi aiiorch- I fvgadwy Yr oedd yr a?ub??? yi* d?dwng o j V&td?n, y dref arwroi, adY?ydidu? Lc.?oh I Val-diin, y dref arwrt.),, a "?tu dros N, bvd. I)imia o-rch?"L ?kvyaf Ffrengig o gwbl. Gvda plueday by do .„ yu I erbvn pum bvddin i'r gelyn, 1!wyddodd irul- wyr a,iighydL?Lml y C?d?nd?g Mangm i ys- gubo IhlHllau'r gdyn o'u bh?n am chwe w&ilfir o firynt i beLt-er dwy fillltir a han- vier o warchffo^ydd y gelyn, y rhai oeddynt wedi eii cadainhau yn y modid oywreinaal, a jwTM-ethant. hyny dan yr aluHwydd y llaid a orchuddia; r wlad mwn I oanlyiiiad i'r tywydd gwlyb diweddar. Cy- I merasairt hefyd* feddiant o even anfertii o ye- pail, na wyddys yn iawn hyd yn. 3iyu pa faint ,W o ba fath. Yr ydys yis &'cr todd bynag irfdvTit feddianu pedwar-ugam' (1 yimax ac •ddt-uiu 12 mil o garchai'ori«..r-. c.JaJ]yn:d rfayfeddol i ddim ond ychydig onau megys « ymladd caled. > 11 v bore ymddango^J ;0. ope (an- »oedd 0 goeJcerthi wedi eu oyTieu ar ietih- rau y cribau hyny gar yr a.f.m Mrfiiiee ydynt oo(>gyl'- diffynfeydd naturuu \e'-dun. Oohr Vtt ochr a'u gilydd rhod y Ciibau hyn bron yh gvwir i'r cyfeiriad goglecld-ddwyremiol— vu gyntaf dyria gad wen Boilyvrlle a S^t. Mkilhael wedi ihyny y trum adnaibyddiuis a r-ed oddiwrth y Meuse i frllY heibio FrOide Teire a Thiaumont hyd at gyffegrfa Dou-au- mwnt, ac yna Pepper Hill, t.akeH gorlic,v-n- eI truman Louvemont, yr hwn a gyraedda, yn M nehter mwyaf yn Hill 378 (1,280 troedfcdd) Gorclhuddid vr oil o'r truman hyn gan f^au trwdtus, dna. gwyn, a !Jwyl. a godid yn araf j fyny'r bryniau gan jiwul dyner i gyf- «rriad llinellao y gelyn. Ar yr olwg gyntaf mai myg- au y eoeleerthi cyfFredin welir yr P-deg hon • "r fiwyddyn oedd i'w weiød; yr (¡OO.d pob cwmwl a velom yn fri-w- Velen. Felly yn radd,¡,¡ y y frwydr gm- ein bron mewn cymyggf o fvgau. GWN MAWR O'R LbYNGES. y Ffraiiood rhagddjinA o'r tu ol i Kti- 1 ellaii trwchus o fwg, rhywitoeilih yv gyfFelyb i'r anodd yr ymwthiai'r tua nrr yr Addewid ymgliysgcMl y goktih twpj a'r goloin dan gyrit. Parhai y gynnau Ffreivgig i o!"gyd'u» ar y saiieoedd (roimajiaidd yn ddidrug.uedd a di- arbed- Yr oodd ochr y yn gawodydd o dan, fel y tmiijai"r gg'da'j- cyflyrodra eitiiaf arnynt. Eto, 1 yn y Ilecyn Ill' yr oeddwn t yn sefyB ac yn jfwyMo yr oedd yna ryw duwel'svch a distarsv- rwydd anesponiadwy, yn C!W>1 t-mi arao yn unig yspaid pob rhyw fanyi gab' wn TftMH: pwtliynol i'r llynge^, yr hwn a wolwn drwy fy nhrychau ychydig beiijteT oddivrrtiyf. G1\'dwn ei ffroen yn cyfeirio i fyny i'r awyr fel pe buasa:'n estyn ei wd'df i edrycii lie anfon yr ergyd neeaf. &'r mumyd rrt-saf all wvthai tafodau o dan alhn o'i enau. Un- waith gweisom ef yn chwy-th m oolofn o hvg mewn cylch o bymtheng troedftiid o drav.s- feusix>. a(., yna yn gostwng ei ben tnegye mevrn goreheet a hunan-foddhao-1 yn yr ohvg ar ei gampaai. Yrt mhen yohydig tniiiada« dyna dwd ergyd oddiwrtho yn trystio drew y wia-d fel ifwn hergwd dor hadarn arifei'iih. Yr oodd yua in o ynnau eredll yn nes atom, ond nid ae(id y twrf a diieuai oddiwntiiynt hwv ond cydmarol tLnhyglyw. Gvra ninwr y lfynges ]a; i ni ne.icfio. Ond yr wyf yn eofio'n dda pan yn y ll-ecpi hwn yn ims Wawrth, uryd nad oedd y Gea-maniaid etc wedi eyrhaeddyd Pepper Hill, yr oedd yr boll wUtd yn dir- • grymi gan dwn" ofnadwy'r gynnau a'r ffrwydr-beleni. Ymddengys u;:d vw I la wn nertb y twrf a gynyrchir pan yn boinbardio i'w deimlo ond vn nnig gan y rhai hyny o gwmpa>s pa rai y di^gynna'i' ffrwydi--belfni, "C yn ddios yr oedd v German iaid yn cael eu Mwyr fvddaru gan amled a ttiryrr:w! yr ergyd- ion a ddiagynant amynt yn y frwydr hon. Yr oedd y Germatuaid eisoes wedi gorfod d'ioddef yn cirwm oddiwrbh gyflegraa v Ffrancod aT y tn arall i'r afon oedld yn Otfhri en safle- j eedd, ac yr ofddynt hwytli vu wedi bod yn pryMir dywalit ea ffrwydr-helwi a-r y Ffrano. ftd yn y gubaith o'u gorf.Kli i ytni-neilldiMi. ) V n union yr adeg honnx.)—o'r glodh.—■ j yr adeg yr oedd yr vmosodiad i gvcJrwyi}-— oyffegiau Fireugig gyd-ym»- j erynlhoi. yn 3'11- -ic- yn fFyrnicach nes ffin'fto rhenr <= dftri:. I a Uinel! drwohus o fwg, yn union fel aelth ar draws y llinell ymosodcri, a tlui ol i'r tJin- all honno o dan rhuthrodd y ntHwyr Ffreng'ig all an o'i ffosydd gan gyfeirio a-m- lineiHan'J' I gelyn. Daliai y Germaniaid iKwi'ref Vacfcer- plli v i,'Ie lawr yn y godre a llotihran Popper i Hill a Louvemont gyferbvn û, ft. Yr oedd yr hoH ymo?dia? ar yr usem chwitli yn hoN- fi <? ?'nlwg i nL N s gall em ddweyd cut yr wdd palhau ym rtyned yrnlaen ar y tu arall i lVaiaiunont eiki yiti unig with sylwi ar y col^riiaiu miwg d;d'iJ'.cnafa¡ dros y trum. Axiionai y G«rnoa«- iaid,—vn en gefvllfaoedd a maluriedig —gawody dd o rockets i fynv i Wl1,.>vd yn hyg- bys yr ymo>sodiad, gan ddisgwyl rhenc d&n arfei'ol y gynnan mawr i'w gwa-tml'u rhag y m;jwyT Ffrengig oedd' ar w gw-irtihaf, ond hwyrdrwrn iawn oedd y cyne?'w" yn gwr- an do ?: rhvbuddion. Pen'h'??'ft &ni<) ar a-ntnr i rywk i gyfeiriad Uineiiaii'r FCraoood. gsw waAtraffu en shells i cAwilio am safleoecfcl e-iii c.-N-flcorau oeddynt wodli e-a gYiaod yn y fa till ddi^ygelwoli v gallent ohwt-rt«hrn am ben ¡ ymdrechion y gelyn. i Yn y cyfam.ser oodai rfiene dan- r cyflegran Ffiengig yn araf hyd lothrau IVp;nir Hill, ac I y-n ei dilyn gw^.lid milwyr vn a-rfoig Stcfo i fft wydron, bombs, a rhychtklryliiaii peirianol. Glynai v milwyr nM?r az, s1-ilene dan s% piif 'b?.?s?nt wedi eu glud'h? w-d..h. I Ac felly yr &lai rhenc da.n frrwydt'-?i?n! v &,os dram y brvn, ?vda? amrvw .yat- r?dau o'r milwyr yn '01 dilyn yn nine,lhu 'b A-i nynny. c?-rb t'r gelyn mi -Toonf byvriog, i'r n?t.h fod yr v.nx??!d hir-iWis- g-vryliedig eisoos wiedi deehreu. Yr oedd^eynr Wiunan y G-ormaniaid wedi caeJ an parvrfot yn tw-, a gwydden-U i dirwoh y Wewvn hetlter i y ff<isydd o ba, rai y bua«<« raid i'r Ffranood [ y6liwvii aJlan i ymosud. O'r diwedd odd yntau ei renc dftri, ac i hob vn>dtlangpc^- j rad yr oeddynt- yn eihi4;i(¡ i' Aim, ond yr I tmi' drvchineb ?dif?edd 5U ?< bom mr.nvd JI yn rhv h?yr. Yr <?edd pew fPyrnig <>r- I hyn hyn yii- disgyn ar ffosyd gwag. Yr I f',¡'dd y rliene ditn Ffrenerig a' ,11in.¡>J};uI tn,]- wyr ei^eti wedi mvned dros blaennf I' y gelyn, ac erbyn hyn allan < > 'iv/g alian « gvrha«dd ffrwydr-beleni y g.yi'V.au Gerrrar- airR Yn Yacherauville ar lei) y Mortoiiarj- L om yr oedd yr ymladdfa o N-I tlUT R'RWBETI) 'J wahanol ac hvd yn oed vn FWY dyddorol. Est- j ampl berffaith O TACTICS y nrrlwyr newydd. Yr c?dd y llinelhu mw? A'r rhwtrig • y ffoir.'dd yn bradychn POB ',y'tnx??d y? v ( FRWYDR fel yr elai vinlaen. YA.1 Y^ciherauvil'E Ue W oeddvs WEDI t-roi y t*U a'r selierydd I TNEG\ S yn aTnddSffynfevdd cactem. LIE yr oedd I IN wed" eu grrod i fyny yn BAR'XD. nid oedd y <v gee i, i- yn tain I ON d YCHYDIG SALU i'r lie. Wedi R agoo-Lad eyjiiaf. v milwyr eu huiiTiin FII raid cfinv- ) TN-io v ileocd-d hvn OEDDYNT W-:>di en bo-geui- 118n ..n v cyflegraa. Ond pi canmolin«*TH sydd ddvli«HAS idvmt- fwn v mod'd HwydrhiahnifP A detvr VR y mosodant ac y GO 1111- rhvsv DDAW i'w -phan IXWD GRADARRIED •*H y ho. hvny h&t. ddioddef LLE».'ER O GC-LLEDIRITT Vt,!¡w;t:i.1, IUJI gofir eu pervglon an hanaws- I dt^-i)!. i EHEN'C DAX O ORF.?«AI)ES. f Ar liriell fiaenaf fFowdd y OM'mania.id ° I Yacherauville, cvfodai rns w ttl1:liIl o fwg I ar y foment- y-r ymosodatf. Ff-jrfiai fel ma-th n trn-J drvdn.i», gydwa^ifd. ac yn wa-hanrr) I i'r.rhene dan a^liosid gan y cyfJetgrau mawr. ymarhofd wrn gryu ameer, yr vw» liwr drwdh- os ac anrheiddiol hon o fwg hand-grenades a deflid gan lin- ell flaenaf y milwyr, a theflid allan ynghysgtod v rhai hlnny rifle-grenades. Symuda;i y lien ai.tf a chy-so-n l'el trwy ryw allu cyfrin, on-d ar mi a-degau gwelid di-wyddo gysgod coed a pherU?nau't' pentuei, a malnrion y ta? yn ymdd?m?a yn aneiwig yn v pel Iter Weitli- ?u gweiid adwy yn y Hen, a gwyddem fod yna rwy?br y? y fan honno, ond baan y sym- udai rha?ddo, gan roddi ?wgrym fod y rhwystr hwnnw hefyd weithiau weds e? ¡ symud- I Ar yr adeg b-enod-edig yrnataliodd rbenga-u'r milwyr or mwyn cael ychydig scikant, a I thLiriwyd y mwg ymakii yn araf gan y gwyirt. Bron ar y foment- hono gwelid lien newydd o fwg yn ynwldychafu o'r ILeeyn He yr yin- j d(:, i.gotsodd y bwMi y-chyd'ig yn gynt, a I gN yddem oddiwrtih hyny fed y becbgyn yn } gw'iwio eu grenad a; ar y Giermaii:>:d. Am ) ryv. vn manyd parhaodd y mag i godi gyf- G-roy "V Ilecyn hwnw; hyd ries y teneudd a gi; l ddlflanodd, Yr oedd y gwrth- wyne- 1 olaf yn v dref wedi cael esu setlo. Mar bei, it hyny yr wdd y llinell Ffrengig j wedi gymlld ymlllcn vn wastad a chyda- chys- j ondeb a cfcdatganai Iwyddiant «cr, ond nid mewn tirorh y,v fodd yn dystioiaeth fod y gelyn II wedi gwangaloni eto. Ij I TANK) FFYRNIG. Yiia, digwyddodd peth eilhaf rhyfedd. Ym- ddangosai'r eyflegrsvyr Germanauld megys pe n 6 Agora?ant reuc o dan ofn- advw ailan o'r gynuau 6 ac 8 modfedd ax lothra-u Pepjxu- HiD, y tu draw i'r aton. Yr oedd y LeLIii-au hyny yn parhau yn meddiant y gelya, a buan yr ajifona&ant rockets i fyny j i broteatio rhag cael Oil bombardlo, gan, eu pool eu Ibuaiacn. Yinaicaliv.yd ar nnwaito. Yrta. d-ochreuodd y Wwn fwg tudiraw t bentref Ya.ch.erauville symud vliagddi il-n, h<amddenol. j | Yiwddongosai rhenc dan y cyflegra.u Gta man- aidd i mi yn holkJ ddMjncan a gwa-llgof. Yr [)(dd y Gernwauaid wedi cad ar dideall fed y Ffrancod W<Kdi gweithio eu Sordd i fyny i g01"yn Peipper Hi, a dae<thent i'r ciugliad y baa-^enit yn ceisio i lawr y ilet-hr tua'r afon fel ag i ymr/sod ar y gwarch-odlu yn Vacherauville, o'r tu ol ac ar ei ochr; ond diegynasaa eu fb&ne dun ychydig yn gvn-am- j aerol. N'id owidys wedi ytnosod ar eu ffosydd oddiucliod. ac ychydig a f-eddyliai y milwyr oodd yndidynt eu bod ar fin derbvll ymosodiad oedd i'w yn eu gwrfch-gefn. Y canlyuind oedd i'w rhe-nc dan gael eu hatal cvn bod ei hangen, a rhuthrodd v Ffr^^ncod i lawr o goryn Pep- per Hill drwy gysgod hafn gan gErio'r Sos- j ydd GM':TMniaidd fe] yr elent ymlaen. WI<th g-.¡,ei eu cymeryd yn eu gwi-th-g-e-fii gortu i'r Gcinaniaid roddi eu hunain i fyny neu ga-el eu lladd, a chyflymodd y Ffrancod i law-r i'r dyfftyn ar aden chwith y German- iaid oeddynt yn gwrt-iigilio o Yach^ra^ville. i Hyd yr adeg honno yr oedd: y milwyr hyny v,'?dc ?'?TMLwynobu yjt ddo?T. ac wedi en- cilto \;l dr?fnu? o VacheraaviLle i Beaumont. Ond Wllach yr oedifynt wedi cael <?u daj yn ddiamvybod. a syrthiasant i anrhefr. pan we!- sarrt yr yniosod a-n-ynt ar eu hochr, a chain ¿,du ymaith eu luwfau, a phsibpeth allat,ti hwvhiiro'u fToedigaetli, ymroisant i ddnanc a'r Ffranoj/d wrth eu sod lau. Yr oedd yr or- ucnaflarectn 1HHl ax y gelyn yn un ardderchog, i wedi e-i cliv tllii!io yn dda ac wedi ei chaa'io aiian yn n'" I Cyn pen dwy-awr yr oedd Fepper tiUt yn ei gyfanrwydd wedi cael ei enill, a hwn oedd y ijecyn tebveaf o la.wr i rodd tralTreth i'r l<'iTancod. Yr oedd wedi bod yn meddiant y gelyn am naw mis, ap nid oeddynt wedi arbed traul na llafur i'w wntyd yn ddogel; i eto, eniHodKl y milwyr Ffrengig y He mewn lla.i na dwy-awr. Y.n y canol yr oedd y milwyr Ffrengig yn mviied rhagddynt o drum ThiauTiont-Oouaumont tag i law] i waelod y dyffryn, a rhai ohonynt wedi de.chreu dringo'r ll«bhrau gyferbyn. Yn y Ilecyn hwr. o'r maes yr cn-dd y cyflegrwyr German- aidd yn taJlio vn effeithiol a diywir yn nech- re'r ymosod-iad, a buaeai eu r henc dan yn ddinystriol Fa wedi ei amfieni yn well. Fodd j bynag, pan ddeallasa.nt fod yrnosodiad y Ffrancod Yii If-wvddo, dirywiodd y tan i ddi- ofalwch e?*>rfrysiog. Yrn Mw.gy's fod evfiegrau tryma-f v Gorman- iaid i'r tu deliau i'r yrnosodiad Ffrengig, a thaflent leni o ffrwydr-beleni peryglus rh'\Y1J.g' Doi'aumont a Vaujc, ond yma dndlefn yr j oedd eu hymgais? yn rhy hwyr. Ychydig gysur ?wis?nt yn en gwaiih yn ta11-behmu y Douaurniont Foft,'wrth weled rhengru eu milwyr wedi tori ac ar ffo anrhefnus. Ei-byn j un o'r glo('h y prydnawn yr cedd yn amlwg i boh g'()T'wg fod buddugvliaeth v Ffrancod yn Hwyddiaaius a therfvnol. Ni chnl'apa.nt amfier i fviwj llu&go'u cyflegrau goreu gallent i dd ■ogelwch, ond colhisant lu rruuvr o hon- N-iit wedi'r cwbi ? Profodd y milwvr Ffreng- ig eu htwiain yii ds'-ech na, chatrodau gore y elyn, ac nid oedd eu cyflegrwyr vehwai.th i'w evdmarn. Yn nier. dyma ddcchreu'r i di wedd bellftch.

-=- Ar Avrst 14. 1S41. cododd pris y gweuith I yn y deyrrvas hon i 86a v chwarter!

< Y LLYWODRAETH A'R TIR J DYDD LLUN. I TY'R CYFFREDIN. i ETHOUADAU. iCytunw.)-d i rodd: gwyeioai allan er ethol iielodau yn lie Mr. btuart Wortiey, aelod II orcs ran o Shelheld, a Syr Max Aitken, I y rhai a dki-vrchafwn-d i'r bendefigaeth. BELGIUM. ( Gefynodd Mr. W. TH<)Iv.XvE (Llaf.) i'r Is- i Ysgrifenydd Tramor, a allai wnyd unrhvw "b. I ddatiganiad parthod cynygiad lioned-ig a wrnaed gan y Galluoodd Ca-nolog i roddi hedd- weh i Belgium. A oedd y telf-Tall Wel(li'U cynyg dan ba rai y cydsynid i adfor v wlad iddynt, a rhoddi sicrwydd am eu hanibyniaeth, yn nghyda rhoddi cymorth arianol iddynt. ARGLWYLI) R. CECIL: Gwekiis fyneg- iad i'r perwyJ hwnw, ond nid wyf wedi cael dim cadarnha.d iddo gan Lywodraeth Bel- a UM. AGBRIjONGAU GERM AN AIDD. Gofyncdd Mr. HOUSTON (To) jOr 18- Ysgtrifenydd Tramor a, a.ll,%i roddi niier y llonigau Germ-.naidd oedd yn llochesu mewn porthladdoedd gwledydd aninhleidiol, ac a oedd yn g\ybod fod y llongau hynny ym cael" eu defnydd'o at ddiny.«trio lion gan masnachol. Gofynai ymhellach a i)e,,Id y Llywodi-aeth yn bwriadu galw yJw Liyvodraethan y gwled- ydd hyny at y peryl oedd yn cael ei achosi i,. v. Iloiigau Germanaidd yn eu port.hladdoedd. Dywedodd ARGL. R. CFCTI; fod yr at-eb- iad i'r ddau gwestiwn c-yntaf yn v eadarn- hiol. Yr oedd v Llywodraeth wedi galw sylw y Llvwodraeth.au tramor droion at v cvfrifoldeb oedd yn gorphwy« arnynt yngljn a'r mater yma. DEFNYDD 0 DIH. CWíMIN Gofyncdd Syr W. P. BYLES (R.) a oedd y Llywodraeth wedi mabvvysiadu y cynhyg- iad' o eiddo Ti,rll Crawford i awdurdodi defn- y-dd o' tir cwmin t-uagat gynyrchu bwydydd. Paham yr oedd v t.ir ewmin yn cael ei gy<mer- yd o flaen tir y cvfoethoffion? Drwedodd Syr R. WINFREY (Ysgrifrn- ydd Senedvrol: y Bwrdd Amaethyddiaeth) fod y cymhyigiad wed' cael ei gyrnerndw'yo y Cabinet. Ni twr;p.1id <wn:ervd tir cwiin f1-" v Q.P"ld c- tir cvfn.'khip arall. Gofyjiodd Mr. W. TWORNF. a* nid oedd nvkymu o aceri o dir nnd oedd defnvdd yn •cael ei \mevd ohono niT y sellid ei feddianu cvn a th'r cwmin. SVl" R. TiTVFR-RV: B-dd i ni avmeryd y tir hwnw o flaen y tir cwmin. j MILWYR O'R FFT.'VNT. I Mewn pteh'^d i siveetiwn <p<T''«<i 'v' FORSTFT? (Y<vrr'fenvdd Arinno1 v Swvddfa Rvfr-ll fed ewpf=+iwr N-i^olitr i filwvr wedi cael "tY1'fl (',r" v Bwriedid I'ho/Vk'r hawl i filwvr o'r ) ffrvnt <rar>1 teithio ar v r^ei'^vrdd nan vn dod adref Bw^-ifdvl hofyd rhoddi n for o ddvddia.u n wViau i nifer nen'-do! o fil.vyr svdd mewn arfer^ad ,_n y hon. i TRETH AR GWN. Oofynodd h F. CECIL (T.) i Ganghellor v Trvsorlv* a fvdd.ai iddo ystyried v ewes- j tiwII o osod troth drom o ttil 5s y flwyddyn I bawb a g:dwai sr vn fpet dogs), yn wvneb j yr a^genrheidrw- dd o ?v!iii<> mewn bwyd. Dywedodd Mr. BONAR TAW (Canghellor y T^-forlyt-j y bvddai'n foddlon i ystyiied yr awgrymiiid, yr^hrd-g unrhyw awgirymiad, arall yjag'yn a threthiant. GWMNlDOGION NEWYDD I Aeth v Ty yn Bwyllgor i ystyrjed mater I cyflogau y gweinid g on newydd aIr Is-Ysgrif- enyddion. Eglurodd Syr G. CAVE (Y^grifenvdd Car- trefol) fod tri o weinidogion newydd i dder- hyn cyflog o 2,000p. a nodid cyflogau yr Is- ¡ y Trvsorlys. Bwried'd hefyd yehwaneg'.i at gyflog Is-Y7sgrifenydd y Swvddfa Dramor. I Cytunwyd a'r penderfyniad. Ychwanegodd Syr G. CAVE y bwriedid I trosglwyddo rhan o'r busnes a ofalid am dano gan y Bwrdd Ma.sna.ch i a-dranau newyddion. Yr oeddis yn awr wedi sefydhi Adraii Lafur, I a thr'^ghvyddid i'r adran hono hefyd waith nePlduol a wneid <7an y Bwrdd Mapnach. Ym I mvsg adranau ereil), bwredid troaglwyddo v Cyfnewidfeydd Llafur i ofal v Gweinidog T,i i ft7?r. Llafur. Yr oedd y Cyfnewidfeydd Llafur. nic-cidal, yn darnaru gwaith i gyn'.fer a 5,000 o bersonau )(\1) dydd. a gwerid ar I grfartaledd burn' mil o bunau bob dydd tuag- at. anfon pobl i weithio i wahanol ramu o'r wlad. Syhvodd yr Yscrrifenydd Cartrefol hefyd a.t y pwys'grwydd o benodi Rheolwr BWvd. Bvddai gan Gweinidog newydd hawl i re-oli cyflen-vnd bwvdvdd. R,hc.,i di d awdurdod penodol hefyd i Reolwr Trafnid- iapth Llongau. Mewn aiefbiad i swestiynau. dywedodd Syr G. CAVE fod v Llvwodraeth wedi bod vn VR- fcnied y nriodo-d^h o d'-oc^'v-ydd^ vr awdur- clod yn-f^lvn. a mwnfeydd o'r Swvddfa Gartref- ol i'r Adran Lafur. P;i.«iw-vrl v rr>e-nr yr ail waith. 'I&:i"

———— ip j DYDD MAWRTH. i Tylp fRGLWYDDI. I YR ARGLWYDD OANGIIEJ J.-OIL Hysbysivyd fod y Iirenin wedi dyrchafu ) Syr R. FINLAY, yr. Arglwydd Ganghekor ] newYdd i'r bendefigaeth. Adnabyddid ef fel I Arg/iwvdd Finlav o Nairn. MYN EG I Al> G AN ARWEINYED Y TY. ) Gwn ^d mynic,d g;an AKGLWxDD CUR- Z.),N-, Arweinydd newydd y Ty, parthed y cytnewidiada.u yn y Weinyddiaeth. Nid oedd I ef o gwbl, meddai, yn ystyried fod yr hen Weinyddiaet-h wedi bod yn feihiant. I'r gwrthwyneb, credai of ei bod yn Weinydd- 13Rth effeithiol mewn llawer o gyfeiriadau. Yr oedd y ddwy blaid yn uned;,g dan Bi-if Weini-dog. yr hwn a berchid yn fawr. Nid oedd gwaith y iLlywodraeth Cvd-BIeidiol yn un y g dl d cywilyddio o'i bifsid. Aeth ym- laen i ddweyd nad Oédd neb yn acniheu beth oedd y wlad ei a'ige1. Dymunai y wind weled y rhyfel yn cael ei chario ymlaen gyda mwy o VTIi. a chael fld-daliad am yr aberth ooddis wed -wnevd, a dymunid hefyd. weled heddweh Ewrtp vn cael ei ad->e;ydlu ar sylfaen rydd a ibodolaeth ajiibynol i'r cenedloedd. Er mWYn ica-rio allan yr aamcanion hyn yr oedd v Llyw- ) odra-eth wedii ymgymeryd a'r cyfrifoldeb. J

  ? § BALSAM 11 n? WELLHA t?j j II BESWCH ae ANWYD H§ I | Ij, i ???rtSf'?M? gyda phlant. j Poteli 113 a 31- GAN OLL GttOSKKK am

———— W TY R CYFFREDIN. J ARAETH Y PRIF IVE, LNIDOG. Y'r oedd disgwyl mawr am araeth Mr. Lloyd George, y Pr.f Weinidog newydd. Gwelir adroddiad mewn colofnau ereill. I COSBI MILWYR. u- I Crwnaed myneg^ad gan Air MALPHEKibON (Is-Yssrifenydd Rhyfel) parthed v gosb a roddid ar filwyr am droseddau. Ilrote6tiai 3m erbyn ga.lw un ma.th o gosb yn "Groes- holiad." Y ma?-?ywyddio!i oedd yn gyf- rifol &m ddisgyblaeth yn v Pyddin, a-c cs metliid a chael disgyiblaetih priodol nis geli.d cario ymlaen. y gweithrediadau. GWENITH. I Gofynoad Mr. LUNEON i YTsgr!r'enydd Arianol y Bwrdd Ajnaethyddiaeth, a oedd ym mwriad y Bwrdd i warantu pris penodol am wenith wedi e. dyfu gartref, fel ag i gefnogi ffermwyr i drin mwy o dir. Dywedodd Syr R. WIXFREY (Ysgrifenydd y Bwrdd Aroaethyddiaeth) fod y Llvwodraeth yn bwriadu gwarantu pr's penodol am wenith oartrel a dyfwyd yn nhymor 1916.17. Gwneir dataniad peltach ar y mater. I I TYWYSOGIOX GERMAN AIDD. Mewn atebiad i gwe<stiynau, dywedodd Mr BÚKAR LAW na bvddai fawr o oediad eto ynglyn a. dwyn mesur ymkaeri i ddelio ai- Tywysügion Germanaidd oedd yn cadw eu seddiau yn Nhv'r Arglwyddi. Gofynodd Mr. SWIFT MACS"FILL paham rta fuasid wedi ei ddwyn ymlaen yii gVnt. Dywedodd Mr. BONAR LAW nad oedd v Llywodraeth newydd wedi bod mev/ill bodol- RAMI ond am ddeg diwrnod. I. Mir. LYNCH Mae y dyn'on yma yn cael I oii- hamddifTvn oherwvdd eu perthyna.aii. Dywedodd Mr. BONAR LAW y bvdoai I yn dda- gaudd<> ef pan v byddai y mesur yn barod i'w ddwyn ymlaen. u TAL I EEULU'OBDD MILWYR. u I I ? ?. I I ?- I I tMewn ateniaa i gwestiwn, dvv/edodd ivlr FORfiTTER yr v4d ym'aen mor gyflym ag oedd modd i ibarotoi cyWUim i ychwanegu'r tal i deuluoed4 milw}\r. I I ALCOHOL ADEG RHYFEL. I Mewn atebiad i Svr HERBERT ROBERTS dywedodd Mr. BONAR LAW na,d oedd yn gfwybod beth oedd Llvwodraeth Ffrainc yn ei wneyd vnglvn mg atal igwerthu alcohol yn vstod y rhyfel. Nid oedd mewn snfle i dd^vevd pa gamrau a gr.rnerid vn y wlad hon i, \1- -> -v I

I w DYDD MERCHEFL TYR CYFFREDiN I TENANTLAID YN MEIRIONYDD. I Gofynodd Mr. HAYDN JONES (R.) i Ys- grifenydd Bwrdd Amaethyddi.ae.-h a oedd bylw wedi cael ei alw at denaatia.d neillduol ar Ystad Nannau, sir Feirionydd, V jhai a orckymynwyd, dan fygythiad rkvt) i bd i ym- adael, i arwyddo cytuii-debau newydd yngyn a thenantiaeth, a dan ba rai ymi .vy oe t y digjwyddai i AY ac ade.ladau GAEL eu ton- I demmo gan yr awduxdod iechydol dan DDEA if Tai 1900 i adgyweirio y ty a'r adeiladau ar eu cost eu hunain; ac os na wnaethid hyny i ymadael o'r ty ymhen chwe imie. Gan mai I dyledswydd v t.rfeddianwr ydyw o dan y Ddeddf, ac yn wyneb y ffaith fod angen cyn ydd'u cynvrch bwyd, gofynai a fuasai V Bwrdd Amaethyddiaeth yin cymeryd can r iu rw,yf,tro i'r teriantiaid gae" aflonvddu arnynt. Syr R. WINFREY Mae'r Bwrdd X edi gweled yr adranau newydd yn y cytunde'RA.I y oyfeiriwyd atynt. M?a?nt yn rhoi an?.'l redin ac yn debvgol o whosi aflony id v:h ymysg y wnantiaid, Ma? hyn yn bet'I ? w anghymeradwyo yr adeg bresenol, pam y Cylai ffermwyr fod yn abl i gjrynhoi eu ho? ym [' tuagat gynjTchu bwyd. Gobeithiaf v 1)."<:d i'r hy&byprwydd a roddid i'r mater arv in i gvfnewidiad, ac 00 na wneid, byddai i'r Bwrdd gy,nhal ymchwiliad gyda'r amcan i I gainrau gael eu cymeryd. I CODI CLUDLAD A LLAI 0 DRENAU. I I liysbysodd Mr..G ll. ROBERTS (Ysgrif- enyd Sentxldol y Bwrdd Ma.sna.ch) y bwriad i leihau cryn lawer ar y cvfleusterau teithio ar I y rheilffyrrdd er mwyn galluogi i'r cwnrn au allu cyfarfod a'r gofynion ynglyn a'r drafnid- iaeth yn Ffrainc. Ar Ionawr laf, bwriedr atal cryn lawer ar nifer v trenau, a chodir y I cludiad 50 y cant. Ni wneir cyfnewidiad yn mhris toeyr; teithio gweithwyr ac ni effeithir ar 'season tickets' am bellder o 40 milldir. Yr oedd angen gwneyd y ovfnewidiadau er budd cenedlaethol. Addawai Mr. ROBERTS, mewn atebiad i gwestiwn,. dynu sylw Llywydd v Bwrdd Mas- nach at ofyniad ynghylch esgusodi plant ys- golion. CARCHARORION GTNTTE-DELIG YN I FRONGOCH. HysbVMxM Syr G. CAVE (Ysgrifenydd I Cartrefol) fod ymchwHiad yn cael ei wneyd I i gwymon wnaed gan g'?rch?rorion Gwyddelig j vn n?versyH Fron?och yn erbyn swyddog llywJddol y gwersyll. Buasai yr ymchwiliad wedi ei -gwblhau onibai i'r boneddwr oedd vn ei gynhal gael ei gymeryd yn wael. Gofidiai fod prif swyddog meddygol y gwersyll. yr hwn oedd wedi cario allan ei ddvledswyddau yn effeit-hiol, ac .wedi dangos cryn garedig- rwydd at y carckarorion, wedi ei gael wedi axaj-w. Hveibysid ef fod y meddyg wedi I poeni Rawer oherwydd evhuddiadau di-sail wnaed yn ei erbyn ef a.'i staff. Pasiwyd dedfi-yd o hunanladdiad dan amhariad medd- yiiok GOFALAETH AM FFACTRIOEDD. I Aed vmlan i ystyried Mesur y Gweinidog- ion newydd. a chvnygiodd MR" MACDON- ATJ) (Llnfurl well,.i.tit. i DI-OESCLWYDDO y gallu- oedd yng-Iyn a',r ffactrioedd a gweithfeydd 'ü'r Swvddfa, GartTefoI i'r Ad-ran Lafur. Credai SYR G. CAVE fYsgrifenydd Car- keioi1\ fod v mesur yn syifaenedis ar li-pell- au dbeth a chyfiawn. Diamheu fod cryn law. er i'Ai, ddwevd dros drc^clwycido v galluoedd ynglyn a'r ffactrioefld a'r gwen,thfeydd i Ad- I rnzi Llafur, ond nid doetSi fvdklai gwneyd hynv a.r fyr rybudd. gan fod y Swvddfa Oar- trefbl wedi bod yn gwneyRd v gantrein. yma o'r gwaith ers cryn amser yn UWddijiaru*. Ar vmraniad, caed mwyafrif o 111 diros y gweHMnt. DATBLY GIAD TIR. I UoJyrwjOtl Alti. SCOTT (T.) a j oedd cweetiwn dat-blygiad T-ir a chynyddu evri-i-ch bwyd i'w zI. yiic, i R-eoiwr y Bwyd c'r Adran Ajiiiuethyd'-ddat'th. Dad,leLLai ef mai Auoetb. oedd yrnyryd a galiu/oodd y Bwrdd Dywedodd MR. G. LAMBERT fod yn dda ganddo fod y Rllooiwr Bwyd i fod yn gysyllt- ierlig a'r Bwrdd Amitit-hyddiaeth, er i-nwvji galiu sefyll yn erbyn y Swyddfa Ryfel. pa un oedd yn cymeryd y ddynion gwir angeurheidiol at ddatblygu, tir (cym.). Os tiad yw o bivyti gennym, meddai Mr. Lam- bert, IjvddNNn yn gwyatebiu ar ncwyti yn n-ids oedd Mai a Mchefin. I Atebwyd i'r drai'odaeth g&n MR. PRO- 1 THERO fLlvwvdd Bwrdd Arnaethyddia^tb), yr hwn a ddeflfiniodd ei divledswyddau ef a dyledswyddau y Rheolwr Bwyd. oeddis wedi dod i ddealltwriaeth gyda'r Ysgrifenydd Rhyfel i beidao galw dyn a weithiaait ar dir ar Ionawr laf. yn ol y trefniant., hyd nes y byddis WEDI cwblhau v trefniadwu ynglyn a chyfrifiad. Yr oedd y gyfundlrefn bresenol O gsisio cael rhvddhad i ddynion drwy y tribunlysoedd wedi peri diffyg ymdldiriedaeth ymysg fTermwyr a phryder ac aflonyddwich YNIYT^R gweision amaethyddol. Rhaid eN-d- j !i:\?<?? fod Y1 rhaid cyfarfod a gofynion y rhyfel, ond credai y dy?i'r wlad svlwedidoli MOI ?w?d wedi ei hamgvlchu yd)edd ein gw1v1. ac os nad aJlwn gynyrchu bwyd gar- tref E?Iwn fod m?wn cryn ?i?hawsder. Yr oedd yn sylweddoli fod a.nhawtrderau ma? r yo? (? wynebu, M yn eu mys? yr oedd yr A;, haw AD er ynglyn a Hafur. Yr unis Sordd ) y gobeithiai y galiai ddelio a'r anhawsder hwnw oedd drwy gefnogaeth ffermwyr y w lad. Hwyrach ma.i AIR faes-ydd gwenith a I.hiit:edd pytatws Prydain Fawr yr enillir Heu y oollir buddugoliaeth (cym.). Yn at?b i g-xest' AP. ?MR. PRO- THERO na? e?nai yR Rh&oJwr Bwyd gym?yd unrhyw gamrau i gynyrchu bwyd heb ym- I' gynghori ag ef, ac nis galiai ef (Mr. P\z,,)- ithero) weitihredu yn y matwr LIWTIW heb ym-II gvnghoriad a'r Rheolwr Bwyd. J IUIROLWR 'TRA,FXIDIAETH LLONOAU j  Mewn atb¡M i ?we?tiwn. dywedodd SYK I I (?. CAVE fed Rheolwr Trafmdiaeth Llong- J au wedi ei benodi i'r arncaji o gadw i fyny I gyflen^'a-d llongau, yn neillduol i ddibenionI J Y rhyfel. Y CARCHARORION GWYDDELIG. I 1. 1 ar y cynnyg;aa I orurio y iy, gaiwocia -ui- DILLON sylw at waith y Liywodraeth yn J gwrtihod rhydddiau y CAA'CHAITRLO-N Gwyddel- t rg oedd heb eu rhoddi aT eu prawf, ac yr ( oc-dd chwo chant ohonynt yn y wiad hon. Dywedodd-MR. DUKE (Ysgrifenydd yr 1w- erddon) yr adde'fai yr Aelodau Gwyddelig ei fod ef wedi ceisio ei oreu setio y cwestiwn (Jwyddelig (cym.). Yr oedd y Pwydlgw Cyfai wyddiadol vn credu nad oedd yn ddi- ogel rhyd'dhau y carchaj'OI'ion heb ymrwym- iadau pendant. Yr oedd cryn well:ant wedi bod yn .'Xifvllfa petliau yn yr Iworddon yn ddiweddar.R Y"sty rid cWes^iwn rhyildliad y carchai-orion ymliellach.

I TY'rR ARGLWYDDI Prif fusnet? gorbion y Ty oedd trafod y mesur sy' n daiparu i Eefyxilu Adran PENSDR ynau, a chynhygiodd Aidalydd ISAK^BIN-Y (T) nad oedd Gweinidog y PenKynan i fod mewn swydd ond yn vstoa y rhyfel a deuddeng mis vn olvnol i hvny. Gwrthwymebai ARGLV>"YDD CRAW- FORD (AèIOd o'r Y»>inyddiaetk) y gwellaant pa nn oedd yn chwyldroadol, a r'hwystrai i'r am can ion mewn golwg gael eu cyrhaedd. Tniwyd y gweliiant yn oJ.

Cyngor Plwyl Llanddeiniolen. 1 Cyngor Plwyf Llanddeiniolen. Cynhaliwyd yr uchod nos Sadwrn, Rhagfyr | 16eg am chwecih o'r gloch, o dan lywydd- iaeth Mr. W. T. Williams, pryd yr oedd pedwar o'r aelod a u yn abser.ol.-—Dark en wyd cof nodi oil y cyfarfod diweddaf gan y c-LERC, a chadarnhawyd. ac arwyddwyd hwy fel rhai cywir.—Yna aed yn mlaen i yftyried adrodd- iad Pwyllgor y Llyfrgelk Adn>ddai y Llyfr- ■ gekydd fod 204 o lyfrau wedi eu benthvea yn ystod y tri mis diweddaf. Gwerthwyd 'hen hapurau am Is tk a eha-ed 22s 6c am wair godwyd ar y Ur.Bwj,lelii- owiieyd cais 'I trN.,? v -M r. E. IR. at gronfeydd MT. Carnegie, trwy Mr. E. R. Davies am lvfra-U.—HyBbyswvd fod rhai ( gwelliantau byckain wedi en gwneyd yn ys- tafell y pwyllgor.—Dwfr Clwtybont: Dyw- edwyd fod Mr. Hardine wt-IA ymweled a'r lie, ac wedi cael ei foddhau. Pawwyd i gy- meiadwvo telerau'r lease, ac fod y cadeirydd a'r ysgrifenydd i'w harwyddo.—Y draul hyd yn hyn tua 27p, a- gofynid am ganiatad i roddi tua 40 lla.th o bibellau eraill i lawr ar y goat o ttia 12p, ond pasiwyd nad oeddys i wario dim vn yehwaneg vino yn bresenol.— Rhandiroedd Cae Dafydd Pasiwyd i'w osod i Mr. G. WiHiams. 15. Deiniol Road.  Hw?'br T? (Mvn Bach, Bcth<'? Awgrymai MR D. D?vie? i'r p?vyUgM roddi ?ag wy?h n?yth o ddofnydd amo, ac yna gwnelai lwrbr campus.—Pasiwyd i wneyd argymhell- ion lr, r Tan y Buarth Caed adroddiad cryno gan Mr. R. M. Ro- herki, mewn penthynas i'r lie hwn ac argym- helka: roddi sylw iddo a pha-iwyd i wneyd. —Llwvbr Fron Gaaair: Caed adrcxldiad gan M:. T. F. Jones am y lie Invn a p'hasiwyd i'w dderbyn a'i wneyd mev.n adeg gyfleus. Y Brotest: Daj Menwyd dau lythyr o'r j Swyddfa Rhyfel yn cydnabod derbyniad pro- { test y Cyngor, ac fod sylw manwl wedi ei I roddj i'r gwyn.—Pamphledr.U Co-leg Bangor: I Drwg ga-n y clerk hyMjysu eu bod heb gyr- haedd i law.—Pillar Box Gwnaed cais gan drigolion Dinorwig Uchaf, trwy Mr. O. W. Thomas at y Cyngor. am eu cymhevth i gael pillar box ger Capel Sardis, arwyddwyd deris- eb gan 65 o'r trigek'on. PAP;wyd i wneyd cais ffurfiol at Boistfeistr Caernarfon, ac fod v cadeirydd, is-gadeirydd, a'r ysgrifenvdd, i ymwtled ag ef.—Ffordd P-coi Ffridd, Rhiw- las: Pasiwyd i'r clerc anfon at y Cyngor Dosbarth i alw eu sylw uniongyTchol at y ffyrdd hyn gan mai o dan e-; frofal hwy vr 'oeddvnt.—Pasiwvd i dalu v dvledue. —Ga'wvd sylw hefyd at y ffaith fod rhai gwerth wvr llefrHh vn codi 5." v ch-vart tra y IIe; 11 yn ei verthu am 4c. yr hyn. ni gred- wn yw PN hawl WIRIRINEDDRD, ac v dylid zalw SYLW yr awdurdodau priodol at vmddvgiad y personau hyn.

———— m Cyngor Gwledipr Lleyn. Dvdd Mercher.—Mr. J. ITU&HES Parry, cadeirydd. TAI ANTrHYMWYS. Yr oedd IlaiN-er o dau niewn angenadgTrw- ciriadau a chyfleiiwtdau JOCHYDOL, a phas- iw,yd i roddi y rhyb^ddioii I-NG^EMRHEIDIOT i'r perchenogion i witevd yr hvji oedd edsieu, ac hefyd gorehymynwyd cau rhai taL CARTHFFOSIAD ABERERCH. Bai-nai >t Arolygydd y ge-lhd dyfod i gyd- ddeaHtwriaeth ag Yd BROOM H?I! i garth-  ffosi Abererch ar ol v rhyM. CARTHIOX LLITHFAEN. L-ynwynodd yr Arrdygydd gynllun i gludo -carthion a lludw Llithfaen, a inahwysiadwyd y cyfryw. Costiai 21p v flwyddyn. Gosod- n-yd y gwaith i Mr. Wm..Pritchard. Gof- ynid i Fwrdd Y Llywodraeth I^EOL am gan- iatad i osod y cosiau AR y plwvf. CYFLEXW AD DWFR PEN C A EXE WYD D ir oedd pethau yi> barod at gario hyn a 1; an ond cwblhad y b-ry <JIles.. AFIECHYDOX. C-anmolwyd y G\raith WNAIERTJAAI Mr. Tur- ner Dr. Lloyd Üwm i rwy?tro \T aficb- ydon heintus dorasant ;iHan yn y?do?bafrt? r?ia? !Icda<?!]u. H? r'?d?ar feirw. LJce?- wyd dilladau y ck-Hon ? dm?au eu gwely- an., a ph?sdwyd i ddigoUedu Y perchenogion. Bu?yd yn Uwyddi?DUS i dd?fc?ii TT anthrax d'?Modd ånan yn Aherereh. DR. LLOYD OWEN A'R FYDDIN. Bu trafbdaeth fywiog ar y cwestiwn a dàylai Dr. Lloyd Owen fi,-Yiel i'r Fyddin ai peidio" Gosododd y debtor y mater gerbron. Yr oedd yn baj'od i fvned i'r Rhyfe' Cvn- ygjiodd fyned m y golJyngid ef vn rhydd gan y Pwyllgor Iechydol Uiidebol a Bwrdd y Elywodiaeth Leol. Bu cyfarfod o'r medd- vgon yn yr Abermaw a phasiwyd i bedwar fyned. Gofynodd efe A gai efe f-ned yn lie Dr. Parry Edwards. Teimsai fod i ddau allan o dii o'r snvyddogion meddygo". fynpd yn or- mod. Un o 6 o feddygon aethai o Gaernar- fooi. Nis galiai un swyddog meddvgol am v cyflog a dderbyniai weithe'o dioebarth yn cyr- haedd o Y<?hyty Ifan i AB^RD^RON. heb gael oe.RBD -MODU R. —OOFYI 11 jD, i y Oierc "A vdveh chwi N-n barod i fyr.ed i'r Fyddin.—Dr. Lcovd Oweri: YDWYF.—Mr. J. T. Jones: Dyna ddy-we-d:odd Dr. Owen ynG nghvfarfod y Pwyllgor Undebol tie ar hyny V gweit'lired- wyd.-—Cadarnhawvd hyn CAN y Clerc.—Sir. J. Pierce: Efallai y gel lid cael dynes vn fleddvg.—Mr. David ROBERTS: Yr wvf vn gwr'ihwynebii i Mr .J. T. JOW a'r Clerc 1 b'.vy^o eu barn ar v Cyngor. Ni fyddai vn ;awn i adael y meddyc fyned. Y mae gof- a'u am y dosbarth mor bwysig A dim nÜth arall ailai J. Owen n wrthwvnebai i ferch vneyd V gwaith (chwerthin). Gwell oedd gadaol v mater i fam y Pwyllgor Und'eboh—Mr. JO^.E-. Sam, a GREDAI y gallaj roerch wtieyd v srwaitb vn iawn.—Cefnogai Mr. Davief. TR<R'^R, Mr. Owen, a J. Pieixe Mr. D. RR,?X,H'S. Mr. .N l. r PIEWE ddywedodd fod cvmaint a llfi o ach- OEVON o waeledd heintns,' J"N v doebrrth.—At- egodd Mr. G. GrifTiths. U'RVR-^AN. ?I; D. ROBERTS. Tnvv fwyafrif PA-iwyd pMidcrfyn- iad Mr. Roberta.

Mae Rhinwedd Foddvgmiaethol SUDD IACFAOL D MT, V PN YT? EBOL GRIFFITH OWEN, yn cryfhau ac yn arfogi y F''F ?T rhag A nwyd I'w gael mewn potpl: Is 2c drwv'r oost Is 5C. yn y Siopau Erufirgiet. )