Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
yWW 11 Empire CARNARVON ■■■ J W-ON DAY, I THURSDAY. I and WEDNESDAY. MAO D pased on the Exquisite Love Story of that name, by LORD TENNYSON, IN FIVE PARTS. Prices of Admission: 1/t 7d 4d C 1 ■" = = = — LLONGAU. AUSTRALIA BY THE ORIENT LINE. Via Cape of Good Hope, Uddar Contract to carry liio Majesty's Mails to FREMANTLE, ADELAIDE, MELBOURNE, SYDNEY, BRISBANE. Through bookings to all Ports in AUSTRALIA, TASMANIA, NEW ZEALAND. Saloon tickets interchangeable with P. and 0. LiDe. .Managea-s V GRF-&N &CO.,& ANDERSON. ANDERSON, & 00. FOR PASSAGE apply to the latter Firm, at 5, Fenchurch-avenue, Ixjtidtin, (E..C. or In Oarnarvon: W. J. Parry, High-s-treet; DoJgeliey: R. C Evans, Kinion House; Bethesda: W. J. Paris', Coetmor Yard. ALLAN MAM LINE TO CANADA. LIVERPOOL, GLASGOW, LONDON, and HAVRE, to CANADA, NEWFOUNDLAND, & U.S.A. ALLANS 19, James Street, Liverpool; 14, Cockepur Street, S.W., and 103, Leademhall Street, London, E.C. YN £ IS1 £ U YN ISIU 'I "TTAN-MAN.—Reliable, to work bread rV rounds and deliveries generally. State a?ge; references, and salajv.—E. B. Jones, & Co., Rhyl. 51 -Feb. 10 & Co., RhyL 51-Feb. 10 jTXALIER iSYLW. — Y mae Mrs. W. W. JL 'U.I.AI, V$• FIYD y LlJD. CawrwfoEys m 'iv.n -.nb Tm? o Ddo&-e& ?"?f?i T.?-?y!? f ypyTrtdan Bwy^, Tri- Bmy?4, Tri- Re-n ('.ads ",gi" *,we .TlfANTEL—Rahbita, and EggB. V, B-t price* given—H. B. Williams, 8r.¡ Co ffct Liverpool ('tXT "NTELl-Lar qn?tt'tMs of new-laid V Eega ?nt? .i?r'* of price required. alid bat qn.vntji v uor. tn offer. Cash on receipt of r,qq, Imll Salisbury. G?U Sheffield \\T ANTED—To pntcha^ Larch and Scotch -tandlT or re}jd Ï;, any quantities Wiitable for pH Word Particulars to The O J EV0n ''< roke Co Ltd., 0 J Evetc? .?: <r,? <?ok? Co, Ltd., T?T'AXTED—F?T Pr'-? .Hous?T in Eng-  good <t?Y land—Gc-)(i C'?.- of Maids with good ?fer?'fc-. P?pT!? of P?<'?s ?n every part of Nc-th Wales P• ^r*t; a/.d Business.—Apply Mrs Ephrairn. Registry Office, 81. F. ■' TTN EI,sIAU-Ffarm. heb yn fawr yn X Ngogledd Cymru. Anfoner at Cymro, 48. "Genedl" Office, Carnarvon. 48-tc WANTED—Jobb'ng Comjositor or Lino V, Operator (Society), full partictùars,- W. Jones, Printer, Newport Mon. 61-Feb-7 GROCERY and Provisions: Smart Im- prover, or junior assistant. Apply full particular? out-doors.—Apply Ellis's Stores, Criccieth. AN-TED-St.rong General; clean plain :r V V cOGking, 2 maids kept.-29, Curzon Road, Birkenhead. .VN EISIEU.-Prynir hen arian un ai yn L ddarnau unigol neu yn fan Ionian. Rhodd r prisiau da. Hefyd stamps toa dech- reti teyrnasiad Victoria.-O.R.50. 'Genedl' Office, Carnarvon. 50-Feb-13 good GeneraJ Servant, for WANTED—A good General Servant, for W for family of three. No children.M.rf Bewart Fontmell, WcK-(Ilii! RO:'cd, Co wyri P. ay OF—Yn e'sien, wed ymarfer a gwaith r gwiad a phedoli. Gwath parhaus.— Ymofyner a. E.E., Box 51, Gtenedil Office. a^HERE are flne or two vacancies open at present for Nurse Probationers at the North Wales County Asylum, Denbigh.. 'Commencing salary £ 20 rising to £28. with ¡ -extras on promotion.—F<-rms of application may be obtained from the C'erk, 15 Jan., 1917 6377. 0_. WANTED—At omoe. a carter to look after ,horM. ?va'?hon?e. and <Miver goods. h or, wail( "Ii<)ii,.ize,, Must be over rr! )''t''ry ^ce <~>r inelig We for the j Army. State waaeos. vVebh preferred.—Apply. Wm. Eames. Llanfainfechan. 51-Feb. 10 I -l\tfOLRKr:\i Wp.??.—H:ghp? p;ic?3 Á p:nl. by .M <-t -p?u!ar buyers. Prompt I payTnent.^prJ. TT QTP.ith Co., 10, Fridar Street, London, E.C. 51-Mar. 3 ;-1 |l|g| j BALSAM I I WELLHA |& ? BESWCH Be ANWYD H ? ?w??s/??wy gyda phlant.MH Poteli 1/3 a 31- I § GAM oll F"RYLLwyn AGROSERS^HI ARWERTHIANTAU MESSRS OUN HRITCHARD AND CO., AUOTtONEERl AND VALUCRt, BANGO&. PLEASE NOTE FRESH oRDER OF SALE MjONlDAY, JANUARY 29th, 1917. t MENAI BRIDGE SMITHFIELI). Where all the best Buyers attend and top I market value guaranteed. MESSRS. JOHN PRTTCHARD, & CO., lYL invite earlv Entries for the NEXT SALE of SUPERIOR WELSH DAIRY COWS and HEIFERS. PRIME HOUSEFED BULLOCKS and HEIFERS. RIIPE FAT SHEEP and LAMBS. FAT BACON, PORK, and STORE PIGS. Order of Sale.Daii-y, Store Cattle, and Pigs, 12 o'clock; Fat Cattle, 12-30; Fat Sheep, and Lambs, to follow about 2-50 p.m. MR ROBT. G. JONES, AUCTIONEER AND VALUER, CARNARVON. s MITHFIELD, CARNARVON. ,N.ext Sa:Le of- F A T and I. g T 0 R E CATTLE. WEDNESDAY, JANUARY 31st., 1917. MESSRS. ROBERT pARRY AND SON, AUCTIONEERS AND VALUERS, PWLLHELI. r I N-YMUR, MORFA NEFYN.. GOSODIR AR AUCTION yn y tte uchod, DYDD SADWRN, IONAWR 20, 1917, YRHOLLDIR, yn f-ti-u Cy-d-s, Y Gosodiad i ddochreu am 2 o'r Stoch Telerwi arferol. R HYDCiLIOiN. LLANO I AN. GOf?ODm AR AUCTION yn gynar yn fCHWEFROR, oddeutu 150 0 ACERI o DIR iw bori.  ? AALEM RRACE. PWLLIŒLt. I MESSRS. H. T. Owen AND SON, I AUCTIONEERS AND VALUERS, LLONGEFNI. TTEDYN CAPTAIN, LLANFAELOG, TYCROES. I IMPORTANT SALE I of Live and Dead Farming Stock, Hay, Straw, Green Crop, and also the House- hold Furniture and Dairy Utensils. M FSSRS. H. T. OWEN AND SON Jj(JL has been instructed to sell by PUBLIC AUCTION at the above place at an early date. Full particulars in, due course. AR YYERTH FOR SALE—Business for Sa1e-Lla.nrig. -1' Ca.roiafVQ.n?h?re. To close an EstAte. Must be sold,—the useful PrinHjtg Plant, in- cluding Gas Engine, Double Crown and Demy Wharfedale Printing Machines, Type, Cutting, St.tching and Perforating Machines j and other effects, also the Capital Shop Fit- j tings ?nd Small ntock of Stati6nery. Premises ican be had if required. Offers in ,¡Ln j Thomas and Oxley, Auctioneers and Valuers, j 27 South Castle Street, Liverpool. CART HORSE—Will lend for a few months for its keep go,j cart horse, used to all farm work.—Apply 'L.A.' Genedl Office, Carnarvon. GRAMOPHONE REOORDS-ls 6d each. \jr The largest and best selection in North Wales. Welsh records &c. Write for catal- o,-ae-froe.-Crane and Sons, Ltd.r Bangor. /^OOD HARMONIUM.—7 stops. < ?nt UT case. Splendid conation. Cash 7 guineas of 7s per month. -Ci-ane and Sons, Ltd., Bangor. KILL THAT INSECT, TOMMY.—Send JL\ youT p" "out yonder" some tins of wash, there's 3- big chance you'-H have "Tjompanmns". A little Harrisons's Pomade killa every insect on hair or body.nsist on having Harrisona'a Nursery Pomade. "Tins of Comfort" at qd and 9d. Sold by all Chemists-or by Poet from Harrison I Chemist. Reading. — Carnarvon: R. Ro berts; Llangefni, R. R. Jones; Bangor: J Bowen; Holyhead: R. H. Williams; Port- madoc: T. Jenkins; Bethesda: W. Morris s Criccieth E. Davies Hughes, and Co.; Pen- y-groe3 J. Ellitl Jones; Amlwch: R. Jones. —All Chemist*. KARSWOO'D Poultry Spice containing Kground insects will double your egg supply. Packets 3d., 6d., Is.—Jones, Grocer. Central Stores, Bethesda. 51-Jan. 27 I LANBEKIS — Ar werth yn gyfrinaebol. y ty rhydd-ddaliadol No. 39, Newton- street. Llanberis. Am fanvlion pellach ym- ofyner & Mri. Morris Owen & Trevor Roberts. Cyfre"f,bwv-r. C,.iemarfofi, GREAT ''BARGAINS.—New Milk 0T \jr Pleasure Floats, Rubber and Iron ) Tyreg. Also second-ba.nd Governess Cars- cheap, and other varieties. Inspection invited. HklvaJ Carriage Works' Carnarvon FOR SALE—Excellent Cart Mare. 16 J' bands,—owing to be in foal. Guaran- teed quiet and a good worker in all gears. Itare opportunity.—J. Owen, Slate Quay, Carnarvon. CJ CREWS—Mixed: 28s jwt. 281bs. 7s (1; Cuf WT'fiverht Nails Staples, and NailA. etc.. at NTail Wry. 2> Ko 28 Rea-Sr. Birminch- Wholesale Prices..—C. W Bayles, Midlund Nail Workf, 35 to 28 Rea-st. Birminghani j SHORTHORN Calves for Rearing, from ? -? ?b..?,i-? M';?a? and Pnre Br? Bui's Qnotationw t!) wn-v Station. No fan<rv prieef CoTTf>ep(Vi>d(}nc«' a oltmsure FTIANF T,i tteltc/i Chcttw. I ANA I?TES —Of everv varbtr. for and Breeding. Best and largest collec- tion in World. Approval Also Goldfinches.- Linnets, c-to. Jlfustrtt-d list frpe. Ser- this before deeid"nz -If,wliere. GenUltle Talking I Parrots. Strongest Birdlime, 7d Is Id. Is fio. Self-sett:ng Trap Net? best in Engla-ii 2s 2d. 9. -qf RTJDD, Soec;alirt. Norwich. I AR WERTH-Tv bardd a chvfteus cvf- J' iawn i feddyg medrus, mew\i ar?a! o 11,000 o boMt?aeth, He y bu farw !j yn ddiweddar feddy poblogaj?d.—Ymofyned 1 trwy lythyr ? C.D.49? Swyddfa'r "Gen?dl." I Carnarvon, 47tc. I RHYBUQD QYHOEDDUS. RHYBUDD, CiYNHELIR CYFARFOD CYHOEDDCS o AMAKTHWYR SIR GAERNARl^ON I yn yr INSTITUTE, Caex-narfon, ddydd SADWRN, 3ydd CHWEFROR, 1917, a.m 2 o'r gloch y piydnawn, i gae! trafodaeth yn ngl?m a chod2 mwy o ymborth yn ol CdL" Bwrdd A?maethyddiia?th, ac i ystjiied ei safle yn wyneb y cam, yn yr argyi'wng presenol, a maberion ere:ll sydd yn codi oherwydd y Rhyfel. Gehvir y cyfafrfod o dian nawdd Cymdeitlhas GweHa Da. Byw Canolbaj-tli Sir Gaemarfon, a chymerir y llywyddoaeth gan Thonuis Roberts, Y&w., Y,H., Maesy-Groes, Bangor, a siaredir gan amryw o aimaethwyr. | Disgwylir i bob amaethwr svdd yn teimlo yn wiadgarol i wneyd ymdreeh i fod yn y ovfarfod. R. W. PRITCH-KRD, Y sgrifenyddr y G}"mdeitha?. TYSTEB Y PARCH. G. CEIDIOG ROBERTS, P, LLAN-1,LYFNI. Cyhoeddwyd eisoes 60 12 4 Mr G. Davies, Folinrhydtfawr, Maentwrog Isaf 1 0 0 Miss K. Davies, Felinrhydfawr, (Maemfwrog Isaf 0 10 6 Mr T. Jones, Perilan, eto. 0 2 6 iSfcr W. Davies, Glanwilliam, eto. 0 2 6 Mr J. R. Jones (Gerallt), eto.- 0 2 6 Mr T Roberts, Shop Isaf, etQ. 0 2 6 Cyfeillion Maentwrog Isaf. 0 5 0 Rev. W. Lloyd Griffith, P.O., Llan- ibedr, Meirion 0 2 6 Mr J. Arthur, Gwyndu, etc. — 0 2 0 Miss Evans, Crwynfa, eto. — 0 2 0 Dienw (Garn Dolbenmaen). — 0 2 6 "Mrs Elizalbeth Griffith, Shop Uchaf, Llanllyfm. 0 5 0 Mr Evan Hughes, iCoedcaedy, Ynys Station 0 26 Rev. Principal Prys. Abervstwyth 2 2 0 Mrs. E. Ro, Brony-g-Graiig, :Corwen. 0 10 6 Rev. Howell Roberts (Hywel Tudur) CljTmog — — — — Rev Gwynoro Daviee1, AtSM-rimv/ 0 5 'j Mrs Williams, Y Wyddfyd, 1,1a,n- dudno 050 Miss K. Roberts, Shop Uchaf, ITan- •llyfni 026 Eglwys Ebenezer (B.), LtanlLyfni Rev. ID. Davies 0 2 0 Miss Jones, Yr Hendre, Penygroes 0 5 0 Miss Hughes, Llandudno 0 5 0 Mr R. D. Jones, Hendreforion 0 2 0 Dwy chwaer 010 Mrs. A. Hugiles, Bryngwyn 0 1 0 Mr D. W. HughTh.1!on — — 0 1 0 Mr H1Iry Roberta, &SAIA Cottage 0 2 0 Mr Evan Griffith, Caerhengan 0 1 0 Chwaer 020 Derbynir y tanysgrifiadiau yn dd:iolchsar. gan y rj'sgrifenydd io<n,— .Mr O. W. JONIES, Snowdon Street, Penygroes; Mr J. B. DAVIES, Council School, LLanllyfni. POSTAL TU ITION YOUNG MEN eged 16 to 25 wanted, to iL take up "oursea in the following sub jecto:— Mining. Magnetism, and Electricity. Telephony, Ordinary and Advanced. Telegraphy, Cick do. Wireless Telejpwphv do. do. Submarine Cable Working and TeatJ g. Elementary Electrical Engineering. I I Engineering, Mathematics. Write for prospectus and terms to I SECRETARY, W.A. 9 Dept., Shaws College, 55, Alexandra Road, Longport Staffsu YSGOL SIR ABERMAW. (l-Foohgyn a. Mercbed) I Prifathraw: Edmund D. Jones, M.A. (Loo.) I Athrawon Cynorthwyol: John Lloyd, M.A W. A. Beddows, B.Sc.; W. B. Williams, B.Sc. Athrawesau Cynorthwyol: Mise L. M. M- Adam, M.A.; Miss Mary Davies, B.A. Yn nghydag Athrawesau profiadol mevrn Coginiaeth a Cherddoriaeth. I Telerau 24 10s Oc. y flwyddyn. Pob manylion oddiwrth y Prifathraw, neu- R. LLEWELYN OWEN, Clerc. -< AR WERTH p LTLLET,S.-March 1916 hatch-laying, -)L 3s 6d each; 40s dozen; six and cock 24a.-Hummell, Stratford. Essex. List free, AR WEK.TH.—Complete set of Breaking -ZjL in Harness (newydd). Quality gorexi, am bris isel. Williams, Cerrig Gwna, Boo. wi-og, Llangefni. 20-Jan.-27 VPR SALE.—Several good. Lurries, ail J sizes and weights, screw brakes. Als') excellent strong Spring Cart, carry 1 ton, and. complete good strong Set of Harness. Full size Furniture Vam for Hii-e, Road or Rail.- J. Owen, Slate Quay, Carnarvon. t.c. WALLPAPERS from 4l per rolL Any vV quantity, large or small, supplied at WHOLESALE PRICES. Largest stock in Great Britain. Write for patterns stating class required. (Dept. 282). BARNETT WALLPAPER CO., LTD., MANCHESTER Jn. 1 I^OR SALE.—Bargains.- Important to -L parties where Railway Stations are ckjsed, beautiful, most expensive, by noted nudcer,-a Wagjomette Bus. shafts, pote &n d bar. Carry 8 inside-. Speaking tube and lux- ur:<msH' trimmed with blue oloth. This modern carriage, throughout camnot be dis- tinguished from new; also specially, light, magnificent Landaulette and Brougham, as new when left works. Suit any size both rubber tyres, grajid small pony Rallie Car, rubber typec.pot soiled, will sacrifice at low figures.—J. Owen. Rose Cottage, Carnarvon Feb.-3 < TADIES — Nnr"P Hammond V Trn?T?v? Tj P?med?? t4 h f?w houn, when all else fails. ?rrTifiTtc? Pff"re. Send stamped envelonr for frap samip)e. to E. N. riammoTid, 236. Wish TToTborn. london. CAFWYD —» C. A.FWYw Merlen, di-nrid, ym Myn. J ydd Llanllechid.—Ymofyner ym ei gylch a Mr Jeremiah Evans, 1, Bontnchaf, Bethesda, Settiwr. 47-Jaii. Z7, ( — AR OSOD. ————————————————— 1 TO BE LET -The Gables, High Street. JL Penrhyn 'etidraetfli,—consisting of 2 Sitt ng roorn. f) Bedrooms, Bathroom, 2 Kitchens, and Small Holding at the back.- To he let from February 12th. Rent moderate. Apply Mrs M<>r?an. Ballymacora Barmouth, .== i YN EISIEU j WANTEiD, for London, a Good Ge-ne I Fare paid. Good wages.—11, Beetcli- choft Avenue, Gulden Green, N.W. FREE SATiVATION FOR ALL. By the Sprnf of H-evelafcion ir. ZION'S WORKS. Vols. I.—XVI. (with catalogue) in Libraries.
AT EIN GOHEBWYR.
AT EIN GOHEBWYR. UN OEDD YNO (Llanrug).-Diolch. Adroddiad arall mewn llaw. -08-
SAFLE MR. LLOYD GEORGE.
SAFLE MR. LLOYD GEORGE. Mae yr erthygl aiiveiniol a gyhcedd- wyd genym yn y "Genedl" yr wythnos ddiweddaf o dan y penawd "Cymru ynte Birmingham" eisoes wedi tynu ilavver o sylw yng Nghymru—ac yn debyg o dynu mwy. Baich yr ysgrif cxxld llawenydd y wasg Doriaidd am fod, meddai, rhyw driugain o Ryddfrydwyr yn Nhy'r Cyffredin am ddiarddel eu hunain o'r Blaid Ryddfrydol, gan ym- gysylltu ohonynt a'r "Toriaid (?ll-erin- iaethol" i ffurfio Plaid newydd ar linell- au Undebiaeth Birmingham, a cliael ohonynt Mr. Lloyd George yn ail Chamberlain i fod yn Broffwyd a Llywydd iddynt. Dymunwn itgofTa,r darlienydd mai'r Wasg Doriaidd sydd yn dweyd y pethau hyn, ac nid y "de,ne.(il." Amlygwyd barn y "C-enedl yn ddigon clir yn niweddglo yr ertliygl yn y geiriau a ganlyn:- "Ni chred Cymru v ferv LJovd George yn ail Chamberlain. Ni chredwn ninaa y try Cymru vn ail Birmingham." Mae ein cyfoesolyn, y "South Wales Dqily, News," am ddydd Mercher.di- weddaf, yn dyfynu yn helaeth o erthygl y "Genedl," ac yn rhoi erthygl olyg- yddol iddi, Gwawdia. y "South Wales Daily News" fel y gwna y "Genedl" y syniad y geill Mr. Lloyd George gael ei hydwyllo neu ei lit-hio i fod yn offeryn yn nwylaw'r Toriaid i wneuthur I eu hewyllys hwy. Eithr er fod y "South Wales Daily News" a'r "Genedl" yn unfryd unfarn ar hyny, nid felly y "Guardian"—papur swydd- ogol Eglwys Loegr-fod Mr. Lloyd George wedi croesi'r clawdd i faes eang a ffrwythlawn Toriaeth eisoes. Dyry papurau Rhyddfrydol ffeithiau a fFigyrau tarawiadol ynghylch cyfansoddiad Gweinyddiaeth Mr. Lloyd George. Galwant sylw at y ffeithiau canlynol ymhlith eraill:— Fod Ty'r Cyffredin presenol yn cynwya tri Rlxyddfrydwr am bob dau Dori. Fod Gweinyddiaeth ddiweddar Mr Asquith yn cynwys yr un cyfartaledd, tari Rhyddfrydwr am bob dau Dori. Fod Gweinyddi aeth Mr Lloyd George yn newid y cyfartaledd, gan gynwys tri Thori am bob dau Ryddfrydwr. Nad oes cymaint ag un Aelod Rhydd frydol o Gabinet Mr Asquith (oddigerth Mr Lloyd George ei hun) wedi cael swydd yn y Weniyddiaeth bresenol. Fod pawb o'r Aelodau Toriaidd oedd yng Ngweinvddi,a.eth Mr Asquith oddigerth dau, wedi oael swydd yn y Weinyddiaeth bres- enol. I Anhawdd ac anoeth a fyddai cau ein llygaid i'r ffeithiau uchod. Cydna- byddwn mai treth drom ar ffydd ac ymddiriedaelh Rhyddfrydwyr yn nilys- rwydd ffyddlondeb Mr. Lloyd George i egwyddorion hanfodol Rhyddfrydiaeth, yw credu y geill hyd yn oed efe gadw cymundeb yn hir gyda chwmni mor ddrwg heb i foesau da, ei Byddfrydiaeth cynhenid. gael eu llygru. Ac eto credu yr ydym ni, a chredu y mae Cymru, ym mhUrdeb buchedd wleidyddol Mr. Lloyd George ar waethaf y cwmni drwg a. fynychir ganddo yn awr, ac ar waethaf llawenydd b cyhoeddus y Toriaid am ddarfod iddynt, meddent hwy, ei enill drosodd. Nid oes ond un dyn ac 'un peth a fedr argyhoeddi y "Genedl" na "Chymru y gall Mr. Lloyd George fod yn anffyddlon i egwyddorion y ffydd wleidyddol a bregethwyd ganddo cyhyd a chyda'r fath arddeliad gwlithog. Yr un dyn hwnw yw Mr. Lloyd George ei hun; a'r un peth hwnw fydd ei weled naill ai yn cael ei dderbyn yn aelod o'r Blaid Doriaidd, neu, fel Chamberlain, yn ffurfio Plaid newydd yn dwyn enw a rhith Rhyddfrydiaeth, ond yn gwadu ei grym hi. Rhaid i ni ar yr un pryd amlygu gofid a. siom nad yw y "South Wales Daily News" mor sicr a divmwad ei ffydd vn nvfodol buchedd ac vmarweddiad Mr. Lloyd George. Ymddengys yr erthygl y cyfelriasom ati fel pe bae y "South Wales Daily News" am baratoi meddwl Cymru i weled a. chefnogi cyfnewidiad mawr agoshaol yn egwyddorion syl- faenol gwleidvddiaeth a. ewladxveiniaeth Mr. Lloyd George. Dvma ryddgyf- ieithiad o'r rhanau hanfodol o erthygl y "South Wales Daily News" "Wedi yr elo'r Rhyfel heibio uodwedd amlycaf bvwyd cyhoeddus fydd ad-drefnu Pleidiau Politioaidd.. iettir g hollol yw awgrymu y bydd unrhyw ofn cy- hoeddus a. gymer linell newydd o ymar- weddiad yn y dyfodol, drwy hynny yn troi yn anheyrngar i egwyddor. Os bydd dyn mewn amgyichiadiau newydd yn gweithredu yn y modd a dybia efe sydd er Lies y cy hoedd, nid yw hynny yn sail dros ddweyd fod y cyfiyw ddyn yn anffyddiawn i'w egwyddorion, neu yn^anheyrngar i'w hen gfrn/deithiojii Dichon y bydd. i Mr. Lloyd George fabwvsiadu Ilinellau newydd i weithredu arnynt, ac os gwna, tebyg yw V siomir rhai o'i hen gyfeillion-—yn enwedig ysawl na chvdnabyddant ddylanwad am- gylchiadau newydd, a'r angen am gyfiadd- aan eu huiiai-n iddynt (the need of adapt- ation). •Amlwg yw fod y "Sputh Wal'js Daily News" eisoes yn rhagweled, ac yn cyf- iawnhnu ymlaen llaw, y bydd. i Mr. Lloyd George, yn yr amgylchiadau newydd, droi ei gefn ar ei hen gyfeillion a'i hen egwyddorion gwleidyddol. • "Eitl-ir," ebe ein cyfoesolyn yn y De, os gwna Mr. Lloyd George hyny er mwyn yr hyn a dybia efe sydd yn lies i'r cyhoedd, anheg fydd dweyd ei fod yn anffyddlon i'w egwyddorion." Yn sicr amhosibi a fyddai cael ymresymiad gwanach. Tuedd natir-iol pob gwrth- giliadi yw gvru'r gwrthgiliwr yinhellaoh 1 bellach oddiwrth y ffydd a anwvlai efe gynt, ond y trodd e fe ei gefn ami. Cymerer Mr. Chamberlain fel engraifft; Bu yn Radical o'r Radicaliaid oedd un o golofnau cadarnaf a mWYflf disigl i Rhyddfrydiaeth. Eithr er mwyn vr hyn a. dvbiai efe oedd lies v evboodd, j c<>dodd ei sawdl vn erbyn ei gvmwyn- aswr penaf, Mr. Gladstone; YTÍ1:Q"vsv11t, odd ftg eilunod Toriaeth aeth o ddrwg i waeth nes dod o hono i fod i "Dorineth yr hyn 'a, fu efe gynt, i Ryddfrydiaeth- yn dwr cadarn. "Eithr anheg hollol," 'I yn ol dysgeidiaeth y "South Wales Daily News," "a fyddai awgrymu fod Mr. Chamberlain yn anffyddlon i'w egwydd- orion!" Os yw ymresymiad y "South' Wales Daily News" yn iawn, yna ni bu Judas yn anffyddlon i'w egwyddorion pan fradychodd efe ei Athraw a'i Feistr —os medrai dawelu ei gydwybod trwy ddweyd mai "er lies y cyhoedd" M gwnaeth efe hyny ) Nid dysgeidiaeth felly a roddwyd i Gymru gan y Tadau a aethant o'r blaen. Nid dyma'r athrawiaeth ar yr hon y magodd Mr. Lloyd George ei hun do o gedyrn mewn ffydd a gweithred. Yn ol ymresymiad v "Soutli Wales Daily News" gallai Mr. Lloyd George, pan el I y Rhyfel heibio, ddileu Deddf Datgys- I ylltiad a Dadwaddoliad; all sefydlu a; gwaddoli yr Eglwys Wladol yng Nghymru; cloi mynwent y Plwyf a rhoi'r agoriad yn llaw'r offeiriad; aw- durdodi 'r landlord i ail osod y scriw ar J y deiliaid, a'r cyfalafwyr i osod fflangell ar gefn y gweithiwr; tolli bara- a' rheidiau bywyd y werin drwy orseddu Diffyndollaeth yn lie Masnach Rydd;' mewn gair addoli ohono bob eilun Toriaidd v ceisiodd efe gynt eu dryllio -ac, eto aros yn ffyddlawn i'w egwydd- orion Y .gwahaniaeth hanfodol felly rhwng i y "South Wales Daily News" a'r "Genedl" yw hyn: Dirgel greda'r "South Wales Daily News" fod Mr. 11 Lloyd George yn teilhio'r llwybr sydd"4, yn arwain i deyrnas Toriaeth, ac er byny na bydd efe yn anffyddlon i'w I! egwyddorion os tybia raai "er lies y cyhoedd" y gweit-hred a. Creda y I "Genedl" ar y llaw arall nad oes nac j uchder dychafiad na, dyfnder sarhad' Seneddol a wna i Mr. Lloyd George i droi ai gefn ar egwyddorion mawr Rhyddid Gwerin Gwlad, yr egwyddor- ion dnvv bregethu y rbai yr aeth efe gvntaf i'r Senedd; 'ni ? thry efe gefn ar y rhai hvn er mwyn sicrhau mwynimt pechod Toriaet.h byth ;-eithr os gwna, y bydd yn wrthgiliwr gwaeth na Cham- berlain, ae yn fradychwr cynddrwg a Judas. Amser a ddengys ai y "South Wales Daily News" ynte y "Genedl" sydd yn 1::1W11.
-1 TH O D T \ T> A TJ . I
-1 TH O D T T> A TJ I I Busnes Arian Parod. i Un o 1-1 yn 1 adau posibl y cyf new id- iad yn y Weinyddiaeth, fydd gwahardd i ( fasnachwyr i werthu nwyddau mwyach ar goel. Rhaid, os daw hyn yn ddeddf, j i bob un fo'n prynu unrhyw beth mewn unrhyw slop, dalu am dano ar y, pryd mewn arian- pared. Os gwertha'r mas- nachwr nwydd ar goel, bydd yn agored i gael ei ddirwyo am dori'r gyfraith; ac 1 j ni eill orfodi'r cwsmer i dalu y ddyled fydd arno. amcan wrth gwrs yw dysgu darbodaeth a chynildeb. Petrusa prynwr ddwywaith cyn piynu os bydd j rhaid talu arian parod am y nwydd, tra j y pryn efe ami i beth diraid os mai aTI J goel y prynir. Ond beth am y mas- nach?T ei hun? A raid iddo ef da-lu arian pared i'r cvfa.nwerth.wr? ? f Rheoli'r Meistri Glo. I I Un o gwynion mawr y wlad yw pris j j uchel y glo. Cydnabyddir yn gyffredin I nad oes yr un dosbarth wedi gwneud j rnwy o ehv o'r Rhyfel -na'i- AfeLstri Glo. j Gwir fod y Llywodraeth yn mynu cyfran { o'r elw drwy hawho haner' yr hyn a wneir o elw uwchlaw yr hyn a wnaed CYl1 y Rhyfel. Er engraifft, os gwna dyn yn awr 500p. o elw lie gynt. y gwnai efe 300p. cymer y Llywodraeth un lOOp. o'r 200p. elw ychwanegol. Ond maent yn awr yn gwahardd i'r Meistri Glo dalu i'r cyfranddalwyr heb ganiatad y Llywodraeth. Mae elw rhai I o'r glofeydd Cymreig yn aruthrol. Gwna, Cwmni David Davies a i Gyf., j elw o lOp. y cant; Cwmni Cynon 12p. 10sy cant; Cwmnioedd Ar-lwydd I Rhondda. (D. 'A. Thomas gynt) 15p. y j cant. Nid rhyfedd fod y werin vn cwyno fod pris y glo yn uchel I I A >&. at Tolli r Giniaw. T '0' I Pel un o'r anogaetliau i gynhildeb eeisiodd y Llywodraeth reoli y ciniawa j yn y gwestai, drwy wahardd mwy na tllri "chwrs" gwahanol i unrhyw un pryd, bwyd. Peth arferol cynt oeddcael o cliwech i ddeg math gwahanol o fwyd i i ddilyn y naill y Hall ar ginio. Costiai cinio un person yn ami o 7,8. 6c. i fyny i bunt neu weithiau ddwy. Eithr nid oedd cwtogl nifer y mathau gwahanol 10 fwydydd yn lleihau nemawr, os dim, j jar swm y bwyd a fwyteid. Awgrymir j yn awr mai gwell codi toll ar y'byl yn j I y g-westy-fel y tollir eisoes y tocynau am fyned i gyngherddau, darlumau, &-c. i Cymeradwyir gorfodi goeod stamp chwe cheiniog ar y bvl cinio os cyst y i j ginio bum' swllt, a stamp coron os cyst y ginio bymtheg swllt. Byddai hyny, i meddir, yn llawer mwy effeithiol na chwtogi nifer y dysglau a ddygir i'r j j bwrdd. • « I ¡ Y Maeslywydd Smuts. I Un o'r pethau hynotaf' a. mwyatj dymunol ynglyn a'r Rhyfel yw y modd y mae y rhai oeddent elynion Prydain yn Rhyfel De Affrica byxntheng mlyn- j edd yn ol yn ymladd o'i phlaid yn awr. Cadfridogion y Bweriaid a yrnladdasanc- j i i'n herbyn y pryd hwnw sydd wedi cadw De Affrica i ni yn y Rhyfel hwn. Am- J h/g yn eu plith ceir Botha a Smuts, y f naill yn Brif V> einidog Trefedigaeth Prydain yn Affrica, a'r Hall yn Brif Faeslywydd y Fyddin sydd wedi gorch- fygu'r Germaniaid yn y Cyf anclir Tywyir. Cyfreithiwr oedd Smuts cyn myned ohono yn filwr; fel cyfreithi\T dringodd i'r safle uchaf yn y Transvaal. Yn y Rhyfel djTchafodd yn fuan i fod yn Gadfridog a Ma< £ ?lywydd. Pan wnaed beddweh, yr oedd yn un o'r rhai oedd yn gweithredu dros y Transvaal vn yr ymdrafodaeth heddwch. Efe fydd, eto yn awr vn cynrychioli De Affrica f yn y gynhadledd ymherodrol a, gynhelir gan Mr. Lloyd George y n?s nesaf i | ymdrin A chwesti A'TI heddweh a Ge.ro ymdritl A? chNve-,t]*,vTl he ddnve'h ^q C, e. r iiiani. Delfryd y Celt. i Ceir ambell vsgrif mewn cylchgrawn j sy'n haeddu svlw cylch llawer eangach nn. chylc.h darllenwyr v cylch prawn hwnw. Un felly vw yr ysgrif noderlig ,Ar "Ddelfrvd v Celt" a ymddengys mewn cyfnodolvn am y mis hwm. Mae I yn chvyn nod amlwg v gweledydd ac enw ,¡¡; l<I.n -J!l!!i" Mr. E. T. John, yr Aelod Seneddol &os Ddwyrain Dinbych. Nid oes neb wedi treiddio yn ddyfnach nac yn fwy diwyr8 i anianawd ei gydgenedl nag a wnaetk Mr. Jolm, na neb a'r y sydd yn dweyd ei feddwl yn fwy croew am ei diffygion a i phosibiliaethau. Yn yr ysgrif hon vriidrinia a nodweddion gwahaniaethol y 1I Cymro, y Sais, a'r Germaniaid. ?? m Nodweddion y Cymro. ) Noda fod y Germaniaid wedi myned ar gyfeiliorn oherwydd dylanwad ei huchelwyr a'i hathrawon y rhai a ddys- gant mai trwy rym cledd, a gormes, a gorthrech riuie dyrchafu cenedl. Nid rhyw bwer gwell, ebe Mr. J oIm, yw y Sais a'i gned diderfyn yngrym braich a phwysau dwrn. Nid felly y Cvmro yr hwy a tynn fyw mewn heddwch a chymydogaeth ckla a phawb—tra y caffo, ni fynn dynu cledd o'r wain nes bo raid, and pan y gwna y dyry gyfrif cia am dano ei hun, fel y gwnaeth gynt, ebe Mr. John, yn erbyn v Rhufeinydd, y Sais, a'r Norman, ac a wna yn y Rhyfel presenol. Edryeha Mr. John vmlaen at ddatblygiad y CYmro wedi yr e lo'r Rhyfel heibio. Mae vn berffaith J iach ar gwestiwn amodau rheidiol |" heddweh. Rhaid cael, ebe fr, diarfog- iad llwvr a chvffredinol, cynwn ryddid masnach, sefvdliad awclurdod effeithiol cyfraith cvdwladol, ac adferiad y tiriog- j .aethau a oresgynwvd, gyda iawn syl- weddol i'r rhai a anrbeithiwvd. Pa Jing-o o fewn y tir a eill hawlio mwy? ysgrif ei darllen a'i hastudio yn fanwl.
Y TjL YWO HR AF.TTT A'R FASNACH…
Y TjL YWO HR AF.TTT A'R FASNACH FEDDWOL. MR. LEIF JONES, A.S.. YNG NGHAER- NARFON. Y DDAJDL DROg W AH HDD IAD. Cynha.liwyd cyfarfod cyhoeddus yn Neuadd Drefol Caernarfon, nos Iau, o blaid ilwyr wa- harddiad y fiisnach feridwol. Yn absenoldeb Mr. Wm. George, Criccieth. cymerwyd v air gan y Parch. John tQ,v¡on, M.A. Y if <4?aradydd oajdd v Gwir Anrhydeddua Leif Jones. A. S.. i'r hwn y rb-ed croeso -veq- I>ywedodd! fod mwy o angen gwaharddiad y.-1 awr oherwydd yr o 'dd' ni mewn rhvfe! fawr. ac yr opdd yn bwvsig i bob defnydd gael ei wneyd o adnoddau y wlad. Yr oedd' y fas- nach feddwol yn faich m-wr ar y wlad adeg heddweh. ond yr oedd yn llawer trymach adeg | rhyfel. Yn wyneb v costau aruthrol oedd ar y wlad i gario y rhyfel ymlaen, yr oedd yn d 1, ledswvdd ar y Llywodraeth i wahardd. gwerthu v ddiod feddwol. Yr oedd pobl wedi gwneyd ^nndrecbion ac aberth mawr er helpu i enill y rhyfel. Ond beth oedd y fasnach feddwol wedi ei wneud i helpu enill y rhyfel? '?noi,t-h-,vy yr o?dd' y Y i hytrach na bod yn gynorthwy, yr oedd y fasnach wedi bod yn rhwvstr ar bob tu. Yr bedid wedi gwanhaurhèngau gweithwyr y wlad ymhob cyfeiriad, a bu raid penodi Bwrdd Rheokwth i wylio'r fasivch fel arr i rwystro i gvn lleied o niwed ag oedd yn bosibl g;ae1 ei aehosi. Dyna'r hyn yr oedd y fastiach feddwol wedi wneyd i'n helpu i enill y rhyfel. ae yr oedd yr adeg wedi dod i ddelio ar Jbusnes o ddifrif. (cymeradwyaeth). Yr oedd llawer o bethau yn cael eu gwasltraffu at wneyd y diodydd meddwol, pryd y dylesid eu defnyddio fel bwyd i bobl /Cymeradwy,teth). iGwaatrpHid digon o rawn gan y fasnach feddw- ol ag a fuasai yn ddigon i gvtflenwi byddin Prydain a. bwyd am flwyddyn. Un o'r peth- au cyntaf v dylai y Llywodraeth newydd gym- eryd mewn Haw ydoodd y fasnach feddwol, a rhwystro id.dim ellid ei dc)efnyddio fel bwyd i bobl gael ei ddefnyddno at wneyd diodydd meddwol. iDywedid tua'r -Nadolig diweddaf nad oedd digon ogerbydau gan gwmniau y ffvrdd liaiarn i gludo y m;hn;1' oedd ots.ieu myned, i'w eartrefi dros y Nndolig ond gwelid llawer o. gerbydau yn cae1 eu defnyddio i gludo 'diodydd i'r darllawyr. Y" oedd bil y ddiod y flwyddyn ddiweddaf yn ddau can' miliwn o bunnau fwy nag oedd yn 1915, a hyny yn wyneb y ffaith fod gd w am ;'r i giyivilo ym mhob cyfeiriad. GvvastrafI oedd y fasnuch feddwol o ba gyfeiriad bynag yr edxychid ar. y cvvestivvn. Yr oedd prinder dynion i weith- io mewn gwahanol diUwydiauau, a dylid atal y gwastraff ar lafur ynglyn a'r fasnach feddw- ol er mwyn cael gweithwyr. Er's dechreu y rhyfel fe wariwyd tua pc-dwar can' miliwn o bunnau ynglyn a'r fasnach feddwol. Gymaint o fantais a fuasai pe bai y pedwar can' miliwn punnau hyn yn nwylay bobl i fuddsoddi yn y Benthyciad Rhyfel. A buasai yr arian gan- ddynt pe y buasai y Llywodraeth wedi gwa- hardd gwerthu y ddiod. Yr oedd Rwsia wedi \rhoddi esiampl dda iddynt drwy wahardd gworthu y ddiod a elwid v vodka." Er i'r wlad golli cyllid drwy hyny, yr oedd wedi ar- wain i bobl v wlad gynilo, ac yr oedd yr arian a delid i mewn i'r banciau cynilo wedi cynyddu gyda mibywau o bunn ui/ ((s merod- wyaeth). Yn ystod yr wvth mis cyn i werth- iant y ddind g'tel ei waha'-dd vn Rwsia cod- wyd o'r banciau cyriilo ll,000,000p., ac yn ystod y pedwar mis cyntaf ar ol i waharddiad gvmeryd lie talwyd i mewn i'r banciau cynilo 14.000,000p. Yn ystod v flwyddyn gyntaf yr oedd gwahardd mewn gwe;thfcdiad yn Rwsia yr oedd y bob! yno wedi cynilo 41,000,000p.. ac yn ystod y naw mis vn 1916 fe dalwyd gy- maint a lgl,(W,ooop. gan y bobl i'r banciau cynilo. i(Cymeradwyaeth). Ond ym Mrydain Fawr parheid i wastjaffn miloedd lawer o ar;an ar y ddiod, ac nis I -i lawer o arian ar y ddiod, ac nis gellid dweyd edn bod yn gwneyd ein goreu i enill y rhyfel tra yn caniatau i betbt.u Ane, i ymlaen yn y ffordd ynirt. (Cyineradwyaeth). Buasai yn well i'r wlad o lawer pe y bWHni yr arian a wariwyd wwli eu taflu i'r mor. (Cvoneradwyð). Ni buaga i ?ve- d i buasai wedi gadael ar ol dirosedd. fo'j: a thru- eni yn y wlad. Yr oedd vn amhosibl i'r wlad hon adu cyfarfod a'i gpfvnion ynglyn &'r rhy- fel heb osod beichiau trymion ar y wlad os nad ellid rhwystro i'r fasnach feddwol lyncu 1 fyny nertli y wlad. (Cymeradwyaeth). Cy- fieiriai Mr. Jones at y llwyddiant oedd wedi dllyn gwaharddiad mewn amryw dalaethau yn yr America, a -dy wedodd nad yw y talaeth- au hyny yn dymun,) newid y di-efn. Gwa- harddiad oedd y peth goreu ellid wneyd vn y I.' wlad hon, ac nid prynu v f-,isii-,ell fel cMsiaf rhai anog y i wneyd. Yr oedd pobl yn f odd Ion myned yn y mater ymalnag oedd y Llyw()(h:1pt) yn tybio. (Cym- eradwraeth). Aeth Mr. Jones ymIa-en i s6n am gwestiwn prynhnt •• fasnach, a heriai na fyddai o unrhyw fantais i blaid sobrwydd pe y cymerai hyny le. iNi fins.r wlad yn foddlon holl fiTr^nu ••>-» rneddia'nt o'r fasnach heb gael rhyw ad-daliad. Nid oedd y rynllun o brynn v f snaeh a'i rheoli a ♦ abwvsiad wyd yn C,rl;-I. tirofi vn llwyddiant hyd yn hyn. pc vr oedd cvmaint o feddwi ag o'r blaen. C'edai y dylai'r Llyw- odra^tli ymaflvd yn y mater hwn o ddifrif, a'i aetlo unwaith ac Am byth. (Cvm-orad'wyae^h)* Oaed vchydig svlw.adau ymheUach gan Plen- ydd. yr hwn a ddvwedodd fod pum' cyhudd- iad yn erbyn y fasnach fedtdwol; ni ddvgid cyhuddiadau o'r fath vn erbvn lif-b araJI Y cyhuddiadau oedd. yn (1) e; b,,d vn d'"rywio nerth corphorol; (2) vn andwvo nerth cenedl; (3) yn llvgrn bywyd gwleid' ddol (4) vn dJn- ystrio bvwyd cartref, a (5) vn lladd vsbrydol- rwydd v srenedl. Adi-od^"i PV..vdd ^ra^on tarawiadol iawn, a mwynhawyd el sylwadau yn fawr. Ar 01 i nmryw gwest'-<Tnr,n jrie1 ?u gofyn. i Mr. L-Piif Jones, a u ,r1(11) nasiwvd penderfvrtiad. ar rvnhvrria. Mr. W. ft. Thom- as Evans, yn cael ei 0'/>+, n—n Beriah n. Evans, vn anog v I■IvT'.iodr^pth i wa- hardd v fasnach f-ddwol yn ^efnvdd a wneir o wenith, siwrrr, a tT-wddan orein at vnenthur v ddiod.
Advertising
Q,unn T.ACTT i()T, T) k T,, vr. (i. HIP p T T TT n w I? N CAER^AiR^OV. vn orvfhan ac ai-fo-: v Anwvd. rw gael mewn h drwv'r pofet Is 5c yn y Siopau Drugget.