Y Genedl

CYFARFOD i p F W E I mm i"f, ¥ m R ¡¡ i L. fA"- U YM M H AFILIW N CAERNARFON, DYDD SADWR^I, CHVJEF. 3 AM DDAi; O'R GLOCFI, P.M. GOFYNIR I ETHOLWYR B\YRDEISDREFI- CYF- RANOGOL CAERNARFON FYDDONT YN AWYDDUS I SICRHAU MYNEDIAD I MEWN ANFON EU CAIS AM DOCYNAU A MANYL- ION AT Y GORUCHYYYL- NYYU RHYDDFRYDOL A C IlEID\Y:\J)OL YN EU GWAJIANOTj D D 0 S BARTHIADAL. NATII. ROBERTS, Caernarfon. Ysg. Mygedol.

OvSGOl G ALAN ASTRA MAWR TRWY RYBUDDION A .MS ERG L. I Fel vr oedd un o dd'vnion y rhei?fordd of ? pmv Williams ar ddyiedswydd gydag ered j yn gwylio -riiag effeithiaa'r ihew yn nhwnel j Penmacnbach. oydi.hwug Conwy a Phen- j ma(>mnHH, oddeutu 1.2("r gloch n? Weii- i 'er. canfu ran o jienfwd Y t%iiel ymollwng, I a envda phl'eeno!deh 'm'eddwl' canmoladwv i rhuthrodd ar draws y mahu-:on i'r pen dwy- j ?i'tiic! i'r tw!wL ac yr Mdd vn ddigon buan  j fr dim i at:a.1 c.?c?dd yn ayfod ? jj I I?-<n- ?-datheit.hwvr. yn llawn mih'yr, etc. 'Aii?. oii?vvd hefy<i i'r pen gprllewinol j I o'r twnel i atal cerbydres nwyddau oedd ar ■ i- i io Peiim-?tenY' ra?v-, Yn y modd hwn 1 atahwyd yr hyn a al'iai brofi VIl alana'jfcra 'atahv-v  aiana?ra. 'ofnadwy. — Danlonwyd hysbysi v.y.dd o'r ddamwain i swyddf??R v rheiIfTotdd i bob cvf{?n."d ?c erbvii <)'r g,och ?re ddvdd Sadwm yr oedd Mr. H. F. Perkins, I peiriauvdd' y Cwmni, o Fangor, yiio' gyda lobN-iioi,-tliw.v iiiierlis f> ddyiuon ac arfau, gan yniroi yn ddiymdroi i ghrio'r llinellau. Erbyn 1] o'r <rw)ch vr oeddys wèdi dirio y llinellau o'r vmnlhng'l:d anfevlh—i;aw trcediedd o I creigiau. a 'girders' haiam mrluriedig;—pa rai am 26 troedfedd 18 troedledd oedd wedi llwvr ■ gau i I fyny a^oriad dwyreimol y twnel. styrid y twnel iel un o'r rhai dyogelaf Nril v deyrnas, vr hwn Vld wedi ei dovi drwy graig gall^str, yu utiig v rhan hon wrth y fynedfa oedd fwy- af ag^red i'r tyvvydd effeithio arno. Pnod- l'i- tyvvydd ,crder! a'r rhew. Cre- odd y ddamwain anhwylu-dod mawr 1 111 o deithwvr. a rhvfedd v dyiyswch a achosu 0-an vebvdiar oriau o nwstr ar y rheilffoixid. •\i -vddi:td- iii-oii o Le:pwl a Llundiin i Caernarfon hyd vn hwvr vn r prvdnawn. Ni arbedodd Cwm, 11 ï i- Rheilffordd unrlvvw draffei'th na chost i hwvlusc> pe-thau gvnted fyth ag modd, a liwvddwvd y tn-hwnt. i bob dis- gwyiiad. Sicrheir y <?vIioetfd na d oes bervsl o gwh1. vn v twnel hllaeh-ropeth yn dd:oge!.

I PWLI-HELI CY'FARFOD Y PRIF WEINIDO? YN NCHIAERN A R F (> N.—Dyim u n i r g«ilw cin dari'enwyr at yr hy?byHa-d a ?ehr mewn <?'ofn andl o'r papvr parthed vmwe'?.iad Jaaol Mr. Lloyd George a'r Dywysoga-etii. Er eu rnwyn eu huna-in ni ddylai'r etholwyr gv»ln' dim amsei- mowa apebo at y goi-uchwyhvyrj Rhvddfrydol a Clieidvcadol yn eu gwaln.no. cJdtial>3 lthi adau am Doeynau Mynodiad mewn i'r oyfarfod.

I RHOSGADFAN. MARW—Ganol yr wythnos bn farw Mr W. Evans, Bryn Cadfan. GanJdwr oedd wrth ei a bu'n byw vug nghymydog- aeth Nafyri a.m flynyddotdd, ond ers blwydU- new. ddwy yn ol cymerai el gaI-tre gyda theulu Pryn Cadian. Yr oeod yn gymeriad hdtTus, ac o fuchedd ddiargyhoedd. C'.addwyd of pnawn Sadwrn ym mynwemt Hermon, a g\él."Oana.rthwyd ga;n y Paï,h. T. Lloprd. I

I CRICCIETH I CYFARFGI) Y PRIF WEIXIDOG YS J NGHAERN-ARFOX.—Dymunir galw ein dariteiiwyr at yr hysuys.iad a welir mewn j I colofn ara.ll o'r papyr parthed ymweliad agos- ha<d Mr. L%d Gwrge a'r Dywysogaeth. Er I eu mwvn eu hunain in ddylai r etiulwjr g.-j; i dim aniser m-e.wn. apolio at y goruchwy.wyr j Rhvdd frydo'l a. Choidwadol yn en gwahanoi QUoobarth:adau am D?cy.nm Mynediad i j ?f\'mt'rcv?u'?d. MAKWOLAETHAU.—Ddydd Ltu?,  cy j merth cladd^digaeth Miss Anne llliams (_<9), ] Maesllech ?vnt. chwaer Mrs. Griffith,Aryor Stores. :I". Cvdymdeimlir ? Mrs. Griffith yn ,v brofedigaeih yohwanogol hon. Collodd yii ddlweddar ei ha'iwv? briod (C?-t?n Hug-h' GriHith; a'i mab talentog. Mr. 0. W. Griffith. [ B.Sc. Gweinyddwyd gau v Parch. John 11. c. uil.vdd?vy-d CHWILOG A OnRICC"[ETH.—Ym mhri- | odas Cadben Wm. Elias, Bodeuron. Chwilog, ua IMiss Maggie Jonathan, unvvvd Chwilog a Chriccieth. ddydd L'un. vn Mi-riah, Llan- vstumdwy. Sy>leisiw vd" y ddau can v Parch. John Owen. Mr. Gwilvan WiHiams j wdd ¡V gwas, a'r morwvnion oedd Miss Cassie < Jonathari a Miss Thomas, Gwynle. j MARWO'LAETH.—JMydd Sadwrn. yr 20 s evil sol. ar ol hyr gistudd. bu farw Mr. Wil- liam Edwards. Cambr:an House, yn 52 mlwydd oed. Yr oedd yn aelod gweithgar a detnvd'diol o o^hvys Seion, \I.C. Cyn dyfod ohono i breswylio i'r dref lion, bu yng nsrwas- anaeth :\1". R. "f«roaves. y Worn, fel ceidwad ? hehvrir.et-h. Ar ei ddyfodiad yma ymaflodd YIt yr <j gigydd. a daeth i enill parch ac -vmddiriedt'.cth yr oil o'r trigolion. Yr ■ oedd yn foneddvvr ymhob cylch y troai yndda. I Ddydd ^ferchor diweddaf da-dh tyrfa fawr o gyfeillion i dalu y gymwynas old i wedd<illiou marwol y gwr rhngorol yn <y gladdfa gvhoedd- •. us. Y n y tv gwasttnaethwyd gan v Parchn. John Owen, M. A., a. T. Griffith, Bryn Melyn, > ac wit'; y bedd gan v Parch. J. Owen. M.A. CVdymdeimlit" yn fawr a'i briod a'r plant ar tzi.(! tN,iier, gweithgar a gofalus. Ar lan y bedd camvydi vr en N-n "Bvcl I mvrdd o ry- feddodau, gyda theimlad dwys. Cynorthwv- j ed Dmv y t-eulu g-ilai us yn y brofedlfra.eth lem, a bendithied y plant a'r un yspryd a nod- wed-tlni eu ha.nwyl dad. Brodor o'r Lawnt. ger Cr-:>. s<j^wallt, ydoedd yr ymadawedig.

FELINHELI j I y Bh" d. X (j. Lun, Yl1 Beth ani a, traddodai y Parch, i Arthm- Wellesley Jone,, B.A., B.D., Caer, anerchiad elli- e apeliadol iawn ar ran y Foibl Gymdeithas Dramor a Chartrefol. D-ngosai y perygl sydd i Gristioucgneth y dy- fodol oddiwrth Fahometaniaeth yn v gwlsd- ydd hyny sydd et<» heb eu go'euo. Y Parch. Tlwm::n Hughes, EEm, lywyddai'. Sirioldeb Mawr i'r jwdalwyr yu j teuluoedd yw gweled ein be-chsy.n ,glew yn ta)n yniAveliad a ni o faes y gwaed. ac yn ed- i rych yn rha?orot. Yr wvthuo? hon, daeth j' Priv:up R. H. WiHia.ms. mab Mr. a Mrs. Richard Williams, Menai 'Stores, a Private Edward Roberts, mab Mr. a Mrs. William T. Roberts, 3, Aber Cottage. Y cyntaf yng nsrwasameth v clud-gelfi, a'r diweddaf gyda'r R.A.I.C. ) Y dydd a rail aeth Mr. Griffith, Bryn Farm, o dan driniaeth hiv-foddygr? yn LerpwL Yn | dilyn, aeth Mrs. John Gnfftth, Cro?i-Ti?.'dtm gyffelyb driniaeth y Liun diweddaf yn y?yty i Bangor. Da genym ddea.I) eu bed hyd yn hyn gryn lawer yn well. Ac fe"y hefyd, Mrs John Ellis, Bryn Melyn, Bangor Road. Xa.wn Iau, cynhaliwyd Jumble Sale, ax I add fa eang ° yn ystafell T."hoeddus y Clwfh Ceidwadol.er budd v dosbai^th dil'idu. sydd yn g-weithio mor egniol ar gvt'er ein m-ilwyr a,'n morwvr. Agorid y gweithrediadau gan I Mrs. Ernest Neele, Degariwy. yr hon er ei svmnd;ad oddivm3, si-dd yn parhau i deiuVo dyddordeb dwfn yn y gwaith. Cafodd y pae ¡ gefnogaeth dda. Cyfarfyddodd Mr. John Williams, Carnar- von Road, a damwain lied drwt i'w law. tra I gyda'i orchwyl vn tori cr?d ,i Mharc v Fae- no!. drwv svrtbio ar fwve? R)?ng. <:wpm- yddwvdamogauDr.Edw;'Tds.T?M.d?.

I CAERNARFON CYFARPOD Y PRIF WELMDOG YN .NGHAE-RIARF'O.<D:y(mun:r galw -siyhv eill darllellwyr at yr hysbysiad a welir mewn coidtn a rail o'r papyr pa-rthed ymweliad ag Js- haol Mr. Lloyd George â'r Dyw.YSOg.l(-t,h. Er eu mwyn eu hunain ni ddytai'r etholwyr dim amser mewn a.pel.io at y goruchwyiwyr Rhycfd frydol a. Cheidwadol yn eu gwabano! cidosoorthia.dau am Doeynau Mynfdiad i mewn i'r oyfarfod. Y MADAWIAD MR ISAAC EDWARDS— Nos Fawrth, yn yr Institute, cynhaliwyd ym- gomwest gan y I.M.C.A., ar acli.ysur yni-id- 1w y )L. -fil. awiad Mr. Isaac Edwards i Ferthyr Tydfil. Llywyddiwyd gany Maer (Mr Chas. A. Jones) yr hwn a. gyflwynodd i Mr. a Mrs. Edwards tray arian ac entree dish. Siaradwyd gan y Mri. Lewis Jones, W. G. Thomas, G. Stan-, ley Howells, Rhys Williams, a'r Parch. D. Stanley Jones. Cyfeiriwjyd at y gwasanatfth mawr a roddodd Mr. Isaac Ediwards i'r sefyd. liad er's pan yn y dref. Efe oedd cadeirydd y Pwvilgor, a rhoddai ei holl yni o blaid' lies y bechgyn a fynychai y sefydliad, a bu o waa- anaeth mawr hefyd i'r ml wyr. Cyidialiwyd cyngerdd o dan lywyddiaoth Mr. Lewis Jotree, pryd y cymerwyd rhan gan v rhai canlynol, Mi'gs Blodwen Williams. Mri. R. Radford Jones, Owen Roberts, W. G. Harries, Tom Thomas, ac 'H. Vaughan Davies. Cyfeil- iwyd gan Mr. T. O. Hughes a Mr. W. Morris. —Mewn ovfarfod o Gyngor y Gwirfoddolwvr, yn Neuadd ry Sir, ddydd Iau, o dun Ivwydd- iaeth Cyrnol Dixon, pasiwyd penderfvniad datgan gwerthfawrogiad o wasanaeth Mr. Isaac Edwards fel "Adjutant" yn y Corphlu, ac yn gofidio oherwydd ei siymudiad o'r dref. Cvflwvnwyd i Mr. Edwards anrheg o "bara- o-rapli.—Ar ran Pwyllgor Ymrestru y sir, ev 'Roberts i Mr. Ed;wards cvflwynodd isyr T. E. Roberts i Mr. Edwards anorchia.d mewn ffurf o "album," fel cydflS- b~ vddiaeth o'i lafur fel ysgrifenydd. PERSOtNOL.—Ma« Pte. Bob Hughes, R. W. F., wiedi dod adref ar ol bod mewn Y8- bvttai vn y wlad hon a Ffrainc.—diefyd, mae Pte. George McLean Roberts, mab Mr. H. Roberts, Bangor St., ad'ref o ysbytty yn Sur- rey, ar ol bod yn dioddef oddiwrth "dysent- ery" a gfiafodd yn yr Aipht. Y FEDAL FILWROL.—Yn y rhestr yn.y "London Gazette." o'r rhai y mae'r Breiiin am gyflwyno v Fedal Filwrol iddynt, inae enw y Rhingyll D. O. Wilbams (R.W.F.), mab Mr. a Mrs. Hugh Williams, Dock Ho GYMDEITHAS LENYDDOL EBENEZKR Cyr.haiiwyd yr uchod noa Lun, o dan lywy^d- iaeth Mr DAvid Davies, Bron Cybi, pryd y darllenwyd pa.pur gan Miss Minnie Roberta Pool Hill, a chymerwyd rhan hefyd gan Miss Juliet; Griffith a Miss Jennie Bar;ow, Chapel Street- MARWOLAETH NURSE J. OWEN, BODF AN.-Drwg genym orfod cofnodi Tnax- wolacth y fone<idiges uchod, yr hyn a gywer- odd le yn nhy ei chwaer, Mrs. Williafrns, Bwlan Farm, Llandwrog, ddydd lau, y 18fed o'r mis hwn, yn 56 mlwydd oed. Bu Nurse Owen yn gwasanaethu yn Undeb Caernarfon am yn agos i 38 o ft. nyddau. Hi oedd Y swyddog hynaf yn yr Undeb adeg ei marwol- aeth. Fel y sylwocld ei gweinidog, y Parch. D. Stanley Jones, ddyd,d ei hangladd gwel- wyd hi yn myned o ystafell i ystafell feI angyles i weini ar yr hen a'r inethedig; nid fel swvddog pet-thynol i'r Undeb yn gymaint, ond fel un o garedigion y rhai yr oedd yn gweini arnvnt. Diysgodd lawer o Air (DuW a 1 phenillion i'r rhai oedd din ei gofat, a myn- ych y clywid hi yn ei hystafell unig yn cyf- IwyTio achosion y tlawd a'r diamddiffyn wrth. orsedd gras. Yn ei gwaeledd dihyeddaf yr oedd achos y rhai hyn yn agbs iawn at ei. chalon, a mynych y clywid lii yn p^truso yn ymholi yn eu cylch. Ond mae hi wedi cu-f gadael yn awr, ac nis gall weini arnynt na'u dysgu mwy. Heddwch i'w Hwch. Cymcr- odd y gladdcdigaeth Ie d'dvdd Lltin diweddaf, lonawr 22, yn Llanfair P.O., claddfa y teulu. t Darllenwyd yn Bwlan Farm, Llandwrtig, cyn cychwyn, gan y Parch. Caleb Williams, gweinidog Bwlan (M.C.). a gweddiwvd gan ei gweinidog, y Parch. D. Stanley Jones, Caer- narfon, yn effeithiol iawn, a gwaSanaetliwyd yn Llanfa.ir I-.G. -in y Rh.eithor. Y jirif alarwyr oeddynt,—Aire. Williams, Bwlan Farm, Llandwrog ((-hwael). a. Mr. Williams, j ei phriodi; Mrs. Jones, Llys G-wilym, Cad- t nant. Conwy ) (chwaer), a Mr. W. E. Jones. ei ohriod Mrs. Jones, Frongoch, Llanfair P.G. (chwaer). a Mr. Jones (nai); Mr. 0., W; j Owen, Llanfair P.G. (brawd) a Miss Laura, Owen (nith); Mr. W. Elias AYill ams, GWYln- fa, LIanrug (cefnder). Mrs. WiUi?jns. Mrs. J Jones. Bronywa?n Terrace. Penisa'rwaen (oyfnither), a Mr. J. G. Jow ei phriod; Mr. O. W. Jones a. Miss Jones, Tan:vbqvn. Caer n:\rfon (cefnder a. chvfnither). C'ynrychiolid eghvvs Sa]em T?)) y Parch D. Stanley Jones, a Gwarcheidwaid Un^eh C"ernarfbp .a'r; swyddogion gaii Air; Pafiy, Aleisti: Bodfan.-M Y" oedd v" bre'enof hefvd v Pardh C. VVi!- '•iums, Bwlan. Air. Thomas Williams, Morfa j Alawr. Llandwrog. Ansrladd preifat oedd. i ATr. Thomas T. 'Roberts, Fronbh'u. Llandwr- og. oedd vn gofalu am ir trefniadau. YR YXADLYS SIROL.—Ddydd Sadwrn o fiaen Air. J. Issard Davies (yn v gadair) I ac ynadon eraiU. cyhuddwvd T. J. ,Jnne\ 136, Hih Street. Ponvgroes, o drafaelio o Gaer- narfon i Benysrroe.s ar y rhei'lffordd' heb doc- vii. Dywedodd y diiTynydd iddo fod yn ym- ldd vn Ffrainc. ac wedi ei ryddhau o'r 'FvrtvJin.—Dirwvwvd ef i 10s. AtARW.—Ddydd Ia.u diweddaf. wedi ond ychyd>:g ddyddiau o waelodH. bu farw Mr. Robert Owen Jo,nes, tfrwyddedwr. y Whiu.< H ij-se Inn. ac efe yn 45 mlwydd oed Bi-odor I o Dalyoa.fn vdoedu' vr \nmadawediig. a bu mewp masixach yn Li uodain. ?.o wedi I ym iManigor, lie y treiuliodd eddeutu naw m^vnedd. Er pan v dheth i'r drr-f lion 1 igwnaeth Mr Jones ei hun yu gyjjiferaidwy j herwydf? ei sii-ioldeb a'i garedigrwvdd. Chwaer i'r vitnadnwed.:2 yw Mrs. Luke 1 Ro'borts. 36. Park Hill. l^t:)r. } OYFARFlXD CYHGEf>I>US 0 AM AETH-i WYR SIR GAiERfNiARFON —Dynmnir galw syl,w yr amaethwyr at y cyfarfotl pwysig a j jjy nhelir vn yr Institute ddvdd Sadwr:? ik'S* 1<" v gwelir rddiwrth hvsbysiail mewm cyl- ofn arall, mai 12 o'r gloch y deehreuir v i cyf;n*fod, ac nij 2 o'r gJocb fel y hysl .y >wyd Nil lfaenorol.

LLANBERIS. GERWIXDER YR HIN.—Alae wedi gwneud wythnos o'r tywydd caletaf ac oeraf welsom fawr erioed. Yrr oedd sefyll allan i wcithio yn aumhosibl. gan fod y dwyreinwynt a hwnw yn rhewyntcer: yn cloi pob peth i iyny. i imie yr unaiyad wedi n^wi i fyny, ac'mae cael dwfr wedi miyned yn beth an hawdd. Atal.wyd llawer o beirianau yn y chwarelau oherwydd prinder dwfr. Diameu onibai am y gwynt ciyf y buasai y llynoedd yma wedi rhcwi. GWFITHIO CH'WE' D I NV 0 D. Rhoddwyd ihybuddion i fyny yn Chwarel Dinorwic y byddis yn dechreu gweithio amser llawn yr wythnos neM-f, i ddlechreu ddydd Sadwrn, Chwefror 3ydd. Hyderwn yn fawr iodiychydig o wawr yn dechreu tori ar yr ben ehwaidwr druan; mae ei fyd wedi bod yn galed er dechreu y rhyfel; cvmerwyd oddiar- no 3s. y lp. i ddechreu; rhoadwyd ef i weith- io dim end jx^dwar diwrnod am fisoedd mae yn gweithio pum' diwrnod er's dros flwyddyn ;,v in hell, pan oedd gweithwyr eraill yn cael eu "war bonus," a chodi d ar godiad yn eu cyf- logau. i 1,Livi- yr oedd y chwaitelwr yn myned: o hyd iies yr oedd wedi taro y gwaelod. Ei gyflog yn brin, ei fwrdd yn dlawd, a'i gefn yn 11 wm; ond yr ydym yn mawr hyd.evu fod bach i ni y caiff wtled ychydig gwell byd yn y man,- ar ol hirnos ddu. Bydd y chwe' di wrnod yn ga-ffaeliad mawr i ddynion wrth ty dydd. Byddant hwy yn ei sylweddoli yn eu eyflog-tri diwrnod yn rbagor bob mis. Hyd- lerWTI y bydd' pob gweithiwr fn y chwarel yn ei sylweddoli yr un modd. PRIODAS.—Ddydd A'lawrth, yn eglwvs Nant Peris, unwyd mewn prodas Air. II ugh Llewelyn 'WiMi.a.ms, Cadfan House, a Miss Catherine Jones, Mur Alawr. Gwasanaeth- wyd y seremoni gan y Rheithor, L. Jenkins, B.A., a'r Parch. !Hugh Lunt. DROS EI WLAD.—Boreu ddydd Alercher daeth y newydd trist yma fod' y inilwr ieuanc, John Gilsby, wedi ma.rw o glwyfau dderbyn- iodd ar faes y frwydr yn Ffrainc. Mab yd- oodd i Mr .a Mrs. Gilsby, Bethesd i St. Nia. ydoedd ond prin 18 mlwydd oed, ond yr oedd wedi i-inuito Iron ar ddechreu y rhyfel. Bach- gen disglaer o ran ei alluoedd ydoedd. Yr oedd yn neillduol liofF o dt'arllen, a meddai wybodaeth eang. Pan yn yr ysgol yn Dol- baarn, safai yn uche! bob am? n\ a pliasiodd yn ieuanc iawn i fyned i'r Y,-gol Gano'raddol. A no drachefn gwnaeth gynr-'dd amIw., yn ei addysg. Yr oedd yn foneddigaidd ei ffordd, ac yn barchus iawn o bawb. Gresyn fod un a. gobeithion mor ddisg'aer iddo wedi ei dori i lawr mor gynar ar ei yrfa. YN MLODAU EI I>DYD DIAU.—Gyda gofid a hiraeth yr ydym yn hysbysu am far- wolaeth Miss Ellen Mary Williams Afon terr- ace. yr hyn gymcrodd le ddydd Sul, lonawr 21ain, yn 21 mlwydd oed. Alurch ydoedd i Mr. a Mrs. William Williams (Cae Mawr gynt. Yn ddibetrus y gollir dweyd na heb- ryngwyd i'w bedd gynieriad prydferthach, glauacli, a mwy cyflawn nae Ellen Mary. Fel v dywedodd y Parch. R. O. Hughes yn y gwasanaeth wrth y ty, ei bod yn ber-arogl yn mhob man. Un o blant v Seiat a'r Ysgol Sul ydoedd'. Enillodd lawer iawn o wobrwv- on y Cyfarfud Alisol a'r Gym an fa Ysgolion. Dioddefodd gvstuad maith, ond yn hynod dawel. Hebryngwyd c; gweddillion, pryd- nawn Iau, i fvnwent Bryn'rodvn. Cyflwyn- wyd blod/udyrch ar ei harch gan ei dosbarth yn Preswylfa, a chan eglwys y Clegir. M-ARW.-Bore.u Alercher, ar ol dioddef Qystuddi am fisoedd, bu farw Mrs. Jones, Pant nu. yn 70 mlwydd oed. Dyma eto un o ffyddloniaid Seion wedi ei ehvmervd ymaith. Yn mhob moddion fyddai yn S-eion (B.), bydd- ai Mrs. Jones yn sicr o fod yno, a son am bethan y ty v byddai ar bob ymddiddan. Claddwyd hi ddydd Sadwrn, yn mynwent Nant Peris {angladd! preifat). ALLOTMENTS.—Fel yr hvsbyswyd ych- ydig amser yn ol, fod 34 o be sonau wedi gwneud cais at y Gyngor tPlw-f am allot- ments, a phenderfynodd y Gyngor wneud ei oreu erddynt. Nos Fercher diweddaf. gaiwyd hwy ynghyd er cael adtodiad o'r hyn oedd y Cyngor wedi wneud, a daeth nifer dda. yng nghiyd. Penodwyd Mr. Ellis H. Williamg i'r gadair, a rhoddwyd yr ad-roddiadi.gaii Mr. G. H. Jones, Haulfryn. Dywedodd fod Mr. J. R. Owen yn barod i roddii iddynt Ddol v Goeden, ond fod Mr. E'lis Owen, Fotty, y cymerwr presenol, yn dad'eu y dylai gael bivvyddyn o rybudd cyn rhoddi ei ymgymer- iad i fyny. Yng wyneb hynyna gwnaed cais a.m gae Padarn Villa. CoHd,-)d(t inliawsderau yma drachefn, gan afrosymoldeb y pris nen vr ardretli. Pasiwyd y*n unfrydol fod i'r Cyngor Plwyf anfon at Mr. Prothero, Llyw- ydd Bwrdd Amaethyddiaeth, yn gofyn iddo symudi yr anhawsderau gydd ar y ffordd i gael allotments yn ein hiardal ni yma fel ardaloeddi ereill. Teg ydyw dwo.d fod 140 yn dibynu am eu bwyd ar y 34 yma sydd wedi gwneud y cais. LLAWFER.—Llongyfarchwn v rhai can- lynol ar eu gwaith yn enill tystvsgrifau d-an nawdd -Nfi-i. Pitman a'i Feibinn,—Theory Certificate: Misses Gwyneth Peest Jones, 'Rallt Goch Lizzie C. Tliomas, Yaynol Cot- tages; Nesta Roberts. 'Turner Street. Tyst- yserif Elfenol ddiweddaf: Evan Llewelyn Williams. Upper Snowdon Terrace. Elem- entary: Daniel Meredydd Closs, Bodnyfed. Llongyfarchwn Meredydd yn enill tystysgrif mewn llawfer yn yr oed ieuanc o 12 mlwydd. Gbifidus i lawer a'i gydnabod yn L'anberis ,a'i- ardaloodd fydd clvwed am fai-woheth v tirion a'r tawel William Jones, Ghndwl:, Pontrecastell. Ru farw ar v 24"ill o'r mia hwn, ym mhres.wiylfod ei frawd1. Hush .Jones, 122 Northunnberlsaid T'erraoe. Everton, Liver, poool. Daeth i LeiTJwl' i droulto ychydig amsetr at ei ferch. Airs Win. Hughes, 154. Bootle. Yr oedd wedi di- Oiddef t'awer yn ddfUveddiar yn ei feddwl o herwydd iddo dderbyn v n&wvd'd o Swyddfa y R.liyfel fod ei anvvyl faib, Evan Hugh, ar goll yn rhywle yn Ffrainc, a.c hefvd ei fab arall John, yr hwn a f daeth gartref o'r Dar- danelles ychvdlig gyda blwydd'vn yn dol, ae a fu mewn ysbytv yn y wlad hon am vsbaid na dychwelodd gartref. ond yr oedd derhyn v fath '^hoek' fel wdi cael vmvvared o'i heffeithiau eto. d--1' fab avail vn Yarmouth, ac yr vdvm vn i'r srvda'u gilvdd fod rn wa !-dd c'n hra;wrl, In"11 taWf\! n' ci'irwgna'~ir' ^dd. nr foj v hu I'vil- hti farw. a bvd rp/"v■ redy chweeh o- fe:Kiori « ohedair o f'-rched i "Jl"1 ar ei -o l. .V 'wch hvd v b re v seinia Udigorn Duw.—'H.J.

CONWY. CYFAKFOD Y PRIF WEINIHOG YN .KGH.AERNARFON.Dyimllnil, galw sylw ein darilenwyr at yr hysbysiad a welir mewn colofn arall o'r papyr pal-thed, ymweliad agos- haol Air. Lloyd George i'r Dywj'sogaeth. Er eu mwyn eat hunain ni ddylai'r etholwyr gftlli .dim amser mewn apelio at y goruchwyiwyr Rhycldfrydol a Cheidwadol yn. eu gwahanoi tidosba rthiadau am Docyua-u Mynediad i mewn i'r oyfarfod.

BETHESDA GARTREF O F I- RAI A C. —Cyr haeddodd nifer o feehgyn ein bro ac sydd yn filwyr yn Ffrainc, gartref yr wythnos ddiweddaf am ychydig '-sai-b. Pies. Willie Griffith G lanog- wen Scliool House; Thomas K. Joiies, Station House Hariy Thomas, C'efnfaes Terrase; Al- bert Williams, Caxton House; John Richard Lewis, Brynteg Strett. Buont yn hrwydro yn galedyn y brwvdrau pocthaf. Y mae yr olaf a. emwyci ynglyn a'r Ajtitlfery. ac wedi bod yn Ffraiinc am ddwy flynedd. Hefyd, cyriiaeddodd v Milvv.r Isaac Jones, C'urneddi, gai'tref o ^eddyg'i'Li yn Scotia,id. 1,le v bu am amsor .-nuuth, v ed.i ei ..glvvyfo yn drvvm- iawn, ond drj gweled fûd '.rw yddio-n gwel'a arno yn awr. PARC Y.RÜG-ER.Y He ac ?-dd wedi cyf- M&witi m? yai yn yr airdal er t-oriad' allan y rhy- fel ydyw y pa'c c,ed' "choc.y m;ie- agos yr hoil gotxl '.<?d? en eymituo, a r Hi:')? mc?n Ahediafu godwyd i fyny yn y lie i'r am can hwniw, :1' i', '>i p: y v? <■ di! •• • 'i: hio yn v 'arc, er mi; A a d v •• e-. r d rhff.gol y g- f!»n w !< 'vi -I' O •<■> .vm-x.- r mailh « i > R'I• r '.] y ,-yfr■••■wu wel yr arda'wyr ar y 1^' :»n ;i: '.ve 'ant gartre! ni- e y

— 1 _.+- t. v? ?H?ARFQM DAU BETH PWYSIG VNNSHAERHARFON ,Mi F [S?WEPROR 3]. I YMWELIAD Y PRIFWEINIDOG A SALb FAWR YR AFR AUR Os na. elie wch eich bodtUoni neu weled y Prif slcrbawn y gwneip pob ciifFyg i fyny yn yr AFR i IlU H, gan" ein bod bod yn disg-wyi y bydd geny rn ddarlun arciclerclxag o hono, mewn ppyd. Y ¡na.e y Sale 'vedi I wedi j dechreu, ae j/n parhau yn anterth ei phw^v sigr wy d d, I J?I?RCE a WILLIAMS. j '• FliiRCE a WILLIAMS.

1 -;>< j j Ebenezer I MARW.—Boreu Llun, bu farw ,Mrs. Ann Roberts, Tan y Tvlarchlyn, yn 64 mlwydd oed. Dioddefodd gystudd bliu a mait'h, yn cael ei aehosi gan yr hen elyn y cancer. Rhagflaen- ofld ei phriod hi rai blynyddau. Gadawa dr: mab i alaru ar ei hoi. Yr oedd yr ym- j adawedig yn aelod o egi'vys Cefnywaen. Er na,d yn aliuog i ddilyn y raoddion yn gy'?.on oherwydd ei hafiechyd teimlai yn gynes iawn at vr achos ar lawer evfrif. Cyinerodd yr angladd Ie prydnawn SaLlwrn yn mynwent M-iopeiah. Gwa«anaetlr,vyd gan y Paneh •William Griffith, Difgwylfa.—Boreu Aierch- er, bu farw Mr. Richard Williams, Hafod y Braich, yn 79 mtwydrl oed, yntau yn aelod o Cefnywaen. Hen drlgianydd o Gaerr.arfon ydbedd Mr. Williams. Bu mewn gw&»an- aeth am lawer iawn o flynyddau gydà'r Mri. Jones '1 Price. Ond ers rhai blynyddau be;¡. ach yr.meillduodd ar ei flwydd-dal a chymer- odd ei gartref g'yda'r ferch, Mrs. Ebenezer Alorris. Gadawodd bum]) o feibion a merch- ed i alari' ar ei ol. Cymevodd yr angladd le am 11 a.m. boren Sadwrn. Claddwvd yn Mvirvent Llanbeblig. Gwasa.-naethwyd gan y Parch John Oweii, St. Mary. i CWYMPO YN Y FRWYDR.—Y'r wyth- 'ribs hon daeth newydd trist yn hysbysu fud | y Private Daniel Owen. Ceiyn. ClvvtyboriX, wedi colli ei fywyd yn Ffrainc, yn 20 mlwydd oed. Ymunodd Daniel a'i frawd John a'r I Gwynedd Battalion yn Kinmel Park. Daeth newydd rai wythnosau yn ol i ddweyd fod 1 John ar goll, ac nid oes dim vchwanegol wedi I dyfod wedi hyny. Dyma y cyntaf a dcrwydd am dano i gol\i ei f?wvd, o Eg!wy? Y?otdy, a goibeithio mai ef fvdd y diweddaf hefyd. • Yr nedd Daniel yn faehgen ieuanc dyrnunol iawn, ac yn gynorthwy mawr i'w dad, ac i'r bec-hgyn eraill. (lobeithiwii y cant hwythau nerth i dda! y brofedigaeth, ac y bydd 1 "Nawdd v Nef" fod arnynt. Gydymdeim- lw-i yn ddwys a'r teuhioedd uchod, yn eu profedigaethau chwerw. CYFARFOD DIRWESTOL Y MERCH- FD.—Cynhaliwyd yr uchod yn N?-?.npt Ebenezer. prydnawn A'lcrcher, dau lyvydd- iaeth Mr. Owen Jones, New Street. Dech- ? reirwyd trwv ddarlleit a gweddio gan Ylrs. i Jones. 'Ren Incline: yna can gan Miss bnn- ice Williams a'i pharti; anerchia.d gan Alr-s. 'Pritchard, Deiniol Road, ar ddirwest: ad- roddiad gan Aliss May Jones, a chan gan Aliss Eunice William's. Darllenwvd ysgrit o'r "Gvrnraes" gan y Uywyddts. Cyfeiliwyd gan Airs. Griffith. Llvsmyfyr. Dymuna y i chwiorydd ar i ni roddi anogaeth daer ar i ychwaneg roddi en presenotdeb yn v cyfar- fodydd uchod er ceifiio hyrwyddb yr dirwestol vn yr ardal. Mae vn debyg na tu a(i;f-,g erioed ag y dylem ymdrech mwy, a gob- j ithiwn v bydd mwv o lawer o hyn allan yn mynychu v cyfarfodydd.

DYFFRYN CLWYD TREULIAU TEITHIO.— Penderfynodd Bwrdd Gwarcheidwaid Llanelwy i gyfarfod yn fisol yn He hob pytliefnos, gan fod eostau teithio wedi codi mor uchel. Bu'r un mater hefyd gerbixm pwyllgor Gwallgofdv Dinbycb, yn eu cyfarfod diweddaf, ond ni phenderfyn- w.v d dim. W.Y (i '(IiM. y 15fed cyfisol, bn MrR. Watkin Davies, Plasyngreen. yn rhanu gwobrwyon i'r plant, yn ysgol ddyddiol Tref- nant. Bu iddi hefyd ar ei chost ei hun roddi gwledd o de a bara brith i holl ddeiliaid yr ivsgol, a. diolchwyd yn gynes i'r foneddiges haelf rvdig am ei charedigrwydd. DINBYCH.—Agorwyd yr ysgolion dyddiol ddydd LInn, wedi bod. oherwydd afiechvd yn mhlith y plant, yn gauedig am amiyw wyth- nosau. Cwynir fod yma. brinder athrawon fel mewn ileoedd ereill, gan fod cymaint wedi eu galw i'r fvddin (dros ugain mil. fe ddywed- ir), lawer ohonvnt ma.e'n ddiameo fuasai vn liawer mwy buddiol iddynt fod adref gyd'a'u gwaith. ATARW ATHRAWES.—Yr wvthnos ddi- wNldaf bu farw un o athrawesau Ysgol y Cvngor. Lon Goeh. sef Price, merch Mr. a Mrs. William Price. Bron Han1. Yr oedd yn ferch ieuanc rinweddol, yn aelod rrefyddol yng nghapel y P>'e-bvteriiiid. Valt, Street-. He map ei thad yn ddiacon parchus. Bydd cod- pel ar ei hoi mewn llawer cylch. a. chydFm- deimlir a'r teulu trallodedig. Hv'fvd, yjidTa sydy'n didechreu'r wythnos bu farw Mrs. Llovd, Ma-chnn House, anwvl briod Mr. Dnv- id Lloyd, masnachwr coed. Yr oedd All's. Llovd yn wraig ragorol vilo ngvvir ystyr y gair, ac vn fam dyncr a. gcfalus. ir oedd yn aelod ffvddVm yn eglwvs v Csipel Alawr, ac vn rnvn-ych" Ysgol Sul Bod a wen. ac yn ath- i-nwes lwvdd ianus vno. Ovmerodld ei ehladd- pdiVieth e v dvdd L'un canlvn d. Gadaw- ruld briod. tair o ferched. ac un Tii d). A~nnhyda ]hi"v.'s o bevf.hvnaRau ereill i alaru ar ei hoi. Y~ TRFBUNLYS.—Yr wvthiv s ddiweddaf bu rhai ugeiniau o hogia v ddf"yn yma o flaen y Tribunlys. llavyer ohonvnt yn feehgyn oddiar v ffermvdd. a C-blfodd y mwyafrif o honvnt. eu rhyddhnu Ihyd n-es :v ceid eraill i £ yptervd eu lie. Yr oedld yr ama°thwvr wedi ('apt eu taro a dvchryn nan welsant y rhvbudd yn galw hanner y gweithwyr oddiar y fferm- ydd i fvnv ar unwaith. a'u bod yn myned i roi y class 0.3 i gvmervd eu lie—class sydd yn cael ei wneyd i tVny, fe ddywedir, o jewellers, teilwriaid. a piano tuners, a. gwnititlkvel wyr vhngoTOl. yn ol Mr. Prothero. ond rhoi fforeh a rhaw yn eu dwylaw. Rhvfedd y syniad sydd can rai. pobl am wa:th n'f'rm. Maent yn meddwl y gall unrlww fath o ddvii neu d J| ues ei gyflawni. Wlth gwrs, eu han- wvhockleth svdd vn peri iddvnt feddwl folly. rae'l' tywydd c,,il,d -(li-ni yn ei srael er s rhai wythnosau yn peri fod gwaith y fferrn" l,d yn mhell ar ol.a pliiii I]-ii ff'friol bydd raid i'r ffermwyr roi eu holl egni ar wnith i barotoi ar gvfer hau yd gwanwyn a phlaTlII tat,w. ac heb ddynion at eu galwad bydd yn j amhosibl i'r amaethwvr gario y gwaith hwnw ymlaen.

REPLACES MEAT AND EfIGS Shredded "ATORA" Beef Suet makes the lightest puddings and pastry and the creamiest milk puddings..No skin, no lumps, 110 waste. 1 lb. equals Htbs. raw supt. Always fre?. Ask your  :1' "A TOR-\ 1 Ilh. }Y1xes, Ask your grocer ?r "ATORA" 1 M). b?xes.

.wn SARN j PENOD1AD.—Bydd yn dda iawn eiiym. imb amser giyvved am em pobl ieuanc yn dringo i svvydd-i am-iivded-dus. Da iawn ge-n- ym ddwcud fori Mise Elizabeth O. Wa/tkin., f J3.A., Try gam, wedi ei ph.¿;Ilodi'n ysgrifen- ydeles gpiiiv.icho? (private secrt-tarv) i'r An- I rhydeddus D. Lloyd (reorae ein Prif Weiiu- 1 dog. Cyn hyn yr oedd Ali-S Watkin vn dal swydd o dan Fwrdd Alasnach Llundain (Board of Trade). Mac Miss Watkui yn dechreu ar ei gwaith ddydd Llun (heddyvv). •Dymunwn idd-i bob i'lwvddiant eto yn y dvMot.—?H&f- ljNN-vGld,iit cto vii v ?" ?. Watkin, '-r hwn sydd p)? W.th amser yn y Fyddin, yn dwgwyl am air i fyntvl i'r "Cadet School" i ymbanvtod ar gyfer bod ,yn swyddog1. Dy- munwn iddo gaet ei gadw yn ddiogel yn wyn- eb yr alanastra mawr. a. gobeitiiiwn y cawn ei wteicd yn oJ. a hynny vn fuan pan y bydd 'heddwch wedi ei sefyctta, a banner buddug- oliaeth yn ein dwylaw. 1

NEFYN CYFARFOD Y PRIF WETNTDOG YN NGHAERNARPON.—Dym un i r galw syiw ein darilenwyr at yr hysbysiad a welir mewn coiofii arall o'r papyr parthed ymweliad a.gú- haol Air. Lloyd George a'r Dywysogaeth. Er eu mwyn eu hunain n7 ddjylai'r_etho]wyr gpUi dim amser mewn apahio at y goruchwyiwyr Rhyiddfrydol a Cheidwadol yn eu gwahanoi aldosba rthiadau am JJocynau Mynediad i mewn i'r oyfarftxl. Ij

BANGOR. I CYFARFOD Y PRIF WEIXIDOG 1"N 1 NGHAERNARFON.—.Dymuiiir galw eylw ein darilenwyr at yr hysbysiad a welir mewn cololfn arall o'r papyr parthed ymweliad agos- ihaol Mr. Lloyd George a'r Dywysogaeth. Er eu mwyn eai hunain ni ddiylai'v etholwyr golli dim amser mewn apeKo at y goruchwyiwyr Rhvidd'frydol a Cheidwadol yu au gwahanoi d'dosbarthiadau am .Doeynau Mynediad i mewn i'v cyfancid.

CtDXABOD CYOYMDEIMLAD. Dvmuna Mrs. Dav:cs. n¡a.n v Morfa, Dyff- ryn. a'r teulu gydnabod gyda dlolchgarwch y 'fliaws llyl.hyrau a'r mynegiadau o .gydymdeim- lad a dderbyniasant yn eu profed,i-i.etil golli priod a tlind. Y mae'n amhosibl idd- ynt ateb yr iiof[ lythyra».'

GENI PNIODI MARW i IIAU. JO'N'ES.—lonawr 26, wedi und ychydig wael- edd, Mr. Robert Owen Jones, White Horse liui, Caei-narfon (gynt o Lundain a Bangor) yn 45 mLwydd oed. WILSON.—'Yn Sera niton, Pennsylvania, ar yr 21ain o'r mis hwn, An, Al. A. Wilson, gweddw y diweddar Mr. II. Wilson, 28, Selibourne Street, Lerpwl, a merch hynaf y diweddar Air. Samuel Lumley Daviee, Tower, Penygroes, yn 57 mlwydd oed. •LLOYD.—lonawr 22ain, ym mlireswylfod ei tei-ch, CdedmacLcig Farm, Talysarn, Mr. Ro- bert Lloyd, yn 79 mlwydd oed. DA V IE»S.—lonawr 21aiii, o ddeutu 69aiu mlwydd oed:, Mr. John Davies, Ty'nybedw, Abergele. EVANS.—'lonawr tMf«I, yn 80ain mlwydd i; oed, Mr. Joseph Evans, Hafod, HenUan. gr Din hycll. iHUGHES.—Yn Boston, Unol Dalaethau yr America, y Parch J. Cromwell Huglies, gweinidog gyda'r Bodyddwyr, brodor o Fiaenau Vfeitiuiog, yn 40 oed. ROBERTS.—Air. Tliomas Ruberts, Penllyn, i Glas good, yu 80 mlwydd oed. OWEN.—Yn nhy ei chwaer, vi-. Bwlan, Llaji- dwrog, Nurse Owen, a fu am 40 mlynedd yn f am aeth yn Xhlotv Caernarfon. 11Cl:\TYRE.lr8. Ja:íle Melntyre, 1 RJlÎw- las Road, Talysarn. PRITCHARD.—lonawr 25, Mr. Alorris D. Pritchard. Bi-yw Eryr, Clyunog, yn 77 mlwvdd oed- I JONES.—lonawr 22. Mr. Edward Jones. Llanegryn, Towyn, yn 87 mlwydd oed. JONES.—lonawr 28ain, John Jones (Bryn- | gwryn). 10, Dinorwic Street. Caeriiarf-oii: Gadawa briod ac ml chwaer i alaru ar ei ol. Yr oedd yu gvmeriad taw-el a diab- sen. (.'leddir yn Llanwnda. ddydd Iau, angladd cyhoeddui?. Cychwynir am 1.30. EVANS.—Yn 31 mIwvdd oed Mrs. Mary Evans, Rhiwlas Rmd, priod Mr. Gwilym Evans, is-at-hraw vii, Ysgol y Cyngor. CJeddir he.'dyw (Llun) angladd preifat. Dymunir ar i'r "Drych" wneud «vlw o'r J uchod.

I MARCHNADOEDD ABERYSTWYTH. Dydd Llun.—Ytnenyc Is He v pwys: vryau 6 am Is; cywenod 5s 1 7s v ewpl; Irwyaid, 6s y ewpl. LLANGEFNI, Ddydd Ian.-x menyn ffres Is 9; y pwj- vvyau 6 am Is j moch bacli. 21s i 32s moch tewicin, 8c a 8tc v pwys; pore, is 2c i Is (k y pwya biff Is 3c i Is 8c pwys. PWLLHELI, Ddydd Mercher..—Yrminyn (cyfanwertho!), Is 7^ v pwyd; y-en?,n (ail- w<?t;hu). Is 8}c; wvau <cvfan?e!thol). 2% y 120 cigoedd, 10c i 1-s 4 moch tewion, 8-Jc perohyll. 20s i 30s. WYDDGRUG. dciiydd Mercher: Ynienvit • Danaidfi) 2s lc i 2s 2c y pwys; biff Is 2c i Is 4c v pwys mvtoii Is 2e i Is 4c y pwysi, ?ABRN'ARFON. ddn1d Sa.clwm.-Ynwnn¡ Is 0c ?- pMy?; wyan 5 ? ?? Is j B'.)? !?. 5s i 7? v cwpl. AIOCH. I }. f¡OC'H. | GYDA'R PF3LLERR. i fArb<?gt'r" ".) G en?c n ) { BIRMINGHAM. d-^Kdd Sadwrn: BacwlI 20s; perdhvll 20s; h>Tchol 18s i 18K 6c; Car- trcf :-Bt' W II 81"; hychod 7, I i -=- -=-- Argraffwyd dros y Perchenogion g-n.n Thomas do'ne^, a chyhoedd-vyd vn Swyddfa'r "Genedl," New Harbour. CaTiarvcn

Y GYNGRES LAFUR. (Parhad o uiiiaien G). ———— j £ i' oeddwn i filltirc edJ odd yn, j-an 'eii,.erf: ti- 5fyd stx oiciVv rth gwr: J^an ddasth iy Ughyd-vveithwyr a -.i,an ar streic newidiais fy agwecld. Yna teun ais iod t u brwyiir hwy yn dr i mi (Cym.) YmunooL.' dynioIl a mi (Cvni. deiraient fod llalllr yu nod ymo^xiiad anghyf- 5^vcn ac yn cael ei aauduiifyn a sr?n gwyddogion taledig,—(Cym.)—.1 r ymdrech j wyth o fy iirynouu a iniiiau i'r i iQdalfa, rhoed ni mew 11 eaichar, a :-yiaud ■vy'l si o'n hardal enediigol. Ni roed cynudcuad J in ein herbyn. Ni rned prawt arnom Yn awr cynhygir :do;o ddychweiyd i Glas- J1 gfyw ox vr amod v ibydd iddo arwyado yr v m jsymera a gwei rheolaidd ac yn fiyddiou. J ac y bydd yn niuL.ll i w uudeb llafur. Ond. flleddai, 'Pan adawaf y Gynhadledd hon, nn ? f\ af adnf i G:?gow neu fe ? i garchar.  Cafodd yr her hon gymeradwy?'th fyddaro ^$j a o.¡lywyd hyny g'!l gy?? mawr. ?eidwdf! eynr)lGhivi wyr ar y cadc'.riau, gwaeddasaiit yn 1 airsjJlus am 'Hendeison.' Mr Henderson j oedd Ac-iod Llafur y Cabinet pan a'ttudiwyd Kirkwood. Y Cadeiryda Os ydyeh yn bar^d i wrandn »rnaf—(Ni chlywyd r han oiaf y friwddeg gan y cr.-jc'nfloeddio 'Henderson' o bob cv/vr o'r LU,-id d. O'r dlwedd Uwyf.'dodd y oad?irydd i wneyd jj {>i hun yn g^fvwadwv, ac TI!edJai-' 'Y rii-te -N,li- j Henderson yn barod i wn yd rnynegiad os y 1 gwrandeweh arno. Y11 sicr, nid Off; dim yn gaKv arnoch i f d mor gynnyrius (Liai->: j 'HemJerson' 1. chym^-adwyacth). y mae Mr Kirkwood wee; gwneud n:ynegiad, ac yr wyf j yn fatcli ei fnd wed; cael v cyfle i'w wnent! (tilai: Fe wnaet-b ei V:2ith yn a cliyin.) Nad awn ymhe:1 na ehawn drofn LCI. cU OoSyuodd Mr Her.deraon am i bwv,ilgor y gael ei benocJ i wneyd ymchwiliad, ac n).e<d?. '()s yr ydw?' i ael fy nghondemnio. ?ad?w?r ? .mi ?:el '?y D.?'?d/'tnn'. ?r 01 gwneud 'ymchwiliad .lawn, JT hyn Siydd yn Yna gan w-aeddi C,yNvcl- clvweh* t-lvwt,du(i'i,i Mr flariillie. mai'r «nediga&th-fra:nt hon a -wrth- od'.wd i Mr Kirk.vo-d, gyda chardyniad ui <Jiirit<J CENHADWRI Y PRfF WEIXIDOG. Ar ag ?ri'td v Gvn?nd'?dd. dnr'l?notid Mr W?'-d!? df?7"?m oddiwrbh v Pr? Wf?rf? ? i (Mr Henderson. yn eu tlongyfarch ar eu ^jjwa'th vn ne-ndf i'fvTia ovmrvd en rhan o faich Ÿ ??r?'?'?? vi"??.] a'r ym'?'rch fawr hon (â- rn'líd,' 'haw''?u ("ds'r"?'?t-th!'L Y-'? jw-hnnnl ovmc^^av pth R chwt'rthm. odd ui g?.w.»och oddi- wrthi Nnrthfiiffe?' GWMTK AR pL Y H.Hi hKL. | 1-1 Cynhy^j'odd Mi-. Ben lumer (Urulft) v G^\ ehyddion), en bnd i fabwysiadu idr&dd- iad v pwvilgor gwcithiol yniglyn a i sLerwydd v gwaiib ar ol y rhyfel, yn yr hwn y go,yid i'r synhadledd ibrotostio'n bendant vn erbyn v gw'a'ith o og.:d y milwyr a rydd ftch' a'r <nve:t!r.vvi- cad-c5da-rpar, mewn sefy'l- oedd newvdd fd m;-tpr o tlns^n, ;\C yn erbyn y .-]dvled?wvd'd civhopddus hon o droHglwydon i dvngtu'ol. Jeu gynideitha^an cyt- td'lrar neu i unrhyw un o'r awdurdooaa m'lwroL Cefnogwyd hyn g:111 Mi* J. B&U Dvvvedodd Mr Hodge Tnai ei brif nod < pin oedd mt-wn s\vvdd o-^do' eeisio eael alian sut i wnelld defn* dd goreu o'r Cyfi-,eNitifeycl(i L'aftii- oedd wedi cael eu i fvuy. Set'- yd".Id tuag wyth g'ant- o Gyfnewidfeydd Llafur j .aewydd i'r a,mean 0 ddelio a'r broblem fawr j lien, a'i ddvmuniad d oeud C1t'J dwylo ddynt a fyddai mewn cydymdeim! id a'r holl1 ckienjai ido'vr.t. a. ewncud y gwaith m?r rwydd ;d,?,.vpt. aawncud v-waitli mi-)I, I,W Y 44 1 RHYT>HA.U'R MILWYR. Cynhvgiodd Mr Bellamy eynlivgion y pvvvll r gweitliiol yng'yn ?. bydd'ii oedd, AT hvn ,.4!(W fe! y can!YN:— 'P-aii dd-av hed'dwch gol,yga dacfgorffoii a e,i wvth mil'wn o rai sydd yn eael eu t,aln'n awr o gr-onfeydd cvhf>eddn.s, nn a-i am -.vasanaethn yn y fvddin. mewn ^•wai+h. cad-ddarpar..neu ddiwyd;nau erodl. pervgl difrifo! o daflu fiawer a'dan o -«.vaith, go?twng cyflosj an. a diraddiad parbaol o safon bvA-yd. ac. n:d e'lir ei ochel ond yn unig drwv dreftiiad eenodlaethol p^rrvdol. Yn -w-vileb hvn. hon ar v iLlvwodraofh i ffnrno ei chvnllun, a gwnenu yrolaen Hrvw v t''e?nia.dau »ngem-heidiol i gyf- arfod a'r riTrio-v!ch;n*daii 11a w'elwyd eu telr g ynlrhn a diwvdiant. Ma'bwj'sr'ad wyd. v perderfvniad PEXODI PAYYLLGOK. Cvnh^giodd Mr Bramley y pendertyiiiad a nlyn :— "Fod y id hon, ar *1 elywed i«;hr Mr Kirlrvvood ao ochr Mr Herd^ ->on yngh n a hdynfc y Clyde, ac hefyd awgry a i i Mr Henderson v dvlid gwneud ymchwiliad i'r mater gan gynrvchioI"w"VT o r gynhadledo;, yn ipytimo i apwyntio pump i weithredu fe" pwyllgor. lllg nghwrs r drafohie.th gofynodd un cvn- rychiolydd i Mr. H^ndexson,—'Paha.m na. ym- dfii-s-wyddwch?" Mr Hender.«n Pc bua^ai raid' i mi ymihh- jaNvvdAo bnasai raid i nu ymddiswyddo boh i blec-rio rliai oborioch (Chw.) Wn 1 ddim na fuaswn Ïn pe buaswn am b'e:io fy hnn. Yr wyf am weied y rhyfel lion drosodd. f-Cym.) Pasiwyd y penderfyniad. DDYDD IAU GORFDDARTH AR Foll)Do., C.yn'nygiodd Mr Ramsay lkDmald y pen- derf3-ll, ia.(iia ganlyn o eiddo'r pwvilgor gweith ioio. ynglyn a. t'holli •— Y ll, vvvneb v y-r -v 6 vm w,-( I l "Tn wyneb y ddyled arulhrol yr ydym wedi aiyned iddi yn yat<xi y rhfel. a'r angenrh^d- rwydd am leihau y heichiau arianol eenedl- noihol mown trefn i aUuogi'r yn Hwyddianus Vm fmattflinadivedd y hyd gyntLod ag y daw heddweh, fod y Gynhadledd liitn vn hawilio i'oo! cynUiin cvfiiwn o orfol- ar gyfoeth pentyredig i gael ei roddi ruiewii gr3-ni o hyn yrcdaen. gan gredn 11a ildiVr un ovnllun o dreth yr lncwm neu dull 01-11 or-elw ddigon i ryddhau 'r wlad o ddyle<A ion trvimion. ae y byddai unrhyw vnigazz i dolli bwyd! neu unrhyw angenrh"idiau bvwyd j ..1 f.reill yn anghjrfiawn ac yn d-dinystrioi i'r Xliaws mai'r unig syl'.veddohad ir yr anhaws- terau sydd wedi CKXH y(ivNN cyn!lliii dinsy yr hwn y ceil" yr v incwm oenedlaethol itd^jnydidol angeiirheif7iol yn bennaf o,{ret h; m, rjn.:(>ngvxx'hol a tho]] ar foethau. ae y dvlid cynihyddu'r d-fll ar inewin na enilli-r < lafur yn fel na fydd yn Hai Wi. 15s v hunt yn v gradnfa-u uchaf." G-ofjynodd Mr Will Thome, A.S., paluvni. pan rocclkl cvmainr a gvffro vmghy'ch ctnedl- ."tebhoili oyfoeth. n.:mi oeddynt- yn barod y ffigiwr yn y penderfyniad yn 2t:ff yn lie 15s. Y Cadt-irvdd.: Penderfvniar/ trt-thianfl ydyw hwn. 110 os y cymerwch los all an o Ixd) 90s nid ydhrdh yn gadsel rhyw lawer iawn o, y cymerwvh ?0s ,,h o'n hint,¡n yr ydY0ht ""n eu ?adael yu dio?il?-n ('Chw.) !Mr Thome: vdveh. ■ y Ca<Jeirydd "Wrth gv:rs. yr N-r?k- eb Y Ci<?f")-yd< \V''t?gv'rs. yr vdtyc h Yn dd?ynot i-Air 'rhorne: .1'ci,li I' 20s vn He CWFSTIWN 1 ■Cynhy,cV'Hkl P-ure Gl -'lor l>ei dvrfyn'ad ¡. maith. a'i fod radw hed-dw;i yn d'bvti'i ar v du-h rth gweith'C'l cy^ger.^d'- netlv• "iiKigodd a'w vngrbvd Fwrdd C\n- RenedSaethol y Scsia-lwyr, a'r Gyncres i ia-l?idd Gva^enedla.ethol yr un adeg a'r Gyng- ■j'es Heddwell. I •Cvnhvoiodd Mr Will Thome j i'r -nerwyl en bod i pH>r e-farfo d o un<lt!bwv.- j llafur a SosiaUvyr y Gallnoedd Cvngreirio1 » yi-t bvtrach 11a gal w -yfarfod ey<5-grnedlm ,tli- ül, ac vmhellach. fod v Gynh^d'^dd t.un? fd vr vm??d i bnrh;? hyd i?s N? ->or j h<'? h?dwch." ,¡ R?d?-n?d?-fY?i:'? '?y?.u'f''<?? ,.) y can-Tyn :— u 1 DROS W1h f" i YN ]RT?BV\ ».4r? 00!> 2 1'. 1 Iia-.v!i >cld Mr lDomt- t--a y 1 4-1 i I n ei roi i bieidlais a phleidleisiwyd fe! y ca:I- lvii v DROS 1,036,000 YN ERBYN 446,000 I I- "Paham na, i-oddwch cnwi gymeraawjaeui i hynvna?" medtiVai Mr Theme wrth y fintai o'r I.L.P. oedd N,ii bresonoi. "Hwre i'r Cydigenodlaolliol," meadai rhyw S tit vr vdve l i tgvnrychioiydd yn wtn-.a,dd, a Sut yr ydych I' yn hoffi hwn yna? "Pwdr" meddai rhyWirn o'r oriel. Oynhygiodd Mr E. C. Fairehild bender- fv.niad yn ha-.vlio fod y Liywodraeth i drafod heddwchi vn fuan. Dywedocld. Capten' Albert Smith. A.S., ei fod wedi gwasanaethu yn y gwarcli-ffosydd ac allan ohonynt—(Cym.)—a'i brofiad ef oedd y biiasai'r dynion sydd yn y ffrynt yn dwpyd. | —" Fe ibarhawn i ymladc* hyd nes y 1'ethar v r sarff hon o filitariaeth ;:¡.m hyth" (Cym.) ir vr -itinraniad .T>]eidlouiwvd fel v canlyn I S DROS* Y PENDERFYNTAD 302,^0 YN ERBYN 1.679,000 ?, I Mwvafrii yn erbyu 1,385,000 I