Y Genedl

DYFFRYN CLWYD Nchs Lun, Ionawr ^;un, yC1 j'lSgoMy egiwys Prion, bu eviaifod gaji Yr ællä't't-nwyl' 1 di-efiiii ,r gyftr caei nadyd pytatwa. i liUl- barth Prion. NLkitNv I. -xr wythnos duiweudai, ac eJe yn fab Sudill miwydà oed, bu few Mr. Joseph Evans, o fferm yr Watod, Ltaneiyad. Jir wedi ei goroeiu ers llawer o anwer yr oedd yn pan yn aviwd siriol a tiyddan. Yr oedd yn hanu o hen deulu Mo,iyn, Hawaiian. Claddwyd yu myn uwnt liunLUui. Gadawodd ddau fab a ciwy iercui niewn ga.,ar a cbwiUi- dod ar ei ol. RliAN U G\\ OBRWYON. 'Cymerod. d, hyny Ie Y? yr isgol Sirol, ddydd ?'y 2M.m c?iii?i, dan ivwydd??e? y P&TC A  H- Humphrey, M.A., Khei?iK? Hen Han, ?H-ydd HywudraeUhwyr yr ?sg? g'? y"?" y cafwyd a.raith yn li?? a.?-gry?"?'? gwer?i?awr I'r ysgolheigiun. Mae y iwieiu:- m? parchedig ?odi riMi La-wM 1 hvrwyddo a?dv.? y hvid??drei' efs dros 4?am. mlytiedd 'bellach. N? di i, C<f J cl a.<i" Mddiad am waith yr yagol g? Y dywedod^d D. H. D?-ies, B.A., yr h? a F1 .-vfjw|- y d&l'?i yr ysgol i'w ch?o'?" ag yagohon oyffelyb yn y wlad; fod llawer 0 'r bechgyn oyffelyb tysty.gnf?,agwnaethgyf??i a-rbejmi? at ddau o'r?e?vn, 6ef Mr. D. 0. Bv?. mab Mr. Evan Evans, Chap? Place, Dinbych, yn eJUllU dwy ysgolonaiet? C?erth 65p, ac ?Z hyn 0 bn,d yn myned trwy gwrs 0 addysg yn?ghol?g Bangor, a M. J. A. Rob<M? mab R. H. pk&WL,, U.H., Fox- hal! H<?n?"' ??? anuill ysgolohaeth o 30p., y??" ar hyn o bryd yn cymeryd ewi? 0 addysg mewn amaethyddiaeth yn Bangor. cyfeiriod.d y cadeirydd at y gwr ieuanc hwn, y gallatjai ragori rnewn,unrh.)-w gyfeiriad and ei fod wedi d<is ama-ethyddiaetfli fed ei atw- 1gth, ac 2Jnogai ereill o'r bechgyn i ddilyn 61 eaianipl. Cyfeinodd y PrifsVfhraw" at yr aberth d Hawer o'r bechgyn oedd wedi. gadal yr ysgol wedi ac yn ai' wneud-im- ar-ddeg wedi Thoi eu hein'ioee i LawT faes y rllyfel; un o'r atihrawoD ar hyn o bryd 8Yda'r F y ddi* n yn MesopotAmia, 8ef IMr. H. Ii. Jcmes, B.A., a Mr. Skelton, a fu gynt yn athraw yn yr vsgol, wedi rraarw o i glwyfau yn Pframe. Tafodd Mr. Davies waiogaeth uch- el i'w gyd-athrawon, ac ni bu iddo anghofio y gyvT sydd yn goialu am lanhau r adeikadau. Y AAwl oedd wedi ei wahodd i raaiu y gobr- wyon ac i anerch y bechgyn bedd Dr. Taylor Jones, o Goleg Baingor. M'1l' Dr. dysgedig yn frodor o'r dref, yn fab i'r cfiweddar Mr. John Jones, Prifathraw yr Ysgol Genedl- aethol, gvnt- Mae hefyd yn frawd i Dr. Frank Jones, Prif Feddyg y Gwallgofdy, y ddau wedi drnigo i safle ucliel yn eu gaiw- edigaeth. Diolchodd Dr. Taylor Jonas am y gwahoddiad i ddod i gyflwyno y gwobrwyon ac i annereh v bechgyn, mewn ysgol yn yr un dref ag y niaga-yd, ac y derbvniockl yn- tau ei addysg foreuol. Of ear fyddat ceisioi canmol ei araeth, digon yw (fwieyd ei bod yn deilwng o honoac o'r amigylcluad. Wedi cynyg y diolchia,dan avferol ymwahanwyd a. phawb yn canmol y cyfarfod PROTESTK)—•Cynhaliwyd cyfarfbd liuos- og o ffermwyr rh-nnbarth Dinbych yn Ngwes- ty'r Crown, dydd Mercher, dan lywyddiaetih Mr. J. N. Da%ries, Geinas, Hodfa.ri er pro- testio yn erbyn srwaith y Swyddfa Rhyfel yn gaiw rhagor o ddynion oddiar y gerin- vcld,. Caed anerchiadau gam y oadeiiydd, a'r Mri. J. M. Salt, T. Hooson, 'R. Armor Jomes, Robert Uiovd, Edward Rowlands, ac eraill, a phosnwyd penderfynia.d cryf. ar gynygiad Mr. Robert Lloyd, ac eiliad Mr., H. D. Hughes, Plas Chambers, yn dadgan bam fod yr adeg wedi dyfod pryd y dylid cael deal!- twriaeth o berthvnas i aW dynion oddiar .y tir. a'i fod yn amhosibl cadw i fjiny y cyn- yrch piesmnol ar v tir, Hawer tiai ei cbwarir egu. os na cheid sicrwydd na byefdai i ragor o ddlynion gaeT eu cymeryd oddiar y tir.

ATR ANHWYLDEB mwyr oyufredin ydjrw YB D»iffyg Tre-uliad, yr arwyddion ydynt:— Bhwymrdd, Poen ar ol Bwyta, Gwynt, JPoen Bias Drwg ar y Genan, Iselder Ysbryd. Cyxuerwch dose o Davies's Tonic Antibiliou.- Pills ac fe ddiflana'r cwbl fel niwl o flaen y gwynt:— Davies's Pills at y Ddamnodd- Davies.'a Pills at Wynt ar yr Ysiuraog Daries's Pills at y Piles a'r Gravel. Da.vies's Pills at Boen yn y CyJIa. Davies's Pills at Ed iffyg Treuliad. Davies's Pills at Guriaa y Galon. Davies's Pills at Boen yn y Cefn. 'Davies's Pills at Boen yn y Cefn. IC,&vieslg Pills at Ddiffyg Awydd Bwyd. HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth.

PWLi.HEU PWLLHELI YN GrWELLA.—Da genym hyebysu fod Mr. J. W. Jones, mab Mr D. Dloyd Jones, High Street, yn g wail a ar ol yr ymosodiad brwnt wnawd arri-o gan un o'r aiw oedd ar yr un liong ag, cl. GWAEUEjjD. —<Drwg genym ddteall fod Li'fftenaint W. Windsor Jones yn wael yn Gretaia Green, ac fod Hughie, mab Mr. a MTS. W. Hughes, Carnarvon Road, wedi ei gtwyfo vn drwm vn Ffrainc. CYNGOR YR EGLWYSI RHYDDION. -DJ'ma.'r swyddogion am 1917-18: Uywydd, Mr. R. A. Jones; is-lywydd, Parch J. Pulas- ton Jones; vsgrifeinydd, Mr. Caradog- Evaus; tryeorydd, Mr. M. G. Jones. XMADAVIAD.-Teim y diref yn gyff- remnm goHed yn herwydd 6ymudiad yr Heddwa Thomas (65), i Glamdda. Ni fu ynia hood, a.s mwy dymuncd a puioblogaidcC oriofed. MILWROL.—Cymerwyd Proifat D. Mor- ris Parry, mab Mr. Robert Parry, Gwynfryn, yn wael yn Ffraine. Eiddunwa i'r milwr ieua'nc dewr adferiad buan. CRLSTIONOGAETH. Traddodbdd y Parch H. Barrow- Allilliam-, ddarlit-li y nosan o'r blaeti yn Ala Road, ar. "Gristianogaeth yr 20fed ganrif." Llywyddai y Miter. PRIODAS.—Ym Mhentan, ddydd Mawt-th, priodwyd v Parch M. H. Jones (B.), Gors- einion, a Mips L. TYROn Roberts, merch Mr. J. Tyson Roberts, Chwilogr gan y Parch H. Jones (brawd y priodfab), Cycfweli. Miss SeHie Jcnes. 74, High Street, oedd y for- wyn, a Mr. T. Wim:t, Crown Boot Stores, y gwas. Cy?wynwyd y briod?sferch gan ei thd. Traddodwyd aTTerchiad?u gan y Pa;rch- ecti J. Rhyddm-h, D. Thoma? H. H. !i1J:¡.¡¡. a M ?'?- Cafodd y briodas- ei,eb ei beiyddio feI '?? ??'s y Tab- ern1 /B.). Y n050n Aaenorol. jj, Tt 'e f { —Nos Fa?th. yn y Neu- add Di,efoI. "chw??*u-7d, v pantomiime 'Dick Iwys ?St. P?ed? ??? ?? gan blant Bg- lwys St. Pedr. Yr oeddynt wedi eu dysgu gan Mr. W. H. TJmmaa Mi?s Thomas, yr hyn, diau a gostiorfd !^ur MTMer maw? iddynt. Ca.mn Myd gan Ma? Morcan' Miss Madge Wi!Ma.m?. Mr. Gly? Winiams Mr. W. W. Dobson. Miss Jones, a'r Llyng-  Cowie. Y berdonM? oedd M'?g. Wyn'ne Jones, a llywyddai Mrs. Ellis, Rhy? ech 'J TIR I'W AMAETHU.—Dvmuna Mr. G. H. Jones, P.R.H.S., Market Hall, wneudl C'ai, trwy gvfrw" y "Genodl Gymreig" at y Gorphoraeth ^ynglyai a cha^! rhan o dir wed3 ei drefnu yn barod ginda-,mt i ddysgu beoh- gyn ienainc o 12 i 16 mlwydd oed vn y gang- ,tli r a-wr o.arnae hen werthfawr o amfl^thviddiaeth. 'Y mae jil1 barod i gynyg ei ^sanaetih yn. rhad i'w hy- ffotTddi ar ff)rc-Il,"u Sadwm. Bvdd ei wvbod- aeth eang Ynlyn a tihob mathan ■ o qiiefil- yddiau gerddi o amfh.risiadw'v iddvnt, MawT obeithiwn v fr'T^dv v Gorphoraeth ar y cai, ,tp, v bvdd iddf flt,,n a darpar tir ar ei ..fpr, Gwvr p^vb heddvw fod vr a.m- STvleViiada^ c-w-nsnediV 'VTi IvawMo diwvd- rwvdd nddinr Jaw p:lwh, ac vn eTtwediig y di- wyrliant o drin gerddi ac amaethn.

I DINAS MAWDOWY I LLGSGl PALAisDY.—Kos Fei-ch-ei, (Ion. 1 31), llosgwyd i'r Hawr hen balasdy gwych y diweddar tSyr Edmund Bucklfej. Adei-lad- wyd ef dtw haner can mlyjiedd yn ol, ar draul o TO.tOOp. Bu dros 60 o grefftwytf medras yn gweithjo i'w adeiladu am 5 miyn- odd, ac adeitad gwyoh ydoedd o fewn ac all- am Ar ol dyddiau Syr Edmwm bu yn fath o 'Home for Inebriates,' wedi hyny gwerth- wyd ef gyda'r a gw ag ydoedd1 er hyny. Dai-gantyddwyd y tan tua 4.30 prydnawn JMereher. Aufonwyd am fire brigade i DoJ- gellau, 'MaohynKoth, ;t'r DreftteA-ydd, ond' ni a.Xwyd eael un o unman, Gwnaeth y trigolion a'r gweitliwyr sydd yn y coed bob- peth er cael dodrofn y caretaker, Mrs. Baaley, allan, a buwyd yn gweitCiio yn egniol am oriau er ceisio cadw un rhan ohono, a thyb- iwyd v gellid am amser, ond tua. 10 gwelid ef yn eilenyn yn y top yn y darn aTaH, ac yna tiid oedd obaith. Ceisiw-yd eael cymaint o bethau wedyn allam ag a ellid, megis, cyp- vrddau a bookcases. Yr oed-d y nos yn daw- el, on:de lmasai yn dref a'r coed mtewn per- ygl. Golygfa briidd oedd gweled yr hen ad- eilad fu yn ardderehog unwaiith yn cael ei ddifa. yr olldd v tower yn dechreu llmgi tua. haner nos. Yr oedd vno ganraoed d o bobl haner nos. Yr oedd yno gaamedd o boM dT""Y v nos vn,odrvch aT-no, ac erbyn hyn nid oes vn aros ond muriau moelion.

I BETHEL A'R CYLCH I PRIODAS.—'Ddydd Gwener, Ionawr, 26, yn eglwys LlandiJeininlen, unwyd mewn pri- odas Mr. Moiris Jone.s, Coed Bolyn Bach, a Miss Elllen Grace Thomas, Tan Dderwen, Llanddeiniolen. pryd y gweinyddwyd ar yr achlvsur gan y Parch. Morgan Jones. Dym- unwn i'r ddeuddyn ieuanc hir oes a llawer o ddedwyddweh. GWAELEDD.—>T>rwg iawn genym am waeledd; Mr. William Jones, Ty'n-y-Maen, a t John PaiTy, Llys Gwynt, Seion. Hefyd, Hugh Jones, Llys Llewelyn, Saron. Dymun- wn adferiad buan iddynt. GARTREF.Da genym gael croejvawu y (Pte. Evan H. Griffith, Bron Fedw, i'n plitb unwaith yn rhagor, o Bacton, a'i gael.yn edrvch njor dda. YMUXO A'R FYDDIN".—Ddydd Gwener diwrddiaf ymunodd Robert Gwilvrn Williams, Gwyndre, Saron, a'r fyddin. Etrys ar hyn o bryd yn Munsley. Ein dymuniadau goreu sydd i'r brawd vma eto. GWELjLA.—Da Mown, genym iddeall fod Gwvneth Williams, sef merch fach Mr. a Mrs. Williams, Arfon House, Saron, yn gwella mop foddhaol ar ol bod ohoni yn ysbytty Bangor, o dan driniaeth law-feddvgol.

CAERNARFON. I CYMDEITHAS LENYDDOL ENGEDL— Nos Lun, yn y gymdeitha« ucJiod, o dan lyw- yddiaeth Mr. E. P. Evans, B.A., traddodwyd anerchiad ar "Brotestaniaeth," an v Parch. R. G. Roberts. Caersalem. Cafwyd gair hfjfydi gan Mri. Robert, Williams, William Griffith, John Parry, Dinorwic Street; W. J. Jones, Bryn Derwen; Griffith Owen, a'r Parch. John Owen. M.A. RHODD.—Fel cvdnabyddiaeth o'i wasan- aeth, ac yn rhanol ohervvydd y ff-aith fod cost byw wedv^codi llawer. penderfvnodd eglwys I Pendref /A.) yn unfrydol gvflwyno i'w gwein- idog ,y Parch. J. Camwy Evans, swm o 15p. Diolchodd Mr. Evans yn gynen am y rhodd, a dywedodd nad oedd wedi derbyn dim ond: car- edigrwvddi oddiwrthynt er's pan y daeth i Pendref. MA.RWOLAETH.—Ddvtfd Mawrth, yn vsbyty B .dfan, bu farw Mr. Evan Evans, yr hwn a ad n a bvdd id fel "Evan bach, watch- maker." hen gymeriad adnabvddus yn y dref. Bu yn gweithio yn yr America a Germani. Yr oedd yn 70 mlwydd oed. Bu yn godwr canu vng nghapel Bodfan am lawer o flynydd- au. Ddydd Mawrth hefvd bu farw Mrs. Cath- erine Davies, Wesley Street, priod Mr. Ed- ward Davies. Yr oedd yn 88 mlwydd oed. Mam oedd i Mr. E. Davies, Little Chapel Street. Y PARC,Yn yst-od yr wythnos ddiwoddaf pweticd nifer fawr o IxVbl vn skatio ar y Pare. Ysgrifenna ohebydd fe! y can]-n Y Sul diweddaf gwelid ngeiniau lawer o ddynion, merched a pn 1ant yn mwynhau eu hunain ar v rliew. A vdyw ]ivn yn Ivth i'w ganiataui Ai nid Of'? gan Gynpov v Dref roolau ynglvn a gvvneyd defnydd o'r pare i chware ar ddydd Sabboth?" DYRCHAFIAD.—Mae Bombardier D. W. Hughes, "signaller a telephonist" yn Ffraine, wedi ei ddvrchafu yn Corporal. CYNOHERDD.—-Nos Sul o'r blaen, yn Ys- bytty Eryri, cynhaliwyd cvngheudd wedi ei drefnu gan gapel Silüh. Arweiniwyd gan Mr. Stanley G. Howells. Y.M.C.A., a llyw- yddwyd gan Mr. W. J. Griffith, B.Sc. Oym- erwyd rhan gan y rhai canlvnol: Miss Blod- wen Will.iams, Mr. R. Radford Jones Mr. Tom Thomas, Mr. Owen Roberta, Mr. John Owen (Gwynant). Cyfeiliwyd gan Mr. T. O. Hughes, organvdd Siloh. CY DYM DEIMLAD. CN'dymdeimlir yn fawr & Mrs Parry. Tanymaes, Penmaenmawr (gynt o Victoria St., o'r dref hon) or farwol- aeth ei mhab, yr hwn fu farw yn Dewnport, yn 20 mlwydd oed. Yr oedd) yn aelod o'r Llynges, a chvmerodd ran yn y Dardanelles, suddiadl y "Blucher," ac mewn llawer o frwydrau ereill. Cladidwyd ef yn Ðwygy- fylchi. Yr oedd yn nai i Mr. R. Williams, ffer\*lh'dd' CYNGHERDD CYMREIG. —IJywyddwyd y cyngherdd cysegredig y nos Sul o'r blaen gan Mr. John Rowlands, Bro Dawel, a chym- ei-wvd rhan gin y Sapper Charles, Mr. Rich- ard Evans. Market St.; Miss Jennie Owen, Minerva, Victoria. Road, a Miss Griffith, A bermaw. CYMDETTHAS LENYDDOL BBENEZ- FR.-N-,os Lun, o dan lywyddiaeth Mr. W. D. Jones, Bodnant, cafwyd dad/1 ar "Pa UTl ai manteisiol ynte anfanteisiol i fasnach Prydain fydd y rhyfel presenol?" Agonvyd yr ochr gadamhaol gan Mr. Tom Edwards, Pool St., a'r ochr nacaol gan Mri. Walter Thomas, Fernleigh, a D. Davies, Bron Cvbi. EliSEDDFOD Y PLANT, SALEM.—Qyn- haliwyd yr eisteddfod flynydidol nos Iau. yn y Guild Hall, o dan lywyddiaeth y Maer Mr. i s" A. Jone?. ac o dan am'einiad Mr. ? Benah Gwvnfe Evans. Y beirniad cerddorol oedd Mr. J. G. Thomas, G. & L. T. S. C., ^wmvprlo, a l>eirniadwy-d yr adroddiadau gan Afr, Beriah G. Evans a Mr. Owen. Prison House. Cyfeiliwyd gan Mr. Richard Prich- ard a Mrs. Stanley Jones. Wele'r buddug- w,vr:-Unawd i rai dan 9 oed: 1, Maggie May Jones; 2, Annie M. Rowlands 3. Nellie Parry; 4, Vincent Owen. Drawing: 1. Miss Williams, Llys Mvfvr, Felinheli; 2. H. James Owen; 3. O. A. Jones, Carmpl. 'Socs: Mrs. Davies, Groeslon. Unawd o 9 i 10 oed): 1, ( Mary Smith; 2, G. Myfanwy Williams; 3, Jennie Owen. Admddiad lo d an ddieg osd): 1. Dennis Roberts; 2. Annie Roberts: 3, Maggie May Hughes. Arholiad i blant (Safon 1): 1, T. D. Jones: 2. Alun L1. Owen. Safon II: 1, Hannah J. Williams; 2 Maggie May Jones 3. Thos. D. Jones. Safon TTT l. Vincent Owen 2, J. Williams 3. Gladvs O. Williams. Her. unawd i fihvvr: 1. Sapper Jack Jones. Arholiadau vsgrifenedig (o 10 i 12 oed): 1, Gwyncth Roberts; 2, Gwyneth HarrIes; 3, Emrvs Jonea. <0 12 i 14 oed: 1, Helen Ro- berts; 2, Howell E11i; 3 ?!?? WiHia.ms. (0 dan 16 ()too) 1. Letitia Jones a Howell Ellis g drqdd. Deuawd: 1, Katie Morton a Walter Morton 2, Lena Owen ac Ella Ro- berts. Chwareu ar y berdoneg 1, Helen Ro- hert-R; 2. Gwvneth Williams. Adroddiad .1, Gladys Thomas. Unawd. "D' ffJ"n Clwyd": 1, Jennie Morton; 2. Frances n"hw. Prif unawd. "Queen of Angels": 1, Miss Katie Lewis. Bontnewydd. Canu penrnllion (o dan 14 oed): 1. Katie May Owen, Talsar-n. Prif ndroddiad Miss Margaret J nes Rhostryfan. Ymgeisiodd dan gor P.qnt yn v gysta.dleuaeth goravvl. sef cor o BwHheli a chor Salem. En- illwy"d v wnhr (ran eor Salem idan arweiniad Mr. Evan Ov.-on, Beehive). Talwyd y diolch- I iadau gan y Parch. D. Stanley Jones.

MOTHER BANISHES S SYRUP OOlrnESTI..

BETHESDA CROESAWU MILWYR.—Bu aebdau Cvmdeithajs y Groes GUxih yn gwjeithio yn ddliwyd ers ti-o, er parotoi gwledd a chyfar- fod dyddorol i groesawu y mÜwyr clwyfediff ac sydd yn awr yn aros ym Mangor. Yr1 oedd" yr holl drefniadau pi barod, a nos For- cher diweddaf daeth yn agos i dideugain o'r milw-yr i fynv i YsgoJdy (Han Ogwem, a. Ihvyddwyd i'w dyd'dori a saig, can, a d&wn&, am raii oriaii.-Yi- oedd rhai o'r milwyr, dru- ain, yn arddangos yn eu cyrff ohon brwydrau- celyd, ac yn dangos yn amlwg erchylldra rhyfel. 0 FAES Y RHYFEL.—Adran o'r ardalj ac sydd wedi flwyddo i anfon nifer dda o'i bechgyn i'r Fyddin ydyw Caellwytiigrydd; a ohadd nifer ohonynt gyfle y dyddiau di wiedd- af i dalu ymweliad a'u cartrefi, a chael yeh- yd% seibiant. Gwelsom Pte. William Elaae Wïlliams. Doctor Street; Private. Hughie Hughes, Carmel Place. Bu y blaenaf yn brwydro yn y trenws am bedwar-mis-ar- dcfu! a'r ol.a.f aim, ddwy flynedd. Hefyd, gwelWvd Pte. Lewis John Owens, Pte Wil- lie Williams, Rachub; Pte. Emirys Williams, Llanllechid. Y mae v t-ri hyn wedi dychwel- yd i faos y frwydr. "Eto. gwelw^jl, Private Richie Jones, Ty Cape!. Carmel, yntau hefyd ym Mhreston, yn ymairferyd gogyfer a myn- ed1 i ffwrdd i vmladd. LLENORFA JERU SALEM.—Cyfarfod amrvwiaethol dyddorol gafwyd yn hon nos Fercher, a hwnw dan arweiniad Mr. W. H. Janes, Elfed Terrace. Datganwvd yn swyn- ol .M1 Mi8- H. E. Thomas. High Street; Ceridwen Williams, Coetmor Terrace; a Bes- sie Williams. Chwareuwyd ar yr offerynau g-nn Mias Rosina Williams. Gordon Terrace; Mri Roger Evans, Ogwen Terrace Lem nlo- m5. Tawel-lan. Y PLANT A'R GERDDI.—Y mae gardd- wriaefh wedi dod vn nodwedd amlwg m add- vsg pLant Ysgol Uwchelfenol y Cefnfaes. Dengvs y darn tir a drowyd ganddvnt m ardd ffrwythlon hyny yn am)" Yn ych- wanegol at drin gardd yr ysgol, y mae y Prif Athraw a'r staff, gvda nifer o'r plant) hynaf, vn unol a chvdsyniad Awdurdod Add- ysg v Sir, yn barod i ymeymervd a phlanu y gerddi hyny. sydd yn gyfasros i'r Yegol, no y mae eu perch enogkin, wed-v eu cOw i was- anaethu eu gwTad, un ai p-vda'r Fyddin. rteu mewn gnvait-h cvlfwpar. Golviza h^m v llafur yn unig. Ni bvdd esgus dros. i erddi fod heb eu trin vnfirwvneb v e\-nypi vma. Dvma un ffordd effeitihiol i belpij'r Ll:v.wodraeffi.

SUITS GIVEN AWAY Would yol like a suit cr pair of tronsert absolutely free? A most astounding offer m being made by a well-known London firm. They have discovered a remarkable Holeproof Cloth. You can't tear it. You can't wear it out, no matter how hard you wear it for if during six months of solid hard, grinding work every day of the week (not just Sundays)you wear the smallest hole another garment will be given free. The firm will send a written easy self measurement form and fashions. guarantee in every parcel. Think. Just 13a 6d for a man's suit < and only 49 gd for a pair of trousers; Boys' Suite 5s lid; knickers 2s Sd. wear. Now don't delay. Send a postcard to the Holeproof Clothing Co., 56, Theobalds-rood, Guaranteed for six months' solid grinding London. W.C. for a large range of patterns These are absolutely free and postagepaid. Of course mention the name of tihis paper.

LCANRUG MARW A CHLADDU.—Ddydd Lhm, Ionawr 22, bu farw Mr. Thomas Roberts, Penllyn, yn 80 mlwydd oed. Yin marwolaeth yr ymadawedtg datodwvd cwlwm priodasol o 60 mlynedd. Yr oedd yn un o'r gweithwyi* caletaf a wrelwyd yn eiii hardaloedd, yn y chwarel. Mae yr hen ddywediad nad ydyW gwa.ith coi-I)borol \n byrhau dim ar oes neb, yn cael ei wdrio yn ei ha.nes. Ddydd Sad- wrn hebryngwyd ei weddillnon i fynwent Llanddfeiniolen.—Ddydd Sadwm. Ionawr 27, bu farw William E. Pntchavd, Lla>nberis, yn 53 mlwydd oed, wedi dioddef jx^lair blvnedd o gystudd calpd, a hyny yn liollol da-wel a. d'Twgnach. Yr oedd yn hanu o un o deulu- oedd hviia-f phvyf Llanrng; sief teulu Penis- a'rhos. Yr oedd yn gymeriad' cywir a di- rodres. Hebryngwyd ei weddililion ddydd Iau i fynwenit Nant Peris. Cydymdeimlir, a'r teuluoedd yn eu profedigaethau. MR. ELLIS DAVIES, A.S.-Nog Fawrth. bu y boneddwr nchod yn cynal cyfarfod yn Vestry Capel M.C. Llanrug, o dam lywydd- iaetb Mr. Owen Roberts, Tyddyn-rhyddid. Cafwyd araith dda ganddo, i drio ein Cyfar- wj-ddo pa fodd i ni ga.rio allan ein dyled1- swyddau yn wyneb yr amgykhiadau y bydd rhaid i ni en cyfarfod yn y 'dyfodol. NEWYDD PRUDD 11 genTiym D nva oe M gennr.rn gTywi«f fod y Milwr John R. Owfen, Bryn- h-eli, wedi eael y fath oerfel yn Ffrainc nes y r hew odd ei ddwy of)es, Afae yn aros ar hvn o bryd mewn ysbytv yn y wlad hon. Ein dymuniad ydyw ar iddo gael adferiad buan-.

NOOiON a LEYM BRYNCROES Yn Ysgol y Cyngor, Bryncrofes, nos Lun, y 29ain o Ionawr, bu Mr. Alun Roberts, B.Sc., Bottwnog yn traddodi darlith ac yd egluro, "Ddeddf Amaethyddol 1908." Dylai holl BwyMgotaa Amaethyddol Ueyn drefnu i gael Mr. Roberts i'w hardial i draddodi yr udhod, er cael dealt am y rhagorfreintiau a est.piir i amaethwyr a thyddynwyr trwy y ddeddf. Deallwn y bydd Miss Evams, o Ys- gol Madryn, yn y lie uehod. Chwefror 12, yn traddodi daylith ar "Laeth ac ymenyn. NANHORON I MARWOLAETH.—Boreu Sadwm (hedd- yw) bu farw Mr. 'rhomu Morris, Nant Rhiw- d?w. Yr oecm yn ei gynhenn iechyd ddydd Mawrth. Cymerwyd ei yn w?el ddydd Mer- (4?er a bu farw fel yr hysbyswyd uchud. j Gedy ?Tnig ac un mab (yr hwn sydd oddi- cartref ar y mor) ar ei ot. YN DDIOGEL.—Da genym ddeall fod y Pte. Robert Robeols, Caeau, wedi cyi'haedd' yn ddiogel i'r Aipht. EIN BECHGYN.-—Deallwn fod Pte. Hen- ry Jones, Ty Newydd (Welsh Guaa-ds) wedi myned drosodd i Ffraine yr wythnos hwL- Hefyd ymadawodd Mr. Edward 'Davies Jones, ei frawd-yng-nghyfraitih, i Wrexham, i ym- uno a'r Fjddin, yr wythnos ton. Cydym- dieiimlir a'i mam weddw, yr hon sydd yn or- weddiog el's un mlynedd ar ddeg.—Llawerv oedid genym welied uinwaath yn rhagor y Pte. Anthur H. Jones '(gynt The Gardens, Nan- horoii) yn ein pIMJh. Ymiunodd yn wirfodd- 01 ar (Idlechreu y rhyfel a'r Denbighshire- Yeomanry, a deallwn erbvn hyn ei fod wedi eael ei d'dewis yrv ini,6hi.iie,gunner ar un o'r "Tdnks." YTmadawodd: ddydd badwrn am y fft-viit. Yr un Duw ag a'i eadWodd hyd yyi hyn a fyddo yn nodded iddlynt drwy y d'rvcinoetld' i gyd. YR OERNI.—Ornbai am garedigmydd S-r-weiar Nanhoron, yn gofalu a.m i bawb yn yr hyn (yn enwedig y tlodDon) gaell ca«gM digpmedd o gk-,e-d 'tan. buasai llawer yn gorfod dioddef oddiwrth yr oernij- dydd- iau hvn, yn enwedig paai mae pris y glo tua haner coron v.cant. DECHREU CY-ILO. -Deal lwn mai dyna hanes eglwvs y M.C. yn yrarda1 uchod. Yn r,gwArnob yr argyfwT.g presenol, pasiwyd 'yn ujnfrydol i wrfchod derbyn v Cyfarfod MisoP yma v mis nesaf (Chwefror).. De-allwn y hyddai y gost ar eglwys fec'hain fel hon yn amserr bed dwell yn rhywlf o 12p i 14p; felly r-Tedai pawb y byddai iddynt aT hyn o bryd I arbed traul v fan leiaf o 20p.

SUT I LADD TYRCHOD Yssrrifena John Prvoe, Maeeymeirch "Blinid ni acw gan dyrchod, cynyddiemt blwyddyn, fel yr oedd y tir a gQlwg ddifrif- ol arno, ac yr oedd arnaf gywilvdd ohono; ond clywais fod Mr. Hush Daviee, Chemiat, I Machynlleth, wedi dvfeisio peth i'w ladd yn ddi-drafferth iawn. Ei enw ydyw "Molrat," i mewn packets Is 6c yr un. Prynais backet a rhoddais ef yn ol y cvfarwvddyd am ben nryfaid genwair, a arhoddais y rhai hyny yn llwvbr y twrch. Ni chododod y twrcb mswy. Druggist.

I -,=- Yn 1783 y darganfuwyd y telegraph gan C. Chappe.

I LLANRWST GERDDI 1 BAWB.—Mae d'euddeg wedi ymofyn i'r Cyngor am a-llotanents (gerddi) rtydd yn eael eu cynyg iddynt,. Mae y Cyng- hoirwyr W. J. Roberts a John Wilhams wedi yingym-ei'yd a'r gwaith o'chwilio am faes cyi- I () chwilio am f-a-es ey?t- addad at y gwaitli. Y GWiRi-ODDOLWYR. 'Dooth Ar- glwydd Mostyn i'r Concert Hall, not Wen- er i arolvgu rnanau Llanrwst a Bettws-ycoed, o'r C.V.K, a mynegai ei fc?ddlonrw?dd aX eu pM-iIajt?irwydd ?T. eu hymarferion. j Mae y rhew yn dal o-hyd, ac edrycha Afon- Conwy megys yr Y uken yn Klondike, yng nghamol y gaeaf. Mae ar ei gwyiveb aim iidiroedd "ice flows" crwn, yn ymwasgu fyth yn erbysi eu gilydd, ac 'hefyd mae y lianw wedi taflu rhew ar ei gla-nau nes moment wedi ym-bentyru latheni o ddyfn o Glan Conwy i Drefnw. Cynhaliwyd eyfarfod Q ymreolwyr ysgol- IOn y Cyngor nos Lun, pryd yr hysbyswyd fod Mis Menai Williams, merdh y prif ath- raw. wedi ei gofiod yn ysgol y babanod, a -Nliss Jejuiae \viKiam.s, Ffrith Uchaf, i fod yn brii athrawcs hyd nes y penodir uiu yn des'fyno!. Ddvdd Mawrth diw-eddaf cynhaliwyd cyf- arfod o rieni plant o'r wlad, sydd' yn myn- ychu -r Y sgol Ganolraddol, i gymeryd 'i ys- ye  ,Li y tyriaeth sefyllfa y plant yn ngbolwg y ffaith nad oedd yna 'trains' iddynt am 2 £ o oriau ar ol terfvnu yr ysgol'. Petiderfynid gwneud archeb ar y pwnc i'r Governors. Cynhaliwyd cytan>; >ydd mewn cy-,ylltia-di a'r "Genhadaeth G.en,ed!aethol" yn y Church House, Hos Lun, pryd yr anerclnvyd y -eN-f-aa,- fod gan y Parch J. Hairier Lewis. os Fawrth a Mercher an-erchwyd cyfarfodydd: o'r chwiorydd gan Miss Griffith, Machyn- lleth. Yn ingliael Seion, noe Sul, chwareuwyd ar vr a!an y "Dead March" gan Mrs. J. M. William's mewn coffadwriaeth am y diweddar Mrs. Jane Jones, v Bowls. Pam ddaeth amaetjiwr i'r farolifnad ddydd Mawrth, gyda phytatws, yr oedd wedi ei am- gvlohynu gan ugeiniau o ferched cyn i'r drol stopio. Ga(odd ymadael a hwynt mor fuan ag y gallai eu pwyso. Nid oes siwgr i'w gael ym masnachdai y d'ref yr wythuos hon, a mawr yw y cwyno o achos hyny. Llywyddodd Mr. Mattew Roberts, U.H., dros gvfarfod o Gvngor GeirifMtydd, ddydd Mawrth, pryd y Saa-llmwyd liythyr yn cwyno oblegid fod 'trains' y farchnad ddim mewau grym, a phenderfvnwyd gwneud cais at gwm- ,ig y rheilffordd i -,iniatau 'train' 'fyddo'n; cyrraedd Llan^wst odd.eutu- 10.30 y boreu, bob dydd marehnad a ffair. Daeth llythyif oddiwrt.h Fwi'dd v Llvwodraeth Leol yni rjhoddi caniatad i'r Cyngor roddi gollyngdod 0'1' ddeddf iechydol ynglyn a chadw moch, fel y gallai y bwtlhynod ei cadw. Llywyddodd Mr. John Roberts, U.H., dros Cyfarfod neiilduol TribuTti.! Geirionyddi, I ddydd Gwner, pryd yr oedd 'Mr. G. H. Kenrirk, K.C. (cynrychiolydd mihwol) wedi achosi i alw i'w gvfarfod 63 o amaethtwyo" 1: ail fvned dros en hachosion. Penderfy-nwyd: plioddi rhydd'had i fyny i Mehefin '1 i'r rhan hVY3f ohnnA-ri.t, a gor^hymynaswint ereill i fvned i Wrexham o dan arehwiliad medd- Nt,Toll, a'r gweddilT i gael rhvddihad hyd 'nesl yceid rhai V11 eu lie. Wrth vmdda^ngos dros i-ifi amaethwr, gwylltiodd1 Mr. 'David Jones! wfth Mr. Kenrick, a chododd ei lais mewn gweddi fel y canlvn. "Cerdd ymilaen, nefol cymef yma feddiant glan (cymeradwy- aeth mawr gan yr amaethwyr). 1

MAE MAGNESIA YN GWELLA I TRWBLON YR YSTUMOG A ACHOSIR GAN SURNI. TSTSTIOLAETH HY^NOD DARLLF-N-YDD. Y mae'r pethau a elwir yn anhwylderau'r vstumog, fel camdrenlia-d, gwynt, poen yn yr ystumog, a'r analluogrwydd i gadw hwyl, yn He dangos fod yr ystumog allan o drefn, y m'it mewn naw o achos:on allan o ddeg yn dystiolaeth syml fod ymweithiad yn cymeryd He yn nghwrs y bwyd, ac yn achosi ffurfiad o nivy a surni. Y mae gwynt yn chwyddo yr ystumog, ac yn achosi y teimlad llawn, llethol hwnw weithiau a adnabyddir fel dwfr poeth, tra mae y surni yn cyffroi ac vn Uidio Hen deneu a thyner yr ystumog. Nid ar yr ys- tumog, fodd bynag, y mae'r bai. Mae y trwbl yn gorwedd yn hollol yn ymweithiad y btvyd- Y mae y fath ymweithiad nid yn unig yn anaturiol. ond gall gynwys y canlyniadau mwyaf difrifol os na'i rhwystrir. I ochel neu atai ymweithiad bwyd yr ystumog, ac i an- effeithioli y surni, dylid cymeryd haner llond Uy de mewn chwarter grwydriad o ddwfr poeth neu oer, yn union ar ol bwyta, neu pa,1I deimlir gwynt neu surni. Alae hyn yn atal yr ymweithiad ac yn aneffeithioli y surni mewn ychydig lunudau. Y mae hefyd yn es- mwytho ac yn mecJdyginiaethu yr ystumog oedd wedi Uidio, ac felly yn fuan yn rhoddi 1 llwyr iachad o achosion difrifol sydd wedi hir sefyll o anhwy'.derau treuliol a'r ystumog. parllenwch dvstiolaeth ryfeddol Mrs. Stacy, yr hon sydd vn byw yn 21, Warple Way, Richmond :—" Bum. mewn ysbyty am fis yn dioddef oddiwrth gastric ulcers a paer- inoitbage yr ystumog. ac ar fv nychweliad adref 1r oeddwn o hyd me- wael fel y cyng- horodd fy mhriod fi i geisio bisura,ed mag- nesia- Gwnes hynny, ac edrychaf ar y can- lyniad fel peth hvnod o ryfeddol. Yr wyf yn awr yn hollol iach ac yn cofio sut y dioddef- ais tom?f y bua?wn yn hom i eraill wybod j ais- y feddvgimaeUi ryfeddol yma. (Arwydd- am wyA? Mrs. L. Stacy." Fel y gwnaeth ?isurated? magnesia gynort.h- wyo Mrs. Stacy Richmond, fe'ch cynorthwya en,vithau.'Nor]ir anhwvldeb yr ystumog gan I nifer o arwvddion. fel poen ar ol bwyta, dwfr poeth, gwyntogrwydd, 'waterbrash,' gwynt. etc., ond mae bisurated magnesia yn symud j achos yr anhwvldeb, yn ata)t y poen yn ddi- ymdroi. ac yn fuan yn Thoddi gwellhad. Prof- weh ef heddvw. Oeisi weh botel o bisurated magnesia gan eich ffieryllydd, a chvTne-ch hatiner llond 11 wv de mewn ycydig ddwfr ar 01 payday. Ond bvddwch yn sicr o gael bisur- ated. magnesia, ac nid cvmyagedd cyffredin o biuth, Cvst bisurated magnesia, iawn 3s. v botel. ond fod potel yn cvnwys digon am drin- iaeth. chwech wythnos, nid yw mewn un modd yn ddrud. Fodd bynag, cynhwysa bob paced o bisuratsd magnesia gwirioneddol sicrwydd o foddhad neu ceir arian yn ol. M na bvdd y profiadi yn costio dim. os na fydd bisnrated magnesia yn gwneud gwerth daioni i chwi.

CAEATHRAW. CYSURON I'R Gwemer, y 26ain cynfisol, yn yr YstafeD Gefnhiadol, cynhaliwyd v cyfarfod misol1 o'r chwiorydd sydd yn gweithio cysuron i'r mil- wyr. Rhoddwyd y te y 'tro yma gan Mrs. Wyitno Williams, Bodwyn .a Mrc,. Bodfel Roberts, Tanrhos. Cvnorthwywyd ar y byrddiiu gan 'Mrs. Carter, Mrs1. Roberts, 'Refail; Mrs. WilGams, Lodge; Mrs. Sharpe, Pomrhos a Mr?. Robtn-t EvanR. Rhoed y defn- ydd iau allan ?an Mrs. Bodfel-Roberts, a Mrs Owen, Mur Ma-thew Villa, etc. O'lwrW}'dd yr hin galed nid oedd g3-nifer yn bresen/ol. Da oedd genmym weled Lady Roberts. Mrs. Bodfel Roberts, a Mrs. Gwy-nedd1 Roberts yn breswiol, ar oil rhai wythnosau o waeledd. Mrs. Wynne Williams, ar ol yshaid oddica' traf oherwvdd aPeehvd ei phriod, ac hefvd Mrs. McKenna Pritcbard, ar oli absemoldeb o gartref. (i^Tnaethant li,nthaii eu rhan

Yn 1804 v sefvdlwyd Cvm<^eithas y Beiblan, yn Lloegr, a hyny yn Wendover. Ar un adeg gwAharddwyd i dHHuion "drin penan" aim ei fod yn groes i grefydd.

  The Tc H for the Aged Both Healing and Strengthening* m As a healing, invigorating tonic to those of advanced W years, Angier's Emulsion is invaluable. It is unequalled /?st??E?? for bronchitis, and for chronic cat?i-rha! affeciion? gener- ally, whether of lungs, stomach or intestines. A great aid to || appetite and digestion, there is no better tonic for the aged and feeble, and none that has such soothing, comforting effects. It is pleasant to take either undiluted or in soda- ???W?S!)M?? water, milk, wine, whisky, etc. Anger's Emulsion has ||||||jHi nll!|IIP> been prescribed by the medical profession for twenty-nve mgm FREE years, and is a standard remedy of proved value. TRIAL   ad<!ress, 4d. postage, and mention this paper. ?SN? o<?Sr<c ANGIER CHEMICAL CO., LTD., 86 OerkenweM Rd., London.

I BYRDDAU-A CHYNCHORAU. I BWRDD gwarcheidwaid PWLLHELI I Dydd Mercher, Mr. Rich. Jones yn y gad- air. I TEULU ALMAENWR. Yr oedd gwradg (Cymraes) i Almajeaiwi^ a'i phedwar plentyn ym methu byw ar 16s 3c yn yr wythnos, a gofvnid am ychwaaieg.—Mr. J. Pierce a gynvgiodd godi &, a chefnogodd Mr. R. 0. Itoberts.k.Nir. John Williams: Fe ddySem vmdKfwyn yn iawtn hyd yn oed at dieulu ein gelyn. Nis gwyddicl ax ba ocbv y caid y plant yn y dyfodol.-Y Clerc: Di- hyna hyny ar driniaeth dderbyniant germj*mr ni.—Pagiwyd. DIGON A GWYLLTIO'R DIAFOL. Pan yetyrid apel gwr am gael peidio tain at gadw ei wraig wallgof am nad oedd gan- ddo ond tua lp ar ol talu am gadw ei blant, y rhent a'i olehwraig, gofjmvyd i Mr. Hugh Griffith ei farn am y teulu, a dywedodd efe fod y gwT g}-ma;nt allan 'ohoni'* ag yr oedd modd vn fvnych, ac fod y wraig yn ddigon » gwallgofi v diafo) ei hUIJl (chA-in-thi-n).- Biiniai rhai nas gaJlai y dyn dalu, a c-hyn- ygiodd Mr. J. Hughes Pairy eu bod i bwyso arno. Buasai vn rha-id iddo gadw ei wraig pe buasai hi gartref.'—Mr. John Williams: Fe ddyLem fod yn gvson a ni ein hunain. Dvma gynvgiad i orfodi v dyn tlatwd vma i dalu at gadw ei wraJig yn y g^vallgofdy. ac eto y mae ffermwvr yn Lleyn yn eael Iloaivdcl gc.nym. Mae y ffermwyr hjTuny yn anfon eu I' plant i yseolion dl-Ud ac yn prynu perdonegal1 iddynt.—Gohiriwyd y mater ar gynvgiad Mv Nantntey Jones er mwym i ymchwiliad gael ei wrnevd'. I YCHWAXEG 0 GYFLOGAU. Mr. Nannev Jones, Cadeirydd: y Pwyllgor Arianol, a ddywedodd eu bod wedi ystyried cais Dr. O. Wynne Griffith am -chwan o g>'flog. ac wedi ei ohirio am fod sw-ddog- ion meddvgol ereill wedi gofyn am fwv o gvtIog hefyd. Ð.p,rbnlwvd ca18 oddiwrth' Mr Japheth. ti-ethgasglydd, Llanaelhaiarn. am godiad yn ei gyflog (22p). Yr oedd v gwait.hi yn llawer iawn mwv nag y hu, ae yr oedd y tAl am barotoi v rhest.rau etholiadol wedi ei ddiddymu.—Gohiriwyd yr achos hwn hefyxl. I CADARNHAD. Darfu i F\vrdd' v Llywodraeth Leol gnd- arnhau rhoddi War Bomus o 4s yn yr wytb- T<-ys i Mr. Rees T. Pritchard, a 3s vr un i Mri. 0. Rowlands, R. Roberts a D. M. JO'lle.š y pedwar swyddog elusenol. I CRWYDRIAID Y STRYWGA R. Ofnaj v Ijlywodraeth fod crwydriaid vm mvned o le i le er mwyn dianc o'r Fvddin. rSyfynid i Feistr y Ty a fydd ym mysg y crwydriaid y dosbarth hwn o ddvn- ion. ac os v byddai hysbvsu nmy i swyddog recriwt-io neoL I GWALIXiOFIAID OEDRANUS. Darllenwyd cvfarwyddiadau o Wallgofdv T>i'Tibvch 1l dwevd na ddylid anfon hen bobl methiantus gwallgof yno ond eu cadw yin i Tlotai a dvlai y meddygon a'r uttusiaid fodi yn ofalus iawn wrth vmchwilio i achos pob dyn neu ddvDIP-S amhetÏid o fod yn aanhwyllus. I ESGIDIAU A CHLOCSIAU. Mr. G. Richards, cadeirydd Pwyllgor y Ty. gymheUari. ar ran y Pwyllgor, fod esgid- iati a chilocsiau i gael eu pwrcasu i'r tlod- ion, a phasawyd hyny. I CYFRANIAD. Gwnaieth Miss Jane Williams, yegrifenydd- es Cymdeithas Gweinyddesau Edevrn a Thyd weiliog, giais am gyfraniad. Newvdd ei se f- ydlu yr oedd y Gymdeithas.—Rhoddwyd 5p, I SARNU HAWLIAU CYMRU. Ar gynygiad Mr. W. R. Davies a chefnog- iad Mr. R. O. Roberts, pasiwyd penderhTi dia,d yn condeffilnio y bwriad o dro^glwydck) llvwodraetJi Colegau Cenedlaethol Cymru i ddleg o wyr benodid gan y Goran, a dywed- wyd fod y fath fwnad yn sarnu haw Han Gwerin Cymru, ac yn eu diraddio. Oddi- wrth werin Cymru y daeth ai yr arian i sef- ydlu y colegau. —————

Cyngor Tref Criccieth Nos Lun,—(Mr. O. T. Williams yn v gad- air.—Cymlhellai y PwyJLgor ofyn i Cyrnol Lloyd Evaiis am ganiatad i ddefnyddio y cerig mawrion oedd ar lan y mor gyferbYÎ ar Rhodianfa i gyfnerthu y diffyn-fur oedd yno, ond barnai Mi-. Robert Davies mai cy- meryd cerig o'r ochr arajl fvddai oreu, a phasiwyd gwneyd hyny.—Mr. Harliech Jontes ddywedodd fod yr angihydweliediad oedd, l'hyngddynt a, Miss Priestley, Trefan, wedi ei bonderfynu gan Fwrdd LAundain yn nafr y Cyngor, a gorchymynid i Miss Pries.tLe}' dalu 44p 8s 6c dvledus i'r Cyngor am wraeyd v gwTeLliiaint.au iochydol angenrhieddiol yn y tai oedd ganddi yn Castle Street. Yr oedd y dyfarnia.d yn fater o lawenydd i'r Cyngor. a cthynygiodd ddiolch i Mr. J. Humphreys, eu gym-glerc, am y modd rhagorol y gweith- redodd efe drwv yr boll o'r helynt ac an" gynghori y Pwyllgor Iechydol mor ddoetfhfl Howell Williams- a gredai y dylai y I C.yn?or ddiok-h hefyd i Mr. HarLech Jom- a'r Pwyllgor am y gwaith a'r drafferth eith- | iiadol gawsant hwy ynglyn a'r anghydwlel- ediad.—Diolchwyd i'r oil o'r personau a enwyd.—Bu trafodaeth faith ar gael' tir at dyfu pytatavs. Yr oedd bron yr oil o'r tir- feddiarhwyr lleol yn barod i gydweithredu, ad I yr oedd Cwmni y Cambrian yn eynyg tir oedd ar ochi-au y rbeilffordd am ddim ond Is yn y fhvyddyn, yr hyn a ystyrid yn foddliaol1 iawn.—Ar gynygiad y Cadieirydd pasiwydl penderfymiad' cryf ra erbyn y o dros- glwyddo aNvduraod7 rheolaefch y Colegau Cefi- edIaethoI oddiwrth gynrychiolwyr y werin i ddeg o bersonau enwid gan y Goron. Dyw- edodd y Cadeirydd fod y fatih gynygiad yll sarhad ar werin y wlad, yn anighyfia'wndier' dybryd a Chymru, ac yn parnu ar ysbryd hun- an-lywodraetih a rhvddid y wiad.-tiongyf- archwyd Cyrnol Drage ar yr anrhyd'edd ma,N-r ar faes y gwaed, a rhoddi iddo gan y Brenin y D.S.O.—Dateanwyd cydvm- de.imla.d a {r. H. R. Gmffvdd ar farwolaeth ei fodiryb.—Trwy ganiatad Syr Hugh Narmey | yr oedd rheiliau wedi eu gewod i lynv ar ochr lilwybr y Dinas.—Gwnaed yr oedd J-n angena heidiol tuag at gse] g in bobl gadw ) mwy o fo.ch, a pher.deifynwyd i beidio pwyeo ar gadwraeth y Deujfau Lleol.—ijlabw\siad- wyd penderfyniad yn cyna^rn-rHvyo Li i'r Liywodraeth gym?ryd i fy?y y g?aii?h 0 wneyd ta.i i ?'?i??'r.—Da'-Ilenv-yd Uythy? oddiwrth v <??rc n; dwey? M fod VD' w j a'i fod wedi derbyn c?-!<:h!y?byr bddiwith Mr a,'i fod we??j (k?rbvny dref j Gymdeithas Cynilo wedi el sefydhi. Gallai] j Mr. J. GwiJym Hugn, v c?re cynorthwy- 01, roddi pob hysbysrwydd fat i sdydlu y* cyfryw ?ymdteit-h?s am ei fod wdi cal prof- iad u'r gwaith ym Mhorthmodog.—Ue^grif- iodd Mr. Hughes y ffordd i weithi-edu, a phasiwyd i ffurfio is-bwyllgor i gario aliari y trefniadau.—Cwynid nad oedd ffe-mwyT y dosbarth yn gwneyd yr hyn a ddvlent ycti- wartegu at ymoorth y wlad. a pfienodwyd yr Arolygydd i ymw,eed a hwynt.

I Cyngor Tref Pwllheli I N'os FawTtih.—Y Maer yn v gad air. I fitDDISWYlDDIAD Y ÛAEn. Y Maer ddyrrtiinai i'r C'kre ddt.rbvn ei \Tnddaswyddiad. Yr oedd cymaint o alwadau arno ftel Maer fel nas g-Eal gadw ei fusees Ail iawn, ac yr oedd ei tanig fab wedi ei al'w' i'r Fyddin. TybaocLd unwaitJi gan i fyny 6i fasnach, ond wedi ail-ystyried penderfynodd' ei gadw ym mlaen er mwyn ei feibion. ldd- ynt hwy ei gael pan y dyehweient o faes y gwaedu Bu 30adn miyitedd yn gweithio ei fuslnes i fn-ny, ac nis gallai ei gadw yn awr1 a cliyflawTii ei waitli cyhoeddus hefvd.—Mr. H. Pritchard a gynvgiodd nad oeddynt yni derbyai yr ymddiswyddiad. a-c fod y C}~ngor ati gwtiieyd eu goreu i yFgafnhau gwaith y Maer.—Cefnogodd Mr. Wyn-.i Owen.—Mr. E. Jo-nes Griffith.: Fe ddylem anelio yn ni dyfarniad y To,t-nan A. phasio plieidlais o gondemliiad a-iinit am am- ddifadu v Maer o'i unig Tab.—Mr. Pritchard Nas gellir gwneyd hynny.— Pas"\wd v cyn- ygiad.—YT Maer a ddiolehodd i'r Cyngor am eu ca-redigrwycki. ond ni-: g':Y:1 dviiii ei ym- ddiswyddia^ pi ol heb ymgynghori a'i deulli., Rhoddai atebiad ynihen yr w^-thnos.— Bu. trafodaeth faith ar eael tir i dyfu ychwanfig! o bytat-ws. Yr oedd v C\-ngor yn barod i' roddi y tir newydd yn y porthladd am ddim ond ystynai Mri. O. E. Jones ac R. A. Jones ■nad oedd1 yn; dir a TT"<'Ii v t.1Y), nr- mai anbeg fyddai disgwyl i wer'tihwyr roddi en hnmser a'u hariia-n i dTin v tir a'r oil ym myned yn' -v l -wo d K i ,(]Oo ef -go& ofer wed-n.-Y TT-aer iddo ef godi 15 cwt and, bob 1 mt o hadyd pytatwfi blanodd efe mewn tir eyfft-lyb vng ngla-n y mor.—Pasiwyd i hysby.ni yn y "Genedl Gym- ivig" a. phapyTau ereill am geisiadau am le j hianu pviatws. Mr. Pi-itchard gv-nvgiodd a Mr. O. E. jonic. gefnogodd en bod yn o yn y modd Uwyrai y b^-riad i roddi llywodraeth! y CbT^gau CemedLae+hol yn -n^-ylaw deV 0 "bersonau benodid sian y Goron. Yr oedd y fath fwriad yn samn hawTian v werin. Vn ein sywa.roff.odi ac yn anwybvddu vr sberth mawr wiiaethai gweirn eir. gwlad er mwyn sefydlu y colegau.—Pasiwyd y cynygpad.

I CONGL Y SA OI), j ENGLYNION 0 GLOD I I MR. ISAAC EDWARDS, AR EI YMAD- AWIAD YN OL I'R DE. Arwr y cwrdd, Cymro i'r Carn,—unlaws Arweinydd diragfaxn; Isaac Edwai-ds, was cadiarn, A gwr byw mewn gair a, bai-fc Ei yrfa yng Xgharn.arl()n-fu'n addaA 0 foneddig Gristaon; Heb ball, haul ei wynd) I- A gyneua. egruon. A'i ddawn, y-r hoffodd! weini,—i'r 'Y.ld/' Grymus safodd droati; Megis ag aur, mwy gwisg hi Enw, enaid ei hywi. Wele'r milwyr a'i mola,—cmid oedd Yn dtwr iddyni ymal Aim ei raji diddan a da, Eu tefllwng "saliwt" hawlia. Tae fater, dwedaf cAo,— o "Hwntws" Y oyntaf am ewyna Y "Caneris", eawn wino, Yn ddinaicad, oedd hwn, "M" I Isaac Edwards, :sg:-dwn-Ia;w ffal"wef, A phur yw'r hyn ddwedwu, Y LJyw hoff, o golli hwn, Heno, wel, bron na wyhv*. ■Llwyddiant dibail a h-a.OOdo,-i'w deW-a H-eulwen Nef dywyno; Ond yn drist 'rwy'n dweyd hen doro I'r Deheudir ei hudo. i Caernarfon, j I Caernarfon, GWYNFOR. ¡ Ionawr 23, 1917.

I Nia. DANIEL EVANS, Bryn^yvGw-dvia, I Chwilog. I Fel y canlyn y cyfarciuxid y Perllino-dd" a'r bardd pert ei aweti ei chwaer, pan y gelwaia yn ei gartref yr wythnos ddiweddaL A oes afal i "Isiecfion" —Catrin? Cei edrvch yn union; A cliyn hir y ch-wa-er dirioai,—ya rhad- I mi a lanwodd, 'blau me'.vnion. (rodd ISE IF ION.

I "SARZINE" BLOOD MIXTURE. Yr hyn y mae "Sarzine" Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim arall:-Nid vw yn honi gwella pob peth, fel yr Yankee Patent Medi- cines; ond, os biinir chwi gan groen aSach, Jfa, pomle, torriad allan. scurvy, dolurian, penddynod, etc.. yn tarddu o waed drwg ac amhur, myriAv^h bore-aid o "Sarzine Blood Mixture" gan y Dmggisitis nesaf atoch. la Ile a 2s 9c y botel, neu grda 3c at Y ebid'ad vn I ychwanegol, oddiwrth Ivchwanegol, oddiwrth HUGH DAVIE6 CHEMIST, MACHYNLLETH.

— .1 1.1 ■—M ■■ „ r— -■ — v -===: — — i I Foster Clark's 2d. Soup Squares make 9 varieties of W ( I | Delicious Nourishing Soups of unequalled excellence H f ? You Simply add Watei. M s D. L