Y Genedl

ARAETH Y BRENIN. I ATEBIAD I FYGYTHION YR ALMAEN. I I Cwestiynau Mr. Asqui%h. 1 Ail-a^orwyd y Senedd ddydd Mercher gan y Brenin, a chdya'i rawrhydi yr oedd y Frenhines- Nid oedd fawr o l'wysg Y uglytl a r serfainoni eleni, ac ni welid y gwisgoedd be.;xdd: a.rfel id gael eu gwisgo ar yr achiysur hwn. Gwisgai y mwyafni o'r Arglwyddi a'r Arglwydaesau ddilladau duon, a. gwelid rb-ad o'r Arg.wydcil menu gwisg filwroi. Rhoes y BreinrLn a'r Prenh'inis liefyd heibio eu gwisgoedd Breniinol. Gorweddai y ddwy faaat^Ll gwh ar gafn eu oadeiriau. Golygia brudd, ydoedo, meddai un gohebydd, ond damghosai fod y wlad yn benderfynol o roddi o'r neiildu bob arferion rhwysgfawr hyd nes y bydd y rhyfel clrosodd. Toithia-i y Brenin a'r Frenliines o'i Balas i'r S<:nedd-dy, yn cael eu go.sgordd gan. nifer o filwyr o'r Trtfediga.ethau, a phan yn myued o'r Ystafell "Wifgot i'r Senedd-dy elai eu MawrLydi ,.t-.ibie nifer o filwyr elwy'd;g. Cyrhaeoüdodd y Llefarydd aelodau Ty'r Cyffredin i Dy'r Arglwyddi, safai Mr Lloyd George a Mr Asquitfi ym ym-yl en gilydd. Wrth ddychweAyd i Dy'r Cyffredin yn ddi- weddarach gwelid, y ddau mewn ymgom a'u gilydd. Darllem.i y Brenin ci araeth yn glir. Nid oead ei Fawrhydi yn edrveli cvstal, ag oedd pan wehvyd ef yn N'ruy'J' Arglwvddi c bit en Edrycihai yn hynach, ac yr oedd goliwg flin- edig arno. Pan gyfarfu y ddau Dy yn ddiweddarach i drafod biisnes, death nifer o aelodau new- yodion Ty'r Cyffredin ylmaen i gymeryd eu llw, ac yn eu mysg yr oedd Mr Fisher. Llyw- ydd newydd Bwrdd Addvsg. Yr oedd Mr. Asqiuith. Mr Bonar Law, Mr Balfour, Syr Edward Carson ao arweinwyr ereill vn bres- enol yn eu sec-dan. a.'r unur Weinidug blaen- llaw yn nhseml (',{'o(M v Prif Weindog.,Ceigiat rhai wybod v rheswm am hyriy, ond. anwvbvddiodd v Llefarvdd y cwestiwn. Pan godo<V,' "fro Bonar Lw yn ddiweddarnch i ateb i Mr A «qn >th.gwaoddii nmrvw nelt dau 'Y Prif Wc.inidog,' 'Y Prif Wei,1:4, ARAETH Y BPuENTN. I Yn ei araeth o'r orsedd, cyfeiriodd y Brenin at gyrrliygion heddwch a wnaed gan y gielyn. Nid oedd y cynygion yn gyfryw ag y gellid syiaenu heddwch arnynt. Yr oe M yf Ymherodraeth a'r Cyngrheiriaid yn bender- fynol o hawlio ad-daliad am y eolledaon a sicrwyd da.m y dyfodbl, ac ystyrid fod hyny yn hanfodol tua, gR t gynydd gwareiddiad. Mewn atebiad i gais Arlywydd yr Unol Dal- aethau yr oeddynfc wecfi hysbysu yr amcariion a geilid gyrlioedd. Byddai i fygythicai o ymynadau pcLUMth a d'eddfau cyhoeddus a unyned ar draws ha-wliau cyffredin y ddynol- iaet-h gryfliau ein penderfyni.ad. Yna oyf- eiriai ei Fawrhydi at wasanaeth y Llynges a'r Fyddnn, a gpbeithiai y byddai i ymdrech- ion y Fyddin yn y gwahanol feysydd dobd a budidugoliaelh yn fuan. Hyderai y byddai i'r ct>-hoeald ateb yn galonog y galwadau a wu-eid arnynt eto i gario y rhyfel ymlaen. DITOLCH I'R BRENIN. C^mlhygiodd Mr M<?Cardy (R.) anerehiad o Ii daiolch. i'r Brenin am ei araeth, ao eiliodd y Ltynghtisy-dd, Syr Hedworth Meux (T.) CWESTIYNAU MR. ASQUITH. Vna caed araith ganMr. Asquith yr hwn a ddywedoda1 mai un ddyledswydd oedd goii- ddynt yn bre.enol. sef bod ynj unol a phen- cterfyndL i gario y riiyfei' Y-Iiiae-n Dymuxtai ofyn un neu ddau o gv> e-stiynau i'r Llywodraetii, nid gyxki'r amcan o feinniadu, and er mwyn cael gwybodaeth. Gofyni i'r Llywxxlraeth oidweyd wrthynt rchwan-eg am y gyahadledd a fwriedidf alw o gynryciiioLwyr y tref4Cdlzactbau ac India, Ai y cwestiwn o gj-dyimdiiech ynglyn a'r rhyfel oodd yr unig gwt»t:wn i ddod cuaa ys,iyriaeth, ai ynto a fwriedid ystyried problemau cai*trefol ae Yra- herodraetiliol fydd yn rhaid eu trafod ar 01 y rhyfel. Yr oedf.J pwynt pwysig araD yn ngiyn a ch}'nyrchu bwyd. Beth oedd nifer y dyuion oecfcLynt wedi eu symud oddiar y tir o da.n y rhtolau dtiweddaf, a pha nifer o (jojynion oeddis wedi aaifon yn He y rhai a gyrmerwyd ymaith, A g^vybodaeth partheti, nifer o aceri o clir oedd yn dTbyg o ga^L «:adael heib ei droi oherwydd fod cilynion wedi eu symud oddiar y tir. B",iJt oedd y prisiau a owodwyd i lawr gan y Rhe- olwr Ymborth ar bytaibws? Pa un af is-bria ynte uwch-bris ydoedd?. Yr oedd yn ym- ddangp.s fod rhyw gam^lclealltwriaetli, ac y-r oedd yn bwysig i'r ffermwr wvbJd sut oedd petliau yn bod. A el lid hefyd wneyd my" eglad pcxthal) uweh-bria ao is-biis ar wenith wedi ei dyfu gartref? Yr oedd y cwestiynau hyn yn rhai o bwvs i'r oyhoedd. Ilolai Mr Asquith faint oeddi nifer y llongau a gym- erwy-d drosodd gjan y Llywodra-eth, at cMi- benion y Llynges u'r Fyddin. Cyfeiri1..i hefyd at fyg:i,hion diweddaf Gei-mand ynglyn a FlUddo llongau, a. dywedlodd' fod hyny yn her i gydwybod a buddiantl yr holl fyd an- mhleidiol (Cym.). Yr oedd y bygvthion hyny mewn "ffa; th yn dda,tgamiad5 o vyfet rhwnsc y gwledydd anmlileidiol. Yr oedd yr lier wedi ei chymeryd i fyny yn anrhydieddus aian 7 brif wlad anmhleidiol (Cym.) ByaHai i Sr^dfain lawenhan yn faWT ddatganiad' o ben- derfyniad y wlad fawr hoim- i wrthaefyll hvd eithatf eu gallu gynlluniau diw«(Jdlaf y gsJiyn. tc,ym- I ATEBIAD MR. BONAR TAW. Yn ei atebiad, dywoorodd Mr Bonar Law (Arweinydd y Ty) iod 60,000 o ddynion oe-dd in gweithio ar y tir oedd heb eu rhyddhau gan y Tnbunlysoedd, ao ystyr:al gan y Lly odi-aeth ddiweddaf nad oedd yn iawn, er fod nad oedd y Trxbunlyscteda1 wedi eu rhyddhau, | i gymtaryd ymaith gymaiat o ddynion oddiar y Ur, pan yr y.styrid fod g-weitlhio ar y tir anc,r bwyisg yn bresenol. Daethpwyd i gy- jtundeb i beidio cymexyd 60,000 o ddynion heb eu rhydidihau, end: credid y dylid Oael 30,000, .'r amod fod y Fyddin yn chwilio am daynion yn eu lie. Nid oedd. y t-refiiiant flwnw wedi ei gario allan hyd yn hyn, alums' chap4i amser. Ilwyracli y gwelid nad oeiiin yn bosibl cael gyi-naitit ag a ddisgjw-ylid i'r Fyddiu, Rhaid cofio ei fod yn bwysig cadw i fyny gryfder y fyddin, ond ar yr un pryd rhaid gwyUo buddiamiu gartref oedd mor bwysig i'r wlad ao i'r fyddin ei hun (Cym.) Nid oedd mewn saflo i roddi ateb- iad pendant yrtglyn a phrisiau y pytatws. Y pria uwchaf, wrth giwrs, oedd yr un a nod- wyd, ao nid dtoeth ydoeofo. 'beimLa.dfu nes gweled sut yr eld ymlaten. Wedi cyfeirio at y mesurau ynglyn ag adeiladu llongau, cyfeiriodd Mr Bonar Law at wasanaeth niawr y Llynges, ac at berygTon y sudd-longau, ac adolyigodd waith y Fyddin yn y giwahanoi faesydd. ywedodd Mr WARDLE (Llafur) fod yr Aelodau L'.afur wedi cael eu gorchymyn gan eu hetholwyr i gefnogi a'u holl egni v Llyw- odraeth. i gario y rhyfel ymlaen. Yr oedd cael undeb ar hyn o bryd yn hanfodol bwysig a phe v rhtvlciem ein holl adnoddau at a1 wad y wlad byddem yn sicr o fuddugoliaeth. Yr oedd yn bwysig i'r Llywodraeth enill cefn- ogaeth hoi1. (Jdop-barth gweithiol y wlad. Dat- ganai Mr W,,trd',e o-fid u-id oedd y Prif Wein- idog yn bresenol yn ystod y draiodaeth ar yr anerchiad. Galwodd Mr PRINGLE hefyd sylw at il)- senold-eb ae-bdau o'r Weinyddiaeth newyJd o'r Ty, a chredai ei fod yn bryd i Dy'r Cyff- redin hwYO a.r y Llvwodraeth i d aln mwV o barch i'r Tv Aeth Mr Pringle 'm 'a"p. i ddweyd ei fod yn bwysig i'r Llywodraeth roi hys<bysrwrdd i'r Ty ynghylch gwahanol M- ion y cyrfeiriwyd ntA-nt yn ystod yr areith-n. Galwai sylw neilldoiol at gwestiwn ychv;anegu at niter y Ihmgau cludo nwyddau. < nifer y Wngau cludo nwyddau. Siaradwyd gan amryw aelodau ereill, ac J yn eu mysg Mr Ellis Davies (Eifion). Gaiw- | odd sylw at gwestiyna-u yn dwyn oyf»yiIJtiad Ðib amaethyddiaetfo, a Llongyfarohai y Bwrdd A Ajuaertfliyddtiaeth am y modd effeithiol y oerid ymlaen y gwaith. Gyda. golwg ax y 30,000 o ddjynion a alrwyd i fyny yn ddiweddar gan y Swyddfa Ryfel, tybiai ef fod yr atebiad a roddodd) Canghellor y Tryaorlys i Mr Asquith y piydnawn hwnw yn golygu fod dynion ereill i'w dodi yn lie y rhai a symudid oddiar y I tir. Deallai fod y swyddogion ymre&tru yn dweyd nad oedd y dynion na d oeddynt wedi cael rhyddhad gan y Inbuniysoedd yn clod dan y cynllun hwn, gyda'r canlyniad fod 30,000 o ddynion wedi eu galw ymaith oddi- wrth amaethyddiaeth, ac nad oedd dynion I ereill i'w dodi yn eu lie. Yr oedd hyny yn faiter dimfol. Pan oedd apel yn cael ei wneyd at ffermwvr i drin rhagor o dir, yr oedd yn syndod meddwl nad oedd dynion yn cael eu hanfon irlciynt yn lie y rhai a sy- mudid ymaith oddiar y tiT. Os oedd y Llywodraeth yn dixgwyl i ffermwyr drin mwy o dir dylesid ohwilio am ddynion iaHynt yn lie y 30,000 a symudid ymaith (Cym.) \1" oedd y gwaith wneid gan lafurwyr am- aethyddol yn galw am gryn yinarferiad, ao yr oedd yn afresymol i'r Lly~wodraeth ddis- gwyl i ffermwvr gvnyrchu mwy os nad ellid cael dynion i weithio ar y tir. Dylai v LlywooVaeth ehwilio i mewn ai nid oedd | ymysg mil-wAT (do.^barth gwa^anaeth crtrer- I ol) ddynion oedd wedi arfer..gwasanaefchu ar ffermydd, y rhai a ddylent gael eu rhydd- hau o'r fyddin er mwyn ha'pu ar y tir. oedd uwch-brisiau yn cqe! eu codi uni uyi,yrth y tir, meddai. ac yr oedd flermwyT yn cwyno nad oodd uwrh-bris ar v 'bwydydd i anifeil- iaid a nwyddau at y tir. Galwai sylw y Llywodraeth at a.maethytJd"!aet'h yn Nghymru. Yr oedd po1J.l yn trin tir yn Nghymru nid yn yr hydref, ond yn v gwanwyn, ac yr oedd nngen mwy o waith ar y tir yn y gwanwym. Yr oedd v ffaith fort dynion a. wt-ifhiant ,ir v tir wedi eu galw i fyny yn mis Iona.wr wedi gosod fFermwvr Cymru me>vn safle arf-Ji- teisiol, ac apeliai at y LlywodrafWi i drefnu" estyn yr amser i'r dynion ,n hyd cdiw (H awrth, er mwvn s-alluoii f[erir.r "fig Nghymru wneyd y trefniadau angenrlieiafol i gvnyrchu mwy 0 gropiau (Cym.). Gohiriwyd y drafodaeth ar yr Anerchiad. —————

DIYDD IAU J A.DEILADU RHAGOR 0 LONGAU. ( I Holodd Mr P. ALDEN (R.) pa drefniadau I fwriedid wneyd i adeiladu Hojigau newydd- ion vn lie y rhai a suddwyd gan v gelyn. Ovwedodd Syr CHIOZZA MONEY (Ys grifenydd Adi-an Rheolwr Llongau) fod trefn- ladau wedi eu gwneyd i gario allan ra.glen, fawr > adeiladwaith. a iir hefyd v gwaith o adeiladu llongau sydd eiroes yn I cael eu hideil-idtu. Nis gallai ddweyd bet1 ofdd. nifer y llongau a adeiledir ar hyn o brydl Mewn atebiad i gv%estiwn pellach, &-wcd- otld Syr C. MONEY fod trefniadau yn cap. en gwneyd i ryddbau o'r fyddin giymaint a ci!id o ddynion phrofiad mewn gwaith adtilaidu lIonu CYNYRCHU BWYD. I Cynhygiodd Mr. LESLIE SCOTT (T.) welliant i'r anerchiad yn gofidio nad oedd cyfeiriad yn yr Anerchiad at yr angenrheid- I'wyciid i gefnogi cynvrchu bwyd yn y wlad lion, a'r angenrheidrwydd i ddiwyn gerbrcn y Sta.edd heb oedi gynhygion ynglyn ag am- aethyddiaeth, yn darparu sicrwydd i'r fferm- WI' am eJw, cyflog teg i.'r gwas. tai addas, ac amocJau byw ffafriol, ac hefyd-i'w wneyd yc ddyledswydd ar y Sfermwr i xidatblygu ei dir yn briodol. Gadwa4 Mr Scott sylw at yr anhawsderau dan b& raiyrt oood amaethwyt yn gorfod. gweitliio dianynt ar hyn o bi-yd, ae ooherwydd prind-er dynion yr oedd llawer o aceri hob eu trin o gwb1. Yr oedd llawer o iTermwyr yn gorfod gwerthu eu gwartheg) gxlro am nad oedd ganddynt neb i'w godro ac yr oedd- llawer ogeffylau yn segur am nad r.( dd dynion i ofalu am danynt. Dadleuai hefyd! y dylid abd i iawn ddealltwriaetiii ar gwestiwn prisiau bwydydd. Dylai y Wlad- v.riaeth ofalu nn. orfodid pob! i werthu am briSiau rhy 'sel, a dylid hefyd sefydlu Bwrdd Cyflog mewn. gwahanol ranau o'r wiad, a dodi yr wvthnos fei is safon cyflog. Hefyd v rhai a feddianant y tir ddylai ofalu am ei fo« yn cael ei drin (Clywch, clywch). Mr J, Dillon- (Cenedlaotholwr): Clywch, clywch. Dyna'i- hyn yr ydym wedi bod yn ei bresethn er's b'vnyddau, ac ni vrrandawsoch aiTiorn. --Nt,r SCOTT: Wei. yr ydych o leiaf wedi fy nhroi i (Clywch, clywch, a chwerthin) Eiiiwyd y cynhy giad gan Mr J. P. Hayden (Cenedlaetholwr). Go,fyna.i Mr F. D. ACLAND faelod o'r hen \V einyddiaetbJ beth oedd nifer v dynion oedd yn debyg o gael eu cymeryd oddiar y tir i'r Fyddin. A fwriedid symud mwy na 30,000 1 oddiar y tir evn v cynhaeaf nesaf. I Yn ed atebiad, dvwedodd Mr PROTHERO (Liywydd y Bwrdd Amaethyddiatth) fod yr rliaid i amrvw gwestiynau a godwyd aros am atebiad hyd nes y ceid adroddiad y pwyllgor arbenig. Yr oedd y Bwrdd wedS cael peir- ianaa arbeni? a e'wid "tractors" ac yr oedd- is. wedi rhoddi archebion am nifer fawr cto. Anfon- y rhai hyn i'r pwyIlgorou Amaeth- yddol. a chanmolai Mr Prothero waith v pwyD'gorau hn-nv. Yr oedà; tua 6,800 o ddyn- ion allan o 30,000 eipoes wedi eu srahv allan. a'r trefniant ydoedd i'r Swyddfa Rylel roddi dyn am ddyn a symudid oo'diar y tiT. ac yr oedd nifer fawr o'r dynion nynv wedi ca?!< profiad ar y tir. Yr oedd v Bwrdd e?so" wed'i cyimeryd v earcharorion Germanaidd orddynt vn brnfiadol mewn amaetbyddiaeth. j nob^thi'd hefyd cael gwasanaeth Tlawer o fcrchpd ar y tir. Gyda golwg ar y prisiau, dywedodd Mr Prothero nad oead, ga-nddo ef rldim i ddweyd vmhellach na gofalti am gyn- yrch y tir. Y Rheolwr Ymbo-i-th oed i ben- j derfynu v pnalau. Siaradwyd gan amryw ereill.

RHYBUDD DIFRIFOL I WEITHWYR., CARCHAR YN LLE DUiWY. Rhoed mis o garchar yn Liundlain, oAiydd Iilu, i daniwr mewn gwaith cad-ddarpar a gludai ddeinyddiau yamygu yn ei logeLlau. Dywedid yn y Llys eu bod wedi oanfoa un ar hugain o fatsus, banner owns o dyboco, papuiau sigarets a pouch tobaco yn ei feddiant. Dywedodd y cyfreifhiwr a erlynai ei fod ym medaVrl y buasai'r ffi-wyariad diweddar yn ddigon o rybudd i bawb. Amhvg nad oedd dirwyon o 5p a. lOp yn cael effaith. o gwbl, gan eu bod yn oa.e1 yr arian yrnlien ychydig funudau o'r tu allan i'r Llys. Dywedodd yr Yuad fod y dyn, nid yn unig yn peryglu ei fywyd ei hun, ond nefyd yn peryglu bywyd ei gyd-weithwyr.

Yn yr hen amser yn Ysgotand, arferid I cano croesau llosgedig trwy ganol y milwT er eu hysbryJo!i i lyfela.

g IS EXCELLENT FOP., a -jtS Itother Steel's Syrup ts an ideal blend of nearly ;t dotsn medicinal roots, barks, and Pjj&g kaves. Hciice its remarkable record oi svf relief to sufferers from stomach and liver tip r; troubles. Try 30 drops, after meals, for i a little while. Note the sreedy benefits. IMPIBEStlOil j

CENADWRI YR ARLYWYDD WILSON. j Can y Parch- JOHN HUGHES, Ffestiniog. 1 Ddydd Llun, Ionawr 22, traddododd Dr. I Woodrow Wilson ei araeth fyth-gofus gerbron Cynghorfa, yr Unol Dalaethau. Baich y gen- ftdwri oedd adferiad heddwch yn Ewrop— heddwch wedi ei adeiladu ar seiliau anaigl adwy. Y mae yn araeth fawr mewn gwirion- edd—araeth ag ynddi bosibilrwydd y nefoedd newydd a'r ddaear newydd yr ydym oil yn ei haiddgar ddisgwyl. 0 ran pwysfawredd ei chynwys, aiucheledd ei gweledigaethau, treiddgarw-ch eang a dwfn ei gwelediad, a beiddgarwch ysprydoledig ei ffydd, saif yn gydradd âg areithiau penaf y bydl. A pheid- iwn a gadael i ragfain a dallbleidi teth gymylu ein meddyliau i'w hystyr a'i gwerth. Gwir ein bod lawer adeg wedi teimlo yn siomedig yn ngwyneb clai a'.neb a distawi-wydd yr Ar- lywydd. iî wrthdystiodd yn erbyn ymddyg- iadau anynol y gelyn tuag at Belgium a'r cen- hedloedd bychain eraill svdd wodi eu difodi. Y mae ei ymddygiad ynglyn ag ymgyrch far- baraidd y badau tanforawl yn siomedig. Er hyny, rhaid cydnabod mai ymyriad yr Ar- lywydd sydd wedi lliniaru a dofi cymaint ag a wnaed &r ymgvrch y "submarine." A theg yw cydn?bod fod y demtasiwn yn gref i ni edrych ar bethau trwy wydrau lliwiedig, a thebyg fod ein hanwybodaeth yn fwy dygn nag yr ydym yn barod i addef; a chamfarn a chollfarn vn dilyn. Eithr ein dvlodswydid ar waethaf y pethau hyn yw thoddi ystyriaeth ddwys a difrifol i genadwri Dr. Wilson. Rhaid' i r.i gofio ei fod yn etholedig cenedl fawr i'w chadair uchaf. a bod yr Unol Dal- aethau wedi corphori delfrydiu rhyddid yn ei bvwyd1 yn amgen nag un genedl arall ar wyn- eb y ddaear. Drychfeddwl canolog y gen- adwri ydyw I CYNGRAIR HEDDWCH- I holl gpnlied'Ioedd y byd wedi ymuno i sefydlu heddwch ar y ddaeaa gosod eu holl ddylan- wad a'u gallu cyfunol i warantu ei barhaA, a giwneud rhyfel yn anmhosibl. Yn ffodus, y mae drychfeddwl mawr Dr. Wilson wedi derbyn cymeradwyaeth galonog arwanwyr y p.eidiau gelynol. Y mae Ar- glwydd Grey a Dr. Von Bethmann-Hollweg wedi datgan mewn geiriau diamwys, eu croes- aw i'r mudiad. Ac y mae o fawr bwys dethol tir y gall y ddwy blaid sefyll arno yn gytun. Cadd v syniad gefnogvdd aiddgar yn y di- weddar Mr. W. T. Stead, a gwnaeth ei oreu i 1 wneudl "Ta,laethau Unedig Ewrop" yn 'factor' mewn gwladweiniae'h Twng-wladwr- iaethol. Ond yr Aevwydd W-ilson ym y cyntaf o benaduriaid y byd i'w gefnogi. A hyny crvda'r dylanwad mawr be thyna i'w safle fel Prif Ynad y Weriniaeth fwyaf ar y ddaear. Er meddu syniad clir am ystyr y Cyngrair Heddwch, y mae yn ofynol ateb dau ofymad, sef (a) Pa elfenau a'i c-fansoddarit? Ia {b) Ar ba delerau y g&llir ei'se'ydlu? Atebwn y gofyniad blaenaf trwv ddyweud mai yr elfen gvntaf mewn heddwch parhaol yw i deyrnasoedd y byd gyngreirio i SEFYDLU CYFLAFAREDDIAD I fei moddion effeithiol i 8etlo gwahaniaethau allant godi rhwng cenhedloedd yn y dyfodol. Apelir,at reswm a chydwybod ac ewyllys da fel y galluoedd uwchradd!;)!—te.Iwng o ddyn gwaxeiddiedig—i ddelio a'r ,ichosion sy'n ar- wain i ryfeloedd. Y mae y peth genym eia- oes yn y Cytundebau Cyflafareddol rhwng gwahanol wledydd, ac yn arbenig yng Nghyn- hadledd Heddwch yr Hague. <?wyddom fed Argentina a Chili wedi I gwnc;}d cy?amod i gySwyno pob achos 0 an- nghydNv,eWiad i'w benderfynu yn derfynol tnyy gyflafareddiad. Trwy Gyngrair Hedd- wch Dr. Wilson cynygir efelychu esiampi ragorol y ddwy weriniaeth yn Nehau Arnerig, a gwneud cynafareddiad yn orfodol a chyff- 'edinoL Yn y mndd yma daw Teml Hedd- weh yr Hague yn Bias Hedd" v byd. Ac oddiyno a. cvfraith gwirionedd allan i farnu yr holl genhed'oedid mewn cyfiawnder. Ond teimlir nad yw y byd eto, ac na fydd efallai am oesau. yn ddigon aeddfed i ym- ostwng yn ddieithriad i ddyfamtidaa cyflaf- areddiad,, onis attegir y gan rym anianvddol. Ac yma y daw yr ail etfen i "lewn, set FOD GALLU MILWROL A I LLYNGHEiSOL y teyrnasoedd Cyngreiriol yn cael eu dem- yddio, pan fyddo un neu ychwaneg o'r cyng- freiriaid yn gwrthod plygu i farn y llys cyfiaf- ac yn bygwth tori yr heddwch. Gwir yr ad,defir anallu i hebgor y mihvp. Ond' sylwer ar y chwyldrotad grea yn ein syniad am allu milwrol. 'Hyd yn hyn. gallu i dorri yr heddwch, ac nid i'w gadw yw milit- ariaeth wedi bod. Y mae geudeb y wireb honedig mai "Y ffoidd oreu i gidw heddwch yw bod yn barod i ryfel," wedi ei arddangos mewn moroedd o waed vn Ewrop heddyw. Ond os gwelir Cyngrair Heddwch yn ffaith yn hct'ies y byd. bvdd y milwr wedi ei wedd- newid yn hoddat-dwad. C'adw beddnvell ac nid ei darri fydd ei orchwyl mwyach. A dyna gam enfawr ar i fynv fydd gwneud y sowldiwr yn blismon! AJwv na hyny, hid I yn unig gwneir v milwr yn geidwad heddwch, ond bydd ei wasanaeth yn gyd-genedlaethol (international). Mwyach. ni bydd milwr Prydeinig, er engraipht, yn was i'w genedl ei hun; ond i'r holl genhedloedd cyngreiriol. Creir ynddo, ac yn mhawb o'i gylch, yrnwy- byddiaeth newydd. A hanfod yr ymwybydd- I iacth honno fydd, nid ei fod vn aelod o fyddin ei wlad ei hun, ond o fyddin cyngrair o wledvdd. Ac unwaith y daw pethau i hyn, I rhyd.d pob cenedl gam fawr o'i therfynau cyf- yng ei hun i diriogaeth eang, uchel Cvmanfa I y Cenhedloedd. Mewn geiriau eraill, bydd cariad at genedl a gwlad yn cael ei Iyneu i fyny a'i ogoneddu mewn cariad at ddynol iaeth. Ymgolla cenedlgarwch mewn dyrigar- j wch-mewn brawdoliaeth cn-ffrecliiiol. Wedyn daw defryd y Testament Newydd am y gym- deithas ddynol yn ffaith. A gellir eyfarch cenhedloedd y ddaear yng ngeiriau yr adnod fawr, "Si,d oelt nac Tuddew na Groegwr, nid oes na chaeth na rhvdd, nid oes na gwrryw na benyw: canys chwi oil un ydych yng Nghrist Iesu." 'Heblaw yr elfenau a. nodwvd, maentumir I elfen arall yn Nghyngrair Heddwch. sef I DIARFOGIAD R)HANOL, OND CYFFREDINOL. I Unwaith y sefydlir y Cyngrair, derfy,dd yr I angen am allu arfog amgen na digon i rwysfcro torn yr heddwch. A Chyngrair Heddwch neu beidio, nis gall teyrnasoedd Ewrop osgoi diarfogiad. Bydd beichiau dyledion y gwled1- ydd ar derfyn y rhyfel mor llethol fel nas gallant ffoi ddio pentyru arfau dinystr megis cynt. Bydd y gystadleuaeth wallgof mewn lluosogi bvdainoedd a llyngesoedd yn anmhos- ibl. Bydd yn ihaid i Brydain ddarpar 200,000,000p. yn flvnyddol i dalu llogau y .ddyled! A thebygwn y bydd cyflwr y gwled- vdd eraill yn waeth. Daw y sefyllfa arianol ddifrifol yn ddadl nerthol i sefydlu Cyngrair Heddwch am y bydd o blaid diarfogiad, a di- arfogiad yn hanfodol ef ysgafnhau y beich- iau llethol. Bellach symudwn i ymdrschu ateb yr ail ofynia.d paithed y Cyngrair Heddwch, sef Air ba delerau y gellir ei sefydlu? Eglura Dr. Wilson y telergu ar ba rai y rhaid i'r heddwch ag y bydd America yn barod i warantu ei barhad gae' ei sylfaenu arnynt. Ae v mae v tele:rau hyny yn gyfryw y gor- fyddir eu cyfrif fel anhebgorion heddwch par- haol. A theler cyntaf heddwch parhaol yw I HEDDWCH HEB FIT DDU GO LI AETH .(peace without victory). Y naill ochr wedi methu gorchfygu yr ochr arall. N, u y ddwy- blaid wedi do i sylwe Idoii ynfydiwydd ofn- adwy y dinystr arswydus ar fywydau ac eiddo, a'r nail! yn cyfarch y llall, "Atal dy I law: gad i ni gatio mai dynion ydym, ac nid I bwystfilod rheihus." Gwn y gelwir siarad I fel hyn gan froedd o'm cyrd-wladwyr yn "freuddwyd gwrach." Ond gall ddod yn ¡ ffaith serch hvnv. Credant hwy yn athraw- iaeth y llwyr orchfygu, e" i hyny gostio mil- j iynau o fywydau eto, Mor wired a hyny, t byddai y ddvrnod lori li v gclyn i'r llwch vn i gwneud heddwch parhaol "n anmhosibl. Pe I gorfodid y gelvnion i dde'byn teerau hedd- wch v buddugoliaethus, gadawal ar ol golyn, j gwithwynebrwydd acadgof chwerw, ac ar y i | eyfryw delerau ni orphwysai yr heddwch hwnw ond mogis ar dywod. "Dim ond heddwch rhwng pleidiau cyfaital a ddichon barhau," ebe Dr. WilsoR drachefu. Ac nis gallwn ond cytuno ag ef. Credwn pe yr hysbysid Germani y gellid dod i heddwch pe bai iddi gilio yn ol o'r tir- ioga.ethau y Aae wedi fedd?anu, adfer iddynt eu rhyddid -a'a hannib 'vniaeth, ac adgyweirio y difrod a wnaed arnynt, ar y riaiu law; ac ar y Haw arall addaw iddi adferiad ei thref- edigaethau, credwn, meddaf, y gellid sefydlu heddwch buan a pharhaol. Deuai hi a'i chyngreiriaid i mewn i Gyngrair Heddwch y Cenhedloedd. Ac unwaith y deuai i mewn, dyna "knock-out bLow" fythol i filitariaeth Prwssia a phob gwlad aralL Ail deler heddwch parhaol yw CYFARTALEDD LYWNDETLAU eguality of rights). 0 dan nawdd y Cyng- rair Heddwch diogelid hawl cenhedloedd bychain i ryddid a hunan-ly wodraeth. Cyn- wysir yr .olaf yn egwyddor sylfaenol llyw- odraeth trwy gydsynlad y rhai a lywodraeth- ir (government by consent of the governed). Pe cydnabyddid y rhai'n fel hawliau cyfiawn a chysegredig pob cenedl, eefydlid yr egwydd- or o gyfartalwch (equality) i reoli eu perthynas a'u gilydd. Byddai pob cenedl yn ogyfuwch, a hyny yn annibynol ar swm ei chyfoeth, rhif ei phoblogaeth, a maint ei thiriog-i*eth. Atelid rhwysg breinhinoedd balch. i drin eu dailiaid I fel cynifer o deganau i'w hyvddio fel y myn- nont i uffern rhyfel. Daifyddai y term mil- wrol the Great Powers of Europe." Deuid i gydnabod cenhedloedd bychain yn rhai mawr; oblegid y dyrchefid safon gwir fawr- edd cenool. A byddai holl nu a dylanwad y Cyngrair Heddwch i ddiogelu buddiana-tt y genedl leiaf a gwanaf. Y teler olaf osodir i iawr fel sylfaen heddwch parhaol yw RHYDDID A DIOGELIW M Y MOROEDD. l (Nid oes angen aros i brofi nad yw rhyddid v moroedd yn ffaith heddyw yn hanes rhai o'r prif wiedydd, megis Rwsia ac Awstria. A'r mor yw prif-ffordd fav.T y byd. Dyma brif gyfrwng cymundeb a thrafnidiaeth rhwng gwlad a gwlad. Byddai heddwch parhaol yn a nil aw dd, os nad anmhosibl, tra yr atelid umhyw genedl i dramwyo Ilwybrau y mor- oeddl vn rhvdd a dilyfethair. Crvfha yr awydd a,'r angen am gyfathrach rhwng y gwledydd. Dibyna y nad! w'ad fwy-fwy ar gynyrchion gwlad arall. Ac y mae bywyd llawer cenedl, megis Prydain, yn ddibvnol ar fasnaeh a thrafnidiaeth. Pe gwneid y mor- oedd yn rhyddion a diogel, dygai elfen o sef- vdlogrwydd cadarn i berthynas y gwahanol wledydd a'u gilydd. A byddai hwnw wedi ei ddiogelu gan nerth cyfunol y Cyngreiriaid yn atteg effeithiol i heddwch parhaof y byd. Bellach, dodwn ein hysgrifell o'r neilltu. Dychymygwn glywed rhai o ddarllenwyr y Genedl" yn llefain "Wele y bveuddwyd- iwr yn dyfod." Dymunwn adgoffa y eyfryw mai breuddwydwyr mawr y byd yw ei wared i- [ wyr mawr hefyd. Ac fel y bu vn hanea Jos- I eph, felly y bydd yn hanes cynUun Dr. Wil- 6on. Os y credwn yn ymdaith yr hil ddynol i ddyfodol gwell; os y credwn y gwawria boreu ar y byd na ddysga dynion ryfel mwyach; os y credwn y daw teyrnasoedd y byd yn eiddo i'n Harglwydd ni u'i Grist Ef. yna rhaid i ni gredu mai ar y llinellau y ceisiwvd eu hegluro yn yr ysgrif hon v daw y dyddiau dedwydd hyny i ben.

RHAGOR 0 GRIBO l ALLAN. I POB UN-DA-N 22 OED. t'el canlyniad pendeafyniad y Cabinet Rhy- fel a. Chvfarwy ddwr-Cyffredijiol1 y Gwasan- aeth Cenedlaetihol i gjibo al'ian y dymon ieu- anc cymwys o adranau'Il' Ltywodraoth, cy- hoeddwyd yr hyn a. ganlyn, nos Iau:- Y mae °J-fa.rwyddJiada.u wedi cael eu han- fon allian i swyddogion rioriwtao fod dynion 18, 19, 20, 21, a 22 sydd wedi eu pasio ar gyfer gjwasanaeth cyfFredmol, ond syxid ax hyn, 0 bryd yn gweithio meWll sefydliadau pt-rth.- ynol i'r ilywodtaeth, neu rai o dan reolaeth y eyfryw, neu ffirms sydd a badges ganddynt, i gael eu galw i fyny i wasanaethu eu gwlad yn ddiymdroL. Y mae'r areheb yn delio a gwasanaetbydd- ion y Llywodraeth ol bob matlh, yn oynwys plfsmyn, tan^vyr, athrav/on, dyTiion yng ngwasanaeth yr awdmxlooou 11001. gw,tsan- aethyddion v Llythyidai, gwasanaethyd'dion y Tolldai, a'r Gwasanaethyddion Gwladol yn gyffredinol. Nid vw'r gotrchyrrsyn uchod yn gymhwysad- wy at raa sydd yn gweithio ynglyn ag am- aethydd'ia<etfti, mewn gweitiifeydd dur, glio, cliwareli, shedaau ffy-rdd lhaeiarn, buartihau llongau, trosgludwyr, neu ddynion 6ydd mewn gweithleydd wedi eu nodi. Yngllyn. ag achosiorn djyniocn o'tr oedran uah- cd, sydd wedi cael rhyddhad gan y tribum- Jysoiedd, ag ebthho" tfhal sydd mewTi galw- edigaethaiu trwydriendJg, y mae eu hachosion i gael eu hiadolygu'n fuaji. Y mae pob rhydd- tiad o eiddo'T Swyddfa Ryfel, a swyddogion ri- •criwiio i ddynion o'r oeidran uchod wedi cael eu di-ddymu, ag eithiro'r ychydvg efrydwyr 'sydd yn g^vasanaetbu yn yr Officers' Training Corps, ac ereriill sydd mewn ysgolion yn caei eu dysgu ynglyn a theiigramau di-wifrau. I B 2 A C2. Y mae gorchymyn a roed allan gan y 'Swyddfa Ryfel yn gakw i fyny yr hold ddyn- ion sydd wedi cael eu rhoi yn nosbartd, B2 a ca Gwneir eithiriad o'r dynion yn no.sba.rth B a C sydd yn gweithio ar wait-h o bwysig- rwyd'd cefledlaethol fel a, nodir uchod, a'r rhai ,sydd wedi cael eu rhoddi ar resrtr y "substi- tution" am wasamaetJi cenedlaetihol, neu rai 'sydd yn gweithio mewn gwaith cadrpar. Yn gyffelyb nid yw'r archeb uchod yn gym- fawysadwy at ddywioai sydd wedi cael tystys- gl'ifau o ryddMdi gan dribunlysoedd, neu ad- li-anau perthynol i'r Llywodraeth. Bydd yr archeb uchod yn effeiithio ar bob rhyddhad a rtfddir yn y dyfodo-i, ac adoiyg- aadau a. roir ar ryddhadau.

I MEDD Y GIN IAETH NATUR. Y mae yna feddyginiaeth ar gyfer bob math afiecyd yn y deyrnas lysieuol, ac nid oes un (Lmheuaeth nad Dail Cairn yr Ebol yw y llys- ieuyn ar gyftsr Peewch ac anhwylderau y Frest. Mae sudd Dail Carn yr Ebol mewn poteli Is 2c., dr.wy'r post Is 5c., yn y 3iopau Druggist.

GAMBLO GYDA SIWGR ARCHEBiON LLYM Y RHEOLWR, I I TELERAYNIAT. l ndydd laui, anfanwyd gordhymyniota llym I iawn o Swyddfa Rheolwyr y Bwyd, i'r am- can o atal pob fiurf o gainblo ynglj-n a chyf- lanwad y siwgr. Deuaoit i rym Cliwefror 15, sef, ddydd Iau im?sal Y mae gor?chym-'  ymon ereiH yn debo a.'r siwgr at gyf1en1\ir i ddarliawvr. Y mae gorchymynion Rheolwr y Bwyd, yn ol yr a wdurdod a roed iddo o dan iJdeddl Am- ddiifymad y Goron, fel y canlyn:- N a. chaiff yr un pei-eon, ar neu ar ol CA, lwef- ror 15, 1917, heb ganiatad gan Gomisiwn Brenhinol y Cyflenwad Siwgr, ail" ei ran et j hun nac ar ran neb arall:— (a) Brynu, gwsrthu., neru ddeliio !Vm, neu (b) Gynyg, neu wahodd cynyg, neu gyn- yg prynup gwerthu, neu ddelio mown, neu (c) Ymohebu er mwyn gwerthu, neo brynu, neu ddelio mewn unriiyw ffordd jur- aU imiewn. unrhyw fatih o siwgr o'r tu allaa i'r Deymas Gyiunol, pa un bynnag a ydyw neu nad ydyw y gvv eitiuant, y piynoant, neu y delio yn cael ei wneud" neu i gaol ea ■ wneud, yn y Deymas Gyfunoi. Os y gweitkreda unmyw beroon yn groes j r Archeo hon, neu gynca-i-hwyo neu anog un- rhyw berson arall, pa un bymiag a ydyw, nen i ydyw y person arall yn y Deyrnas Gyf- unoi, wrth wneud unrhyw beth a all fod, os y gwneir hynny yn y Deyrnas Gyiunat, yn groes. i'r Archeb uchod, y mae'r person yna yn euog o drosedd yn erbyn Deddf Amdaff- yniad y Goron, ac os yw y fath berson yn gwmni, y mae pob cyfarwyddwr a swyddog yn y cwmni yn euog hefyd o drosedd yn erbyn y rheolau yna, os na- phrofa, fod yr hyn a naeth wedi ei wneud heb yn wybod iddo neu heb ei gydsynaad. Y mae Archeb Siwgr y Darllawyr, 1917, n darparu na ddylid anfon siwgr unrtiyw ddarllawr, o unrhyw ystorfa, ond o dan awd- urdod Rheolwyr y Bwyd, a bod holl siwgr y darllawyr sydd ar y ffordd ar hyn o bryd i gael ai didanion i ysiorfa.

AR OL Y RHYFEL. j MR. ELLIS IDA VIEtS, A.S x jS I NHALYSARN. Wrtlh annerch yn y lile ucfiod, nos Fawrfch tliiweddaf, cyfeiiiodd Mir. Ellis Davies, A.S., ar oi rhoddi pwyslais ar ddyledswydd y rhai s ag yr oedd ganddyiit arian i fudd-,oddilr cyf- (ryw yn y benthyaiad rliytel, tra'r oedd political pilaid' yn cael eu rhoddi o'r neilltu yn ystod: y rhyfel, na ddylid anghofio mai gv%-ithwelUi- lol oedd y galluoedd a dde&iyddld yn eribyn demoterataetti, a bod pris rhyddid wedi cael all ddoffihio fed! "gwyiiatdwnaetih dra.gwydicLoJ' Nid oedd amheuaetih na fyddai i'r rhyfel new- id llawer ar safle cyfalaf a, llafur. Gall llwyddiant arbrawfion cymdeitha&ol yn ystod y rhyfel wneud ryw ffurf ar genecllaetholdfeb yn debygol and fe arhosai yr ucheLgads a'r aNN-vdd am awdurdotL Yr odd eisoes apel am ddi-ddymiad trethii'r tir,, ac yr oedd ef yn gafidio fod MT. John Hodigc, aaiod o'r xJyw- od.i-aet,h, wedi gweled yn brnxiol i godi ewes- tiwn y tollau i fyny, ond da fydtlai i welth- wyr y wlad sylweddoli fod ajioethaneb Mr. Hodge w-edi dod i'r golwg ¡wrill wneud yn gyhoeddus yr hyn a hawlid gan y gweifchwyr dur. Yn eilbyn barn Mr. Hodge parthed1 gwerth tolli, dywedai syniad yr Arlywydd Wilson, barn yr hwn oedd wedi cael ei chad- arnhau gan y gweithiv.7 Amorioa.nalddi, sef, nad oedd y cyflogau yn uwch yn y dia-ychian, au ag oedd wedi cael eu tolfi uchaf yn y wlad honno, t<ra y gorfodid prynwyr em-trefol i dalu mwy am ddur na'r hyn a delid) am yr un dur mewn gwJCdydd lle'r oedid yn caei ei aU- forio. Gwertiud peirianau gwnio a wneid yn y TaLaetbau Unedig am 18 dolar ym Mexico, 't.ra'r oedd yn rhaid i'r Amaricaniaid eu bun-, ain dalu deg dlolar ar hugain. I Yr oedd y tollau wedi cael eu bwria<Ju i 1 gynorfchnyo'r cyfoethog, ac yr oedd y cyf- oet/hog a'r alwad am fesurafi cyilidol yn er- byn masnach Germanaidd wodi gwneud mwy ) Ha dim i uno'r Germamaid i ddwyn y Ay fell j ymlaen. Wedi'r cyian nid oedd dim newydd yn y cynyg. Ceisiodd Napoleon wneud hyn ç pan gauoddi allan fasnach Brydeinig oddiar y: C)-fan(lir. Dyna oedd iachawdwriaeth. y fasnaeh Brydeinig. Yr oedd yn ein gorfodi i chwilio am farchnadoedd newyddion, ac yr oedd yn ddiamheuol yn un o'r prif achosion i ni 8efvdlu ein kvmerodraoth dTefecDgaet-hoL Pan ddjm?ai heddwch. rhaJd oedd ei seilio ar ,gydna,bvddiwth o haw'iau'r cenhedloedd ac nid y cyfoethogion, a rhaid oedd sicrhau er barhad' nid gyda threfniad cyKdol ond drwy d'eimlad cyffrediinol y bobl ei fod yn gytiawn a chywir. j

DIOTA YMYSG MERCHED. FEITHIAU DIFRIFOL. Yn Llys Trwyddedol Blackburn, y dydd o'r blaen, cwynodd yr Ynadon nad oedd yr jW- yfed ymy-Qg y merchedi wedi Ueiliau er gwaeth- af y Bwrdd Rheoleiddiol Canolog, ac er gwaethaf pob apel arall i gyfyngu ar y cyf- ryw. Gwelwyd 200 o ferched mewn un ty trwyddedol yr u.n adeg, a gwelwyd ago5 i 2,000 o feiched- mewn 200 o dafarnau yr un awr. Tra'r oedd mwy o ymyfed yr oedd y ditwyo'n llai. Anogodd yr Ynadon y Bwrdd Canolog i gyfyngu rhagor ar yr oriau i roddi diod' i ferched, ac i gwtogi'r cyfleustea-au i yfed ar y terfynau. =*! .?. ——-J L.?Jt

DAU CAN MIL Y DYDD. TAXBELENA U GWEITHFEYDD KHUfF Y mae dyH a, dreuliodd bodwar mis yn ffafc- rioedd Kritpp wedi ysgnfenu hanes ychydig o'r argraffiadau a dderbyniodd yno i'r ",Mat- in." Dywed fod ym 500,COO yn gweithio ac o'r nifer hwn fod feua 60,000 yn ferched, ac y maont yn gweithio nos a dydd fel na fydd yr Emprwr yn fyr « daanbelenau. Y mae oedi<ui y dyaion o d dean aw i cihwecfc a deugain oed, ae y maant 011 wedi eu neill- tao i wneud cad-ddarpair. Y mae'r cyflogau a delir iddynt am weithio sifft o chwech yn y bore hyd chwodi yn yr hwyr, ac o chwecti yn yr hwyr liyd chwech foie ttrannoeth. yo amrywio o 8e i 15s y sifft. Fodd byn a, nitl yw r 1nerched o dan onrhivw amodau yn cael mwy na 5s y dydd. Y inner ddi^gyblaeth yn eithafo! o fanwl .yao, a, chosbn' yn {h-m am unrhyw oediad. ?\vy bynng » e^geuUUsa gjyflawni ei ddylt-A swydd, te l hanfonir yn oi i'r ffrynt. Yn Lseen y mat; Cy ngor Rhyfel arbenig at; S&*jri £ -¥r KtUPP- ywedodd penaetia gweithfeydd Kii-,pp eu bod hwy vn0 yn trod -0o,000 o dan-belenau o bob mamtioli y d)'d.ti; I heb gyfnf rhai ar gyfer y cvflegrau.

CYFLE I BAWB. I. "O! NA BUASWN YN IEl'R.GA.CH." Dyma fel y dywed gohebydd yn un o'r mwyddiadurùll Seisaig:- Pe buaswn ddeng mli-nedd yn ieuengach Y niae miloedd o ddynion yn ddiogal dros dirfyi^au y ùdeddI orfooJol, wedi datgan ell. gofid gj'dia'r 'rawdd^g uchod, ac wtnii CYSnr. a bodklni eu hunain y buasent yw ateb ???j eu "Ja.d PL? bua?nt o "few* yr oed. i Gfic t io mwyach am Kid oea ganddynt le o?dM mwyax'h ?aJ< fod c??n j? N?1? Chiamberiiain rhoddi prawf ar bawb. Ni roddir ??-riAet? i oectran N-D awr. Y mae gaI1 y Svckl y* Gwa-sanaeth Cmedlaethol ddjg o waith i bob dyn sydd' wedi pasio eÎ ddydJ- »au goi-eu, ond gwybodaeth y rhai sydd w«4i cael ei haddfedu gan brofiad. Rhiaid fod peaaderfyniad y GailuoodJd Cyog. reinol i derfynu'r rhyfel ddiwedd yr haf-yw 01 yr hyn a ddywed'wyd gan Mr Hodge, y Gweinidog "I fur-wedi cael ei seilio ar f posibllrwydd giynhoi ynghyd holl adnoddaa y rhai canol oed, t, rhaf dx- yr oedran hwnw

RHIWMATIC AC ANHWYLDEB Y KIDNEY Y mae Rhiwrnatic yn ganlyniad uric acid crystals ya y dywethau a'r cymahan, effaii* gormod o uric acid yn y cyfan&oddiad y meth- odd yr elwlod (kidneys) ei symud fed y bwr- iadodd natui gyda hyn y cytuna pob medd- yg graddedig. A'r acid hwn yw'r achos o boen yn y oefn, lumbago, sciatica, gout, aa- hwyideb v dwr, canreg, grafel a dropsy. Mae llwyddiam, Tabledi Estora at drill Rhiwma^ic a ffurfian eraill o anfawyldeb vr elwbd i'w briodoli i'r ffaith eu bod yn ad- feiru yr olwlod i wietliredu'n natnnol, a thrwf; hyny symudir achos yr anhwyldeb, yr hyn o angenrheidrnvydd a 6ymuda'r effeithian drwg a ddeillia ohono, ac mae wedi iachau achos- ion dirifedi gwedi methiant meddyginiaethaa ereill, yr hyn ¡ry'n cyfrif am danynt yn pcy- 8Ur gymeryd lle'r meddyganiaetthau hen ffam- iwn a werthir am brisiau sy Id allan o gyv- Mae Tabledt Estora yn llawn deilyngu y desgrifiad ohonynt—meddyginiaeth onesb aaa bris gone-st-Iq 3c y blwch o 40 dabledi, nea chwe' blychiad am 6s 9c. Ar werth ga* fferyTbiryr yrahob man, r.^u'n rhad drwv'r post, am y pritsian hyn, oddiwrth Estora Co., 132, Charing Cross Road, London, W.C.

PWYLLGOR RHYFEL AMAETHWYR MEIRION. Cynhailiwyd cyfarfod o'r uchod ddydd Uwt, yn NolfgMS'att, o dan lywyddiaeUi wp Hieaiaidur BtoJbort Bvame, Bala, pryd yr oed yn bresenol nifer fawr o bob rhan o'r sir, ac hefyd y Proffeswr Bryner J(»nas, y Dirprvy.. wr Amaeithyddol dh)S GymlU. Dewiswyd y rfiai caniynol yu ael.od,m ar y PwyUgi*" Gweithiol: yr Hertidui- Rt. Evans, Syr HI-ai- ry Robertson, Mri R. Jones Morris, Talsami- au; Tocwyn Ffestiniog; H. J. Elvalas" Towy?i J. M. Jones, Corwen; Howell Evans, Dillas Mawdid/wy; dyledswydd pa rai fykid carlo allan awgrymiadau Bwrdd Amaeth- jddiiaeth, ac i edrych i mewn 1 ansawdd y tir, a ydyw yn cynyrdhn yr byn ddylaii o fnvyct i'r 'bobl. Bwriedir anfon personau cymwys a phrofiadol i ed-ivh ansarwdd y tir o Ft'es- tinioig hyd Aberdyfi, a Dyffryn Edevrnion. ag y gellir codi enwd yn d'divmdroi. Hefvd. pendeu'fynwyd anion i bob amaethwr yn y rfuanaiu hyn dafien i'w ReTlwi yn dangos nifer yr aceri oedd dan gynyrch y llynedd, ac hefyd y nifer a aceri ychwaaiegol a fwriedir ei trim ,aol a f,Tiodir ei ti-'Io y flwyddyn hon, ynghyda nifer y djniion sy(M ar y Irermydd; er mwyn i'r pwyllgor gael gwybod a wneir y defnydd prdodol o'r dyiuofj sydd ganddynt, ac er mwyn hysbysu y Llyw- craeth sut y mae safle pethau.—Yn ngwyneb ad'roddiadau sydd yn cael eu rhoddi o weith- rediadau y liysoedd1 apel, a oes sail i'r cwytv- ion fod anhegweh. yn cael ei wneyd. trwy gy- meryd go r mod oddiar v tir; gain fod a-mryw o'r faa-n nae gellir codi ychwaneg o gvnvirii! yn wyneb rhwystrau cynyddoL yT amaet-hwyr. Caed anerchiad wre^og gan y Proffeswr Bry- ner Jonee, yn pwysleisio ar yr angetnrhaad i bawb geisio cydyxnffui fio a, dymuniad y Llyw- odraeth i yehwanegu cymaint eUar at gyfle»i- wa.d y bwydydd. Hys!by&lJ v Clare, Mr. R. Roberts Jones, ei fod wedi derbyn arohebion am yn agos i 1300 tunell o bitdi-a pyta4twf, wa- banol ranau o'r sir.

Pan twriwyd Hannali Steel i fis o garohar gyda. lAafw <¡]oo ym Merthyr, am l:i(J)-ata glo, torr(^kl allan i wylo, gan waeddi "0, diar; 0, duir! Dywedodd v Prif Gwnstabl ei bod' wedi cael ei dtrwy,, ddeg 0 weithiau^ floonorol am 1:a.dra.ila.glo yn vstod y flynedd ddaweddaf.Am ladrata gwerth r*? ceanioo, o lo o dip Mri. Guest. Keen, a Nettle- folds, yn Bedlinog, dirwywyd K&te Wrencih, 12s. Dirwywyd dwy eiietb '3"1 cfnorthwral i 6s yT ILU.

:=. -=-===- ) ,1¡  For the trilling sum 01 12, raCT M a B B l monthly you can have this very handsome ?Ss ?NEHBSHBt!L? ?i??????E???? ? trichord, "GOLD MEDAL" British made Piano. pP ?M?mNjmBj?))MNMM!i??S'S???????????S?M???? ? *? the instrument is delivered to your door, packed free and carnage St ?jJHMMMMBtt??Si!?? pa ?mediately on payment of deposit. We are the largest piano and K BmSPSSKB^SKSMBm'm^ii J°^ °Jfan firm in the world, and not only guarantee to save you POUNDS if fiP Tou buy dreot from us, ?? we offer you a ?"°? wider clwice of instrument. & H?SMiMMM? tNUM??N??MiN ? more hberal terms of payment than you can obtain elsewhere. !:i 8Upply ALL the world'* most celebrated pianos and organs at bargain prices and W on terms of payment to suit the pocket of every purchaser. Organs from 6/- monthly ),8 W. take old instruments in part exchange, refund ..iIw., fares to patrons aUow W ?E?BJN??jNjjjN?N?!tHjjjB?? ?NMMB???? approval, tans for 12 months free, and give a 25 years' guarantee. CraneihSons. $ ???jM??? FNOoR .EIT aon.SL. CATFARLEOELUE  I I 156, WGB STREET, '1 .1üI.ø..