Y Genedl

GW ASANAE rH CENEDLAETHOL YN EISIEU 10,000 0 PERCHED RHAC BlAEN. I Weithio'r gyda'r Cynhauaf. Anfonwch. eich cais ar unwaith i r Cyfarwyddwr Cyffredinol, Gwasanaeth Cenedlaethol, St. Ermins, Westminster, S.W.I, ar ffuflen sydd i'w chael yn y Llythyrdy lleol, neu yn y Gyfnewidfa Lafur. Rhoddir i'r Merched a, ymunant heddyw:— 1. Angenrheidiau pwrpasol yn rhad, esgidiau uchel, "breeches," '"overall, Q het. 1 2. Cynhaliaeth yn ystod ynrarferiad. 3. Costau teithio ynglyn a r gwaith. '4 183. o gvflog yr wythnos, neu yn ol graddfa yr ardal pa un bynag fydd yr uwchaf. 5. Llety wedi ei archwilio a'i gymeradwyo g»n Bwyllgor Sirol y Merched dan y Bwrdd Amaethyddiaeth. 7. Gwaith ar ffermydd wedi eu dewis yn ofalus. 8. Dyreh(ifiad-.mN obrwylr gwaith da gyda dyrchaifad & rhpgor o gyflog. Ar ol v rhvfel, cyfleusderau arbenig i setlo i lawT gartref neu mewn gwlad dramor. Mae eisieu heddyw:— 5,030 0 LftETHWYR. 4,000 0 WEITHWYR Y TIR. 1.000 0 GERTWYR- NAC OEOWCH Ymrestrwch ar unwaith iYN Myddin Dirol y Merched. Cait. ffurfleni i gynyg gwasanaeth mewn pob Llythyrdy ac yn y Cyfnewidfeydd Llafur. LLONGAU. I AUSTRALIA ORIK V LINE Through bookings to NEW ZEALAND and TASMANIA. Saloon Tickets interchangeable with P. & 0. Line. Managers- F CrREEN & Co.. and ANDERSON, ANDERSON & Co. For passage apply latter firm. 6 Fenchurch Awnaue, London, E.G.5, or local agents. ALLAN MAIL LINE TO CANADA. LIVERPOOL, GLASGOW, LONDON, and HAVRE, to CANAL A, NEWFOUNDLAND, & U.S.A. — ALLANS 19, James Street. Liverpool. 1-\ Cockspur Street, S. W. I., and 100 Lieadenhall Street, London, ii.. C.3. t CUNAR LINE. REGULAR PASSENGER AND FREIGHT SERVICES. LIVERPOOL—'NEW YORK. LONDON—NEW YORK. LONDON-CANADA. BRISTOL—CANADA—NEW YORK, For Rates of Passage, Dates of Sailing', and Particulars as to Loading Berths. Apiriy CUNARD LINE. Liverpool; Xiandon, 51, Bishopsgute, E.C. 29-31, Cockspur Street, S. W. 65, Baldwin Street, Bristol; 18a, High Street, Ca(iiff; 117, New Street, Birmingham or to Local Agents. DANEDD DATI E D D DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, CRAIG OWEN, BANGOR Vmwela ac AMLWCH, LAXGEFNI. a LLANERCH- Y-MEDD, KOLYIIKAD. BETHESDA, EBEXi.ZF.n. LLANflJERlS. LLAX- RUG, a PORTDINORWIC. Byddai adref bnh rivdd o 9 tan 6 o'r gloeh, I ona dyddiau Mawrth a au. AR OSOD. I .0 fTIO BE LET —Fnrnis?Mi 4-room Cottage I in a to?st hea)thy part of Carnarv(m. Apply Pritchard, 1. tligh Street, Carnar- von. <-A.pl.-5y O LET" I"T, k PA RAT. in -L the Pa.!i? f P:?' LECH, Cariwrvon- ehire, Area of 423 ceres, inouding 93 berlef of n Land. s Vacant MiahaalmaH 1917 -For particulars apply to— George Boviil, ''oel-an EsUite Office, Bettws- 55-tc TO LET.—Two Commodious Houses pleas- X aaitly sit;.vi;cd in Rock Terrace, Port- madoc. Beautiful sea and -mountain views.— Apply to A.B.60, Genedl Office, Carnarvon. GO-Apl 20 l AR WERTH TjTjOR SALE.—Several good Lumea, all r øi.z and weights, screw brakes. A!ao &xceHoot strong Spring Cart, carry 1 ton, and complete good strong Set of Hamesq. Full size Furnrt-ure Va.n ior Hire, Road or Rail.— J. Owen, Slate Quay, Carnarvon. t.o. WALLPAPERS from 4l per ro!l. Any TV quantity, large or small, supplied at WHOLESALE PRiCES. Largest stock in Great Britain. Write for patterna stating olaae inquired. (Dept., BARNETT WALLPAPEB CO., LTD., MANCHESTER. SCREWS-Mixed: 28s cwt. j 281b8, 7s 8d; Wire, Cut and Wrought Nails Staples, Tacks, Rivets, BDHS, arid Naiia, etc., art Vail Wcrks, 25 to 28 Rea-St., BinminghaTn Wholesale Prieo&C. W, Hay lei, Midland .N^il Worb: 25 to 28 Rea-n., Birminghj>,r» VXTYAU White Wyando??a a White Leg- W homa. Cook a Cam strain at ddeori (haltohing). Stiings 4s., wedi eu dethol o tua mil o ieir wedi bridio at ddodwy.—Mrs Jones, Brithdir Poultry Farm, Rhosgadfan. '6-May 31 PROVE to your profit that each hen can lay six eggs a week in Spring on Kars- wood Spice (containing ground insects). Packets 3d., M., Is. Pilchard, 33, Pool Street, Carnarvon. 57-Apl 21 ON &AIX.-Fishing ketch, 26 tons regig, tered, well found, ready for sea, apply at once te Pritchard, 1, High Street, Carnarwom. A R WERTH.-Brvn Dwyryd Farm, Pen- ?\_ rhyndeudraeth, o hyn i ddechreu mis Mai. Tir gwastad a chyiiyrchiol, gyda thy da cymwys i'w osod i ddieithriaid yn yr hai- I Saffe rhagorol o fewn milltir i orsafoedd y Cambrian a Ffestiniog Railway.—Pob man- ylion i'w cael gan Mr. Samuel Jones, Bryn Dwyryd, Penrhyndeudraeth. I ON SALOE—Bargaaii. A Covered Spring! Cart. Suit buttlner or baker, or can be easily converted into a market cart.—Hugaes,J 15, Poci Street. j T ABLF.CLOTHS -Lady offers three beau- ) tiful Irish Damask Tablecloths nearly two yards square also six handsome serviettes f —Uiiif»oilftd perfect condition, accept 178 6d I for Lot, worth double, approval willingly ar ranged—Write.- A.X. 53, "Observer," Car-If narvon. ) SHORTHORN Calves for Rearing, recoixi Clicsliire Milkers and Pure1 Bred Bulls. Quotation at any station. No fancy pwices. Correspondence a pleasure. FRANK j DOBIE, Tittelton, Chester. I PANAEIBS.—AW varieties for Breeding. Vj Most profitable, inexpensive and fas- I cinating hobby known. Start now. Also Chnm- pion Songaerg, and odd Hens, Singing Mules, < and British Finches. Reliable Parrots. Send ¡ for List containing useful information free Self-acting Net Traps, catch all kinds birds. J 28 2d; 2s 9d each, post free.-Rudd, Special- ist, Norwich. Jn. 22 KILL THAT INSECT TOMMy.-c',),.1 Kyour pa? "out yonder" some tinf of I wash, there's a big chance you Ml have '^companions". A little Flarrisons's Pcaia.i# i bina <-very msfXit on bair or body. 'nsis? j or h?mg Harrisors's Nursery Pomade "Tm-( of Cohort" at ?d and 9d. Sold by !j aU Chamifits—or by Post from Harrison Cr.<ML'3h. Be??ng. Cam&rron: R. Bt) !j berts; Llangofni, R R. Jone*; Bangor- J Bowon; Holyhc,.d: R. H. Williams; Port, modoc: T. Jerki-,is Hftheada: W. M^vHs J CrxjcieUi E. Daviea Hughes, and Co-; P6 y-gn>as: J. Bllui -Tonos; Amlwch: B. JODft. ] k ARWERTH! ANT All MESSRS. ( JOHN pRITCHARD AND CO., I AUCTIONEERS AND VALUERS, BANGOR, FREDAY, APRIL 13th, 1917. Parade and Judging 10-15 a.m. Sale (commencing with the females) 12 noon. OVER JB30 CASH PRIZES, 4 SILVER MEDALS, AND A CHALLENGE CUP. fJL WE NORTH WALES EXHIBITION and THIRD ANNUAL SALE of I PEDIGREE WELSH BLACK CATTLE (held under the auspices of the Welah Black Cattle Society, and promoted by the princi- pal Breeders in North and Mid Wales). will be held at the MENAI BRIDGE SMITHFIELD, being the most convenient centre for North Walffl Breeders MESSRS. JOHN PRITCHARD AND CO., Expert Auctioneers of Pedigree Welsh Black Gattle, will be pleased to arrange keep for Vendors consigning Sw.K by rail the day previous, and are arranging for special facili- tiea 08 the Cambrian, Great Western, and L. and N. W. Railways, for the conveyance of Stock for this Sale. Prize Schedules and Entry Forms forwarded on application. Entries close March 31, 1917. BANK CHAMBERS, BANGOR. MR. ROBT. G. JONES, AUOTIONEER AND VALUER, CARNARVON. T LANLLYFNI. DIWRNOD Y FFAIR, EbriU Heg, 1917. Gwerthir tua 100 o DDEFAID, sef holl gorlan TYNYFAWNOCr, TALYSAILN; Cyplau, Hesbyrniaid beinw a gyrfod; Myherjn Cym- reig. Cj-nefin yn my-nydd Blaen Pennant. Telerau: ARIAN PAROD. Dechrouir am 12-30 o'r gloch. PJRYN EURAU, CLYNNOG. DYDD L L U N NESAF, EbtiU 16eg, 1917. GOSODIAD TIR BLYN-YDDOT- Am 2 o'r gloch. B BYiN DWYRYD, PENRHYNDEU- D DRABTH. DYDD MAWRTH, EBRILL 17eg, 1917. Y Tyddyn Rhydd-ddaliadol a'r Holl Stoc, am UN o'r gloch. SMITHFIELD, CARNARFOiN. SALE NESAF. DYDD MERCHER EBRILL 18fed. Anfoner yr Entries rhag blaen. MESSRS JJENRY pARRY AND SONb AUCTIONEERS AND VALUERS, CARNARVON. FELIN THOMAS MORRIS. (neu Vavnol Mill) LLAjfRUG. Mao HENRY PARRY AT FAB wedi ea cyfarwyddo gan Mrs. Morris (am ei bod wodi gwert.hu y Felin) i werthu ar Auction, ar y He DYDD GWENER, EBRILL 13, 1917. Merlyn 8 oed. 13 uohder,—hwylus ymhob gwaith; Trol dda a ffram cryf; S<4 ° Harness; Coleri, Ger blaen; Strodur,, a In o lotiau buddiol yn rhy luosog i'w henwi. Telerau: ARIAN PAROD. Sale i ddechreu 2 o'r gloch. AR WERTH rno BE SOLD by private treaty, Leasehold -L Dwelling-house and Sthop, known as Cloth Hall, Llanotianial, until recently occu- pied as a Tai'or and Draper's premises. Un- expired term 46 years. Ground rent C3. Apply to Messrs Morris Owen and Trevor Roberts, Solicitors, Carnarvon. N' L, W LAID EGGS.—Patrick & Grainger, 1. "4 Wholesale Egg Merchants, Victoria \Vareliouse.«, Man sell Street, Aldgate, Lon- don, require unlimited quantities of finest ne-v.- laid eggs. Terms prompt cash. Quote lowest prices f.o.r. 61-Apl ? SCOTCn OATMostly direct from Scot, land. Suitable for Seed. Varieties:- Abundance, Pbtatoe. Regenerated potato. Newmarket, Victory, lianeasbire Gold Finder, Stand-well, Barley. New Sacks Is 3c. Nett cash with order. Samples, E. B. Jonee, & Co.. Abergele and Llanrwst. 50-Apl 12 YN EISIEU YN EISIEU.—Yn ddioed, Matrager-irnal) JL neu feroh (heb fod mewn rhwymedfig- aeth-au milwrol) i Gymdeithas Co-operative Llanrug). Ceisiadau i ddod i law, gan nodi y cyflog ar y 17fed o Ebrill 1917, i'r ysgrifen- ydd, Mr. R, J. Roberts, Fron Helyg, Llan, rug. 61-Apl-17 WANTED.-—A single-handed maid, age T' not under 20, fo- a small family. Good home, and liberal outings. Wages per annum.-Apply Mrs R. E'ias. Trosgol, Beedi- wood Avenue, Finch ley, N.3. 61-Apl 7 ~T\RESSIMAKINO.—Dymuna Mrs. Owen J.J (Bodmi-ill hysbysu e; bod wedi symud o No. 2, Newbon>ugh Street, i No. 6. Segon- tinin Terrace, He y bu-riada eario yn mlaen ei busnes fel Di-essmaker fel o'r blaen 60-Apl-24 LAW—^Wanted clerk, knowledge of Union L ?nd Rnml DitriMi Council work. Welsh necessary. Ineligible as soldier. State age, ex- perience, salary lequired. Apply: Lex 59, Observer Office, Carnarvon. 59-Apl 16 — YN ETSTEU-DYIJes m-wn oedi g-adw ty sweithiwr vn y rvbd. Lie ysgafn. Ym- fvn-r 1-ru fanylion a E.D 56. Genedl Office. Carnarvon. 56 C- RYD-o::=.-Vn eisieu ar unwaith, un ab! i c -?'n?V? noh mit?i o ?rwpin. He da a jrwnith cy.««>n i ddyn snhr. Ymofvner a R. H. ■R.nt>r>rt s Mpirioii House. T.h"Q'OI1n, YN ETSTEU.-UE fet housekeeper gan rlti"no! barchus, ei-nol oed. erbyn Mai, mewn ffarm fpchan neu dv nreif"t. Ymofvner I trwy lvthyr S Genedl Office, Carnarvon. 59-Apl 12 Y- N EISIEU—Gwr a gwmig (y gwr fel Y B?UfF. 'r wn ig vn aJh!0€r i drin U:wth ac vmenvn) erbvn Mai nwaf. Ymofvner trwy lvthyr ft Syr T E. Roberfte, Plasybrvn. CS<-mirfon. 59-tc WANTED—At once, Manner. male rw fp??e (?n'?o:!?o ?r mi?t?ry service. for the L^anruor Co-oner.itive Stores. Appli- cn.fion<5 to be <ser»t. -f-atng salary required, bv T),,il 17tli. 1917. to the secretary, Mr. R. J. Roberta, JTron Uelyg, IIanrui4. 61-Apl 17 RHYBUDO CYHOEDDUS. UNIVERSITY COLLEGE OF NORTH | WALES. 1 DEPARTMENT OF AGRICULTURE. IN connection with the Two Years' course of practical instruction iu Horticulture tor women and girls a.rra ,'d! tin co-operation with the Marquis of Anglesey and Colonel the Hon. R Stapleton Cotton, there are two vacancies to be filled up at once. Pupils take a full share in the work of the gardens i and are paid for their services. Full particulars and forms of application may be obtained from R. G. WlHTE, University College (Old Buildings), 31 Bt Maroh, 1917. BANGOR. YSGOL SIR ABERMAW. JL (I Fechgyn a Merched) Prifathraw Edmund D. Jones, M.A. (Lon. 1 .Atibrawon Cynorthwyol: John Lloyd, M.A. W. A. Beddows, B.Sc.; W. B. Williams B.Sc. Atbnawesau Cynorthwyol: Miss L. M. M I Adam, M.A. Mise Mary Davies, B.A. Yn nghydag Athrawesau profiadol me\9lJ I Coghiiaeth a Cherddoriaeth. Telerau: P.4 10s Oc. y flwyddyn. Pob manyltoi oddiwrth y Prifathraw, neu— R. LLEWELYN OWEN, PRIFYSGOL CYMRU. JL University of Wales. THE THIRTY-THIRD MATRICULATION EXAMINATION will commence on MON- DAY, JUNE 25th, 1917. Particulars may be obtained frcjm the Registrar, University Registry, Cathays Park, CardiCF, from whom forms of entry can be obtained. Application for Entry Forms must be made not later than Monday, May 28th. CARNARVONSHIRE EDUCATION COMMITTEE. rpHE Entrance Scholarship Examiination JL will-be held at the various County Schools on Friday, April 27, 1917. Candidates .Should send in their names at once to the CLerks to the Local Governing Bodice. EVAN R. DAVIES, Secretary of Education Education Offices, Carnarvon, Maxell 27th, 1917. GWYRFAI RURAL DISTRICT COUNCIL COMPLETION OF AUDIT OF ACCOUNTS. NOTICE IS HEREBY GIVEN in pursu- ance of the Rural District Councils (Notice of Audit and Publioation of Accounts) Order, 1915, that the Audit of the Accounts of the Gwyrfai Rural District Council for the half-year ended the 30th da.y of September 1916, has boen completod, by Arthur E. Ellis. Esquire, the Assistant District Auditor ap- pointed 'by the Local Government Board. The Audited Accounts and Statutory Financial Statement will be open for inspection without payment by any Parochial Elector of a Parish in the Rural District at my office at 7, Mar- ket Street, Carnarvon, at all reasonable times wit-iiin a period' of fourteen days from the 11th day of April, lfci7. Dated this 4tih day of April 1917. DAVID G. JONES, of 7, Market Street, Carnarvon. Clerk to the said Gwyrfai Rural District Council. NOTICE. HUGH GRIFFITH—DECEASED.—TIIO Hohi'dren of the late William GrifSth, named Humphrey Griffith and Margaret Grif- fith, as well as Catherine Griffith—sister of the deceased; all relations of the late Hugh Griffith, who died recently at Los Angeles, U.S.A., are requested to communicate with: Heron Rogers & Dehn. of Broad Sanctuary -tre,?t. Ww,'?m i nit-o  'Chambers, 11. Tothill Street. Westminster, London, S.W.I.. when they will learn some- thing to their advantage. 61-Apl 28 YN EISIEU Y N E I S I E U i PEN-Y-BRYN, CAR,N-,ARVON.-Waiited '0 cook goneral 918. Young housemaid 1:15 (experience not necessary).-Apply Pierce, "Rookwood," Waterloo Park, Liverpool. OO-Apl-17 BREAD, GROCERY, & PROVISIONS.- J) Assistants; bakers, and va-nmen wanted Give full particulars, stating wages required. E. B. Jones, & Co., Rhyl. 55-Aprl-15 W A'-NTTF,D.-Lar.ae quantities of new-laid VV Eggs. Write offers and price required, and quantity you have to offer. Cash on receipt of Eggs. Hodgetta and Salisbury, Gell Street, Sheffield. FURNISHED HOUSE wanted for August. JP Send full particulars to X. O. Office of this paper. 60-Apl-20 NURSE-HOUSEMAID required. Gooa neodleiwoman £ 20. Out-door uniform provided. Modern House at seaside. Another maid kept. One jolly little boy, two years old. Send photo to IMrs, Garland, Ainsdale. Southport. 61-Apl 28 ANGLESEY.—Wanted a raspect?M? man ?\. —infiUgib'e or over military age,—to go with milk float, etc. Light situation Apply A.61., Genedl Office, Carnarvon. 61-Apl 14 MAID for all duties. Family of 3. Sm?l ?YL modem h?uso. Most washing sent out. Willimni;, 4 Irby Avenue, Wallasey, Cheshire. 61-Apl 14 YN EISIAU.-Dyiies barchus ganol oec? jL erbyn Mai mown fform fechan, gwaith ysgafn, cartref oysurus.— Y mofvner a, K36, Wyntyll, Llangefni. YN EIISIEU.-Teutu parchus i gadw Ty JL Capel (M.C.) Bwlan, Llandwrog, ac i ofaIu am yr adeiladau. Ymofyner am y tel- earu ?yd?'r ysgrifenydd, J. Edmund Jones, Pengwern, Llanwnda. Y ceimadau am y lie i fod mewn llaw erbyn Ebrill 7fed (D.S.-Teulii bychan yn ddewlsol). 59-Apl 7 LADY TYPIST with knowledge of Short- hand required. Apply with full par- ticulars and' sa lary required to "The Welsh Insurance Corporation, Ltd., 59, Bangor-St.. Carnarvon. 60-Apl 3 YN ETSTEU.-Gweinyddes brofiadol (cook JL general). Teulu o bedwar. Cynorthwyir gyda'r gwaith. Cartref cysurus. Capel Oym- reig yn vmyl.—Ymofyner: 71, Teignmouth- rcod, Cricklewood, London, N.W.2. 7-Apl 60 WANTED—Apprentices to the Millinery. VY R. J. G;x>rge, Draper, Carnarvon GO-Apl 6 TT RANTED. For two in family, a Maid V V for general work, in Brondesbury, London. Reply first instance to C;>» "Genedl" Office. Carnarvon, stating wages required, and what capabilities. also reference. fi1:S- M.ar.fl

I GOFYNIOIS Y FYDDIN. Digwyddodd dau beth ddydd Mercher sydd \vedi peri liawer o uuesinwythid a siarad yn y wlad. Yn -Nliy'r Art,),-iwyc'l(ii dywedodd yr Ysgrifenydd Rhyfel (Ai- glwydd Derby) nad oedd y mesur a ddar- parai ar gyier archwiliad meddygol ad- newyddol ar y gwrrthodedig ond rhan o gynllun eangach o lawer. Pwyaleis- iodd yr angen am ddynion, a. dywedoud fod yn rhaid i'r wlad aberthu mwy o lawer eto. Yr un diwrnod dywedodd Syr William Robertson, pennaeth y staff, fod yr Almaen heddyw yn gryfach mewn dynion nag erioed, a bod yn rhaid cael pum' can' mil o ddynion i'n byddin ni erbvll mis Gorffenaf. Y mae'r ddau osodiad yn codi pwyntiau pur ddifrifol. Un pwynt ydyw ymddv^iad y Llyw- odraeth at y Senedd. Fel yr oedd pethau, yr oedd gWTthwynebiad pur gryf i'r Mesur milwrol a basiwvd yr wythnos diweddaf, ond ni wyddai Ty'r Cyffredin y pryd hyny nad oedd y Llywodraeth yn ei ystyried ond fel rhan o gynllun eangach. Paham na buasid wedi dywedyd hyny yn onest wrth y Ty? Ymddengys celu fel hyn yn amharchus tuag at gynrychiolwyr y bobl, ac y ma; gan Dy'r Cyffredin liawl i gwyno 0 I I herwydd. Pwynt arall ydyw ein pohsi yn y rhyfel. Amcan y Swyddfa Ryfel o hyd ydyw cael cyniaint o ddynion ag a all i'r fyddin. Nid yw i'w beio am hyny. Y fyddin yw ei busnes hi, ac am y fyddin y mae i ofalu ac i feddwl. Ond y mae'r wlad yn (iibI vnu-,ar ei diogelwch ar bethau lieblaw'r fyddin. Yn y He cyntaf oil dibvna ar ein llynges,—ar ein lIon gall rhyfel i'n diogelu rhag y gelyn ac ar ein llongau masnach 1 gludo bwyd a nwydd- au eredl i Ill. 08 gwneir rhywbeth i leihau n er neu nerth y rhai hyn daros- tyngir ni hyd yn oed pe bai genym fil- iyniu o filwyj yn Pfrainc a'r rhai hyny yn en ill b?ddu?oliaethau bob dydd. Heblaw hyny dibvnwn ar ein diw:Y1-1 ianau. Hwy sydd yn cynyrchu ein cyfoeth ac yn pin galluogi i ° gynorthwyo ein cvngrheiriaid ag arian. Eisoes y ma^i diwydiant v wlad yn gweithio dnn lad N-ii ( ] ,in anfanteision divfawr olierwydd diff: dynion f1 drudanineth nwvddau. Os gwneir galwad mawr eto am ddynion bydd yr anhawst-eran a'r anfanteision hyny rnor f;urr fel v bydd vn amhosibl i f"n! i ddiwvdjant. ddai ymlaen. Gwphvn fel y bu raid i'r fyddin droi dvnion vn ol i'r tir i'n cadw rha.cr newyn. Y mae'r wers yn amlwg, er nad vn-ddpngA-s fod Arsrlwydd Derbv. w cvffredin iawn ei alluoedd, wedi ei dygu. Yn awi', gwaith y Llywodraetli yw Y n :.l\\T, gwaith '!i Llywo:-lrueth yw I cadw yr hoil bethau hyn mewn golwg, a gofaiu nad yw g?fynion y Swyddfa Ryfel yn peryglu diogelwch a llwydd- iant y wlaJ. Y Iww'1' Almaen wedi enifl buddugoliaeth ar Brydain, ac y mae pelHkrfynu mai ar y niOr y mae iddi ymgyrch. sudd-lcngau 'r gelyn yii, fA-Y peryglus i ni na. dim o'i yinosodiadau milwrol, a phe 11 wyddai ei sudd-longau i n llwgu nid allem wneud dim a'n bydd- lnoedd na chynorthwyo ein cyngrheu'- iaid. Yr hyn a, bar anesmwythicf ydyw yr arwyddion a welir nad yw gwahanol adranau'r Llywodraeth yn "deall ei guvdd. Dan yr hen drefn o Gabinefc unedig ceid cyfle i bob adran ddadleu ei hochr ei hun ac i'r Cabinet cyfan ddyfod i benderfyniad ar y mater. Heddyw nid yw r drefn hono mewn bod, ac ofnwn fod adranau'r Llywodraeth yn debyg i'r hyn a ddywedodd hen weinidog unwaith am ganu cynulleidfa yn Sir For!, "pawb yn ben cantwr, a phawb yn canu yn ol ei ffansi ei hun. I'r wlad hon y mae'r mater vn un tra difiifol ac yn gofyn am ystvriaeth ofalus Tfnvn. J mae'r hyn a ddywedodd Mr. Lloyd George pan yn Ganghellor yTrys- o.rtvs yn dal yn wir o hyd. Gallwn gyn- ort.hwyo'r cyngrheiriaid mewn tair fforcldtrwy e in llynges, trwv ein gallu ;in:iTiol, trwy godi bvddin fawr. Ychwan- egodd Mr. IJovd George y pryd hyny y galhv wneud diii o'r pethau hyn ond nid y tn gvda'i gilydd. A vw'r Llyw- cxi rie i i odraeth pen(ierfilnu pa ckb n heth Ï w dewis?

O DDYJ>f> I lnYnD. Digrif yw gweled y papurau oedd gvnt yn eu swydd yn dirmygu'r Arlywydd Wilson ac yn bwrw amheuaeth ar ei wroldeb, yn awr yn ei flolio a'i ganmol. Gellid tybio, ar ryw adran T-ajg Beisnig, mai yn fydion yw'r mwyaf- I'd 01 ?'"??y. ac yn wir tueddwn i fMd- w'? -eithiau fod Y' dybiaeth yn gywir. » Ein gobaith pennaf oddiwrth ymyrriad yr America ydyw y daw hynny a'r rhyfel i der- fyn rynt. Y maen ddiameu y bvdd yn gy- morth i m gyda bwyd ac arian," ac oe yw gwerin yr Almaen yn gall, gwel nad oes bell- ach obaith i w gwtad am fuddugoliaeth. Ym- ladd dros ei orsedd a'i deulu y mae'r Caiser erbyn hyn. a cheir gweled a fydd gwerin yr Almaen yn foddlon colli eu bywydau er mwyn ei gadw ef ar yr orsedd. < < Cyfeiriodd gohebydd yr wythnos ddiwedd- af at y nifer mawr o wyr cvhoeddus a gollodd Caernarfon yn ystod y deng mlynedd diwedd- af. Erbyn hyn drwg iawn genym orfod ych- wanegu un arall at y nifer. fer Svr John Ro- berts. Clerc Cyngor Sir Arfon. Bu farw fore ddydd Sadwrn, wedi dihoeni'n hir. Brodor o Gaernarfon oedd S-yr John, ac yno y bu byw ar hyd ei oes. Cyfreithiwr oedd wrth ei alwedigaeth. Yr oedd yn Faer y dref adeg Urddiad Tywysog Cymru yn 1911, a gwnaed ef yn farchog y pryd hynny. Cyn a chwedi'r teitl, J.T. y'i gelwid gan ei gyfeillion, ac fell y mynnai yntau i bethau fod. Gwr dirodres ydoedd, gweithiwr cakd, cyfaill cywir a charedig, a Chymro cadarn mewn iaith a theimlad. f Byddai yn eithaf i bobl gofio fod y sawl a rcddo bris dros y pris go odedig am bytatws yr un mor agored i'w gosbi a'r sawl a ofynno omiod o bris. Hanner gair i gall. Y mae gan y PwyUgorau Amaethyddol Siro- lawer c awdurdod y dyddiau hyn. (Joilliw. fod rhai ohonynt yn ei ddefnyddio. Y mae rhai yn gyndyn iawn i droi ychwaneg o dir, ond y mae r pwyllgoran yn eu hysbysa os na wriant hwy y bvddi- yn anfon dynion yno i droi yn eu He. Dyddorol iawn fuasai hanes rhai o drafodaethau'r pwyligoriu hyn, ond nid ydynt yn gyhoeddus. Yn y byd sydd o honi hi nid ellir goddef i yatatinu mawr ma neb arall sefyll ar ffordd cynyrchu bwyd. » « Y mae Mr. Haydn Jones a Mr. Ellis Davies wedi bod er's cryn amser bellach yn ceisio persw.tdio'r Llywodraetb i ddefnyddio llechi Cymrelg. Da iawn genym ddeall fod jrradd- au o lwyddiant ar eu hymdrechion o'r diwedd, a bod perch?nogion y chwareli wedi cael arch eb gan y Llywodraeth am ddwy filiwn o lechi. Bydd hyn yn help mawr i'r fasnach. a mawr hi ydj erwn y gellir dyfod i ryw ddealltwriaeth gyda chyfarwyddwr y Gwasanaeth Cenedl- aethol fel ag i gadw'r chwareli yn agored. Rhyfeddwn braidd at agwedd Cyngor Dos- barth Dolgellau at y mater pwysig hwn. f f A yw pawb yn sylweddoli pa mor bwysig i b&wb ohonom ydyw cynilo ar fwyd yn awr? 03 na chynilwn bydd yn wasgfa arnom cyn y cynhaeaf ne=af. Y mae sudd-longau'r gely. yn gwasgu ar ein cyflenwadau, ac er fod y llynges yn mladd ar perygl yn rhagorol, y mae n rhaid i ni wynebu'r ffeithiau. Os na chynilwn ar fwyd: bydd rhywbeth tebyg i newyn yn on hwynebu. ft w Y gwenith vw'r cwestiwn mawr. Y niae digon o anifeiliaid yn y wlad i'n cadw mewn cig, os na ddigwydd rhywbeth nad ydys yn ei rag-weled yn awr. Ond nid oes genym ddigon o wenith. os na byddis yn ofalu- iawn. Dyma y pvynt pwysig:—Os bydd i bob un fwyta pwys o fara yn llai yn yr wythnos, gallwa ddal ein tir a chwerthin am ben sudd-longau'r gelyn. Nid prmder tatws na siwgr yw'r cwestiwn mawr, ond pnnder gwenith. Da.dl rbai y d gwneu d y r h -lau D? rhai ydyw y dylid gwneud y rheolau ynghylch bwyta yn orfodol, ond y Mae an- hawsterau mawr ar y ffordd. Yn un peth golygai gwneud rheolau felly benodi llu mawr iawn o swyddogion i ofalu eu bod yn cael eu cadw, ac y mae vn y wlad eLops llawn ddigon o swyddogion. Ond Heblaw hynny y mae'n amhosibl gosod yr un rheot i bawb. Y mae ar y dyn sy'n gwnend gwriitb corfforol cale d eisiau llawer iawn mwy o fwyd i'w gynal na'r dyn sy'n gweithio mewn swyddfa, er engraifft- Dibyna'r wlad yn awr ar synwyr. cyffredin ac hunan-ymwadiad pob person unigol, ac y mae'n anodd genym gredu mai yn ofer yr apelir. Ar yr un pryd credwn y dylai'r Llywodraeth roddi esiampl 1 r wlad trwy lwyr wahardd y fasnach feddwol sydd ar hyn o bry yn difa cymaint o ddefnydd hwyd ac ya gwneud niwed anrhaethol gyda hyn. Y mae'r is-bwyllgor a fu'n eistedd i ystyr- ied polisi amaethyddol y wlad ar ol y rhyfel wedi cvhoeddi ei adroddiad vvnt, If. Bwriad- wn gyhoeddi crynhodeb ohono cyn bo hir, gan ei fod yn Ihwm" o bethau o ddyddordeb mawr i ainaethwvr. Yn yr ad- roddiad cynygir isafnod ilr Mafurwr amaethyddol. a phris sefvdlon; i'r fTarmwr am wenith a cheirch. ond rrwrth^dir unriiyw drefniant i reoli rh.-nti. Dvm f"n ^wnn ad. roddiad y pwyllgor, fel v ceisiwn ddangos eto. >; Ni chafwyd y fath dvwvM cfvv.in ym mis Ehrill er's Uawe^ Wwv'l lv" nll'r eaeaf ar ei hyd yn un eithriadol. fel po bunsai natur ei hun. wrth weled dynion Ynor ddibria. yn mvtie! 1 yn ddihi-ia.

Y ]\1(HnV"Q Gwr yn hwvlio 1,1, .or b"V-din wenau Ar donnu v wpHrrj Llaw Duw «v' v Hi. Ac yn can Haw "i" i^ov'V Er hwvlio'n Iwvs rbn nen.—c hulio Ei hwv1i"n b Tjlvw'r ewvn d'-o vn Ha wen 'Gamre'n ol i WeT,. MATHOVWY HUGHES.