Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
20 erthygl ar y dudalen hon
ODION YR ARDD.
ODION YR ARDD. CYFARWYDDIADAU A CHYNGHORION. Gan TOM JO/tiES, Caernarfon. Daeth Ebriil i mewn eleni, a g-.vnaeth ffwl o bawb. ir oedd ambell un yn disgwyi yn bryuerus gweied egll tatws yn blaendiu'ddu; .L)ild o,,v (Iynia EbcL i n,.uwii Lt. thzietiod(I gyii- ias wen dro-j yr oil, a phosibl yw tod anil i arddwr ya nt" ydd-deb ei set yn canfod am- do vil y gyntas wen, ac nod yw y "gwir ddi- < £ ge~ oLaii. i' a'i ineddiaiuu pan yn r-noi yr hadyd i lawr. yii aûs mor fyw erbyn hyn. Ond na (id .Loaloiie.d. Cysgod cia. yw eira; Mr Rlie»v syud 1 w OflLÍ, er mai tebygul yclyw, y g-wirir yr ficii air eto, "1 olaf a lyddant tiaena f." Gerddi Sychan Bychan ia w n mewn cydmariaeth ydyw m.u{¡th,li y gerddi sydd yngiyn a luiai gweith- wyr hyd yu oeJ yng ngiiauol y wlad. Yn wir, yr ydym wecii» gweled rbai tai heb yr- un o gwoi, a hyny yn aihertedd gwlad, lie y mae digonedd o cUr o'i amgyich. "Oes genyeh chi ardd heio'r ty yma, meddem un tt,-o. oes," oedd yr ateb, "dim.ond yard." A d'yna oedd y gwir, yard oedd hi, 3ft 1 yard. "Wei," meddwn, "y mae yn "Y d i, ddigon anitir arnoch." "Ydi, y mae, fedra i ddnn poeri chi, heb iddo fynd i lib- art mywun arall," atebwyd yn ol. Ni ddy- lai y pethau hyn fod felly yn sicr, ac ni raid iddynt barhati felly yn hir, chwaith, oblegild os bydd i'r rhai sydd yn teimlo oddiwrth y diflyg hwn ynuuio a'u gilydd i wneyd apel, gellir yn awr sicrhau darn o dir idaynt yn llawer haws a chynt nag y bu yn bosib! eri- oed o'r blaen. Y mae yn dra tv.ebyg er hyny y gall rhai sydd a gerddi ganddynt er yn fychain, wneyd llawer mwy o ddefnydd o honynt, nag a wneir yn gyffredin. Rhywbeth yn debyg i hyn ydyw y rheol vl-jr gerddi ar hyd y blynyddoedd. Diagwyl am Weiwr y Groglith, dned pan v del. Yna pa In yr ardd o ben bwygilydd, os na bydd yn eithria-dol o fawr, a phlanu yn llawn o datws foallai yr lID diwrnod, neu y Pasg dilynol o leiaf, ac yna dyna ben ajmi, nes y daw y tatws yn barod i'w priddo. Nid ydym a.m foment am ddweyd na ddyl- id' p: m dyweder, dri chwarte>r pob gardd gwerthiwr a thatws, ond yr rnytu ddymunir ei bwysleisio ydyw y gellir tyfu mwy o am- rywiaeth, a hymy er mantais a lies corphor- ol. Nodwn enghraifft. Ychydig sydd na byddant yn plana cefn bychan a shallots. Wel, mi a gymerwn yn ganiataol fod y gwely yn mesur 3 neu 4 troedfedd o led, a'i hyd yn 0,1 fel y byudo v He iddo. Planer y shal- lots. tua dwy ran o dair c/u dyfnder, o fewn 10 modfedd i'w gilydd yn rbesi urbion ar draws neu ar hyd v cefn. Yn awr agorer i*!iesi bus tua modfedd o dxlyfin rhwng y rhesi shallots, ac os bydd v gwely vn lied hir. hauer fel y canlvn Radish, lettuce (rhes neu ddwy sydd ddigon) os ar draws y bydd y rhesi. a pefrsli hefyd. Daw1 y radish yn barod i w tynu i'w bwyta cvn iddynt ymyr- yd dim a thynant y shallots. I?a? y Let- tuce drachefn yn barod i'w trau\sblanu i gefn arall cyn bo hir, a gellir gadael y persli yno, gan ei fod yn bet'h sydd yn cymervd mwy o amser i egino, a thyfu, ond ni wnaiff ymyryd a'r shallots, ac wedi i'r rhain ddod yn h,-c.-A i'w tyml, bydd yno wely o bersli yn barod yn eu lie. Dyma ffordd arall: Ni dybiwn fod 3 neu 4 rhes o Brussels Sprouts wedi eu planu mewn tua dwy droedfedd o bellder rhwng y rhesi. Yr un amser trawsblaner y lettuce o'r gwely cyntaf a nodwyd, a daw v rhain yn barod cyn i'r Brussels Sprouts fod wedi tyfu mor fawr, fel ag i'w cvsgodi. Gellir gwnend yr un fat.h rhwng rhesi o fresych neu gauli- flowers. Cynllun arall eto Pan yn hau parnsnips, dyweder yrn nechreu y mis "Iwn. caniateir 18 modfedd rhwng y rhesi. Rhwng y rhai hyn yr uiri pi-yd agorer rhesi era.ilf, fel ag y bydd tua 9 modfedd rhwng pob rhes m'i gilydd. Yna faaner hob yn ail rhes faip cynar, neu foron. cyiinr byrion. y rhai a ddeuant yn bar- od i'w clirio tra y bydd y parsnips yii gradd- ol dyfu, yr hyn a wnant vn arafa.ch na'r lleill. Eto, pan yn !Iia,i a'r rhai hynv heb fod yn 'fath sydd yn tyfu yn uchel. {J)yJidi bob amser roddi yr un faint rhw(n<j rhesi pys ag yd pit o uchder eu himain). Xi gvm-' erwn yn ganiataol fod y pys a heuir. tiia 3 t.roedfe-ld o u eh dor, o fathau megis Strata- gem. Thomas Laxton, etc. Wedi hau y pya agorer rhyehau bus iliyngddynt a bauer maip cynar, neu spinach. Gyda llaw, dyma lys- Ieuvn y dvlid tyfu mwy o ho^no. Dywedir ei fod yn Pesol iawn fe! tonic, gan ei fod vn cynwys haiarn. Y mae yn tyfu yn svflym iawm. ac os na fydd ei flas vii Sol, gell- ir yn hawdd ei balu i mewn, a gwma wrtaith gwyrdd o'r fath oreu. Prinder PI.anhigion Bresych, etc. Oherwydd gerw index y gauaf eithriadol a gaed, y mae pob planlngion o'r natur viiia yn node.dig o brin, a gwyn fyd y sawl sydd gand'do rnrw fiLth o ffrain feclian, nell rhyw foes, gyda gwydr drosto, i'w cychwyn ar nnwaith a'u cael i lawr yn gynt na'r rhai a hauir yn awr, er y dylid cotio hau allan bob math o fresych, cauliflowers, brocoJi cynar, leeks, ac os oes ffram neu foes a. gwvdr yn hwylus, hauer ychydig o had celei-y. Daw y rhai hyn yn barod i'w pkutu ar ol y tatws cynar. ond Ilhaid fydd en trawsbiatui un- waith cyn hyny o'r gwely eu hauwyd. At Ein Gohebwyr. Y niiie yn viebyg mai y spent carbide a feddyiiweh, sef y gweddillioji o'r liUi^p. Y mae amryw arbrawfion wedi eu gwneyd ar liun, oaid and i lawer o bwrpas hyd yn hyn. (iuliem feddwl v gel lid ei gym- hwyso at dir o natur drwm a chleiog i'w agor a'i wneyd yn ysgainach. Y mae o nat- ur calcii wedi ei yslacio, ond buasem yn pet- ruso cyn ei ddwyn. i gy.sylltiad' uniangyrchol ag lanrhyw fata o flodeu neu lysiau, gan ei foù-yn bosibl fod ynddo rhywV gymaint o weddillion y nwy gwenwynig a ollyngwyd ohoiiio --i-it"i roddi dwfr sarno. (2) Y pridd gijivu ydyw tywyrch wedi pvdrll yn dda, ychydig ddail coed wedj pydra. neii dail ceif- ylau wedi pydru ac yn weadol sych, ac ych- ydig dywod. Gogtyner y pridd a'r dail coed neu'I' tail trwy ogr modfedd i ddechreu. Rhodder y brasian fydd yn arog yn y gogr ar waeiod y Ixicsus, yna lianwer Jiyd o fewn H modfedd i'r top gyda'r pridd a'r dail, a'r tyvvod wedi eu cymysgu gan galedn ych- ydig arno, yn gogryner trwy ogr ychyuig yn fanaeii i roddi haen ar wyneb y pridd, ac hefyd i gael peth i orchuddio yr had. Gof: ale.r na byddo y pridd yn rhy wlyb nag yn iJhy sych. (3) Ni a dybiwn fod y pridd ra,'l\n tlawd ar ddarn o'r comins yn cvnwys tywarchen ar ei wyneb. Os felly, ac os nad yw y pridd yn ddim ond graian, neu y 'sub-soil' yn agos i'r wyneb, gelJwch dyfu llawer o bethau yn- ddo. heb ychwanegu llawer o wrtaitli y flwyddyn gyntai. Treiwch by tatws ynddo betii bynnag, ac os heb ei droi eto. planer hwy yn gefnau meu welyau. tua 4 i 6 troed- fedd o led. fel yr eglurwyd yn rhifyn Ala with 19eg. Os oes genych rhywfaint o dail ystabl neu feudy wrth law, byddai yn well, wrth gwrs. u cymhwyser ychydig o superphosphate tua 2 owns i'r liat'hen ysgwar. a sulphate of ammonia 1.1 owns i'r llathen ysgwar, nell Os na ellir cael v rhai hyn. ni phetrusem roddi basic "h yn unig iddo neu gydag ychydig Ic s'?l yn tii daii arall.
HADYD PYTATWS.I
HADYD PYTATWS. Drwy Ardlüh Xewydd yngiyn a phrisian pytatws y mae'r darpari.adau ay n bod ar hyn o bryd yngiyn a hadyd idytatil, yn carel eu .Ifynxsatyn hnl ddiwedd Ebrill- Y mEle r pri^iau hefyd am y pj-tatws yii codi £ 2 y dunefl, ac y mae liadyd pytatws ar hyn o hryd yn cael eu deffinio fel yn golygtl unrhyw In-bat'as na phasiant drwy a.gor modtfedd end a basiant drwy agor akvv fodiedd.
IDYDD LLUN.I
I DYDD LLUN. I I TY'R CYFFREDIN. I BECHGYX DEUXAW OED. I Gofynodd Syr J. HERBERT ROBERTS I IR.) gwestiwn o berthynas i filwr ieuano yn I Xg'hatrawa Liverpool. Dywedodd Mr. ilACPHERSOOX os ceid allan fod bechgJl1 dan ddeunaw mlwydd oed I wedi eu hanfon gj-da'r fyddin dros y mor, y rhoddid cyfarwyddiadau i'w galw yn ol i'r wlad hon yn. uniongyrcliol. (Cym.) I CWRW. I Mewn itebiad i Mr. AErRas WIL- I LIAMS, dywedodd Mr. BONAR IzAW nad oedd dim haidd yn cael ei ddefnvddio yn awr i fragu, ond fod cwrw yn cael ei frigu I o'r ystoc o frag oedd ar law eisoes. I Y MESUR MILWROL. I Ymffurfiodd y Ty yn Bwyllgor ar y mesur uchod. Bu crvn drafodaeth ar weUiant o eiddo Mr HERBERT XIELD (C.) yn dar- paru fod dyn a. elwid i fyny am ail-archwiliad meddygol, ac a roddid mewn dosbarth neill- duol i wasinaethu, yn cael hawl hollol i ap- pelio dan y Ddeddi Filwrol. Gwrthodai Mr. MA CPU E RSOX ddferbyn y gwelliant, gan ddweyd y byddai iddo wneyd y mesur yn ddyrus. I Parhaodd y ddladl, ac yr oedd yn troi yn benaf ar bwyntiau cyfreithiol, Ymranodd y pwyllgor ar v gwelliant, a chaed 57 o bleidloisiau o'i blaid, a 159 yn erbyn. Cytunodd Syr F. E. SMITH (y Twrne Cyffi-edinol), i roddi geiriau yn y mesur yn .cynwys ystyr y gwelliant a wrthodwyd. :1r. KIXG (R.) a gynygiodd welliant fod blwydayn o ryddiiad oddiwrth ail-archwiliad yn caei ei roddi i ddynion oeddynt wedi gwasanaethu am fis neu ragor, yn lie am dri mis. neu ragor, fel yr oedd yn y mesur. Derbyniwyd y gwelliant gan y Llywodr- aeti. Dadleuai Mr. PRIXGLE y dvlai dyn a wrth,odid ar y tir o anfedrusrwydd hollol gael ty^tysgrif derfynol o ryddhad. fel na phoenid ef mwy gan y Swyddfa Rvfel. Derbyniwyd y gwelliant gyda chyfnewid y geiriau 'anfedrusrwydd hollol' i fod yn 'an- fedrusrwydd parhaol a hollol.' AVedi i waith y pwyllgor ar y mesur or- phen, cymerodd y Dirprwy Lefarydd y gad- air, a phrotestiai \)1r. HOGGE yn erbyn myn- ed yn mlaen gyda'r trydydd darlleniad cyn i'r mesur, a'r gwelliantau arno gael ei ar- ofraphu a'i ddodi yn nwylaw yr aelodau. Gohiriwyd y ddadl hyd dranoeth —————
I DYDD MAWRTH. J
I DYDD MAWRTH. J I TY'R YFFRED". I I GrWASANAETH CENEDLAETHOL. I Dywcdodd Mr BONAR LAW (Ca.ng. y Trys- orlys) fod y Llywodraeth yn awydldus i roddi jrawf teg ar gynllun y Gwasanaeth Cenedl- aethol ar safle Gwirfoddol. Anghytunai a'r awgrymiad fod y cynllun presenol yn fethiant, ao yr oedd y Llywodraeth yn rhoddi ystyr- :aeth i bob awgrymiad tuagat symud anhaws. terau oedd yngiyn a'r cynllun. Gofvnai Mr. AX^DERSOX i Mr. Bortar Law a oedd yn wybyddus fod y cynllun wedi bod yn fethiant mor bell ag oedd gweithwyr yn y cwestiwn, ac nad oeddynt am ymrestru dan y cynllun, a bod yn rhaid cael gwell cvnlhin. Mr. BONAR LAW: Gobeithiaf os ydyw yn rhaid cael gweHiantau er sicrhau eu cyd weithrediad y gwneir lkvny. I Y ME&UR MLLWROL. I I SAFLE GWELSIOX AMAETHYDDO'L. I Bu cryn siarad ar safle gweision amaeth- yddol dan v Mesur Gorfodol newydd. Amcany Mesur, fel y gwyddis, ydyw garfodi pob dyn sydd wedi ei ryddhau oherwydd ei fod yn analluog, a phob dyn a wrthodwyd: i'r Fydd- in, i fyned dan archwiliad meddvgol etc. Cynhygiodd Mr. McPHERSON (Is-Ysgrif- cnjdd y Swyddfa Ryfel) y gwelliant addawyd ei gynyg gan y Llywodraeth yngiyn a safle gweision amaethyddol. Dan y gwelliant hwn ni elwir ar ddynion sydd yn gweithio yngiyn ag amðyddiaeth i fyneu dan ar- chwiliad. Dywedodd "Mr PROTHERO (Llvwvdd y Bwrad A in a ethy dd ia eth) y bu gwahaniaeth barn rhwng y Swyddfa Ryfel a'r BwrcTd Am- aethvddiaeth. ond yr oeddynt yn awr yn cydweithredu yn ymarferol. Yr oedd y Swyddfa Ryfel wedi ymdHwyn yn ddla yn ddiweddar parthed dynion i weithio ar y tir, ac yr oedu mwy o weithwyr ar y tir yn lwel1- ol nag a f4 yn ystod yr wyth mis diwedfclaf. Yr ioedd y Swyddfa Ryfel yn ddiweddar wedi dychwrtlvd yn ol 11,000 o ddynion i weithio ar v tir. Pasiwyd gwelliant y Llywodraeth. Aed ymlaen i drafod v Mesur yn ei wa- I hanol agweddau ar v trvdydd darlleniacA Pasiwyd y trydydd dailleiiiacl gyda mwy airif maiwr, _————
I TY'fl CYFFREDIKl. I
I TY'fl CYFFREDIKl. I YR IWERDDOX. I Mewn atebiad i gwestiwn, dywedodd Mr. BOXAR LAW nad oedd mewn safle i wneyd I niTyne.<_)i'id ar gwestiwn yr iwerddon, ond gal ai sicrhau y Ty fod y mater yn oael sylw I parhaus y Llywodraeth. I YMWELIAD AELODAU LLAFUR A I RWSIA. Holodd Mr. P. SXOWDEX rLlalur) yng lghykh bwriad aelodau Llafur y Weinydd- iaetfa i ymweled a Rwsia, a beth ydwdd am- can vr ymweliad. Atebodd Mr. BOXAR LAWiod yr ymwel- iad yn cael ei thiefnu er mwyn i gynrychiol- wvr Ilafur Prydain gael eyfle i ddatgan eu llongyfarchiad a'u cydymdeimlad a'u cyf- eillioii yn Rwsia. Caed gair o Rw da i ddweyd y croesliawir ymweliad y cynrych- i<jlwyr. I Y GELYX A HEDDWGH. I Gofvnodd Syr. W. BYLES (R.) i'r Prif Weinidog a oedd ei sylw wedi cael ei alw at fynegiad o aidflo Count Czernin, Ysg-i-ifen- vdd Trainor Hungary, i'r pei-ivyl fod telerau heddwch y gelynion yn sefylL. ac y1- w'a neb "hvnv, ac er mwyn arbed colli mwy o fyw- ydau, a fuasai y Llywodraeth yn ystyried y cvirlivgion. -Nfr. W. P. BYLES: Ai nid yw yn amlwg y (giaUir ca<el h add well yforu? (Lleisiau "Ar delerau Germani.") Mr. Bn:AR LAW: Mae'n amlwg y gellid cael heddwch yforu pe y rhoddwn i fyny (Cym.) CAROHAROMOX RHiYFEL. I Yn ystod v drafodaeth ar y cvnhygiad i ohirio v Ty. galw yd sylw at sefyllfa carchar- orion Prydeinig yn Germani. Mewn atebiad, dywedodd iMr. J. F. HOPE (Ts-Arglwvdd v Trysorlys) fod safle pethau. yn y swersr\'llfaoedd yn Germani wedi gwella yn ddiweddar. Yr oedd 3,500 o gar char or- i ion Pvydvi ig (or wahan i filwyr) yn Germa,ni. tra y" r oedd 25.000 o Germaniaid yn y wlad hon. Yr oe,ld Llvv.-odraet"h Gennani yn gwr- thod cyfnewid ar delerau teg. 1
I TY'R ['I.RGLWYDr. t
I TY'R ['I.RGLWYDr. t i BUDDUGOLIAETH T>ERFY.NOi>. I GWnaecl svlwadau ar y safle filwrol gan Ar- 'glwv'dd Derbv (Ysrifenydd Rhyfel), wrth ] gynve trvdydd dar'leniad y Mesur Gwasan- aetli Mihvrol newydd. Uyfeiriai at waith yr t R.A.M.C., a dywedodd fod rhai pobl yn tyb- io nad oedd gwaith yr ad ran hono yn un pe,ryglus. Nid felly yr oedd, canys yr oedd oddeutu pedwar cant o feddygon wedi eo. lladd a'u elwyfo yn mrwydr y Somrae va 'unig, ac yr oedd prinder meddygon at was- I rtnaeth y fyddin. Aetfh ymlaeai i ddwieyd a fod yn amhoaibl dweyd faint o ddynion a geid dan y mesur hwn. Yr oedd dros tiliwn o ddynion wedi caei rliyddhad oherwydd rhesymau meddygol, a rhredai y gel.lid' cael tua chan mil o ddynion. -Nid oedd hwn ya t'esur poblogaidd, ac aid oedd neb yrn gof- 'idio mwy nag ef fod angenrheidrwydd i'w ddwyn ymlaen. Rhaid oedd cael mesuratt mwy llym eto i gael r'hagor o diyaiori i'r Fyddin. Credai y gellid cael mwy o abeith eto pe y rhoddid y fEeithiau yn deg gerbron y wlad. Ychydig oedd yn amheu na derfyn- ai y rhyfel mewn buddugoliaeth, ond rhairf i'r fuddugoliaeth os oedd i fod yn derfynol fod yn fuddugoliaeth filwrol a llyngeeol. Er enitl buddugoliaeth derfynol rhaid Oedd dar- paru dynion i'r Fyddin.
YRI AMERICA A'R RHYFEL
YR AMERICA A'R RHYFEL DATGANIAD YR ARLYWYDD WILSON. HELP I'll CYN Gil HEIRIAID GYDA i DY.MUX AC AUlAN. Gwnaetli yr Arlywvdd Wilson ddatganiad pwysig yn ei araiUi i'r Senedd nos Lun di- wedciai, YillÍW un yr awgi-ymodd y satie ddyl- asai yr America ei gynieryd ynglyn a,'r rhy- fel. Eglurodd iddo alw r tenedd mewn ty- inor attgityiftedni aherwytkl ei fod yn bwysig i ddewis y poiisi i'w fabwysiadti, a hynny yn duioed, ac nid oedd yn iawn iddo ef gyni- eryd y cyfribldebi wneyd hyny. Ar y 3ydd o Chwefror, meddai, hysbysodd Llywodraeth yr Almaen mai ei bwriad ydoedd rhoddi o'r neilldu pob deddf, a defnyddio eu suda-lonig- au i suddo pob llestr a geisiai hwylio am borthlaudoedd Prydain Fawr a'r Iwerddon a glanau gorllewinol Ewrop, neu un o'r porth- laddoedd oedd dan lywodraeth gelynion Gennani yn Mor y Canoldar. Yn ol polisi newydd Germani, yr oedd pob Hong beth bynag fo ei llwyth, i ba wlad bynag oedd yn myned, a pha faner bynag a chwifiai yn cael eu dinystrio gan sucbd-longau Germani, ae ui estynid trugaredd o gwbl i bobl ar y bwrdd. Yr oedd hyd yn oed longau pei-th- yno! i wledydd ainhleidiol cyfeillgar a llongau a. ddefnydd id fel ysbytai yn cael eu suddo yr un modd ganddynt. Nid oedd ef yn meddwl cyma.int am y golled ar eiddo, er fod hwnw yn aruthrol, ond y difrod mawr a wneid ar fywydau pobl ddiniwed. Gellir talu am ddi- frod ar eiddo. ond nis gellir gwneyd hyny & bywydau pobl heddychol a diniwed. Yr oedd rhyfel Gennani yn erbyn masnach yn ryfel yn erbyn dynoliaeth. Rhyfel ydyw yn er- byn pob cenedl. Mae llongau Americanaidd wedi cael eu suddo, a bywydau pobl ein gwl- ad wedi cael en dinystrio. Rhaid oedd i bob cenedl benderfynu drosti ei bun sut i gyfar- fod a hyny, a dylai ein polisi ninna.u yn y mater gael ei gymeryd ar ol ystyriaeth fanwl a gofalus. Xid ein hamcan fydd talu'n ol neu geisio enill buddugoliaeth drwy arddang- os ein galluoedd fel cenedl, ond sefyll i fyny dros hawliau dynol. Yna aeth yr Arlywydd ymlaen i son am y pwysigrwydd o gvflenwi y Galluoedd Cynghreiriol ar y maes. Cynygia godi o leiaf haner miliwn o ddynion drwy wasanaeth cyfFredinol. Rhyfel ydoedd, medd- ai, yn erbyn y Caisar a'i dylwvth, nid yn ai N-n e,, b vii v C?t i sar ,i erbyn y Gernrmiaid, er sicrhau rhyddid i drigolion v bvd, yn cynwys y Germaniaid, ac i gadw heddweh y byd drwy rwystro nn- benaethwyr i gyd-gvnllwynio, fel y gwnaeth y Caisar, ei dorri er mwyn eu hamcanion en hunain. Yr oedd arwyddion fod yr heddvehwy Americanaidd yri cvd-synio a hyn. Tybiant y bydd iddo gynorthwvo achos heddweh. Y IT¡;¡e'n sicr na chaniata'r Caisar i'r geiriau hyn gael eu cvhoeddi yn Germani. ond v mae ar- wyddion penagored eisoes fod yr Hohenzol- lerns a'r Hapsburgs ym meddwl o ddifrif. Un o'r arwyddion hyn vdyw y cyfarfod a gyn- haliwyd gan y ddau Emprwr a'r Gweinidog Tramor Awstriaidd, ynghyda'r Cans;hellor I Geimanaidd yn Homburg, ger Frankfort. Yr oedd rhai o brif bwyntiau araith yr Ar- lywydd fel v c-,tillyn:- ACHOS r ltln-FE, L. I Y mae ymgyroh y bad-tanforawl yn erbyn dymoliaetli Bu raid i ni arfogi llongau yn erbyn ym is idiadau anghyfreithiol. Dyved Germani y bydd iddi ymddwyn tuag at longau arfog America fel mfir-lofrudd- wyr nid allwn ymost%Qg i hyn. Cynghoraf y Cyngres i gylioeddi fod gweithred Germani yn rhyfel yn erbyn y Talaethau Unedig. Yr yclyni yn cymeryd safle gelyn, ac yn cymervd camrau nid yn unig i amddiffvn, ond hefvd i ddwyn Germani i delerau heddweh* ac i der- fvnu'r rliyfel. Y CAMRAU A GYrMERTR. I Wele rai o'r camrau a gymerir i ddwyn hyn oddiamgylch Cyflenwi'r Galluoedd Cyfunol â digonedd o arian. Trefnu i gael digonedd o angen- rheidiau rhyfel. Arfogi'r llynges yn Hawn, rlieidi,-i-a ri-,yfel. Arfo,, yr arbeiii, ar (,yfer yiii,y rc h y ba d au-tanfor- Y mae'n ofynol cael o leiaf 500,000 o filwyr —vn fy mam wedi eu codi drwy wasanaeih e-vrirediiiol. Bwriedir tolli. Y mae Gallu- oedd Cyngreiriol yn y maes cynorthwyir hwy ymhob rhyw fodd, yn arbennig gyda chyflen- wadau rhyfel. J AMCAN YR AMERICA. j Ein hamcan ydyw iivrwyddo heddwch chyfiawnder, a sefydlu ymhlith dynion rhydd y hyn a sicrha heddweh a chyfiawnder. Nid ydym wedi cweryla gyda thrigolion Germani, ond gyda Hohenzollerniaeth, ei Llys a'i dosbarth breintiedig. gelyn naturiol rhydd- id. i ellir ymddiried i lywodraeth unben- aethol fod yn ffyddlon. Yr ydym wedi cael ein calonogi gan y chwil- droad vn Rwsia. Dyma hartner cvmhwys. Xi fu unbenaethiad Prwsiaidd erioed yn ffrynd. Anfonwyd ei hvsbiwyr swvddogol i'n plith cyn y rhyfel. Golyga gyffroi gelyn- ion wrth ein drws. (Mexico). RHYDDHAU Y GBRMAXIAID. I Drwy bresenoldeb Prw ianiaeth swyddog- ol. oedd bob amser yn di gwyl, nid oes diog- elwch i ddemocrataeth v byd. Nid ydym yn ceisio cnncwest. dim eni'iion, dim iawn rhy- fpl,-dim ond rhyddhau'r bobl, yn cynwys y Germaniaid eu hunain. Nid ydym mewn rhyfel gvdag Awstria. Nid ydym yn ceisio mwy na sefydlu cyfeillgarwch gyda'r Germaniaid. Bydd y rhan fwyaf o'r Germaniaid-Amer- icanaidd vn ffyddlon. Os v bydd anheyrn- pgarwch, fe'i llethir yn chwym.
SUITS GIVEN AWAY. I
SUITS GIVEN AWAY. I Would vou like a suit or pair of trousers 1 absolutely free? A most astounding offer is being made by a well-known London firm. T}.p, have discovered a remarkable Holeproof r¡"th You can't tear it. You can't wear it out, no matter how hard you wear it. for if during ?iv months of solid hard grinding work everv day of tbe week (not inst Sundays) you wear the smallest, hole another garment will be given free. The firm will send a written guarantee in every parcel. Think. Just 138 6d for a man's suit, and only 4s 9d for a pair of trousers Boys' Suits 5s lid; knickers 2s 3d Gnrrarteed for six months' solid grinding Xow d"n't delay. Send a postcard to the TTolcptoof Clothing Co., 56 Theobalds-road. L.id<-n W.C. for a large range of patterns, measurement form and fashions. Thpe are absolutely free and postage paid Of course'mention the name of this paper.
MEWN DILLAD DYNES.I
MEWN DILLAD DYNES. I Ym Mrawdlys Llundain, ddydd Ma wrth, bwruwd 'l-'nc nump ar hugain oed i garchar I am grwvdro X^w Oxford-street. Llundiain. gydag amcan anheilwng. Dywedwyd ei fod yn cerdded o gwmpas mewn dillad merch.
- I DIRWIEST A'P. M]ILWR.,'
I DIRWIEST A'P. M]ILWR. I Y FYDDIN A'R LLYNGES A'R I FASNACH FEDDWOL. I I Can yr Henadur ABEL WILLIAMS, Abersoch. J Clywsom ddywedyd gan y rhai gynt— 1 "Fod y fasnach feddwol yn dinystrio mwy ar y ddynoliaoth nah(Al ddistryw un- edig newyn, plfAU, a rhyfeL" -Glad-tone. "Pe cyfodai yr Eglwysi Cristionogol yn llu i ryfel, yn erbyn y fasnach- feddwol mewn gair a gweithred ni adewid ewin yn 01 o'r felldith hon mewn byr amser. John Bright. "Fel y mae y meddwyn unigol yn cael ei luago i angeu, felly gwlad feddw a ddaw i r un dynged.Esgob Maule. "03 na orchfyga Prydain y Fasnach Feddwol, yn sicr dinistrir Prydain gan y r asnach. —Rosebery. Dy wed yr awdurdod uchaf yn y Nef a'r dd-ae.ar am y ddiod sydd yn meddwi, "Yn y díwedd hi a frath fel y sarph, ac a biga fel neidr." (Pa un bynag ai yr unigol ai gwlad y meddwon fydd). Beth a ddywed y bragwyr a'r tafarnwyr yn wyneb y farn gyhoeddir ar eu masnach gan Dduw a dyn? Nid ystyr yr un ohon- j'nt. Ant ymlaen wedi eu rhwymo a'u cyl- ymu gan gadwen eu gwanc am gyfoeth ar drauI Ilusgo i angeu filoedd o blant dyniom bob bhvyddyn a. -fawythau eu hunain i wae y rhai a roddiuii ddW i'w gymydog. PERYGLON Y FYDD; X ODDIWRTH Y FASNACH. Cawn tod un hen athronydd yn dyweud "Y neb y byddo y duwiau yn ewyUysio eu dinystrio maent yn gynta.f yn eo: gwallgofi. Yr ydym yn cael braw wrth feddwl am y pwibilrwydd i hyn fod yn wir am Brydain Fawr, yr hon a ddyrchafwyd hyd y nef mewn breintiau. Hyn sy ;d wir, mai Lloegr yn wallgof foesol ar bwnc y d,-Iiod feddwol. Y mae, ysywaeth yn hawdd profi y gosod- iad hwn, ac y mae yr un mor hawdd profi fod y Duw Mawr ym arfer cospi. ac weith- iau dinystrio gwledydd am bwhoda1; cenedJ- aethol. Mae pobl hen ffasiwn heddyw yn gwybod beth ddywed D :w ar y mater o gosp ar y cenhedloedd am beehodau et-nhedla-eth- ol. "A mi a gyfyngaf ar ddynion, a hwy a rodiant n-egis dL-illi-Ti, am bechu (honynt yn erbyn yr Arglwydd, a'u gwaed a dywell- tir fel Ilwch a'u cnawd fel torn." Dyna yn Uythrenol sydd yn ffaith ar gyfandir Europe heddyw. Dyna hefyd sy id yn bosibl i'n gwlad liinau oni ddanv y Llywodraeth a'r bragwyr i'w hiawn bwyil. Gwyddom oil fod y wasg Gymreig a Seisnig yn gosod ger ein broon beunydd ffeith;au arswýd 18 sydd yn profi ein bod ar y llithrigfa. fyflwynwn ger bron y cyhoedd rai o'r miloedd engreifft- iau sydd yn profi ein Jbod yn wallgof foesol. Afae yn arswydus meddwl fod Pi-yda-in ar hyd y blytiyddoedd yn difa. nerth ein gallu milwrod tra yr oedd Germany fel un gwr yn arfogi i'n dinystrio. Lie buasa.i Germany heddyw, pe buasai y inerth milwrol ydym ni wedi ei ddinystrio trwy'r ddiod yn sefyll trosom yn Ffrainc heddvw? Yn daiau buas- ai y rhyfel trosodd. Seiliwn hyn ar ddat- eraniad Lord Wolselev. y cadfridyg dewr. Dywedodd1 ef fod y ddiod feddwol (a'r aflen- did sydd yn ginly-niitd meddwdod) yn lladd mwy o filwyr nag y mae'r lioll arfau rhyfel diweddaraf yn eu difa. A oes neb o'r awd- urdodau yn ystyried hyn? Ofnaf fod Pryd- ain wedi colli ffafr Dtid gan na chafodd ein Hywodraethwyr ni y gwelediad a roddwyd i Rwsia, Ffrainc, Italy, Canada, a'r boll fyd o'r bron. Mae Lloegr a Germany bron ar eu penau eu hunain yn eu perthynas a'r fasnach feddwol. Ai hwy yw diotwvr mwy- af y byd? Erbyn hyn y ma.e ein hanwvl- ddyu ni fel cenedl wedi dod i'r safle y gallai ai air sicrhau gwaharddiad dros y rhyfel. Gwyddom fod y- Prif We.inidog y dylanwad personol c.ryfaf yn y byd heddyw, a phe ym- wrolai i fynnn waharddiad, cai yr holl bobl i'w ddilyn yn llu banerng. Sethrid y brew- ers a'u heppdl gwiberod o dan Juggernaut Cenedl wedi ymdynghedu i ysgwyd ymaith y fasnach fel Paul y wiher i dan digofaint Duw dros byth. Gwded Prydain yn wyneb ein hanwyl Sior "Play the Man." Paham. medd Laodiceaid v wlad, vr erhd- iwch y fasaiach hon byth a hefyd? istyrier eto. Er paii y toro(td y rhyfel allan yr yd- ym ym gwthio ein hanwyl fechgyn i fyw bob dydd yn awyrgylch eu gelyn penaf. I- ydym yn ein heglwysi bob dydd yn galw ar Dduw i beidio ein harwain i brofe igaetli, tra, mae fin Llywodraeth yn arwain ein bechgyn glan na. chyffyrddasant a'r ddiod erioed i giyffyrddiad a themtaeiwn "wet wrth y miloedd yn Mhi-ydain ac ar feusydd y gwaed, "cbinking huts" ar lwybr y mil- wyr i'r trenches, "British beer sold here" yn argraphedig amynt. 1..1u '0' n bechgyn mewn canlyniad yn myi-bed- dan draed v gel- yn hwn. Onid yw hyn yn profi g wallgof- rwydd niocsol ar ran y Llywodraeth? Yn v base wedi hyny pob mantais i feddwi a ohyf- lawni pob p'eokod yn un chwant, fel y cawn fod miloedd o'n bechgyn druain yn ysbytai l ein owUwl wedi eu llorio gan y ddiod a r c-lwvf aflan inarwol; rhai ohonynt mawn an- obaith vn saethu eu hunain a chan gywil- ydd wynebu eu tcultioedd,. \V eithlan lleddir cydvmaith ga.n ei gyd-filwr. "A oes neb yn rheoli y diota yn y gwersylloedd ?" gofynai Barllwr yn v wiad, hon pan ar gyhoeddi ded- fryd marwolaeth ar facligen ieuanc oedd wedi rhoddi ei gyd-filwr i farwolaeth Pwy »y' yn cyfrifol am :mfon cannoedd' o alwyui bob j dydd i'r trenches? Ni cheir gwybod, ac ni cheir gwybod v filfed ran o'r trueni uffeniol a gynyrchir. Ond dyna sydd yn alarus. fod y LlvvvodTaeth ardderchocaf ar rai ystyro-n y tu 'cefn i'r difrod gwaHgof %wn. Pa hyd, pa hyd, 0 Arelwydd? Dau can miliwn o bunnau y" ca-el eu gwario y llynedd ar al- cohol mewn adeg ag y dywedir y bydd new- yn yn ein bygwth cyn pen dau fis. "Serve us right if we are pinched" med-dai in- Xis gwn yn iawn ffordd Rhagluniaeth yn v mat- er hwn. A (Winystria hi y diniwed a'r Cyf- iawn gyda'r anghyfiawn a'r dryeiowus? Ofn- nf mai felly y mae ar Gyfandir Europe hedd- vw. v PWY SY'N TLLUDDIAS? Ew riiodder rum i'm bechgyn yn y trenches vn groe-s i gynghor Syr Victor Horslev. Syr Alfred Pearce. Gould, Sir Lauder Branto.n a Syr Alfred Kengh, meddygon a gwyddonwvr mwyaf y byd. ac ym wyneb datgamiad Lord Kitchener, Lord Roberts.* .Jellicoe., Beatty. Wolselev, a'r Brenin yn terbyn diodydd meddwol. Pwy syddi yn llnddias gwahardd- iad Credwn mai Senedd Prydain yw cad- arnle y fasnach. Dywedant fod yn am- iiihosib] i'r dyn ddal y caledi heb y ram. I, Ffwlbri. Pa fodd y mae'r Italiaid yng f ,n<rhanol rhew ac edra oesol yr Alpau. yn ym- ladd ac vn fwy Ilwyd,di,.i iiiiis n,,t llawer. a hyny heb un dafin o 'r ddtio4 feddwol? Eto. Y mae catrodau o filwyr wedi eu gomedd o siwgr pan yr oedd 15 tunell ohono yn myned i'r bragwyr yn yr un idref ar yr un adeg. Cewel-iliwyd i ffirm yn Llu.nd-rin 10,000 t.unell o siwgr a.r y telemu nad oedd dim o bono yn myned i neb ond y bi-wvr. Eto Miifi V fasnach wedi dinystrio mwy o fwyd na'r a ddigonai yr lioll fyddin Bryr'einig bob dydd. Mae y' llongau sydd yn cario bwvdydd 1 1, breweries i' n di fa yn 60 mewn -nhif ac yn gweithio nos a dydd, a hvny tra y mae numi- au yn niferi mawr yn disgwyi eu tro i L,tel eu cyfran o angenrheidinu hyw. Cawn ffeithiau fel hyn wrth v miloedd svdd a thori ein calon, ac gydÎd vn profi tu hwnt i b-h dadl fod got'rwydd moesol gtifael yn ein gwlad.
Advertising
"SARZINE" BLOOD MIXTURE. Yr hyn y mae "Sarzine" Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim a.rall :-N-id yw yn honi 4wella popeth, fel yr Yankee Patent Medi- cines; ond, os blinir chwi. gan groen afiacb. vsfa. pomle, torria-d allan, scui-very, doiurian pend^nod, etc., yn tarddu o wae ddrwg ac ambur. mynwch Ixitelad o "Sarzine Blood Mixture" gan y "Druggists nesaf atoch is lie a 2a 9c y botel, npll& at v cludiad yn veh. wanesrol oddiwrth mHi-H DAVIES, CHEI. 1ST, MACHYNLLETH.
[No title]
Gwna morloi d\lau anad?u iddynt eu hu?- al n yn v rhew yn v gaeaf. U ?(? rhest»wyd I?uis N?po?eun. iel 'iteddget?ad arbenig yn Uuadinn.
Advertising
RLDE A r Ride atg THE ALL-STEEL ? Nodweddion arbenig yr hw gyda Dunlop -Ilv- e:Joq M ?juu 3?n i|^ ? hr?.-6p<w ??r a'i gwna gymaint yn weD Tyrw a Stunny-A.roh? §p§ ? _?S=7?5?. ?? pob heisid I!&I?gb wc?i ei wnuethur Mm S ^r\\M/7m gaJ] weithw?T pro&adoL Ma?'r "spokes" frV'I H ^1 \i/ //S\ wOOi ?g?"euthnr7Tin?w?thdMRa!eig'hac $K'l nid we-ei eu prynu fel y mae beisiclau oreill. I relu- sylw neillduol i'r dur at wneyd y U "8p?kes." a thrwy y cynllun a gvmerir 'i'w M H troi Hollan arbedir 2n y cant o crvfder v J I "apok«v" Xi thvrr "spoke" beii,l Raleigh ^1 ] ? ?)?—??: ? ?t? a t?i? b?wyn rhagorol.  ???.? CWARENT?REF?MBYTH E ? ?/? P?siau, o 7p 1& i 14p 14s. ft >S ^8 Anfoner Post #G vd am y 'Book of the  ? T?l ?? ? IL- leigh. m ? ? ? ? ? f BANGOR ? ?? H |j WM. EVANS, || Y ? High Street, | J ? ? | DOLBENMAEN 11 ? ? GRIFFITH E. JONIES I i g ?3?? D?benmaen St?rea. 1 ? S?*7?  ?ALEiGH CVCLf CO.. LD., NOTDNGW??I 1 ? grenroae .lIauld ?"? Cycline for H?Rh & Points (or C'C' è. J I  100 pp. Pnc' 1". "0<5..1; ? ?owd<?. **rt. P.R.G.S.. &e.. too pp. Price 1-?.  S S S! S?S?????????J???
- - - - - - -... -_ <- -_.…
<- Y TRIBUNL lS A'R EFRYDYDD. L) tv BSTIYNA,U'R AELODAU. Yn Nhribunlya Gwyrfai, ddydd Mawrth. gwrandawyd achos Mr. R. S. Hughes, B.A., efrydydd yng Ngholeg Duwinyddol Aberys- twyth, cartref yr hwn sydd yn Rhostryfan. Apeliodd am ryddhad llwyr ar y tir o fudd cenedlaethol a gwrthwynebiad cydwybodol. Dywedodd yr apelydd nad oedd yn gyson a' ddisgyblaeth iddo gynorthwyo'r rhyfel un ai drwy filwriaeth neu wasanaeth gwrth-filwrol. Yr oedd pregethu'r Efengyl, yn ei farn ef. y ffurf uchaf allai roddi ar wasanaeth cenedl- aethol. Dywedodd hefyd ei fud wed pasio ei arholiad cyntaf am radd B.D., ac y byddjii ,yn cwblhau ei efrydiaeth ymhen ychydig tis- oedd. Derbyniwyd llythyr oddiwrtlr y Prifathro Prys, Aberystwyth, yn cadarnhau datganiad yr apelydd parthed ei safle. Yohwanegodd v Prifathro, tra'n cydlnabod angen mawr v wlad ar hyn o bryd, fod cyflwr yr eglwysi yn debyg hefyd o ddod yn ddifrifol oherwydd prinder ymgeiswyr am y weinidogaeth. Gofynodd y Parch. J. Richards {aelod o'r Tribunlys) i'r apelydd oedd ganddo wrthwyu etiad i wasanaethu fel caplan ymhlith y mil- wyr. Dywedodd yr apelydd y byddai ar ol ei ar holiad ym Mehefin yn barod i wneud unrhyw beth, cyn belled ag na byddai i hynuy ddyr ysu'r gwaith ag yr oedd wedi rhoddi ei t'ryd arno-preget,hu'r Efengyl. Y cadeirydd (Mr. T. W. William"): Yr myf yn sicr yr ystyriwch hi'n fraint fawr i gael gwneud rhywbeth dros eich gwlad. Yr apelydd: Fe wnaf o fewn terfynau ar- bennig. Y cynrvcb^olydd milwrol (Lieut. Caradog Da vies): Eich terfynau eich hun? Yr apelydd 0, na. Cvdnabyddaf fod dau hawl arnpf. Un yw hawl teyrnas Dduw, a'r llall yw hawl y wInd. Os yw'r olaf yn rhedeg ar draws y llall, yna credaf mai fy nyledswydd tuagat nduw ddylai gael y flaen- oriaeth I Y cadeirydd Onid ydych yn ystyried fod hawliau eich gwlad mewn cyTd-gord a'r budd- iariau uchaf ag y soniweh am danynt? Nag ydwyf. Nid wyf yn cydnabod Iivn- yna. Pe huaswn i gymeryd rhan yn y rhy- fel bresenol buaswn vn vstvried fy hunan vn milwrio yn erbyn galwadau ucha.f fy natur fy hun. vdvch yn credu ein hod wedi cadw Nid vdveh vn cre du ein bod wedi cadw allan o'r rhyfel cyhyd ag y ganasem? Nid aU n?b benderfy?u hynyna. Pan ofynwyd iddo drachefn gan y cadeir- vdd a oedd yn barod. ar 01 ei arhnhad ym Mehenn. i ymr?strn yn y Gwasanaeth Cen- } edlaethol, dywedodd yr apelydd ei fod yn barod i wneud yr hyn a allai cyn belled ag y gaHai ddilyn ei orchwyl ei hun—•unrhvv waith na fuasai yn ei atal i bregethu'r Ef- enftyl. Sylwodd Mr. J. W. Thomi, (aelod o'r Tri- bunlys), yr hwn a siaradai gyda chryn wres. fod yn amtwg fod yr apelvdd* yn bnrod i abertbu v "loff a'r anafus." Yr oedd ag- wedd o'r. fath vn anioddefol. Nid opod neb yn troedio'r ddaear ,,Nell -ot'r rhai oedd wedi d d ae, .1 ymuno. Caniatawvd rhyddhad hyd Mehefin 30
Y MERCHED A'R TIR. I ,..-.-I
Y MERCHED A'R TIR. Gofynir i ni alw ¡;ylw'r ffermVyr at y gwas- cmaeth all merched ei roddi iddynt yn yr ;(]'- gyfwng difrifol presennol. Nid oes ii,111 I dwevd fod v wlad yn gyffredinol, ynghyda'i- fyddin a'r lipnges yn mynd i dd'hynnu'ii fwy beunydd ar yr hyn ellir ei godi a'i gynyrehu vn y wlad hon. Cyn y rhyfe!<ni<! oeddem yi codi yn yr vnysoedd hyn ond banner y bwyd oedd raid i ni wrtho. Y mae'l' ffennwyr wedi dod i lawn sylweddoli ein dibyniad amynt. ,ond y iraent yn brin o ddwylaw o berwvdd ;i.*d-wiad y bechgyn. Eto, os yw'r bechgyn wedi mynd am dymor, y mae'r merched gyda j ni, ac vn bur barod i'n eynortlnvyo. Gwydd cm eu tnodr yngiyn a pharotoi cvfnrpar rhyf^; ond gallant ein belpu hefyd i godi bwyd- Y maent yn fedrus at odro a tlirin Haeth ac ym- envn. a gallant gymeiyd gofal gvvartheg, a gweithio mewn gerddi a chaeau. Yn Elot-gi y maent. fel y gwyddom, yn cymervd gol i cefPvlan. ac hyd vii oed vn di:vn yr ai,:i(ii-. Ond efallai fod tir Cymru mewn rhai manau yn rhy drwm iddynt i fedru ei droi. A]>eliwn yn daer vn enw'r wlad at y ffennw yr I ui ar wasanaeth v merched, ac i hvnnv'n dd:oedi.. Nid oes amser i \v golli, dylai" p-vb llathen o'r fferm all gynyrehu bwyd gael ei rhoi ar waitb. Bydd v merched yn sicr o'n siomi o'r ochr oreu ond rhoi prawf arnynt. Rholi, 'l J)'nY yn y liythyrdy ymhob tref a phentrwf envv bonedtl ges o'r ardal a rhestr grinddi ferehed all wneud gwaith fferm. Yniofvned y fferniwyr, yntt., a'r bonedd- igesau hyn heb oedi.
- pWYLLfsOR HEDDLU MEIRION.
pWYLLfsOR HEDDLU MEIRION. Cvnhaliwvd yr uchod ddvdd Mawrth. yn y Bala, pryd yr etholwyd Mr. R. C. Anwy! yn gadeirydd a Dr. John Jones. Dolgellau, I yii is-gideli-ydd. Darllenwvd llythyr oddiwrth y Mri. Cham- berlain a Johmon, cvfreithwyr, Llandudnu. ar mil nifer o dnfarnwyr yn y sir, yn golyn i'r pwyllgor beidio codi y dretih ar y tnvv(i<l- cdau1 am y fl-wyddyn hon gan fod pob te-bvg- rwvdd v hvdd' trefntad?n wwydd vn cael < u wneyd yngiyn a'r trwyddedau.—Pa?iwyd l godi v dreth vn Itawn. Gy' da chvdsyniad y pe.rchenogion ryH?y?- yddwy dnf?'n, s?ef Hen Dafarn CDrris. n I Victoria Vaults, Corwen, i ystyriaeth y pwyllgor am iawn-dal. Cyuhelir y pwyllgor hwn ym mis Gorffeno f nesaf. I
v CONGL Y BARDD.
v CONGL Y BARDD. I Y BARDD A'I GASEG. Maegenyf gaseg felen I" Heb feddu ond un troed i Ac ni fu'r un hwyluaa^ Gan undyn byw erioed. Pan af i'w nhol y boreu Yn eb rwydd iawn y daw, I Ei phen a lydd yn wastad Yn ufudd yn fy llaw. l Hebrynga fi bob boreu f I'r chwarel erbYll saith, i welais hi'n difTygio nogio g:vda'i gwaith; i A phan ddiaw acieg noswyl, A drysau'r shod yn cau, Aiff hon a minau tdi-ef- Y n rldifvr iawn ein dau. i Os tarw blin neu fwldog A f.iddia ddod i'n cwnld Pan neidia'r gaseg felen Fe ffoant oil i ffwrdd; Mae'n elyn anghymodlawn I ormes brwnt a thrais, Os rhaid iv¿ld iddi daro Mae'n siwr o adaei clais. Ond neathiwr er fy siomiant Nid oedd mor hawdd ei thrin, Fe golla:i throea1 yn wa,st.-wi—■ Edfrydh' d'n swrth a bliu; | Ca-nfyddais inau'u eglur, Y rheswm da, paham, Nad ydoedd hi fol arfer iMiOr ftad a sionc ei diam. A gwelaia fod ei A hithau ar wahan, A'j, charn otdd mewn canlyniad Yn myn'd yn dipia.u man; Ac fea). penubrfyuais Wrth weld ei dolur tost Y mynwn bedol iddi Betli bynag fyddai'r gosb. Erlyniaf J lin, neu Richard, A wnewch, gyt'eillion lioff, Un bedol fuddiol iddi, Fel na bydd mwy yn gloff; • Fe alwaf yn yr efail 'Rol pedwar y pryo'iiawn, I 'nol y gaseg felen A thalu'r gost yn llawn. i Ithostryfan. W. TRYFAXOG OWEN.
PWYLLGOR APEL DEU-DRAETH.
PWYLLGOR APEL DEU- DRAETH. CynLahvyd yr uchod ddydd Mawrth o da.r.. jywyddiaeth Mr. G. PaiTv Jones, pryd yr oedd y Cy" nrycbiolydd Milwrol, Mr. Pierce Jones, a'r Clerc (Mr. Bennett Jones) yn bre- senoi. Yr oedd 31 o apeliadau i'w gwrandaw. Can ui tawyd i E van Williams (21), Cyn fa F Fawr, Ffestiniog, hyd Mai 13.—RhydcJhad amodol i John Williams (28). Gellidvivvil, Ffestiniog; hefyd. i Jacob Jones (36), Fron- galed, Trawsfyinydd, ar yr amod ei fod yii parhau mewn gwaith amaethyddol. ivhoddwyd hyd Medi 30 i W. Jones (IS), Brynhir. Trawsfvnydd.—J. Williams Tudor ilH), Penmaen, Trawsfvnydd. Mehefin 30.— Gwrthodwyd apel Humphrey Owen (18), 1, Tynllan, Trawsfynydd, ond nid i'w alw liyti Mai 13.Thomas E. Thomas (26), Tyddva Mawr. Trawsf'vnydd, hyd Mehefm 30.- Rhvddhad amodol i Thomas Lloyd (34), Mm- ffnrdd, Trawsfynydd.—rhcmas Jones (28;, Bwthvn. Llanbedr, Medi 30; heiyu, i W. Li. Jon? (23). Tymwlch. LI an fair. Gohiriwyd a?et J. Rees WiH?rns (31). cer- ?,. Brcnch)?wyn. HarJech.-W..G. Hughes (31), Tycerrig Talsamau, Medi 30 r hefyd, i Rd. TJoyd Rolnn'ts (18), Ceri'tgy- gwaenydà. Ha.rlach R. Rolwl1.s (31), Laslyn- ys rii(tli. Droen- ]I;](-b. Ta'sarnau; W. Williams (28). Yr Oner). Ta-lsarna-u. Gwrthodwyd apel Edward Williams (o0). \a.nt nasgen Favvr, and Inid i'w alw hyd Mai 13.—Cada.rnhawvd tvstvs^rif rhvddhad am- odo.1 i chwarelwr, Crops- or, ac Edward Ellis (-18). clnvarohvr. Gate rhyddhad arnodol i D. 'Mon-is Jones (26). Frondeg. Rhvd. ar yr amod ei fod yn ymuno a r Gwasanaeth Cenedlaethol.—Canitawyd i W. I E'va.n>; (25). Tvn!h,v\nn. LI,an froth en, hytf "fo,cii 30; Lla.ndecwyn James Davies (27), Pant^Tncb. Lianfrot-hen; Evan Llovd Líanfrnthen. R'.nddwvd rhvCddha. d dros dy- Cae Ednvfed Mawr. Mm,frordd Reginald d ho mas (18). Bryn'dei'wen, MinfT<irdd, a Ellis R. Williams (2.0). Home from Home, Penrhvn.—Gohiriwyd apel R. J. Evans (26). Penrallt. Llanbedr.
I MILWR AR GOLL.
I MILWR AR GOLL. Y mae Mr. n Mrs. William J'^es, Tyddyn }3ntwm, Llamhvrog. wedi derbyTn y newydd; trist fod eu mab, Pte. Owen Josies. perth- ynol i'r Australian IvtHntry. ar go 11 yn I- frainc. er dec'hre.u mi« Chwefror. Y mae eu pryder yn fawr, a chvdymdo-imlu' a hw-y yn eu gofid.
ISeT I LADD TVRrTO
I SeT I LADD TVRrTO Ysgiifena John Prvce Mae^meirch :— "Bhnid ni a?w gan ?vrchod. ("? ri'?rit. h() blwvddyn, fel yr oe^ld y tir a ?..hv? ..Icrfn.fn! b',ivi?dd.vn, fcl yr (?e,(Icl v o?d clvwais yr of-d ,(l ;?t-ia f c', Cj I I o 11 d c1vw:'1is fed Mr H?s'h D'v'p? -hcm?t. )!ach- vrdleth, wedi dyfeisir. pofb i'w I'^dd yn ddi- drafTerth iawn. Hi PT)w "Molrat," mewn packets Is 6" yr 11 ri j, backet a rhoddais ef yn nl y ovfaTwrcbivd am ben pryfaid genwair. a rhoddais v rhai hyny yn llwybr y twrch. Ni chododd v twrch mwy.