Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

33 erthygl ar y dudalen hon

CWRS Y RHYFEL. j

Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu

CWRS Y RHYFEL. j adolyqiad YR WYTHNOS h y ma,, ax Fyddin' Myned o ddrwg i waeth y mae ar Fyddin' Germani yn Ffrainc. Rhoddwyd yr wyth- nos ddtiweddlaf yn y "Genedl" ddeagrifiad o gyohwyniad ergyd mawr Prydain. Yr wyth- nos honI daw newydd cystal, os nad gweU aim Ymosodiad Mawr y Ff rancoci- I .1.n.hl Cyinercdd hwn le yn is i lawr i r oddiwrth ei-ii LliMll ni. Fel y g?yr y darJlen- ydd J-?nmr y m.ielL yn Ffrainc yn iiair rhaa ?ghvf?rt?. L'.eJiÍir y pen gog^ddol yi^g de-orliewin Belgium, gan fyddin fee-hanidervr B?umeih?. DjWr umg ra O'u «  sydd y, «.  Y Belguti.d. w? aden ?.'y byddin. rryd?. yJ n j ■> «*•■*■> dd.? b?n kA. wy horu-i?) Y11 gol-fll%,Ys y Siaiwl. Mewii wcyy ffelyb todd c^  ?wy byddm  ger  0?.? Oddiyn? YIlllaen Y'll1estyna byddin Ffrainc heibro iVer? hyd gy&uu? yr \s- wlsdir. ??u-wyd yn yr y?-? ddiweddaf mai y vV»nnh;irth rhwng Arras a Lens yw coLyu b? ? ?rS%S ?g?I?d Ffrainc. Mewn cvSelvb fodd y rhanbarth rhwng 1?, Feie a ?onyw "o&lyrL" byddin Germani yng n?lT?r ,Ibawth Ffrainc. Ac, fel yr ymosododd Y Prydeinwyr yr wythnos cynt ax y "colyn" Yn y gogledd, MLv yr ymosod odd y Ffrancod yr -?%?hnw ddii.w€dd? ? y "c?yu" yn y?'? barth. Eglurir y s?He yn Hawnach isod, ond' barlb. EglurIT y salfe yn 11,-iwnach isod oii d yma dvlid dwevd fod buddugoliaeth y -i od y ddau ?Lwrn?d cynt? o'uhy?? ?.? mar f?wr, mor bendant, ac m<^ bvy8ig ag a fu budrlngoliaeth Pry&in y ddaU dlwrnüd! cynta.f o'r wvtbnos fla.enorol. Ern],]¡odd y Ffrancod y diwrnoo cynt.a.f ytnhell d1'08 d.d.e-ng  mil J10 000) < garcharonon.• an(11J ail ddydd. >2Vtt ll!uvn a.il ddydd. maUi "ad oes cyflf lkï.wn am cyfarp?r o bob ?? yn ifellnu hwn.  rra_edd ? -T* j I.V T o„r'doeol y Germaniaid eu h? Yn ? ?Sdiad ?ydd.sol desgrifiant hon fel Brwvdr Fwyaf yr Oesoedd. Cydm-l.t. Vddai-it tod v rtrancod wedi ennui HindI gyntaf y Germaniaid ar ei hyd, ar lin- ell- yn mesur 25 milltir o gwrr i gwrr. Ar y 25 mvlltir hyn vn umg yr oedd y Germam- iaid "wedi ca?frhi dros banner miliwn o wyr yn barod i v;-rtl}S{'fyl,1 vr ymosodiad a wyddent oedd ar gympryd lie. Ebe adroddiad gwydd- ogol Germani "Kid oedd yn bosibl i ni wrtKsefyll yn benderfynol yno mwvach. Xld yn erbyn llineJJ. y n-ae y brwydro mwyach ond dros gvlch eang yn cynwys amddiffynfeydd. Sy- mudai'r frwydr ol a blaeai o gwmpas y Baile- I oedd blaenaf. Ein 'hfnean m (y German- iaid) oedd arbed by wydau em dynnon m hyd yn oed pe collem ein cyfarpar rhyfcl." Gan mai arferiad cyson y Germajiiaid yw bvchanu pob Uwyddiant o ejddo eu gwrthwyn- ebwyr, a phob metliiant a cholled u heidd- vnt eu hunain, mae yr hyn a gyfaddefir yn y dyfyniaxl uchod yn dra arwyddooaol. Dyddarol yw sylwi mai y byddinoedd a wrthwynebent eu gilydd o gwmpas Verdun sydd yn ymiadd, yn hon "brwydr fwyaf hoU oesoedd y bvd" fel y geilw awdurdlodau mil- wrol Germani hi. 0 du y Germiuiiaid y pen- cad lywydd yn y írwydr hon yw Tywysog Coi-onog Germani, mab hynaf y Caisar, yr hwn a gollodd dios banner miliwn o i fiiwyr vn ei ymosodiad ofer ax Verdun. Pen cad- lywydd y Ffranr?d yw y <-Lrfnd<? NaveUe vr ?wn yn yr hydref diwedd?, a ad?TuJ?d mewn ??Lo?ym?n yr hoB ? a calmwyd ?? ?n?m.aid mewn pum mLs 0 frwydro ?Js G?elHr disgwyl yn hyd?rus y gwna N??' gymaint difrod ar fvddi-n y Tywysog Coronog ym mrwydr La.()n (fel y gelwn- y invydri og wivakh o honynt feiedd vn ol ym mnvydr Verdun. "I Hyd y Llinell. Os yw am ddcall cwrs y rhyfel yn Ffrainc, rhaid i'r darlLenydd gofio mai un frwydr yw eiddo'r Piydeinwyr yn Arras ac eiddo'r Ffrancod yn Laon. Mae llinell y brwydro caled yn a«r yn ymestyn am 130 milltLr o gwrr i gwrr. Hyny yw mae byddin. Ger- mani ar un ochr i'r llinell, a byddin Prydam a Ffrainc ar yr ochr arall i'r llinell, yn aT yngyddfau eu gilydd ar hyd llinell mor hir ag a estynai yn llythrennol o Gaergybi i Gaerdydd. 0 bob tu i'r llinell hono ceir, rneddir, o leiaf ddwy filiwn o fiiwyr .yn syoh- edu am waed y dwy filiwn sydd' ar yT ochr araU i'r llineU. Anhawdd amgyfired ffigyrau mor fawr na llinell mor hir. Cymerwn fesuriadllai. Ar bob milltir ynte o'r Hinel:l yna sydd yn 130 milltir o hyd, ceir pymtheng mil (15,000) o wyr arfog ar un ochr i'r llinell yn ceisio iladd pymtheg mil o wrthwynebwyr idadynit ar yr ochr arall i'r llinell. Meddyliwch am gae yn mestir can' ILath o gliawdd i glawdd, a'r cae hwitw yn rfian o Knell' y brwydro. Rha.id fmisai gosod den- cant, setnaw cant o bob ochr, i ymlladd Q. u 8ilydd ar y cae hwnnw yn nnig. vn Keol yn y wlad, neu strvd yn y pentref, vn meaur dywedir o bump i chwech LLath ar draws. Buasai feHy cant o fiiwyr, haner cant o bob ochr, yn ymladd a'u gilydd ar ganol y stl'yd'. Ond vn lie ar stryd chwech lJiaith, neu ax gae can' llath, vmleddir hon "brwydr fwyaf holl oesoedd v bvd," ar linell sydd yn mesur 130 Milltir ben bwygilydd. r Oediad ym Mrwydr Arras. I .Synn? rhai pobl anysty?iol na iyd<? in \))din ni yn gwa?gu ymi?aa yn fwy cynym z ,,k,wy& Arras Y dcsgt-inwyd ei dt&chr&u yn ?enedi," yr wythnos ddiwedf. Bua?m "?,ydig o wybodaeth ?w o ystyriaeth ? es- "?io paha-n.. Cofier dau neu dri o bethau, ?:- ?- Ymosod yr ydym ar leoedd c?dynr sydd bod ym meddlant y, gelyn esrs dros ddwy dYnedd, ac yntau wedi oodi {unddifTynfeydd cedyrn o'u hamgylch ymhiobman. 2. Pan yrrir y gelyn allan o un o'r safle- ot-dd liyn, bydd adran gref o'i fyddin ganddo c, y tu ol yn baood j wneud gwrth-vmosodiiad ar h I C-yfle ryatff- iuta.id i nT. felly, ar ol enmll le neiT line wneuithui- honno yn ddiogel^—yr yn mewn iaiti filwrol aelwir, "consolidatio" y lie—cyn s}mud ymhellaeh ymLaen: canys amgien gall v gelyn ruthro a.rnom yn sydyn .hIo a. ninnau vn amharod. 3. Priodolir v rhan fwyaf o lwyddiant ein r traed yn y brwydrau hyn i'r fiaath fod tnagrlelau trymion w('I(h dmysfcrio amdditT- ^n%dd y gelyn cyn gyrru'r gwyr traed i DiffvE gi,nenihur hyn gollodd i ni Y brwYdra.u VI; V lleoedd hyn cyftelyb llyn. edd a'r flwvddvn cyn hynny. Ond mae sym- d. gynnau" mawr fellly y godygu liawer <, V&ith a llawer o amser. ?? y rheaymau uchod gwe?r dysbeidiant ? ?'yw gyfno'd ar ol pob ymosodiad Uwyddian fc i s- Dyna ydd vn awr yn cynile?,?? He gY?? b ?, (I ?yp?y???in yn Arras. ^eithwyr y Ffordd Fawr. I Ga.dewch i ni ediych ar mi o ddarluniau dr Arras, er mwyn deall yn well yr am- Olaia&u yno. iveitliiwyr y ffordd, fawr i ddech- ?.'?a? ein milwyr dewr wedi trechu'r geLyn t??fodi i enc!Uo ymhell yn a]. Wrth encilio tj.^dd y Germania.id bob pont; chwyt.h<L8aj? ll<1.tt mawr, 20, 40, neu M Hath o dryfesur, "? 15 i 30 troedfedd o ddyfnd?'. ar bob 0(. sff°rdd, ac hwnt ac yma ar hyd y ffordd Ar hyd hon y rhaid dwyn y ma?n'el<? })q <1.1' i ahnpsl'r ffardd o flaen ein g r traed i)alt Y symu'dir ymla?n eto. Ond ni ellir tL j 0'r masruekn Mawr ymlaen hyd nes yT ad- >Vy £ )_ «irir y'ffordd. Nb ylla wai?h i fataliwn I?fur.—y dynion [ • ??' Sym?'ys i fod vn IHneU y brwydro rih le ?'N'Ydd gwndid neu dd ifrvg orfforoI. labr- I Ylt cyffred'm ydynt. dyn?n fuont yng ? h "?? yn torn can'yg ?w fin y ffordd, ac ? 0 Hhu'r ffosydd yno. ?Mi reiin a bidog eu harfau hwy, ond caib a rhaw-a Heddir mwy o Germaniaid drwy gymorth y gaib a'r rhaw nag a leddir a chledd nac a bidog. Dyma. hwynt yn cychwyn yn finteioedd ben bore gyda. bod y wawr yn torri. Blaenorir hwyni gan y Surveyors a'u llinyn mesur. N odir i bob dyn ei wiaitb. Yn lltythrennol "Y gwyr a wneir yn union, a'r onrwastad yn wastadedd" gandriyrat. Lilenwir pob twll, gootyngir pob twmpatb. Ond nid mewn di&- tawrwydd na llonyddwoh. Gwyr y gelyn pa beth y maent yn ei wneud, a phaham. Troir magnelau mawr y gelyn, fillltiroedd yn nes ym- Laen, tuagat y gweithwyr tawel ac hamddeniol vn eu prysuixieb. syrt-h y shels o bob tu idd- ynt, gan daflu oaiyg a phridd yn gymylau i'r awyr. Weithwyr dewr Cymra ar y ffynxld yn (Ffrainc! Tynnaf fy bet i ch-A-i Nid oes eich dewrach nach ffyddtonswh yn holl linell bvddinoedd SV"ll yniLadd Ac yn awr dyma'r magnelau mawr 3-11 dod, jn oael eu llv-sgo ar hyd y ffordd fawr gan beiriant mor aruthrol fawr fel yr ymddengys y "steajn roller" mwyaf ond megys tegan baban yn el y:myl! Y gweitihwr syml ar y ffordd faWT q i gwnaeth yn bosibl i'r magnelau hyn gael eu symud ymiaen. Cyn bore fory byddant yn eu safleoedd newydd ac yn chwythu amddiffynieydd pellach y German- iaidd yn chwilfriw. Glowyr Lens, MertKyr Ffrainc Bu Lens a.m dros ddwy flynedd a haner ym meddiant y gelyn. Yr hyn yw Alerthyr i Gymru,, neu Pititabuxg i'r Unol Daleithiau, hvny yw Ijens i Ogledd Ffrainc—canolbwynt mawr prysuraf a phwysicaf y gweithfeydd glo a. haeam. Dyma "gplyn" byddin Germani yng Ngagledd Ffrainc a Deheu Belgium. Ers di-os ddwy flynedd mae byddin Prydain hithau wedi bod yn gwylio byddin Gcrmam yn Lens fel oath yn gwylio twil l!ygo??. Ma? r pyL?u glo ? y dref a'r cylch w?di Ma? Sweithio M a.rfer aT waethaf y rhyM? Y? Ÿ rha.n fwyaf o'r pyHau g? hyn yn medant y Germankid, a glowyr o Germam wedi dod yno i'w gweithio,—a gorfodwyd carmoedd o Ffrancod hefyd i weithio yno l r Genmaniaid. Ond mae rhai o'r pyllau hyn, ychydig y tu a 11am i dref Lens, yn aros yn em dwyiaw ni,- ac yn cael eu gweithio o hyd. Glowyr Ffrainc, y rhai a wéithient yno cyn y rhyfel sydd yn gjweithio yno heddyw. Mae rhai o'r lefela-Li. tan-ddaearol yn y pyllau hyn yn ymestyn ym- Laen i gyfeii-iad Lens, ac mewn rhai mannau, er yn cael eu gweithio gan Ffranood, yn myn- ed o dan warchffosydd byddin Germani! Ni lwyddodd y rhyfed i ,yrrn:'r glowyr dewr hyn oddiwrth en gwaith. Prydnawn dydd cyntaf brwydr Arras ers pythefnos yn 0.1, pan oedd catrawd Brydeinig yn ymdeithio ymlaen. i'r frwydr, a'r shels o bob tu yn gafodydd o dan uwchben, cyfarfyddasant a minteioedd o lo- wyr Ffrngig, yn dychwelyd yn hamddenol. o r pwlf glo He yr fteddent wedi bod yn gweithio tra'r frwydr yn myned ymlaen uwch eu pen- nan. Cyn encilio ohonynt o Lens a'r cyk-iioedd., chwvtliodd y Germania,id "siiafft" pob pwll glo a fedrent i mewn. Boddasant y pyllau ymhob amgylfchiad posibl. Ond mor sydyn a beiddgar oedd rhuthr milwYT Prydain fel mewn rhai amgylchiadau daliwyd y rhai oedd wedi cael eu nedllduo i ddinystrio'r pylLan. Mewn un pwll ca.fwyd pentwr o dynameit a ffrwydreidiau emill, yn pwyso 22,000 pwys, yn barod i'w danio, ond na chafodd y gelyn aim- ser i roi tan yn y ffiws; Yr oedd pob tomem rwbel (tip o slag) wedi cael ei wneud yn nythle i machine guns y gel'- yn. Gadawsai'r GermAnKdd ychydig 0 ion i ofalu am bob un er Prydleinwyr yn ol cyhyd ag oedd modd fel y oaffai'r awd- urdbdau milwrol hamdden i glnado eu gynuau mawr a'u cyfarpar i ddiogelwch. Ond ofier a fu eu rhagofal) ami i dro, canys cymei-wyd asenym dvos dda-u gant o fagrvelau mawr; hyny yw, collodd y gelyn i ni fwy o fagnelau mewn un wythnos yn Arras nag a gomodd mewn pum mis i ni ym mrwydr fawr glanan*r Somme. Dro ar ol tro dnliwyd y magnelau hyn genym oyn i'r Germaniaid gael amser i'w dinystrio, a throwydi hwynt gan ein magnet- wyr ni i danio ar eu cyn-berchenogion oedd yn ffioi am eu bywiyd. idal y German yn ei Rwyd ei Hun. Gallesid Uenwn colofnau o'r "Geoiedl" a hanesion dyddxjrol am ddigwyddiadiau brwydir Lens. Rhoddaf engraifft neu ddwy yn imig. Arfer y gelyn yw taenu rliwydwaith o wif- rau pigog o flaen ei warchffosydd a'i amddiff- ynfeydd. Ymekstyna y rhai hyn ymlaen yn ami am tua dhwarter milltir o ffordd ac ar hyd yr hon linell. Eu hamcan, wrth gwrs, yw rhwystro ein gwyr traed i ruthro at y ffos- ydd, gan mai gwaith anhawdd os nad amhoa- ibl yw gwthio trwy chwai-tei- milltir o rwyd- waith o'r fath. Ar un rhan o faes brwydr Arras yr oedd byddin Prydain wedi gweithdo eu ffordd ym- laen i gyfeixiad llinell gwarchffosydd y gel- yn lie yr oedd rhwydwaith o wifra.u felly. An- noesth a rhyfygus a fuasai ceisio gwthio trw- odd cyn i'r magnelau chwalu y nhwydwaith. Tybiodd y Gernianiaid y medrent faffiteisio ar hyny i ymosod yn eu tro, gan fod iganddyivb fynedfeydd agored wedi eu trefnu hwnt ac yma yn y rhwydwaitb fel y gallent hwy dra- mwy yn rhyd'd ol a blaen pan fynnent. Y gwyr a ddewiswyd at y gwaith o ymosod1 arn- om oedd y "Prussian Guard," milwyr gpreu Germani ffafr-ddyn y Caisar ei hun. Dyma'r Prussian Guard yn rhnthro aiLam yn anterth eu rhwysg a,'u nerth, a iJ1 Qymon nin- nau yn cymeryd arnynt roi fFordd o'u bLaen ga-n gilio yn ol, ond tua'r aswy, a'r Prwsiaid ar eu hoi gan feddwl cael ysglyfaeth- Ond wedi au denu felly a llan o gyrraedd y fynedfa da-wy ganol y rhwydwaith', trowyd y byrddau arnynt. Daeth catrawd o AwstraHaid o'r tu d-eu 1 r Prwaiaid ga.n ymosod ad-nynt. En- ciliasant hwythaui, ond erbyn hvn yr oeddent all<n o gyiraedd y fynedfa drwy'r rhwyd- waith gwifrau, ac wrth geisio cyrraedd dliogel- wc h y gwarchifosydd, duliwyd hwynt yn y gwifrau. Ac yn y fan honno, wedi eu dal, yn eu l-hwyd eu hunain, soetihwyd pymtheg cant o fiiwyr goreu Germani yn farw Gwnaed rlivwbeth yn gyffelyb mewn rhan araU o'r maes. Drwy gymeryd1 arnynt ffoi, tynnodd ir;ibvyr Prydain gatrawd fawr o Rav- ariaid i ganol ffoeyddi y Prydeirawyr. Yno taniwyd arnynt n machine guns wedi eu plana i'r pwrpas-a lladdwvd yn y fan hono ddwy fd a phum cant o'r Bavarieid. Saethodd r,h-,ii o fiiwyr Prydain gynifer a chant o ergyd- ion o'u reifflau. Dywed un swyddjog ddaa-fod id do ef a'i law ei hun saethu dengain o'r Bav- ariaid hyn. ALa-e v carcharorion a gvmerwyd gennyun ni I yn y ddau ddiwrnod cyntaf o frwydr Arras yn rhifo dros bymtheg mil, a.'r carcharorion a giymfirwyd1 can, y Ffrancod dtti ddiwrnod c>"»taf o frwydr Laon, dros 17,000. Ni chaf- odd y Germaniaid erioed o'r blaen v fath goll- ion mewn can lleied o amser vn Ffrainc. \V)l'¡; y Pfrancocj a. ninniii eymernv-vd 300 o fagnelau trymion oddiar y getyn. Llinell y Frwydr Fawr. j Sid yw rhoi enwau y lleoedd pwysicaf yn y fnvydr. fawr 0 nemawr gymorth i'r darllenydcl o?,; iia fedr e f e am_fry! ffj,ed 1, os na tear ete amgyffred safleoedd y rhai hvn yn eu perthynas y nai-U a'r Hall. Ceisiaf èg- lui-o drwy gyfielybiae-th. Mae yr 130 milltir ar hyd1 yr hon yr ym- leddjr y frwydr y dyddLau hyn rywbeth ar lun y brif-lythyren L, coes hir ar hyd, a choes ferr ar draws. Cychwyna'r llinell, top yr L, ar lanna.u'r Sianel yn Belgium. Ymestyna ar draws Ffrainc hyd kuinau'r Afon Aisne, heibio Ypres, Lille, Arras, a St. Quentin hyd Missy, lie y cydia'r ddwy goes yr L. Oddiyno rhed y goes ferr tu;alr dwyrain rhwng Craonne a Laon, i'r goaledd o Reims, ac ymlaen tua Verdun. Os cymerwch Fap Rheilffyrdd Lloegr a Cilymi-ii cewch syniad go ddn am y safleoedd hyn. Cymerir coeshir yr L. fel yn rhedeij o Lerpwl i Gaerdydd, a'r goes ferr 'fel yn rhed- eg heibio Bristol tua Llundain. Yna,, am v lieoedd ereall o bwys cymerer cyffelybiaeth y trefi curilynol^—nodir y mannau sydd yn mvy- law'r Germoniaid gj-da'r lythyren G. ar ol yr I enw. Mae y mannau eraill yn can dwylaw ni a'r Ffranood :— I Lerpwl^—Dunkirk; Caer-Ypres; Crewe-— Lille (G.); Amwythig—Arras Stafford'—Dou- ai (G.); Binningbam—Cambrai (G.); Here- ford—St. Quentin (G.); Abergafeiini-Ia Fere (G.); Caerdydd-Soissons; Pontypool- Road—L»an (G.); Casnewydd,Craonne Bryste—Reims. K mai y i-nannau pwysig yn nwylaw'r gelyn yw Crewe (Lille); Stafford (Douai); Bir- mingham (Cambrai); Hereford (St. Quentin); Abergafenni (La. Fere); a Pontypool Road (Laon). Heb fyned i fanylion gormodol on yw 3I OOng()S (a) Fed y lleoedd hyn oil yn gysylltiedig a.'u gilydd; (b) Fod pob un o honynt yn Gyffordd (Junc- I tion) Rheilffvrdd pwysig • (c) Fod ennill neu golli y naill neu'r llall ohonynt yn hyrwyddo'r gwaith o ennill neu gadw y nesaf ato. Mae Caer (Y pres) a r Amwythig (Arras) yn ein meddiant, ac o'r ddan yr ydym yn byg- wth Crewe (Lille). Os cyll y gelyn Crewe (Lille) peryglix ei holl line o Manchester (Os- tend) hyd Stafford (Douai). O'r Amwythig (Arras) yr ydym hefyd yn bywth Stafford (Douai) —ac eisoes yn agos i hanner y ffordd tuag yno. Mae byddin Prydain o fewn mill- tir i Hereford (St. Quentin) ar y gogledd, a byddin Ffrainc mor agos a hyny i'r lie ar y dehau. Pan syrth St. Quentin peryglir Bir- mingham (Cambrai). Dyna. faes ymdrech byddin Prydain. Cadwer golwg ar y lleoedd a enw yd uchod. Bydd eu hennill neu eu colli yn peiiderfynu holl gwrs y rhyfel yn Ffrainc. O'r holl fannaa a. nodwyd uchod Crewe (Lille) a Birmingham (Cambrai) yw y pwysicaf. "Colyn" i adranau mawr o fyddin Germani vw pob un ohonynt. Bydd colli y aaill neu'r llall yn galled anadferadwy i'r Caisar, a-c yn setlo tynged ei fyddinoedd yn yr oil o Ogledd Ffrainc. 0 Hereford (St. Quentin) i Gaerdydd (Sois- sons) ac ymlaen hyd LJundain (Verdun) yw rnaes ymdrech Ffrainc. Mae byddin Ffrainc yn ergydio o bob tu i'r gong} lie y cydia dwy soes yr L, ac yn bygwth Abergafenni (La Fere) a Pontypool Road (Laon). Os llwydd- ant i enniill Laon, bydd holl fyddinoedd Ger- mani oddiyno ymlaen i Verdun yn cael en gosod mewn enbydrwydd. Mae awdurdodau milwrol Germani eisoes yn dechreu ofni mai colli Laion a wnant. (iwylier y lleoedd hyn eta yn y symudia.dau dyfodol. I Groeg. I Un o ganlyniadau v chiwyldroad yn Rwsia a drawsfFurfiodd yr Unbenigaeth ormesol hon yn Weriniaeth, yw ail-agor y drws i werin Groeg fyned yn ol i'w hetifeddiaeth. Gwy pawb sydd wedi dilyn hines y rhyfel am y modd y mae Lrenin Groeg wedi bradychu pob ymddiriedaeth ac wedi trawsfeddianu yr awdurdod gan an- wydyddu'r werin, ai hys-peilio o'u hawliau, ac wedi erlid eu harweinwyr, megys Yenizelos. Gwarth y Cynghreiriaid yw ddarfod iddynt. nid yn unig ganiatau iddo wneuthur hyn, ond cynnal c/honynt ei freichiau i ryw raddau pan vn gwneud. Ond yn awr. wedi diovseddu y Tsaa-. a dyfod o werin Rwsia i awdurdod, mae dwyiaw Prydain a Ffrainc yn fwy rhydd. Mae Constantine, Br en in Groeg, eisoes vn teimlo v ryfnewidiad. Yr wythnos ddiweddaf symud- odd awdurdodau milwrol Prydain amryw o swyddogion Brenin Groeg o u swyddi mewn nifer o Ynysoedd Groeg, gan benodi yn en lie swyddogion agyméradrwyid ran Venizelos. Mae gobaith felly y gwelir Breridn Groeg yn cael myned i ganlyn y Tsar, a G weriniaeth yn cael ei sefydlu yn Groeg. I Y Safle ym Mesopotamia. I Parhau yn addawol y mae y safle filwrol yn Mesopotamia. Ymhob ysgarmes a ymladd- wyd oddiar pan syrthiodd Bagdad, oolli'r dydd ac encilio a wnaeth y Twrc, ac ennil] gan erlid ar ol y gelyn a wnaeth y Prydein- wyr. Tra yr wyf yn ysgrifenu hyn mae y Tyrciaid wrtbi yn brysur yn codi amddiffyn- feyd do flaen Samara, y ddinas fawr ar lan y Tigris banner y ffordd rhwng Bagdad a Mosul.

ISUDDO RHAGORI o -LONGrAU…

__MARW VON BISSING. I

iGWERTHU SIWGR.-I

CYFARFOD PWYSIG O)RI ?. CHWÁRELWVR.I

AFIECHYDON DYD,DIOL. I

i NODION ; li-GWLEIDYDDOL.1

. TAITH Y prif wein--? IDO(?.

GALW I FYNY'R I MEDDYGON.

PARODRWYDD RWSIA

MARW GWEINIDOG. I

FFWIRIAU. f

) .AMAETHYDDIAETH i CYMRU.

CRCESO I'R AMERICA,

I SAFLE ATHRAWON.

LLYS APEL MEIRION.

Advertising

ISUDDO DWY LONG I ALMAENAIDD.

I RHYBUDD. I

YMOSOD AR DUNKIRK.

ADRODDIAD GFRMAN- I -1-AIDD.-

IMR. BALFOUR YN )1 AMERICA.I

Advertising

I ANIFEILIAID QUON CYM-I REIG.

" GWELY'R PREGETHWR."

YR HINSAWDD A'R "GULF STREAM."

DIFROD Y DEFAID. I

DATGYSYLLTIAD.

IDA TGYSYLLTIAD.

LLECHI TOI YN ANGHENRAID CENEDL.\ETHOL.

| CYWIRO -CYWIRIAD.

JY GEIRIADURON.

XELERAU HEDDWCH.