Yr Udgorn

AT EIN GOHEBWYR. Aufoner erbyn BùR;U A 11\ R y fan bellaf, Pob archebion ft tlialistjrii am V r UDGORN i'w hanfon i'r OORUCHWYLIWK, 74, High Street, Pwllheli Pob gobebiaeth i'w eyfeirio- Ya UOOOKN OVJFICR, PwLLHKl.I. Bydd yn dda genynu dd^rfvn lJheh- iaethau oddiwrth ohehwyr "r fa-# lott ileoi o ddyddordeb cyhoeddus -1

NODION A HANESION. Llofruddio ei Blant. Yn Cambridge, ddiwedd yr wythnos, cyfluwnodd German o'r enw Capten Albert Pal" Schule hunanladdiad. ar ol llofruddio ei ddau blentyn, y naill yn naw a'r liali yn chwe' mlwydd oed. Yr oedd y capten yn credu mewn ysbrydegiaeth, a thybiai nad oedd yr anfadwaith a wnaeth ond moddion 1 uno'r teulu, a dywedei fod y plant wedi eu dysgu i gredu yr un syniadau. Nid oedd ond y bywyd ysbrydol yn unig yn bwysig yn ngotwg Capten Schule, a byth er pan gollodd ei wraig credai fod ei henaid yn hofran o'u cwmpas. Beirniaid Eisteddfod Bangor Y mae pwyllgor cerddorol Eisteddfod Genedlaethol Bangor, 1914, wedi cym- eradwyo y rhai a gauiyn fel beirniaid yr adran gerddorol yn yr Eisteddfod :— Mrs Mary Davies, Mr Harry Evans, Mr E. T. Davies, a Mr Hurren Har- ding Hefyd tod Dr Rowland Rogers i arwain cor yr Eisteddfod. rirwy am Niweidio Coeden. Mewn canlyniad i tod rvifer fawr o goed wedi cael eu tori a'u cario ymaith oddiar dir yn perthyn i Stad y Faenol, cyhudcwyd dyn ieuanc o Ebenezer o flaen ;.uadon Caernatfon, ddydd Sad- wrn. t wneud niwed i goeden gyda'r i bwtiad o'i chario VfllAitil Cafodd ei j dtiirwyj i ddeg swllt r hug-ain yn cyn- •wys y costau. Dau Fachgen a Geneth yn Boddi. Ddycid Sadwrn diweddaf aeth dau fachgen a geneth, y tri rhwng chwech a plied.,tir mlwydd a ddeg oed, i hel givichiaid ar draeth I:ie-of- Wight. Yn herwydd nad oeddynt wedi dychwel gartref erbyn wyth i'r gloch y nos I ffurfiw} -i mintai i ch >lio am danynt. N'cliydi. wedi haner ••"«s deuwyd o hyd i goiff bachgen ac in o'r genethcd y dd i wedi boddi, }c nid oedd am- heuaet i mai dyna oe" tynged y bach- gen ar, Gwelwyd plant ar y traeth yn chv irae rjwbryd yn y prydnawn, a thefcy ydyw iddyn. fyned yn rhy bell, ac i'r 11; 11\V eu hamga cyn iddynt weled eu pery?t. Rbodd i Aer Arghvydd Penrhyn. Ddyd J Mercher diii eddaf cafodd Mr. A. G. S. Douglas Penn mt, aer Arglwydd Penrhyn, ei anrhegu ;<r yr achlysur o'i I ddyfodiad i'w oed. Drieth Mr. Douglas Pennant i'w oed ddwy flynedd yn ol, ond yr oedd yn wael ii iechyd y pryd ( hyny, a gohiriwyd yr a.:hos o'r herwydd. Cyflwynodd Maer a C hortforaelh Ban- gor anerchiad goretire-lil- iddo, cafodd gwpan arian hardd g;. n drigolion Ban- for. a hewing bay K-iii y tenantiaid. Ddydd lau drachefn cyflwynwyd iddo anrheion gwerthfawr yn Chwarel y Penrhyn gan swyddogion a gweithwyr y -hwar.'l. Tynged Meddwyn. Ddyd. J Sadwrn cynhaliwyd trenghol- i id arortT Charles Edmund West, clerc o .icton, yr hwn saethodd ei hun yn i-trv ddydd Maurlh diweddaf ar i 01 saetha ei frawd-yn-n^hyfraith. Tyst- iwyd y Ol1 raid i wrai West ei adaet o herwydd ei fod yn meddwi yn bar- haus. Yr oedd gvvar^nt wedi ei chodi yn ei erbyn am fygwtK saethu ei wraig. Ddydd Mawrlh diwecdat aeth i dy ei frawd-yn-nghyfrait h. r1 gyrodd hwow ef allan. Tynodd West lawddryll o'i boced a saethodd ef yn ei ysgwydd. Pan yr oedd ar fin cad ei gytneryd i'r ddalta saethodd ei hun yn farw. Pas- iwyd rheithfarn iddo gyflawni hunan. laddiad pan yn amhwyllvg. < Mam a'i Mab yn Trer.gu ynghyd. Yn yr Avon, ger Hanham, ddiwedd yr wythnos, caed corff dynes a bach- gen, a choes y nalll yn rhwpn wrth goes y llall. Adnabvddwyd hwy fel Mrs Lena Wiltshire, wyth ar hugain oed, a'i bachgen Jack Leslie, wyth mlwyJd oed, y rhai j.;oilwyd o'u car- tref yu Bristol er's tua thair wythnos yn oJ. < Ieuengctyd a Henaint. Yn Ashton, y dydd o'r blaen, gwys- iwyd Alfred Drake, 83qizi mlwydd oed, ar y cyhuddiad o ymddwya yn greuJon at ei wraig, yr hon nad oedd ond 2iain mlwydd oed. Caniata vyd arcbeb ys- gariaeth i'r wraig, y gwr i dalu swllt yr wythnos at ei ch) nhaliacth. Marw Arglwydd LIandaf. Yr wythnos ddiweddaf bu farw Ar- glwydd Llandaf, yn 88ain mlwydd oed Yr oedd yn fwy adnabyddus i'r cyhoedd wrth ei enw—M r. Henry Mathews Efe oedd yr Ysgrifenydd Cartrefol yn Neweinyddiaeth Arglwydd Salisbury o 1886 hyd 1S92. C,.fir am dano fel yr un gynghorodd y Frenhires Victoria i newid y ddedfryd niarwolaeth ar Mrs. Florence Maybrick i un o benyd-was- anaeth am ei hoes, yr hon oedd wedi ei dedfrydu i gael ei dienyddio am lof- ruddio ei gwr. Difa Llythyrau ft, Nos lau diweddaf, yn y gangen o'r Llylhyrdy yn Bold Street, Lerpwl, goll- yngwyd potel heb gorcyn arni i lawr trwy yr agen lie y thoddir llythyrau, a llitodd y sylwedd dinystriol oedd yn y botel hyd y llythyrau nes difa oddeutu haner cant o honynt. Bernir mai gwaith y Suffragettes oedd y weithred ffol ac anfad Mae'r heddgeidwaid yn gwneud darpariadau ar g fer rhwystro i ddim cyffelyb gael ei wneud yno eto. Achos Rhyfedd Yn Barrow, Clitheroe, chwech wyth- nos yn ol rhoes gwrai^ i un Thomas Pickup enedigaeth i (achgen, yr hwn sy'n fyw ac yn dod ymlaen yn dda. V mddanosai y fa 111 fel yn gwella yn iawn, ac ail afaeloJd yn ei dyledswydd- au teuluol, ond tuag wythnos yn ol teimlai yn anfoddhaol ynglyn a'i hiechyd a chyrchwyd meddyg ati y diwrnod dilynol, ac ymhen diwrnod wedyn rhoes enedigaeth i eneth drachefn. Y mae'r meddygon yn cymeryd dyddordeb m3wr yn yr achos, gan na chly" yd am achos cyffelyb erioed o'r blaen. Y mae'r ddau blentyn yn hollol iach. ac yn debyg o ran maintioli. Dywed y meddygon mai gefeilliaid ydynt. Naid Anfeuol Anarchiad. Foreu Sadwi'n diweddaf ceisiodd yr anarchiad Irfrengf>g Lascombe, yr hwn a gymerwyd i'r ddalfa y n is diweddaf, ddianc o garchar. Yr oedd vedi llwyddo i ddringo i ben y to pan ganfuwyd ef, a phan welodd ei fod wedi e amgylchynu gan y ceidwaid a'r milw/r neidiodd i lawr, a di- -ynodd ar ei b-, nglog. Cod- wyd ef i yny yn gelii farw. Cyn neidio yr cedd weJi heric y ihai oedd yn ei wylio, a Iluchiodd hwy a llechi o ben y 16 Yr oedd Lasiombe yn an- archiaid baiddgar, ac wedi cyflawni amryw lof'uddiaeth iu. Mochyn y Tlawd. Yr wyt nos ddi wedd" derbyniodd Bwrdd Gv trcheidwaid B ngor a Bi w- maris fil In 20s am iddu un o'r tlodion, anfonwyd d. j y swyddog elusenol i rgluro'r mate. Dywedodd y swyddog hwnw fod y g'addedigaeth wedi cyrr.'tryd lie cyn y cofrestriad ¡ Pan aeth r i'r ty yr oedd lie wedi ei gloi, a pb peth wedi ei cymeryd oddi I yno, yn c. nwys y mochyn. Buasai y mochyn e: un yn fwy na digon i dalu costau'r c Addu. Nid oeJi y dodrefn yn werth ond rhyw haner coron neu bum' swHL-Gotynodd rhywun pwy oedd i dal i am yr arch, ac atebodd y swyddog i,Iai y mochyn. Pwy sydd i dalu am y claddu ? V mochyn." -Sylwo(id aelod arall mai dvledswydd y swyddog- elusenol oedd chwilio am y mochyn.—Cynyjriodd rhywun eu bod yn penodi pwyllgor i chwilio am y mochyn.- Yn y diwedd pasiwyd fod. y Bwrdd yn talu'r bil. a j Lle^ywr Nwydvvyllt. Yn Southport y dydd o'r blaen dyg- wyd un o'r enw Robert McDonald o flaen yr Ynadon ar y C) huddiad o beri iiiwed i'w letywraig. Dywedodd y ddynes ei bod yn cadw ty i'r cyhuddedig er's mis Ionawr. Prydnawn Máwrth diweddaf gadawodd y ty :i disgwylid ef yn ol erbyn deg y nos, ond daeth gar- tref tua haner awr wedi saith o dan ddylanwad diod. Gan r.a ddisgwyliai ef yn ol mor gynar nid oedd y swper yn barod. Aeth y cyhuddedig yn gAs, a bygythiodd droi y bwrdd. Bygyth- I iodd ei thaHu i'r heol. Rbedodd hithau i fynu i'r JJofft mewn ofn. Aeth yntau ar ei hol a bygythiodd dori drws yr ystafell. Pan yr oedd yn cael swper gofynodd iddi nol cwrw iddo. Gwrth- ododd hithau. ac yna ymosododd arni hefo cyllell, ac amddiffynodd hithau ei hun hefo'r pocer. Yr oedd wedi ei harcholli'n ddiftifol yn ei Haw.—Anfon- wyd y cyhuddedig i garchar am dri mis gyda llafur calcd. Marw Sydyn. Bu hen wr o'r enw Michael Herbert, Hen Walia, Caernarfon, yr hwn oedd yn derbyn blwydd-dal, farw yn sydyn iawn nos Fawrth diweddaf. Yr oedd ef a'i fab mewn tafarn y noson hono, ac wedi iddynt gael Jau lasiad o gwrw cychwynasant am adref. Cymerwyd yr hen wr yn wael ar y ffordo, a bu raid ei gario i'r ty. Pan roed ef orwedd ar y gw-jly canfuwyd ei fod wedi marw. Bcio'r Tywydd. Yn Nghonwy ddydd Llun cafodd dyn o Benmaen Mawr, o'r eow Richard Jonos, ei ddirwyo i 10s. a r costau am ga.'l diod ar y Sul yn Dwygyfylchi l Hotel trwy gymeryd arno n'ai trafaeliwr ydoedd. Nid ymddangoscdd yn y llys ond cynrychiolid ef gan ri chwaer, a gyrodd lythyr i'r Hys i ddt, !yd mai troi i'r hotel yn herwydd yr ofr,ai y deuai'n I wlaw a wnaeth.

Hunanladdiad yn Mhen- ygroes. I CANLYNIAD CHWEDLAU. I Ddydd lau diweddaf bu Mr. O. Robyns Owen, y Crwner tros Ddeheu- barth Sir Gaernarfon, yn cynal teng- holiad yn Mhenygroes o barthed i farwolaeth dyr.es briod o'r enw Jane Ann Williams, 51, Heol Fawr, Pen- ygroes, yr hyn gymerodd le y dydd Ma wrth blaenorol. Dywedodd Owen Williams, gwr y drancedi,iddo adael y ty y prydnawn gyda'i eneth fach gan fwriadu mynd i Dalysarn Yr oedd ei wraig, yr hon ymddangosai yn llawen iawn, wedi addaw ei ddilyn. mhen rhyw haner awr cafodd achlysur i fynd yn ol i'r ty, a phan aeth i'r cetn cafodd ei wraig yn hongian yno gerfydd rhaff, ac yn hollol farw. Dywedodd Griffith Williams fod y drancedig yn boenus iawn ei meddwi yn ystod y pythefnos diweddaf yn her- wydd y taenid stori drwy yr ardal, ac fod rhai yn ei henwi hi ynglyn a'r helynt Gofynodd hi iddo ddwywaith a oedd wedi clywed rhyw son yn ei chylch hi. Nid oedd ucrhyw fath o sail i unrhyw chwedl am dani, gan ei bod yn ddynes ieuanc o gymeriad dilychwin ac o ymddygiad rhagorol. Nis gwyddai beth a'i eryrodd i gyflawni'r anfadwaith, os nad y straeon ffol ac anwir a daen- wyd yu ei chylch. Dywedodd Dr. Shelton Roberts y deallodd oddiwrth ei gwr fod y ddynes yn poeni yn herwydd y chwedlau oedd yn yr ardal. Yr oedd yn ei hadwaen yn bersonol, a bob amser yn ei hystyried yn ddynes ieuanc o gymeriad disglaer. Dywedodd y Crwner ei fod yn beth gofidus iawn fod chwedlau enllibus wedi eu taenu yn y pentref ynghylch Mrs. Williams, yn erbyn cymeriad yr hon oid oedd dim i'w ddweyd. Yr oedd tuedd mewn pobl, meddai, i ddweyd y gwaethaf am y naill a'r llall Dylai pobl ag oedd yn byw mewn pentrefi bychain gadw eu tafodau yn ilonydd. Yr oedd Mrs. Williams yn ddiameu yn ddynes ieuanc o gymeriad rhaiiorol, ac nad oedd rithyn o sail i'r chwedlau yn ei chylch. Pasiwyd rheithfarn i'r perwyl iddi gyflawni hunanladdiad tra yr oedd mewn cyflwr o wendid meddytiol, a phasiwyd hefyd bendertyniad llym yn erbyn yr arfer cywilyddus o daenu I chwedlau disail am bersonau oiniwed.

-v Erchyllderau Rhyfel. Y mae Mr. Noel Buxton wedi cy- hoeddi llyfr, yn cynwys hanes y rhyfel yn y Balkan, a'r hyn a welodd ar faes y gwaed, pan y dilynai y fytdin Fwl- geraidd ar ddechreu y rhyfel. Dyma fel y dywed am yr h) n. welodd ar ol brwydr Lulle Burgas; Ar y dechreu synem na welem yr un bedd, ond yn tuan gwelsom mai y tfosydd a dorwyd ar gyfer amddiffyn y riiengoedd oedd y beddau. Gymaint oedc y gwaith claddu fel nad oedd yn gyfleus i wneud dim ond llusgo y cyiff i'r ffos I, lluchio'r ochrau pridd i lawr arnynt. Weithiau gweiem droed allan o'r pridd, bryd arall wyneb. Gwelsom hefyd gyrff oedd weJi eu gndael yn y ffosydd pan yr oeddynt yn liawn o ddwr ar 01 v gwlaw. Pan yr oeddym ni yno yr oedd y dwr wedi sychu i fyny a'r cyrff yn golwg, a'r archon ion i'w gweled ar eu penau. Yr oedd y cigfrain a'r eryrod wedi heidio yno ac yn gwledda ar y cyrft. a gwelem ambell i gi yn ffoi ar ein dyn- esiad oddiwrth gorff ag odd wedi haner ei fwyta Gwetais un dyn ieuanc cryf wedi trengu. Gorweddai a'i freich- iau ymhleth ar ei fynwes, ac ymddan- gosai yn debyg i ddyn gwael wedi ei roi i gysgu gan y famaeth, a goJwg dangnefeddus ar ei wyneb gwelw ac oer.

Ystranciau'r Suffragettes. GWNEUD OIFROD MAWR. i Yr wythnos ddiweddaf bu y suffra- gettes yn brysur iawn gyda'u gwaith difrodol, ac achosasant golledion trym- ion i eiddo. Gwnaethant niwed Imawr i ddarluniau yn Oriel Ddarluniadol M anchestr, ffrwydrasant gerbydau tren ar liuell y London a'r North Western ger Stockport achosasant ffrwydriad yn ngorsaf Oxted ger Croy- don cymerwyd dwy ddynes i'r ddalfa ger lie chwjtre golff yn Mitcham, a nwyddau dinystriol yn eu meddiant, a rhoddwyd ty ar dan nes ei lwyr ddinystrio yn Chorley Wood. Yn Ayr, gwnaethant ddifrod ar y cwrs rhedegfeydd ceffylau gan beri colled o 5,ooop. Y mae'n amlwg fod y merched ynfyd hyn yn cynyddu yn eu ffyrnigrwydd a'u ffolineb. Ofnir y bydd bywydau yn cael eu colli o'u herwydd cyn hir. Credir eu bod wedi trefnu i wneud ymosodiadau beiddgar ar rai o'r adeil- adau mwyaf pwysig yn y dey;nas. Y mae y lleoedd a ganlyn yn cae l eu gwylio ddydd a nos r Ili, eu hymosod- iadau arnynt :-Cast. II Windsor, Cum- berland Lodge, Chaisworth House, Haddon Hall, Castell Nottingham, a'r Amgueddfa Brydeinig. Y mae'n amlwg hefyd fod y cyhoedd > wedi cythruddo yn eu herbyn, gan nas arddangosir dim trugaredd tuag atynt I pan y ceisiant gynal eu cytarfodydd yn ¡ yr awyr agored. Ceisiodd nifer o'r merched gynal cyfarfod yn Hyde Park, ac yr oedd tyrfa o tua deuddeg i bymtheg mil wedi ymgasglu yno i'w disgwyl, a chawsant driniae,i erivin iawn. Cawsant driniaeth gyffelyb nicwn amryw fanau eraill.

Liosgilr Bil Cymreig. I GOLYGFA HYNOD YN FFLINT. I Y oedd tyf fawr wedi ymg-asglu yn I Newmarket bilint, ddydd Sul, gan fod y Parch S. A. Jones, y ficer, wedi cyhoeddi o'r pwlpud yn y boreu ei fod yn mynd i losgi Mesur Dadgysylltiad yr Eglwys. Gwahoddai yr Eglwyswyr yno i'w gyfarfod, gan ddweyd ei fod yn Haw Duw ynglyn a'r mater hwnw. Gallai glowyr Flyn^n Groew ei ladd, meddai, ond gwyddai na wnai pobl Newmarket hyny Chwech o'r gloch oedd yr awr ben- odedig, ac yr oedd lluoedd wedi tyru i'r lie ymhell cyn yr amser. Y chydig wedi chwech o'r gloch, gwelwyd y Ificer yn dod gyda'i wenwisg am dano a'i wraig a swyddog Eglwysig yn ei ddilyn. Cariai y ficer y mesur ar ben polyn, a rhoes dan arno, a chariodd ef nes cyr- haeddodd i'r fan He yr oedd y bobl wedi tyru. Yno gollyngodd y mesur i lawr, a phenliniodd ef a'i wraig i lawr mewn gweddi. Cafodd y ficer berffaith lonyddwch, er fod yn amlwg fod nifer fawr o Ym- neillduwyr yn y dorf. Gofynodd y ficer i'r dyrta a gai basio trwodd i fynd i'w eglwys, a gwahanodd y dorf i roddi lie iddo ar unwaith, a chylchynasant i'w ddilyn i'r eglwys. Ond gyda hyny clywid swn canu o draw, a daeth gor- ymdaith o Ymneillduwyr tua'r fan, a ffujfiasant yn gylch. Yna. cynygiodd y Parch S. Thomas benderfyniad yn gosod ar gof a chadw brotest Ymneill- duwyr Newmarket yn erbyn gwaith y ficer yn rhoi y mesur ar dan ar ddydd oedd yn sanctaidd iddynt oil, ac yn erbyn argyhoeddiadau Ymneillduwyr. Eiliwyd ef gan Mr Ellis Jones, o Ddin- bych, ac ategwyd gan y Parch Ftank Jones. Dywedodd yr olaf y byddai i'r Mesur gael ei basio, fel eu cyndadau byddai iddynt ymladd drosto. Pr ;test- iai yn erbyn llosgi'r mesur ar y S ¡, yr hwn ddydd oedd yn sanctaid yn ngolwg yr Eglwys Gofidiai h-d y rheithor wedi gadael i'w ddigofai "it ei lywodraethu yn lie ei farn, ond llon- gytarchai yr Ymneillduwyr ar eu iym- ddygiad o dan yr amgvlchiadau. Pasiwyd y penderfyniad yn unf dol. i --0--

Yr Un Stori Eto. t Mae newydd da yn cia) i'w aiJ 3" )dd, ac os y caiff ei gadarnhau ar 01 ysl tid o amser, hyd yn nod os mai prin y èdid ef y tro cyntaf, teimlwn yn d. :ogel wrth ei dderbyn yn awr. Mae y p fiad yma o eiddo dyn o Bwllheli yn c J ei gadarnhau ar 01 deunaw mis o an er. Ar Awst 29am, 1911, dywed r F. Roberts, o 2, Mitre Terrace, yn é. os i Orsaf y Rheilffordd, Pwllheli:—" .fer- wn weithio mewn gwaith nwy, a han wrth ty ngwaith yno rai blynydr1 m yn ol yn sydyn cefais boenau dirdyrv yn ngwaelod fy nghefn, a phrin y g lais orffen ty ngwaith ar y pryd. BI -aid imi roddi i tyny lawer gwaith wedi ;-yny oherwydd y trwbl. Yr oedd gwy; » yn anodd, ac ni chawn fawr orffwysc ra y nos. Canfum, hefyd, fod y dw. yn anaturiol, ac yn gadael sylwedd. o. Cymrawd i mi a'm cynghorodd i roi prawt ar Doan's Backache Kidney Pills. Yr oeddwn braidd yn amheus o honynt ar y dechreu, ond yn fu.n da oedd genyf weled eu bod yn fy ngwella. Aeth y pilenau yn syth at y drwg gan lanhau yr elwlod, a gyru ymait v bob arwydd o bob afiechyd arnynt V mae Doan's pills yn ardderchog. Caf lawer cyfle i'w cymeradwyo yn awr, a bvddaf bob amser yn gwneud hyny.- (Ar- wyddwyd) E. Roberts." Ar Mawrth i4eg, 1913.—tros ddemtaw rnirS yn ddiweddarach- dywed Mr Roberts -11 Rwyf yn dal yn holliach er pan y gwellhawyd fi gan Doan's Backache Kidney Pills. Byddaf yn cyneryd dogn yn ami i'm cadw'n iach. Mae ugeiniau o bobl yn Pwllheli wedi got yo imi ynghylch Doan's Pills, ac mae'n bleser genyf gael dweyd wrthynt beth wnaeth y teddyginiaeth i mi." Pris 2s. gc. bocs, chwe' bocs am 13s. 9c.; gan bob siopwr, neu odd-wrth y Foster McClellan, Co., 8, Wells Street, Oxford Street, London, W. Peidiwch gofyn am kidney pills, gofyn- wch yn eglur am Doan's Backache Kid- ney Pills, yr un math ag a gafodd Mr. Roberts.

v Undeb Ysgrolion Annityn- wyr Dosbarth Pwllheli. Cynhaliwyd yr uchod yn Ngiiapel Maes-y-Neuadd, Trefor, y Sabboth diweddaf, dan lywyddiaeth Mr. Hugh Evans, Gwernallt. Yn y boreu holwyd y plant vn absenoldeb y Parch. J. Davies, Uilh- faen, yr hwn analluogwyd i fed yn bresenol trwy waeledd, gan Mr. Hugh Jones, Trefor, a'r rhai mewn oed yn y prydnawn gan Mr. R. D. Rowlands, Ch wilog. Cyfarfu y Gynhadledd am i o'r gloch. Caed adroddiad gan y Safonwyr, Mri. T. F. McClement ac E. D. Rowl ands, o'u hymweliad a'r Ysgolion. Dywed- asant fod yr Ysgolion wedi gwneud gwaith rhagorol yn ystod y flwyt dyn, a rhoddasant air uchel i rai o'r Ysgol- ion o'u cydmaru a'r flwyddyn flaenorol. Yr oedd un peth yn amlwg i'w g; nfod drwy yr oil o'r Ysgolion, set fod athrawon cymwys wedi eu rhoddi ar y plant, a'r rhai hyny yn hyddysg yn meusydd yr arholiad. Gwnaed trcfn- iadau gogyfer a'r Gymanta sydu i'w chynal yn Nhrefor ar y 3ydd o Fai. Penodwyd Pwyllgor i dynu al to y Maesydd Llafur am y flw; Jdyn ddyfodol.

Dedfryd Mrs. Pankhurst. TAIR BLYNEDD 0 BENYD- WASANAETH. Ddydd lau diweddaf dedfrydwyd Mrs. Pankhurst i dair blynedd o benyd wasanaeth am anog personau anhysbys' i ddinystrio'r ty yn Walton Heath, yr hwn oedd ar gael ei osod ar brydles gan Syr George Riddell i Mr. Uoyd George. Yr oedd llawer iawr. o gyfeillesau Mrs Pankhurst yn. bresenol yn y Ilys, a phan ddywedodd y barnwr wrth y gyhuddedig mai y ddedfryd leiaf a allai ¡, basio arni oedd tair blynedd o benya- wasanaeth, edrychai y garchares a'i chyfeillion f,,1 pe wedi eu parlvsu, ond yn t'uan dechreuodd rhai o'r merched waeddi H Cywilydd," ac aeth yn gyffro mawr yn y lie am ysbaid, fel nas gellid clywed llais y barnwr. Ar derfyn ei haraith amddiffynol dy- wedodd Mrs. Pankhurst na byddai iddi roi i mewn beth bynag fyddai y dded- fryd arni. Os i garchar yr anfonid hi, y munud y gadawai y llys byddai iddi wrthod bwyta. Byddai iddi ddod allan o garchar yn fyw nen farw y foment gyntaf posibl ac os mai'n fyw y deuai y parhai i ymladd os gallai tros yr achos ag yr oedd hi ag eraill wedi ymrwymo i aberthu er ei fwyn. Wrth ddwyn yr achos i fyny dywedai y barnwr wrth y rheith'wyr nad oeddynt i gymeryd sylw o'r materion ar y rhai y bu y ddiffynyddes yn siarad yn y llys, ond y dylent gyfyngu eu hunain yn hollol i'r dystiolaeth yn unig. Credai y I byddai i'r rheithwyr gytuno, os oedd Mrs. Pankhurst yn euog o'r cyhudd- iadau oedd yn ei herbyn, nad oedd wedi cyflawni'r troseddau gyda'r amcanion hunanol a nodweddai y troseddwyr ddygid o flaen y )!ys yn gyffredin. Ond nid oedd yn Hat euog os y gwnaeth yr hyn y cyhuddid hi ohono, er ei bod yn credu mai trwy weithredoedd o'r I fath y gellid gwella cyflwr cymdeithas. Cafodd y rheithwyr hi yn euog, ond argymhellent iddi gael trugaredd. Yna rhoes y barnwr ei ddedfryd fel y nod- wyd eisoes. I ——————————————————————— r

Merlyn y Slpslwn. Yn Mhorthaethwy, ddydd Llun, dygwyd sipsiwn o'r enw Adam Smith o flaen y Ilys ar gyhuddiad o ymddwyn yn greulon at ei ferlyn. Dywedodd swyddog y gymdeithas er atal creulon- deb at anifeiliaid tod y merlyn mor deneu fel nad oedd yn ddim amgen na chroen ac esgyrn. Yr oedd y diffynydd wedi cynyg swllt iddo ef a'r heddgeid- waid am beidio erlyn. Dywedai mil. feddyg a wnaeth archwiliad ar y mer. lyn ei bod yn syndod fod y creadur yn gallu byw gan mor deneu ydoedd. DIrwy wyd ef i 10s. a'r costau, neu fis o garchar.

-u- Marw Cerddor Enwog, Yn ol hysbysrwydd a gyrhaeddodd Lerpwl ddydd LJun y mae y cerddor a'r organydd enwog, Mr. W. Hartwell Jones (" Hamilton Gray "), wedi marw ar y mor, ar y iaf o'r mis hwn, a'i gorff wedi ei ollwng i'r dyfnder y ttiallan i Lisbon. Cyfansoddodd Mr. Hartwell Jones amryw ganeuon poblogaidd, megis "Breuddwyd Paradwys," "Y Nefol Gin," ac eraill. Efe oedd organ- ydd eglwys Princes Road, Lerpwl. r

(Tre 'o W ark. ) "REMEDIES, Relieve or —— Your Money Back —— REXALL is a great co-operative enterprise owned and operated by many thousands of retail chemists. There is but one Rexall Chemist in a Community, and that Chemist is always a leading man in his town. The Rexall Chemist manufactures or buys his goods in co-operation with thousands of other chemists. This means that the Rexall Shop can sell the very best goods at the very iairest price. There is a Rexall Remedy for each of the common human ills. If you have a cold, go to the Rexall Shop and ask for a package of Rexall Cold Cure if a headache for Rexall Headache Remedy." If you are afflicted with those kindred complaints —Biliousness and Constipation .tFk for Rexall Orderlies," a really wonderful remedy for those distressing disorders and the ills that follow in their train. So in Toilet Preparations, Rexall Cold Cream," "Rexall Talcum Powder," are the very best of values, splendid goods, beautifully packed, and the price is amazingly reasonable-a Rexall characteristic; again, if your hair is coming out, or does not look as well as it used to or as you think it should, use that best of all hair preparations, Rexall 93 Hair Tonic. Good looks are an asset you know, and there is no better short cut to good looks than the use of some of the forty odd Rexall Toilet Preparations. Here are one or two good reasons why you should visit the Rexall Chemist's Shop and say II Rexall. please." Firstly— "MONEY BACK." On every package of Rexall is printed this guarantee The United Drug Co. and The Rexall Shop selling this preparation. guarantee it to give you satisfaction; if it does not, go back to the shop where you bought it and got your money. It belongs to you and we want you to have it." That guarantee means just what it says, money back if you are not satisfied, and the Rexall Chemist will give you back your money with a smile, gladly. He knows the value of a satisfied customer. Secondly- We tell you what Rexkll Preparations are made ef. Every Rexall Chemist has the formukr ;)f Rexall Preparations; ask him just what each one contains, and he will be glad'and proud to tell you. We have no secrets from you. Rexall Preparations are the best that brains and money can make, we know it and you will if you try them. Remember that Rexall goods are only for Sale at the Rexall Chemist Shope of which there is one in almost every community. The Rexall Chemist in Pwllhcli is R. 0. GRIFFITH, .1 60, HIGH STREET, PWLLHELI. ,'11' ,J..(, "4 ,'JJ. -3t::