Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
Cwrnni Yswiriol y Prudential, Cyfyqgedig PRIF SWYDDFA: HOLBORN BARS, LLUNDAIN. CRYNHODEB O'R ADRODDIAD GYFLWYNWYD I'R 65ain CYFARFOD BLYNYDDOL A GYNHALIYVYD MAWRTH 5ed, 1914 Y GANGEN GYFFREDINOL.—Nifer yr yswirebau a roed allan yn ystod y flwyddyn ydoedd 71.359. yn yswirio am y swm o 6,849,224p., ac yn cynyrchu incwm blyoydllol newydd o 425,717p- Swm y blaen-daliadau a dderbyniwyd yn yatod y flwyddyn ydoedd 4,920,518p., cynydd o 93525p. ar y flwyddyn 1912. Yn ychwlIoncgol derbymwyd ll,116p. mewn blaen daliadau dan Dablau Yawiriaeth ar gyfer Afiechyd. Swm yr hawliau am y flwyddyn ydoedd 3,766,625p Nifer y marwolaethau ydoedd 8,699. Nifer yr yswirebau gwaddol a a ldf 'dasart ydoedd 23.497, incwm 91^091^ y rhai oedd yn 131,017p. Nifer yr yswirebau mewn grym ar dd:wedd y Swyddyn oedd 917,091. Y GANGEN LAFURAWL —Swm y blaen-daliadau a dderbyniwyd yn ystod y flwyddyn oedd 7,874,456p., cynydd o 81,894p. Buasai y cynydd ddangosir yn llawer mwy onibae fod 53 o gasgliadau wythDosol wedi eu rtioi yn nghredud adroddiad y flwyddyn 1912, oherwydd ein nyullua o gadw cyfrifon. Cyrhaeddodd yr hawliau am y flwyddyn 3 139 193p., yn cynwys ychwlI.uegiadan 0 h!)nn n 3:19,;)72p. Nifer yr hawliau a'r yswirebau a r"ed i fyny. yn cynwys 5,942 o yswirebau gwaddol a ddaeihant i rym, ydoedd 366,104. Y nifer o yswirebau rhydd a roddwyd yn ystod y flwyddyn i'r yswireb-ddalwyr o bum' inlynedd ac uchod a ddymuneut beidio ??iu oedd t26 768. gan adael y ni?r mewn grym yn 1,890,406. Nifer yr yswirebau rhydd a ddaethant yn hawliau yn ystod yAwyddyn oedd 45,546 Cy f anewm ni f er yr yowireb-t' ddaetliant yn hawliau yn yetod v tewn grym yn y Gangen lion ar ddiwedd y flwyddyn oedd 19.778,135, ac y mae eyfartaledd eu parhad dros ddeuddeng mlynedd a thri chwarter. Mae eiddo y Cwmni, yn y ddwy Gangeu. fel y dangosir yn v fantolen, ar ol tynu ymaith y awtii o 1,750.000p. a ysgrifenwyd ymaith o'i diogeliadau, yn 86,993.003p cynydd o 2,421,071p. ar eiddo 1912. Y mae chwe' Cymdéithas Gymeradwy y Prudential ffurfiwyd o dan Pdeddf Yswiriant 1911 wedi gwneud gwaith pwyaig yn yatod y flwyddyn ac y mlie'r ael"d;)u yn parhau i gynyddu, Dechreuwyd talu huddion mewn afiechyd ac ar enedigacth ar y 13eg o Iooawr, 1913, ac yn ystod y flwyddyn cyfranwyd 1,401.3GOp. i'r aeloilau gan Gynrychiolwyr y Cwmni. Gellir nodi y gal- wyd sylw trbenig mewn Adroddiad o Adran y Llywodraeth gytlwynwyd yu ddiweddar i'r Senedd at y fantais a ddeillia o fod yi arian yn cael eu talu gan gynrychiolydd y Gymdeithas Dywed yr Adroddiali ymhellach 4' Mae'r flaith fod y cynrychiolydd yn galw'n bcrsonol i datu yn gwneud sas geUir yn hawdd geisio cael budd yn amrhiodol, ac yn ei gwneud bron yn amhosibl i'r arian gael eu talu ood i'r sawl a'u piau. Yn y Gangen Gyffredlnol ychwanegir reversionary bonus eto yn ol Ip His y cant at y syrniau a yawiriwyd yn wreiddiol at bob dosbarth o yswirebau cyfraniadol a dvnwvd allan er y flwyddyn 1876. Vn y Gangen Lafurawl ychwauegir bonus at y symiau yswiriwyd ar bob yswireb droa bum' mlynedd o barhad a ddenant yn hawliau ar farwolaeth neu addfedrwydd gwaddol o Mawrth 6ed, 1914, hyd Mawrth 4ydd, 1915, y ddau ddyddiad vo svnwvsediff fel v canlvn :— BLAENDALIADAU A DALNVYD. 5 mlyneddi Uai na 10 mlynedd. 10 15 15 20 20 25 25 SO 30 35 35 40 40 45 45 50 50. 55 55. 00 60 a(,, uchod 'II" C YCHWANEGIADAU BONUS AT Y SVMIAU YSWIRIWYD. 95 y Cant. £10 „ ft5 II f20 £25 930 „ £:ä „ £ 40 „ 945 II £;,0 1:55 Y mae eyfartaledd y bonus a gyhoeddwyd am y flwyddyn ddiweddaf wedi ei gadw i fyny fel y daugoeir. a rhoddir bonus ychwauegol o f5 y cant yn nglyn ag yswirebau ar y rhai y talwyd blaen-daliadau am 35 a llai na 40 mlynedd, 45 a llai na 50 mlynedd, a 55 a llai na 60 mlynedd. -+- MANTOLEN CWMNI YSWIRIOL Y PRUDENTIAL CYFYKGRDIG. CRYNHODEB O'R DDWY GANGHKN AR Y Slain 0 KAGFYR, 1913. CYFRIFOLDEB. P. S. C. Cjfalaf y Cyfrar-ddalwyr 1,000,000 0 0 P. s. c. Cronfa y By wyd Y«- wiriaeth,- Canghen Gyffredin 45,698,479 19 5 Cronfa Y g. wiriaeth ar g y f e r gwaeledd. 10,110 12 3 Cronfa y By wyd Ys- wiri&tlli, Canghen Lafurawl. 38,901.678 14 2 84,605 278 5 10 Cronfa Adgyfnertfcol Buud- ?oddiadau 1,000-000 0 0 Hawliau dan Yswirefcau Byw- yd crybwylledig ac yng nghwrs cael eu talu ¡¡;S,27;; 15 C Blwydd-daliadaa dyledus ond heb eu talu. 2,508 6 8 Gwed(lill y bonus dan yswir- ebau bywyd wedi ei gadw iV ranu 226,942 8 6 i Sli. 993.002 Hi 6 EIDDO. P. s. c. P. s. c. Gwystlon (mortgages) ar eiddo yn y Deyrnas Gyfunol 8,553,062 18 7 Gwystlon ar eiddo tHallan i'r Deyrnas Gyfunol Dim. Benthyciadau ar drethi plw)-f- ol ac ereill. 13 9S0,705 11 9 Benthyciadau ar Oes-fuddian- nau 1,117.287 0 11 Benthyciadau ar Atchweliad- au (Reversions) 95,278 4 6 Benthyciadau ar Stocsa Chyf- raniadau 79,385 2 0 Benthyciadan ar Yswirebau'r Cwmni o fewn gwerth en rhoddiad i fyny 3,282,841 14 8 j Benthyciadau ar sicrwydd Personol Dim. Benthyeiadau i sefydliaduu addysg wedi en sicrhau ar incwm, etc. 45,8S:! 9 2 Buddsoddia.dau Wedi eu rhoi i'w ead w gyda'r Uchel Lye 24,400p. 2% y cant (Con- solidated tock) 17,568 0 0 Diogeliadau y Llywodraeth Brydeinig 1,745.934 14 3 Stoe Ariaudy Lloegr 143 LI7 2 10 Diogeliadau Trefol a Sirol, Deyrnas Gyfunol 1,674,443 G 3 Diogeliadau Llywodraeth India a'r Trefcdigaethau 4,709,807 17 7 Diogeliadau Llywodraeth Trefedigaethol 1,235,745 15 11 Diogeliadau Trefol IndiaidJ a Threfedigaethol 3,415,K;0 0 4 Dingeliadau Llywodraeth Dramor 4,323,467 16 0 Diogeliadau Talaethol Tra- mor 6("11.843 12 4 Diogeliadau Trefol Trainer 3,507,309 3 6 Dyledeban ynglyn a Rheit- ffyrdd a 'debenture stocks' acynirwymiadaumewuaur etc. -Ciirtrefol a Thramor 19,748,404 11 0 Cyfrauiadau bUeohau.iol a gwaralltedig mewn rheil- tfyrdd, et. 3,198 909 13 1 Cyfraniadau cyfrred n mewn rheidlyrdd, etc. 2,801,815 16 0 Hawliau rdrethoedd 455793 18 5 Ardthi Eiddo Rhydd-ddal- iadol a Thollau Yagotaidd 4,777,685 1 9 Ardrethi Prydlesol 8,696 19 1 Tai 4,034,994 18 11 Oe. fuddiannau 34 626 14 6 Atchweliadau 1,611,216 19 8 Gweddill y Goruchwylwyr 6,040 7 7 Blaen-daliadau yn sefyll 597.179 2 4 Llog a rheut yn sefyll. 80 6S2 2 8 Llog yn deilli.t.w ond liel) fod yn daladwy 528.165 6 7 Biliau derbyniadwy Dim. Arian:—Ar deposit 20,000 0 0 Mewn llaw ac ar gyf- rifon agoied 469,444 14 4 86.993.002 16 6 I Penderfynir gwerth diogeliadau y Stock Exchange dan reolau y Cwmni, gan y Cyfarwyddwyr. Y niae gwerth y rh..i hyn wedi ei gymharu a phrisiau canol y farcl.nad. lihagfyr Slain, 1913, gan roi ystyriaeth ddyladwy i log a ddeilliai. ac y mae y gwalianiaeth yu cael mwy na darpur ar ei gyfer gan fuddsoddiadau y cronfeydd adgyfne- thol. Arwyddwn fod yr Eiddo a ddangosir yn y fantoleu, yn eiu harn ni, yn ei pyfauswm yn Ilawn, gwerth yr hyn y'i goaodir ar wahan i'r buddsoddiul^u y croufeytlcl adgyfnertliol sydd wedi cael rhoi cyfrif hiu danynt Nid nes ran o unrhyw gronfa wedi ei roi yu uuiongyrchol neu yn an. uniongyrohol at un pwrpas heblaw y math o fusnes iLt. ba un y mae i'w roddi. A. C. THOMPSON, Iii.eol-.vr GyilVedinol. D. W. STABLE,) Cyd-Yagrifeiiyddion. J. SMART. ) sgrl ell,)'l ron. J. BURN, Rhifyddw W. J. LANCASTER. » THOS C. DEWEY, Cadcirydd. J. IRVINE BOS WELL, i Y iU'WYl "-yr. Yr ydym yn a(Irodd ein bod gyda chynnorthwy y Cyfrifwyr Trwy dedig fel y nodir isod wedi archwilio y ?yfrifoD uchod, a chawsom yr holl hy?'ysrwydd a'r ?!ut!'?dnu yr oeddym eu han- geI, ac yn ein barn y mae y cyfryw gyfrifon yn gy?" a'r Faitolen uchod wedi ei thynu allan yn' briodol fel ag i rOlld glwg wirionedtiol ar sefyti?' y Cwmai, yn ol yr hy?bysrwydd a'r eglur- hadau goreu a roed i ni, fl y daogoxir hwy ar !yft"n Y CWMDI. Nid oes ran o unrhyw gronfa wedi ei roi yn nniongyrchol neu yn auuniongyrchol at un pwrpas hebUvv y irath o fusses at ba un Y mae i'w ioddi. PHILIP SECRKI' -\N, AArrtcnhwwiulwwyyrr- W. H. NICHOLLS Yr ydym wedi archwilio gweithredia.dau ariaii'd derbyniadan a thaliadau) sydd yn effeithio ar j y cyfrif'n o'r Eid-lo a'r Buildsoddiadau am y flwy(t, it yn divveddu Rhngfyr 31ain, J913, ac yn ca*l fo<l y i vtiyw mewn cyiiwr da ac wedi ou harwj Mo yn briodol. Yr ydym, hefyd, wedi ar- chwilio y Gweithredoedd a'r Diogeliadau, Tystysgrn.ui. etc.. yu cynnrychioli yr Eiddo a'r Budd- A(J(l.lirl.liall fJ!Jodlf alllt\1. yo y cyf. If IIcliOd, ac yn siet liau fod y cyfrvw mewn nieddiant a charI- rM!th ddiogel ar y 31tnn o Itligfyr, 1913. DELOITTE, PLENDER, GRIFFITHS au CY F., Chwefror 17eg, 1914. Cyfrifwyr Trwyddedig. I Am f any lion pellacli ymofyner a Mr. W. H. Mallett, Arolygyd 1. Preswvlfa, loutlifyisdog; Mri. H. Daviea, Bryngwyn. Molgellau; J. R. Hughes, Rhiwgri, Bl. Flestining K. D HoweMs Eryldon, Cricket It, a It. (;. Dykins, 5, Bay View Terrace, Pwllheli. Is-Arolygwyr; Md. W. R Williams, S. Jones. W. Windsor Jones. Pwllheli; S Jones, Abersoch Chas. Jones, L: ubodrog;' Thos. Davie-s Nefyn; T. B. Davies, Trefor; D. W Jones, Garn; J. Williams, Criccieth J R. Jcnc\ftT. iVitchard, Bcrthypnst; K E. Jones a W. L. Edwards, Porthmadog.
- - - - - -I AT EIN GOHEBWYR.…
AT EIN GOHEBWYR. A.-fonni erhyn BUREU !SAL>vVRN h.n h,'i1t Poh icehf'M ei thalindmi am Y r 'TIMiURN i'w hriLtOn i'r OonrcewYr.i wk, 74, Higii 9treet. Hob i;i>i'pi'w cyfeirio- R UDGORN Okkjck, Pwlx.mkli. vn drift genyai ddl>rilyn :vhen- I Ji*fthMn nrlál w ïth ohfbw-yr fdtpi ion ileol I 0 "vbop'idus
I - - - I I NODION A HANESION.…
I NODION A HANESION. Lladd ei Gymrawd heb Geisio. I3u bachgen wyth mlwydd oed farw yn Nglv-K-rgybi mewn canlyniad i gic I ,a af()Jù yn ddamvveiniol gan fachgen arail urth chware gydag ef yn yr ysgul. + Ffortun am Gyfeillgarwch. Gadawodd Alfred Edwards, y lienor adnabyddus, ffortun o ddau can' mil o bunau ar ei ol i Madame Romano, fel cydnabyddiaeth am ei chyfeillgarwch maith ag ail wraig yr ymadawedig. ?. Cwrw'n Llifo Trosto. Vn Llys Trwyddedol Rhiwabon y dydd o'r blaen tystiwyd am y "cynwr j hapus y canfuwyd tenant un tafarndy ynddo pan aeth yr heddgeidwaid i mewn i weled y lie. Cawsant y tafarnwr yn gorvvedd yn y seler a'i ^eg with dap baril o gwrw, a'r cwrw'n llifo trolo. Maip yn Lie Ymenyn. Hysbyswyd am amgyichiadau trist teulu yn nghymdogaetb Sandbach yn nghyfarfod y gwarbheidwaid yno yr wythnos ddiweddaf. Dywedodd y swyddog elusenol yr arrerai'r plant tynd i fferm tryfagos a chardota maip, dernyddient hwy yn lie ymenyn Vr I oeJd y itruiu vmron newvnu. ) I I Dewrdor Milwr Cymreig. Vn ddiweddar hysbyswyd am ddewr- der mawr y Lieut. Lloyd Jones pan yn cyflawni ei ddyledswyddau ar ffindir Ab>ssiuia. Y mae'r milwr dewr hwn I yn disgyn o hen deulu enwog o Sir Gaernarfon. Ei daid oedd Dr. Jones. Bronhetilog, Caernarfon, a'i hen daid oedd y Parch Williai-n Roberts, Gallt- yberen, Lleyn. 1f K- iI- Chware Cardiau am Avian. Rhoed tystiolaelh hynod mewn 1 achos ddygid ymlaen yn un o lysoedd Hundain y dydd o'r blaen pan y gwysld boneddiges gan toneddiges arall am swm o arian a honid rodJwyd yn fenlhyg. Tystivvyd am y modd y chwareuid cardiau am ariun hvd oriau man y bore, ac fod un foneddiges wedi enill d'iu gant o bunau mewn un I nOSOd. Tren yn mynd yn Ddrylliau. Ddiwedd yr wythnos aeth dau dren i vvrthdarawiad yn NVheudir Cymru Newydd, a chrtlodd pedwar ar ddeg- o bersonau cu lladd ac amryw eraill eu hanafll. Y n un cerbyd yr oedd dwy ferch a'u tad, y rhai oeddynt yn mynd a chorfF evi iiiiiii gartref a rhafodd y tri eu lladd Yr oedd y mab mewn cerbyd arall a chafodd yntau niweid au I difriloL •Jr Gweilhred Icklwfeddygol Ryfedd. t r,- ii I")it-)Iiad yn Lambeth y dydd tir hi ien, tystivvyd yn bu'r meddvgon yr, V\byty Frenhinol V ic- tori t a"• iljuy awr at haner yn ceisio i al!t'er h wyd plentyn teirblwydd oed ■ oedd edi mynd i le-,tii,iir pan y cyfiavvnid It) d yn nod wedi tynu ei i galon ali.in o'i goi (i a cheisio ei chael i guio, t'nd mcthwyd ag arbed ei w I i w D-itt A\v>i'vvr yn Cael eu LJadd. Yr wythnos ddiweddal catodd Capten W Allen a Lieul. J. E. Burroughs eu iladd drwy anflnwd ddiguyddodd i'w li;i w),r Ion Torodd darn o haiarn oedd yn gysylltiol with y llyw, a pharodd hviiy i r awyrlong ddisgyn i tn' y n i lawr. Yn y trengholiad syhvyd tod y darn haiarn a nodwyd wedi ei fFeilio nes oedd yn deneu pan oedd y llong yn cael ei hadgyweirio, ac oherwydd hyny yr oedd yn rhv wan i ddal y pwrs roid arno. rotd arno. n -? Y PlanL o Flaen y Dreth. Yn Ffestiniog yr wythnos ddiweddaf i gwysid dyn o flaen yr ynadon am beidio talu treth y tlodion. Dywedai nas gallai dalu gan y cyfarfu a cia.-r.%vaiti LI,IAV flynedd yn ol, ac fod ganddo wraig a chwech o blant. Dywedai y trethgasglydd fod yn rhaid i iddo gario allan gyfarwyddid yr overseers. Dywedodd Mr. G. Ellis, i cadeirydd yr ynadon, ei bod yn galed ar y dyn. Yr oedd ganddo chwech o blant i'w cadw, a dylid go'falu am y rhai hyny ) n gyntaf, a'r dreth wedyn. Gohiriwyd yr achos cr rhoi I.. y-íle i'r dyn gael ei ô cfn atu. Ymosod r Ov Mr McKenna. Brydna WIl ".1, daeth nifer o suffra- gettes at dy Mr McKenna, yr Ysgrif- enydd Cartrefol, a chyda moitbvvylion, bwyeill a cherrig, maluriasant bron yr oil i ffenestri'r ty. Cymerwyd hwy i'r ddalfa ac o flaen y llys Tystiai un a'u gwelodd eu bod yn dynesu at y ty yn ilechwraidd, y naill y tu ol i'r llall, fel mintai o Inaiaid. Cd," sant eu hanfon bob un i garchar am ddeufis. Eisieu'r Ddaear. Wrth siarad yn agos i Durham yr wythnos ddiweddaf desgrifiai Jim Larkin ei hun fel Ishmael ynglyn a mudiad yr undeb llafur, ac yn beryglus i bobl mewn swyddi yn ogystal ag i'r cyfalafwyr. Nid yw y mwnwyr, meddai, yn meddwl am ddim ond gwaith. Ond llai o waith a mwy o hamdden oedd eisieu. Ni wnai dim llai na'r ddaear ei foddloni ef. Tlodi Gwr Cyfoethog. Yn Nghaerfyrddin y dydd o'r blaen, caed dyn yn farw yn nghanol y truerti mwyaf mewn ty bychau. Cantuwyd et gan fachgen bychan a arferai fynd a bwyd iddo. Dywedir fod y trancedig yn gyfoethog nodedig-yn perchen tai a miloedd o bunau o arian. Bu fyw am chwarter canrif yn y ty bychan lie y bu farw yn unig ac yn nghanol y trueni mwyaf, yn hytrach nac yn un o'r palas- au oedd yn eiddo iddo. Gwyddonydd Enwog yn cael ei Ladd. Ddydd Llun cafodd Syr John Murray, K C. B y gwyddonydd enwog, ei ladd drwy ddamwain i'w fodur pan yn mynd i'w gartref yn Granton o Glasgow. Cafodd ei ferch hefyd, Miss Rhoda Murray, yr hon a yrai y modur, ei han- atu'n ddifrifol iawn. Syr John Murray oedd yr awdurdod uwchaf yn y byd ar bob gwyddoniaeth forawl, a golygodd waith anferth (llafur ugain mlynedd) ar y pwnc. Y Ddynes a'r Fwyell. Aeth Miss Mary Richardson, y suffragette adnabyddus, i'r Oriel Ddar- luniau Cenedlaethol yn Llandain y dydd o'r blaen, a chyda bwyell am- utddodd ddarlun Venus," un o'r darluniau enwocaf yn y byd. Costiodd y darlun ddeugain mil o bun3u, a barnwyd ar y dechreu ei fod wedi ei lwyr ddifetha, ond credir y gellir ei adgyweirio ar draul o rai miloedd o bunau. Dygwyd Miss Richardson i sefyll ei phrawf am y niwed a wnaeth, a chafodd ei hanfon i garchar am chwe mis.
0 Borthmadog i Bwllheii.
0 Borthmadog i Bwllheii. Gwna un o'n tref gymdogol Porth- madog y datganiad a ganlyn ar fater pwysig. Er fod imryiv achosion o Bwllheii wedi eu cyhoeddi yn y wasg leol o dro i dro, credwn fod hyn yn deilwng o sylw ) ma. Dywed Mr. E. Evans, 3, Glaslyn Street, Porthmadog Bum yn cael ty nhrwblo ar brydiau gan boenau ar draws fy nghetn, fel pe bae cyllell yn caei ei gwanu vnof. Yr oeddynt braidd yn anioddefol ar brydiau. Yr oedd yn anodd ymsythu ar ol twyro i lawr, ac yn achlysurol byddai'r dwr allan o drefn yr oedd yn llosgawl ac yn boenus. Awgiymwyd gan gyfaill fod i mi gvmeryd Doan's Backache Kidney Pills, a g wnes hyny. Mie 'n dda (ycnyf ddweyd imi gael lies mawr oddiwrthynt esmwythasant fy nghe!n. gallwu blygu'n rhwydd, a glanhasant yr elvvlod. Bydd i mi bob amser ganmol Doan's Pills, can,s y maent yn rhagorol. Cadwaf hwy gerllaw, rhag y bydd eu hangen. (Arwyddwydj E. Evans." Os y cawsoch y f,.tii arwyddion digamsyniol o ddrwg ar yr elwlod neu'r yswigen fel casgliad rell grafel, poenau yn y Ivvynau a'r cefn, chwydd drepsi, y gewynau a'r cymalau 'n anystwyih, a theimlad o syrthni a thrymder, bydd i'r profiad uchod eich caionogi. Y mae Doan's Backache Kidney Pills yn atbenig ar gyfer yr 11 afiechyd dyna'r pam mae'r gvvellhad yn. parhau. Pris 2S. 9c. bocs, chwe' bocs am 13s. gc.; gan bob siopwr, neu oddiwrth y Foster McClellan, Co.. 8. Wells Street, Oxford Street, London, VY. Peidiwch gofyn am kidney pills, gofyn- wch yn eglur am Doan's Backache Kid- ney Pills, yr un math ag a gafodd Mr Evans.
Y Cynyg Diweddaf.I
Y Cynyg Diweddaf. MR. CHURCHILL AG ULSTER. Wrth siarad yn Bradford nos Sadwrn dywedai Mr Winston Churchill, fod y Prif Wein-Liog weli cynyg telerau lieddwch i'r Wrthblaid ynglyn ag Ulster ar gwestiwn Ymreolaeth i'r Iwerddon. Yr oedd y cynyg yn wyneb- agured a theg, a buasai yn sicr o brofi'n effeithiol pe y'i derbynid yn yr ysbryd priodol. Os na dderbynid ef profid yn ddiamheuol y bydd yn well gan wyr Ulster ddefnyddio'r bwled na'r ballot. Dyma oedd y cynygiad olaf roddai y Llywodraeth, ac os oedd gwrthryfel i gymeryd lie, ceid g weled nad oedd y Llywodraeth yn mynd i ildio modfedd. Bydded ini tynd ymlaen gyda'n gilydd," meddai Mr Churchill, "-a rhoi y mateiion difrifol hyn i brawl."
Y Ddrycin Fawr a'i Chanlyniadau.
Y Ddrycin Fawr a'i Chan- lyniadau. BYWYDAU WEDI EU COLLI. I Daw hanes am lawer o fywydau wedi eu colli a difrod mawr wedi ei achosi gan y dymestl ervvin y dyddiau diweddaf. Y n g-ynar fore Sul aeth llong fechan yn ddrylliau ar hentir Cernyw a bu Ioddi pump o'r criw. 811 pilot, foddi yn Sianel Bristol, a chollodd bachgen ieuanc ei fywyd yn Dumtrses wrth geisio croesi pont Cafodd amryvv longau ddihangfa gyfyng yn y Sianel ddydd Sadwrn a nos Sul, a chafodd llawer o forvvyr eu g wared u. Yn Queenstown codwyd y to oddiar tua chant o dai a chwythwyd llawer o simneiau i lawr. Yn Ncheudir Cymru gwnaed difrod mawr gan y gwynt a chan y Uifogydd ar ol y gwlavv trwm. Llitodd yr Afon Wy tros ei glanau gan orchuddio tros dair mil o aceri o dir. Daw'r newydd fod tros bymtheg cant o fywydau wedi eu colli yn Russia gan y dymestl a'r llifddyfroedd ar lannau Mor Savoz. Y mae amrai drefi wedi eu llwyr ddinystrio. a llawer iawn o longau wedi eu gyru i'r lan. I CHWYTHU YMAITH DO YSGOL PENTREUCHAF. Yn ystod yr ysturm fore ddydd Llun chwythwyd ymaith ran o do Y sg-ol y Cyngor, Pentreuchaf, a maluriwyd rhai o'r ffenestri gan y darnau Ilechi luchid gan y gvvynt. Yn eu braw llochesai y plant o dan y meinciau, ond diangodd yr oil yn ddianaf. _f"
I-I' Mr. Lloyd v George a!…
I' Mr. Lloyd v George a! ) Gyhuddwyr Yn Nhy'r Cyffredin yr wythnos j ddiweddaf cynygiwyd gan Syr J. W. J Randies, A. S., fod y Ty i basio cerydd ar M r Lloyd George oherwydd sylwad- au anghywir a wnai am bersonau yn ystod ei areithiau ar hyd a lied y wlad Siaradwyd hefyd o blaid y cynygiad gan Mr F. E. Smith. Mewn atebiad dywedodd Mr Lloyd George ei fod yn hollol barod i gytarfod ei gyhuddwyr. Yr oeddynt wedi ei gyhuddo yn barhaus ar lwyfanau, ond wedi gwrthod ei gyfarfod ar lawt y Ty Y r oeddis yn ei gyhuddo o anghywirdeb ynglyn a'r engreifftiau yn barhaus, ond yr hyn oedd yn rhyfedd oedd na cheisiai neb wadu ffeitbiau yr achos ei hun. Yn lie bwrw eu Hid ar y drygau a addetent yr oedd yr Wrthblaid yn ymosod arno ef. Ymranodd y Ty a phleidleisiwyd fel y canlyn Tros y cynygia'' 240 Yn erbyn. 304 Mwyafrif y Llywodraeth. 64
1 Swyddogion -Addysg yn yI…
Swyddogion Addysg yn y Ddalfa. Yr wythnos ddiweddaf achoswyd cryn gyffro pan glybuwyd fod Crynant Griffiths o Gaerdydd, un a fu'n glerc yn ngwasanaeth Bwrdd Canol Cymru, a David Williams, un a fu'n ngwas- anaeth yr un Bwrdd, wedi eu cymeryd i'r ddalfa. Er's rhai wythnosau bellach yr oedd llytrau y Bwrdd o dan archwiliad, ac yr oedd y si allan fod ynddynt afreoleidd-dra i'r swm o ddwy fil o bunau. Cynhaliwyd cyfarfodydd ar- benig o'r pwyllgor gweithiol, o dan lywyddiaeth Syr Edward Anwyl, a I rhoed y mater yn nwylo swyddog cyfreithiol y Bwrdd i aros cwblhau'r archwiliad. Y canlyniad fu cymeryd y ddau a enwyd i'r ddalfa fel y nodwyd, ac yn ddiweddarach cymer- wyd un arall o'r clercod, Charles William Seymour, i'r ddalfa yn Nghaerdydd. Ddydd Gwener dygwyd hwy o flaen y llys. Cyd-gyhuddwyd Griffiths a Seymour o fod wedi twyllo a lladrata sicrebau gwerth 14P. 14s. Ar ot i'r Arolygydd Harris dystio am y modd y cymcrwyd y cyhuddedig- ion i'r ddalfa, dywedodd Mr George David, y cyfreithiwr, a erlynai, ei fod am apelio am ohiriad, gan y byddai yn debyg y byddai amryw gyhuddiad -.iti yn cael eu dwyn yn eu herbyn. Caniatawyd yr apel, a gollyngwyd y ddau yn rhydd dan feichiafon o 200P yr un, a'r naill a'r Hall i roi sicrwydd o 200p. Yna cvhuddwyd David Williams, o fod wedi lladrata y swm o 44P 9s 3J;c, oddiar y rhai a'i cyflogent pan yn J ngwasanaeth Bwrdd Canolog Cymru fel clarc. Gan y byddai angen gwneud archwiliad i'r llyfrau a'r cyfriton o barthed i'r cyhuddiad, caniatawyd gohiriad dan feichiafon yn ei achos yntau. )
IGwrthod y Telerau Hedd. I…
Gwrthod y Telerau Hedd. I I wch. I Yn y Senedd ddydd Llun dywedodd Syr Edward Carson nad oedd cynygion y Llywodraeth mewn perthynas ag Ulster yn ddim amgen na fFuantrwydd rhagrithiol, ac oddiwrth hyny gellir cymeryd yn ganiataol fod y Toriaid yn gwrthod dod i gytundeb ar y cwestivvn. Dywedodd Mr Asquiih fod y Llyw- odraeth yn benderfynol o lynu wrth y cynllun a amlinellwyd ganddo yr wythnos ddiweddaf yn Nhy'r Cyffredin, nid yn unig am y credid mai dyna'r fFordd oreu o ddelio gyda Llywodraeth yr Iwerddon, ond gan y gellid drwy hyny ddod i gytundeb ar y owestiwn.
- - - -.-Llys Ynadol Pwllheli.
Llys Ynadol Pwllheli. Dydd Meicher, Mawrth neg. — O flaen Cyrnol Lloyd Evans (cadeirydd) yr Henaduriaid Maurice Jones a G. Hughes Roberts Dr S. W. Griffith, Cyrnol Dr R. Jones Evans, J. G. Jones, Ysw., Claude Lloyd Edwards Ysw a W W. Griffith, YSWJ Casylu Ai-iii-n trwy Dwyll. — Cyhuddid Walter Henry Ayling, Pwllheli, o lod wedi casglu arian trwy dwyll. Dy- wedai yr Aiolygydd Ovren i'r diffynydd fynd oamgylch i gasglu arian gan honi ei fod wedi colli cefl'yl. Yr oedd ganddo lyfr a deiseb arno wedi ei thynu allan gan y Parch J. Edwards, ficer Pwllheli, yr hwn a'i hysgrifenodd ar bwys ganiad wnaed iddo gan wraig y difT. ydd, ond cantuwyd nad oedd y datg iad yn wir. Yr oedd wedi gwerthu ceffyl am ddwy bunt. Yr oedd wea. bod drwy Borthmadog, Criccieth, Pwll- heli a Nefyn, ac wedi casglu vchydig dros dair punt.—Tystiwyd gan Miss J. M. Jones, Nanhoron Arms, Nefyn, i'\v meistres roi chwecheiniog iddo, a thyst- iodd y Rhingyll Lloyd i'r ceffyl gael ei werthu am ddwy punt.—Dywedodd y diffynydd iddo werthu'r ceffyl i gael ei ladd, ac nad oedd ganddo foddion i enill ei fywoliaeth wedi hyny. Brodor o Surrey ydoedd, meddai, ond yr oedd wedi priodi dynes o Bwllheii.—Sylvvodd y cadeirydd fod y trosedd yn haeddu tri mis o garchar, ond eu bod wedi penderfynu ymddwyn yn dyner tuag ato a'u bod yn hytrach yn ei ddirwyo i 5s. gydag 8s. 6c o gostau. Cai bythefnos 0 amser i dalu'r arian. Me-ddit,i.-Cyhuddid William Bath- i gate, Caernarfon, o fod wedi meddwi yn Mhwllheli. Ni wnaeth y diffynydd ei ymddangosiad yn y llys, a dirwywyd et i 55. gydag 8s. 6c. o gostau. --n
I Cwmni Yswiriol y Pruden!…
Cwmni Yswiriol y Pruden- tial. Dymunwn gyfeirio sylw ein darllenwyr at Adroddiad Blynyddol y Cwmni poblogaidd uchod yn ein colofnau hysbysiadol yr wythnos hon. Nodwedd arbenig yr Adroddiad hwn ydyw y cynydd eithriadol a ddangosir yn mhob rhan o waith y Cwmni am y flwyddyn 1913,—cynydd na fu ei gyffelyb yr un flwyddyn er pan sefyd- Iwyd y Cwmni 65ain mlynedd yn ol. Yn y Gangen Gyffredin. mae cyfanswm y blaen-daliadau dderbyniwyd yn £ 4,920,518, cynydd o £93,525 ragor y flwyddyn 1912, ac fe roddwyd allan gynifer a 71,359 o Yswirebau (I olicies) newyddion am y flwyddyn,—cynydd o 11,505 Talwvd mewn hawliau (claims) yn y Gangen hon £ 3,766,625 yn ystod y tlwyddyn, a dymunol ydyw gweled cynifer a o Ys. wirebau wedi cael eu talu allan i'r Yswirwyr mewn bywyd ag oedd tymhor eu hyswiriaeth wedi dyfod i ben. Rhoddir elw (profits) yn y Gangen hon o £1 16s. Oc. am y flwyddyn at bob £100 o Yewiriaeth, ar yr holl Yswirebau feddant hawl i'r cyfryw elw, yr hyn "ydd ragorol iawn; oblegid nid ydyw oyfartaledd yr elw roddir gan yr holl gwrnninu Yswiriol Pryd- einig yn cyrhaedd £ 1 10s. Oc. yn flynyddol. Yr ydym yn sylwi fod y Cwmni wedi darpara Yswiriaethau am dymhor byr yn y Gangen hon heb archwillad meodygol; ac hefyd Yswiriaeth i blant erbyn cyrhaedd 21 oed: ac mae nifer mawr wedi manteisio ar y tablau hyn yn barod. Haedda un ffaith arall sylw arbenig, sef, fod un ran o saith (one-seventh) o gyfanswin busnes newydd y Cwmni ywy. Gangen hon yn Yswir- iaethau am symi&u o 9500 i fyoy i £ 20,000, yr hyn ddengys fod eu busnes newydd rnewn symiau uchel yn rhagori ar y mwyafrif o'r Cwmniau yn hyn. Yn y Gangen Lafurawl drachefn mae cyfan- swm y Blaet'daliadau (premhirm) dderbyniwyd yn £ 7,874,4 ■<. cynydd o E81,894, ond nid yw y ifigyrau hyu yn ddangoseg gywir cf gynydd y busnes yn y Gangen hon, oblegid fe ddigwydd- odd fod cyfrifon 53 o wythnosau yn cael eu cynwys ynddynt am y flwyddyn 1913. O'u barnu yu ol y safon arferol, buasai y cynydd yn llawer mwy. sef £ 220,668. Mae ychwanegiad sylweddol hefyd wedi ei wneuthur yn y gyfran o'r elw (profit.) a roddir ar Yswirebau y Gangen hon, fel y mae yn rliag- ori ar bobpeth a wnaed yn y cyfeiriad hwn gan boll Gwmnian Yswiriol y byd. Ilac yr holl Yswirebau hyn yn derbyn yohwanegiad o swllt y bunt ( £ 5 per cent) ar swm yr Yswireb am bob pum' mlynedd y parho y cyfryw Yswireb. Mae yn sicr genym fod haelioni y Cwmni yn y mater hwn yn peri fod y dull yma o ddarparu Yswiriant (sef yr wythnosol a misol) yn myned yn fwy poblogaidd yn barhaus. Fe welir hyn yn amlwg pan ystyriwn fod gan y Cwmni yn agos i ugain miliwn o Yswirebau mewn grym yn y Gangen hon yn unig, ac fod cyfartaledd eu parhad yn 12f mlynedd; ac hefyd pan ddeallir fod y cynydd yn yr Inewm blynyddol am 1913 yn y Gangen hon yn £ 372,638. Dylid gwneyd sylw arbenig hefyd o weithred- iadau y Cwmni ynglyn a'r lechyd Yswiriant Cenedlaethol. Fe ffurfiodd chwech o Gym. deithasau Cymeradwy ar gyfer gwahanol alwedigaethau, ac mae yr holl aelodau yn rhifo dros dair miliwn; ac yn ystod blyyddyn gyn. taf gweinyddiad darpariaethau y <ldeddf hon mewn buddion. sef o Ionawr 13eg, 1913, hyd Ionawr lOfed, 1914, mae awyddogion y Cwmni hwn wedi cyfranu y budd mewn afiechyd ac ar enedigaethau y swm enfawr o £ 1,401,360 i'r aelodau, a hyn oil yn bynod ddirwystr a di- drafferfch. Da genym ddeall fod Mr. W. H. Mallett, Arolygydd Dosbarth Porthmadog, wedi de. llongyfarchiadau uchel gan y Rheolwr Cyfarwyddwyr am y gwaith rhagorol wnai yn y Dosbarth gan yr oil o'r Swyddogion ) ystod y flwyddyn, a chyfeiriwn sylw ein dar- llenwyr at enwau y Swyddogion lleol, fel Y-itt gwelir hwy yn ein colofnau eraill, gan y bydd yn bleser ganddynt ateb unrhyw ymholiad o ion berthynas i'r Cwmni anrhydeddus hwn.
- -0-Digwyddiad Trist yn Llithfaen.
-0- Digwyddiad Trist yn Llithfaen. CAEL CORFF DYNES MEWN LLYN. Fore lau diweddaf, daeth nifer o chwarelwyr o hyd i gorff Miss Jane Roberts, Caerhyd, dynes ganol oed, mewn llyn. Cynhaliwyd trengholiad ar y corff nos lau gan Mr O. Robyns Owen, y crwner. Hysbyswyd fod y drancedip: ar goll er's tuag wythnos, ac iddi golli ei ffordd yn y tywyllwch a syrthio i'r llyn. Ar lan y llyn caed parsel a ber- thynai iddi. Pasiwyd rheithfarn o "Caed wedi boddi." o
[No title]
Rhoed tren ar dan gan suffragettes yn King's Norton, ddydd Llun, gan wueud colled o fil o bunau. Y 1