Gwyliedydd Newydd

DIRWEST A GWASANAETH CYMDEITHASOL. [GAN Y PARCH. W. LLOYD DAVIES.] YSTADEGAETH DDIRWESTOL Y CYFUNDEB, Am lawer o flynyddoedd nid oedd y cyfrifon dirwestol i fyny a'u disgwyliadau a barnu yn ol nerth Weslevaeth yn y Deyrnas. Un cyfrif am hyn ydyw, eu bod yn anghywir. Daeth y Gynadledd i ddeall fod y modd o wneyd y cyfrifon yn ddiffygiol. Mewn rhai engreiphtiau ni chyf rifid ond y personau a ardystient Ddirwest yn ystod y flwyddyn. Collem felly nifer mawr o'r rhai na chredent fod angen ardystio, neu arwyddo llyfr dirwest bob blwyddyn. Collem nifer mawr hefyd, o'r rhai oeddynt yn ddir- westwyr, er na ddarfu iddynt erioed arwyddo llyfr Dirwest yr Eglwys o gwbl. Drwy hyn, fe welir fod yr enwad dan anfantais dybryd ynglyn a'r ystadegaeth ddirwestol. Erbyn hyn mae y pwyllgor cyffredinol yn ceisio diwygio pethau, drwy syml- eiddio y cynllun o sicrhau ystad- egaetn. Gelwir eln syl w gan y pwyllgor at ddwy golofn neillduol yn y daf- len,—sef nifer v rhai sydd a'u hen- wau ar lyfr dinvest yr Eglwys, Nifer y dirwestwyr yn yr Egiwysi sydd heb fod yn aelodau o'r Gym- deithas Ddirwestol, a gawn ni erfyn am i ymchwiliad manwl gael ei wneyd i'r perwyl yma yn mhob Eglwys. Gofynwn i'r Ysgrifenwvr dirwest yn mhob Eglwys ymgyng- hori gyda'r Swyddogion, neu'r pwyllgor dirwest (dylai yr olaf fod yn ffaith yn ein heglwysi) er diog- elu cyfrifon cywir a chyflawn. Yr un modd gyda'r Gobeithlu- oedd. Ceir llu o blant drwy Gym- ru, nas gallant bresenoli eu hunain yn y Band of Hope, oherwydd pellder ffordd, ond y maent yn ddieithriad yn cyfarfod am un o'r gloch, ac yn yr Ysgol ar ySabboth. Dylid eu rhestru ar bob cyfrif ymhlith dirwestwyr y dyfodol. Erfynir am sylw manwl i'r cyf- rifon y flwyddyn hon. Gellir eu sicrhan, ond gwneyd y gwaith yn brydlon a llwyr. Cofier nad ydym am foment yn credu, mai mewn ffigyrau y mae dirgelwch ein nerth a'n llwyddiant. Na atto Duw. Ond credwn, nad anfantais yw yr ymdrechfa yn erbyn y gelyn, ydyw ymgais am gywirdeb hyd yn oed yn y pethau hyn. Mae pob dirwestwr yn werth gwneyd cyfrif o hono, fel y mae o ochr y pur a'r da, ac yn brotest yn erbyn drygau niweidiol Alcohol. UNDEB GWASANAETH GYMDEITH- ASOL. Llawenychwn fod y tair Talaeth 'I' Gymreig yn rhoddi sylw neillduol yn eu cyfarfodydd i amcanion aruchel yr Undeb uchod. Disgwvliwn y deillia llawer o ddaioni oddiwrth y mudiad. Gall- wn longyfarch ein hunain fel enwad am ein bod ar y blaen mewn rhoddi ffurf i'r diwygiad Cym- deithasol o dan gysgod nawddog- aeth yr Eglwys. Diau er hyny, fod y mucliacl yn mryd rhai, yn araf I lawn yn cymeryd ffurf gweithiad- wy ac ymarferol. Ond y cysuryw, mai dyna hanes pob symudiad da a pharhaol. Ymbwvlled y rhai svdd am adeiladu cyn gosod sy1-1 faen. Arwyddion yr Undeb ydyw, Gwelwch a Gwasanaethwch (See and Serve). Rhaid gweled cyn y gellir gwasanaethu yn* effeithiol. Cyfnod y goleuo ar argyhoeddi j geir i ddechreu, fe ddaw cyfnod j y gwasanaethu ar adeiladu yn y man. Dylid cofio mai amcan cyntaf yr Undeb ydyw deffro meddylgarwch a dyddordeb mwy byw ynom fel crefyddwyr mewn materion cym- | deithasol. O'r amcan hwn, ceir toraeth o lenyddiaeth ar bob ag- j wecld i'r pwnc. Gresyn na fuasai genym f\vy o lenyddiaeth Gymreig ar y materion, ond credwn nad yw 0..1) J..L. LI..J.l 1 \L t. A.- J. C .J I yr amser ymhell pryd y gwelir hyn yn fwy cyflredinol. Dylai ein pobl ieuangc, sydd yn awyddus am oleum ar faterion cymdeithasol. ddod i gyffyrddiad a thri peth o leiaf-set gwybod pa lyfrau ydynt y rhai goreu ar y pwnc pa fodd i sefydlu adran dan nawdd yr Undeb a pha ddull fydd y goreui weithio yr adran yn ei thiol. Bwriadwn fwrw golwg ar y pfetnau hyn, er cynnorthwy i'r ieuangc. Dechreuwn gyda'r llyfrau ar gwestiynau cymdeithasol. Mae Pwyllgor yr Undeb wedi troi allan gytrocldlada u glverthtawr ar y pwnc. Llyfrau ydynt i rhai sv'n I cychwyn cymeryd dyddordeb yn y materion dan sylw. Nis gallwn fedawl am eu rhagorach. Dines- ydd y dyfodol" (The Citizen of Tomorrow) 2s; Efrydiaethau mewn Moeseg Llafur a Threfnid- edd (Studies in Industrial ethics and Economies) 2s 6c Llyfrydd- iaeth ar Gwestiynau Cymdeithas- ol (Bible'sgraphy on Social Quest- ions) Is a dysgeidiaeth y Bibl ar y materion" (The Social teaching of the BibleY 2s. Mae yr oil o'r llyfrau uchod wedi eu dwyn allan o dan olygiaeth y Parch. S. E. Keeble, gwr sydd a'i holl egni yn ceisio taflu ysbrydiaeth drwy y cyfundeb ynglyn ar pwnc. Ceir yn y llyfrau hyn erthyglau meistrolgar gan ddynion sydd mewn llawn gydymdeimlad ar mudiad, ac yn angerddol am ddyrchafu dyn ym mhob agwedd ar ei fywyd. Dynion fel Dr. Scott Lidgett, Dr. Ballard, Dr. Maldwvn Hughes, a'r Parchn. S. E. Keebly, J. E. Rattenburg ac eraill. Dyn- ion ydynt sydd yn llwyr argyhoedd- edig mai Cristionogaeth ydyw yr unig gyfundrefn fedr sylweddoli y delfrydau cymdeilhasol. Drwy y llyfrau hyn deuwn i wybod nid yn unig farn yr ysgrif- enwyr galluog, ond cawn yn mhob llyfr, a bron ar derfyn bob pennod gyfeiriadau at weithiau clasurol gan lenorion o fri ar y pwnc cym- deithasol. Mae'r trydydd llyfr a enwir uchod wedi ei fwriadu yn gyfan gwbl i roddi gwybodaeth am bob llyfr o bwys yn y cyfeiriad. Cynghorwn holl ieuengctyd ein heglwysi i bwrcasu y llyfrau hyn, ac i'w gwneyd yn faes arbenig eu hefrydiaeth. Wedi eu darllen, ac iddynt yfed o'u hysbryd, crea awydd ynddynt i ffurfio adran o Undeb Gwasanaeth Cymdeithasol yr Enwad. Ond, gofynir sut y ffurfir yr adran? Ateb hyn fydd ein gwraith y tro nesaf.

TALAETH GYNTAF GOGLEDD CYMRU. Ymgyrch y Genhadaeth Gartrefol. Rhestr o'r Addewidion a'r Tal- iadau hyd Chwefror 28ain. Addew- idion. Taliadau 1- £ s. d. £ s. d. Dinbych 57 15 0 Rhyl 145 10 0 60 11 0 Rhuthyn 26 7 0 8 10 6 Corwen 60 16 6 13 16 6 Llangollen 60 0 0 Cefnmawr 88 14 0 7 4 9 Coedpoeth 188 5 0 13 18 0 Lerpwl (Oakfield) 125 0 0 62 16 0 (Mynydd Seion) 322 2 Ü 87 18 0 Cenhadaeth Lan- cashire 76 15 9 35 17 6 Treffynon 101 7 9 24 9 6 Llanasa 99 7 0 Bagillt 213 14 0 105 15 6 Wyddgrug 97 3 3 18 10 6 Llanfyllin(heb orffen) 60 16 OJ Llanrhaiadr 102 6 0 10 7 0 Llanfair (heb orffen) 20 13 0 10 1 0 Hanley .j 22 15 bl 5 11 0 Stockton-on-Tees .| 14 17 ü: 5 3 0 Manchester I 113 17 6 42 2 0 Birmingham 0 15 0 Rhodd y Gweini- dogion 136 17 1113G 17 1 £ 2142 1 10j 649 9 4 -om_- Cyhoeddir rhestr o'r Taliadau eto ym mhen mis. Y dealltwriaeth yw, fod yr addewidion i gael eu talu erbyn Cyfarfod Talaethol Mai. Gobeithio y gwna'r Swyddogion lleol bobpeth yn eu gallu i gael yr I iai?- I- addewidion i law. I JOHN FELIX.

AMSER GOLEU LAMPAU. I Mawrth 8ed hyd y 12fed. Prydnawn. I 8}\:Ia'Yrth 6.49  "I'C'll" 6 f.9 9—Mercher 6.53 10—lau 6.54 11— Gwener 6.55 l' ;> qarl"ll 6 6 I 12— S adwrn 6.56

 I Programme { OF ,i EISTEDDFOD! To ceSebrais the CentSKary of | I the Manchester* Unity of Odd-feEIQW8 by the j Ystraci Rhonclda I DIstricf3 on YSTRADFECHAN FIELD, I TRSEORCHY, I TUESDAY, MAY ilth, 1910. I r Conductor- I I ■ Alderman E. H. Davies, J.P., Pentre Adjudicators—■ Music—E. T. Davies, Esq., Merthvr. and J. Price, Esq., Rhymney. Poetry—Rev. J. J. Williams, Pentre Literature, &c.—W. P. Thomas, Esq., D.C. Treorchy, and D. James, Esq., Dyfynog, Treherhert. Accompanists-Prof. J. T. Jones, Treorchy, and W. J. Davies, Esq., Treorchy. MUSIC. 1. Chief Choral-To the choir of not less than 80 that will render, "W e never will bow down." £ 25, and a silver cup to the Conductor, value 94 4s. If 5 choirs will compete, a Second Prize of £ 5 will be given, and a gold medal to the Coiiclucto r. 2. Children's Choir—To the choir of not less than 40 in number, nor over 16 years of age, that will best render a piece.of their own selection. e65 5s., and a Baton to conductor. 3. Children's Choir-To the choir of not less than 25 in number, nor over 12 years of age, that will best render Y dryw bach." £ 1 Is., and a' Baton to the conductor. Copies to be had of Mr H. Ho wells, Schools, Treorchy. 4. Soprano Solo—" With vendure clad." Cl Is. Contralto Solo—"Within the gates of light." J31 Is. Published by Mr. S. Jones, Newport, at Is. 6d. 6. Tenor Solo—" Y Llong a'r Goleu- dy (M. O. Jones). £ 1 Is. 7. Bass Solo-" Bannerman (W. Davies). JE1 Is. 8. Boys' Solo-" Yr hogyn drwg." 5s., and a silver medal. 9. Girls' Solo—"Guiding Star," for girls under 16 years. 5s., and a silver medal. Published by Mr. S. Jones, Newport. 10. Duett-" Excelsior." £ 1 10s. 11. Novice Solo-" What I love" (T. D. Edwards), for females that have not previously won tl Is. 10s. 6d. 12. Novice Solo Lead, kindly light (Pughe Evans), for males that have not previously wontl Is. 10s. 6d. 13. Violin Solo-Carnival (Devince). 14. Pianoforte Danse Valague" (Leonard Ganteer) for children under 16. 1st prize, Music value 10s. 2nd do., 5s. 15. Pianoforte—" Danse des Fakirs (Leonard Ganteer). 1st prize, value 7s. 6d.; 2nd do., 3s. 6d. 14 and 15 prizes are given by the Publisher, Mr S. Jones, Newport. 16. Pianoforte—'Moorland Rambles' (Newell), for children under 13. Prize, Volume of Music, bound in cloth, gold lettering, given by the Publisher, Mi E. Donajowski, 26 Castle Street, Berners Street, London, W. LITERATURE. 1. Essay-" Odd Fellowship. £ 2 2s. 2, Poetry-Pennillion coffadwriaeth- ol i'r diweddar WTilliam Evans, C.L.D., yr hwn fu yn Ymddiriedolwr y Dos- barth am dros 18 mlynedd, ac hefyd yn Ysg. Rhosyn Rhondda a Neuadd Baglan am lawer iawn o flynyddau Manylion gan yr Ysgrifenydd. P.2 2s. 3. Adroddiad—I rai dros 15 mlwydxl oed The Women of Mumbles Head' 10s. 6c. 4. Adroddiad—I blant dan 15 mlw'ydd oed Sail i fyny dros dy Wlad (Dyfed). 7s. 6c, a medal arian. 5. Adroddiad—I rai na enillasant I 7s. 6c. o'r blaen, Blodeuyn bach wyf fi I 7s. 6e. o'r bl,-teii, B locl ,-uyia Lach Nvvf fi mewn gar d d. 5s. I 11 ■■■■ » MUSICAL SECRETARY S. Lewis, 4, Windsor St., Pentre. GENERAL SECRETARY: W. Powell, C.S., Cemetery Lodge, Treorchy. Programme for the day will be ready later on. Cylchdaith Wesieyaicicl Oakfield; C-iydalr amcan o gyfarfocS a'r treulion yn ngiyn a Capell Wewydd Oakfield a SpeSlow Lane, Ysgoldy rewydd Trinity Roads Bootles a treylios^ eraili y Gylchdaith, cynhelir Nodacl^fa faWi dd YN Brunswick Hall, Moss Street, Lerpwl, I Mal 3, 4, 5, a'r 6, 1910. Diolchir am cyfraniadau neu Nwyddau gan yr Ysgrif- enyddion- Parch. Edward Davies, 82, Newby Street, Liverpool. Mr. E. D. Williams, 66, Dacy Road, Liverpool. Mr" R. T. Jones, 180, Wadham Road, Bootle. 8 5 MEOW, .,r øw.- I xotai Assetts exceea x i i guuuguuu. FIR E, L I FE, ANNUITIES, Personal Accident, Burglary, Workmen's Compensation (including Domestic Servants), Sickness, Fidelity Guarantee, Plate Glass, Motor Car, Loss of Proffits, Driving Accidents, &c. LIFE.-For the Quinquennium ended 31st December, 1908, the LARGE REVERSIONARY BONUS of S8 15s. per cent. was again declared on Sums Assured under the Participating Tables of the Prospectuses. 1% Prif Swyddfeydd Head Office 1, Dale Street, Liverpool. London Chief Office ) 1, Cornhill, E.C. Cardiff Office: 108, St. Mary Street. Applications for Agencies Invited. • CWMN, I YSWIRIOL < A L P L, LLU DAf a'r GLÔB. Cyfanswm Cyfalaf dros 11 Miliwn o Bunau. TAN, BYWYD, BL\J\TYDD-DALIADAU, r ■ X ■ Damweiniau Personol, Tori Ty, lawn i Weithvvyr (yn cyn- wys Gweision a Morwynion), Afiechyd, DiogeSiad Cytun- deb, Gwydr (Plate Glass), Modur, Colled EniSSion, Dam- weiniau Cerbydau ac felly yn y biaett. BYWY! —Am 3^ Pum' Mlynedd \Tn terfynu Rhagfyr, 1908, dychwel- wvd yn ol Y RHODD FAWR o S8 15s. y cant ar y Symial1 Y swiri wyd yn yr Adran Gyfranogol. j Gwahoddir Ceisiadau am le fel Agents i'r Cwmni. Argraffwyd dros y Cyhoeddwvr gan Lewis Davies, Glyndwr Artistic Printing Works, High Street, Blaenau Ffestiniog. s4