Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

8 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

Advertising

Advertising

UlKWiiST A GWASANAETH G YMDEITHASOL.

-

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

-< LLITH O'R AMERICA I 1 n ty ysgnf ddiweadaf addewais roi vchydig o fy hanes yn Chicago. Wedi cael y Station, a bod dan arweiniad fy mab Cadvan, ffwrdd a ni nes dod i un o brif reolydd y ddinas peth nesaf oedd es- gyn grisiau nes cael ein hunain uwchben y trefwyr, mewn cledrffordd wedi ei chodi ar binaclau uwchlaw heolydd y ddinas gwneir hyn mewn heolydd bywiog a phobl- og er diogelwch y dinaswyr. Clywais cyn hyn fod llawer o gledrffyrdd yn Llundain yn cael eu gwneyd i'r amcan hwn yn dan- ddaearol, ond uwchddaearol yw y rhai hyn, a diau y bydd mwy o honynt yn cael 2u gwneyd yn y dyfodol. Beth bynag, wedi teithio o honom encyd o ffordd yn y tvedd hon, yn nghanol twrf y Tren dan Dellach am chwarter milldir nes cael ein lunain mewn llety cysurus. Gwalia House, yn cael ei ddal gan W. Deudraeth 1--f Ousea, 'i briod dau Gymro, pur, a siriol, ( m gwneyd eu goreu er gwneyd pawb fydd ] m dal cysylltiad a hwy yn gysurus gwel- r oddiwrth ei enw ei fod yn frodor o Pen- ] 'hyndeudraeth, a rhai blynyddoedd yn ol yedi enill cadair yn Eisteddfod Penygroes, Mr Gaernarfon. Gallaf gymeradwvo i jymry o'r Hen Wlad fydd yn dod i fyw i ( Chicago, ac mewn angen Iletv, y He hwn J el llety cysurus, yr oedd ar y pryd pan 'eddwn i yno saith neu wvth yn Hetya, ;£ ?c yn eu plith un Cymro o Lerpwl, gyfar- C yddais droion ag ef yn Nghorris, ac os wyf 'n cofio yn iawn, yn jWesleyad hefyd: laeth y ddiareb hono i'm meddwl lawer :> ;waith wedi dod i'r America, Cvnt y  wrdd dau ddynna dau fynydd." Cyfeiriad ? ty hwn yw, 2909, Wilcox Ave., Chicago, c un o Gapelau Cymreig o fewn ergvd areg iddo. Capel i'r Methodistiaid Cal- 1 naidd ydyw yn myn'd wrth yr enw Heb- y 3n, a'r gweinidog yw y Parch. John C. e ones. Capel mawr ac Eglwys luosog- g 50 mewn nifer, a'r Gweinidog yn l; Right 11 lan in the right place." Y mae John C. n n air teuluaidd yn mysg y Cymrv yn yr .merica, ac yn cael ei adnabod fel y mae d van Jones, Caernarfon, yn N ghymru. 9 lTedi eistedd i lawr a chael swper, oblegid r oedd 24 o oriau er pan y cefais bryd o'r laen. dim ond byrbryd yn y tren, pnvv daeth ar ymweliad a mi ond John C. id wyf yn gwybod pa un a'i yn ddam- 'einiol y daeth, ai yntau ei fod wedi deall m fy nyfodiad, oblegid y mae yr Amer- n :aniaid yn gallu ymddiddan a'u gilydd o wy y Telephone, a'r hyn oedd ychydig y mseryn ol yn eiddo personol, yn cael ei y yhoeddi megys ar benau y tai. Wedi [do ymddiddan yn frawdol a mi, gwah- w jdodd fi i'r cyfarfod gweddi, ac addewais eJ tau gan fod y Capel mor agos, a minau llach agos i dair wythnos er pan y bum ewn capel. Nid wyf yn synu at Dafydd an yn cael ei amcldifadu o dy yr Ar- w wydd, ei fod yn dywedyd, Fy enaid a u .raetha, ie, ac a flysia am gynteddoedd yr e<: rglwydd ond yn hytrach synu yr ydwyf E d dynion sydd yn proffesu crefydd, ac fc edi adduno bod yn ffyddlon i'r ty, yn te illu absenoli eu hunain o hono am fis E rfan, pan nad oes dim yn eu lluddias i a] d yn bresenol; ac eraill fedrant ganmol seiat gymaint a neb, ac eto heb ei myn- he ;hu yn amlach nag unwaith yn y cwarter. w refnwyd i'r gwr dieithr o Gymru i gael ie egethu boreu Sul yn Hebron, ac yn East ca nicago am ddau cyfarfod y boreu yn o ichreu am ddeg o'r gloch, a chynulleidfa ol ilwng o'r Cymry wedi dod ynghyd, y ei pel bron yn llawn, pur wahanol i'r hyn m ceir cynulliadau boreu Sabbath yn ar Nghymru: ar ddiwedd y tipyn pregeth gafwyd, gweinyddwyd y Sacrament o Swper yr Arglwydd gan y gweinidog ac yn y gweinyddiad, gwelais beth newydd na welais mo hono erioed o'r blaen; yn hytrach na bod pawb yn yfed o'r un cwpan trefnwyd nifer digonol ar gyfer yr aelodau o gwpanau bychain, a'r rhai hyny wedi eu Ilenwi yn barod a gwin, fel yr oedd pob un cael yfed o'i gwpan ei hun. Wedi i'r oedfa fynd trosodd, nid oedd amser i'w golli gan y disgwylir i mi fod yn East Chicago am ddau o'r gloch, bellder o 33 o filldiroedd. Cyrhaeddwyd y lie yn ol y trefniadau, a chaed yno gynulleidfa, o gwmpas 30 o Gymry, yn caru addoli Duw yn iaith ein mamau, ac yn aberthu cryn lawer er cael clywed yr Hen, Hen Hanes yn cael ei thra- ddodi yn yr iaith eu ganed: yr oeddynt yn falch o'm gweled, a minau yn falch o'u gweled hwythau yn dwyn mawr sel dros Arglwydd y Iluoedd mewn estronol wlad. Yr oedd y gynulleidfa yn cael ei gwneyd 1 fyny o hen bobl a chanol oed, a dim pobl ieuanc, a Richard Bowen fel arwein- ydd arnynt, Glan Ebwy yw ei enw Bardd- onol, ac yn Gadeirfardd hefyd. Wedi der- byn pob croesaw ac yr oedd yn bosibl ei gael mewn amser mor fvr, ar ol swperu, brysiwyd i gatchio y tren er cyrhaedd yn ol mewn pryd i oedfa'r hwyr i Hebron i glywed John C ac wedi ei glywed, dyna sydd genyf i'w ddywedyd. Pregethwr da iawn. Bellach amcanaf nodi rhai o'r pethau hynotaf a welais yn ninas boblog a phrysur Chicago. Synais yn aruthr at y rhan bwysig y mae y Street Cars yn ei gymeryd yn symudiadau y ddinas; miloedd bob munud yn teithio o foreu i hwyr dywedir i mi fod llawer o foneddigesau, ac y mae eu hamgylchiadau yn caniatau, mai eu hobi yw bod yn y Street Car o foreu i hwyr ac o ddvdd i ddvdd, ac o Sabboth i Sabb- oth teithio heb neges yn y byd, heblaw gweld a symud, a symud a gweld ond cofier fod y cerbydau hyn yn gwasanaethu yn rhagorol i fantais y ddinas, pan y mae y ddinas mor fawr yn 30 milldir o hyd a 10 o led, sut y gallai dynion fyned o'r naill gwrr i gwrr arall y ddinas onibai am y ] cerbydau hyn. Peth arall dynodd fy sylw oedd maintioli yr adeiladau, yn neiliduol eu huchder gwelais adeiladau mawrion yn Manchester a Birmingham a chlvwais gyda hyny am adeiladau Llundain, ond y ? mae yn debyg mai yn America y mae yr 1 adeiladau uwc.haf yn y byd beth bynag ] cefais fy nghodi mewn Elevatos 10 uchder ] llofft, ac yp; mhen uchaf y neuadd, wrth < sdrych i l2,;vr drosy canllaAviau yn nghanol ( yr acleilad, gwelwn blant bychain yn symud J yn y gwaelod gelwais sylw fy nau fab I aedd yn arweinyddion i mi, at y ffaith; f :hwarddasant am fy mhen, a dywedasant mai nid plant mo honynt, ond dynion. Yn A nvr, os methais i gymaint wedi fy nhodi 19 achder llofft, pa ryfedd oedd i Paul ddyr- é vsu wedi myned mor uchel a'r drydedd nef. e Diau y bydd llawer yn yr Hen Wlad yn J ;vnu at adeilad mor uchel, a rhai eraill vn s fechreu meddwl fy mod wedi myn'd vn 1 Yankee pur, ac nad oes genyf "fawr o v narch i'r gwir, ond beth feddyliech chwi c im yr hyn ymddanghosodd yn y Drych am ( Vledi 10, 1909, hanes yr adeilad yn ninas E Sfew York o'r enw Singer Building; y t TIae hwnw yn ol yr hanes yn 47 uchder a lofft o'r ddaear i fyny, ac yn 6 o'r ddaear ( it y graig, yr oil yn 53 mwy nag sydd o e vythnosau mewn blwyddvn, gorwedda ar Y )-J- erw o dir. ac y mae 5000 o swyddfeydd a Offices) ynddo, a dywed yr hanes mai hwn d 'w yr adeilad uchaf yn y byd: dyna i 1] :hwi fel y cefais i yr hanes ar ddu a gwyn ° m y Drych, ni welais i yr adeilad, ac nid vyf yn sicrhau i wiredd yr hanes gadaw- VI It + -I, -1 1 r L..1 "v.1.1\'Y1. G.L 1:JL\l.1. 1 1.1.YL1.LllLl pci un cii ei uuer- )yn ai ei wrthod a wnewch. Peth hynod irall a welais oedd y difrod a wneir ar jreaduriaid byw, megis gwartheg, defaid moch. mewn tair Stock Yard vn ddinas bum yn llygad-dyst o lawer' o •ethau mewn dwy Stock Yard, Armour Swift. Gwelais y moch yn sef- dliad Armour yn cael eu lladd GOOO yn < dyddiol a'r gwartheg yn ddyddiol vn < 500: dywedir i mi fod 14,000 o foch vn "I ael eu iladd bob dydd ar gyfartaledd vn ddinas, ac fel y gwelais i pan yn myned ( rwy y lie, nid wyf yn gallu ameu y gosod- ( leI. Yr oedd y moch yn grogedig wrth 11 u traed yn pasio heibio y dienyddwrt yr wn oedd yn gollwngeugwaed, ac yr oedd < n gwneyd hyny gydag un brathiad c aniatewch ei fod yn gollwng gwaed 10 c lewn munyd, yr hyn sydd yn debycach ei I )d dan y marc na bod oddiarno; fe wna ( yny 600 mewn awr, ac mewn diwrnod 10 J wr 0000 a phan gofir fod sefydliad cyff- I lyb yn St. Paul Minnesota, ac yn Sioux a 'ity yn Towa, ac yn Omahayn Nebraska, t syndod yw fod digon o foch yn y wlad i 'neyd y fath ddifrod, ar eu bywydau, ac a r y llaw arall fod digon o ddynion yn y g yd i fwyta y fath swm anferih o gig. a 'fer mynd i fanylion pethau fel y gwelais fl yn y lladd-dy mawr hwn yr oedd y moch a i mynd yn grogedig fel y nodais i heibio a allai 100 o bersonau, a phob un yn F i-vneyd ryw gyfran o waith ar bob ft ochyn wrth basio, a'r gwartheg yr un o odd. Dyna i chwi ryw gipdrem an- y herffaith ar y gwaith a wneir yn lladd- y li Chicago. Nis gwn a fydd rhyw hanes y irw fel hyn o ddyddordeb i'r darllenwyr. F JOHN OWEN. I ?l J O,l??N OIAIL-l iah

[No title]

I FY ADGOFION.

"Pwy sy'n mynd adref ?" I