Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
NODIADAU CYFUNDEBOL.
NODIADAU CYFUNDEBOL. Gan Llyfebeyf. Ymddangosodd yr erthygl gyntaf o gytres sydd i ddilyn yn y Joyful News," gan y Parch Sherwin Smith, yr wythnos ddiweddaf yn dwyn y penawd Some Principles and Fallacies of Biblical Criticism." Yn ystod cenhadaeth ddirwestol efengylaidd o dan arweiniad Mr John Nix, yn Thornton Hall, Hull, arwyddwyd yr ardystiad dirwestol gan dros chwe' chant o bersonau ac aeth dros gant i'r enquiry room. Gorlanwyd capel Marsh Lane, Bootle, bob nos yn ystod cenhad- aeth y Miss Nellie Coulthand (y girl preacher). Roedd y gynulleid- fa mor fawr fel y methwyd myned i mewn i'r addoldy. Gwelwyd tros gant o ymofynwyr am drugaredd. Erbyn hyn mae cyfanswm Trys- orfa Gan'mlwyddol v Genhadaei h Dramor wedi cyraedd y swm ar- dderchog o 241,301p. Derbyniwyd 4,586p. yn ystod y pymthegnos diweddaf. Cododd Eglwys Stephen's Green, Dublin, i bob pwrpas y swm o 2639p., o ba swm yr oedd l,262p. tuag at Drysorfa Gan'mlwyddol y Genhadaeth Dramor. Haelionus iawn Wesleaid yr Ynys Werdd. Yn yr Home Messenger am y mis hwn ymddengys darlun tra rhagorol o'r Parch F. Luke Wise- man. Cyn-lywydd y Gynhadledd, gydag ysgrif ddarllenadwy gan y Parch Edward Greaves. Gwelsom fod y Methodistiaid Wesleaidd Gwyddelig ar eu huchel- fanau oherwydd fod Gipsy Smith wedi rhoddi ei addewid i fod yn gydymaith i Mr Henry Holloway fel cynrychiolydd i'r Gynhadledd. Yr oedd yn hyfrydwch mawr gen- nym weled fod y Gwir Anrhydeddus Thomas R. Ferens, A.S., wedi cyf- lwyno Mesur Seneddol er cau y Tafarndai ar y dydd Sabboth. Hyderir y cymer ail-ddarlleniad le arno yn gynar yn Mai. Hysbyswyd ym Mhwyllgor y Genhadaeth Dramor yr wythnos ddiweddaf fod y Tywysog ieuanc, nai Brenin Prempets, wedi ei ym- ddiried i ofal y Parch W. R. Griffin i gael ei addysgu mewn Ysgol Wesleaidd. Dymunwn iddo lwydd- iant. Da gennym weled fod trefniadau wedi eu gwneud gan Bwyllgor y Wesleyan Laymen Movement i gynal Cynhadledd yn Brunswick, Mai 22ain hyd y 26ain. Bydd yn bresennol tua phump a deugain o genhadon. Golygfa ddiddorol a chalonogol a welwyd yn Eglwys Mynydd Seicn, Lerpwl, pryd y derbyniwyd gan y Parch W. O. Evans ddau ar bymtheg o bobl ieuainc, y rhai a fu o dan ei addysgiad am wyth- nosau. Cyflwynwyd i bob aelod gopi ysbenydd o'r Testament New- ydd. 'Roedd y wasanaeth yn un a wnaeth argraff dda. Yn ol yr oedran o bedair ar ddeg a phedair ugain bu farw Mr John Jones Sackett, St. Peter, Thanet, y pregethwr cynorthwyol hynaf yn Kent. Ganwyd Mr Sackett yn Myrtle Cottage, lie y bu farw. Ni bu ond dwy noson yn cysgu allan o'i gartref yn ystod ei oes faith. Deallwn fod y Parch E. Tegla Davies, Arolygwr Cylchdaith Tre- garth, wedi cydsynio a chais unfrydol y Cyfarfod Chwarter i ddod yn ol i'r gylchdaith ar derfyn ei dymor yn Llanrhaeadr yn 1917. Y cor buddugol yn yr Eisteddfod Gymreig a gynhaliwyd yn ddiw- eddar yn Manceinion ydoedd y Longsight Wesleyan Children's Prize Choir, o dan arweiniad Mr T. W. Hodkin. Mawr ganmolodd y beirniad y moddy darfu i'r cor ganu.' Cafodd 98 o farciau allan o gant. Agorwyd Eglwys Wesleaidd newydd yn Bishop Auckland yr wythnos ddiweddaf gan Miss Fen- wick, o Wclsingham. Costioc1 dros 13,000p. Rhwng gwahanol gyfarfodydd casglwyd y swm o dros J0,775p. Mae'n dddoldy mawr, a'r olwg arno yn ardderchog. Yr wythnos o'r blaen yr oedd yn hyf- rydwch gennym weled darlun o'r lien gyfaill serchog, Mr D. R. Thomas, Port- madoc, yn y golofn ddarluniedig o'r Methodist Recorder, sef Men of the Day's March." Mae Mr Thomas yn un o'r lleygwyr ffyddlcoaf a mwyaf blaen- llaw a pharchus yng Ngogtedd Cymru. Eiddunwn iddo lawer o flynyddoedd eto i wasanaethu ei eglwys a'i wlad. Fe gofia ein darllenwyr i ni yn ddi-1 jveddar fynegu fod y cerddor poblogaidd ac adnabyddus, Mr T. Armon Jones, R-A.M., yr hwn ydoedd ar y pryd yn yr Hospital,' ei fod erbyn hyn wedi gad- ael yr ysbytty, a'i fod yn cryfhau yn ddyddiol, fel ag y mae'n hyfrydwch gen- nym nodi y bydd yn barod yn fuan i ail ddechreu ar y wasanaeth werthfawr y bu mor llwyddianus yn ei chyflawni er lleshad i ganoedio eneidiau, a gogon- iant i Dduw. "Wedi cymeryd i fyny y "Methodist Recorder i'w ddarllen, siriolwyd ni pan y gwelsom ddarlun da o'r Parch Evan Roberts, Caersws. Mab ydyw efe i'r diweddar anwyl-ddyn poblogaidd, Mr William Roberts, Maentwrog, o fenaig- edig goffadwriaeth, ac yn frawd i'r gweinidog llafurus a chymeradwy, y Parch Thomas Gwilym Roberts. Mae Mr Evan Roberts yn dra poblogaidd fel pregethwr, at hynny mae'n lienor a bardd talentog. Gellir disgwyl llawer oddi- wrtho. Cynhelir Cycgrhair Flynyddol yr Eg- lwysi Rhyddion yr wythnos hon yn Norwich, o dan lywyddiaeth y Parch F. L. Wiseman, B.A., Cyn-lywydd y Gyn- hadledd. Mae y rhaglen wedi ei chy- hoeddi, ac mae'n dda iawn gennym wel- ed nifer luosog o'n gweinidogion a lleyg wyr yn cymeryd rhan mor bwysig yn y cyfarfodydd, sef y Parchn E. Aldom French, R. Moffatt Gantrey, Dr Scott Lidgett, J. Rattenbury, Samuel Chad- wick, George Hooper, Henry Carter, &c., Mri T. R. Ferens, A.S., Arthur Henderson, A.S., a Mrs Hugh Price Hughes. Gofidus gennym nad oes weinidog Wesleaidd Cymreig ar y rhestr. Yn sicr, nid am nad oes genym siaradwyr galluog ac hyawdl yn yr iaith Seisnig y bu y golled hon i'r cynulleid faoedd. Mae'r "Winllan" am Mawrth yn 11awn ysgrifau diddorol, buddiol, a darllenad- wy, fel y gellir barnu oddiwrth y cyn- wysiad" canlynol:— Damhegion y Meistr (darlun). Pulpud y Plant. Aros i'r Blinds godi." Ystori i'r Plant Lleiaf. Oyfriniaeth Islwyn. Y Beibl Cymraeg. Y Brenin Llyr a'i Ferched. Geiriau Thomas a Kempis. Seintiau Mawr. Ymgom y Blodau (darlun). Ystoriau Odysseus. Y Darlun Anghywir (Cystadleuaeth). Y Darluniau Dienw, 1913. Fy Hoff Emyn. Meddwl y Golygydd. Arwyr y Mannau Cudd. Dyn. Can y Plant. Dalen y Gobeithlu. Darllensom yr Eurgrawn Wesle- aidd" am y mis hwn (Mawrth) gyda bias neillduol. Cynwysa ysgrifau o amrywiaeth diddorol ac atdyniadol. Mae'r awduron yn haeddu canmoliaeth uchel am eu cynyrchion. Wele gyn vysiad y rhifyn :— Y diweddar Mr Evan Jones, Llan Gad- fan, gan y Parch T. Jones-Hum- phreys. Llais y Pulpud, gan y Parch Hugh Jones, D.D. 0 Fis i Fis, gan y Parch John Lloyd Jones. Llyfrau Newydd Gwerth eu Darllen, gan y Parch D. M. Griffith. Oriau Tawel, gan y Parch J; E. Thomas. Y Gweinidog a'r Ysgol Sul, gan y Parch R. W. Hughes. Erledigaeth yn yr Eglwys Foreol, gan y Parch J. Maelor Hughes. Pigion o Ddyddlyfr George Fox, gan y Parch Evan Jones. Y Ddau Gyfaill, gan Einion Rhys. Eisteddfod yr Eurgrawn. Llestri'r Trysor," Adolygiad gan y Parch Owen Evans. 0 Gell y Golygydd. -> Goddefer i ni ddifynu a ganlyn allan o adolygiad ar y gyfrol ddiweddaf a gyhoeddwyd o Wesley's Journal. Yr ydym yn gwneyd hyn am ei fod yn baragraff diddorol a buddiol yn dangos y fath nodweddion bywyd a gynwysai cyr-rieria,d Wesley: Then we are also impressed, as we go over these years of Wesley's life, by another of his characteristics—the insatiable curiosity of his intellect. He was interested in everything. Any- thing more unlike the fanatic's gloomy aloofness from this world cannot be imagined. He would always go a mile I or two out of his way to inspect natural curiosity, an intermittent spring, or a moving bog, or what not. So he would to see a country mansion, or a fine garden, or a good picture- He read all sorts of books, from Sterne's Sentimental Journey to Butler's Analogy, "from Rousseau's Emile to Dr. Byrom's Miscellaneous Poems." He was deeply interested in a ghost story, or in an electrical experiment. He notes with manifest delight, that he heard the gms of the Tower when he was fifty miles distant. Another day he took a man who played the German flute to the Tower with him so that he might watch the behaviour of the lions and tigers in the menagerie there under the influence of music—unhappy beasts He records all sorts of things in his "Journal," for he was interested in everything, and that is one of the reasons why the Journal'' is one of the most interesting books in the world.
Llythyrau at y Go!.-I
Llythyrau at y Go!. y OINEMA. j At y Gol. j Annwyl Syr.,—A gaf fi fymryn o ofod i ddyweyd gair sydd ar fy meddwl am y Cinema." Amrywiol yw yr ymdrechion y dyddiau hyn yn ein tre- fydd a'n cymydogaethau gweiihfaol i arwain ein pobl ieuaingc allan o ffyrdd rhinwedd a daioni. Mae y Cinemas yn bethau cyff- redin, a cheir fod miloedd yn cael eu cyflogi er eu gweithio, a miloedd mwy yn eu 'mynychu yn ddyddiol. Mae swm anferth o aur wedi ei suddo ynddynt, a swm aruthrol fwy yn cael ei sylweddoli trwyddynt. Haera rhai eu bod yn gyfryngau effeithiol i ganw llu mawr rhag myn- ychu y dafarn a'r gyfeddach, ond am- heuwn hyn, oblegid y ffaith yw, fod yr arian a wariwyd am y ddiod wedi codi y flwyddyn ddiweddaf, a gellir casglu oddiwrth y ffaith hon na all mynych- wyr y dafarn fod yn llai. Amheus iawn yw eu bod yn lleihau mynychwyr y dafarn a Ileoedd llygredig eraill, ond mae ffeithiau pendant i'w cael a brofant eu bod yn effeithio yn niweidiol ar gynuiliadau a sefydliadau diwylliadol a dyrchafol. Yn ol Adroddiad Pwyllgor Llyfrgell Caerdydd mae mynychwyr y ddarllenfa yn 11awer llai yn awr; a'r llyfrau a gymerir allan yn filoedd yn llai mewn nifer er pan mae y Cinemas' yn y ddinas. Gellir bod yn sicr y collir mwy i fywyd goreu y ddinas trwy esgeulus- dra o'r Llyfrgell, nag a enillir trwy fyn- ychu y Cinemas. Tebyg mai yr un yw sefyllfa pethau mewn cymdogaethau eraill y ceir hwy. Arweinia eu myn- ycbu i adael y ddarllenfa. Hysbyswyd -fi gan wr mewn safle i wybod ei bod bron yn anmhosibl cael cynulliadau mawrion fel yr arferid yn y gorffenol mewn cyngberddau er pan mae y palasau darluniau o wahanol fatbau yma. Anodd yw cael cyngherdd o gwbl, a pban lwyddir mae y cynull- iadau yn fychain iawn o'u cymharu a'r rhai yn y gorffenol. Effeithiant yn niweidiol ar y cymdeithasau llenyddol yn fawr iawn, ac ofnwn eu bod yn eff- eithio ar y cynulliadau crefyddol. Teimla y Cymdeithas y bobl ieuaingc, yr ysgol gan, y cwrdd gweddi a'r gyfeill- ach oddiwrthynt. Gwirionedd difrifol yw fod" aelodau crefyddol yn eu myn- ychu ar draul esgeuluso eu cynulliadau crefyddol perthynol i'r eglwysi. Pell iawn yw y sefydliadau hyn o fod yn addysgol, a diwylliadol; a barnu oddiwrth eu dylanwad ar y rhai a'u mynychant gellir edrych arnynt fel sef- ydliadau niweidiol i feddwl, moes a chrefydd. Yn ol a ddeallwn oddiwrth ymddiddanion y mynychwyr, ceir fod rhai o'r darluniau yn cynwys amgrym- iadau i gyfeiriad dirywiad moes a chref- ydd. Gwyddom am rai trwy eu myn- ychu sydd wedi colli pob chwaeth at fynychu cynulliadau moesol a chrefydd- 01 eu cymeriad. Llwyr feddienir llu gan awydd i'w mynychu ddydd ar ol dydd, a gwariant arian ac amser trwy hynny am yr hyn nid yw fara, a choll- ant bob awydd am yr hyn sydd wir fara i'r meddwl a'r galon. Gresynus yw gweled gwragedd yn troi allan eu plant i'r heol, tra y byddont hwy yn y Cinema, ac eraill yn llusgo dau a thri o honynt yno gyda hwy dair a phedair gwaith yr wythnos. Dylid rhoddi ein pobl ieuainc ar eu gocheliad rhag eu dylanwad dirywiol. Ckistion. I
-DIOLCHGARWCH.
DIOLCHGARWCH. Dymuna Mrs Henry Roberts, Glyn- dyfrdwy, trwy y "Gwyliedydd Newydd" ddatgan ei diolchgarwch cywiraf i'r llu anfonaSant lythyrau cydymdeimlad a hi yn ei phrofedigaeth o golli ei hanwyl briod, pa rai oeddynt rhy luosog i'w hateb bob yn un ac un. Yr eiddoch yn, gywir, Bryn Seion, R. G. Huws., I G lyndyfrd wy.
Advertising
?———————?"? ————' J — "———————  ArgralTwyd "Hanes lesleyaeth Gymreig" yny Swyddfa eang uchod. Danfonwch chwithau eich Owaith Printio yno. ———— EVAN THOMAS, BANGOR. ANNUAL MEETINGS OF THE NORTH WALES FEDERATION -OF- Evangelical Free Church Councils, TO BE HELD AT DENBIGH, March 25th and 26th, 1914. PROGR Wednesday, March 25th:— 5 p.m.—Meeting of the Executive, at Swan Lane Schoolroom. 6.45 p.m.—A Service in Welsh, at Swan Lane Chapel. Preacher: The Rev. W. J. Nicholson, Portmadoc. 8 p.m.—A Service in English, at the Eng- lish Presbyterian Church (Vale Street). Preacher; The Rev. Thomas Phillips, M.A., Bloomsbury, London. Thursday, March 26th:— 10 a.m.—At Swan Lane Chapel. A Confer- ence, in English, on "Can the Evan- gelical Free Churches be brought into closer union, for the purpose of co-operation? If they can, how?" Chairman: Rev. J. Puleston Jones, M.A. Pwllheli. Opener of the general discussion: Rev. D. Gwynfryn Jones, Fflint. At the close of this meeting Miss Gee's Medals to the Oldest Sunday School Scholars will be awarded. 2 p.m.—At Pendref (Wesleyan) Chapel. A Conference, in Welsh, on "The Evils of Over-lapping." ("YNiwed a ddeillia o Or-liosogi Capelau.") Chairman The Rev. O. L. Roberts. Speaker: The Rev. W. O. Evans, Liverpool. Opener of the general discussion: Rev. R J. Jones, Twrgwyn, Bangor. The President, Rev. O. L. Roberts, will deliver his Valedictory Address in Welsh,, either before or after the discussion. 5.30 p.m.—A Meeting of Delegates and Personal Members, at Swan Lane Chapel, to receive the Reports of the Secretary, Dr. D. Oliver, Holywell, and the Treasurer, Hugh Owen, Esq. Llandudno Junction; and to elect Officers, Executive Committee, &c., for for the ensuing year. (Messages from the Councils of the Federation, Notices of Motion, &c., should be sent to the Secret- ary, in writing, before this meeting, so that the V may be dealt with in order, and without undue expenditure oj time). p,m.-A GREAT PUBLIC MEETING, at S' Capel Mawr. Chairman: William George, Esq., J.P., C.C., Criccieth. Speakers: The Rev. W. J. Nicholson, Port- madoc; The Rev. J. Puleston Jones, M.A., Pwllheli, and others. f.-lote :-(1) Provision will be made for Delegates and Personal Mem, bers by the Local Council. (2) The names of those requiring sleeping accomodation must be sent to the Secretary of the Local Council (Rev W. E. Roberts, B.A., Bryndisgwylfa), Denbigh, as soon as possible, and not later than March 18th, 1914. (3) Inasmuch as this is the last Annual Meeting before the long-looked-for Disestablishment and Disendowment Bill becomes law-barring accidents—it is particularly im- portant that all Councils should send a strong delegation. Argraffwyd dros y Cyhoeddwyr gan Lewis Davies, Swyddfa'r G 'ied ydd Newydd," Blaenau Ffestiniog.