Gwyliedydd Newydd

  Y LYERFA BAN?O? I Maes Llafur 1914=15. YN AWR YN BASOD.. Y RHUFEINIAID. Cyf. I. Is. 6c j., Gan y Parch. W. 0. EVANS. Ar gyfer Dosbartii Dwsin am 15 swlit. Damhegion lesu Grist. Khan I. 4c. Gan y Parch. R. W. Jones. }. jlf-gyfer Dosbafth II. a HI. Dwsin am 3s. 3c LLYFRAU Y SAFONA LL Y FRA U Y SA FONA U.¡- dwsin. Ail Lyfr, „ „ 9 a 10 oed. „ 2 a-3. 2 k- .s ?, 'LlyfrCyntaf, j rai dn 8 oed,. Saton 1, _:r;:t.ytlWsil." Gofyniadau Maes Llafur 1914=15.  Ail Lýfr, ".9alOoeä, ,;2a3. 2J;, 1nth,  Trydydd,Lyfr, ",11 a 12oed,)"4a5. 2/ YroIS o'r Ciudfad wedi el dam. Archeber yn ddiaed. fir p Total Assets exceed £ 12,500,000,, J#tE, LIFE, ACCIDENT, MARINE. ArmxaTimsv i-easeboid KedempiiorvP^rsona! Acciderst, Burglary, ^^Wof'^imeiT's Compensation (irtciuding Domestic Servants), Sickness, Fidelity Guarantee, Plate Glass, Motor Car, JLive !rStbck, Loss.of Profits, Driving Accidents, &c. LIFJa-TteLARGE REVERSIONARY BONUS of 35s. pet cent per annum'has been consistently maintained for over thirtyfivê years.. "f ■■ ?? Prif Swyd".O-d '??: '?. ?. -??.??.r? /?' I??' T.. ?'. :?. "Head' Offiêe ,.J' ChtefO?co ??".?aie. '?.St?et/ Li?"erpool CornMll, ?C. .Cardiff ffJce: North Wales Office: ??2, Hi? Street ?ango? ???j?y?a?Tts for Mencies??????? Applications for A in Ieg Invited,,eHt   ??- ?.???  ?'?WMNI YS???t?I. 'rY?TM???? ¥*3gjUjf i z&\ ■ Lerpwl a'r Lluadam a'r Gkk Gyfanswm Cyfalaf dros 121 Miiiwn o Bissau. I Tan, Bywyd, Damweiniaa, Morwrio, Bt wy c2ci~ Dai i ad a t- s Prynlani PrycSlesoedd, -D&mwemiau Pfertorsoi, ?' Tori T)',lawn -i. welh'yr',(yncynw»:s',GWeiSiOna OW):- 'I !on Alieci?yd, DiOgeHad Cy?u?de?, Gwydy (P!ateG<&ss), Modu., Da Syw, Coiled E..¡mon,Dar,w¡¡¡niiiû <:è'fl:>yd1.Iac I 7,. felly yn y blaen, ? |  B f,ellyyn y blaon. •BYWYD«—-Aiu' y 35 nclynecld diweddafAv nr e yr elw mawr (Bolus J .Dyw Y,A 3 rr- n e ?.d v? -1e.?'r fl ,v r?,i P, -Wr(B I:ius by t!.Iir yc' nt we ei s,cri-iali. i'r o I ira,l, 'Ys-! • o bym!;lie^ar-M|uin: y ';C £ Bt we:li ex .;s;crh.i'i i'r holi rai; ~Ys~ j GwahoddirCeisiadau am Ie, fel Agents i'r Cwmni. j

I -L!¡thodd-A;;¡Ji¡'j Llitheedd o Awstmii? (Gan L. II. I Yn fy llith blaellorolcyeidai yn brin at Hinsawdd a tnymhovedd ajmyf- al Víctorií1, Bncldiol0 hosibl, cyn myrsed yn inliellac-i -fydd41 I-DA ychycii;4 ar y pri t elfenftu a gyfrifafrt m] hyn nicy id FA Phellder o'r Trojcinau Tra y mae cyfran 1. fewr o Awsf ralia o fewn y irofannau, mac talaethau N. S. Wales a Victoria o'r tuallan i'r- sydd i\v> af ffafriol, sef cydrhwng 34' a 38' Hydred DeheuoL Agosrwydd i'r mor. Mae dross chwe chant oedd yn ffinio ar y mor. Yr Indian Ocean ,• -JBass Strait a'r Tawelfor. De I euol, 11 chan na(1, ydyw.yr lioll dalaeth ond, gapt-ft-bancr .(2? Q); milldi ? o I.;l'e",d' elur yv yr eSeithia ei agos?? i'r mor ar ei hinsawdd &'i thymheredd. r Fflirt ei fI arynebedd. I OranfFurfyraaeyn mron yn dri- k; 0 ran ffurf y mae ynmropyn dri- onglog, ei lied o'r Gogledd rr Do ar hyd oi thorfyngylch Gorllewinol yn agos i haner ei hyd o'r Dwyrain i'r GorlleWitiv Ffurfia yy Ucheldiroedd hefyd fath o I driongi, end fod ei Gogledd i'r Do fesur-1 edd yn fwya-f yn y Dwyrain, tr? yr vmestyn y gwaeiod (base) y n r,, i'r I .'f )..)1 iV (. i.r,¡V ). Vv;S:V .L to-fyn Oorliewinoi- Mae eu hu^cbaf- bwynt yn y Dwyrain, a gracldol ddis- gynant tua'r Gorllewin.. Y mynydd uwchaf y.n Victoria ydyw y Bogong, mewn Sir o'r un enw, pa un sydd cbwe mil pum',canta<>wyHi troedfedd uwchlaw arwynebedd, y mor. Y imynydc1 uwchaf yn AwstraHaydyw. Kose.uisko-—7,328 troedfedd yn N. S. Wales. Mae yn Bogong dri eraill, s«f Feathertop, Eainter, a Cope, dros cilw- 0 mil o droedfeddi-o uchder. Y Cobbora* yn T&mbo, Gippsland yn chwe mil a geg- ar. Dugain. Hyd y gwydais dyn* yr oil sydd uwehlaw chwe mil o droed- feddi. -vQ-nd y mae yma. dd^ddeg »j.- hugaino fynyddoedd rhwng pump a qhvie mil ,o droedfeddi, a dan. ar, bymthsg ar bugain rhw.ng pedair a phum mil o dioedfeddi. Gwyddis, load by nag, fod ytna. lawer o fynyddoedd uwchlaw jjedair mil, ond eto heb eu mesur a'u pender- fynu. Wrtb gwrs, cyEnerai onr.od o ofod i leoli y mynyddoedd hyn urwy yr boll wlacl. Coedwigoedd. Mae o lewn y.jlalaeth ryw ddeuddeg milivin o erw&u o goedVl!igoed-Il 'Q'r arwynebedd yea, mae pedair miiiwn a chwe chair mil o erwau wedi eu dethbl ,ch?'ve i n;lI o erwau weli eu Liet?iibl ag er cynyrchu coed- Saif tair. miiiwn o'r, cyfryw ar lethraUadwenauofyn- yddoedd a cbeunentydd, .ac y mae eu hamcklitIyniac1 yn hanfodol er noddi a diogelii" ffynbonau, iirydiau, ac. afonydd yn tarddu o fewn eu terfynau. Baif dros haner miiiwn o erwau yn nghwr Dwyr- einiol eithaf; y dalaeth, ond oherwydd anhawsclerau cludol a thrafnidiol nid ydynt eto yn ddefayddiol. Cedwir haner miiiwn- arall, gan mwyaf, yn -y canplbarth (pa rai. urwv. d unwaitb) er rowyn noddi a magu coed ieuainc, tra y mae y gweddiil, dros chwe chan mil, yma a thraw yn cael eu defnyddio, ar hyn o bryd. Derbynir y rhan fwyaf 0 gyllid oddiwrth • ryw ddau can mil o erwau. Victoria, oherwydd: rhif a. rraitit el mviiydSoedd a'i chyliawnd i o v law ydyw daUcth.fwyaf ffoji x e \n foclgwashaff aiuthrol wedi cymeryd. llo yn ystod y ganrif gyntaf o'-u hanes, a swm enfawr wedi eu dinystrio gan dan- au ofnadw} arferir mwy-o ofal a dar- bodaeth n vi, nad oes berygl prinder coed, on t i^ihau ar y llineihui hyn. Hyd yn oed lie y "Y l O e'd I 10 y c I u r i w v d. y: c or w). .y fro. yn rr.htn \chjdig fljnyddau tyfant \ei-6 fol O'r -blaen. lieblaw hyuy y m?>: genym blanigfeydu a niagwrfeydd can- mcAn gwahanol fa nan or wlad, allan o ba rai > cynyrcbir -railivnail o'coed ieu- ainc bob blwyddyn, l:el hyn e'jfiensvir nachw\ amaethwyr, bwrdeiadrefi, >3- golion, &c. Manta.isia.- ain'aothwyr yn gaD bjamg eôeclptioc101 o gwmpu^ 'pu tai a'u flerrtft vdd-er a-ddurn-a.chyggod i ddyn.' iu-.il. • • gan; ein hafonydd a'n Ih-ucedd (heb son am eia cron?.'Au nr?rLup? D:n cum i.?s?u. dyfrhaoi am 5 il ai a i ^LiJVcnJ_Jii n I 11" 1 ¡ mliellacr ynmiaen;. ••• —- ■ ????, ?c (il' ro y Yah'.a;'ar'rauna.u'.pauny \r. if n^li 0U1I e, un rnf ud in'n.s, a i rQtl!)ÜU)l1e ia Uj1,¡:} ;¡riT'; ryw v\th miHdi'r irP i n Ik 1 \i y L? n*i? a'i Miochell, ac efalLi ui o: IV' j diar Gipj^brd a'r Mnriay a liur- ?Mn, fdd yGy??osy?d Yictcn?' yn foid yc^'Ay heblaw i gychod.' Treig- hbt [odd bodd bynag dros- arwynebedd helaeth o'r wlad, a defnyddir llawer o'r Orydiau hyn i lanw cronfaau er dyfr- i.au i L.i n. chyfionvvj. angliemon trc, a gweitbiaoeLLL Y Murray, yr bon a 6'urna ein tcrfyn Goglcddol, ydyw yt? alon. fv'/ywfyn:.wsbralia ;Gue$ra?'i ?harddiad?'r ??r bymtheg iea.n?$c ?pga? o??Jir?d, deuddeg ?ttt ?? rhedog ar hyd tliniau Victoira. ^Ond os f(trib ) dard?i??i cliaQgh.en-ii'rwd "bn a uN? urray,??.A- mae ?hyd eithaf yn ddwy-fil tri cbant-'? Gugain a phump o filldiroedd Yn nesaf at y Murray daw y Goul- bourne, 340milldir; Glenelg, 290; y Loddon. 200: y Winmera, 190; yr Hoi 170, ynghyd a dwsin n-J-a v.ell yn mesur o gant i gant a thrigain a phump o hyd, a thros gant a haner c fan afonydd drwy gycloI y wlad, amryw o ba rai a sychant yn ?a?d ?r?f. €?? ??S' f ?:F ?? a ?.? ?. ?? ?. '?? L?yMoe??. J Mae VictoTia-yn 1? gyfoot hog mown llynoedd, croewon a heilltion. -Gwir fod •d%<5h-yttTyiriied fas; ac-yn drbyntr ar lifogydd am eu cyflenwad, o ganlyn- iad ni pbarbaht &ad asi raH b'r 6-wydd- yn, Efurfir rhai ohllynt gan hen losg fYI.J'ýdèlpèQ.cl, .feL" Oadei- ldris ac.w yn SirJ?eirionydd. Gorwedn llyn Cor- angamite y mwyaf yn Victoria yn swydd  Grenville, ac y mae yn ddeg-a-phedair ugain (90) milldir bedrongl, ac yn hallt iawn, ei y Serbynm. T'w fynweB "amryw ffryt i«4u c oewon. Nid oes- yr. un aber (ontlet) •weledi,^ o hoi-io Mae ll-vr Colac yn Polwarth, ac yn ymyl tief Colac, ac ond ychydig ■bellder o Goran- gami?,' xn. ;U?n,?p? iawn,. deg i?'?l?,p? p -dferth? i.,i,wn,. (ie- berifaith grocw. Bum m beet -hefyd -yn l,'r G66ledd'b- Ball-ar- Eipou, dag.irilltir i'r Gogledd q Ballar- »ii sydd yn llyn oroow bral dros wyth hgr6aw.? Bmb?et,Iaef Y"d'? ai,?ydd yn i.1y,n, (troe?v',brat dros, -Nvyt4 f;On!},ii7x.,iæ,!LB?J;I_gD, njarsh-yn.sai.?.a?deugs.m.P.'?d???? namyn e?n eTW.? Mae ei ddyfroedd yn- ?.yn?.?pn??.?abx?n?r,??n &fon Wi.nWera. Oherwydd Taidothau.eraill, u'i ifrwy.thlonde.b ngill- duolgslwir Vicioiia Garda Awstralia." lelly heJjd am biydfetthweh a ft'rwyth- londob -gelwir Gippslaad G ardd Mc- toria/ Mae ei harwyneb yn amrywiol t8 "äClčTDruôl;'êr'wïâW{)g.ÿäâ "yn."rheöt:, aidd a digonol; ei hinsawdd yn d.ym- bsrus lawn. Naturiolfeliy fad y Gi-pps- land yn enwog am ei llynoedd; ac'Llly y mae. Gyre ha yno lawer o ymwclwyr a gwi'odeithwyr, yn enwedig yn misoedd yr haf, edmygent ei Scenery, dringant ei mynyddoedd, a-pfcrysgotattt -ae -ymbles- era.tl.t. a.¡:êi"Jlypp(1£Lfltê!2Ç,.9.. Y mwyaf o bonynt ydyw llyn Wellington, dMs haner. cant. a thak o filldiroedd. pedrongl. Gorwedd yn swydd Tangii wyth milldir i'r Dwyrain o'dref Sale. wy,i.? niill,di,r ?vyi-ain o didf ?s?116. ylitiedig ag sf, gyda sianel. gul i'r Gog- ledd ddwyraia, mae llyri Victoria, gor- chuddia -ynta-ta- dros bedair milldir-a- deugaia.? Yn mhellach j u yr un cyf- eiriad niae llynoedd King a liceve, y eiriad ll,,Tnoedd- '-aP,eeve,y o .faint:; ,a'r .l.lall dros beciair milldir ar: ddeg. Daw iia y Tawelfor i fyny at y tri hyn, ac nid oes end gwregrys gul o ilvwodcvd insi gddynt a'r mor. xleblaw y rhai a enwjd cyfriiais diOb gant 1 I: ligain eraill;jyn wasgaredig 0 ben bwy gilydd i'r a ac yn amrywio mewn maintioli o ddeugain i chwe' mil o erwau o. fa int. Gwelir fod yr.-ystyr- iaeth uclib,,l Yn rhwym o effeithio yn ar hinsawdd a thymhetedd y wlad.

BIWRDD YR ADOLYGYDD. I 1, -"? I ,(GaI1 yPARGII.:n:Y:JONES. i'ort!: Dinar I < wicl. [Anfoner pob. Ilyfr r'w adologu- ÙParch R. W. Jones,'Llys Menai, P^)r;i'dinoj,\viG, _or, I YBE-IRN,L\ D, (yv-anwvn. I D p .,q I y,"g t -j A,'l T :?'.?'??ri's'I/ Rwyn berffaith sicj imi adarilen a rti?l I N7ri, c,iia fhvuGnd cynhwysa-ddwy raIl a air o ys ^rifan sy'n debyg o dderbyn llawer o pylw. Meddvlicr i ddechreu am eiddo'r' Parch.' Thomas ShapMand,, ar f" Goronw}' Owen." Anoddi d w a y n ;jhy. d a a am ? o n, a c y n J deliaJ n1 chvhoeddwyd dim ai-. y Bardd o FQn a baredd fwv.o riyf-. rvdwch i w edmvgwyr :na h011: I'iGiJi vn e^liir u-nn f,ooi h.?-t? h re d i 0ed' c?,-ei ii 'enbycLi! g?da going ar gymeriad ei dad,, ai Lorthvnas ar rio.n^iaid. Y map s-mfedd meduul kiiorion .ni,-?ie th-N- eci -i ¡ s t o lie. tl i o r s; j a ro yr dv\ t dv i < Ltori?ac md .?Hm: sy'n. ymd4s.n.?'cs- yn?fwy gwithuu Y g^vir \w fod y naill sror ^nn^dd ai ol y Hall yn eh-van-, egu dipyn at y chwedl- -nes i^ii; brifio i fod yn un hill ivfeddol- Diokh i AIt Sh/irdciand m ddod allan isefyll dros y gwir vn achos-l I Goronwy a'i rieni. Edrychaf ym- laeri at y rhifyn nesaf; obiegid ccir addewid o ragor o'r un peth. Y mae y goreu sydd mewn dyn yn I galw am degwch i'r, marw, a rf y llawenydd a gaiff, pan fo hen I chwedlau di.^ail n cael cl, chv alu i?gwynt.. Gwr pr?r? dd?eithr i m? N V ?' ydyw Mr O. W.,Grrm?h, on? ces? g?'n fwynhad gyda i erth? a r. BergsoR "—cywiro camsya?a?a?f Beirniada rai o sylwadau yr Athro MmM-Edwards yn y ?htfyn Ma?n. orol. Os carech y'mgydnabyddu a igolygiadau newydd am Dduw— golygiadau lied ddieithr i'n cenedl ni-darllépweh yrysgnl" hon. Pr un bynag a fedrweh gytuno a'rawdyr, cewch ddigon ganddo i'ch symbylu^ j feddwl. Enwad^eth testyn yr Athro Josefi. Jones a^ er- nad yw yn chwanegu nemor at ein gwvbodaeth, fe deimlais ei fod yn sgrifennu'udeg:adiragtarn;Gymer i fyny anhawsterau ymarferol yr ■ unoysonir cymaint., a m ein dyddiau ni. Dichon y del oni o'r son. Ni cheir undeb ynv rhtlwg ond bydd tra-fedaeth ar y .ddelfty? ???a?is ??.gw?ha??, Iwythau ddeall eu gilydd yn' we'n, ac idadd peth a'r culni a''p r,hag?;% ? ac svdd heb lwyrddiflanu o'n plith. Cyfbeth a ChenedlaethoMeb sydd gan y Parch Rhys J. lluws, a geilw svlw at agweddau newydd i'r mater pwysig hwn. Ceir can am Be to Sian gan Job, ac un arall gan R, Williams Parry am "Rhobert Llwyd." Blasus iawn yw'r Hawl ac Ateb, ond braidd yn sych ydyw yr adolygiadaii. Dyna'n' ? un tor*, fel y teimlodd yr*A dolygyd-d. f '■ f i DRWS it GALON. R. H. JONES. 1 Hughes Bros., Dolgellau, Pris 1/- ,< "1' ,Ç' Llyfryn del odiaetb. yw hon yn cynnwys nifer o gerddi bychaini tyner a thlws. Gwyddys yn ddiau. am yr a,wdur/ ac ai-n y croeso a dderbyniodd ei lyfrau blaenorol. Xis gvvn yn wir, p a taint a gy- hoeddodd efe, ond.bydd yn dda genyf weld ,un yn dilyn. hwn eto, bblegid y bias a-gefais ar y caniad- ,,ati sydd ynddo. Nid oes Javyr o gamp ar y darluniau. ond medraf ganmol y rhwymiad. Ymddengys yn lyfr bach dymunoliawn, ac ni siomir niohonom gan ei gynwys. Wrth gwrs, mae ambell i gan yn em s ?,v?,. f i 74 un arall, ond hid oes yiMdO ger I nad ydys yn ei deall.- Y mae'n ieehydi., darllen caneuon hollo! amddifad" o bob rhodres mewn iaith ac ar-* ddull. LLYFli DADLEPOX ACVM: DDIUDANIOX GAN Y PARCH. T. MORGAN-, -PRIS iV. Ychydig iawn o afael ga'dd y llyfr hwn ar fy mecidwl a'hi ciion. Y mae gan l^wb,ei:ifansi ond prin y teinalaf y gallesid enyn diddor- deb plant ein; gobeithluoedd yn y dadleuon hyn. Ymd.dengys.-addi v/rth y Rhagair i'r a-wdur gael sail i gredu eu bocl yn hynod dderbYli iol a chyiiieradwy. Gwir yw fely dywed fod gan bob dadl ac adrodd^ iad eHBeges, ond rhywsut neu gil- ydd y mae'r plant yn y gymydog- aeth hon yn holfi cael y weis mewh gwisg dcfiddorol. Teimlo yr oedd- wn fod y dadleuon yn lied sychiyd. Hwyrach fod y t)si'a-r yr "Adolyg- ydd. Gwn yn dda ei foci yn agored ryfeddol i gyfeiliorni, ac nad yw'A¥) cael cystftl hwyl ar ddarlien bob* nmser. -¡