Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
Golff ar y Sul
Golff ar y Sul Penderfynodd Clwb y Borth, ger Aberystwyth, ganiatau chwareu ar ol dau ar y Sabbath. Caniatawyd pleicl- leisio drwy 'proxy,' ac yr oedd 56 dros agorar y Sabbath a 15 yn erbyn. Amdiisffyn Cwn Syr Frederick Banbury a ddug ymlaen "Fesur Amddiffyniad Cwn." Pwrpas y Mesur yw gwneud arbrofion gwyddonol ar gwn yn anghyfreithlon. Y ddirwy uchaf am dorri'r ddeddf, os pesir hi fydd [10 am y trosedd cyntaf; [50 neu dri mis o garchar am yr ail drosedd a {lOO\ nell flwyddyn o garchar am y tryddyd tro- sedd. Dadleuai awdwr y Mesur y dylid gwneud eithriad o'r ci yn hyn o beth, ei fod yn fwy "sensitive" nag anifeiliaid eraill i boen. I Eisieu Diluw Cwyn pawb o honom. y dyddiau braf hyn ydyw, ei bob yn sy( h a bLlasE i gwlaw ynvtir dderbyniol Ond, ymddengys fod esgob Sodor a Man, Ynys y Dyn, yn awyddus am ddiluw, megys ag a gafwyd yn amser Noah. Ysgrifenodd rhywun i ddyweyd fod yr esgob wedi troi ei ben garddwr o'i wasanaeth, a chvmmeryd Sais yn ei Ie, ac fod hynny yn sarhad ar hyd yn oed yr Eglwys. Eisieu diluw i foddi yr anwireddwyr hyn sydd ar yr esgob. Di- ammheu fod yr esgob yn credu yr arbedid ef, a'i braidd, pe cawsai ei ddymuniad, arA eu bod hwy yn wireddwyr 0, safbwynt Eglwysig. buasai diluw felly yn un hynod o dderbyniol, nid yn yr Isle of Man yn unig. ond yn Nghymru, hefyd. Anrhydeddu A.S. Dydd Iau yr oedd rhyddfraint Abertawe yn cael ei chyflwyno i Mr David Davies, A S. Llandinam Syr John Llewelvn, Mr Roger Beck, a Mr John Dyer Dywedai Mr Davies nad oedd Jhvyddiani a chyfoeth yn gyfrif ond mor bell ag yr oeddynt yn galluogi IJopl i gyflwyno gwasanaeth i'r genedl 37 Yn nghyfarfod misol gogledd Caernarfon a gynhaliwyd yn Bangor, dydd Ltun, pas- iwyd penderfyniad cryf yn ffafr Mesur j Dadgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys yn Nghymiu.. ,1
Advertising
"Y Gwyliedydd Newydd." SCALE OF CHARGES FOR Small" Prepaid Advertisements IN > "GWYLIEDYDD NEWYDD." Situations Vacant or Wanted. Apart- ments to Let or Wanted, Miscellaneous Wants and Sales, Houses, Shops, Business, etc., to be Sold, Let, or Wanted, Partner- ships Wanted or Offered, &c. One Three Six 13 week. weeks, weeks, weeks s. d. s. d. s. d. s. d. 18 words 1 0 2 0 3 9 7 0 30 „ 1 6 3 0 5 9 11 0 40 „ 2 0 4 0 7 9 15 0 50 2 6 5 0 9 9 18 0 63 II, 2 9 5 6 10 6, 20 0 In future all small advts. sent for inser- tion must be prepaid. The inconven- ience of booking small amounts, and the subsequent expenseÎ of collecting the same, renders it necessary that this rule should be strictly observed, otherwise insertion cannot be guaranteed. Prices for larger spaces on application. ALL ORDERS, ADVERTISEMENTS, P. ORDERS I AND CHEQUES TO BE SENT TO- The Manager, "The New Watchman," Gelli, Flint Mountain, Flint, North Wales. AT EIN DOSBARTHWYR. Anfonir un copi am dri mis trwy y Llyth) yrdy am flaen-dal o 1/8; dau gopi 3/3; o dri i fyiay i 6 copi, Ceiniog yr un chwe' copi ac uwchlaw hyny, 10c. y dwsin. Pan anfonir i Wledydd Tramor, bydd y. prisiau uchod yn uwcb, yn olfel y byddo y tal am y cludiad. ANFONER pos ARCHEBION F.RBYN BOREU SADWRN YMIIOB WYTHNOS I'R— Rheolwr, Gwyliedydd Aleii-ydd," V Gelli, ø Coed-j,-Flint, Fiint, Gogledd Cymru. fS^Ni ellir gwneud gostyngiad ar gyfrif copiau heb eu gwerthu, ac erfynir am i'r dosbarthwyr ohehu yn ddioedi a'r Rhe- olwr pan y bo'nt yn derbyn mwy o gopiau nag y gellir eu gwerthu. Disgwylir tal ar derfyn pob chwarter, ac oddigerth mewn amgylchiadau eithriad- 01 iawn, hi ellir rhagllaw anfon y papur am fwy na mis ar ol terfyn y chwarter i unrhyw ddosbarthwr a fo heb dalu ei gyfrif. TO OUR AGENTS. TERMS. One copy of "Gwyliedydd Newydd" for One Quarter with Postage Prepaid—1/8; Two Copies of" Gwyliedydd Newydd" for One Quarter with Postage Prepaid— 3/3 Three, and up to 6 Copies, will be 1 sent at the rate of One Penny per Copy Upwards of 6 Copies—lOd. per Dozen. No allowance can be made for returns; and the Agent is earnestly requested to communicate with the Manager when he is in receipt of more copies than he can sell. When copies are sent to Foreign Countries, the above prices will vary according to postal charges. JSsf^No Parcels will be sent to any Agent whose Account is more than One Month overdue. ALL ORDERS TO BE SENT FOR SATURDAY MORNING EACH WEEK TP — The Manager, "New Watchman," Flint Mountain, Flint, North Wales. AT EIN GOHEBWYR. CYFEIRIER FOB GOHEBIAETH- V Golygydd, aivyliedydd Newydd Y aelii, Coed-y-Flint, Flint, Gogledd Cymru. Anfoner Newyddion erbyn boreu Iau byddant yn rhy hwyr. Ysgrifener ar un wyneb i'r ddalen bob am- ser, a phob item ar ddalen wahanol. Rhodder I'rWasg neu Press Neivs ar yr arnlen. Os yn anfon gair cyfrinacl101 rhoddwch stamp ceiniog. Os na wneir hyn rhaid ini dalu yn ddwbl. I Rh-ud i bob Gohebydd—hen yn ogystai j iie ?,v,d 1 .-a tif(Dn ei enw a'i g,f e-?'ria?t bob <ro/
BWRDD Y GOL. I
BWRDD Y GOL. I Hanes y Cyfarfod Chwarter."—Anwyl frawd, tybed nad peth yw hwn i'w drin a'i setlo yn y Cyfarfod Chwarter ei,hun ac nid yn y G. N. Ar ol yr wythnos ddiweddaf—Mae'n ofidus genvm fod y G. N. ddiwrnod yn hwyr yr wythnos ddiweddaf, afiechyd dau o'r cysodwyr barodd hyn, oblegid hyn hefyd bu raid gadael nifer o newyddion, &c., hyd yr wythnos hon.
[No title]
Mae yr Eglwyswyr yn Ceisio ceisio dychryn pobl trwy dychryn fygwth masnachwyr a'r Pobl. cyffelyb gyda boycott I\Iaelrtirfeddiannydd, a'r s agent,' a'r ffeirad a'r clochyddd. a'r warden,' a'u merched a'u gwrag- edd, a'u chwiorydd a'u cynffonwyr yn cerdded o dy i dy, gan broff- wydo- pethau ofnadwy os daw Crefydd Rydd yn ffaith. Clywais am achos neu ddau poenus iavi.n yr wythnos o'r blaen. Cofied ein cyfeillion Eglwysig y medr mwy nag un parti chware game fel hon, ac os yw y lleiafrif yn ddoeth, hwy arafant, rhag ofn i'r mwyafrif mawr Cymreig droi pwyth yn ol I Beth pe bai pob meddyg Eg- lwysig yn colli ei gleifion, a phob siopwr Eglwysig yn colli ei gws- meriaid Ymneilltuol ? Ond nid yw Ymneilltuwyr Cymru mor gul. Ceir Ficer yn Nghaerdydd yn dweud fod rhyw lenor enwog' (Sais, mi dybiwn) yn dweud, os daw y Mesur Cymreig yn Ddeddf, na fyddo iddo siarad a'r un Ym- neilltuwr byth wedyn Gwae ni! Heblaw hyn, ceir dau arglwydd Cymreig—Penrhyn yn un—yn cyn- yg boycotio'r' Brifysgol a'r Am- gueddfa Gymreig os rhoddir dim o arian y Gwaddoliadau i'w trysor- feydd! y mae'n anawdd iawn i ddyn feddiannu ei enaid mewn amynedd wrth glywed am y fath ystranciau gwirion. Y cysur yw fod y bygythion hyn, fel adar, yn sicr o ddod gartref i glwydo gyda'r nos. Y mae'r Mesur yn mynd drwodd. Gwynebu'r oil fel gwroniaid- dj na fuasai yn enill parch y wlad i'r Eglwyswyr, hell edliw na dan- nod na phriodoli drwg amcanion i neb ond gan sylweddoli mai lies diamheuol crefydd sydd yn y golwg, ac mai y fendith fwyaf gyfoethog all ddisgyn i ran \r Eglwys ei hun geir yn y cwpan sydd heddyw'n edrych mor chwerw.
[No title]
Mae y Mesur Cymreig Mw.vafrif wedi ei ddarllenyn Nhy o 84. y Cyffredin yr ail waith a chaed mwyafrif trosto o 84, Mae y mwyafrif yn un rhag- orol. Ni chaed odid yr un gair yn y ddadl y gellir dyweyd ei fod yn newydd. Mae y rhagolygon yn dda. Mae'r cynllwynwyr Rhyddfrydig hefyd yn dechreu tynnu eu cyrn atynt, ac yn cilio i'w cragen ond pobl i'w gwylio ydynt. Eithr na feddylied caredigion Mesur eu bod allan o'r coed. Mae'r cyfaddawdwyr yn brysur wrth eu gwaith. Pan ddaw'r awgrym- iadau o Dy'r Arglwyddi y gwelir maint eu dichell. A dibynwn ar yr Aelodau Cymreig i weled na bo eiddilod yng ngwersyll Rhyddfryd- iaeth nac urddasolion cyfrwys, rnedrus, llyfn eu tafod, a dylan- wadol mewn cylchoedd uchel yn cael cyfle i ddinistrio gobeithion Cymru. ————— —————
[No title]
Talodd y cynrAr-lyw- Prydasn a'r ydd Taft o'r Amerig Bregeth ar compliment pryclferth y Mynydd. dros ben i'r Seneddwyr Prydeinig dio yn ol pan oecid 'pensions' yr hen bobl a'r Deddfau Yswiriol yn pasio drwy'r Senedd. Dywedodd fod Prydain Fawr ar hyn o bryd yn troi y burned bennod ar hugain o Efeng- yl Mathew yn 'Acts of Parliam- ent." Gwir oedd y gair, ac ar- dderGhog o beth ydyw cofio y ceir mwy o hyn. Yr wythnos o'r blaen yr oedd Mr McKenna yn cynnyg gwelliantau pwysig yn- nglyn a danfon rhai o dan 21ain oed i'r carchar. Yn 1912 yr anfon- wyd pedwar ugain mil i garchar yn y wlad hon yn unig am eu bod yn methu talu y ddirwy. Cosb am dlodi yw peth felly, ac y mae yn hen bryd cael diwygiad. Darllen- wyd Mesur yr ail waith—pob plaid yn cytuno-yn darparu nad oes neb o dan 21ain oed, os gellir, i gael brand y carchar arno. Rhoddir wythnos o amser i gasglu arian y ddirwy- tleblaw hyn, gofynnir i'r eglwysi gydweithio a'r Senedd drwy bwyllgorau dyngarol, fel mai nid cosbi, ond diwygio'r drwg weithredwyr fydd mewn golwg. Nj anfonir neb i garchar am lai na i phum'ni n-rnod. Cyll llaw^er cre- adur anffodus bob hunanbarch ar 01 bod un diwrnod yn unig yn y carchar jy. 0 hyny allan teimla fod nod Cain arno Diolch am hyny o Ysbryd Crist yn y Ddeddf newydd hon. Bvdd yn effeithiol i achub llawer pf itewyn o'r tan. —
[No title]
Yn ddiweddar Delsebwy,r Ym= anfonodd Dr. neillduol' Deheudir G. N. W. Cymru. Thomas,Caer- d y d d, h y r wyddwr y brotest 'Ymneillduol I o Ddeheudir Cymru yn erbyn Dad- waddoliad o Fesur yr Eglwys yn Nghymru, at y Prifweinidog yn gofyn iddo dderbyn dirprwyaeth ar ran y deisebwyr, fel y gwnaeth o Ogledd Cymru. Dydd Iau, anfonwyd atebiad ar ran y Prifweinidog gan ei Ysgrif- enydd, yn mha un y cyfelfid y deis eb wyr at yr a tebiad roid gan Mr. Asquith i'r ddirprwyaeth o Ogledd Cymru, a'r pryd hwnw rhoddodd yn eglur mai y ffordd briodol i wneyd gyda deisebau oedd eu hanfon i Dy'r Cyffredin, fel y gall- ent ddyfod dan sylw pwyllgor y Deisebau Cyhoeddus. Dan yr amgylchiadau dywedai y Prifweinidog nas gallai dderbyn y ddirprwyaeth. Yn ol yr hyn ddywedir gan Dr. Thomas, hysbysir fod deiseb De- heudir Cymru a Mynwy wedi eu harwyddo gan 69,706 o Ymneill- duwyr, deiseb Llanelwy gan 15,321, a deiseb Bangor gan 18,197—yn gwneyd cyfanswm o 103,224—o ba rai y dywedit fod 790 yn ddiacon- iaid. -————— ————— Yr oedd y diwedd- Pensiwn Ar* weddar Arglwydd glwydd Cross. Cross, pan fu farw, yn werth 60,585 o bunau. Er ei fod yn berchen y swm anrhydeddus hwn, yr oedd er's dros ugain mlynedd yn derbyn Dwy Fil o bunau y flwyddyn o bensiwn gan y Llywodraeth, ar yr amod dybiedig nas gallai gynnal i fyny urddas ei swydd fel cyn-aelod o'r Weinyddiaeth heb y pensiwn. Y mae 40,760 o bunau wedi eu talu i Lord Cross, a digon anhawdd gwybod pa elusen ydoedd talu y fathswmiwrmorgefnog ei am- gylchiadau bydol. Y mae yr aw- durdodau yn fanwl iawn eu hym- holiadau i bum' swllt yr wythnos, a dylent fod yr un mor ofalus yn nghylch Deunaw Punt ar Hugain yr wythnos, a sicrhau na wnaed twyll. j
-PrysurI
Prysur I Ami ei ymrwymiad a IIawn ei ddyddiadur I yw Mr Tom Carrington (Pencerdd Gwyn- | fryn), Coedpoeth. Yn ystod gwyliau'r Pasg bu'n beirniadu »yn Machynlleth (y I Groglith), Talsarnau (y Sadwrn), Cerryg- ydruidion (Lluo y Pasc), Mynydd Bach, Aberystwyth (dydd Mawrth).
¡Synod Daiaethci Diabych.…
Synod Daiaethci Diabych. 1 Anwyl Syr,—Diolchaf am ofod bychan i hysbysu fod trefniadau wedi eu cwblhau i gael cheap fares gyda'r trains cyntaf dydd Iau, Mai 7fed o Fflint, Abergele, Cor\ven, Mold a'r intermediate stations mewn pryd i'r Seiat Fawr, ac i ddychwel yd yn niwedd y dydd. Ceir pob manylion yn y gwahanol Railway Stations. A ganiatewch chwi i mi ddwevd gair o rybudd pwysig i ni fel En I wad. Dywed awdurdodau y L. & N. W. Railway mai dyma y tro olaf i'r fraint hon gael ei hestyn i ni oddieithr i ni fanteisio yn briod- ol ar y cyfleusdra presenol. Apel iwn am ffyddlondeb. Danghoswn e.in bod yn allu yn y tir. Ar frys, D. DARLEY DAVIES. I
-i Y GOFYNIADAU AR Y "FWNC…
Y GOFYNIADAU AR Y "FWNC DAN III SYLW." I. Paham yr ydych mor awyddus am i'r byd wybod vnghylch gwybodaeth (neu I anwybodaeth) ddynol Iesu Grist ? A. (a) Er dangos nad oes gennym Efeng- yl YmgnawdoJiad gwir heb'gvdna?-'d | fod terfynau i vvybodaeth ddjhci Crst. (b) Er dangos mai nid ein rhagfarnau ni sydd i ffurfio'r Athrawi ieth am be ddylai'r Ymgnawdoliad fod ond ffeith- iau syml y Testament Newydd am Grist. II. Pe gwyddem i berffeithrwydd yr oil yn ei chylch, pa wahaniaeth a wnai liynnv i atlayddiart i, pwlpud y cwynwch chwi yn ei gylch ? A. Yn ol Paul, yr Ymgnawdoliad ydyw prif gymhelliad ein crefydd, a pho fwyaf a allwn ddeall am hunan -ddar- osiyng Iad Duw yng Nghrist, mwyaf oil o'i gariad a welwn, a'r cymhelliad cryfaf i ddynion droi at Grist yw hun- an-aberthol Duw. III. A ydyw'ii angenrheidiol gwybod ynghylch Ei ddyndod neu Ei Dduwdod mewn trefn i achub pechadur ? A. Y ddau, gyda'u gilydd, mewn un Per- son rhyfedd. IV. Beth sy'n anhebgorol angenrheidiol i'w wybod mewn trefn i gadw pechadur ? A. Adnabod y gwir a'r bywiol Dduw a'r Hwn a anfonodd Efe-Iesu Grist, ac adwaen gras ein Harglwydd Iesu Grist, yr Hwn a ddaeth er ein rnwyn ni yn dylawd fel y'n cyfoethogid ni trwy Ei dylodi Ef. V. A ydyw'n bosibl yn derfynol pender- fynu'r pwnc dan sylw? A, Ydyw, cyn belled ag yr arweinir ni gan ffeithiau'r Testament Newydd am Grist, a dim pellach. Ni all nef na daear ddisgwyl rhagor oddi- wrthym. VI, Onid ydych chwi ac eraill yn rhoddi mwy o bwys ar draddodiad neu ddiwin- yddiaeth ddynol, nac ydych ar arwein- iad yr Ysbryd Glan? A. Rhoddwn y pwns, ar v portread a roddes yr Ysbryd Glan i ni o Grist yn yn yr Efengylau, a gwedjiwn am ol- euni i'w bregethu fel y mae yno, ac nid fel y dylai fod mewn rhagfarnau dynol. VII. Yr ydych yn ddigon gonest ac ag ored i addef nad ydyw gallu a dylanwad y pwlpud yr hyn y dylai fod, beth yn eich barn chwi ydyw'r rheswm am hyn? a beth ydyw y feddyginaeth? A. Ydwyf. Diogi diwinyddol a mater- olaeth aflednais yr oes. Dychwelyd yn ol at Dduw a delfrydau ysbrydol, a mwy o feddwl gweddigar uwchben y Gair dwyfol, Abergele. JOHN KELLY. Ebrill 21ain, 1914. O.Y.—Clywaf mai M C. yw awdwr y gof- gofyniadau anaeddfed hyn. Os try i Ragymadrodd y "Duw-Ddyn" gan y diweddar Barch Thomas Charles Ed- wards, D.D.,—un o ddiwinyddion grym- usaf ei enwad yn ei ddydd, gwel y geiriau hyn o'i eiddo:—"Y mae y traethawd hwn yn cynwys y syniad f.od y Mab wedi ymwaghau o'i hollwybod- aeth am dymhor ei ddarostyngiad ac felly fod darllenwyr y Beibi at eu rhyc d- id i farnu nad ydoedd y Gwaredwr, tra •~ar y ddaear, yn proffesu gwybod dim am awduriaeth y Salmau, neu amser rhoddiad y Ddeddf, mwy nag a wyddai unrhyw Iddew duwiolfrydig a eallus ei oes." A pha ynfytyn a ddywedai fod y sant a'r ysgolor hwn yn rhoddi mwy o bwys ar draddodiad neu ddiwinyddiaeth ddynol nag ar arweiniad yrYsbryd Glan. V J. K.
! B YCHANU CRST.
B YCHANU CRST. Mr Golygydd,- Y mae gennvf air neu ddau y carwn eu dweyd wrth ddarllenwyr j y G.N. vn^awr, er nad ydwyf yn barnu yn ddoeth i geisio parotoi ysgrif ar y pwnc erbyn y Gwyliedydd nesaf. Yn un peth, y mae yn syn gennvf i J. K. gymeryd ei an- esmwytho i'r fath raddau fel ag i anfon math o attodiad i'w ysgrif ffaenorol, gan i chwi wneud yn hysbys trwy gyhoeddi fy noayn. fy mod yn parotoi ysgrif i fod yna yn brvdIon erbyn y Gwyliedydd hwn. Ymddengys petff fel yna, ac du J. K., diprn yn afreolaidd i mi, a dweyd y lieiaf. Os oedd arno eisiau rhoi rub i'r Gwr o Beaumaris, 'yn sicr nid oedd angen a in anfon trwy Birmingham mewn trefn i wneud hynny. Yn ol fy syniadau i am y modd gwreidd- iolaf i ymddwyn mewn cysylltiad o'r fath, buasai yn teiiyngu mwy o edmygedd trwy gyfeirio gair neu ddau yn unionsyth at y gwr hwnw ei hunan oherwydd' nid oes cynghrair o gwbl rhvngwyf fi a Mr D. Thomas. Nid oedd germyf wybodaeth yn y byd parlhed pwy ydoedd. Yn ail, gair o gyfarwyddyd i rai o ddar- llenwyr y Gwyliedydd Newydd i wneud eu goreu i ddeaH ysgrifau y rhéti a ysgrifenant ar y mater mewn Haw—" Bychanu Crist." Dywedais rhai am fy mod yn sicr yn fy meddwl fod yna nifer luosog yn darilen y Gwliedydd nad oes arDvnt angen am gyf- arvvyddyd gennyf n. 1. Cedsvch yr ysgrif gyntaf o eiddo J.K, wrth law pan yn darllen yr ysgnfau di- lynol, canys o bono y cododd yr anghy- tundeb, 2. Ceisiwch ohvg glir ar y seiiiau y bu'il-, N-ii eU T),z-Clfi. ? Gwerth v rhesymau^a ddyg y naill a'r Hall dros eu syniadau. 4. Sylwch yma fod J.K. yn gofyn am adnodau i brofi hynj^na a hynacw mewn na a h?,nacw mewri cysylitiadau na ddylai ofyn am danynt o gwbl—naegis ynghylch cwestiwn yr lesu, parthed pa !e dodwyd corph Lazarus. Obiegid rhaid iddynt gydnabod na wydd- ent, ac nad ydynt eto yn gwybod i ba bwrpasy gofynodd Crist y cwestiwn yna. Pabam gan hyny 'y bu. iddynt feiddio dweyd ei fod yn arwvddo ei fed yn an- wybodus? Chwi welwch yna y math o resymeg na ddeii bwysau ceiliog-rhedyn.' Ni ychwanegafyn awr; arhosaf i weled beth fydd yn y G. N. nesaf, gyda dweyd fod genyf gryn dipyn i'w ysgrifenu eto am y Duw vmddanghosodd yn y cnawd, a'r Drindod fendigedig. Yr eiddoch. Birmingham. W. RICHASDS. Ebrill 22ain, 1914.