Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
At elm Gohobwyr. I Cm. 1 R? POB GOKEBIAETH— V Qolygydd, Gwyliedydd Ne wydd, Y Oelli, Coed-y-Flint, Flint, aogiedd Cymru. BWRDD Y GOL. "BLOCS."—Bydd yn Ilawen gennym gy- hoeddi coiofa goffa am y brawd HUCU?,c.1 a nodvycii; ond am y bloc rhaid i'r cyfeillion eu hunain dalu am y cyfryw ygost ydyw 5/6. Hefyd bydd yn well i chwi anfon y photo i ni, fel y gallwn gael bloc vn gyfaddas i bapur a lied colofn yG.N, BARDDONIAETH YMADAWOL.—Rhoddwn le i'r oil o'r rhai hyn yn eu tro. YN EIN NESAF.—Llythyr o Arabia Llyth- vr o Saloniea Tregarth; Rhiw. CYFARFODYDO YMADAWOL—Ymdreched ein gohebwyr fod yn fyr a chryno er mwyn i bawb gael chance. Cawsom rai adrodd- iadau fuasent yn llanw tudalen. T. LLOYD, PENRHYN.—Anfoner at Mr W. J. i Evans, County School, Abergele, a chewch bob hysbysrwydd. ALLAN o DDXFFYG GOF6D. Tiedegar Ferndale. HY HWYK—Mountain Ash Caerdydd At Eia Doskrthwyr. I APfEL DMfi. Y mae cryn gant o'n dosbarth- wyr eto heb dalu eu cyfrifon chwarterol: a gawn ni yn daer iawn erfyn am eu sylw caredig 8, y mater. Yr ym yn gorfod talu yr argraffydd yn fisol, ac mae'r gost, oblegid pris y papur, a tholl ychwanegol y llythyrdy, yn drwm iawn. Yr oedd y biliau yn y parseli ddechreu y chwarter, Ac os oes rywrai trwy amryfus- edd heb eu derbyn, byddwn ddiolchgar am air. Cwyna amryw o'n dosbarth- wyr fod rhai derbynwyr yn hwyrfrydig a difeddwl ynghylch talu. Byddwn yn ddiolchgar iawn am help pawb fel y gallwn eto glirio ein ffordd y mis hwn a,r niis nesaf.
NODIADAU WYTHNOSOL. I
NODIADAU WYTHNOSOL. I Effeithiau Rheoti y Fasnach- Y mae ffigyrrau wedi eu cyhoeddi yn ymwneud a swm y diodydd meddwol a yfwyd yn ystod y chwe mis wedi gyfyngiadau Bwrdd Rheoli'r Fasnach Feddwol fod mewn gweithrediad. O'u cymharu a 1915, y maent yn darawiadol; ac yn arbennig yn hanes trefi mwyaf Lloegr ac Ysgotland. Amyrhan- ner cyntaf o'r flwyddyn ddiweddaf ceid fod 522 o bersonau wedi eu heuog-farnu amfeddwdod yn Glas- gow, tra am y chwe mis cyntaf o'r flwyddyn bresennol y mae y rhif wedi disgyn i 299. YriLiverpool disgynnodd o 207 i 107; ac yn Edinburgh o 120 i 79. Am y chwe mis cyntaf 0 1915 swm y cwrw y codwyd toll arno yn Lloegr a Chymru oedd 11,439,306 o alwyni am y chwe mis cyntaf o. 1916 yr oedd wedi disgyn i 10,782, 533 o alwyni. Ceir fod yr achosion o delirium ¡ tremens wedi lleihau igryn radd- au yn ystod y chwe mis diweddaf. Cesglir oddi wrth yr yr ystadeg-J au fod y genedl yn dyfod yn fwy sobr, a phriodolir hynny i'rcyfyng iad mewn cyfleusterau, a'r treth- jj iant ychwanegol. Or ochr arall, haerrir os oes llai o bersonau yD cael eu dwyn ger bron y llysoedd, j a llai o feddwon i'w gweled ar hyd yr heolydd fad mwy o ymyfedyn 1 myned ymlaen yn y tai. Yn wir, dywedaf cadeirydd cyfarwyddwyr j cwmni o fragwyr y dydd o'r blaen fod rawy o gario diod i'r tai yn awr er pan y mae y Bwrdd Llywodr aethol wedi dechreu ar ei waith. Pa faint o wirionedd sydd yn yrj haeriad hwn nid oes model gwyboo i eto. Wrth gwrs, y mae yn naturioi I. i'r bragwyr daflu pob dirmyg ar y! Bwrdd Canolog a'i waith. j —.———
[No title]
Ymhlald dwaharddiad. Fel y gwyddis trefnwyd i gym j eryd enwau personau o blaid gwa- hardd gwneud a gwerthu diodydd; meddwol yn ystod y rhyfel ac am j chwe mis o amser ar ol hynny, ac i gyflwyno yr enwau mewn deiseb i'r; Prifweinidog. Ceir fod y derbyn- iad roddwyd i'r ddeisebvmhell P, hwnt i ddim a ddisgwyiid. nr wyddwyd hi gan bob dosbarth o bobl-esgobion a gweirtidogion, swyddogion Llyngesol a Milwrol, aelodau Seneddol, athrawon y Prifysgolion, meddygon a Gwydd- onwyr, a chan fwyafrif mawr o weithwyr. Yn ystod chwech wyth nos o amser yr oedd dros ddwy fil- iwn o enwau wedi eu sicrhau. Wrth gyfiwyno'r ddeiseb i'r Prif weinidog dangoswyd allan mai nid dirwestwyr yn unig oedd wedi ei harwyddo, ond rhai nad oedd a wnelont unrhyw gysylltiad o gwbl a'r achos hwnnw. Er nad oedd yr hyrwyddwyr wedi gwneud unrhyw drefniant igael enwau morwyr a milwyr, ceir fod lliaws o honynt wedi arwyddo y ddeiseb. Anfon, odd Miss Agnes Weston, o Ports- mouth, gynnifer o 1,500 o enwau morwyr o'r lie hwnnw. ————— —————-
[No title]
Y Pwyligorau Addysg. Y mae cryn siarad yn awr am addysgy dyfodol, ac y mae dau bwyllgor wedi eu penodi i ystyried cwestiwn addysg ein plant ar ol yi rhyfel. Y mae un o'r pwyllgorau, yncynnwysl5 o aelodau, yn cael ei alw yn Science Committee; y pwyllgor arall, 15 aelod eto, yn cael ei alw yn Modern Language Committee. Ond nid oes ymhlith y deg ar hugain hyn yr un Cymro na Chymraes Paham. ai am nad yw Cymru yn teimlo dyddordeb yn y pwnc? Ai am nad oes yng Nghymru neb o ddawn a gallu digon mawr ? Lie y mae yr Ael odau Cyrnreig ? Tybed na ddylid codi Ilef Cenhedloedd bychain eto. —;
[No title]
Dr. Scott Lidgett. Y mae Dr. Lidgett yn dal i 11 glochdar yn erbyn Datgysylltiad a Dadwaddoliad. Yr wythnos hon yn y "Methodist Times y mae yn ateb Dr, Massie, ac yn dra chwerw. Y mae gan Dr. Scott Lidgett, wrth, reswm hawl i'w farn bersonol ar y mater hwn ond yn enw pob rhes wm paham y dewisir y bonheddwr hwn yn Ysgrifennydd Cynghrair yr Eglwysi Rhyddion ? Ac onid pwng Cymreig yw hwn ? Y mae Dr. 'Lidgett yn uchel ei gloch am hawl- iau cenhedloedd bychan-" Charity begins at lioitie."
Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd.
Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd. Dydd Llun, Awst 28. Newydd o gryn bwys ydyw fod Itali o'r diwedd wedi cyhoeddi rhyfel yn erbyn Germani. Nid oedd hyn ond peth i'w ddisgwyl, gan fod Itali yn barod yn ymladd I a Germaniaid sydd yn myddin Awstria, a bod milwyr Itali wedi glanio yn Salonica i gydweithredu a'r cyngrheiriaid eraill yn erb?7ni Bwlgana, a'r Tyrciaid a'r German- iaid yn y rhanbarth hwnnw. Un o effeithiau y tWhoeddiad hwn fydd fod y llongau Germanaidd sydd yn lleehu yn Mhorthladdoedd Itali yn cael eu meddiannu gan Itali, ac yn ychhwanegiad gwerth- fawr at foddion cludiad cad-ddar- ? pariadau a bwydydd o wlad i wlad. j Mae y Bwlgariaid wedi cymeryd? meddiant o borthladd Kavalla, yn • nir> \egaiaiddyrhon a beitlnna 1 'r' '} e' 1 ""1' 1 i ii' Oi Qt-chyiiiinr. weddar, gollyngodd Groeg ei! gafael o'r lie pan hawliodd Bwl) garia fynediad iddi. Yn ganlynol i hyn tanbelennwyd y caerfeydd gan longau rhyfel Prydeinig. Deil ein milwyr yn Ffrainc i ennill tir. Heblaw gwthioymlaen yn agos i Bazentin le Petit ac yn agos i Giuchy, fe gymerwyd carch- arorion gan o Ffrancod a ninnau ddydd Gwener a ddydd Sadwrn hyd i'r nifer o 1,150. Ymddengys fod y Germaniaid. wedi newid eu cynllun yn ddiw- eddar mewn canlyniad ir ffaith fod cynnifer o'u milwyr yn ildio eu hunain yn garcharorion. Oher: wydd prinder swyddogion, arferai yr awdurdodau eu gorchymyn i gadw yn ol, mewn diogelwch cydmarol. Yn awr gorchymynir iddynt aros gyda'r dynion, ac arfer pob moddion gorthrechol er rhwystro iddynt roddi eu hunain i fynu. Nid yw hyn yn 11 wyddiannus bob amser, ac adroddir am gwmni o Germaniaid yn ddiweddar yn ildio eu hunain i'r Warwick's ar ol saethu eu swyddog a geisiai eu rhwystro. Un o effeithiau y cynllun newydd ydyw ein bod yn cymeryd mwy o swyddogion ar gyfartaledd yn garcharorion. Dywed morwyr o wledydd an- mhleidgar sydd wedi gweled Zep= pelins ac hefyd long awyrol arwydd Prydeinig, fod yr olaf yn llawer haws eu trin, yn codi yn uwch, ac yn gyflymach. Mae rheswm dros gredu y bwriedir hwy fel "llygaid i'r llynges. Dydd Mawrth. Y newydd pwysig sydd heddyw yn llenwi colofnau y newyddiadur- on ydyw fod Rwmania o'r diwedd wedi tori ei anmhleidiaeth hir, ac wedi cyhoeddi rhyfel yn erbyn Awstria Hungarl, a bod Germani o'r ochr arall wedi cyhoeddi rhyfel yn erbyn Rwmania. Cydnabyddir yn gyfiredinol y bydd effaith hyn yn fawr ar gwrs ac ar barhad y rhyfel. Ar hysbyslenni rhai papur- au awgrymid y golygai fyrhau chwe mis ar y rhyfel. Goreu oil os gwna. Er nad yw y fyddin yn fawr o'i chyferbynnu a'r rhai sydd yn barod ar y maes, rhyw 600,000 y mae yn debyg, eto mae cymaint a hynny o wyr wedi eu uysgu yn dda, ac yn bigion dynoliaeth eu gwlad, yn aHn, pwysig. Mae agos yn hanner cymaint ag sydd gan y Rwsiaid yn gwynebu Awstria Hungari yn yr adran lie y mae. wedi ilwyddo mor dda yn y misoedd diweddaf. Ychwanegu gwaith R wmania yn cyhoeddi rhyfel 500 o filltirojedd at y linell fydd gan y gelynion i'w hamddiffyn. Y cwes- tiwn ofynnir yn awr ydyw, beth a wna Groeg? Mae yn anhawddach o hyd iddi hithau gadw allan o'r helynt. Anerchid arddangosiad ihawreddog gan y cyn-brif-weinid- og Venizelos dydd Sul. Yr oedd 50,000 o bobl yn bresennol. Dyw- edai fod y brenhin wedi cael ei gamarwain gan ei gynghorwyr, a chan y swyddogion milwrol, y rhai a dciywedent y byddai Germani yn rhwym o fod yn fuddugol. Cyn- ygiodd fod comisiwn yn cael ei ffuriio i osod yr olygwedd gymerid ganddynt gerbrop, y brenin, ac i hawlio etholiad cyffredinol. Yr oedd brwdfrydedd y dorf yn enfawr. "u ( .T'erclier Mae y tywydd drwg y avddiaii diweddaf wedi peri mai ychydig ymladd sydd ar y maesydd rhyfel yn Ffrainc, ond deil y cyflegraii i boeri tan at eu gilydd, ac ar y safleoedd pwysicaf yn eu cyrraedd.. Ar y tu dwyreiniol i bentef Fleury, enillwyd peth tir gan y Ffrancod. Dywedwyd amser yn ol, os byddai y Germaniaid yn gweled eu hunain yn colli mai yr arwydd cyntaf fyddai. fod y cadlywydd yn cael ei ddiraddio. Heddyw y mae hynny yn ffaith. Mae y Cydfridog Falkeustayix wedi ei symud, a'i roddi at orch- wyl arall. Mae cyfres o erthyglau yn ym- ddangos yr wythnos hon o waith Alfred Noyes, yn clirio peth o'r dirgelwch pa fodd y mae y wlad hon yn cadw y mor yn rhydd o'r llongau tanforawl Germaniaid. Nodedig o ddyddoroi ydyw ei ddisgrifiad o'r rhwyd haearn, gan milltir o hyd, yn y mor, yr hon pan eto y Hong danforawl unwaith iddi, na ddaw allan mwy. Mae y gweithio distaw, tawel, etoeffeith- iol sydd wedi bod yn myned ymlaen yn ennyn ein syndod, ac yn, creu hyder ynom am y dyfodol.
[No title]
Y mae y si ar led y bwriedir gofyn Syr W. J. Thomas sefyll dros Dde Morgannwg fel olynydd i Mr W. Brace. Haedda Syr William bob anrhydedd y gellir ei hestyn iddo. Y mae efe mewn, gwirionedd yn gymwynaswr i'n cenedl ni yn ei lefion, ei lIen, ei thraddodiadau,, ei chrefydd, a'i phopeth goreu. Y mae Prifysgol Durham yn agor y drws bellacb i roddi teitlau di winyddol—y B.D. a'r D.D.—i frodyr y tuallan i'r Eglwys Sefydledig. Syndod fod yr Esgob Moule wedi cau y drws hwn rhyw dair blynedd yn ol. Y mae Caer- grawnt, bellach, a Durham wedi agor ddor.