Gwyliedydd Newydd

BWRDD Y GOL. R. M.—Credaf mai yr unig le priodol i chwi anfon eich ysgrif ydyw y Daily News ei hun. Llythyr agored at y Caplan A. W. Dav- ies.-Diolch,byddy-Leinrhifynnesaf. Allan o Ddiffyg Gofod.—Colofn yr Ef rydydd Beiblaidd Mostyn; Ashton in Makerfield Golborne, Lancashire; Betws Abergele Oakfield, Lerpwl; Penmaeamawr Aberdar Clydach Yale Colwyn Bay.

NODIADAU WYTHNOSOL. Teterati Qweithwyr Rwsia. Cynhelir Cynhadledd o'r Cyngrheir iaid yn Paris yn fuan, ac y mae Pwyll- gor cyffredinnol Cyngrhair y Milwyr a'r Gweithwyr yn Rwsia wedi cytuno fod y eyfarwyddiadau s,y'n canlyn i gael eu gosod o ftaen y GyBhadlStfil gan eu cynryoliidlydd hwy,M. Skololeff: (1) Germani i adael pob tiriogaeth Ewsiaidd, ac i roi hunan-lywodraeth i Daleithwyr Pwýll, Lithuanian a Lettish. « (2) Hunan-lywodraeth i Armenia. (3) Pobl AlsaceLorraine i gael penderfynnu trwy bleidlais deg, heb unrhyw ymyried i ba wlad i myn- nant berthyn. (4) Llwyr adfjriad i Belgium, ac lawa i gael ei dalu iddi 0 Drysorfa (iyd genedlaethol am ei cholledion. (§) Serbia a Montenegro i gael ei hadfer; ac iawn i gael ei dalu iddynt 0 Drysorfa Gyd genedlaethol Serbia 1 gael llwybr rhydd i'r mor-ir Ad Viatic Bosnia, a Hezegovina i gael hunan lywodraeth. {6) Y Taleithiau yn y Balkans, yr anghytunir yn eu eylch,, i fod yn hunan-lywodraethol nes y gellir trefnu iddynt bleidleisio ynglyn ft phwy neu yiifce pa ffurf o lywodraeth, fyniia nt gaei. l' (7) Rwmania i gael ei liwyr adfer, ond y gofynnir iddi roi hunan-lywod raeth i Dobrudja, ac hefyd osod mewn ymarferiad^effeithiol y drydedd adran o gytuudeb Berlin, ac estyn f'r Idd- ewon ryddid a hawliau cyfartal i bobl eraill. (8) Hunan lywodraeth i'r rhan- barthau Italaidd yn Awstria, nes y gellir trefnu i'r bobl aliu datgan trwy bleidlais i ba wlad y mynnant berthyn. (9) Holl drefedigaethau Germani i gael eudychwelyd iddi. (10) Llwyr adferiad Groeg a Persia. (11) Pob culfor yn arwain i foroedd mewaol, yn ogystal a chamlesi y Suez a'r Panama i fod yn rhydd: rhyddid y moroedd i longau masnach- ol. (12) Pob gwlad i ddiarddel y syniad o daliadau rhyfel ymhob ffurf.

LLITH Y CAPLAN ARTHUR W. DAVIES. Nid oes gennyf fawr i'w ddweyd ellir ei ddweyd yn awr, ond gair bach am y' bechgyn. Digwyddaf fod mewn cyffyrddiad dros drd a bechgyn yr R. W.F., ddaw yn ben- naf o siroedd Gogledd Cymru. Maent yn hynod o Ion, a'u can yn llanw awyrgylch y wlad; gwelais nifer a archollwyd ym mrwydrau Gaza, maent wedi gwella yn rhag- orol, ac o dan yr amgylchiadau yn wynebu ar yr anhawsteafau anoch- eladwy yn hynod o wrol, a lion, a gwna eu Caplan waith rhagorol yn eu mysg, sef y Caplan David Wil- liams, Aberystwyth a'r un modd deallaf y gwna y Caplan Edward Jones, o'r Rhyl, ymysgi adrannau ef. Yn y lie yr ym yn awr, mae'r awyrgylch yn llawn o'r ysbryd Cymreig a'i ddoniau mae yma dalent, ac yn wir athrylith, ond gresyn eu bod yn agored i ddinistr a difrod rhyfel. Mae yma lanciau ardderchog yn y llecyn hwn o'r Gogledd a'r De, medrus tuhwnt, a gadewch i mi ddweyd a werth fawrogant bregeth, a dweyd y lleiaf, yn ogymaint a chyngherdd. Mae yma adrannau Cymreig yn ffurfio catrodau y gwyr traed, y cyflegrau, y peirianwyr, yr Ambul- ance, a'r Sanitation. Bechgyn nas gall Cymru eu hebgor er mwyu y dyfodol, a bechgyn gynrychiolant bob cylch o lafur a gwasanaeth cymdeithasol. Meddai un Cyrnol wrthyf am un Private, He is a fine lad." Yes," meddwn innau, he is a graduate of one of ourUniveisities." Good gracious, meddai, wedi synu. le, firwyth llafur blynyddau o aberth er dyrchaflad gwerin gwlad a welir ar y maes heddy w. Cofiaf un olygfa drallodus: gwr ieuainc Ilednais, cerddor dlwyllied- ig, hofiai chwarae ar ei grwth y dlarnau cerddorol mwyaf llednais ac uwchraddol, ciywid ef yn fynych yn eibabel1 bach a'r llawr tywod, a'i enaid wedi ymgolli yn ei grwtli, a'r gerddoriaeth dynai ohoni. Yr oedd wedi dod a'i grwth gydag ef fel darn o'i fywyd. Arferai chwar- ae mewn "Operatic Company. Ond drwy helbul a rhuthr y symud parhaus, a r draul, dadfeiliodd y crwth, ac yr oedd ei ofid fel gofid mam wedi colli ei phlentyri. A dyma'r to sydd yn y rhyfel erch hon-htifen gwlad, ffrwyth oesauo lafur ac aberth Wei, dyma ft wedi crwydro oddi Svrth fy nhestrn, Gair am y Wadi Guzzeh," neu "Afoa Gaza" fwriadwn ei roi. Wel, y Wadi Guzzeh": ystyr "Wadi" ydyw gwely afon. Mae gwely yr afon hon yn bur sych yn yr haf, er y treigla drwyddi lif ysgafn, es mwyth, arianaidd. Ymdroella y gwely fel neidr drwy y gwa- hanol fryniau o dywod, mae ambell adran o honi yn bur was- tad, fel prin y gwelir symudiad yn y dwr; ond mewn rnannau eraill mae'r ddisgynfa yn bursydyn, fel y rbuthr y dwryn fuan achyflym i gyfeiriad y mor. Gel wir un cwr ar ai glan yn "Shellal, ac ystyr y gair 'Shellal gaie Shellal Ývv disgynfa. Fe dardd y tu ucha i Khalassa, tref adfeiliedig Byzantaidd. Porthir gwely yr afon yn bennaf a Ilifog- ydd y gaeaf, er y tyr iddi ar ei glan- nau yma ac acw ffrydiau man o grombil y tir, sydd yn sych, eras. ac agennog dylifa dros ei glannau o'r braidd, a'r pryd hynny tyf yr hirweilt glas, a thrwy lafur cnydau pur deg o haidd, felly yr. oedd y wlad o'i deutu tua mis Mawrth. Ond mae y tir hwn heddyw yn llwch dwfn, sych, gan ddylanwad y gwres, a thrafnidiaeth dynion ac anifeiliaid. Yma ac acw y mae ambell berllan wedi ei chae mewn a llwyni pigog y pren Cactus, a llwyn iawn wna hwn, maeei bigau yn hir, a chaled, a miniog er fy fy ngofid gwn hyn, canys aeth un pigyn o'r gwrych fel saeth drwy y cnawd hyd a\ yr asgwrn. Am filltir i'r tir effeithir ar y dwr gan y mor a'i lanw, mae y dwfr yn bur hallt, ond mae llecynnau yno mae y dwfr yn groyw. Mewn maIlnau mae gwely mawr llydan yr afon yn ddwfn iawn, y mae y Ilif wedi cloddio trwy y tywod a'r tir claiog a'r grai an gan ffurfio cilfachau a cheunen ydd, ag ogofeydd bar i ddyn feddwl am gartref y Tylwyth Teg. Mae'r afon wedi chwarau y pranciau rhyfeddaf a'r tir, gedy y tir mewn ambell fan fel twr uchel hen gastell, a cheir llu o dyrrau uchel ysgwar bron, yn rhedeg i gopfi main fel pyramidi'au. Yn ei chil- fachau sych llochesa ambell neidr laith a llathraidd, a'r creadur bach i symudliw rhyfedd, a'r geneugoed o bob maint, rhai tlws ffurfiol, ond eraill hyll ag hagr, a phennau mawr, a safnau llydan bron yn ysgwar. Afon a hen hanes iddi yw hon, a gwna hanes iddi ei hun heddyw. O'i dyfroedd hi y diodir miloedd o ddynion ac anifeiliaid yn y wlad sych, a chras. Chwery ran am lwg i guddio symudiadau mil wrol gan y gellir cuddio o'i mewn, rhwng ei glannau claiog, gatrodau lu, a chuddio hefyd symudiadau milwrol o safle i safle, ac mae ei glannau uchel yn gysgod i ddyn ac anifail yn fynych, rhag ergydion trwm y genedl. Bu felly yn y gorffennol, mae ei hanes yn rham antus yn ystori y cenhedloedd. Mae olion pentrefi a dinasoedd ac eglwysi jar ei glannau. Ar ei glan hi y darganfyddwyd yn ddiweddar y palmant gywrain hwnnw (Mos-, aic) a luniwyd gan filoedd ar fil oedd o ddarnaii bach llai na mod fedd scwar Q fynor amryliw, a mynor amrywliw a berthynai i gyfnod boreuoi Cristionogaeth yn nyddiau goreu y Byzantine Cons titution." 0 gyleh y llawr hwn darganfyddwyd cistiau o rhyw graig wen, loywach a chaletach na'r graig galch, joeddynt yn eirch i weddillion marwol y Cristionog ion Coptaidd, canys nid mewn eirch cladd y Mahometaniaid eu meirw, ond mewn llenni wedi ei gwau c gylch y corff. Adfeilian hen eg Iwys Gristionogol, a'r palmant cywrain, er cof am un o'i hen seintiau pennaf hi. Yr oedd yr hen eglwys ar bea bryn tywod- lyd caled, uwchlaw y waddy fawr. Bu gwely yr hen afon yn llinell amddiffynnol i hen genhedloedd sydd wedi my nd ar ddifancoll,-y llinell amddiffynol rhwng Asia ac Affrica, yr Aifft a Channan, rhwng byddinoedd Syria a,'r Aifft, rhwng Pharaoh a Iluoedd yr Hittetes, yr Asyriaid a'r Aifftwyr; a bu Gwyr y Groes (Crusaders) yn ymladd ar lannau hon yn erbyn y Saracens. Cloddiodd y Twrc ei ffosydd a'i amddiff/nfeydd ar lannau hon, a a dewisodd fannau cadarn i am- ddiffyn ei hun, cloddiodd, ugeiniau cannoedd o dyllau lloches, a mill- tiroedd lawer o ffosydd dyfnion troelliog cywrain, dewisodd y llecynnau mwyaf manteisiol, ag eto, oherwydd rhyw rheswm cudd ciliodd oddiyna dros hen Waddy arall, sydd wrth odreu bron rhai o fryniau Judea, ac yng nghyrrau hon y pabellwn ninnau yn awr. iviae'r dyfodol yn gudd i ni. Caffai heddwch groesaw enaid, eto nid prudd na chwaith ofrius y'm, mae y safle mewnIla w yn ddiogel. Gallai'r hen Waddy, o godi gwarchae i gadw y dwr yma ac acw yn ei gwely, droi y wlad i fod yn dir hynod gynhyrchiol. Pwy wyr nas gwelir eto drefi ar ei glan- nau, tiroedd cynhyrchiol, a thrigol- ion yn trigo mewn hedd, bob un o dan ei ffigysbren ei hun, ac yng nghysgod ei berllan a'i balmwydd ei hun; a Beersheba a Gaza, hen drefi rhamantus.f yn flurfio dau begwn Ilin y tangnefedd. Yj- erydr a'r og yn rhychu v-v yneb y tir er dwyn ohoni fendith- ion i ddyn ac anifail, yn He ei rhychu a'i gorddi yn llwch, gan ei droi yn anialwch. Daw, fe ddaw y dydd; mae gen- nym y ffydd hon yn y ddynsliaeth, er ei gwallgofrwydd yn awr, ac mde", gennym y ffydd hon yng ngallu yr efengvl i adfer rheswm, pwyll, a chariad i'r orsedd yng nghalon dyn. Oherwydd yr Ar- glwydd a gysura Sion, Efe a gysura ei holl anghyfanleoedd hi, gwna hefyd ei anialwch hi fel Eden, a'i diffaethwch fel gardd yr Arglwydd: ceir ynddi lawenydd a' hyfrydwch, diolch a llais can," pan ddaw dyn i'w le, a'r gallu pennaf i drin dyn, i drin ei galon, yw'r efengyl. Peth rhyfedd yw llefaru fel hyn yn swn rhuad diball ergydion, a'i diben i wasgar dinistr, dyddiau dinistr mawr, a difrod anfad, eto dyma'r ffydd f awr wrol ddyry gair yr Arglwydd yng nghalon dyn er gwaethaf y cyfan. Cofion serchog. Yr Eiddoch, A. W. DAViFs, C.F.,

Y mae adroddiad y Dirprwywyr a fu yn gwneud ymchwiliad i'r cwestiwn o at drefnu yr etholaeth- au trwy y deyrnas wedi ei gy- hoeddi Dyma'u dyfarniad o berthynas i Gvmru a sir Fvnvvv. Mon. 1 Bryche njog a Maesyfed 2 SirAberteifi 1 Sir^Caeifyrddm. 2 Sir Gaemarfon. 1 Bwrdeisdrefi Oaernarfon 1 Sir Ddinbych 2 Sir Fflint 1 Sir Forganwg 7 ir Feirionydd 1 Sir Fynwy 5 Bwrdeisdrefi Newport 1 Sir Drefaldwyn. 1 Sir Benfro 1 Bwrdeisdrefi Cymreig:— Caerdydd 3 Merthyr, 2 Rhondda 2 Abertawe. 2 Bydd yr oil o Gymru fellv dan 35 o seddau gyda chyfartaledd pobl- ogaeth o 72,099, yn erbyn 34 o seddau a chyfartaledd poblogaeth o 71,163 ar hyn o bryd.