Gwyliedydd Newydd

OAKFIELD, LERPWL. I Yr oedd cyfeillion Oakfiold yn falch wrth weled y brawd Owen Jones (Myn- tbo) yn ein plith unwaith eto ar fur lough.' Yr oeddym yn llawenhau wrth ganfod ei fod wedi cael ei ddyrchafu i fod yn Sergeant, ac yn gwisgo y M.1\1. am ei wroldeb ar faes y frwydr. Dyma'r ail o aelodau Oakfield i'w hannill. Yr oedd y plant wedi bod yn edrycb I ymlaen at dydd Llun, Rhagfyr 17, am fwy nag un rheswm-. Yn y prydnawn rhoddwyd te ac amryw ddantsithion iddynt gan Mrs Emily Hopkins. Ar ol te cafwyd cyfarfod cyhoeddus hynod o ddyddorol, o dan lywyddiaetb Heber H. Chambers Yr oedd y plant wedi bod wrthi yn ddiwyd, o dan arweiniad Miss M. J. Roberts, yn parotoi gogyfer a'r achlysur. Cafwyd canu ac adrodd gan y bob! ieuainc oedd yn dangos yn amlwg ol Ilafur Miss Roberts; a chafwyd gwasanaeth Miss Eilonwy Simon ar y berdoneg. Yn ystod y cyfarfod hwyrol cafodd bron bob plentyn rhodd Nadolig gan Mrs Hopkins. Gan fod elw y cyf- arfod hwyrol yn myned at achos mor deilwng, sef anfon rhoddion i'r Milwyr a'r Morwyr ynglyn a'r eglwys (heb son am gefnogi y plant yneu hymdrechion), yr oeddym yn disgwyl gweled mwy o'r swyddogion y l!c yn bresennol. Diolch- wyd i'r cyfeillion gan y Parch Isfryn Hugbes ac Ap Heli. Cafwyd casgliad » sylweddol. Dymuniadau gorou'r tymor i holl dderbynwyr y Gwyliedydd Newydd. 0 11 YR BEN. ESGOB. I

QUEENSFERRY. I Dan nawdd yr Eglwys Wesleaidd Gymraeg cynhaliwyd cyngherdd liwydd- iannus yn neuadd y pentref er budd y bechgyn o'r eglwys sydd yn y fyddin. Anfovnwyd iddynt roddion Nadoiig a lonna eu hysbryd. Methodd Mr Joseph Benn, y cadeirycld penodedig, a bod yn bresennol, ond danfonodd rodd i'r drys- orfa. Cymerwyd ei le gan Mr James, Rose. Cafwyd cynbuliiad rhagorol, a chyngherdd ilwyddiannus talentau lleol yn bennaf. Diolchwyd yn galon- nog i'r oil, ar ran yr eglwys, gan Mr Thomas Jones, Sandycroft. GOH.

BAGILLT. Swn prysurdeb mawr sydd ym Meth- ania, y gweithwyr yn ganhau a harddu y capel, a'r chwiorydd a'r brodyr wrthi a'u holl egni yn darparu ar gyfer y Sale a Xmas Tree dydd Nadolig. Mae'r amser yn fyr, ond mae gan y bobl galon i weithio, a choronir eu bymdrech a llwyddiant yn ddiau Mae Capei Mawr Bethania yn gyflym ddod yn deml hardd.

OPENSHAW, MANCHESTER. Nos Sadwrn, Tach. 24, cynhaliwyd cyngherdd Ilwyddiannus- Oadeiriv^yd gan W. Williams, Ysw., Leeds. Gofal- wyd am y rhaglen gan Mr R. M. Wil liams, Hard man Street. Rhwng yrelw oddiwrth weithiant y tocynau, a rhodd y Cadeirydd, disgwylir y bydd y swydd- ogion yn alluoq i dalu'r gyfran olaf o'r Loan, a diweddu'r flwyddyn a'n haddol- dy yn glir oddiwrth faich dyied. I Y Sul dilynol gwasanaethwyd gan y gwr caredig o Leeds yn ein puipud, ac yr oedd cystal yno 'ag yn y gadair. N OMIS. I

MANCHESTER. I Yn Milton Hall, Deansgate, Tacb. 9, cynhaliwyd cyfarfod o'r Gymdeithas Genedlaethol, dan lywyddiaeth Mr E. H. Rogers, Stockport. Yr oeddym wedi cael addewid y Parch Gwylfa Roberts, Llaneili, i roddi darlith ar Williams, Panty celyn," ,ond siomwyd ni oherwydd gwaeledd iophyd. Yn yr argyfwng daeth tri wyr galluog i'r adwy Parch M. Llewelyn yn traethu ar Fywyd y Per- ganiedydd; y Parch J. H. Lloyd NVil- liams, B.A, ar Ddiwinyddiaeth ei Emynati"; a'r Paich John Felix ar Farddoniaeth Pantycelyn." Canwyd yn ystod y cyfarfod rai o emynau y Per-ganiedydd, a chyfeiliwyd gan Miss Gwladys Roberts, Hanwood Street. Diolchwyd gan y Parchn. Robert Wil- liams, Pendleton, a J. Ellis Williams. Cawsom noson dda. Rhagfyr 7, yn yr un Neuadd, dan ly- wyddiaeth Mr J. H. Evans, cawsom ddarlith ragorol gan Hew Tegid, Ban- gor. Ei destun oedd "Pennod yn Hanes Cymru." Aeth ar linellau addysg yng Nghymru o'r amserau boreaf, ac yn ol- rhain hynny hyd ein dyddiau ni. Yr oedi yn hynod ddyddorol ac addysgiad ol. Mae y darlithiau hyn yn alluog, ac yn foddion diwylliant i'n pobl. Yr ydym yn cael cynhuliiadau da. Diolchwyd gan Mri vV. Jones a J. E. Lister. J. E. L. I

CLATTER. I Y mae Mr Joseph Jones, mab y Wes- leaid ffyddlon ac adnabyddus, Mr Wm. Jones, mewn ysbyty yn Lerpwi. Coll odd ein cyfaill ieuanc ei goes yn y rhyf- el yn Ffrainc. Da gennym ei fod yn gwella. Llawenydd fydd yn nheulu Mr Wm. Jones pan ddaw Joseph adre, oblegid fel y dywedant, or ei anaf, y mae bywyd yn werthfawr. Llawenydd mawr i ni yw gweld teuluoechl yn dal mor gryf o dan y profedigaethiu. Drwg -ennym am waeledd Mr 'Evan Jones, Neuadd Newydd. Mae ar ei wely cystudd er's wythnosau, ond yn dioddef yn dawel, a gwen, hapus bron bob amser ar ei wyneb. Carem ei weld wedi cael adferiad GOH. I

GAIR 0 DREFFYNNON. I Nos Fercher diweddaf traddodwyd darlith ardderchog o dan nawdd Cyngor yr Eglwysi Rhyddion, yng nghapel y Piesbyteriaid Seisnig, gan y Parch. Idwal Jones, Rhos, ar Williams, Pant- ycelyn. Mr R. Gwespyr Jones ydoedd y cadeirydd, a cbafwyd rhagair rhagorol ganddo. Yn ddiau bydd galwad mawr ar y ddarlith hon. "Noson gyda Ficer Pritchard ydoedd testun darlith hynod ddyddorol ac add;sgiadol, a'r hon fwynhawyd yn fawr gan gynulleidfa liosog.. Y darlithydd ydoedd Mr D. D. Jones, Tudno Villas. Cadeirydd, y Parch. Octarius Rees, Ficer, Bagillt. Cynhygiwyd pleidlais o ddiolchgarwch gan Boawr Dr Oliver, cefnogwyd gan Bonwr D. Meurig Jones, a chyfnerthwyd gan Bonwr J. M. Edwards, M.A., a'r Ficer. QUILSYN.

TALSARNAU. Bore Mercher, Rhagfyr oed, bu yrna briodas hapus. Y deuddyn dedwydd ydyw Miss Jennie Evans, merch Mr a Mrs John Evans, Rbiw," Talsarnau, un o'r teuluoedd ffyddlonaf yn Soar-Mr Evans yu swyddog gweithgar yno—a Mr John Griffith, mab Mr a Mrs Griffiths, Tan Arlee, Llanbedr. Gwas- anaethwyd ar y briodasierch gan ei chwaer, Miss Laura Evans; a chyfaill y priodfab oedd Mr Roberts, Abermaw. Rhoddwyd y cwlwm diddakd gan y Parch J. R. Roberts, ym mhresenoldeb Mr J. Bennett Jones, y Cofrestrydd, a rhoddwyd y briodasferch gan ei thad. Cafwyd gwledd ardderchog, a phwy a'i baeddai n fwy i ddathlu en priodas na phrriodfab dreuliodd naw mis yng nghai- edi'r frwydr yn Ffrainc. Dymunwyd yn dda i'r par ieuaine gan y Gweinidog, Mr Bennett Jones, ac eraill; atebwyd yn ddoeth a phwrpasol gan Mrs Griffiths. I Yn hwyrach ar y dydd ymadawsant am Lleyn i dreulio eu mis] mel,' ond deallaf fod y gwr ieuanc wedi dychwe-, erbyn hyn i'r fyddin. Nawdd Duw fyddo drosto, a pbrysured yr adog y caiff ddod yn ol at ei briod ieuanc hawddgar. r AMICUS. I

TRINITY ROAD, BOOTLE. I Eleni ydoedd y pedwaredd flwyddyn yn olynol i Mr W. 0. Jones ddod i eglwys Trinity Road. Pregethodd y Sabbotb olaf yn Hydref ddwy waith gydag arddeliad a nos Lun traddododd ei ddarlith newydd ar y testun Dis- tawrwydd." Credwn mai dyma'r waith gyntaf iddo ei thraddodi, ond cafodd hwyl anghyffredin. Darlith benigamp, ae elfennau mynd ynddi. Cawsom gyn- ulleidfaoedd cryfion r feddol llan mwy o bobl y Sabboth na'r blynyddoedd cynt, a chaed cystal os nad gwell cyn- hulliad nag erioed i'r ddarlith. Derbyn- iwyd elw sylweddol iawn. 'Does aim ewestiwn nad yw W.O. yu tynnu'n Bootle. GOH.

GORE STREET, MANCHESTER. Y Gymdeithas-—Nos Iau, Rhagfyr 6ed, cafwyd Ymgomwest o dan ofal y bobl ieuaioc. Yr oedd y trefniadau yng ngofal Miss Marie Roberts a Mr Idwal Roberts. Cafwyd te da a chyngerdd I rhagorol. Llywyddwyd gan y Parch, 1. Felix. Canwyd penhiliion gan y cor yn dal perthynas ag aelodau a pwyllgor, I a cafwyd adroddiadau campus gan Misses Gladys Whittaker, ac L. Roberts. Oanwyd penhiliion o gyfansoddiad Mr' B. Davies ganddo ef a Mr Robt. Tenkins, a mwynhawyd hwynt yn fawr. Canodd Miss Blodwen Jones yn swynol, yncael ei chynorthwyo gan gor o'r plant. Yr item olaf ar y Rhaglen, ond nid y Ileicif, oadd y Rag Dolls' Dance," gan chwech o fercbed ieuaine, wedi eu gwisgo yn niwyg Rag Dolis ac yn cael ou caria ar y stage gan y" Showman." Yr oedd pawb yn teimlo ein bod wedi cael noson dda, a chychwyniad da i'r Socials." Nos Lun, Rhagfyr 10, cafwyd noson ddefosiynol. Y mater oedd Ymgyseg- riad," ac agorwyd yn fedrus gan yr Is Lywydd, Mr Robt. Jenkins, a hawdd oedd gweled ei-fod wedi gwneud parato- adau helaeth. Mwynhawyd ei araeth yn fawr. Siaradwyd gan y Llywydd, Parch J. Felix, ac amryw eraill.

HANLEY. Dydd Sul, Bhagfyr y 16eg, bu Mr W. Richards, Birmingham, yn pregethu yn y boreu a'r hwyr i Wesleaid Cymrei y lie uchod. Pregethodd yn y boreu ar "undeb Cristionogol cyflfrediiiol, a seiliau ei sylwadau ar awdurdoa gvveddi i. l ?,;eddi fyth-gofittdwy yr Arglwydd Ist>u Grist, Y rhan a gymerodd yn dsstun yw y 21aip, yn yr xvii o Efaagyl loan, Fel y byddont oil yn un, &c.—"fel y credo y byd mai tydi am hanfonant i." Dywed- ai yn groyw iawn mai dyna yr undeb a ddylai ga-el ein sylw blaenaf, a tnwyaf arbennig. Er hynny ni ddywedodd y dylid gwneud i ffwrdd a'r gwahanol, enwadau. Ond yr oedd yn sicr y dylai fod undeb cyffredinol yn agosach at galon pob enwad nag un blaid grefyddol. Nid undeb cydrhwng Odstionogion un wlad wnai'r tro, meddai, ond undeb tyn I cydrhwng Cristionogion pob gwlad a'u gilydd. Canys dyna yr hyn y gweddiai lesu Grist am dano, ac nis gall ei hawl- iau Ef ar y rbai a'i proffesant fod ddim yn llai- Credai yn sicr hefyd, pe buasai undeb teiiwng cydrhwng Cristionogion y byd a'u gilydd, na fuasai modd i'r rhyfel presennol ddigwydd. Oblegid buasai gwleidyddwyr pob gwlad yn gwybod nad gwyw disgwyl i weisiou yr Ar- glwydd lesu gymeryd ochr un wlad a fuasai yn eu dwyn i ddinistrio bywydau eu gilydd. Beth am orchymyn newydd yr lesu heddyw? Dyma fy ngorchymyn i, Ar i chwi garu eich gilydd fel y cerais i chwi'' Yn yr hwyr, pregetbodd Mr Richards ar y geiriau hynny a lefarodd Pilat wrtb yr Iuddewon, Pa beth gan hynny a wnaf i'r lesu, yr' hwn a elwir Crist ?'' Sylwodd ar yr adran yna yn y modd a ganlyn Fod y cwostwn yna yn gwestiwn i bawb. Fod yn rhaid i bawb ei ateb. Ac fod cadweijligaeth enaid pob un yn dibynu ar yr afcebiad a roddir i'r gofyniad tra phwysig yna. Ond nid oes ofod i fanylu ymhellach.

PENIEL, FLINT. Pregethwyd yng Nghyfarfod y Nadol- ig eleni gan y Parchn. R. W. Davies, Seacombe, a W. 0. Evans, Porthmadog. Cafwyd odfeuon a hir gofir. Er dued y dyddiau, yn ddios bu'r efengyl a draeth wyd yn all-u-Duw i dawelu meddwl, a lliniaru poen llawer calon ysig. Yng- ^anol yr hadledd hwn, diolch am efengyl a rydd dangaefedd i ddyn heddyw, ac a ddyg yn y man dangn- I efedd i fyd cyfan. Bendith Duw ar y cenhadon au cenadwri. i •

j ABERDAR. Nos Fawrth cynhaliwyd cwrdd croeso i'r milwyr Eddie Lewis, Ivor Davies, ac I Edward Morgan-tri llanc o Seion sydd yn y fyddin. Wedi cael pryd ysgafn o ymborth, cafwyd adrodd gan Olwen Jones, Nansi Megan Lloyd, Idris Morgan, Thos. Morgan, John Griffith, a Morgan Watkins canu gan Glymi Williams, Katie Lewis, Meiriona Lloyd, Iris Williams, John Parry Williams, H. Lloyd (Ap Hefin), JobnGriffith anerch- iadau gan Mri Morgan Wat-kins, Wm. Jones, Samuel Williams, Thos. Morgan, a Daniel Humphreys pedwarawd, Mr a Mrs W. J. Nicholas, Mrs (Parch) John Lloyd, a Mr Hy. Lloyd (Ap Hefin). Ar ran yr eglwys, cydwynwyd i'r bechgyn anrhegion o'u dewisiad eu hunain yn y ffurf o oriawr a modrwyau, gan Mrs Mary Owen, yr aelod hynaf. Llywydd, Parch John Lloyd cyfeilydd, Mr Thos. Lewis trysurydles,NLIrs J. Lloyd ysgri- fennydd, Mr W. J. Nicholas cyfarfod cyntaf o'r fafclv ac yr oedd y lie wedi ei addurno i'r achlysur, a thystir na fu yma gystal cyfarfod erioed i-newn ansawdd a rhif. Mab yw Eddie i Mr Thos- Lewis, ein horganydd, ac wedi clod adret i aros, oblegid ei glwyfo Edward Morgan sydd frawd i Mr Tom Morgan, pregeth wr, ac a fu yn rhai o'r ysgarmesoedd diweddaf yn Ftrainc, ac yn dychwelyd yn fuan Ivor bavies yn nai i Mr William Jones, pregethwr, ac yn cael ei barotoi i'r brwydro. Mae ereill o Ysgol Sul Seion yn gwasanaethu eu gwlad, a'r un croeso yn eu haros hwythau pan ddychwelant am dro i'w hen aelwyd. AP HEFIN. k— -rT— 1 —

Dywedir fod Ymherawdwr Japan wedi galw ynghyd rai o'r arweinwyr gwleidyddol i drafod, fe honnir, beth ddylai agwedd Japan fod pe y deuai jRwsia i gytundeb heddwch ar wahan gyda Germani.