Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
TIPYN 0 BOPETH. I
TIPYN 0 BOPETH. Mewn cyfarfod o Gymdeithas Mwnwyr Gogledd Cymru, gynhal yng Ngwrecsam y dydd o'r blaen pryd yr oedd 262 o gyBrychiolwyr yn bresennol, paaiwyd gyda 217 o bleidleisiau yn erbyn 26 i ddod ag ymgeiswyr allan yn rhanbarthau Dwyrain Dinbych a Sir Fflintyn yr etholiad nesaf. Gofynnir i'r Cyfrinfaoedd enwi ymgeiswyr cyn diwedd y mis pres ennol a phleidleisir ar yr enwau hynny. Pasiodd Cynghor Eglwysi Rhyddion y Wyddgrug bender- fyniad yn erhyn difreinio'r gwrth wynebwyr cydwybodol ar ol y rhyfel. Gadawodd y diweddar Barch Thomas Spurgeon—mab yr enwog Charles Spurgeon—eiddo gwerth 7,173p. I 1 Y mae esgob Llundain wedi dyweyd na bydd iddo gymeryd rhan yn ngwasannaeth urddo Dr. Hensley Henson fel esgob Hen- ffordd. Mae'n debyg na bydd hynny o ddim gwahaniaeth. Pan gyhuddwyd gwraig i labrwr o'r enw Moor, yn Atherston, o la-drata. darn o gig oddiar stall, dywedodd nad oedd hi a saith o blant wedi cael dim ond bara sych i'w fwyta era amryw ddydd- iau. Ar ol iddi aroa am amser maith mewn mintai, gwrthododd y cigydd werthu cig iddi, a chan ei bod yn gwy- bod fod ei phlant yn newynu, cymerodd y cig ac aeth i hysbysu'r plismyn ei bod wedi gwijeud hynny. Taft wyd yr achos allan.
TRYSORFAIR " GWYLIEDYDD iNEWYDD."
TRYSORFAIR GWYLIEDYDD NEWYDD." Derbynied y oyfeillion canlynol ein diolch am eu rhoddion i gyn- orthwyo y G.N. yn yr argyfwng s d Mr H. M. Jones, Caerfyrddin 5 0 Cyfaill 2 0
.IBWRDD Y GOL. I
BWRDD Y GOL. I Allan o Ddiffyg Gofod.—Cyfarfodydd Chwarterol Cylchdeithiau Dolgellau ac Abermaw, Pwllheli, Towyn, a Din- bych Nodion o Ddolgellau; Penuel; Llanidloes; Llysfaen ;|Bagillt; Fwll- heti! Ashton in Makerfield; Mynydd Seion, Lerpwl; Aberdar; Bedlinog. Rhy Hwyr y tro yma—Ystrad Rhon- dda Penygraig Pontypridd Y Gwrthwyndbwr Cydwybodol.
Advertising
Llyfrau Ail Law. BARGEINION. Rhodder A ar yr amlen oddi- allan, a chyfeirier yr Archebion i- Rheolwr, "Y Gwyliedydd Newydd," Flint Mountain, Flint. i J -==5 MJ1 u Nodiadau Herber Sef Detholion o'r Nodiadau Misol byw, craff, ar wahanol bynciau i'r Dysgedydd gan y diweddar Barch Herber Evans, D.D. Addefir fod y Nodiadau hyn ymhlith y pethau goreu a ddaeth o law Herber erioed Y gyfrol cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 3/6 trwy'r Post 2/- Pethau Newydd a Hen Gan Mr Delta Evans (Dewi Hir- addug), Llundain: cyfrol werth- fawr iawn o draethodau, Moes- egol, Llenyddol, a Beirniadol. Cystal a newydd. Pris cyhoedd- edig 2/6; trwy'r Post 1/8. Holwyddorydd Diwinyddol Dr. Pope Cyfeithedig gan y Parch T. J. Pritchard. Cyfrol ddestlus o 494 o dudalennau, ac yn newydd hollol. Pris cyhoeddedig, 10/6 trwy'r Post, 4/6. Yr oedd Dr. Pope yn un o ddiwinyddion gall- uocaf y wlad, ac mai cyfeithiad Mr Pritchard yn feistrolgar a e-hlir. Cyfamod Heddwch Cyfrol wych iawn o bregethau gan hyodl a chryf Dr. Marvin R. Vincent. Pris cyhoeddedig 5/ cystal a newydd; trwy'r Post 2/4. Mae'r gyfrol hon yn awr yn brin. Gnosticiaeth a Agnosticiaeth Cyfrol wir alluog o Bregethau gan Dr George Salmon. Mae yn y gyfrol 18 o bregethau gwir uchraddol. Cystal a newydd. Pris cyhoeddedig 5/6; trwy'r Post 3/3. Hwfa Mon Dan olygiaeth Mr W. J. Parry, Bethesda Cyfrol Goffa am yr hen wron" Eisteddfodol. Ceir ysgrifau ynddi fel y canlyn Hwfa fel Cymeriad Cymreig— Parch Rhys J. Huws; Fel Bardd ym Mesurau y Cyng- hanedd—Elfed Barddoniaeth Rydd Hwfa—J. T. Job; Fel Eisteddfodwr-Gwylfa. Ceir yn y gyfrol bigion o gyn- hyrchion y Prif Fardd enwog. Pris cyhoeddedig 3/6; trwy'r Post 2/3. By the River Chebar Myfyrdodau ar Lyfr Ezeciel gan y Parch Elfed Lewis. Y mae gwelediad cyfriniol a barddonol Elfed ar ei oreu yn y gyfrol hon. Mewn cyflwr da. Pris cyhoedd- ig 3/6 trwy'r Post 2/3. The Ideal Life Bywyd, ynghyda detholiad o Bregethau neu Areithiau y di- weddar Proff. Drumond, wedi eu hysgrifennu a'u golygu gan Mr Robertson Nicoll. Mewn cyflwr da. Pris cyhoeddedig 6/- trwv'r Post 3/3. Christ in the Wilderness Tair ar ddeg o benodau yn ym- drin yn feistrolgar a diddorol gyda Themtiad yr Arglwydd lesu yn yr Anialwdh," gan y Parch. L. H. Wiseman. Mewn cyflwr da. Trwy'r post, 1/10. x Christ and the Times Cyfrol o Bregethau gan yr Aroh- ddiacon Sinclair. Pris cyhsedd- edig 3/6 trwy'r Post 2/Cys- tal a newydd.
CYLCHDAITH CAERNARFON. -I
CYLCHDAITH CAERNARFON. I Cynhahwyd y cyfarfod chwarterol yn Ebenezer, Caernarfon, am dri o'r gloch Sadwrn, lonawr 5ed. Yn bresennol y Parchn. R. Mon Hughes, T. Hughes, G. O. -Roberts (Morfin), Ishmael Evans, a Mri. Robert Hughes a John Price, Goruchwylwyr y Gylchdaith, ynghyda chynrychiolaeth dda o'r eglwysi. Dechreuwyd y cyfarfod gan Mr Arthur Hughes, Minalyn, Caernarfon. Darlleuwyd a chadarnhawyd cofnod- ion y cyfarfod biaenorol. Etholwyd Mr Arthur Hughes yn ysgrifecDydd y cyfarfod chwarterol, tra bydd y Caplan D. R. Rogers tua oddi- cartref gyda'r fyddin. Cafwyd adroddiad y Goruchwylwyr yn dangos rhif yr aelodau a sefyllfa ariannol y gylchdaith. Yr oedd unar- ddeg yn llai o aelodau na'r chwarter biaenorol. Mae yn amlwg fod yr eglwysi yn gwneud ymdrech deilwng i ddyfod i fyny a'u gofynion. Mae yr amgylchi-adau yn ddigon gwasgedig yn ardaloedd yr eglwysi lleiaf, ond gwna ein pobl hunanaborth fawr j gyfarfod eu rhwymedigaethau ynglyn ag achos crefydd. Canmolid eglwysi Penygroes, Rhostryfan, a Thalsarn, nid yn unig am ddyfod i fyny a gofynion y chwarter, ond hefyd am glirio yr oil ol-ddyled oedd yn aros. Yr oedd tri o'n haelodau wedi colli trwy farwolaeth yn ystod y chwar- ter, sef Capt. R. Parry Morris, yr hwn syrthiodd yn y frwydr yn Ffrainc, a'r hwn oedd yn un o ddynion ieuanc mwyaf rhagorol ein heglwys yng Nghaernarfon, Private Roberts, yr hwn fu farw yn yr ysbyty yn Ffrainc mewn canlyniad i gael ei glwyfo yn y frwydr, a Mrs Elizabeth Williams, hen aelod ffyddlon yn eglwys Penygroes. Pasiwyd i anfon llythyr yn datgan cydymdeimlad ycyfarfod a'r gwahanol deuluoedd. Diolchwyd yn gynnes i'rddau Oruch- wyliwr am eu gwasanaeth werthfawr i'r Gylchdaith yn ystod y flwyddyn, Mr Robert Hughes, Cartref, Groeslon, yr hwn wasanaethodd y Gylchdaith yn ffyddlon ac effeithiol am dros dair blynedd ar ddeg, a Mr John Price, Bryn Arfon, otholwyd i'r swydd ddwy flynedd yn ol, a'r hwn lleinw i foddlonrwydd pawb. Etholwyd y ddau yn frwdfcydig i barhau am flwyddyn arall. Cadarnha wydpeaodiad Mr Arthur Hughes yn Ysgrifennydd y Genhadaeth Dramor, ynghyda Mr B. Price, Marcus Street, fel Trysorydd. Anogwyd yr eglwysi i anfon y cyfrifon oil i fewn erbyn y 15fed o lonawr. Galwyd sylw at y "Dydd o Ymostyng- iad Cenedlaethol, a phasiwyd fod yr eglwysi i wneud eu trefniadau eu hunain. Etholwyd Pwyllgor yn gyfansoddedig un o bob eglwys, a'r Parch Ishmael Evans yn Gadeirydd, i gyfarfod yng Nghaernarfon lonawr 19eg. Gwaith y Pwyllgor ydyw ystyried y sefyllfa ariannol, a phenderfynu ar ryw gynllun i godi swm yng nghyflogau y gweinidog- ion er eu cynorthwyo i gyfarfod y cynnydd mewn costau byw yn yr am gylchiadau presennol. Pa-siwyd nad oedd y Gylchdaith i gael pregethwyr dieithr ar y Plan nesaf, a phenderfynwyd ar gydnabyddiaeth i'r Parch Isaac Jones (A.), Penisarwaen, am ei wasanaeth i'r Gylchdaith. Ar gynhygiad y Parch G.O. Roberts, a chefnogiad y Parch Thomas Hughes (Cadeirydd y Dalaitb), pasiwyd yn hollol unfrydol benderfyniad cryf yn gwrthdystio yn erbyn yr adran yn y Mesur Diwygiad Etholfraint," y Llyw- odraeth sydd yn ymyryd ag uchafiaeth awdurdod gwladol a chrefyddol, ac yn taer erfyn am i'r Llywodraeth ail-ystyr- ied hyn, ac adfer idJynt eu breintiau dinesig yn gyson ag egwyddorion syl- faenol y Cyfansoddiad Prydeinig. Terfynwyd cyfarfod hynododdymunol gan y Parch G. O. Roberts (Morfin), Penygroes. ARTHUR H. HUGHEO,, YSg. I
Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd.I
Y Rhyfel o Ddydd i Ddydd. I Dydd Llun, lonawr 14 Ar3 wahan i danbelennu achlysarol ac ymosodiadau awyrennol o du y Prydeiniaid a'r Ffrangcod, nid oes dim neillfcuol i'w adrodd o Ffrainge a Flan- ders. Ar ochr dde y Meuse cafodd y Ger- maniaid eu gorthrechu gyda chryn golledion gan y Ffrangcod. Yn Nhy y Cyffredin cynhygiodd Syr, Auckland Geddes Fesur Newydd o Wasanaeth Milwrol, i'r pwrpas o ddileu rhai adiannaul o Ddeddf Milwrol, 1916, ac i ddiddymu tystysgrifau o ryddhad roed mewn galwedigaethau neilituol. Dywedai fod angen am 450,000 o ddynion ieuaingc i'r fyddin 439,000 arjgyfer gweithfeydd cad ddar- pariaetbol a 119,000 o ferched. Dy- wedai na byddai i'r oedran milwrol gael ei godi na'i ostwng arghyn o bryd, ac ni cheid gorfodaeth filwrol i'r Iwerddon. Yr oedd y Llywodraeth yn awr yn ceisio cymeryd camrau ar gyfer amser pryderus yn y dyfodol-amser a gredai oedd heb fod yn bell iawn. Yr oedd rhwygiad Rwsia oddi wrth y Cyd- bleidiau wedi galluogi y Germaniaid f chwyddo eu byddinoedd ar y ffrynt Gorllewin i gynnifer a 1,600,000 o ddynion. Darfu i'r ''destroyer'' "Racoon" daraw yn erbyn creigiau ar draefchell yr Iwerddon yn ystod storm o eira, a suddwyd hi gyda'r boll ddwylaw. Bydd Mawrth. Yroedd cryn frwydro rhwng y gyn- Inau Prydeinig a Germanaidd i'r gog- ledd-ddwyrain o Ypres a'r deheu o Cambrai, ac hefyd ar y ffrynt Ffrengig yn Champagne ac i'r dwyrain o'r Afon Meuse. Gwnaed rhuthr llwyddiannus gan y Canadiaid ar warchffosydd y gelyn yn agos i Lens. Gwnaed ymosodiad awyrennol Ilwyddiannus gan y Prydeiniaid ar Karlsruhe, a thaflwyd ffrwydrbelenni ar orsaf y ffordd haearn a ffactrioedd cad-ddarpar. 4 Dydd Mercher Nos Lun oddeutu unarddeg o'r gloch, banbelenwyd Yarmouth o'r mor. Taflwyd oddeutu ugain o ffrwydrbelenni yn y dref, a lladdwyd tri o bersonau, ac anafwyd deg. I'r dwyrain o'r Meuse darfu i'r Ger- maniaid ymosod ar safleodd y Ffrangcod a meddiannu un o'u gwarcdffosydd, ond cawsant eu gyru allan. Gwnaed ymosodiad gan awyrenwyr Prydeinig ar weithfeydd dur pertbynol i'r Germaniaid yn Thionville, Luxem- burg a Mete. Y mae'r Itaiiaid wedi dod yn Ilwydd- iannus mewn dau ymosodiad yn y rhanbarth mynyddig, gan gymeryd tri chant o garcharorion, a meddiannu rhai gwaihffosydd oddiar y gelyn. Dydd lau Y mae ymgais wedi ei gwneud i lofruddio Lenin, pennaeth Llywodraeth y Bolsheviks. Taniwyd pedair ergyd ato pan oedd ym myned mewn car motor drwy strydoedd Petrograd. Di- hangodd heb niweidiau. Niweidiwyd ffrynd iddo yn ysgafn. Y mae'r cweryl gyda Rumania yn ymddangos wedi terfynu ar ol 11awer o gyffro. Cymerodd y Rumaniaid oruch- wylwyr perthynol i'r Bolsheviks i'r ddalfa oherwydd eu bod yn ceisio dylan- wadu. Y mae Lenin wedi anfon rhybudd bygythiol i'r Llywodraeth Rumanaidd, ac wedi cymeayd i'r ddalfa swyddogion y Llywodraeth Rumanaldd ym Mhetrograd fel iawn. Y mae'r holl gorff diplomatyddol ym Mhetrograd wedi protestio, ac y mae ei ffryndiau wedi cael eu rhyddau. Dywedir fod yr arweinwyr gwleid- yddol a milwrol yn Germani wedi dod i ddealltwriaeth drwy gyfaddawd. Yroedd y prif bwyntiau yn delio ag ychwanegiadau tirol, a dywedit fod Hin- enburg wedi cael ei adael at ei ryddid i wneud yr ychwanegiadau tirol a all ar y ffrynt Orllewinol. Ymddengys fod yr un polisi yn gymhwysadwy at y cwr Dwyreiniol, ond nid yw hyn wedi cael ei fynegi yn swyddogol oberwydd y gall effeithio ar Gynhadledd Brest. Parheir i ymladd yn ffyrnig yn Itali, He y mae pob ymgais o eiddo'r gelyn i ad- feddiannu'r safleoedd a gymerwyd gan yr Italiaid wedi profi'n aneffeithiol. Y mae'r ehedwyr Prydeinig wedi taro i lawr dair o longauawyr y gelyn. Dywedir yn yr adroddiad Awstralaldd fod yr Italiaid wedi ymosod yn aflwydd- iannus dair gwaith ar lechweddau gor- ilewinol Monta Pertica. Y mae rhif 'y llongau a suddwyd yn llai yr wythnos ddiweddaf. Ni saddwyd ond chwech o longau mawr, ac y mae hyn y rhif lleiaf ag eithrio un wythnos.
I-MANCHESTER.-,.
flwyddyn arall. Diolchwyd hefyd i'w gydswyddog, Mr William Jones, am ei lafur a'i ymroad ynglyn a'i swydd am dair blynedd, ac yn ol arferiad rhagorol y Gylch- daith hon, rhaid oedd chwilio am rhywun teilwng i'w olynu, a chyflwynwyd yr anrhydedd i Mr J. D. Owen, Openshaw, ac anodd fuasai i unrhyw Weinidog feddwl am un teilyngach a mwy cymwys ar gyfer y safie. Y mae yn frawd o- gymeriad dilychwin, yn swyddog gofalus, yn ysgolhaig gwych, yn fasnachydd llwyddianus, yn weith- iwr defefl yn ei eglwys ei hun, ac yrfbarod bob amser i gynorthwyo eglwysi eraill; y mae yn un o bregethwyr y gylchdaith a thyr ar draws bob anhawsder er mwyn bod yn ffyddlon i'w gylch. Dym- unwn iddo dymor dedwydd a Ilwyddiannus. Darllenwyd, y cyfrifon gan yr Arolygwr a'r swyddogion fel arfer. ol, a phasiwyd amryw bethausydd heb fod yn ddyddordeb cyhoeddus. Tystiolaethodd amryw fod y cyfarfod hwn, o'r dechreu i'r diwedd, yn cael ei nodweddu gan naws ysbrydol. J. M. W. ]