Gwyliedydd Newydd

COLWYN BAY. Chwitb i ni yma fydd colli yr hen dad ffyddlon, hynaws, a medrus, Jonathan Roberts. Yr oedd yn 84 mlwydd oed, ac yn gwaelu ers peth amser: Treuliodd y misoedd olaf o'r daith yn Llysfaen, lie y gofalwyd yn dirion iawn am dano gan Mrs Owens, un o hen aelodau ffyddlon ei restr yn yr Ysgol Sul; ni fu pall ar ofal Mrs Owens. Nid oes gofod i roddi ond yn unig fraslinelliad o'i hanes, onide gellid ysgrifennu ystori faith a rhamantus. Ganwyd ein gwrthrycli yng Ngbefn Mawr, yn y flwyddyn 1834. Yr oedd ei ii3ni yn Wesleaid selog a ffyddlon, a dygwvd y bachgen i fyny i feddwl yn ucbel o'i enwad ac i barcbu ei draddod- iadau. Meddai atgofion byw o fywyd eelwysig y cvlch ac o'r cewri fuont yn Efengylu ynfhen gapel y Cefn o dro i dro; yn eu plith Rowland Hughes, Dafydd Williams (" Yr hen frenin "), Richard Bonner (yr hwn a'i bedyddiodd;, Lot Hughes, Methusaleh Thomas, a Thomas Aubrey. Derbyniodd ei addysg foreuol yn Ysgol Genedlaethol yr ardal, ond daoghosodd ei argyhoeddiadau Ymneilltuol yn gynnar, drwy wrthod uno yn yr orymdaith wythnosol i Eglwys y Llan, am yr hyn y gwrthod- odd y Person ganiatau iddo aros yn hwy yn yr ysPol Achlysurodd hyn iddo orfod dechreu gweitbio yn ieuanc. Er hynny, manteisiai ar bob cyfleus- tra i ddiwyllio ei feddwl, ac edrychid arno fel un. yn meddu ar wybodaeth I cytfredicol tubwnt i'r cyffredin. Ymadawodd ag ardal ei enedigaetb, yn wr ieuanc oddeutu deunaw oed, am Boiton, yn Swydd Lancaster. Ond dyebwe'odd i ardal Cefn Mawr pan yr cedd cynhwfr y Bwrdd Y sgel yn dech- reu ennili sylw y trigolion. Cymerodd ran amlwg yn yr ysgarmes frwd yn y flwyddyn 1871, a gweithiodd yn galed dreg yr ymgeisydd Rbyddfrydol (y- diweddar Ddr. Llugwy Owen, M.A.), )r hwn a ddychwelwyd gyda mwafrif mawr, ac yn erbyn arolygydd y gwaith yn yr hwn y dilynai ofe ei alwedigaeth, yr byn sydd brawf o'i ffyddlondeb i gydwybod a'r syniad o iawnder. Sym udodd oddiyno i Frymbo, lie y bu yn trigo am 12 mlynedd, ac o fawr wasan- aeth i'r achos, fel Ymddiriedolwyr ac Arolygwr yr Ysgof Sabothol. Yn 1886, daeth i fyw i Golwyn Bay. Ymdaflodd i'r gwaith yn ebrwydd, a buan y gwel- wyd ei gymhwyster arbennig i ofalu am yr ieuainc, oblegyd gwnaed ef yn Arol- ygwr yr Ysgol Sul cyn pen tri mis wedi ei ddyfodia'd i'r dref. Y mae vieli lIen wi y swydd gyfrifol bon amrai weithiau ers hynny Etholwyd ef yn Ymddiriedolwr i'r cpel newydd yn Greenfield Road, ac wedi hynny i'r un cyfrifoldeb ynglyn a chapel newydd Bronynant. Gwrthododd droion gym- eryd ei wneud yn flaenor, ond ar ymadawiad Mr T. Charles Lewis o Golwyn Bay, gwasgwyd arno i lenwi'r bwlch, a chydsyniodd, ac ni fu ei well na'i ffyddlooach yn yr holl eglwysi. Etholwyd ef yn Oruchwyliwr y Gylch- daith yn 1906 o'r hon swydd yr ymddi- swyddodd, yn ol y rheol, gydag anrhyd- edd, ddiwedd y flwyddyn 1909. Yr oedd yn foreddwr o ysbryd caredig a siriol, yn wrthrych parch ac ymddiried- aeth pawb a'i hadwaena, ac yn dra pboblogaidd gyda phobl ieuainc a phlant eglwys Horeb. Mewn cyfarfod i'r plant, a gynbaliwyd yn Horeb, Colwyn Bay, gofynnodd y Ilywydd i'r rhai bychain: Pa berthynas ydyw Mr Jonathan Roberts i chwi ?" Daeth yr atebiad yn ebrwydd o enau degau o'r plant: "Taid! Anwylid ef ganddynt oil, a chan eraill heblaw hwynthwy. Bu farw y Sadwrn olaf o'r hen flwyddyn, a chladdwyd ef ym Mynwent Rhos, Llandrillo, gerllaw Colwyn Bay, dydd Mercher, Ionawr 2ail, 1917. Cafodd gladdedigaeth barcbus iawn. Gweddiwyd wrth y ty gan y Parch R. Moreton Roberts, a chan Ficer Llysfaen; yr oedd y Ficer yn fynycb, yn galw i edrych am dano yn ei waeledd, ac yn hoff iawn o'i gymdeithas. Cynhaliwyd gwasanaeth yng Nghapel Horeb, Colwyn Bay, am un o'r gloch. ¡ Gwelsom yn bresennol y Parchn. D. A. Richards, Moreton Roberts, Hugh Hughes, D. Darley Davies, D. Gwyufryn Jones, A. Lloyd Hughes, Madoc Roberts, R. Roberts (M.C.), H. Williams (A). Derbyniwyd a darllenwyd amryw lythyrau, ac yn eu plith y Parchn. Hugh Jones, D.D Rhys Jones, a Syr J. Herbert Roberts, A.S. Wele gopi o lythyr Syr J. Herbert Roberts :— "Bryngwenallt, Abergele. Dear Mr Dowell, I have heard with great regret of the death of my old friend, Mr Jonathan Roberts Ever since, nearly 25 years ago, I became the Parlia- mentary representative of West Denbighshire, I had the pleasure and the privibge of his friendship. He was indeed a notable example of a fine Christian in character and life, absolutley sincere, in wavering in his devotion to principle in politics and everything else,—a hard, honest, conscientious worker, and an ever loyal friend. I cannot forget the efficient and faithful service which be rendered throughout my political career in the responsible office which he held in connection with the Colwyn Bay Liberal Association. He there displayed qualities of thorough- ness and constant regard for the interests of the cause, which he served, which should be an example to us all. But the life and character of our lost friend, won the respect of all, who knew him, irrespective of political considerations And I feel sure that in relation to the highest things, the Church of which he was a member, will bear full testimony to his work, and example us a true disciple of Jesus Christ. I remain, Yours faithfully, J. HERBERT ROBERTS." Arweiniwyd y moddion yn y Capel gan y Parch D. A. Richards. Darllen- wyd rhan o'r Ysorythyr- gan y Parch Moses Roberts, a gweddiwyd gan y Parch Hugh Hughes. Siaradwyd gan y Parch 0. Madoc Roberts. Oyfeiriodd at wasanaeth Mr Jonathan Roberts ynglyn a'r achos yn Horeb. Anodd, meddai, ydyw meddwl am eglwys Horeb beb ei diweddar frawd gan mor eang a phwysig oedd y cylch lenwid ganddo ynddi. Yr oedd ei synwyr, ei gymeriad, a'i ysbrydol- rwydd yn hawlio iddo le fel an.oinydd, ae yn ddios y mae Mr J.R. yn "dis- tinguished saint" yn y nefoedd. Bu yn foddion i arwain llawer i ymuno a'r achos yn Horeb. Sylwodd ar Mr J.R. fel gwrandawr astud, a'r cynorthwy a fyddai i'r pregethwr. Ni cheid neb a mwy o barch i'r weinidogaeth na Mr J.R. Cyfeiriodd at iouangrwydd ysbryd Mr Roberts. Ni theimlai neb yng nghwmni Mr J.R. ei fod yng nghwmni hen wr. Teimlai ddiddqydeb dwfn yn y bobl ieuainc, a thieuliai lawer o'i amser yn eu cwmni. Yr oedd yn wr eang ei syniadau, ac er nad allai neb efallai newid ei syniadau diwinyddol. Yr oedd ei galon a'i ysbryd yn mynd yn lletach o hyd. Cyfeiriodd Mr Madoc Roberts at y caredigrwydd mawr ddangoswyd i'r brawd gan Eglwys Horeb. Siaradwyd yn nesaf gan y Parch T C. Roberts. Sylwodd fod Mr J.R. yn gymeriad ar ben ei hun. Nodweddid ef gan wreiddiolder. Ar gyfrif ei synwyr cryf, a'i welediad clir, cariai y frawdol iaeth yn wastad gydag ef. Teimlai pawb yn wastad fod Mr Roberts ar ganol llwybr barn. Cymerai i mewn deimlad a barn yr eglwys ar unwaith. Meddai ar ewyllus gref, ond yn eang iawn ei ysbryd. Gwyliai symudiadau y byd yn fanwl, yn wleidyddol a chref- yddol. Sylwodd ar y wasanaeth amhrisiadwy gyflawnodd ynglyn a'r Ysgol Sul. Siaradodd Mr Dowell fel cynrychiol- ydd y Gymdeithas Ryddfrydol, a thalodd deyrnged uchel iddo fel gwladweinydd goleuedig,- cydwybodol, ac ymdrechgar. Terfynwyd-trwy weddi gan y Parch D. Gwynfryn Jones. Gwasanaethwyd wrth y bedd gan y Parch D. A. Richards. Rhoddodd yr eglwys dorch o flodeu ar ei fedd yn arwydd o'i pbarch mawr i'w goffadwr- iaeth.

I COLWYN. Prydnawn Sabbofch, y Nadolig, bu farw yr hen frawd William Jones, Pre- gethwr. Ni fu yn nychu ond prin bymthegnos, ac nid oedd neb yn disgwyl y diwedd mor sydyn. Bu farw fel y bu fyw, yn bur dawel a pharod. Yr ydym eisioes yn teimlo chwithdod mawr ar ei ol yn y cyfarfod gweddi a'r seiat. Eithriad fyddai i'w le fod yn wag, a phob amser yn barod gyda gair pwrpasol, a byddai ei weddiau bob amser yn amlygiad byw o feddylgarwch ysbrydol, ac amgyffrediad clir o sefyllfa ac angen byd ac eglwys. Bu ein diweddar frawd yn rhagorol mewn cyfeiriad. Clywais iddo bregethu am dros ddeugain mlynedd heb dorri ei Blan ond dwywaitb, a hynny o dan amgylchiadau nas gallai ei helpu,— recfJrd go dda onido. Yr oedd yn bregtthw-r cymeradwy iawn, yn neilltuol o wreiddiol yn ei S'ordd o ddod a gwers adref i'w wrandawvr. Brodor ydoedd o Gwernaffield Sir Fflint, ond yr oedd yn byw yn y gymydogaeth yma ers dros ugain mlynedd. Claddwyd ef dydd Iau, y 27ain o Rhagfyr. Wrth y ty darllenwyd gan y Parch R. Moreton Roberts, a gweddiwyd gan y Parch Moses Roberts. Yn v capel darllenwyd gan y Parch D. Angel Richards; a siaradwyd gan y Parch Thos. Charles Roberts yn cyfleu gwerfcb- fawrogiad o wasanaeth gymeradwy, ac yn cydymdeimlo a'r teulu yn eu trallod. Gweddiwyd gan y Parch Hugh Hbghes, ac ar lan y bedd darllenwyd gan y Parch R. M. Roberts, a gweddiwyd gan y Parch E. Arthur Morris. Daeth tyrfa fawr i dalu y gymwynas olaf 1 n hannwyl frawd. Yr un noson cafwyd seiat gotfa, a chafwyd cyfoiriadau tyner iawn gan ein parcbus weinidog y Sabboth diwedd- af. Y mae ein cydymdeimlad llwyraf gyda'r ddwy ferch, a'r wyr, a adewir yn amddifad. Y Duw mawr a/u diddano I yn eu hiraeth i'w dymuniad ein calon. BERA. I

Beth a ddaw o'r aelodau sydd yn colli eu seddau dan y ddeddf etholiadol newydd? Diddymir bwrdeisdrefi Fflini, sedd Major T. H. Parry, bwrdeisdrefi Dinbycb, sedd Capten Ormsby Gore; Arfon, sedd Mr Caradog Rees, a bwr- deisdrefi Maldwyn, sedd Cyrnol Pryce Jones, yn y Gogledd. Yn y De die ddymir Maesyfod, sedd Syr Francis Ed- wards bwrdeisdrefi Caerfyrddin, sedd Mr Llewelya Williams, a bwrdeisdrefi Penfro, sedd Mr. R. Guest. Cwestiwn pur ddyrus fydd panderfynu i ba le y mae'r aelodau hyn i fyned. Mae Mr Llewelyn Williams, A S., yn rhoi herr i Esgob Tyddewi 1 roi'r cwestiwn mewn dadl ynglyn a gwaddol yr Eglwys Gymreig i actuayy er mwyn penderfynu pwy sy'n iawn. Dyna ffordd hollol deg. Os yr Esgob sydd yn iawn fe dal Mr Llewelyn Williams y gost, ac os fel arall yr Esgob i dalu.

University College of Wales, ABERYSTWYTH (One of the Constituent Colleges of the University of Wales). OPENED 1872. President:-Sir JOHN WILLIAMS, Bart., M.D., D.Sc, G.C.V.O. Principal: T. F. ROBERTS, M.A. (Oxon), LI.D. (Vict.). THE Session begins in September. JL Lectures commence early in October. Entrance Scholarships and Exhibitions, open to both male and female candidates above the age of 16, are offered for Com- petition at the commencement of the Ses- sion. Students are prepared for Degreein Arts, Science (including the Applied Science of Agriculture), Law and Music. Sessional Composition Fee—in Arts £ 12, in Science [16. Sessional Registration F.ee, [1. Men Students reside in Registered Lodgings in the town, or at the Men's Hostel—Warden Mr H. H. Paine, M.A., B.Sc. Women Students reside in the Alexandra Hall of Residence for Women Warden Miss C. P. Tremain, B.A. For full particulars respecting the General Arts and Science Departments, the Law De- partment, the Agricultural Department, the Departments for the Training of Ele mentary and Secondary School Teachers, and the Hostels, apply to— J. H. DAVIES, M.A., Registrar. RHiVVMATIC — ANHWYLDEB Y KIDNEY. Y mae rhiwmatic yn ganlyniad uric acid crystals yn y llywethau a'r cymmalau, effaith gorrnod o uric acid yn y cyfansodd- iad y methodd yr elwlod (kidneys) ei symud fel y bwiriadodd natur gyda hyn y cytuna pob meddyg graddedig. A'r acid hwn yw'r achos o boen yn y cefn, lumbago, sciatica, gout, anhwyldeb y dwr, carreg grafel, a dropsy. Mae llwyddiant Tabiedi Estora at drin Rhiwmatic a ffurfiau eraill c anhwyldeb yr elwlod i'w briodoli i'r ffaith eu bod yn adferu'r elwlod i weithiedu'n naturiol., a a thrwy hynny o angenrheidrwydd a symuda'r etIeithiau drwg a ddeillia o hono ac mae wedi iachau achosion dirif- edi gwedi niethiarit meddyginiaethau eraill, yr hyn sy'n cyfrif am danynt yn prysur gymeryd lle'r meddyginiaethau hen ffasiwn a. werthir am brisiau sydd allan o gyrraedd pawb ond y cyfoethog. Mae Tabledi. Estora yn llawn deil- yngu y desgrifiad ohonynt—meddygin- iaeth onest am bris gonest-1/3 y blwch o 40 dabledi, neu chwe blychiad am 6/9. Ar werth gan Fferyllwyr ymhobman, neu'n rhad trwy'r post, am y prisiau hyn oddi- wrth Estora Co., 132, Charing Cross Road, London, W.C. MERCHED. Dioddefa Merched yn fynych oddiwrth saldra, cur a phoen, o dan yr argraff eu bod yn ebyrth i afiechydon sy'n gyffredin i'r ystlen deg, ond yn amlach nag i'r gwrth- wyneb y mae i'w briodoli i'r elwod (kid- neys), ac mewn achosion o'r fath fe fydd i flychaid neu ddau o ESTORA TABLETS eu llwyr adferu 0 leiaf, mae'r prawf yn werth ei wneud, gan fod dedwyddweh a llwyddiant merch ar hyd ei hoes yn dibyn- nu yn hollol ar ei hiechyd. Fflint Agent, Walter Topping, Pharma- cist. Blaenau Festiniog Agent-Hugh Jones Medical Hall. Yr Epistol at y Philipiaid. ESBONIAD DIGURO. XjJSBONIAD diguro ar yr Epistol at y Philipaic1 gan y Parch. B. Humphreys, Felinfoel. Pris gostyngol, 1/ drwy'r post, 1 /3. Y mae wedi ei rwymo mewn llian, ac y mae ynddo 146 o du- dalennau. Rhoddir saith am bris chwech. Anfoner yr achebion i' Parch. EDWIN JONES, Barmouth. INDIVIDUAL COMMUNION CUPS FOR LISTS OF Patent Ideal Outfits, AND Samples on Approval, Carriage Paid, write to the Makers- Townshends, Ltd., Birmingham