Gwyliedydd Newydd

GORE STREET, MANCEINION. Nos Lun, Chwef. 4, yny Gymdeitbas, cafwydanercbiad penigaoop gan Mr W. G. Jones ar Rbagluniaeth." Llywydd- wyd gan Mr John Williams. Cafwyd gwledd o'r fath oreu. Rhanodd Mr Jones y mater yn ddau, Cad vvriaeth Duw," a '"Llywodraeth Duw." Cawsom syniadau hynod o werthfawr ar y naill ben a'r Hall. Cymerwyd rhan yn yr ymddiddan gan y brodyr J. T. Ellis, Robert Jenkins, ac ysgrifennydd hyn o nodion. Yng Nghyfarfod Blynyddol yr Ym- ddiriedolwyr, Chwef. 10 a 11, buom ffortunus i sicrhau gwasanaeth werth- fawr y Parch E. Tegla Davies. Dailith- iodd nos Sadwrn ar y pwne "Llestri Pridd," o dan lywyddiaeth medrus Mr J. D. Owen, Openshaw,—gwr yn uchel iawn ei barch gan y gylchdaith yn gyff redinol yw y boneddwr yma, yn un o Oruchwylwyr y Gylchdaith, yn breg ethwr cynorthwyol, ac yn flaenor. Y mae yn weithiwr diwyd yn Winllan lesu Grist, ag at hvnny yn fasnachwr llwydd iannus- Gwnaeth sylwadau pwrpasol a doeth, a chyfannodd yn hael i'r drysorfa. Yr oedd y Darlithydd hefyd yn eihwyl- iau goreu, yn ddyddorol, yn hyawal, ac yn llefaru gyda dylanwad. Pregethodd Mr Davies ar hyd y Sabboth, achafwyd oedfaon da, a'r efengyl yn cael ei thradd- odi gyda newydd-deb, a nerth, ac yn dangos efrydiaeth jddwfn a manwl o'r materion a ddygwyd i'n sylw. Hyd erwn yr erys bendithion yr wyl eleni yn hir yn ein meddiant. Yn y Gymdeithas, nos Lun, Chwef. 12eg, o dan lywyddiaetb Mr Robert Jenkins cymerodd dadl le, Mr Simon Roberts yn dweyd y dylid troi y merch- ed allan o'i lleoedd ar derfyn y rhyfel er mwyn y bechgyn, a Miss Maggie Thomas yn ei wrthwynebu. Cafwyd anereh- iadau da i agor, a hwyl anarferol yn dilyn. Siaradwyd o blaid y merched gan y brodyr J. T. Ellis, a W. G. Jones hefyd Miss Maggie Jones, tra y cymer odd Mr John Williams a'ch gohebydd ochr y bechgyn. Y merched eniliodd y ddadl tr,w,y fwyafrif o un. Drwg gennym fel Cymdeithas ac fel Eglwys golli gwasanaeth ein harolygwr, Mr Felix, am ychydig wythnosaia oher wydd nychdod. Y mae yn cymeryd dyddordeb mawr yn ein cyfarfodydd, a 'does neb yn ffyddlonach. Da geanym glywod ei fod yn gwelia. I .1 PRYNES-

BALA. Nos Iau diweddaf, yn Ysgoldy Capel Tegid, Bala, dan nawdd Cymdeithas Ddirwestol Gwynedd, cafwyd anerchiad galluog, yn gosod allan yn glir a theg y rhesymau yn erbyn Pryniant a Chenedl- aetboliad y Fasnach Feddwol, gan y Parch Gwynfryn Jones. Cymerwyd y gadair gan y Parch. R. R. Williams, M.A., ac yroedd cynhulliad da wedi dod ynghyd. Darllenwyd rhan o'r Ysgryth- yrau a gweddiwyd gan y Parch R. Davies, Cwmtirmynach. Sylwodd y Cadeirydd fod gwahanol safleoedd oddi ar y rhai y gellid edrych ar bryniant y Fasnach Feddwol ond mai y safle foesol i'r cwestiwn oedd yr un y dylai pobl grefyddol edrych ar y mater, ac oddi ar y safle honno ni ellid ar un cyfrif gyf- reitbloni cenedlaetholi y Fasnach Fedd- wol. Wedi sylwadau rhagarweiniol gan y Parch Gwynfryn Jones yn cyfeirio at ei ymweliad blaenorol a'r Bala cymerodd dri golwg neilltuol ar y mater yn gyn taf edrychodd Mr Jones ar y wedd gyll- idol i genedlaetboli y Fasnach Feddwol. Yr oedd y cynnyg wedi dyfod yn gyntaf oddiwrth y Bragwyr, fel y rhaid y can- fyddent hwy y dygai y trefniant fantais a chyfoeth iddynt. Dywedai Mr Jones y costiai prynu y Fasnach Feddwol o leiaf bedwar can' miliwn o bunnau, a gofynai sut y gallai y bobl byth dalu y liogau ar y swm enfawr yn ogystal a chyfarfod beichiau ychwanegol eraill ddaw mewn canlyniad i'r Rhyfel. Pe byddai pryniad y Fasnsch yn cymeryd lie, mynai y bobl fod mwy o werthu ar I y ddiod er cael elw i js^ifnhau beich- ¡ iau y tiefchu ofnadwv. Edrychodd Mr Jones yn ail ar salie foesol y cwestiwn, a dywedai nad ystyriai ef wertbiad y ddiod feddwol ond yn bechod ofnadwy. Pa fodd felly y gallai ef fel dinesydd i fyned yn gyfranog yn y cyfrifoldeb o I gario ymlaen fasnach y ddiod feddwol? Byddem wrth genedlaetholi y Fasnach Feddwol i gyd yn myned i fewn i gym- eryd rhan yn ei dygiad ymlaen. Gwir ein bod yn cymeryd arian mewn tretbi oddiwrth y fasnach yn awr, ond ein hamcan yn hynny yw rhwystro y fas- nach. Yn yr un modd ag yr ydym yn dirwyo troseddwyr er mwyn ei rwystro heb fod yn gyfrifol am ei drosedd. Ond yn y cynllun o bryniant y Fasnach Fedd- wol gofynir i ni fynd yn dafarnwyr, nid i wahardd (oherwydd nid yw hynny yn y cynllun er fod siaradwyr yn dweyd ei fod), ond i barhau i werthu diodydd meddwol. Cadarnhau y fasnach ofn- adwy yn sicr fyddai ei chenedlaetholi. Edrychodd Mr Jones yn olaf yn ei araeth aUuog a brwdfrydig ar y cwestiwn o safle profiad ymarferol. Nododd luaws o engreifftiau er dangos fod y pwrs cyh- oeddus yn cael y flaenoriaeth ar bob hawliau moesol a chrefyddol pan fyddai y fasnachwedi ei huno ag awdurdodau gwladol a dinasol. Pleidiai Mr Jones Waharddiad Llwyr y Fasnach Feddwol, yn arbennig dros dymor y Rhyfel a diarf- ogiad. Os yw gweithwyr y wlad wedi aberthu mewn bywyd, ac wedi rhoddi eu meibion mwyaf annwyl, yn sicr mai sarhad arnynt yw dweyd na foddlonant i fod heb y ddiod feddwol. Cynhygiwyd diolchgarwch y cyfarfod i'r Parch Gwyn- fryn Jones gan y Parch J. H. Hughes, ac eiliwyd gan Mr H. Evans, Swyddfa'r Eryr," a phasiwyd yn unfrydol. Heblaw y Gweinidogion enwyd yr oedd yn bresennol yn y cyfarfod y Parchn T. R. Jones, T. Talwyn Phillips, B.D., Alun Jones, W. Jones, a'r Meistri J. R. Jordan, R. Williams, M.A., Supt. Morgans, ac eraill. I J. H. H.

J WEASTE. Nos Sadwrn, Chwefror 16ag, cynhal- iwyd cyngerdd blynyddol o dan lywydd. iaeth Mr J. D Owen, Openshaw, yn absenoldeb y llywydd penodedig, sef Mr W. M. James, Eccles, oedd wedi ei alw oddi cartref yn sydyn trwy fusnes ond gofalodd Mr James am anfon rhodd anrhydeddus i'r drysorfa. Arweiaiwyd gan y Parch J. E. Williams. Cymer- wyd rhan yn y cyfarfod gan Miss Lilly Richards, Miss Dilys Hughes, Miss Polly Williams, a Mr J. W. Blackshaw; adrodd, Miss Nellie Davies; Pianist, Miss D. Jones. Diolchwyd i'r llywydd a phawb gymerwyd rban yn y cyfariod yn garedig gan y Parch J. E Williams, a cbefnogwyd gan un o'r brodyr y lie. Cafwyd cynhulliad dda ac ar ol caun HenWIad fy Nhadau aeth pawb adref wedlcael boddlonrwydd. I CYMRO.

I LEIGH. Cynhaliwyd ein Cyngerdd Blynyddol nos Sadwrn diweddaf, yng nghapei Leigh, a daetb tyrfa fawr yno. Cadeir- iwyd gan y Parch Meirion Jones, yn absenoldeb y llywydd gwahoddedig, a chaed Cyngherdd da o'r dechreu i'r diwedd. Gwasanaethwyd gan Gor Eglwys Annibynnol Seisnig Howe Bridge, Atherten, o dan arweiniad Mr Spancer, a chaed ganddynt raglen goeth a da. Cyfeiliwyd gan Miss Johnson a Mr Bullough yn fedrus iawn Diolch- wyd i'r Cor a'u harweinydd gan y Cadeir- ydd, yn eael ei gefnogi gan Mr Peter Jones, Ysgrifennydd y Trust. Disgwylir y ceir elw da oddiwrth y Cyngherdd tuagat drsorfar'r eglwys. .„ Dewiswyd Mr Henry Williams yn gynrychiolydd yr Eglwys ar Gyfarfod Swyddogion yr Eglwys. Hefyd yn y cyfarfod swyddogion blynyddol dewis iwyd ef yn Ysgrigennydd y Genhadaeth Dramor. Ail ddewiswyd yr holl Swyddogion i'r un swyddau am flwyddyn arall, gydag ychwanegu Mrs David Evans yn Poor Steward. Cymer pob swyddog ddyddordeb mawr yng ngwaith yr eglwys a gweithiant yn eginol er llwyddiant y Genhadaeth.