Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

Cymanfa Wesleaid! ler ¡>wI…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Cymanfa Wesleaid! ler ¡>wI a'r Cylcft. (Parhad or RJiifyn diweddaf). Y SEIAT FAWR. Came II— YR HWN SYDD YN lACH AU DY HOLL LESGEDD." Y Parch. JOHN SMITH: OS mai aficchydon y corff a gynbwysir yn y gair liesgodd," fel y myn rhai gredu, gwelwa fod y Salmydd yn priodoli y waredigaeth ohonynt i'r Arglwydd. Yr oedd hyn yn drychfeddwl cyffredin i'r meddwl Hebreig, ac yn pari fod afiech yd yn eu plith yn caei ei wneud yn fater gweddi. Er yn credu, modd byn- nag, yn effe'thiolrwydd gweddi, nid oeidynt yn diystyru gwasanaeth medd- ygon *a gaHu gyffyriau. Tarawyd y branin Heseceia a chleddvf blin a osod- odd ei fywyd mewn perig!. Yn ei gyfyngder tiodd at yr Arglwydd mewn pweddi, a gweilhawyd ef o'i lesgedd. Atiilwg fod ei 'weddi yn weddi ffydd, a go ir clvve- ge: ir dweyd yr un modd am weddi y psoffwyd Esai droste. Er hynny, peth arwyddocaol yw i foddion arbennig caei ei ddefnyidio er ei adfeiiad. Caoys Esai a ddywedai, Cymerasant swp o ffig- ys, a ihwymant yn blastr ar y coruwyd, a-j efe a fydd byw." Ond er yn credu y dylii ymgyngbori a meddygon a chym hwy so meddyginiaeth at ddolur, oirheio- i id gwaith pob meddyg a meddyginiaeth yn ol at y Meddyg dwyfol, fel yr unig un sy'n allu gwdl'haol yn y bywyd dycol. Ceryddwyd y breain Asa am -ymgyogbori a'r meddygon cyn ceisio'r Arglwydd yn ei glefyd. Nid oedd i'w feio am geisio'r meldygon, eithr am beidio a cheisio'r Arglwydd yn gyntaf. Triniisl afiechyd corfforol dan yr Hen Oruchwyliaeth fel ffrwyth pechod Edrycbid arno fel arwydd gweledig o farn Duw am arosadd. Ni allasai cyfeiliion Job feddwl amdano ond yn y goleu hwn, er y teimia Job fod iddo ystyr uwch pe gallai ddod o hvd iddo Credid yn cesfiu bore'r byd, a chredir heddyw ymhlith llwythau anwaraidd, fod afiechyd corfforol i'w briodoli i achosion ysbrydol, a dyna pam y ceir y meddyg a'r offeiriad yn yr un person a phan ddaw pobloedd i gredu fod physi- cal science yn y pen draw yn spiri tual science, deuir i weld y priodoideb i swyddogaeth ynaill ymgolli yn y llall, gan nad yw iachad y corff a iachad yr eaaid o'n llesgedd ond dwy agwedd o'r un btoblem. Yr afiechyd mawr sy'n galw am iachad yn y ddynoliaeth yw pechod- Hwn yw'r peth sv'n sarhau Duw, dinistrio dyn, ysbeilio'r Nefoedd ac yn cyfoethogi uffern. Hwn yw ffynhonnell fawr holl ddrygau cymdeith- as, tarddell ingoedd rrfwya'r byd a dag rau poethaf plant dynion. Mewn pechod y ceir y drwg-wreiddyn a oIwedd o dan yr boll broblemau sy .n pwyso mor drwm ar galon y wlad. Hyn a ddug Crist o'r riefoedd i ddioddcf blynyddoedd o demtasiwn, dagrau a phoen, a hyn sy n ysbeilio dynion o hynny o nefoeid a -allant gael yn y byd hwn. Siaredir am yr afiecbyd hwn ftl llygredd mewnol a throsedd gweibhredol, ac yn y naill y ceir yr achos o'r Hall. Pechod fel cyf- Iwr yw'r achos, a phechod fel gweithred yw'r effaith. Penderfynir yr hyn a wna dyn gan yr hyn yw. Gwelwn felly fod ein hangon fel pechaduriad yn ddeublyg, a chawn yngNghrist y ddar- pariaeth ddeublyg i gyfarfod a'r angep, rnegis y dyweJir yn yr emyn anfarwol '0 Craig yr Oesoedd." Be of sin tbe'do.uble cure, Save from wrath and make me pure." Golyga hyn waredigaeth oddiwrth gan lyniadau allanol pechod, a glanhad oddiwrth ei achos yn y galon. Nid Maddeuwr anwireddau'n unig yw Duw, ond Meddyg i'r arcbplledig. Er fod maddeuant yn fendith tnhwDt i bob clod, nid yw'n cyfarfod a'r holl achos lachawdwriaeth wael a fuasai maddeu-. al;t onis dilynid gan iachad, canys heb hyn fceid ci'n fuan yn dychwelyd at ein hen becbodau. Dengys hyn yr angea am iachad yr enaid o'i lesgedd. Ad drefna maddeuant ein safle gerbron Duw, ond nil yw'n unioni annhrefn ein natur syrthiedig. Bsndith fawr yw caei rhywbetb wediei wneud drosom, ond tystia ein ppofiad i'r angen i ryw- beth gael ei wneud ynom., Cytunwa oil ynghylch posibilrwydd i gael madd- ou ant, a ebred y mwyafrif o Gristio a- ogion y gallwn gael ein gwaredu o'r pechodau mawr allanol; ond ynglyn a'r waredigaeth o bechod mewnol, gwreidd- yn y mater hwn, y teilir ni ar adegau i amheuaeth. Credwn y gellir ein biach- au oddiwrth feddwdod, cabledd, lladrad, etc. ond a yw'n bosibl ein hiachau o falchter, cenfigen. cybydd-dod, cym- hellion hunanol, uchelgais annbeilwng ac afiaclJ, a thymherau drwg ? Tuedd I y pecbedau mewnol hyn yw ymaddfed" u'n ffrwyth gweledig, ac oni allwn obeitbio am iachad oddiwrthynt, ni allwnobeithio am fuddigoliaeth lawn a pharhaol yn y bywyd allanol. Ehydd geiriau y Salmydd sail dros obeitbio am iachad perffaith Yr hwn sydd yn iachau dy holl lesgedd." Pan ga'r Meddyg Dwyfol ei ffardd ei bun, a iff at wreiddyn y mater, gan godi y cymheil- ion a pburo ff ynnonella-u'r enaid. Gesyd. ni yn iawn yn nghraidd ein bod, gan bed i'r uniondeb mewnol weitbio ei ffordd i'r bywyd allanol. Iacheir ni, aid o'r pecbodau allanol a ffiaidd yn unig, ond y rhai mewnol a chudd. Gwahaniaethwn rhwng twf a phurdeb. Ychwanegir at beth mewn twf, tra y tynnir oddiwrth beth mewn purdeb. Ymwna twf a swn, ond purdeb ag ansawdd. Mewn purdeb, gianheir ni oddiwrth weddiil y llygredd sy'n y galon mewn twf datblygir gras Duw yn llawnach'a chryfalli ynom. Gaflwn gael yr iacbad hwn o bob llesgedd yn awr ond aiff em twf yn ei flaen mewn amser a thragwyddoldeb, Nid yw ein glanhad o becbod yn golygu oin bod yn gadael cyfood plentyadod Cristnogol mewn ychydig funudau, 'gan fyned i mswn i ddynoliaeth liawn. Gall y plentyn fod mor berffaith.mewn iecbyd a'i dad ond mae ganddo lawer blwydd- yn o'i flaen cyn datblyga i gymesuredd a pherffeithrwydd gailuoedd ei dad. Gall yr hwn a anwyd yn ddiweddar I gan Ysbryd Duw gael ei lanhau o lygr- edd calon mor lwyr a'r hwn a rodiodd gydà Duw am yr banner can mlynedd diweddaf; ond nid yw eto ond baban, tra mae'r liall wedi ymaddfedu yn ddyn yng Ngbrist. Yr hyn sy'n bwysig yw cael ein glanhau o'r afiechyd sy'n rhwystro'n twf, ac fe ddaw hyn inni trwy fodloni i fynd o dan driniaeth y Meddyg sy'n galiu iacbau o bob llesg- edd. Gwir nad yw Duw yn gwneu,d ei waith ynom heb ein cydweithrediad, ond ein gwaith ni yw ymostwng i'w orucbwyliaeth Ef, gan ymddirierl ynddo fel Meddyg anffaeledig. Y mae ei all'u Ef i iacbau yn ein cyfarfod hyd at bwynt ein bodlonrwydd i dderbyn y fendith, ac oddiwrtho Ef y daw. Cainc I II YR HWN SY'N GWAR- .1 EDU DY FYWYD 0 DDISTRTW." Y PARCH RHYS JONES Wedi ad- nabod Duw yn faddeuwr peahod, a phrofi Ei iachawdwriaetb, ni ellir medd- wl am gyflwr na fydd y mwynhad ohono'fa parhau. Ac yn y dyddiau hyn, pan syrth cynifer o fywydau ieuainc yn ebyrth i greulon ddelw rhyfel, y fath le sy gennym i ddiolch a bendithio am fod Duw all waredu'r bywydau o ddistryw. Buasai'r gost o faddeu ac iachau yn ormod i Dduw pe mai distry v; ey'n ein haros. Nid ar gyfer y byd a'r bywyd bwn yn unig y rhoddwd inni dalentau a doniau, ond hefyd i'n cymhwyso ar gyf- er gwell gwasanaeth i Dduw wedi ein gwaredu o ddistryw y bedd. Ond pdrychir ar y Salm hon befyd fel Salm Rbagluniaeth, ac eglurir y distryw fel gwaith gelynion y Salmydd yn ceisio'i rwydo mewn pwll fel y delid bwystfilod gynt. CJoddiwyd ami i bwll i'r saint, ond bu Duw yn drech na/u cyfrwysdra, a gworedwyd hwy ganddo. 'Aeth ami i gynllwyn yn, ofer am fod Daw yn ym- ladd o blaid ei bobl. Ceir enghraifit o hyn yn banes Mordecai a Haman, Bwr- iadodd hwnnw ddinistr gwr Duw, ond ef ei hun a ddioddefodd a gwaredwyd Mordecai o ddistryw. Gwelir y gwared- igaetbau hyn yn amlwg iawn yn hanes Paul. Llabyddiwyd ef a meini tair gwaith y torrodd llong dano bu'n glynu wrth rafft ym mor y Canoldir am ddiwrnod a noson, ac erlidiwyd ef o fan i fan, ond yn y cwbl gwaredwyd ef gan Dduw o ddistryw. Pwysleisia'r Salmydd fod Duw yn gofalu am fywyd ei saint, ac nad ydym at drugaredd ffawd a dam wain. Ceir llawer iawn o'r gred mewn ff awcl yn y dyddiau hyn yn enwedig ymhlith y i 1 ¡ L. 1 t1 milwyr ar y maes. Derbyiaiais lythyr o'r ffrynt y dydd o'r blaen ac ynddo dywedai'r ysgrifennydd If my num- ber is up, I go; if not, I stay." Ond rhaid wrth ryw berson byw hyd yn ood i bouderfyDu'r number, ni all ffawd ddall wneuthur hynny. Mwydyrchafol o lawer yw credu yn Nuw'r Salmydda'i Ragluniaeth ryfedd yn cysgodi ac amddiffyn. Gyda'r fath hyder yr a'r CriStion i wynebu treialon bywyd o dan yr argyboeddiad fod ei fywyd yn llaw Duw, sy'n gariad.. Ond dylem gofio hyn nad yw Duw yn addo gwaredu neb sy n rhyfygu a'i fywyd. Ar Iwybr ufudd-dod iddo Ef, a dyletswydd, yn unig y mae gennyf le i ddisgwyl Ei waredigaeth. and a- gaf fi roi y-styr beliach eto i'r geir- iau, a dweyd fod Du.w yn abl i waredu bywyd dyn, yn ei holl alluoedd, rhag distryw pechod ? -Clywais y sylw fwy nag un waith, He saved his soul, but lost his life." Dyna hanes y lleidr ar y groes yr oedd ei holl fywyd mown def- nyddioideb a gwasanaeth yn y byd hwn wedi ei golli, or i Grist o'i ra a'i drugai- odd.waredu ei enaid. Dygir cwys rai gweithiau yn erbyn crefydd Oust ei bod yn rhy arall fydol, ac mai ei phwrpas mawr yw caol dynion i ffoi rhag y Hid a fydd, Ond cam'a chrefydd Crist yw'r cybuddiad. Ei ogoniant yw ei gallu i waredu bywyd rhag dinistr heddyw, a gallaogi dynion i feddiannu eu heneidiau a bod yn arglwyddi arnynt e11 hunain trwy fyned o dan arglwyddiaeth Grist. Y mae llawer o aliuoadd yn y byd a'u tuedd i ddistrywio'r dyn ynom, yn ber sonol a chenedlaefehol, n'runig allu a" fedr ein cadw yw'r dwyfol. Edrycher ai Ewrop beddyw. Ai onid tlodi enaid a, welirmewn ami i gyfeiriad ? Yn y dar- lun bythgofiadwy a dynnwyd o Ymer- a,wdr Germani yn edliw i Frenin Bel gium fod ei waith yn gwrthod caniatad L'r Germaniaid ddod trwy ei wlad er anrheithio Ffrainc, rhoddir y geiriau hyn yng Dgenai-r Yaierawdr-" You have lost all," ebe fo, gan daflu ei law at ad feilion y dinasoedd a'r celaneddau a orweadai'n llu ar y ddaear. Not my soul," ebe Brenin Belgium, a'i olwg ar y tir pell, fel pe'n gweled gweledigaethau nefol. Pat taint bynnag o wi: fydd yn uniongyrch o dan ydarlun, cytiwyna i'n sylw wirionedd cvffredinol anrhaetbol bwysig. Gall dy foddiannau a'th gysur- on gael eu distrywio, ond os byddi'n ffyddlon i'r gwir, i'r pur a'r aruchel, fe gedwir dy fywyd yng nghanol yr alanas i gyd Gair yr Arglwydd Iesn ar y mater yw Pa leshad i ddyn os ennill efe yr holl fyd, a cholli ei enaid ei hyn ?" Poeu i lawer Cristion cywir yw'r ffaith alarus na all roi'r gwasanaeth a ddymunai i'w Arglwydd oherwydd i bechod bore oes gyfyngu ar ei allu. Ac yma, dymuniva apelio at yr ieuanc am adael i Dduw waredu eu bywyd pan allant gymhwyso eu hunain at fod o wasanaeth i Dduw a'r byd yn y dyf- odol. Gwelwyd llawer talent ddisglair wedi ei distrywio gan bechod, ac os heb ei distrywio, eto yn cael ei harfer i ddis trywio bywydau eraill. Y bardd awen- gar yn canu maswedd, pryd y dylsai ganu mawl, ond collodd ei allu trwy bechod. Ac felly yn holl gylchoedd bywyd. Bendithiwn Dduw am waredu ein bywyd o ddistryw pecbod. Cainc FV-" YR HWN SY'N DY:GOR OKI A THRUGAREDD, AC A THOS TURI." Y PARCH HUGH HUGHES Fel mai nodweddau ar gyflwr a chymeriad dyn ydyw maddenant o'r holl anwiredd, iacbad yr holl lesgedd, a gwaredigaeth y bywyd o ddistryw, felly hefyd, credaf mai nodwedd ar y cymeriad crefyddol ydyw trugaredd a thosturi. Cynnyrch trugareddd a thosturi Duw yw trugaredd a tbosturi y gwir Gristion. Golyga rywbeth tebyg i'r hyn a ddyry Solomon pan ddywed na ad i drugaredd a gwir ionedd ymadael a thi; cylyma hwynt am dy wddf, ac ysgrifenna hwy ar lech dy galon." A dyna goron y cymeriad Cristionogol—yr elfen fwyaf tebyg i Dduw ym mywyd y Cristion. Yn ei drugaredd at bechadur truenus, a'i dost- uri at ddynion trallodus a gwasgedig, y gwelwn wrhydri mwyaf y cariad dwyfol, a delw y cariad hwn yn y Cristion yw uchafbwynt ei gymer- iad. Dyma'r eithafon pellaf oddiwrth hunanoldeb. Y mae hwn yn gariad sydd yn rhoddi swyn mewn acgen i'w I fl gyfiawni mewn gwagter i'wl^a^i, mewn I pechod i' w ddileu, mewn A i'w symud, ac mewn gofidiau a dioddefiadau i'w lleddfu.. Y mae yn gariad sy'n chwilio am le i drugarhau." Rhaid i drugaredd a thosturi ysbrydol ffynon- ellu yn nyfnderoedd yr ysbryd-yn y gydwybod fyw, yn y galon gynnes, ac yn yr ewyllys gref. Mynych y clywn y dyddiau hyn am grefydd oleuedig, ac am grefyddwyr mcddylgar- Diau fod hyn yn bwysig iawn, ond mae lie cryf i ofLi fod llawer o'r crefyddwyr deallgar yma yn fwy am ddeall crefydd nag am brofiad byw ohooi mewn bywyd, eitbr ni all neb ei deall yn iawn ond trwy y prof- iad ohoni, Nid pwnc yw crefydd yn ben- naf, eithr bywyd. Mae'n bosibl gwneud trugaredd yn bwnc heb fod yn drugar- og;-gwneud ma,,Ideua--it yn bWDC heb v fod yn faddeuedig na maddeugar;- gwneud haelfrydedd yn bwuc heb fod yn haelfrydig. Gwelais un, amssr yn ol, yn selog dros ben am bwnc @ hyd yn ygyf- eilach, sy'n glamp o gybydd. Nid dealt beth yw trugareJd a thosturi sydd yma yn benna'f, eithr bod yn drugarog a thosturiol-gwisgo y goron hon ar ben ein bywyd. Yng nghyfeiriad y ddeall y mae perigl rhai ohonom yn yr oes hon. Y mae nifer o bobl ddeallgar yn yr eglwysi cad ydynt o fawr dfofnydd syl- weddol. Y peth amlygaf yn eu bywyd ydyw siglo seiliau ffydd pobl ieuainc- Yr w yf am i ni fod yn feddylgar gyda chiefydd, ond mae'n bwysig ystyried y gwahaniaeth rhwng efrydiaeth ar bynciau crefydd a meddylgarwch cref- yddol dwfn—y meddylgarwch pa fodd i fod yn drugarog a thosturiol. Nid yw yr yd o ddim defoydd parhaus tra yr erys yn y granari. Os cedwir ef yno yn hir iawn, fe lygra gan bryfcd gwen- wynig. ac ysbeilgar. Rhaid rhoddi y gronynau yn y ddaeaf i beri iddynt egino a dwyn ffrwyth lawer er cynhal- iaeth dynion. Granari yw deall dyn i wenith Duw. Ac cs erys yno'i.t unig, mae yn sicr o gael ei lygru gan ryw syniadau gwenwynig, a'i andwyo gan rl-lyw ystiflod rheibus a ymwthia i r meddwl. Adwaenwn un fiynydd- qedd lawer yn ol 9, ymrlrliriellai ormod i'w ddeallei hun-yn y granari yr oedd y cwbl-- dira son am brofiad. A chyn hir y mae pryfyn gwenwynig ysbryd- egaeth yn difetba'r holl stoc. Na, rhaid i'r gwenith ysbrydol suddo i soil yr .enaid yn y'gydwybod, y galon, a'r ewyll- ys. Rhaid bod, nid yn efrydgar yn unig a'r doall noeth, eitbr yn ddwfn ao ysbrydol feddylgar-plymio i ddyfnder- oedd yr enaid, gwir gartref trugaredd a thosturi, ac yna esgyn' YDgngrym y meddylgarweh hwnnw i chwilio am gyfleustra i drugarhau a thosturio- Dyma'r unig feldylgarwch sy'n dwyn ffrwyth lawer mewn bywyd. Dyma un- waith eto goron y bywyd crefyddol, "dy goroni a thrugaredd ac a thosturi." Mae y rhyfel erchyll hwn yn hollti cymdeitbas yn rhyfedd ar y mater hwn -yn dallgos pwy sydd ( hunanol, a phwy'n drugarog a thostûrioJ. Ar un llaw, cawn y profiteers a'r hoarders anystyriol, ac ar y llaw arall cawn yr ymroddol Barch. Arthur Davies yn rhwygo darnau o'i grys. i lapio briwiau y bechgyn clwyfedig yn Palestina. Pa bryd y daw'r eglwys i'r tir uchol hwn, tybed Nid oes ond trugaredd a thost- urio hyd at hunaii-j b3rth a orchfyga'r byd. Geilw sefyllfa isel slunis ein trefi am drugaredd a thosturi fel yr unig allu a fedr godi'r tlawd o'r llwch a'r anghenus o'r domen. Y mtte slum life ein gwlad yn warth i'n Cristionog- aeth Wyddoch chwi beth, y mae pobl ddeallgar Japan, sydd wedi ymweled a'r wlad hon, yn fcynnu darluniau o slums Llundain, Liverpool, Manchester, Aber- tawe, ac yn eu gosod ar y parwydydd cyhoeddus yn eu gwlad eu hunain, ac wedi argraffu o danynt: "A ydych am ganiatau i'r grefydd sydd yn cya- yrfchu hyn ddod i'ch gwlad?" Cam- ddarluniad enbyd yw hwn wrth gwrs. Eifchr geilw arnom i ymegnio'n fwy er gwneud hyn yn amhosibl. Yr eglwys raid wneud y gwaith, ac nid y Senedd, gyda'i chydymdeimlad a'r fasnach feddwol ac anniweirdeb. Deffro, deffro gwisg dy nertb, Seion gwisg wisgoedd dy ogoniant, ti ddinas Jeru- salem. Terfynwyd trwy weddi gau y Perch J. Vernon Lewis, M.A.. B.D.