Y Darian

Mr John Rees, Maindy Rd., Ton-yr-Ystrad. Bu John Rees yn ygymydogaeth hon yn gymeriad amlwg am flynyddau, a theimlwn wacdei ar ei ol. Sylwasom er ys dros I flwyddyn rod ei gam yn byrhau, ei far) yn "W nil it gyflvmach nag arfer, ei war yn crymn. ac arwyddion y bedd yn gwneud eu lial arno. Eto nid oeddem yn tybied fod y diwedd mor agos. Ond rhaid sylweddoli bellach ei fod wedi ein gadael. ac ofer mwy fydd disgny] am ci gymdcithas yr ochr hon. Cawsomyiraintofodynpigwmni agos am tua phymtheg mlynedd. Bu ei MI*. JOHN REES. afiechyd hirfaith yn ei gadw gartref bron yn ystod yr oll o'r amser hwn; yr oedd wedi etifeddu dolur y glov.r—mogiant y irest, er ys blynyddau, ac felly yn anallu- og i ddilyn ei waith tan y ddaear. Er hyny, ni fu yn segur. Dyma'r adeg y bu o ddifrif yn ysgrifenu traethodau ac ysgrifau ar ii-ahaitol fatei-ion, ac yr oodd bob amser yn gystadleuydd peryglus. Myn- yeh iawn y cipia'i- wobi-, a llawer tro y gofynodd i mi os oeddwn wedi gweled cyfrif o'r Eisteddfod gynhaliwyd man a'r man, ei fod ef wedi anfon rhywbeth bach i fewn ar y testyn a'r testyn. Ei gysur penaf y blynyddoedd diweddaf oedd teyrn- garwch ei fab tuag ato yn ei afiechyd. Y mae yn glod i galon ei fab am yr abertlt wnaeth dros ei dad. Gwyddom y gallai fod wedl cael swyddi ereill, uwch eu safle na'r un sydd ganddo yn bresenol, ond buasai hyny yn golygu iddo symud i ryw ardal arall, ond gwell oedd ganddo aros gartref yn gysur a nodded i'w dad. Deall- af erbyn hvn ei fod wedi derbyn swydd bwysig fel gorucliwvliwr dan y Co-oper- ative Employees Union. Plentyn natur oedd John Rees, ac fel llawer ereill, ychydig fanteision boreu oes a gafodd. Naturioldeb oedd y peth amlycaf yn ei fywyd, a hyny oedd i gyfrif fod rhai pobl yn methu ei ddeall. Er fod ei eiriau dipyn yn arw weithiau, a'i ddull o'u dweyd yn ymddangos yn drwsgl. eto i gyd yr oedd mel o dan y dail. Bu ei gvnghorion ar lawer adeg yn fantais fawr i mi, a thipyn o help i ddyn ieuane yw cael un i ddweyd gwirionedd heb brisio am wg na gwen. Mynychai Lyfrgell y Ton yn ami, a thynnai ereill yno hefyd. Ni ehafodd fawr addysg yn llanc. Gorfit iddo adael yr ysgol am y lofa, a'r syndod yw, fod ganddo y fath gyflawnder o wybod- aeth pan ystyriom mai y pwll glo oedd yn myned a rlian fwvaf o'i amser. Yr oedd yn wleidvddwr goleuedig. Cymerodd ran flaenllaw ym mrwydr gyntaf Mabon, a bu yn gefnogydd gwroesog iddo hyd y diwedd. Cymerodd ddyddordeb mewn etholiadan ](eo1. a sirol, a mvnvch fu y galwadau am dano i siarad mewn cyfar- fodydd cyhoeddus. Pleidiai ddirwest yn onest,' a ehafodd yr enw Good Templar fel prawf o'i deyrngarwch dros sobrwydd. Yr oedd y (talent gerddorol yn gryf yn y teulu, ac er na chododd i'r un pinacl a'i frawd A law Ddu, bu o help mawr gyda chaniadaeth y cysegr. Er y rhagoriaethau hyn, credwn yn (Idlbet i-it, mai ei brif nerth oedd Duwin- yddiaeth. Teimlai wrth ei fodd pan yn trin pynciau Duwinyddol. ae anhawdd oedd cael gweithiwr mor hyddysg ag ef. Yr oedd wedi myfyrio cymaint yn Nhraethoclau Duwinyddol Dr. Edwards nes oeddent wedi dod yn rhan o hono. Astudiodd yn fanwl y llyfrau goreu ar yr Ysgiythyrau, ac yr oedd yn lied gyfarwydd ag amryw awduron Seisnig. Medrai osocl yr hyn fyfyriai yn drefnus yn ei gof. Nid oedd eisiau amser arno i chwilio a meddwl, a dwyn esgusodion nad oedd yn cofio y peth a'r peth. ond anturiai ar unwaith at wnrhyw bwnc. Nid oedd wahaniaeth pa un ai yn yr Hen Destament ynt-e y New- ydd, ac fel rheol yr oedd yn lied agos i'w le. Yr oedd mynvch alw am y Beibl pan fyddai'r ddadl yn lied boeth, a rhaid oedd selio y pwnc ar adnod o eiddo Paul. neu un o'r ysgrifenwyr ereill. Yr oedd yii YiiiiieilldtiNi-r pybyr. ac yn Fethodist o'r iawn ryw. Canfyddai l'hai rhagoriaethau mewn enwadau ereill, ond nid oeddent yn llamv ei ddelfrydau ef fel ei en wad ei hun. Yr oedd y Cwrdd Misol, wrth ei fodd. a'r Sassiwn yn dyfod i fyny a boll ddyheadau ei galon. Cirai y Cyfiwideb a'i holt enaid. Gwelai ser dysgtat-r yn ifurfafen YmneiHduaeth Cym- I.11, ond v rhai amlycaf iddo oedd y "Tadau Yfethodistaidd." a cliuddient y ser ereill o'r golwg. Gwyddom am waith y gwyr hyn, ac nis gallwn lai nac edmygu John Bees am eu gwerthfa wrogi. Yr oedd yn edmygydd mawr o'r diweddar Tom Ellis. A.S., ac aeth i'r Bala i dalu y gymwynas olaf iddo. Hoffai Lloyd George yn rhyfedd. ond tyhiai pe bae Tom Ellis wedi cael byw hvd yn bresenol v buasai yn parluiu ar v blaen o hyd. Eto er yr agweddau amlochrog yma ar gvmeriad I.E.. fel y dvwedwyd eisioes, pynciau Ysgrythyrol oedd ei hoff faes, ac yma yr liofFai aros i siarad. Er mwyn i'r dieithr wvbod, perthvnai i Lyfrgell y Ton ystafell wedi ei neillduo i ymgomio ac ysmygu. John Rees. fel rheol. fyddai yn cymeryd y rhan flaenllaw yn yr ymddidclanion. Bu ganddo gym- deithion rhagorol, ac fel arfer defion yr hen Gymry, a phynciau Duwinyddol fyddai fwyaf dan svlw. Y rheol oedd "taro i fewn" i ystafell y papyrau dyddiol, ac ar ol darlleii digon, dod allan i'r ystafell i ymgomio am "helynt y dydd," ac ar cl dihysbyddu'r cyfan. rhaid oedd cael pwnc Duwinyddol cyn gorphen. Gan fod y cwmni yn cael ei wneud fyny o wahanol enwadau ambell waith byddai cwestiynau y "gwahaniaethau enwadol" yn dod mlaen, megys Bedydd—dull a deiliaid— syrthiad oddiwrth ras, ffurflywodraeth eglwysig, Presbyteraidd neu Annibynol, etc. Ond fel rheol nid oedd y dosbarth hwn o bynciau yn para'n hir, gan fod y poethder yn myned yn rhy annioddefol i unrhyw fudd ddod oddiwrthynt. Felly cyfeirid yr ymddyddan i gyfeiriad at-all. Cofiaf yn dda am ymwelydd dieithr ddaeth i roi tro am clanom fel teulu. H vsh-rsais ef fod amryw frodyr da a chref- yddol yn mynychu'r ystafell agosaf atom, ac y byddent yn falch o'i gyfeillach. Cyflwynais y dieithrddyn i'r cwmni, a chan ei fod yntau yn hoff o wybodaeth grefyddol. aoth yn ymgom ar unwaith. Dyma J.B. yn 01 ei arfer yn croesawi yr hen wr, ac yn dechreu holi ynghylch ei farn am grefyddwyr y dyddiau presenol a'r gwahaniaeth rhyngddynt a chrcfydd- wyr yr amser gynt. Rhodclodd hyn gych- wyniad da i'r henafgwr, gan ei fod wedi pasio ei badwar ugain, ac yn abl i farnu am yr hyn ofynid iddo. Tueddai y gwr dieithr i ddweyd fod gwirioneddolrwydd crefydd yn fwy amlwg yn nyddiau ei ieu- enctyd nag yn bresenol. Ceisiai John Hees ddal ar grefyddwyr presenol eu bod yn fwy goleuedig a llai ofergoelus. Ni thyciai liynny ddim ar yr ochr arall, ac adroddai yr hen wr am yr aberth oedd pobl wledig ardal ei faboed yn wneud er addoli, a'r anfant-eision mawr oedd gan- ddynt i grefydda. Sylwodd hefyd am weinidogion y daethai i gyffyrddiad a hwy yn inoreu ei oes; ac er fod gan y gwr dieithr fab ei hun yn y weinidogaeth, eto teimlai fod yr hen bobl yn gryfach eu fFydd er nad oedd eu manteision ar ysgol cystal. Priodalai yr hen frawd lawer iawn o arwynebolrwydd i'r oes bresenol, ac nad oedd aberth yn Ngeiriadur crefydd- wyr presenol. Gwelwn wrth John Rees ei fod yn mwvn- hau y ddacll, oblegyd yr oedd yr het er ys amser wedi ei thynu ffwrdd, a'i fys- edd wedi myned trwy ei wallt, a'r gadair wedi ci symud lawer gwaith yn ol a blaen; a'r canlvniad fu iddo.ddod i gydweled a'r brawd dieithr. a diolchai iddo am fod mor gadarn dros yr hen dadau. Daeth amser cinio i dori'r ymddiddan, ond awd ati y prydnawn a tliranoeth, ac ail tranoeth, ac ni orphenwyd nes ymadael o'r gwr dieithr. Dyna gipdrem frvsiog o'r modd y treuliodd y gwyr rhagorol hyn brydnawn- ddydd eu bywyd, ae onid oeddent yn nod- weddiadol o ddull arbenig yr Hen Gymry. Carwn ddweyd gair am un hen gymeriad. arall arferai mynychu y Library, sef Moses bach y pudiar. Medrai ef ddarllen tipyn, ond yr oedd henaint wedi dyfod a "swmbwl yn y c-nawd" iddo, sef cataract ar ei lygad. Nid oedd ei amgylchiadau mor gysurus ag y carem iddynt fod. In iloson oel a'r eirwlaw wedi disgyn yn drwm nes gwneud yr heolydd yn wlyb i'w cerdded, sylwais fod yr hen budlar a'i es- gidiau yn dlawd ac yn gollwng dwr, ei wisg yn denau, ac argoelion oerfel arno, er ei fod yn twymo wrth y stove. Awgrym- ais i John Rees wneud Cwrdd Llenyddol i'w helpu. Cydsyniodd ac addawodd gy- meryd at lywyddiaeth y cyfarfod. Awd ati o ddifrif, cawd beirniad ceiddorol, a daeth yr adroddiadau i'w clorianu i mi. Awd ati o ddifrif y noson liono, a chafwyd y cwrdd nos dranoeth yn y Committee Room. Y pwnc nesaf oedd cael cystad- leuwyr. Llwyddwyd i gael nifer dda iawn. Cefais i bump o adroddwyr peni- gamp i gymeryd rhan. Yr oedd Moses Evan ei hun dipyn o adroddwr, ac yr oedd yn gytundeb rhyngwyf a'r adroddwyr mai Moses oedd i gael y wobr gan nad pwy fyddai oreu. Cydsyniodd pob un gan mai elw iddo ef oedd y cwrdd. Daeth y cwrdd a John Rees yn ei Ie, a chafwyd solo gan ryw frawd i ddechreu. Ar ol adrodd a chanu daeth ryw wr dieithr yn mlaen ar y pryd nad oedd yn gwybod y gyfrinach. Yr oeddwn mewn penbleth, ond pender- fynais ddweud y secret wrtlio cyn dech- reu, rhag ofn iddo gipio y wobr oddiar Moses druan. Pan ddeallodd y peth, dy- wedodd ei fod yn eithaf boddlon, ac felly awd yn mlaen. Cafwyd adroddiadati da iawn Women of Mumble's Head, Pleser- fad y Niagara, The Sea, ac amryw ddarnau da a dyddorol ereill. Wedi gorphen, trodd John Rees attaf, a dy- wedodd. Map gyda chwi rywbeth i wneud. Ond hysbysais ef o'r gyfrinach. a chwarddodd yn iac-hus iawn. Cafodd Moses y wobr ac ehv svlweddol i'w gyn- hesu. Yr unig beth anymunol fu, fod rhai o'r bechgyn yn pocni tipyn ar Moses trwy ddweyd ei fod yn bartners a'r beirn- iad, ac mai hyny aeth a'r wobr ac nid ei adroddiad. Rhaid oedd apelio at John Rees fel awdurdod derfynol ar y cwestiwn. ac wrth gwrs yr oedd yntau o'r un farn, a bu Moses byth ar 01 hynnv yn dweyd ei fod wedi euro adroddwyr goreu y He. Dyna'r dull Cymreig o dreulio amser yr adeg bono, cyn dyfod y "dyddiau bhn'' ac helbuhis y presenol. Teimlwn hiraeth ar eu ol, a gofidiwn weled yr Yspryd Cym- reig yn cael ei golli o'n plith. Y mae yr oil o'r rhai enwyd a'u lie yn wag, a tlieim- IWIl eu bod fel John Rees er wedi tewi yn llefaru eto. Ton yr Ystrad. E.J.

Heolycyw. I Mac cor plant y lie yn prysur ddysgu y gantawd, "Red Riding Hood," o dan arweinyddiaeth fedrus, ISIr Gwilym Harri, Glangwili. Diameu y ceir gwledd o'r fath oreu, gan fod y llyfr yn ddiddorol dros ben. Cymerir y gwahanol gymeriadau i fyny gan brif ganwyr y lie.

Nodion o Abertawe Meddyliasom mai diddorol i ddar- llenwyr y Darian" fyddai cael cip olwg ar adrawdd y newyddion ym- ddangosai yn Seren Gomer gan mlynedd yn ol, a chyda'r bwriad hwn yn ein meddwl aethom i'r Llyfrgell llydcl i dreulio orig i chwilota'u tudai- enau, a'r peth cyntaf dynnodd ein svlw yn y rhifyn cyntaf sydd 511 nghadw yno—" Rhif 8, Chwefror 19, 1&14," oedd yr "hysbyseb" a ganlyn, sydd o ddiddordeb neillduol heddyw pan mae efrydiaeth o'r Gymraeg yn cael sylw mor arbennig:— Wanted—A truly serious Person of Evangelical Principles, who has been accustomed to childrenj and is com- petent to take upon her the instruc- tion of the Female Branches of a Family in Reading, Writing, Arith- metic, English Grammar, and also capable of teaching them to read Welsh; with all kinds of useful eedlework; and likewise to look after the Linen of the Family. Frequent opportunities of hearing the Gospel in both the Welsh and English Language will be afforded. Letters, addressed A.B. to the Printer of this Paper, stating terms, etc., will be duly answered. Dengys y canlynol gymmaint yn wahanol yr oedd yr hin y pryd hynny i'r hyn ydyw yn awr:— Dydd Sadwrn wythnos i'r diwedd- af (Chewfror 5ed, 1814), cafwyd hen wr wedi marw, yr hwn a fu dan yr eira naw diwrnod, yn agos i dy a el- wir Bryn y cae, ymhlwyf Llanharen, gerllaw Llantrisant. Eto- Colled.—Y"n amser yr eira di- weddaf fe dorodd llochfyn o eira gan ei ibwysau oddiar ael bryn, yn ochr Tyleri, ymhlwyf Blaenau-gwent, Swydd Fonwy, ac a dreiglodd wrth ei bwysau trwy y graig ar draws ys- gubor newydd i Watkin Rogers, nes oedd yn chwilfriw, fel ag y lladdwyd ynddi dair buwch ac annergyflo. Y mae yn y rhifyn hwn amryw gyfeir- iadau cyffelyb i'r uchod yn tystio mor arw a gauafol yr hin y pryd hynny. Diddorol i ddarllenwyr amaethyddol y "Darian" fydd prisiau Ilafur yn Abertawe yn y cyfnod yna:- Gwenith, 78/ Haidd, 37/4. Ceirch, 23/4. Parthed sylwadau "Moelona ar Goronwy Owen mewn rhifyn neu ddau yn ol o'r Darian," carwn ych- wanegu y ffaith a ganlyn, ymddangos- odd yn y Wasg Seisneg yn ystod y flwyddyn aeth heibio :— Fod bedd Goronwy wedi ei ddar- ganfod wedi dwy flynedd o ymchwil, ac iddo gael ei gladdu yn y Blanigfa perthvnol i'w dy. Byddai manvlion pellach yn dderbyn- iol. Dymunwn ddiolch i'r Bonwr Josiah Jenkins, Caerdydd, am ei lith diddorol a gwerthfawr ar Dafvdd Thomas," a dymunol fydd cael yn y "Darian" yr hyn wyr am hanes y delyn yng Nghymru, ysgrifau o'r fath ychwanegai at werth y Darian" yng ngolwg ei derbynwyr. Xos Sadwrn. Chwefror 14eg, yn y Llyfrgell Ilydd. traddodwyd ctarlith ddiddorol gan y Bonwr John Meredith. Llywydd Cymrodorion Abertawe. ar Y Cymro yng Kgwlad y LIydawyr." Lydaw a sylwadau byw ar ar- I ferion a defodau ein Cefn- derwyr yr ochr draw i'r dwr. Ychwanegwycl at ddiddordeb y ddar- lith gan nifer o luniau o fannau a golyg- feydd tarawiadol yn y wlad hudol hon- no, a chafwyd ar y lien trwy gyfrwng yr hud-lusern, ac eglurwyd hwy gan ein cymrawd Ceifyn, un o'r cwmni yn y daith. ISTos Fawrth, Cliivef. 17eg, darlithiwyd ger bron Cymrodorion Abertawe gan y Parch. Robert Beynon, Abercrave. ar Ben Bowen," ac yn ol yr hanes, dar- lith oedd a gofir yn hir gan ei gwran- dawyr. Blin gennym fethu bod yn bresenol, er mwyn rhoddi adroddiad mwy cynnwysfawr o honi. Cynnyg- iwyd pleidlais o ddiolchgarwch gan y Bonwr D. Spurrell Davies, ac eiliwyd gan y Bonwr D. Rhys Phillips, F.L.A., a chadeiriwyd gan y Parch. David Price (B.). Nos Ferelier, Chwef. lleg., ystyriwyd y priodoldeb o ddysgu y Cymraeg yn yr ysgolion elfenol gan Gyngor Aber- tawe. Yr oedd y pwyllgor addysg wedi ei gymmeradwyo yn barod, ac yn awr yr oedd i'w gadarnhau neu ei goll- farnu gan y Cyngor. Wedi llawer o siarad penderfynwyd cydnabod yr egwyddor, a phenodwyd is-bwyllgor i ystyried y ffordd oreu i'w gario i weith- rediad.

— Pant y blyn. 0 Offis John Jones. j 0 Offis John Jones. —- j Mr. Golygydd,-)fae Mali a Wil ni wedi mynd i feddwI yn uchal iawn o honoch chi, syr, am eich bod chi'n gadal i'n Uythvrra i ymddangos yn y Darian. Wyddoch chi beth tydan nhw ddim o'r un pobol er pan godais i offis. Rodd yn naturiol iawn iddyn nhw edrych i fyny arna i, ond y peth ydw i'n synnu ato yw 'u bod nhw yn meddwl mwy o lionyn nhw 'u hunen o lawar. Ma Wil R-edi deelira gwisgo tei yn llo crafat, a mae Mali'n son am wisgo rhywbeth heblaw clocsia. A wir i chi rydan ni'n cael amsar pur ddifyr yn yr offis. A chyda law, 'rwv'11 siwr y bydd yn dda gan ddarllenwyr y Darian glywad i ni gael y soffa o'r twll ar ol bod wrtbi-ii galad am ddau ddiwrnod. Wedi i Dafvdd Poh Man ddod gartra o'r Rhondda ni euthon ati gyda'n gilydd, a fe gawd y soffa i fewn i'r offis, a mae Mali'n teimlo'n fwy boddlon rwan. Ond wyddoch chi, ma'r offis wedi gneud 1 in peth na toeddwn i ddim wedi i gymeryd o i'r cyfrif. Ma hi wedi dod a chynffon- nwrs i mi; ag am I Y Cynffonnwrs ryw i'n mynd i sgwennu o'r offis heddyw. Cynffonnwrs ydi dynion na fedran nhw ddim byw ond wrth gynffonna rhyw bobol eraill. Dynion vdi'r rhai hyn na toes genyn nhw ddim ewyllys na barn o'r eiddyn nhw 'u hunen. Ewyllys rhywun arall sy'n 'u llywodraethu nhw, ne yn 'u hysgwyd nhw, os mynnweh chi, fel ci yn ysgwyd i gynffon. Mae nhw i'w cael ymhob cylch, a rhai truenus o sal ydan nhw ymhol) man. Wel, o ran hynny, tydan nhw 'neb. Ma nhw wedi gwerthu 'u genedigaeth fraint ac yn ymffoddloni i fod yn gynffona. Faswn i'n tybio, Mr Gol., mai'r He gwaela o bob lie i ddyn ydi bod yn rhwym wrth gynffon rhywun arall. Ond pawb at y peth y ho; mae chwaeth rhai dynion yn anesboniadwy. Faswn i ddim yn cori- demnio neb chwaith am lyfu cynffonna, a chymryd 'u hysgwyd fel cynffonna onibae fod pobol o'r fath yn rhwystr i'r byd fynd yn i flaen. Er na tydan nhw'n neb iddyn nhw'u hunen, mae rhai eraill yn gwneud busnas mawr o honyn nhw. Meddyliwch chi nawr am Moses Penmeipen, Ysw., o Bias y Gwynt. Fasa fo'i hun yn neb tasa fo heb i gvfoeth; ma fo'n dewacli i ben na'r cyffredin o'r cyffredinolion. Ond ma fo wedi prynn cynffon na fu 'rioed mo'i bath hi, a ma fo'n i hysgwyd hi fel y mynn o. Os bydd o'n sefyll lecsiwn Cyngor Sir ma fo'n mynd i fewn yng ngrym i gynffon bob tro. Os bydd o wedi gneud rhyw- bath na ddylasa fo, a thynnu gwg a dir- myg pob] barchus ma'i gynffon o'n cadw'i ben o. Ma fo wedi newid i bolitics dair gwaith, a phan ma fo'n troi ma'i gynffon o'n troi hefo fo. Ma Dafydd Pob Man fel gwyddoch chi'n gneud i gartra hefo ni yma, os gellir I dweyd fod un run fath a fo'n gneud car- tra o gwbl. Wel, ma Dafydd yn gryn dipyn o Soshalist, a roedd o a'r Toriaid yn cyd-dynnu'n dda ofnatsan un adag. pan oedd Dafvdd yma. Roeddan nhw'r un farn a'u gilydd i drwch blewyn am y I Hhyddfrydwrs, a toes dim eisio deud beth oedd 'u barn nhw. Ond mi aeci-i Dafydd fel bydd o'n arfar ar grwvdr am bytliefnos. Pan ddaeth o yn ol mi gwrddodd a rhai o'j hen ffriridia, a nhw euthon i siarad ar faterion y dydd. Hoedd o erbvn hyn wedi bod dan gysgod het Stanton, wedi cvffwrdd ag ymyI gwisg Keir Hardie, a wedi cael ysbrydiath ddvchrynllyd o bob man. -111 ddechreuodd Dafvdd lachio yng ngrym ei sel ar v Hhyddfrydwrs fel arfer, ond fasa'n well iddo beidio. Prin roedd o wedi agor i geg nad oedd o wedi rhoi i droed ynddi. Roedd hannar dwsin yn i ben o. a mi c-ur- wyd o'n jeli. Mi ddodd i'r ty'n gleisia ag yn waed i gyd. Roedd o'i hun yn misio dallt be oedd o wedi ncud iddyn nhw. Y dirgelwch oedd hyn, roedd Mistar Moses Penmeipen wedi ti-oi'n Rhyddfryd- wr tra fu Dafvdd i ifwrdd, a'i gynffonnw rs a wedi troi hefo fo a mynd yn erbyn y gynffon ddarn Dafydd yn i anwybodaeth. A'r peth ydw i'n synnu a to ydi mor rhad ma dynion yn gwerthu vi hunen. Fe bryna Mistar Moses beth anhygoel a rhyw fymryn o departi. Ma'r cynffonnwrs yma i'w cael ymhob man, ac ym mhob plaid, ac ymhob eglwys, a ma nhw'n greaduriaid aflan, clichwadh, Ma gen inne g* ynfff>n rwan wedi i mi gael offis, ond tvdw i (Idini wedi u prynu nhw er u bod nhw'n awyddus i werthu II hunen. Tydi dyn a wertha'i hun ddim gwerth i'w brvnu. a'r unig blesar ydw i'n feddwl gael o'r rhai sydd am fod yn gynffon i mi ydi u brathu nhw a'u sathru nttw a'n cicio nhw. Tvda nhw da i ddim arall. Rwan, 31r. Gol., er pan rvdw i wedi dechra meddwl yn yr offis yma, rydw i wedi cael gweledigath eglur ar un peth, a dyma fo —mai'r blaid na fydd dim lie i gynffon ynddi ydi'r blaid sy'n mynd i lwyddo a gwneud trefn ar y byd yma, ond tyclan ni ddim wedi gweld plaid felly eto. Waeth gen i heth ddywed Dafydcl Poh Jan na neb arall mae yna gynifer o gynffona yn y blaid ola gododd a'r un blaid. AVel mae'n ymddangos i mi fod y pleidia i gyd yn meddwl mwy am faint i cynffonna nag am wella'r byd. Wei mae Mali'n gwaeddi fod y postman yn dod a rhaid i minna dorri cynffon y lly"thyr.—.lohn Jones. O.N.-Os oes rhy wun yn ama rhywbatli ydw i'n ddeud rydw i'n barod i brofi pob gair o'r offis yma.—J.J.

Rho?d gwcddiHiou Mr .1. H. Jones, Bontneddfechan 11 orwedd ym MyTiwent Ebenezer dydd Llun, Chwef. 16. Yr o(?dd? yn Gynghorwr ac yn aelod ar Fwrdd y Gwarcheidwaid dros Ystradfelltc.

nTn p IAI74  ??  ? Cade??ch imi slarad a chwi am  ??????? Anhwylderau Nenol  ein giau fel gwe blethedig 0 wifrau'r pellebr. Rbeolir a maethir hwy gan ran o'rymennydd adwaenir J canolfan gieuol. Dibynna "? cyflwr y canolfannau ?? 10I ar gynwr BN? a? M??? yr iechyd corfforol. 1 an amherir yr iechyd corfforol cyd-ddioddefa'r 1^5 ^2: JMH fc nerfau. Yr adeg hynny y poenir ni gyda nerfau "—cur pen, niwralgia, JmH gwendid gieuol. Mewn achosion M t   ? ???N felly 'does dim tebyg i Wincarnis/ W ? ?????  M Gwin y Bywyd.' Mae Wincarnis' ? l\ ?- ? fl yn fwyd cryf i'r nerfau sy'n gweith- ??'    ?t redu'n union gyrchol ar y canol- ?t???t.U L???? V ???B fannau nerfol ac a rydd iddynt fywyd newydd a bywiogrwydd newydd. V Mae'r canlyniad yn rhyfeddol. HH Dechreuwch weMa?n BRAN \?r RHAD mmm Anfonwch am brawf-gostrel rhad o 'Wincarnis' n\fnWH W -nid ei Bas yn unig, ond digon i wneud lies. Amgauer tri stamp ceiniog (i dalu'r cludiad). COLEMAN & CO.. LTD., y" W. 169, Wincarnis Works, Norwich. N < wwwt«ww ?< ? Gwin y Bywyd ???SEE,????? M 1 Cymeradwyir gan dros 10,000 o Feddygon. J   ???????  |PILE^GRAVE^^V i MIRACULOUS EFFECTS! I have suffered from Pile and Gravel-for four years, during which time I was quite disabled, and never, during this timè, had a whole night's rest. I was at last induced to try a box of your Pile and Gravel Pills, and incredible as it may appear, after I had taken but a few doses, I felt as if I had had another body. Encouraged by the effects of one box, I took another, and now I am fjree from all pain, a living testimonial to the, miraeulous effects of these Pills. Yours truly, D. WILLIAMS, Penralltwen, Newcastle Emlyn. IMMEDIATE RELIEF! I feel happy in bearing testimony to the efficacy of your Pile and Gravel Pills in my own case. Also in numerous other painful cases of long standing in which your Pills have given immediate relief, and in a short time effected a perfect cure so the weak in faith may be assured of their efficacy to accomplish what they are professed to do. Yours truly, THOS. PHILLIPS, Grocer, etc., Caeremlyn, near Whitland. Y mae y Feddyginiaeth werthfawr hon i'w chael mewn tri ffurf. No. i. George's Pile and Gravel Pills (label wen) No. 2. George's Gravel Pills (label las) No. 3.3eorge's Pills for the Piles (label goch.) Gwerthir y Peleni Byd-glodus hyn yn mhob man, mewn Blychau 1/ a 2/9 yr un. Gyda'r Post am 1/2 a 2/10. Gochelwch Dwyllwyr !—Gofynwch yn eglur am George's Pills," a gwelwch eich bod yn eu cael. PERCHENOG- J. E. GEORGE, M.B.P.S., HIRWAIN, ABERDARE.