Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Y GOLOFN AMAETHYDDOLI
Y GOLOFN AMAETHYDDOL I GAN BRYNFAB." I Fel yr awgrymodd y Gol. nid oes I dim i'w cnill trwy i Aronfa a minnau I ddadlu ar sefyllfit y gweithwyr j amaethyddol. Mac efe yn gwybod am feistri gwael, a minnau am feistri t gwvch. Lied debyg ein bod ein dau J yn iawn. Nid yw y rhai gwych heb ambell un gwael yn eu plith, er nas gallaf fi daro fy llygad arno yng nghylch fy adnabyddiaeth. Mi a gym- craf vn ganiataol hefyd fod rhai meistri gwael o fewn cylch adnabyddiaeth Aronfa, ond yn sicr fe ddylai liniaru y J cyhuddiad trwy nodi fod y meistri da yn y mwyafrif. Yr wyf wcdi derbyn amryw o lythyrau yn ameu iod sefyllfa y gwcithwyr amaethyddol cyn- drwg ag y dywed cf. Nid oes un o honynt yn nodi nad oes rhagor rhwng meistr a meistr ym mhob ardal. Ond gresyn fyddai pardduo meistr plwyf heb son am sir, oherwydd un neu ddau o hil Pharaoh. Yr wyf yn foddlon cymeryd gair Aronfa heb iddo fynd i'r drafferth o anfon rhestr o'r hiliogaeth galed i mi. Ond pe cawn yr enwau byddai yn ofynol gwneud ymchwiliad manwl cyn y gellid der- byn y tystiolaethau fel rhai terfynol ar y mater. Ceir rhai yn rhy barod i chwilio beiau, ac yn cael cam bob amser. Nid wyf heb wybod fod cyflogau v gweithwyr amaethyddol yn isel iawn mewn rhai siroedd; ond, fel rheol, nid yw y gyflog a delir yn y siroedd hynny mor fach ag yr ymddengys ar bapur. Mae 12S yr wythnos yn rnai o siroedd Cymru yn well na phunt ym Morgan- wg a Mynwy. Beth am y gwahaniaeth yn yr ardrethi a'r gost o fyw? Yn y parthau gwledig nid yw yr ardreth hanner y swm a delir ym Morganwg, ac ni wyr gweithwyr ein sir ni am y cyfryngau sydd mewn siroedd eraill i ysgafnhau traul cynaliaeth. Y geiniog uchaf am bobpeth yw hi yma, ond nid yw felly y tuallan i gylchoedd y tan a'r mwg. Ym mwyafrif Siroedd Cym- ru nis gall yr amaethwr gael y geiniog uchaf am ddim a gynhyrcha. Y "dyn canol" sydd yn myn'd a'i frasder. Mac ei dda a'i ddefaid, ei gaws a'i ymenvni ei ddofednod a'i wyau, yn myn'd trwy ddwylaw y "dyn canol." "Nis gall yr amaethwr unigol ddod a'i wahanol nwyddau bob wythnos i'r lie y caiff y geiniog uchaf am danynt. Rhaid iddo ef werthu i'r "dyn canol," a hynny yn ami am y pris a welo hwnnw yn dda ei roddi. Ond os yw y meistr o dan anfantais oherwydd gor- fod gwerthu i'r "dyn canol," mae y gweithiwr amaethyddol, fel pob gweithf^r arall, yn cael manteision dirfawr o dan gysgod hwnnw yn y siroedd He mae yn teyrnasu. Cym- harer prisoedd caws ac ymenyn, dofed- nod ac wyau ym marchnad Caer- fyrddin a'r hyn a delir am y cyfryw yn ardaloedd y gweithfevdd. Cyfrif- wch nifer y siopwyr o bob math sydd yn byw yn wveh ar y gwahaniaeth sydd rhwng pris cynhyrchydd y nwydd- au a'r pris a delir am danynt yn Aberdar a'r Rhondda, heb son am leoedd eraill, a chwi welwch nad yw y gyflog uchel yma yn myned yn llawer pellach na'r gyflog gymharol isel yn y lleoedd gwledig. Nid wyf yn ameu dim ar gywirdeb ystadegau cyflog y gweithwyr amaeth- yddol, ond ni roddir cyfrif am y gwa- haniaeth sydd rhwng swllt a swllt yn y gwahanol siroedd gyferbyn a chael deupen y llinyn yng nghyd. Nid yw y ffigyrau a gyhoeddir fel ffeithiau yn werth dibynnu arnynt yn amI. Mae y sawl fu yn eu casglu mor ddiwybodaeth ag Aronfa a minnau. Cymerant bethau yn ganiataol yn rhy ami, yn lie chwilio am ffynonellau y gwirionedd. Beth fu hanes y Ddir- prwyaeth Freninol fu yn chwilio i sefyllfa Amaethyddol Cymru dros ugain mlynedd yn o!? Yr oedd cym- aint o dda! ar y tystiolaethau a roddwyd o flaen honno ag sydd ar geiliogod y gwynt, a phrofwyd mai di- werth fu yr holl drafodaeth pan feth- odd y Dirprwywyr gytuno ar eu had- roddiad, a diweddodd y cyfan mewn mwg. Yr un peth yn union yw syl- wedd yr ystadegau a roddir mewn llyfrau ar sefyllfa meistri a gweithwyr amaethyddol. Nis gellir cymharu sefyllfa Cymru i gyd wrth sefyllfa sir neu ddwy, ond pan fydd eisiau rhoi hergwd i'r ffermwr druan dyna a wneir. Gellid meddwl fod amaethwyr Cymru yn gyfoethogion. Mae rhai o honynt yn ddigon siwr, ond beth am y gweddill a'r mwyafrif hefyd? Beth pe dywedwn nad oes un dosparth yng Nghymru yn byw dan fwy o an- teision na'r amaethwyr. Hyd y ddwy flynedd ddiweddaf ymladd o hyd ag anlwc fu hi arnvnt am dvmor hir. Pan oedd ffermwyr Cymru yn gorfod gwcrthu eu gwlân am bum ceiniog y pwys, eu bustych a'u defaid am chwecheiniog y pwys, yr oedd eu hardrethi yr un faint o hyd, a'r trethi yn codi y naill flwyddyn ar 01 y Hall, a disgwyliai eu gweithwyr gael y geiniog uwchaf am eu gwasanaeth. Pan byddai y gwair a'r yd ar y meusydd, a'r gweision yn hanner segur oherwydd yr hin wlyb, y tal uchaf oedd y gofyniad ar y ffermwr. Nid oes neb yn ddigon gonest i gyd- nabod yr anhawsder sydd gan y fferm- xvr i godymu ag ef. Os oes rhai yn medru gwenu yng ngwyneb anffodion nas gall neb oddiwrthynt, mae mwy o lawer yn gwneud dim amgenach na "dal y lygoden a'i bwyta," ac nid yw y rhai sydd yn bwyta y lygoden cyn el dal mor brinion ag y tybia llawer. Beth yw yr achos fod cymaint o amaethwyr yn "mynd yn fcthdalwyr ? Ai talu rhy fach o gyflog i'w gweith- wyr svdd yn achosi hynny? Nid oes ond ychydig wythnosau oddiar pan y gwelais hanes un o amaethwyr parch- usaf Bro Morganwg yn Ilys methdal- iad. Mae yn Gymro i'r earn, wedi llanw swyddi ar wahanol Fyrddau, ac wedi bod yn gadeirydd Cymanfa ei enwad, ond eto yn gorfod gwynebu y llys i gyfaddef nas gallai gael deu- pen y llinyn yng nghyd. Yr oedd yn cyHogi amryw weithwyr, ond ni chlyw- ais neb yn dweyd mai talu gormod o gyflogau iddynt fu yr achos o'i feth- iant. Beth yw yr achos fod codi yd yn y wlad hon yn myn'd yn Ilai llai bob blwyddyn? Onid y cyflogau sydd wedi codi byth ac hefyd pan oedd prisiau yr yd yn dod i lawr? Sut y gall y ffermwr dalu mwy o gyflog pan mae y tramorwr yn gwcrthu nwyddau wrth ei ddrws yn rhatach nag y gall ef eu cynyrchu. A raid i'r ffermwr ofalu mwy am craill nag am dano ef ei hun a'i deulu? Dangoser i mi sut mae sicr- hau Ilwyddiant i'r amaethwr, a minnau a sicrhaf lwyddiant i'r gweithiwr amaethyddol. Y boenedigaeth fwyaf i'r amaethwyr heddyw yw ceisio cadw gweithwyr, gan eu bod yn medru ennill gwell cyflogau a llai o oriau gweithio nag y gallant hwy fforddio dalu iddynt. Nis gellir gwasgu y gweithwyr amaethydol heddyw pan mae y byd mawr llydan yn agored iddynt, ond mae y ffermwyr yn gorfod gwasgu eu hunain yn ami i grynhoi eu cyflogau. Nid oes genny-f fi un amcan sut mae gwella sefyllfa pethau. Nid yw Aronfa yn ddigon ffyddiog ym Mesur Tir Lloyd George, ond os oes ganddo ef gynllun i hyrwyddo milflwyddiant meistri a gweithwyr amaethyddol, byddaf yn barod i gydweithio ag ef.
O Dir y Gogledd.I ù Dlr y…
O Dir y Gogledd. I ù Dlr y Gogledd. GAN "GLYNDWR." Sonir fod Seindorf enwog Nantlle ar fin tori i fyny, a hyny oherwydd diffyg offcrynwyr. Dywedir fod llawer o aelodau y Seindorf wedi symud i Dde Cymru a lleoedd ereill, ac nad oes bosibl cael rhai i lanw eu lie. Grcsyn hyn. Yr haf nesaf, yn Mhafilion enfawr Caernarfon, cynhelir Cymanfa Ganu Annibynwyr Sir Gaernarfon. Mr Jiarry Evans, Lerpwl, fydd yr ar- weinydd. '1\ .c-' ,-1 Dathlwyd Gwyl Dewi mewn modd teilwng yn y Gogledd yma. Bu gan aelodau Y.M.C.A., Caernarfon, giniaw, a chaed anerchiadau brwd a gwladgar. Hefyd cenid caneuon gwladgar yn yr holl ysgolion clfenol. Triniaeth chwerw gafodd y Ddirprwyaeth o Ymneillduwyr" o Esgobaeth Llanelwy gan Mr Asquith, y Prif Weinidog. Dywedir fod rhai gweinidogion Y mneillduol a blaenor- iaid wedi hrwyddo y ddeiseb, a gofyn- odd Mr Asquith yn naturiol ddigon lie yr oeddynt y diwrnod hwnnw? Gwelais, hefyd, mewn un newyddiadur fod tri o weinidogion Ymneillduol yn gwadu iddynt roddi awdurdod i neb roddi eu henwau ar y ddeiseb. Beth nesaf ? Paham na buasai y Faner Gym- rcig wcdi ei chwfanu ar y tnvr uchaf yng Nghastell Caernarfon ar Ddydd Gwyl Dcwi? Lie yr oedd Lloyd George, Cwnstabl y Castell, ar y pryd? Yn ddiweddar dechreuwyd gwneuth- ur "mynwent rydd" yng Nghaernar- fon, ac y mac amryw o ddynion yno yn gweithio. Y mae y fynwent newydd hon gyferbyn a hen fynwent Llan- beblig. Fel yr oedd bachgen ieuanc yn myned i un o chwarelau Nantlle ar y storm ddiweddar, dychrynodd gymaint gyda'r mellt a'r taranau fel ag y bu farw. Enillodd Miss Gwladys A. Jones, Bon ldris, Caernarfon, y gadair (am yr ail waith) yn Eisteddfod Myfyrwyr Bangor. Y testyn ydoedd y "Bardd C,,vsg." Yn Saesneg y cyfansoddodd Miss Jones. Parhau yn wacl y mae y Parch. Evan Jones, Caernarfon, hen arwr Dadgysylltiad. Cofnodir marwolaeth Mr Robert Jones, Victoria Street, Caernarfon, ac efe yn 65 mlwydd oed. Bu am flynyddoedd yn yriedydd gyda'r L. & N.W.R. Co., ond yr oedd yn awr yn ngwasanaeth Cwmni Trydan, Caernarfon. Aelod ydoedd o Gapel Caersalem (B.). Claddwyd yn 1Jan./ beblig dydd Mawrth, Mawrth iofed. Dydd SuI, yng N ghapd Engedi 1 (M.C.), Caernarfon, pregethwyd gan y Parch. Cwyfan Hughes, Mon—gwr ieuanc ag iddo ddyfodol disglaer iawn fel pregethwr. Mae Maer Caernarfon, y Cynghor- ydd D. T. Edwards, Y. H., wedi bod yn arolygwr Y sgol Sul Festri (Plant) Capel Caersalem (B.) am 40 mlynedd. Yn ddiweddar ymddangosodd ei ddarlun a'i hanes yn y' c. Christian. Herald." Y mae hefyd yn gerddor gwych.
O'r Wy i'r Dywi.
O'r Wy i'r Dywi. HEN ANEDDAU. Syndod nid bychan yw fod gennym yn yr 2ofed ganrif olion aneddau sydd mor hen fet nas gellir nodi amser pendant i gyfnod eu gwneuthuriad. Eu sylfeini yn unig sy'n aros, mae'n wir, ac ni fuasent hwy wedi goroesi yr aneddau godwyd arnynt oni buasai i'r dywarchen dirion drwy y canrif- oedd gadw pob elfen ddinystriol oddi- wrthynt. Edrydd y gweddillion hyn inni ddeubeth o leiaf, sef (I) fod yr adeiladau yn grynion o ran ffurf, ac (2) eu bod, fel rheol, yn mesur saith neu wyth troedfcdd ar eu traws. Hawdd casglu felly nad oeddent ond bythynnod neu gytiau. Yn wir, Cytiau'r Gwyddelod yw yr enw roddir arnynt yn gyffredin. Paham Wydd- elod?" meddweh chwi, "a hynny yng Nghymru?" Y r esboniad a ddyry rhai ar yr enw yw fod llawer o drafnid- iaeth filwrol ac arall rhwng Cymru a'r Iwerddon o'r chweched i'r nawfed ganrif, ac yna i'r Gwyddelod fynd yn dra lluosog yr amser hwnnw. Prin y credwn fod yr cglurhad uchod yn es- boniad naturiol. Gwell gennym un arall, sef mai ar ol y Goideliaid y gel- wir hwynt felly. Chwi gofiwch fod y bobl hyn yn un o gynlwythau ein gwlad, ac mai hwy, ynghyd a'r Iber- iaid a'r Brythoniaid, yw cyff ein cen- edl. Yn awr er fod y trillwyth bellach wedi hen doddi i'w gilydd dan yr enw Cymry, nid ar unwaith y gwnawd hynny. Er yn gymydogion agos buont yn byw am ysbaid ar wahan oddiwrth cu gilydd, ac yr oedd ystyr arbennig yn y dyddiau hynny i Gytiau'r Gwydd- elod rhagor na phreswylfeydd y lleill. Dyna yn fyr, feddyliwyf, yr esboniad, ac ategir ef i raddau gan liosogrwydd yr enwau yn ein hardaloedd a'n hadgofiant am y Gwyddel na Goidel mewn ffyrdd arall. Ceir Bryn Gwyddyl rhwng Abcrdar a Merthyr; Twll-v-Gwyddyl, ger Clydach (Cwm- tawe); Blaennant-y-Gwyddyl, yng Nghwm Nedd, a Chwm Gwyddel yn Nantmel, Sir Faesyfed. Boed hynny a fo, saif y cytiau eu hunain yn ffeithiau anwadadwy, a gwelir hwynt mewn amryw fannau yn Siluria. Gorwedd darlun un. o honynt welir ar Fynydd Carneddau, ger fy mron pan yn ysgrifennu, a den- gys y llun yn eithaf eglur gylch y sylfaen ar y glas. Ond ni raid i chwi wrth ddarlun, canys gellwch weled sylfcini'r cytiau eu hunain yn ardal- oedd Glanamman, Llygad Llwchwr, Llandeilo, Llangadog, Mynydd Troed (ger Llyn Llangors), Llanelwedd (Maesyfed), a Blaen Rhondda. ANEDDAU UWCH Y DYFROEDD. Preswylfa hynod arall, perthynol i'r cyfnodau cynhanesiol, oedd y crannog," yr hwn nid oedd amgen na chyt wedi ei adeiladu ar drawstiau coed yrrwyd i waelod llyn neu gors. Gosodid ef yno fel a wnaed yng nghynhancs Venice gynt er diogel- wch rhag creaduriaid creulon, ac efallai rhag dynion creulawn. Beth ddywedai ein hawdurdodau lleol ui am ganiatau adeilad o'r fath fel preswylfod heddyw? Er y gwyddis er ys tro fod llawer crannog ar draethau llynnoedd y Werddon a Switzerland, diweddar iawn y daethpwyd i weled fod yng Nghymru hefyd olion o'r un natur, sef yn Llyn Llangors (Brycheiniog) a Llvn Talley (saith milltir i'r gogledd i Landeilo). Hcfyd darganfuwyd am- ryw o'r aneddau cynhanesiol hyn yn ddiweddar yng nghors Afallon, Gwlad yr Haf. Chwiliwyd yr holl gors yn fanwl gan Gymdeithas Ddysgedig o'r sir honno, ac y mae yr hyn glodd- iwyd o'r llaid wedi ychwanegu llawer at ein gwybodaeth o'r Cyfnodau Hen. 1 Araf iawn y symud y Cymro mewn pethau o'r fath. I nodi ond un engraifft—nid yw Ogof y Porth Mawr, YstradfeHtc: erioed wedi ei chwilio yn llwyr, hynnv yw o safbwynt j gwyddonol. Ni fuasai yn rhyfeddod imi unrhyw ddiwrnod glywed fod olion cynhanesiol pwysig wedi eu darganfod yno. Cyn ymadael a'r Cyfnodau Henaf, dylaswn grybwyll gair am y Meini Chwyf. Er mai damweiniau daiaregol yw y mwyafrif o honynt, eto o her- wydd eu hynodrwydd rhoddai ein hynafiaid lawer o sylw iddynt, ac eithaf posibl yw i'r Derwyddon gynt fanteisio ar hyn i'w defnyddio ynglyn a'u seremoniau crefyddol. Y prif rai o honynt yn ein talaith ydyw y Garreg Siglo, Pontypridd; y Buck- stone, ger tref Mynwy yng Ngwent, a Charreg Pontneddfechan, a daflwyd oddiar ei hechel gan ynfydion estronol tua'r flwyddyn 1850, er gweled a oedd arian bdditani fel y dywedid ei fod. Cyffelyb i'r Meini Sigl, o ran eu I bod yn hynodion daiaregol, yw y Meini Allor ganfyddir mewn ambell ardal. Gvvelaf Faen yr Allor, Glyn- corrwg, yn ami, ac yr wyf yn sicr nad yw ddim ond yr hyn eilw gwvddonwyr yn "perched stone," hyny yw, carreg o ansawdd galed orwedda ar ddarn o graig o an- sawdd meddalach, a thrwy hynny gymeryd brasffurf allor. Gwn fod yng Nhwmnedd le a elwir Ynys-yr- j Allor, ond nis gwn a oes yno lechfaen allordebyg,, fel y sydd yng Nglyn- i corrwg, i roddi arwyddocad i'r enw. Dechreuwn y Cyfnod Rhufeinig yn v rhifyn nesaf.
Cynllun Gweinidogaethol y…
Cynllun Gweinidogaethol y Bedyddwyr. w ———— Adran y Rhondda a Phontypridd. Cynhadledd yn Salem, Porth. Braint neillduol ydoedd cael bod mewn Cynhadledd ynglyn a'r mudiad nos Iau, Mawrth 12fed. 'Roedd yn un o'r rhai mwyaf gvvefreiddiol y buom vn- dcli erioed. I ddechreu 'roedd y gyn- rychiolaeth yn lluosog, yn frodyr a ehwiorydd, a phawb yn teimlo yn wres- og o blaid y cynllun. Llywydd y eyf- arfod ydoedd y gwron o Dreorchy, sef Dr. Morris, yr hwn sydd wedi bod yma 40 mlynedd yn llafurio gyda'r fath egni o blaid gwirionedd a. sobrwydd. Yr ydym wedi ei glywed droion, ond dyrna y tro goreu i mi ei glywed erioed. Dis- gynnai ei eiriau fel gwreichion byw yng nghalon pob un. Dechreuwyd trwy ganu emyn, a gweddo gan y Parch. R. D. Phillips. Cilfynydd. Yna cawsoin araeth gan y Parch. W. A. Williams. Pontypridd—gwr sydd a'i holl egni o blaid sicrhau gweinidogaeth effeithiol i eglwysi gweiniaid. 'Roedd ei ddisgrif- iad o'r tadau yn deehreu achosion i'r Bedyddwyr. ac yn gorfod dioddef dros eu hegwyddorion, yn cael effaith neill- duol ar y gynhadledd, a sicr. Mr. Gol., y dylai'r enwad drwy Gymru ei glywed. ac wedi glywed, nid t25,000 ond zCeo,000 a gesglid. Pwysleisiai yr angen am ddynion cryfion i wrthsefyll dylifiad materoliaeth yr oes. Araith bwysig arall oedd eiddo Dr. Edwards, Caer- dydd. Dywedai ef y gwyddai fwy na neb am achosion gweiniaid, a chawsom ganddo amryw engreifftiau o rai sydd wedi dioddef ac yn dioddef. Gadawai'r darluniau a dynnai argraff ar feddwl a chalon pob un. Ond y path goreu a gawsom oedd araith Mrs. Dr. Edwards Ti a ragoraist arnynt oil. Ein perygl, nieddai, oedd defnyddio gormod o'r ager i chwythu hwters heb gofio am y peiriant, ac yn sicr y mae gormod o wir yn hyn. Hawdd ydoedd canfod wrthi ei bod yn selog dros y mudiad, ac os daliai ei hiechyd 'roedd am i'r gwrag- edd gydweithio a hi er cael tua deng mil o bunnau oddiwrthynt hwy eu hunain. Duw yn rhwydd iddi. Cawsom araith bwrpasol eto gan Mrs. Hopkin Morgan, Pontypridd, ynghyda rhodd hael tuag at y mudiad. Terfynodd Dr. Harris, Treherbert, trwy weddi. Teimlem fod y wawr yn torri ar yr achos yn y gyn- hadledd hon. Wattstown. J. R j J.R. I
.i Dim Cobaith, meddid, i'r…
Dim Cobaith, meddid, i'r Babin Gwella Darfodedigaeth llvm yn yr Ymysgaroedd, ar 81 i bob moddion arall I fethu, Can DABLEDI DR. CASSELL. I Dyma hanes ddengys fel y gwneir yn I iach, yn fawr ac yn fywiog fabanod pychain fu'n dioddef, ac yn ami wedi treulio i'r gradd olaf o edlychdod, gan allu iachaol rhyfeddol Tabledi Dr. Cassell. Gwelwyd Mrs Shor am. 165 Castle Street. Great Grimsby, yn ddiweddar gan ein cynrychiolydd arben- nig. a dywedai wrtho Pan nad oedd ond ychydig wythnosau oed dech- reuodd fy Phyhp Baban fehoram, bychan dreulio ymaith Great Grimsby, nes yr aeth mor deneu fel yr oedd yn resyn ei weled. Gwnaed popeth a fedrai triniaeth gelfydd i achub y baban, ond yn ofer. Dywed- wyd wrthym mai darfod oedd yr ymys- garoedd, ac nad oedd belydr o obaith. Ymddangosai bob amser mewn poen a chriai dydd a nos. Ofnwn ei adael. ac am lawn pedwar nis gwyddwn beth oedd gorffwys noson. Ond y fath gyfnewid bendithiol pan ddechreuais roddi iddo Dabledi Dr. Cassell. Yr oedd yn well ymhen ychydig ddyddiau. Gellwcli ddychmygu i mi barhau o ddifrif gyda'r Tabledi, a'r ffrwyth yw fod fy mhlentyn wedi ei achub i mi. Y mae yn awr yn 1 naw mis, ac yn faban siriol, bywiog, bob amser yn chwerthin." Y mae gwellhad ar ol gwellhad, hyd yn oed yn yr achosion mwyaf eithaf ol, wedi profi mai Tabledi Dr. Cassell yw y feddyginiaeth sicraf a ddyfeisiwyd at Fethiant y Nerves, Tlodi Gwaed, Gwendid, Diffyg Cwsg, Poen Giau, Curiad y Galon, Afreoleiddiwch y Stumog a'r Arennau, Gwendid Plant, Parlysiad y Cefn a'r Giau, Dihysbydd- iad Cyffredinol o Nerth y Corff, Lludded yr Ymenydd, a phob math ar fethiant yn y cyflwr. Anfoner 2g. heddyw i Dr. Cassell's Co., Ltd., 418 Chester Road, Manchester, am sampl rhad. Gwerthir y Tabledi gan yr holl FferyIIwyr am lOc., Is. He., a 2s. 9c.—y maent olaf yw y rhataf yn y diwedd.
Cwmgwrach. I
Cwmgwrach. Cyfarfod Dfwylliadol yng Nghalfaria. I Yr wythnos ddiweddaf cafwyd araetii odidog ar "arferiad" gan Mr James Davies, un o frodyr gweithgar yr Eghvys. Clywsom fod arferiad yn gyfraith natur, a" mai arferion oedd yr amlygiadau o gy- meriad. Cymerwyd y gadair gan Mr A. Morgans, brawd gweithgar arall, ac arol- ygwr yr Ysgol Sul. Cafwyd gair gan am- ryw o aelodau'r Gymdeithas.—Goh.
[No title]
Cyfarfu David Francis, glowr o Ryd y Fro. a'i ddiwedd yng Nglofa Gilwern, Cwm I Tawe, dydd Iau, Mawrth y 12fed, trwy i gwymp ddyfod arno.
Advertising
GWAED! I GWAED! GWAED! MAE IECHYD A BYWYD YN DIBYNU AR WAED PUR CRYF, IACH A MAETHLON. Hughes's Blood Pills ¡ Mae "Hughes's Blood Pills" yn hyno- effeithiol at Creu Cwaed Newydd, Pur a Chryf, felly yn d)lanwadu ar hot Organau y Corff. drwy hyny yn lachai, Dolur Pen, Diffyg Traul, Biliousness, Afu Ddrwg, Tatddlantau a r y Cnawd, Cornwydon, Scurvy, Piles Fits, Nerv- ousness, Cwynt, Cwynegon (neu Cymal- wst), Poen Cefn, Lum- bago, Carll. rwymedd, Neuralgia, Anhwylder- au yr Aron- au, Iselder Y o p r y d p I S u r n i y Cylla. I BENYWOD! i be. At Anhwylderau tueddol i bob Gwraig, Mam a Merch o bob oedraa mae Hughes's Blood Pili." 111 nodedig o effeithiol. Rhodder prawf arnynt. RHYBUDD PWYSIG. Wrth brynu y Pill hyn gofaler rhag gael eich twyllo. Mynwoh weled y Trade Mark, sef llun Calon fel hyn— ar bob blwch. Beb hwn, twyll ydyw. Gwrthodwch bob peth arall. Ar werth gan bob Chemist a Stores am 1/11. 2/1, 4/6. Neu danfonwoh ei Gwerth mewn Stamps neu P.O. at y Perohenog- JACOB HUGHE81 MANUFACTURING CHEMIST, M.P.S., L D.S Penarth, Cardiff. Athrofa Aberystwyth (UN O'R COLEGAU ym MHRIFYSGOL CYMRU). Prifathraw-T. F. ROBERTS, M.A., LL.D. Parotoir yr efrydwyr ar gyfer Arholiadan PrifyBgol Cymru. Cynhygir amryw o ysgoloriaethau (rhai o honynt yn gyfyngedig i Gymry) y flwyddyn hon. Am fanylion pellach, ymofyner a— J. H. DAVIES, M.A., Cofrestrydd. —————— /tj PAGE Book about Herbs and how to use 6?L them. Post free. deud for one. Trimnell, The Herbalist, 144 Richmond-road, Cardiff. Established 1879. PLEASE NOTE THE ADDRESS. TO prevent fraud see that you get Estab JL lishet 1879" on every label and wrapper of my preparations, without whioh none are genuine -Trimnell, The Herbalist, 144 Rich- mond-road, Cardiff. j rnRIMNELL'S PILLS AND POWDERS JL have cured thousands. Why not you ? See that you get "Established 1879 on everv label. -Tri mnell, The Herbalist, 144 Riehmond Road, Cardiff. Agents wanted. Y FORD. Yn cynnwys arlwy flsol am'flwyddwyn i blank o bob oed, sef 13 o Bregethau A 13 0 Delynegion. Mae'r gyfrol wedi 'i hadolygu yn y modd mwyaf ffafriol gan y Waeg Gymreig, megis Y Beirniad, T Brytlioti, Y Tyst, Cymru, Cymru'r Plant, Seren Cymru, Sercn Gomer, Y Drysorfa, &c., ac y mae'r Awdwr wedi derbyn llu 0 lythyrau canmol oddiwrth bregetbwyr, llenorion, plant, &e. Y gifrol i'w obael ar dderbyniad Postal Order BwlIt gan yr Awdwr— T. VALENTINE EVANS, CLYDACH, Nr. Swansea. Dywedwch wrth bawb "YmtW DA VIES'S COUGH MIXTURE yn rhyddau Poswoh." ANWYD, PESWCH, INFLUENZA. —Mae rhai'n gyda ni bob amser. Pair hinsawdd gyfnewidioi fod llawer o ddio- ddef oddi wrth Beswch, Bronchitis, Pas, Dolur Gwddf, Crygni, Caethdra, Diffyg Anadl. Y mae yr hen Feddyginiaeth 11 Davies's Cough Mixture etto ar y blaen, ac yn cael ei gwerthfawrogi yn fwy nag erioed, bob amser wrth law, yn felus, yn cynnhesu y frest, ac yn rhydd- hau y phlegm. Bydd dose mewn pryd yn ddigon. Ill! a 2/9 (postage, 3c.)— HUGH DAVIES, Chemist, MACHYN- LLETH. THE Aberaman & NJountain Ash Billposting and Advertising:Co. Proprietors of the most prominent stations in Aberaman, Cwmaman, C wmbach, Abercwmbol, Aberdare and District. ADVERTISE BY IILLPOSTINI. EVERYONE SEES POSTERS. AU communications and parcels should be addressed to the MANAGER. Public Hall & Inst itute, Aberaman Aberdare Tal. P.O. 12, Aberaman. LAD'.FS BLANCHARD'S PILLS Are unrivalled for al Jrreularities.. &a..be)' sly afford relief and neve rMl to alleviate ;A hey SRO"ly They supersede Pennyroyal, Pil Coch?. B.tterAppte. h. btMohara'w are the Be« of all P"" ?er Woman. Sold in boxes, 1 il J, by BOOTS' Branches, and all Chemists, or post free. same price, from BSLIB MARTYN Ltd., Chomwts- 3 DALSTON LANE, LONDON Free Sample and valuable Booklet, post free Id. stamp AM BOB MATH 0 ARGRAFFW AITH tmofynbb YN Swydd tale 11 Leaderogg A Swyddfa'r "Darian," 19 CARDIFF ST., ABERDAR. EVERY WOMAN Should send two stamps for our 32 page Illustrated Book, containing Valuable Information how aU Irregularities and Obstructions may be entirely avoided or removed by simple means. Recom- mended by eminent Physicians, as the only Bafe, Sure and Genuine Remedy. Never Fail*, thousands of Testimonials. Established 186% MR. PAUL BLANCHARD, CH*r«uont House, Dalston T ane, T ond.o»- DOWN & SONS, FOR GOOD SUBSTANTIAL Furniture, Bedsteads, Bedding, Carpets, And every Description of HOUSE FURNITURE. CABINET WOMS :— ? 21 High ;S 0 Morris Lane, 8wansea. The Largest and Cheapest Stearq Cabinet Manufactory iq South Wales. Illustrated Catalogues free on application. IMMENSE STOCK TO SELECT FROM. Carriage Paid on all Orders above .11, or Delivered Free in our owl, v. ———— BOON TO THE LAME. J. J. STUBBS, Maker of ARTIFICIAL LIMBS, with RUBBER FEET. Are the most Natural, most Efficient, most Comfortable. Absolutely noiseless. Fitted with Ball Bearing Joints. All bolts, springs, catguts abolished. Over 2000 limbs in use. Hundreds of Testimonials. Every limb guaranteed. Trusses, Belts, and all kinds of Surgical Goods kept in stock. RUBBER SPECIALITIES. Write for Catalogue. ———— 51 CITY ROAD, CARDIFF. ————