Y Darian

41 SARZ N £ BLOOD MIXTURE CROEN IACH AGWAED PUR.— Dyna yr hyn y mae Sarzine Blood Mix- ture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honi gwella pob peth, fel yr Yankee Patent Medicines., ond os blinir chwi gan groen afiach. ysfa, pimples, toriad allan Scurvy, doluriau, pen dynod, etc., yn tarddu o waed drwg ac anmhur, mynwch botelaid o 'Sarzine Blood Mix- ture' gan y Druggist nesaf atoch, 1/11 a 2/6 y botel, neu gyda 3c. at y cludiad yn ychwanegol. oddiwrth y perchenog, HUGH DAVIES, Chemist, MACHYN- LLETH.

Cwmni y Pearl yn Aber- pennar (Mountain Ash), I Galwodd Mr T. J. Howells (Hywel Nedd) ei ddosparth at eu gilydd i fwyn- hau cwmpanaid o de, bara chig a theisen- au o'r fath oreu yn Ngwesty Mr. Lane, Heol Rhydvchen, nos Fawrth diweddaf. t Yr oedd pawb yn wenau o glust i glust, a phob un o'r gwahoddedigion mewn gwisg drwsiadus a choler wen fel eira am eu gyddfau. Yr oedd Mr. P. Rees, A.C., Abercwmboi yno, a'i gatrawd yn gyfan; Mr. Samuel Davies, A.C., Penrhiw- ceibr, a'i gatrawd (ond un), a Mr. W. s W. Davies a phraidd Aberpennar yno, ond dau, ac un o'r rhai'n yn gaeth gan anwyd, sef y gwron da Mr. Edward j Webber. Yr oedd y meddyg poblogaidd Arthur T. Jones yno trwy drwydded a Mr. j Williams, y Cadfridog o Ferthyr Tydfil, A chan fod amser y Meddyg mor brin a a chyleh a'i wasanaeth mor eang, gofynn- i odd llywydd y noson, sef y Cadfridog Mr. Williams, am air ganddo oyn myned i ar hanner bwyta, a gwnaeth hynny fel ar- ferol yn llawn synwyr ac i'r pwynt. I Galwodd sylw at fi87.vddiant' mawr y j Cwmni, ac at y wasanaeth ardderchog poh un o honynt. Anogodd bawb o hon- vnt chwareu y dyn yn deilwng i'r Cwm- 1 ni, y policy-holders," a'u liunain. Gadawodd yr ystafell am y surgery a'i j waith anwyl yn swn curiad dw'law i cynnes. Wedi clirio y byrddau, cafwyd araith gan Mr Williams fel gwr o awdur- dod ar gynnwys y fantolen sydd wedi ei chyhoeddi yn y Darian a phapura11 eraill, ac at y safle urddasol mae y Pearl i wedi dringo iddo yn y Deyrnas, a dan- ghosodd mown modd eglur y gwaith a wnaed gan Adran Aberpennar. Y dos- I parth hwn oedd y cyntaf yn ei ranbarth ef j y chwarter olaf o'r flwyddyn o'r blaen yn yr Industrial Branch, a dymunodd o'i galon am heddwch a chydsyniad i wneyd y flwyddyn hon yr oreu ac i Hywel Nedd a'i ddosparth gael yr anrhydedd o dder- byn yr oriawr aur-y wobr gyntaf, am y gwaith mwyaf a goreu (rhoddedig ganddo ef ei hunan v flwyddyn hon). Cyn eistedd galwodd ar y Collectors canlynol i dder- byn gwobrau am eu gwaith yn ystod y I chwarter diweddafMr. Henry Wil- liams, Abercwmboi, gwlawlen sidan, rhoddedig gan y Cadfridog Williams ffon eto, rhoddedig gan Mr. P. Rees; I Waterman Fountain Pen, rhoddedig gan Mr T. J. Howells, a gwlawlen sidan, rhoddedig gan Mr. P. Rees, i'r Parch. T. Anthony, Ahercwmboi; Watermin Fountain Pen, rhoddedig gan y Cad- fridog Williams, a'r cynorthwywr, Mr William Davies, i Mr Edward Webber, un o wroniaid y Pearl yn y lie. Rhoddwyd gwobrau mewn arian gan Mr T. Davies, Penrhiwceiber, i Mr Samuel Bateman a Mr Llewelyn Jenkins. Yna cafwyd araith frwd yn annog mwy o woltligarweh gan Mr Howells, ac i wneyd y flwyddyn lion yr oreu yn y cylch i'r Pearl. Cafwyd areithiau yn llawn tan Cymreig gan y Parch. T. Anthony, Mr Henry Williams, S. Bateman, Llewelyn Jenkins, ac hefyd gan yr Arolygwyr, Mri P. Rees, S. Davies, a W. Davies. Canwyd a chwar- euwyd gan Mri. S. Bateman, Gwilym Morgan, D. Jenkins, W. P. Davies, J. Williams, J. Oliver, J. H. Davies, a thynnwyd y rhaglen i ben er mwyn i'r Cadfridog ddal y tren trwy ganu "Hen Wlad fy Nhadau." Melus moes eto.

Yr hyn y mae Aberdar eisieu Wybod. 0 wythnos i wythnos, o flwyddyn i flwyddyn, ymddangosodd yn y colofn- au hyn ddatganiadau a wnaed gan gymydogion, y rhai a ddarllenasom gyda dyddordeb mawr, a llawer o honom gyda chryn elw. Ond yr hyn sydd arnom eisieu wybod ydyw, a ydynt yn dal y prawf mwyaf o bob un-prawf amser? Dyma dystiolaeth derfynol ar y pwynt hwn oddiwrth wraig o Aberdar:- Mehefin, 17eg, 1909, Mrs J. Wil- liams, 34 Wind Street, yn agos i'r Ysgol Ddyddiol, Aberdar, a ddywcd- ai Cawn boenau trymion llosg- Jlwl ar draws fy nghefn ddydd a nos. Tynent bob egni allan o honwyf, o herwydd caffwn nosweithiau digwsg, a theimlwn mor wan fel nas gallwn gario dim yn mron-yr oedd hyd y nod parsel bychan yn faich. "Yr oedd y dwfr yn mhell o fod yn iawn, yn dangos fod fy arenau allan o drefn; yr oedd yn ami yn annaturiol ac yn ysgaldiol. Hefyd yr oedd pen- vsgafndra a phoen pen yn achosi cryn flinder weithiau. BlinA- y d fi fel hyn am gryn ddeu-I fis o amser, ond pan welais hysbyseb o belenau poen cefn Doan at yr aren- au tybiais y byddai i mi eu treio, i weled os byddai iddynt fy ngwella. Da genyf allu dweyd t iddynt roddi ymwared o'r dechreu, a chan i mi barhau i'w cymmeryd am amser yr oeddwn yn fuan yn holliach. Collais y teimlad blinedig, a daeth y dwfr I i'w gyflwr naturiol. Gwnaeth y pel- enau hyn fwy o les i mi na dim a gym- erais yn flaenorol. Yr wyf yn wastad yn eu cymeradwyo." Mawrth 18fed, 1913—agos bedair blynedd ar ol hyny-dywedai Mrs Williams :—" Yr wyf yn cadw yn dda iawn yn wir, ac ystyriwyf o hyd belenau poen cefn Doan at yr arenau y feddyginiaeth arenol oreu a gefais erioed. Yr wyf yn wastad yn dweyd wrth fy nghyfeillion am eu treio fel y darfum i. Pa bryd bynag y'm blin- wyd gan fy nghefn ni ddarfu iddynt fethu symud y poen, a theimlwn yn fuan yn holliach drachefn." Pris 2s. 9c. y blwch, chwech o flychau am 13s. gc., oddiwrth yr holl werthwyr, neu oddiwrth Foster McClellan Co., 8 Wells Street, Ox- ford Street, London, W. Peidiwch gofyn am belenau poen cefn a'r aren- au-gofynwch yn glir am belenau poen cefn Doan at yr arenau, y fath ag ja. gafodd Mrs Williams.

Y mae Mr Aneurin M. Davies, mab i Mr C. Meudwy Davies, Llanelly, wedi cael safle dda ar staff y cylchrediad ynglyn a.'r "Times." Dechreuodd Mr. Davies ei yrfa fel newyddiadurwr I ynglyn a'r "Star" yn Llanelli. Wedi hynny ymunodd a staff y Cambria Daily Leader," Abertawe.

Cyfarfod Mawr yn Aberdar. Nos Fercher diweddaf yn y Farch- nadfa Aberdar cynhaliwyd cyfarfod mawr a brwdfrydig i wrthdystio yn erbyn alltudiad, y naw arweinydd Llafur o Dde Affrica. Llywyddwyd gan y Cynghorwr Idwal Thomas, yr hwn mewn annerchiad byr a phwr- pasol roddodd gywair uchel. Galwyd yn gyntaf ar Mr C. B. Stanton i siarad, a rhoddi crosawiad cynnes gweithwyr Aberdar i Dr Poutsma, yr hwn yn unig oedd yno. Methasai ei gyatalltud, W. H. Morgan, ddod oherwydd afiechyd. Wedi annerchiad dylanwadol Mr Stanton, galwyd ar Dr Poutsma. Y mae y Dr o ran ei gorff yn ddyn talgryf a chyhyrog, goleu a siriol ei wynebpryd, hyawdl ei lafar, a'i holl osgo yn foneddigaidd. Sicr vw, na chred neb wedi gweld a chlywed y dyn hwn, gyhuddiad Mr Smuts yn ei erbyn, ei fod yn derfysgwr gwrthryfelgar, ac yn haeddu all- tudiaeth. Dywedodd fod pobl y wlad hon wedi eu twyllo yn fawr mewn cysylltiad ag achosion a chanlyniadau v rhyfel yn Ne Affrica rhwng y Prydeinwyr a'r Boeriaid. Yr oedd y cwbl yn amlwg yn awr, sef mai clymblaid o gyfalafwyr oedd. wrth wraidd yr oil o'r trybini. ofnadwy. Yn hytrach na sicrhau hawlfreintiau i Brydeinwyr a gweithwyr, y maent heddyw yn fwy caeth a gorthrymcdig nag y buont erioed o dan lywodraeth yr hen Gruger. Oddiar pan roddwyd Ymreolaeth i'r dalaeth, yr oedd dad- blygiad gwerinol wedi ei lesteirio. Nid oedd ymdrech wirioneddol wedi ei gwneyd i baratoi cyfryngau er diwylliant y werin. Yr oedd miloedd o blant yn cerdded yr ystrydoedd yn y dinasoedd heb ysgoldai i fyned iddynt i'w haddysgu. Yr oedd y Boeriaid llywodraethol fel rheol yn rhagfarnllyd a chul iawn eu ham- gyffrediad ac yn hwyrfrydig iawn i gyflwyno gwelliantau. Yr oeddynt bron yn gyfangwbl yn meddiant ac o dan ddylanwad llywodraethol y giwaid gyfalafol fu yn symbylu y "Jameson's Raid flynyddau yn ol, a'r rhyfel of- nadwy fu yn achos o golliad cymaint o fywydau ac o wastraff ar dros 250 o filwnau o bunoedd o arian. Y dyn- ion hyn, gwehilion cymdeithas fel y geilw rhai 'hwynt oedd o dan wraidd y cwbl. Yr oedd y mwyafrif o honynt yn byw yn Llundain, a diameu pan yr oedd ef, wythnos i'r Sul diweddaf, yn siarad yn Hyde Park fod amryw o'r Goggerheimers a'r Hoggen- heimers, a'r Philipheimers yn Park Lane o fewn cyrraedd i'w lais ac yn gwrando arno. Rhoddodd ddisgrifiad byw o'r amgylchiadau y mae'r gweithwyr yn byw ac yn gweithio vnddynt yn y mwnfeydd. Pedair neu bum mlynedd oedd yr eithaf o hyd bywyd y gweithwyr yn y celloedd tanddaearol. A chymaint oedd awydd y pcrchenogion i le:hau ystadegaeth gyfrifol marwolaethau y brodorion, fel pan ddangosai y trueiniaid hyn ar- wyddion o glafychu, dygid hwynt yn ddioedi yn ol i'w tiriogaeth eu hunain, yno i aros amser eu marwolaeth tru- enus. Aeth dros hanes y cynhwrf mawr yn Johannesburg yr haf di- weddaf, pan y lladdwyd ac y clwyfwyd ugeiniau o ddynion diniwed. Oddiar hynny y mae dros 2,000 o weithwyr wedi eu carcharu, a channoedd yn cael eu hatal yn y gweithfeydd ac ar y relwes. Codwyd y cyfarfod i bwynt uchel iawn o arswyd a chas-deimlad pan adroddodd hanes ei gymeryd yn garcharor a'i alltudiad o'r wlad. Bwr- iadai fyned yn ol eto, a phan ddeuai amser etholiad byddai yn gydymgeis- ydd a Smuts am sedd yn v Senedd. Gyda chymorth yr Undebau Llafur a gweithwyr Prydain y gobeithiai wneyd hyn. Yr oedd Smuts a Botha wedi hau y gwynt, ond yr oeddynt yn myn- ed i fedi y corwynt. (Banllefau o gymeradwyaeth). Cynhvgiwyd penderfyniad o bro- test yn erbyn v Llywodraeth Affrican- aidd gan y Cynghoiwr E. Stonelake, I ac eiliwyd gan y Cynghorwr Illtyd Hopkins, a chadarnhawyd yn alluog a meistrolgar dros ben gan yr Aelod Seneddol Keir Hardie. Wedi y di- olchiadau arferol terfynwyd un o'r cyfarfodydd goreu a fu vn Aberdare erioed.

I Llansamlet. I I Y CYNGOR PLWY. I Nos Fawrth, Mawrth Iïeg, cyfarfu y Cyngor Plwyf yn Ysgoldy Peniel Green, y Cyngorwr D. Gregory yn y gadair. Cafwyd adroddiad y Pwyllgor fu yn ymwneud a chais Cwmni Ffordd Haearn y Midland am ran o'r tir ym Mheniel preen, a hysbysvvyd y ¡ cyngor mai oddeutu dau berc yn unig geisiai'r Cwmni, ac i'r Pwyllgor ofyn am ;Cioo fel iawn am dano. Edrych hyn, efallai, yn bris go uchel, ond pan ystyrier y bydd twnel yn myn'd o dan y tir rhaid diogelu eiddo y plwy rhag unrhyw golledion yn y dyfodol. I Darllenwyd llythyr oddiwrth Gyngor Tref Abertawe yn gofyn a oedd y Cyngor Plwyf yn barod i gyfrannu swm arbennig yn flynyddol am gynhorthwy eu tanddiffoddwyr a'u tan-beiriannau yn y dyfodol. Pender- fynwyd fod y mater i'w ohirio am fis, ac yn y cyfamser i'r Clerc gael pob gwybodaeth bosibl parthed y gost, etc. Pasiwyd yn unfrydol ar gais y Cynghorwr James Morris fod "public telephone call office i'w sefydlu ym Mirchgrove, a'r Cyngor i fod yn gyfrifol am unrhyw golled ddigwyddo ynglyn a hi. Mater achosodd gryn ddadleu oedd cais Mr Thomas T. Rees, yr Assis- tant Overseer, am godiad yn ei gyflog, oherwydd i Archwiliwr y Bwrdd Llyw- odraeth Leol yn yr archwiliad bythef- nos yn ol wrthod caniatau talu rhai o'r treuliau cysylltiedig a'r swydd. Cynhygiodd y Cynghorwr C. B. Griffiths £ S o godiad fel y byddai y gyflog yn £IOS y flwyddyn; eiliwyd ef gan y Cynghorwr James Morris. Gofynnodd y Cynghorwr Thomas W. Watkins, Birchgrove, i'r Overseers oedd yn bresennol am fanylion o'r treuliau sydd yn gysylltiedig a'r swydd, ond nis gallai'r Overseers roddi y cyfryw fanylion. Dadleuai y Cynghorwr Aneuryn Rees, Glais, mai buddiol cyn codi y gyflog fyddai i'r Cyngor yn gyntaf i ddeffinio y i gorchwylion ddisgwylid i'r Assistant Overseer eu cyflawni, am y byddai yn haws wedi hynny nodi cyflog deilwng a chyfiawn. Dywedai y dylasai y Cyngor fod wedi gwneuthur hyn pan wnawd y pennodiad flwyddyn yn ol, a phrofai fod y diffyg hwn yn achosi i'r Assistant Overseer a'r Poor Rate Collector wneud goruchwylion y dylid eu gwneud gan un o honynt yn unig, megys cyhoeddi trethi, gwneud y supplemental valuation list, etc. Cefnogwyd hyn gan y Cynghorwr Ben Jenkins, Bonvmaen, a barnai y dylid ymddiried y gwaith o dynu allan res o'r dyledswyddau i'r Over- seers. Ar ol Ilawer hwp a hergwd cariwyd fod y gyflog i'w chodi i 6ioS v flwyddyn. | Penderfynwyd ar awgrym y cadeir- ydd argraffu enwau y personau gaw- sant elusenau Cadben Jones ac ereill yn ystod y tair blynedd diweddaf. Credwn mai buddiol fydd i'r treth- dalwyr ym mhlwyf Llansamlet wybod j iddynt yn y deuddeg mis diweddaf dalu mewn trethi y swm o ^"12,823 6s. Aeth £ 5,999 16s i grombil anniwall y Cyngor Sir; gyrrwyd ^2,382 i War- cheidwaid y TIodion; arllwyswyd J ^"4,042 i ffetan fawr Cyngor Dos- II barth Abertawe, a gosodwyd cheque j o ^400 yn mhoced gwasgod y ¡ Cyngor Plwyf. Sylwn fod y Cyngor I Dosbarth yn gosod baich go drwm ar ysgwyddau y trethdalwyr, ac fod swyddogion y Cyngor (ar wahan i'r labrwyr, cofier) yn llyncu pedwar I swllt o bob punt. Ofnir nad ydys yn cael llawn werth am yr arian, a nodwn un eu ddwy engraifft yn y fan hon. Paham nad yw y Cyngor yn Ilwyr symud y tommenau ysbwriel a sothach sydd ar hyd a lied y plwyf, yn lie rhyw grafu y wyneb a gadael y rhan fwyaf ar ol. Gwelir tommenau yn codi fel twr Babel ar ochrau ein heol- ydd, a'u sawr yn peri i bobl ddef- nyddio iaith gymysg wrth fynd heibio. A phaham nad atelir y budreddi hynny ) sydd ar yr heol honno o'r Trallwn i'r I Cwar? Os na thelir mwy a sylw yn y dyfodol i bethau a berygla iechyd y bobl, fo fydd yn rhaid galw cyfarfod i ystyried y priodoleb o wrthod talu y "Special Expenses Rate."

Emrys ap Iwan. Gwelir oddi wrth y eofiant i Emrys mai prin iawn yw'r hyn a wyddis am y Cymro mawr hwn. Ni ddvwedir dim, er engraifft, am ei lafur bugeiliol yn Nhref- nant, o'r flwyddyn 1895 hvd y flwyddyn 19<30. Clywais gan gyfaill imi, gwr o Ddyffryn Clwyd (ac un a fu yntau'n efrydii am rai blynvddoedd ym mhrifysgolion y Cyfandir), y syniai Emrys y dylid fcrin plant fel plant, a chwarae cryn lawer gyd a hwynt. Yr oedd, eb y fo, yn ddiarhehol hoff o blant; ond nid bob amser y gallai gadw trefn dda arnynt! Byddai ei gyfar- fodydd plant. weithiau dipyn yn afreolus. Edrydd fy nghyfaill hefyd am dano'n dweyd ei brofiad mewn Cyfarfod Misol yn Llanbedr, „eglwys oedd vn rhan o'i ofalaeth gyd a'r Rhewl. "Nid wyf," meddai'r bugail, wedi bod erioed na rhedwr na champwr, ond byddaf yn ceisio cerdded yn lied wastad." A diau fod hyn yna'n ddis- grifiad go dda o'i fywyd. O'r caner y bu farw Emrys. Ac yn rhyfedd iawn, yn ol a glywais, dyna'r afiechyd a ofnai bob amser. Cymerai fawr ofal rhag bwyta pethau y tybir yn y wlad hon yr hyrwyddant yr afiechyd erchyll hwn. Dyddorol (neu diddorol, os mynnir) inni 'r dyddiau hyn yw darllen mai Emrys ap (Iwan a luniodd y gair "Ymroolaeth." (Gwel "Y Geninen, 1S92, t. 52). Y mae amryw ffeithiau fel hyn am dano y gellir eu lloffa o'i bregethau", Be o'i ysgnfau yn "Y Geninen. Dyma un sylw o'i eiddo; a rhoddir hwn, fel popeth arall a ddyfynnir gennym, yn yr orgraff a ddilynnai efe Yr wyf fi, fel y dylai pob pregethwr, wedi darllen y rhan fwyaf o lyfrau yr anffvddwyr galluocaf." (Homilian, ii., 60). Ac wele ai" arall am dano'i hun: Y mae gennyf gorff gweddol gryf; yr wyf yn oludog iawn ym mhethau'r byd hwn; canys ni bu arnaf erioed eisiau ymborth na dillad (oddi- gerth pan y byddwn yn ymprydio yn wir- fotldol, er mvryn gallu prynnu llyfrau a thramwyo'r ddaear (Horn., i., 251.) Dyna gyfaddefiad cawr. Daw cawod o gywilydd drosom, a ni'n darllen geiriau fel hyn ie, ymprydio er mwyn prynu flyfrau a theithio'r ddaear: dyna Emrys ap Iwan. Pa faint o ieithoedd a fedrai Emrys heh- law'r Saesneg a iaith ei fam, Dywed Mr. Ezra Roberts, yn ei gyflwynair i'r ail gyfrol o'r "Homiliau," y meistrolsai hefyd ieith- oedd yr Almaen, yr Ital, Sbaen, a Ffrainc. Gwelir oddi wrth yr ateb i Mr. Darlington ("Y Geninen," 1896, t. 228, etc.) y gwyddai lawer at hynny am iaith yr Yswed, a iaith Norwy, a iaith Denmarc. A oes dichon cael allan faint o'r rhain a allai efe ddarllen a siarad? Gwyddai lawer am "lenoriaeth" (chwedl yntau) a hanes Iwrob i gyd. Symud drwy y maes fel un hollol gyfarwydd a llawer congl dywell ohono. Dengys ei bregethau y medrai Hebraeg a Groeg hefyd yn dda a chyfar- wvdd yxloedd a phrif esboniadau'r Cvfan- dir. Profa'i bregeth ar "Y Gorchym- myn Newydd ei feistrola-oth lwvr ar es- boniadaeth a diwinyddiaeth hanesiol, yn gliriach felly nag odid ddim a 'sgrifennodd (Hom., ii., 239).-Y Parch. D. Francis Roberts, B.A., B.D., yng Ngheninen Gwyl Dewi."

Ynysboetb, Abercynon. Llwyddiant yr Achos. Mae Eg- lwj's Hebron a'i gweinidog gweithgar yn I cael hyfrydwch mawr y dyddiau hyn o weled llawer yn ymuno a'r eglwys o'r newydd. Nos Sul di- weddaf (Mawrth 15) ysbrydiaeth i bawb oedd gweled naw o frodyr a chwiorydd o'r pymtheg oed i'r pump a deugain yn cerdded ymlaen i'r sedd fawr i gael deheulaw cym- deithas." Disgwylid deuddeg, ond methodd tri fod yn bresennol, ond deuant eto. Yr oedd canfod golygla fel hon yn beth eithriadol mewn cyfnod mor oer a difater, yn enwedig pan y cofir dderbyn saith y Cymundeb cyn y diweddaf-yn gwneud ychwanegiad o un-ar-bymtheg mewn mis o amser. Yn sicr y mae llwyddiant o'r fath yn galondid i'n gweinidog llafurus, y Parch. H. R. Howells, ac hefyd i'r eglwys yn gyffredinol. Un o'r meus- ydd caletaf yn y Deheudir yw Aber- cynon a'r cylch yn ddiameu i weithio ynddo. Ac eto mae ein gweinidog wedi Ilafurio yma yn ddy-fal a gwydn am ddeuddeg mlynedd, ac wedi profi ei hun yn bregethwr swynol a byw; yn un o'r goreuon fel bugail ac fel hyfforddwr yr ieuenctyd. I Dduw y byddo'r gogoniant, a pharhaed y dafnau breision i ddisgyn. AELOD. [Nodiad Yr oedd y newyddion adawyd allan yn ymyl bod yn bythef- nos oed yn ein cyrraedd. Bydd yn dda gennym gael newyddion o'r fath yn brydlon. Nid oed yr englynion yn gywir ac i Brynfab y dylesid eu han- fon.—Gol.] -——

Llwynbrwydrau. Nos Fercher, Mawrth i8fed, yn Festri Ebenezer (M.C.), dan nawdd y Gymdeithas DJiwylliadol, darllen- wyd papur chwaethus ac addysgiadol ar "Goronwy Owen." Y darllenydd ydoedd y bonwr J. W. Thomas, B.A., prif-athro yr Ysgol Uwch-Elfennol. Pontardawe. Difynnwyd yn helaeth o weithiau Goronwy, yn enwedig ei lythyrau, y rhai ydynt yn hynod destlus, ac hefyd "Cywydd y Farn Fawr a Hiraeth am Fon." Diolch- wyd yn gynnes i'r siaradwr gan y bonwyr A. H. Thomas, Y. H., Hen- adur Jordan, D. W. Jenkins, Rhys Llewelyn, a J. T. Rees. Llywyddwyd gan y Parch. T. C. Lewis. GOLWG Y MOR.

Caed John Morris, 35 oed, a gof wrth ei alwedigaeth, yn farw yn y gwely boreu dydd Mawrth, yr 17eg o'r mis hwn, yn Alice Street, Melingrythan, Castell- N edd.

Rolled Gold Pince Nez Frames Fitted to your own Lenses, and guaranteed not to change cotor Price 8/6 Complete With Metal Case Cord Visitors to London should Call and have their EIHBIII TESTED fREE If CIIRGE. Spectacles and 2/6 complete Eyeglasses from C D c.o.m..p.te.tte.. Illustrated Price Lists Post Free. Dylai YmWelWyr a Llundain alb) a chael profi eu GoltIJg yn Ddidal. Spectol neu Wydrau Uygaid o 2/6 i fyny, yn gyflawn. Anfonir rhestr o'r Prisoedd. yn egluredig yn ddidal drwy'r llythyrdy. I -E9  C:n- -0. Send your Old Spectacles and have them fitted into a Best Quality ROLLED GOLD FRAME Price 8/6 Complete. Guaranteed not to change Color. ELEGANT IN APPEARANCE I BLACK MOROCCO OPERA GLASS, with Case, I 7/6. Best Quality Aluminium OPERA GLASS, 12/6. Real Pearl & Aluminium OPERA GLASS, 15/6. Useful Presents SPECIAL VALUE. ANEROID BAROMETERS, 1 2/6. 15/6. 1 7/6. As Illustrated. Guaranteed Accurate ANEROID BAROMETERS, Circular Pattern. 8/6. 10/6. 12/6. High Power Long Range ACHROMATIC FIELD GLASS with Sling Case, 15/6 Cheaper Quality, 12/6 The Ideal Glass for Territorials. Scouts. etc. High Power READING GLASS FOUR SIZES. 2/9, 3/9, 4/3, 4/9. Most useful for examining Maps, Photographs, etc. SPECIAL VALUE IN Folding Reading Glasses 9d. & 1/3 SPECIAL BARGAINS. Garden or Greenhouse Thermometer 1/3 Scouts Pocket Compass 9d. Eyeglass Cleaner 3d. Chatelaine Spectacle Case 1/6 Table Microscope 1/3 Botanists Pocket Lens 1/6 Best Quality Goods only. Cure your Sore or Weak Eyes With "Diamond" Eye Ointment. POST 1/14 FREE. "Diamond" Skin Ointment Cures Eczema, Ulcers, and all Skin Diseases. POST 1/li FREE. OPTICIAN TO THE LONDON TEACHERS AND THE LONDON COUNTY COUNCIL STAFF ASSOCIATIONS. CYRIL GARDNER, F.S.M.C., Qualified Optician, 292 HOLLOWAY ROAD, LONDON, N. CofiWch alto yma pan yn Liandain. Rlr-) Cash returned in full if Goods are not to your entire satisfaction. Dychtoelir yr Arian yn llatan oni rydd y nicy- ddau foddlonrWydd hollol