Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
DO YuU SUFFER FRONI EYESTRAIN ? CAN YOU READ WITH EASE AND COMFORT AND ALSO SEE DItiT ilsT OBJECTS CLEARLY AND DISTINCTLY? AIU: YOU IN DOUBT ABOUT THE STATE OF YOUR EYESIGHT VISIT. VISIT. Prifi SiMiCii C. F. WALTERS, F.S.M.C.. OPHTHALMIC OPTICIAN, OXFORD STREET, (Nearly opposite National Schools) SWANSEA. And 49a, Commercial Street, Aberdare. PRICES MODERATE CONSISTRNT WITH THE HIGHEST 8KILL AND WORKMANSHIP. Pontardawe 4MG& 'e Y DRYDEDD EISTEDDFOD Cadeiriol Flynyddol SADWRN, MEHEFIN 20, 1914. BEIRNIAID Y GAN-D. Vaugban Thomas, Yaw., M.A., Has. Doc., Abertawe E. T. Davies, Yaw.. F.R.C 0.. Merthyr. LLEN—T. J. Thomas, Yaw., B.Sc., Sarnicol." Merthyr. ADRODD—John Elias Hughes, Yaw., Llanelli. Corau Meibion: (a) "The Assyrians came down" (Cyril Jenkins); (b) "Y Cariad Gollwyd" (Dr. Vaugban Thomas), £30. Os bydd tri nea chwaneg o gorau'n cystadia oynhygir £10 yn ail wobr. Corau Cymyag The Summer Night (Dr. Vaaghan Thomaa), .£15. Corau Plant: "Autumn Days" (E. T. Davies, .£8. Unawdau i Sopranos, Contraltos, Tenors a Baas, i Ddechreuwyr, ac i Fechgyn a Merched, Cann'r Crwth a'r Piano, Cyfaneoddi rhanganeuon. Pryddeat: Bach dy lwyth wrth y aer Heb fod dros 300 Ilinell. 93 3a. a Chadair Hardd. Cyfansoddi Drama, Cywydd, Telynegion, Englynion, Cyfansoddiadau, ao Adroddiadau. Trefnir cyfleuaderau teithio ar gyfer y dydd a Ohwmsioedd y Rheilflordd am brisiaa isel. Bydd Modur yn rhedeg ar hy i y dydd o Gaatellnedd ao Ynysforgan. Ceir rheatr gyflawn o Destynnau yn rhad trwy y poat am Ho., oddiwrth yr Yagrifenyddion— MORGAN JONES a W. THOMPSON DAVIES. Eisteddfod Flynyddol Caerphili 8EFYDLWYD 1887. Llungwyn, Mehefin 1, 1914. BEIRNIAID Cann-Dr. Vaughan Thomas, Abertawe Mr. W. J. Watkina, F.R C.O., Dowlaia; Mr. J. Morgan Lloyd, Barri. Barddoniaeth, Traethodau a'r Adroddiadaa-Y Paroh. W. Evana, B.A., Penybontarogwy; y Parch. E. Pryce Jones, B.A., a Mr. Abraham Jenkins, B.A., Caerphili. Prif-ddarn Corawl, Theme Sublime iJephtha) £ 30 0 0 (3orau Meibion, I Down among the Dead Men" (Bantock) £20 0 0 Corau Plant, Cadwen o Alawon Cymreig (Tom Prioe) tl5 0 0 Englyn, Yr Hydd" 10 6 Pryddest, I Murmur y Nor 11 f3 3 0 Traethawd, "Ben Gymeriadaa Plwyf EgJwysilan" £ 2 2 0 Unawdan Offerynol, £1 1/- yr un Una vdau Lleisiol, £2 2/- yr un Unawdau i Blant, 10/6 yr un. Gyrer am y Rhaglen, i'w ohael oddiwrth yr Yogrifenydd J. D. HUGHES, Rhosynfa, Caerphili. A GRAND Eisteddfod will be held (in aid of the Cottage Hospital) at the Aberaman Park, Aberaman (Kindly lent by E. M. Hann, Esq.,) on Whit-Tuesday, June 2, 1914 when upwards of 2250 will be offered in prizes. CHIEF ITEMS Chief Choral: "0 Great is the Depth" (St. Paul). let prize J640 2nd prize X10, Male Voice: Pilgrims" (Dr. Parry). let prize £ 30; 2nd prize 910. Second Choral: "Ar lan lorddonen ddofn" (T. Gabriel). 1st prize RlO; 2nd prize R5. Juvenile Choirs: "SODg of Hoi day" (E T. Davies). lat prize 97; 2nd prize X2; 3rd prize XI. Brass Bands (Class B ) St. Paul." Prizes J618. Pryddest: Gwobr X4 4s., a Chadair gwerth 94 4s. Ambulance, Essays, Recitations, Solos, etc. For full particulars see Programme, to be obtained from the Secretaries-Handel Harris, 62E Brook Street, Aberaman W. O. Lloyd, Isfryn, Cwmaman. FFORESTFACH (Nr. SWANSEA). THIRD ANNUAL Grand CHAIR EISTEDDFOD Whit-Tuesday, June 2, 1914. ADJUDICATORS MusicT. D. EDWARDS, Mus. Doc., Treharris; T. H. MAYNE, B.A., Mus Doc., Llandrindod JOHN PHILLIPS, Esq., Aberavon. Literature:—GWILI, Ammanford and J. AMOS JONES, Esq., Llanelly. Male Voice Mixed Choral, and Children's Choral Competitions. Solos, Vocal and Instrumental. Recitations, Penillion Singing. Arts nd Crafts. Mining and Ambulance. Entries close-Compositions and Arti and Crafts, May 21st; other Entries close May 26th, 1914. General Secretary-DAVID JENKINS, Geudros, Fforestfach. FORGE FACH, CLYDACH, Ger ABERTAWE. CYNHELIR Y NAWFED Eisteddfod Flynyddol yn y He uchod, Sadwnn, Gorphenaf 11, 1914. OORAU MEIBION, II Castella" (Dr. Protheroe) Gwobr X20 CORAU CYMYSG, "My Love is like the red, red Rose (D. Emlyn Evans) „ aelo t AIL-GORAU MEIBION, In the Sweet bye and bye (Dr. Protberoe) ,,£6 ] PRIF FEIBNIAD Dr. DAN PBOTHEROE, Chicago. Rhestr gyflawn o'r Testynau i'w cael oddiwrth D. CLYDACH THOMAS, yr Ysgrifenydd am y pris arferol. r Cymdeithas Caerbaddon a'r Gorllewin a Siroedd y Deheudir Arddanghosf a Fawreddog yn Abertawe. Anifeiliaid, P6irianwaith, Llaethdy yn Gweithio, Da Pluog, Blodau, Gwenyn, Astudiaeth Natur, Coedwigiaeth, Neidio, Gyrn, Pedoli, Sefyll Coed. Asblethiad. CYSTADLEUABTH Cadeiriau Cerddorol a Phel Polo. Seindorf Frenhinol Llyngesol. MYNEDIAD I MEWN Mai 28ain, 29ain a'r 30ain: 2/6; Plant Swllt. Mehefin laf a'r 2il: 1/ Plant 6oh. ETO DDIWRNOD ARALL GWEDDI AM BOB DYDD O'R FLWYDDYN, GAN J. H. JOWETT, M.A D.D. CYFIEITHEDIG I'R GYMRAEG GAN Y DIWEDDAR WILLIAM THOMAS, LLANGEFNI. GOLYGWYO GAN Y PARCH. H. ELFED LEWIS, M.A. PRIS SWVLLT. LLUNDAIN: Cyngor Cenedlapthol yr Eglwysi Rhyddion Efengylaidd. Memorial Hall, E.G. Central Hall, Westminster LONDON, S.W. (OPPOSITE WESTMINSTER ABBEY). GRAND CHAIR EISTEDDFOD Thursday, November 19, 1914. MALE VOICE CHOIRS, Prize X60. MIXED CHOIRS „ je30. Poem, Essay. Solos, Recitation, etc. Full List of Subjects (post free Id.) from the Joint Hon. Sees.: JOHN DATIBS, 107 Falmouth Road, London, S.E. D. B. JONES, 24 Distin St., Lambath, London, 8.E. Llanharan Eisteddfod Whit-Tuesday, June 2nd, 1914. CHIEF EVENTS CHIEF OHORAL, Insulted, Chain'd." Prize 920. MALE VOICE, The Assyrian came down." Prize 915. SECOND CHORAL, Dvddiaa Dyn sydd fel Glaswelltyn." Prize £7. Soloa (Vocal & Instrumental), Recitations, etc. For full partieu are see Programmes, lid. post free, from the Secretary, ARTHUR MILES. NEW TOWN HALL, Pontypridd THE THIRD ANNUAL Eisteddfod, will be held on Saturday, July 11, 1914 Open Male Voice Competition, The Assyrian Came Down." Open Solos and Recitations, &c. ADJUDICATOR D. MM THOMAS, Esq., M.I., Mus. Hoc., Swansea. For further particulars apply to the Secretary, 2 & 3 Taff Street, Pontypridd. BARGOED ANNUAL EISTEDDFOD Will be held On WHIT-TUESDAY, JUNE 2, 1914. Mixed Choirs, "0 Father, whose Almighty Power 20 0 0 Male Voices, Valiant War- iors" 15 0 0 Juvenile Choirs, Action Song 4 0 0 Brass Bands 15 0 0 Solos, Penillion, Recitations, Harp and Ambulance for Male and Female. Awdl, Essays, etc., etc. Programmes, lid. post free. Hon. Secretary, Workmen's Institute, Bargoed. KISTEDDFOUAU DYFODOL. Llungwyn, Mehefin 1, 1914.—Eisteddfod Flynyddol Caerphili. Mawrth-Gwyn, 1914. — Eisteddfod Aberaman, Aberdar. Mawrth-Gwyn, 1914. — Eisteddfod jadeiriol Fforestfach, Abertawe. Mawrth-Gwyn, Mehefin 2, 1914.-Eis- :eddfod Flynyddol Bargoed. Mawrth-Gwyn, Mehefin 2, 1914.-Eis- Leddfod Llanharan. Dydd Sadwrn, Mehefin 20, 1914. Eisteddfod Gadeiriol Flynyddol Pont- ardawe. Dydd Sadwrn, Gorph. 11, 1914.-Eis- teddfod Flynyddol Forge Fach, Clyd- xch, ger Abertawe. Dydd Sadwrn, Gorph. 11, 1914.—Eis- eddfod Flynyddol Town Hall, Ponty )ridd. Dydd Iau, Tachwedd 19, 1914.-Eis- eddfod Gadeiriol Central Hall, West- ninster, Llundain. I Yn awr yn barod Telyn A wen (Isaac Eurfin Benjamin). Telynegion 8erch, Gwladgarwch, a Chrefydd, Pryddestau Cadeiriol, Daman Adroddiadol, &e. Ar 91 o wahanol destynau, 18 yn ea mysg yn ddarnau buddagol. Pris 1/ wedi eu rhwymo yn hardd 1/6 Cyhoeddedig gin yr Awdwr, ac ar werth gan ISAAC EUftFIN BENJAMIN, Bronheulog, Woodfield, Penrhiwceiber. SYLWCH I Dymunwn ddiolch i ddarllenwyr y "Darian" ac ereill, ac eu cefnogaeth I yn y gorffennol, ac am ei gwneud yn angenrheidiol i ni helaethu ein ter- fynau. Er gwneud y cyfnewidiad mae'n rhaid gwerthu miloeda o'n llyfrau, ac yr ydym wedi penderfynu eu cynnyg yn rhad am dymor arbennig. Wele ychydig yn y golofn isod:— Pris gostyngol. Post Paid. £ s. c. Testament y Miloedd (pris gwreiddiol 10/-) 0 4 9 Y Cymry, gan T. Stephens, 2/6 0 1 11 Hanes Bywyd Iesu Grist (Hughes), 3/- 0 2 3 Hanes Methodistiaeth Sir Gaerfyrddin, gan James Morris, 3/6 net 0 2 9 Cofiant Edward Morgan, Dyffryn (Griffith Ellis), 6/ 0 3 0 Dilyn Crist (Kempis), J. Owen Jones, 2/- 0 1 3 Pregethau W. Morris (Cilger- ran), 6/- 0 3 9 Athroniaeth Anfarwoldeb Dr. D. M. Phillips, 3/6. 0 1 6 Gweithiau Barddonol Twyn- og, 1/- 0 0 7 Cyfrol Goffa Twynog, gan Dyfed, 2/6 0 1 11 Geiriadur Saesneg a Chym- raeg y Miloedd, 3/ 0 2 6 English-Welsh Pronouncing Dictionary Prys, 5/- 0 4 2 Hanes Bywyd H. M. Stanley, 2/6 0 1 11 Chwedlau Pabyddol gan yr Hybarch Llywarch Llwyd, 3/6 0 2 11 Homilian, Emrys ab Iwan, 3/6 0 2 9 Hanes y Merthyron, 2 gyfrol, pris gwreiddiol, 16 0 7 9 Colofn Alun (sef Pregethau Alun Roberts), 2/6. 0 1 11 Hanes Bywyd Roger Edwards, 5/- 0 4 0 Pulpud Noddfa, Dr. W. Mor- ris, Treorci, 3/6 0 2 6 Evan Roberts a'i Walth, gan Dr. Phillips, 3/6 0 2 6 Esboniad ar Efengyl Matthew, gan Dr. D. M. Phillips, 3/6. 0 16 Pregethau Gwilym Hiraethog, 3/6 0 2 6 Anerchiadau Moody gyda Hanesion am Sankey a Moody, 3/6 0 2 h Trysorfa'r Adroddwr, Y Deg- fed Llyfr, 2/6 net 0 2 1 Yr Apocrypha yn Gymraeg 2/6 0 -2 Griffith John, gan Thompson, yn cynwys mwy na'r argraff- iad cyntaf, 7/6 net 0 2 3 The Statutes of Wales, by Ivor Bowen, 21/- net 0 7 6 South Wales, by Baring I Gould, 6/ 0 2 4 Kld\Vïe'b;Bi 0 2 4 Gould, 6/- 0 2 1 The Tribal System in Wales (Frederick Seebohm), 12/6 0 4 6 Hanes Annibyniaeth o Ddydd- iau'r Apostolion hyd Farw- olaeth Cromwell, y Parch. John Davies, 1/- (llian), 0 0 9 Key and Guide to Wales (Pedr Hir), 4/ net 0 3 6 Esboniad y Philippiaid a'r Colossiaid. gan Dr. D. M. Phillips, 3/- net 0 1 6 Esboniad ar Epistolau loan, Dr. D. M. Phillips, 2/6 net 0 1 6 Egwyddor Foesol Cynghan- edd, sef Esboniad ar y Ddeddf a'r Deg Gorchvinyn, Dr. D. M. Phillips, 3/6 0 1 6 Cofiant Darluniadol Williams o'r Wern, gan Parch. D. S. Jones, Chwilog, 7/6 0 6 0 Nid yw yr uchod ond ychydig o'n stoc enfawr. Cedwir yr oil o'r Llyfrau Cym- raeg sydd mewn argraff. Rhocl-dir telerau arbenig yn ystod y tymor hwn. Tal gyda'r Archeb. Darperir Lluniaeth Uwchlaw'r Siop am Delerau Rhesymol. Morgan a Higgs, Llyfrwerthwyr, &c.. I 18 Heathfield St., Swansea. Prepaid Small Advertilementl I Inserted at the following specially low J rates: í One week 4 wks. 13 wki. is. d. s. d. a. d. ) 20 words 0 6 1 6 • 8 j i8 0 9 51 a ft » I 36 1 0. 3 0 7 If I These charges apply only to the follow ing classes of advertisements:—Apart I menta, Situations (Vacant or Wanted) To be Let or Sold, Lost or Found, and Miscellaneous Wants. ¡ Romittances may be made by Postal Orders or half-penny stamps. If not prepaid double rate will b. charged. Advertising and Publishing 0. Cardiff Street, Aberdare. ) NODDFA, TRECYNON. ICy K HELIR Cyfarfodydd Hanner Blynyddol yr Eglwys uchod, Mehefin 7fed a'r 8fed. Gwasanaethir gan y Parchn. Aaron Morgan, Blaen- ffos a Gilbert Jones, Llangloffan. Yr odfaon y Sul a'r Llun am 11, 2, a 6 o'r gloch. Croeso i bawb. I Hysbysiad o Bwys I I Hysbyswyr, Gohebwyr a Dosbarthwyr. Teimlwn mai angenrhaid yw gween yn hysbys y cyhoeddir y Dariac bod dydd Mawrth, ac y danfonir hi i' holl ddosbarthwyt brydnavvu yi .1: dydd. Dymunwn ar i bawb a anion* hysbysiadau neu newyddiun t' ur .cü. ofalu eu, hod yn cyrhaedd y swytl^i- heb fod yn ddiweddarach na bl" II Mawrth. Carem gael bob gohebiavv J arall mor gynar ag sydd bosibl. I Anfoner pob gohebiaeth a phob fodaeth yn dal perthynas a'r Dar»s-i t'r cyfeiriad a ganlyn YN lNlG -WVODFA R DARIAN," AHtRDAK Os bydd yn anghyfleus i un o'r darllen- wyr gael y Darian oddiwrrh ddosbarth- wr gellir ei chael o'r Swyddfa, Aberdar, am lic. yr wythnos, 6ch. am fis, 1/7 y chwarter. 3/3 am haner blwyddyn. a 6/6 am flwyddyn drwy'r post. Nid Amddiffyn Goreu TARIAN ond TARIAN. Cyifawndet,. Tarian y Cweithiwr. DYDD IAU, MAI 28, 1914. SYLWER: Anfoner Llyfrau, &c., i'w hadolygu i'r Golygydd, Swyddfa'r "Darian," a gofelir am wyr cymwys i roddi barn arnynt. Ni chyhoeddir adolygiadau o hyn allan, oni ddaw copi o'r hyn adolygir gyda'r adolyg- iad.
Nodiadau'r Golygydd.
Nodiadau'r Golygydd. Y DDRAMA. Cawsom gyfle noi Wener i droi i fewn i'r chwareudy ym Merthyr i weled perfformio dramodau Cymraeg ynglyn a'r "Welsh National Drama Movement," a gynhelir mor aiddgar gan yr Arglwydd Howard De Walden, a rhaid i mi ddweyd yn onest mai siomedig iawn y daethom oddiyno. Tair drama fer, a phob un o honynt yn gyfyngedig i un act ac un olygfa gaf- wyd y noson hon, sef "Ble ma fa?" Pont Orewyn," a The Poacher." Yn anffodus nis gallem fod yno i weled y ddrama gyntaf, ac yr oedd yr ail tua'i hanner pan gyrhaeddasom. Portread o amgylchiad ynglyn a marw Llewelyn yw hon ac yr oedd y chwarae yn hynod fedrus a'r olygfa yn odidog. Dipyn yn feichus oedd- edrych cyhyd ar olygfa mor drych- inebus. Pan ddisgynnodd y lien ar yr olygfa hon a goleuo'r lie ac ychydig egwyl cyn y ddrama nesaf, cawsom hamdden i edrych on cwmpas ac i feddwl. Cododd y lien flaen a daeth lien yr hysbysiadau i'r golwg, ac yr oedd arni amryw hysbysiadau am gwrw a whisci. Nid oeddem yn teimlo fod y ddrama Gymraeg yn ei chartref lie yr hysbysebid pethau fel hyn mor ddigywilydd. Dichon mai gweled yr hysbysiadau hyn gododd syched ar y rhai aethant allan i gael lIwnc. Daeth geneth heibio a gofynasom iddi yn Gymraeg am raglen, ond nic) oedd yn ein dealt, a bu raid gofyn yn Saesneg. Nid oedd air o Gymraeg eto ar y rhaglen ag eithrio enwau dwy o'r dramodau a'u chwareuwyr. A dyma "Lager Beer" yn ein gwynebu eto ar y tudalen cyntaf, a whisci ar yr ail dudalen. Pan gododd y lien yr oedd- em yng nghegin yr herwheliwr di- wygiedig. Y mae'n flin gennym ddweyd nad oedd yn y ddrama hon o'r dechreu i'r diwedd ddim nad oedd yn ein clwyfo yn dost. Nis gellir ein cvhuddo o or-biwritaniaeth nac o rag- farn yn erbyn y ddrama, ond nis gall- wii yn ein byw ddygymod a chymeryd j pethau cysegredig yn ysgafn ar y llwyfan, a hynny a wnaed yn y ddrama un-act hon o'r dechreu i'r diwedd. Nid ydym yn ameu ei doniol- wch na rhagoroldeb y chwarae, a gallai yn anystyriol ei mwynhau heb fod ddim gwell o'i gweled, ond anfad o beth oedd cymeryd "argyhoedd- iad," y "gobeithlu," a phethau eraill mor ysgafn. Gallem dybied mai testyn- au gnvawd a dim arall oedd y pethau hyn gan y rhai a chwarddent am ben y cyfeiriadau a wnaed atynt. Ac riid ydym yn credu fod gwraig yng Nghymru o fath gwraig yr herwheli- wr hwn—wedi gweddio" am argv- hoeddiad ei gwr ac eto ar ol iddo newid ei ffyrdd yn ei wawdio a'i boen- ydio am na ddeuai cwnhingod i'r tv fel arfer. Ni chawsom gymaint ag un cymeriad i ddangos nac i ddysgu pethau gwell. Cofier hyn, nid ydym yn dweyd dim yn erbyn portreadu bywyd crefyddol ac eglwysig ar v llwyfan, nac ych- waith yn erbyn dangos yn eu lliw a'u Hun hen ragrithwyr gwael, ymhongar, a lywodraethant mewn rhai eglwysi, a rhywbcth heblaw eu crefydd wedi rhoddi eu safle iddynt. Anodd fvddai cael drama Gvmreig heb i'r bywyd crefyddol ddod i fcwn iddi, ac y mae hyn ynddo ei hun yn hawlio fod y goreu i'w ddangos yn ogystal a'r gwaelaf. Y mae Cymru mewn dyled anhraethol i'w chrefydd ac ir 'rha-i sydd yn ei heglwysi wedi llafurio i buro moes ac i ddiwyllio meddwl y wlad, ond prin y gellir dweyd ei bod mewn dyled i'r chwareudv, ac os puteinir y ddrama Gymreig i warth- ruddo'r eglwysi, mclldith ddigymysg a fydd i'n gwlad. Credwn ein bod wedi dioddef cymaint a nemor neb oddiwrth orthrwm trawsarglwyddi yn yr eglwysi ac yn dioddef o hyd. Mewn gardd y tyf chwyn oreu, ac nid yw'n rhyfedd y ceisia rhagrithwyr fanteis- ion yng nghysgod yr eglwysi. Cared- igion eu gwlad yw y rhai a gynorth- wyant i orchfygu'r drwg heb sarhau a div,reiddio'r da eithr yn hytrach ei feithrin. Sonir llawer am ragfarn yr eglwysi yn erbyn y ddrama a bygythir rhyw 1bethau rhyfedd oni ddiwigir, ond y fath anwybodaeth a ddengys llawer sydd yn siarad. Enghraifft o'r anwy- bodaeth hon gaed mewn erthygl arwein- iol a gyhoeddwyd mewn newyddiadur pwysig beth amser yn ol. Daethai i swyddfa'r papur hwnnw adroddiad am berfformiad o ddrama Gymraeg gan barn oedd ynglyn ag eglwys. Synnai awdur yr erthygl honno at y peth, a gofynnai a ddigwvddasai y fath beth erioed o'r blaen yng Nghymru, a chaed I sylwadau dysgedig ganddo ar ddyfod- iad y ddrama. ynghyd ag ymson ddwys j ar ryw fynydd o ragfarn a dybiai oedd i yn bodoli yn meddwi y wlad yn ei her- byn. A rhaid i ni gofio pan welwn rai dynion yn dweyd eu barn yn ddysgedig yn ein cyfnodolion a'n newyddiaduron mai dynion o anwybodaeth gyffelyb i eiddo awdur yr erthygl a nodwyd ydynt. Pan ysgrifennai ef yr oedd cymdeith- asau dramodol yn bur ddiwyd braidd ymhob cwmwd drwy'r wlad, ac wedi bod felly er's blynyddoedd, ugeiniau o honynt, a'r rhai hynny gan mwyaf ynglyn ag eglwysi. Prawf hyn nad yw'r eglwysi mor gul a rhagfarnllyd yn er- byn y ddrama ag yr honna rhai. Y maent yn elyniaethus i'r Chwareudy Seisneg. ac nid heb achos, ac os rhoddir llawer o stwff tebyg i'r poacher ar y llwyfan. ofer fydd ceisio gwneud y Chwareudy Cymreig yn boblogaidd gan oreuon y genedl. Gwnaeth dau ohebydd yn y "Darian" ddiweddaf sylw o'r ddrama. Gwelsai I un rywbeth y teimlai nas gellid cyf- iawnhau ei roddi ar y llwyfan am ei fod yn cymeryd yn ysgafn bethau cysegredig j ac yn gamddehongliad o fywyd crefydd- ol syml y wlad. Yr oedd y gohebydd hynnw mewn cystal safle a nemor neb i | wybod am yr hyn yr ysgrifennai yn ei gylch. Cvmerai gohebydd arall yn gan- iataol fod yr hyn a welsai yn cyfiawnhau ymosodiadau rhyw ddosbarth o Sosial- iaid ar yr eglwysi ynghyd a'u hym- drech i hudo y bobl ieuainc allan o hon- j ynt. Yr wythnos hon ceir llythyr oddi- wrth ohebydd arall a Juedda i aIw ar yr | eglwysi i wrthwyne,bu'r ddrama. Cam- esbonia hwn yr hyn a ddywedasai ein Gohebydd Llafur yr wythnos o'r blaen. Ceisiai hwnnw gyfleu fod sefyllfa eg- lwysi fel y dadlennid hi yn yr hyn a wel- sai yn waradwyddus, tra y cymer ein gohebydd yr wythnos hon yn ganiataol mai dehongliad y dramodau o'r sefyllfa a ystyrrid yn waradwyddus. Y gwir yw, nid yw ein gohebydd yr wythnos hon wedi darllen nac wedi gweled y ddrama y gwnaed cyfeiriadau arbennig ati, sef Beddau'r Proffwydi," ac y mae mor wir a hynny fod ein Gohebydd Llafur wedi gwneud cam a'r ddrama hon trwy gamddehongli ei chenadwri. Y mae gorinod o ddifrifwch a gormod o wir yn y ddrama honno i adael argraff er drwg, a thra'n taro yn drwm ar ddrygau y dylid taro arnynt, nid oes ynddi y duedd leiaf i gymeryd pethau cysegredig yn ysgafn. Diffyg y ddrama hon yw na chawsom ynddi broffwyd. Aeth yr hwn a fwriadwyd ynddi i fod yn broffwyd yn dipyn o hymbyg o'r coleg a ddioddefai oddiwrth chwydd yn ei ben. Cawsom gyfle nos Lun i weled y ddra- ma "Change." Rhaid i ni gydnabod ein bod ar ol gweled y "Poacher" o eiddo'r un awdwr dipyn yn rhagfarn- 11yd yn erbyn hon. Diarfogwyd y rhag- farn honno yn llwyr. Yr unig beth nas hoffem oedd y llwon a'r rhegfeydd a ddefnyddid. Nid oes angen am y rhai hyn. Y cyfnewidiad o'r hen i'r newydd ym mvwyd Cymru a ddarlunir yn y ddrama hon. A ddylai pob un a'i gwelo ddeall mai yr eithafion o'r ddeutu a ddarlunir ynddi; a'u darlunio wneir nid yw yn cyfiawnhau y naill na'r llall. Rhwng yr eithafion hyn y mae ym mywyd Cymru gyfandir nas cyffyrddir. Gan fod y mater yn fyw, gwnawn yr wythnos nesaf sylw pellach o'r ddwy ddrama hyn. Beddau'r Proffwydi a Change "—eu perthynas a'r eg- lwysi ac a bywyd Cymru.
Advertising
Mae'r Cyllideb a'r Trethi Newyddion wedi poeni llawer, ond y mae Diffyg Trau). Bustl, Cur Pen, neu Flinderau'r Afu vn llawer gwaeth. Mater o lawenvdd yw y gellir naill ai lleddfu neu iacliau y rhai hyn gyda dogn prydlon ar ychydig o draul o BELENI LLYSIEUOL KERNICK. Y mae miloedd na chymerant unrhyw feddyginiaeth arall. Gwerthir mewn blvehatt 711r., 13"e., a 2s. !k., gan yr holl fferyllwyr.