Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

15 erthygl ar y dudalen hon

EIN IAITHJ EIN GWLAD, .A'N…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

EIN IAITHJ EIN GWLAD, A'N CENEDL. (QAN AWGTtM. *) Fel pobl ereill, yr ydvm wedi o>goi yindrin rhyw lawer a tiiestyu y rhyfel, yn y golofn hon, er's peth amser, am y rheswm digonol nad oedd t-yfnewidiadau mawrion wedi cymervd lie. Credwn fod yr hen ddiareb Gymreig, "Ami done a dyrr y garreg," yn gymhwysiadol at orchwyl y byddinoedd unedig, ac fod gwaith pwysig wedi ei wneyd, gyda gofal a dyfalbarhad, yn ystod yr wytluiosaa ("iwet'ifluf or y-.ngyreb.. Ond yn awr, tebyg y gellir disgwyl syiuudiadau roddant, yn ystod y dyddiau nesaf, hergwd a chwff i Gwilyrn yr .Yntyd a'i fyddin. Nid oes sierwydd pa both a ddygwydd, ond y mae hydcr y Cadfridog y mi l iiyr sydd we( i i Joffro a nifer luo&og y milwyr sydd wedi eyrhaedd Ff raj tic o'r wlad hon ac o'r India btll a manau ereill wedi adgyfnerihu cymuint ar em hochr ni, fel y mae pob tebygolrwydd y geilir yn fuan iawn daro ergyd a ddadseinia dp;y'r byd. o.. T iii, # # v ff?titli fod I ni, yn Xghymru, y mae y H<utli fod y Roumaniaid yu parotoi i gymeryd llaw yn y rhyfel yn ddyddorol, pe am un rheswm vn unig, fod y gyn-frenhines, Elizabeth-H Carmen Sylva "-vn ber- sonol adnabyddus i lawer yn ein gwlad ni. Yr oedd ei chwedlau a'i hysgrifau ar draddodiadau ac arferion ei phobl ei hun wedi ou cyhoeddi yu Saesneg cyn iddi ddyfod i gysswllt a beirdd yr orsedl yn Mhvyuain. Ond pan ddaeth hi ei hunan a'r Iarlle-3 Helene Yaearesco i aros yn Llandudno, a phan fllont yn gwrando ar, ac yn gweleff ac yn cymeryd rhan yn ngwrithrediadau yr Eisteddtod Genedlaathol, daeth per~oncliaoth Bren- hines Roumania yn destvii edmygedd bvw yn mhlitli llcnorion a beirdd a cberdd- orion Cymru. 'it- Cof genyf am ei llineliau Saesneg ar lwyfan yr Eisteddfod ar adeg y cadeirio a'r roroni. Wedi i feirdd ac ereill dywallt alian ffrydiau o englynion ae anerchiadau, darllenodd "Carmen Sylva" ei phennillion ei hun. yn mha rai y cyfarchai Gymru, gwlad y gan," fel mangre gysegredig i beroriaeth a tlielyn a barddas— Where Song has a Throne And the Bard a Crown." N-ai i'r brenin ymodawedig ydyw y bi-enin presenol, ond y mae y Dderwyddes Gymreig yn iyw, er wedi cyrhaedd oedran mawr, yn Roumania o hyd, a c ha lot) did i filvrrr Cymru fydd who mai I hochr ni yn y rhyfel brojtenol y mae eleddyf Eoumania wedi ei tkladweinio. Xid gwiw i'r mileiniaid Germanaidd, a ym- hyfrydant mewn lladd gwragedd a phlant, fydd gotyn "A Oes Ileddweh nes bo trais ac nchclga-is milwTiaethol Trwissia wedi eu gorthrechn. Rhyfedd, hi)fyd, fel y mae y cyssyllt- ia.dali CYillreig yn cydweithredu yn y rhyfel hon. Gyda ni y mae bechgyn Llydaw, ac yn eu plith ar faes y gad y mae Jaffrenou, golygydd y newyddda<lur Llydawaidd, Ar Bobl "—hen gyiaill i mi a-c i lawer lienor a bardd yn y wlud ion. i-k Dyna ddigon am v rhytel ar dir y tro lwn. Ar ior y raa-e oin Llynges yn ddiwyd rn -w .,i-;o-ac yn ymladd. Teimla miloedd yn llawen, yn ng-llanol y tristwch a'r galar i gyd, am fod un o'r llongau Germanaidd i'u yn fcanio cyüegTau ar drigolion diniwed Scarborough a threfydd ghiu y wedi ei Kuddo boreu dydd Snl, gan eiii Llynges ni. Mewn amgylchiadau cyffredin bnasai yn ddrwg gcnym glywed am dres s-aith cant o forwyr a, mor-tilwyr yn boddi, ond yn y rhyfel gteulon br-Dseii-ol beth ellir dd->veyd os cyfilf p^bl mai dialedd teg a chytt&wn yiP" b-uddo y nfcfer hyny o Gor- rnaniÚd-Ileiddiaid hen bobl a babauod. Yr oeddynt hwv ac ereill o'u cvdryw wedi cvcbwyn al Ian i geisio gwneyd cynyg arall ar dreii glan y mor, pan y eanfyddwyd. awy gan ran o l,ynge« ryda:in. Yn ol lrier bawgu-n, t.roi i ifoi wnseth -Llynges frwiii yr Eilmynwyr pan welsant fod l'.onga.ii rhyfel ar en gwarthaf. Ond erHd- iwyd y gweileh gau ein pool ni, a sudd- wyd y Blucher," ac anafwyd dwy o'u Ilongau ereill cyn iddynt alh: cvrhaedd i hafari gy-agodol i lechn. Achnbwvd dros gant o'r Germaniaid grn ein pobl ni, ond I gadawvd y rhai hyny i'%v t" gi 'I ed gan lwfrvddion a llofruddion v Caisar. I ddyfod yn nes gartref, etto, da genyf Audi fod cynytt yr Yf-gol IVnawl, y buom m son am dani yn y golofn hon rai wyth- yn ol, wedi ei fabwysiadu gan Gynghor T'refol Abertawe. Pan roddir yr ysgol hon yn ago red i Forganvg ac Abertawe, a, gobeilhiwn, Si," Cfaerfyrdddn. bydd cyRc?i?dpra.u neilldu?l yn c:?l cu I hagoT aUan i fechgyn uddawol ym mhlith plant y werin. Bydd Llun, yn nghladdfa gyhoeddus Highgate, Llundain, d-.ienrwyd gweddill- ion marwol Mra. Kate Froojuan, gweddw y rfiv/eddar Mr. Thomas Freeman, fu un am.ser yn Faer Abertawe. Yr oedd y foneddiges wedi cymeryd rhan bwy-iig yn mudiadau cyhoeddus yr un (L-rf, yn enwedig rtrewn 13,erthynai ag avidyag. Prwid iawn ydoedd amgylchiadau ei mar- j woiaeth. Yr cedd wedi bod ar vmweliad a Mrs. Lloyd George, yn annedd swyddogol y Canghellydd a'i deulu, ac ar ei fForckl yn ol ttia'i ehartref, tara-vyd hi i lawr gan fadirr-gerbyd wrtii groeei yr heol yn y niwl caddugawi a'r tywyllweh anarferol sydd gyda hyny yn toi Lhmdain yn awr. Yr oedd YLN. Freeman yn ehwaier-yn-nghyi'- raith i Mr. Llewelyn Williams, A.S., ac yr oedd amryw o'r Aelodau Seneddoi Cvm- reig yn yr angladd.

NEWYDDION LLEOL AI CHYFFREDiNOL.…

I MINION AMAN.

CWMAMMAN. 'I

Advertising

I i AMF.IDIAU-AMR'IWIOL. I…

[No title]

SIR EDWARD REY'SREPI.,:Y.…

JIMMY WILDE BEATEN.

EXCHEQUER GRANT.

[No title]

—; 1 ■" ■ .• '■ ^ ' 1 ■ i.…

Advertising

FOOTBALL.

HOCKEY.