Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
15 erthygl ar y dudalen hon
EIN IAITHJ EIN GWLAD, .A'N…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EIN IAITHJ EIN GWLAD, A'N CENEDL. (QAN AWGTtM. *) Fel pobl ereill, yr ydvm wedi o>goi yindrin rhyw lawer a tiiestyu y rhyfel, yn y golofn hon, er's peth amser, am y rheswm digonol nad oedd t-yfnewidiadau mawrion wedi cymervd lie. Credwn fod yr hen ddiareb Gymreig, "Ami done a dyrr y garreg," yn gymhwysiadol at orchwyl y byddinoedd unedig, ac fod gwaith pwysig wedi ei wneyd, gyda gofal a dyfalbarhad, yn ystod yr wytluiosaa ("iwet'ifluf or y-.ngyreb.. Ond yn awr, tebyg y gellir disgwyl syiuudiadau roddant, yn ystod y dyddiau nesaf, hergwd a chwff i Gwilyrn yr .Yntyd a'i fyddin. Nid oes sierwydd pa both a ddygwydd, ond y mae hydcr y Cadfridog y mi l iiyr sydd we( i i Joffro a nifer luo&og y milwyr sydd wedi eyrhaedd Ff raj tic o'r wlad hon ac o'r India btll a manau ereill wedi adgyfnerihu cymuint ar em hochr ni, fel y mae pob tebygolrwydd y geilir yn fuan iawn daro ergyd a ddadseinia dp;y'r byd. o.. T iii, # # v ff?titli fod I ni, yn Xghymru, y mae y H<utli fod y Roumaniaid yu parotoi i gymeryd llaw yn y rhyfel yn ddyddorol, pe am un rheswm vn unig, fod y gyn-frenhines, Elizabeth-H Carmen Sylva "-vn ber- sonol adnabyddus i lawer yn ein gwlad ni. Yr oedd ei chwedlau a'i hysgrifau ar draddodiadau ac arferion ei phobl ei hun wedi ou cyhoeddi yu Saesneg cyn iddi ddyfod i gysswllt a beirdd yr orsedl yn Mhvyuain. Ond pan ddaeth hi ei hunan a'r Iarlle-3 Helene Yaearesco i aros yn Llandudno, a phan fllont yn gwrando ar, ac yn gweleff ac yn cymeryd rhan yn ngwrithrediadau yr Eisteddtod Genedlaathol, daeth per~oncliaoth Bren- hines Roumania yn destvii edmygedd bvw yn mhlitli llcnorion a beirdd a cberdd- orion Cymru. 'it- Cof genyf am ei llineliau Saesneg ar lwyfan yr Eisteddfod ar adeg y cadeirio a'r roroni. Wedi i feirdd ac ereill dywallt alian ffrydiau o englynion ae anerchiadau, darllenodd "Carmen Sylva" ei phennillion ei hun. yn mha rai y cyfarchai Gymru, gwlad y gan," fel mangre gysegredig i beroriaeth a tlielyn a barddas— Where Song has a Throne And the Bard a Crown." N-ai i'r brenin ymodawedig ydyw y bi-enin presenol, ond y mae y Dderwyddes Gymreig yn iyw, er wedi cyrhaedd oedran mawr, yn Roumania o hyd, a c ha lot) did i filvrrr Cymru fydd who mai I hochr ni yn y rhyfel brojtenol y mae eleddyf Eoumania wedi ei tkladweinio. Xid gwiw i'r mileiniaid Germanaidd, a ym- hyfrydant mewn lladd gwragedd a phlant, fydd gotyn "A Oes Ileddweh nes bo trais ac nchclga-is milwTiaethol Trwissia wedi eu gorthrechn. Rhyfedd, hi)fyd, fel y mae y cyssyllt- ia.dali CYillreig yn cydweithredu yn y rhyfel hon. Gyda ni y mae bechgyn Llydaw, ac yn eu plith ar faes y gad y mae Jaffrenou, golygydd y newyddda<lur Llydawaidd, Ar Bobl "—hen gyiaill i mi a-c i lawer lienor a bardd yn y wlud ion. i-k Dyna ddigon am v rhytel ar dir y tro lwn. Ar ior y raa-e oin Llynges yn ddiwyd rn -w .,i-;o-ac yn ymladd. Teimla miloedd yn llawen, yn ng-llanol y tristwch a'r galar i gyd, am fod un o'r llongau Germanaidd i'u yn fcanio cyüegTau ar drigolion diniwed Scarborough a threfydd ghiu y wedi ei Kuddo boreu dydd Snl, gan eiii Llynges ni. Mewn amgylchiadau cyffredin bnasai yn ddrwg gcnym glywed am dres s-aith cant o forwyr a, mor-tilwyr yn boddi, ond yn y rhyfel gteulon br-Dseii-ol beth ellir dd->veyd os cyfilf p^bl mai dialedd teg a chytt&wn yiP" b-uddo y nfcfer hyny o Gor- rnaniÚd-Ileiddiaid hen bobl a babauod. Yr oeddynt hwv ac ereill o'u cvdryw wedi cvcbwyn al Ian i geisio gwneyd cynyg arall ar dreii glan y mor, pan y eanfyddwyd. awy gan ran o l,ynge« ryda:in. Yn ol lrier bawgu-n, t.roi i ifoi wnseth -Llynges frwiii yr Eilmynwyr pan welsant fod l'.onga.ii rhyfel ar en gwarthaf. Ond erHd- iwyd y gweileh gau ein pool ni, a sudd- wyd y Blucher," ac anafwyd dwy o'u Ilongau ereill cyn iddynt alh: cvrhaedd i hafari gy-agodol i lechn. Achnbwvd dros gant o'r Germaniaid grn ein pobl ni, ond I gadawvd y rhai hyny i'%v t" gi 'I ed gan lwfrvddion a llofruddion v Caisar. I ddyfod yn nes gartref, etto, da genyf Audi fod cynytt yr Yf-gol IVnawl, y buom m son am dani yn y golofn hon rai wyth- yn ol, wedi ei fabwysiadu gan Gynghor T'refol Abertawe. Pan roddir yr ysgol hon yn ago red i Forganvg ac Abertawe, a, gobeilhiwn, Si," Cfaerfyrdddn. bydd cyRc?i?dpra.u neilldu?l yn c:?l cu I hagoT aUan i fechgyn uddawol ym mhlith plant y werin. Bydd Llun, yn nghladdfa gyhoeddus Highgate, Llundain, d-.ienrwyd gweddill- ion marwol Mra. Kate Froojuan, gweddw y rfiv/eddar Mr. Thomas Freeman, fu un am.ser yn Faer Abertawe. Yr oedd y foneddiges wedi cymeryd rhan bwy-iig yn mudiadau cyhoeddus yr un (L-rf, yn enwedig rtrewn 13,erthynai ag avidyag. Prwid iawn ydoedd amgylchiadau ei mar- j woiaeth. Yr cedd wedi bod ar vmweliad a Mrs. Lloyd George, yn annedd swyddogol y Canghellydd a'i deulu, ac ar ei fForckl yn ol ttia'i ehartref, tara-vyd hi i lawr gan fadirr-gerbyd wrtii groeei yr heol yn y niwl caddugawi a'r tywyllweh anarferol sydd gyda hyny yn toi Lhmdain yn awr. Yr oedd YLN. Freeman yn ehwaier-yn-nghyi'- raith i Mr. Llewelyn Williams, A.S., ac yr oedd amryw o'r Aelodau Seneddoi Cvm- reig yn yr angladd.
NEWYDDION LLEOL AI CHYFFREDiNOL.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NEWYDDION LLEOL A I CHYFFREDiNOL. BR YM AM Ml AN. Yr wythnos hon eto mae ganyai i gof- nodi marwolae-tii a cbl&ddedigaeth un o'r hen frodorion, set Mr. Eynon Mor&in, Rliosfa, fu fanr yn yr oedran o 74 mlwydd JIanai o deulu Shon Forgan—<w»ulu adaabyddtw iawn un maise,r ym Mryn- amni-wi. Yr c.d teuin Shon Forjraa a theuiu Peaygraig yn rhai -qa adwv Byddue hefyd, ar gyfrif e:i gwarvanaetb gjfda g'.vah;,noi sytoudiadau cyhowicJu;? yn y lie. DyTna'r ftd?? de'oiu iuoiit yn mu.l gerrided i gyfarfodydd cy^Uidteuol a <!he?- gt-d4e.( i i gyfu-.?od3 dil 1L chei-- cy?nj.ckau crafyddoi i h?n Gibea. Yn eu h-.m,ser hvy .sefydlwyd yr eisteclurod wyf yn goiio aia dani, Stlf yn y Rhosl'a, p-xeswylfo<l yr ban "rawd Eynon Morgan, a chariwyd bono ym mlaen gyda- 1awe!' o 1» yddiant\ a bu o ddukmi mawr godi llollurJon ieuaine, reewTi adrri-dd, minn, ae areithio. Y r (.I)(kl yr ymaciuw- ldig hefyd yn un o sylteiawyr y ewrdd fwaddi ym Mhwll y Gwtor—eyfarfod gyBelid bob boreu Llun oyn deciireu t;W tMo. Pa tdfar a lowyr taaddaearol sydd yn ca.-iot arferiad hwn ym mlaen heddFW, tybed? Bu yr ben f zzwd yn ffy^dloD luetyd am Synydidau io1 blaeaor gydc-'r eglsrys yu. Gibea., « ctyda'r cyfaT- fadydd gweddi gyaelid ar byd ben I -a^teodan'r e^mydo^aetb. Yr oedd, fel y g'WWkiill or hen deuluoedd bftreuol, yn lia-TTO. gwros a brwdfryd«4d bob aaiser gydel dbyouiliadau'r aaint yn yr ardal, ond -eA. yuiaw bcsllfieh wedi hirpo gyda:l' +adati, a'i le nid edwrn mo bo^to mwy." jGadowodd ar ci ol weddw oedramisci iviisr o brlaa»t a pbwtb ymcea n_ CydymdeTmlwn yn taWT a hwy yn yr anntgp-khiad, yn a ei annwyl wcddv sv44 bron ryr- r--kee.rl p,n bvvvd. Kh/-vid wvd ei "all farwol i buno va hon fjrn*ent Gibea Ksl. — —.———-r--r- prydnawn dydd Sadwrn, pryd y gwasan- aethwyd yn ei gynhebrwng gan Parchxi. W. D. Thomas, Gibea, a John jiewelyn, Betbania, Ivh-o.sammaJi- IIefyd yr hen chwaer weddw, Miss- Joaunah Williams, Ban wen, ne.u "Joaamab TWIlli," fel ei gelwid. Wele eto un o frodoresau borenol y Bryn, ao hefyd yn "un hanai o deulu parchus a chrefvd-dol yn y gymydoga^th, a cheisiodd bkbau hyd y gallodd ddal anrbvdedd yr hen deulu i fyny gyda'i chariad a'i ffyddlolltieb i'r achos goreu yn eglwys Siloam, Banwen. Daeth ei dyddiau hithau i ben yn yr oed- ran o 7I> mlwydd oed, a chlndw^l ei rhan farwol i fynwent Siloam, Banwen, yr un dydd a'r uchod, pryd y gwananaethwyd gan y Parch. J. Lee Davies, Siloiuiu Bydded nawdd y Sef gyda'r perthynasau a'r cyfaillion -,alar-tis, a heddwcb i lwch y ddau i huno gyda'r tadau a'r mamau da sydd wedi blaonu. I Ammanyaa.
I MINION AMAN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I MINION AMAN. Fr i cii-a loniiwr daonu ei fanteil dros y fro, ac i'r rhew selio gwefusau'r .t;ber. oe d d, sibryd y Clychau bra" (Snow- drops) geir yn ymyl drws am bell fwthyn fod y Gwanwyn yn dod. Ac oni ddaeth y fr-oiifradth a'i thelyn yn ol i'w llwyfanau eyiieiin ? Ery-s tiin-nau oi tbelyn cyn ber- eiddied ag erioed, a cbyhoeddant i'r wlad fod gioewach nen a thecaeb gwawr ar dori ar feusydd yr henfro. O! f wyn her, dyner da-nnau!—a mel hwyl Mawl lor yn eich seiniau; Yu hoened<l. cich Itin-vnau,-ce-ir niv-yi- Yn taro lloniant vr boll awenau." [iant A r ol bod yn segur am dair wvthnos, i cvebwynodd gweitbwyr Glofa Tirydail 1 lafuri-o y Llun diweddaf. DealLvn mai mynd yn ol ar yr hen deleraAi wnaethont. Gresyn llyn! Xi-j yw yn werth colli tair wythnos o waith hob enill rhyw bet ii yn y i n\ ydr. Beth bynag am hynny, gwyddom nad yw yn amser i golli gwaiVi yn awr, nac i ymladd brwydr ychwaith os na fydd y fyddin yn tinol. Y mnnodd nifer dda o lowyr y lofa He-hod a r Fyddin yn ystod y streic, a deallwn fod tipyn fwy o gyffro tlia chvfeiriad y Drill iiall yr wvthnosau diweddaf nag a fi; y dyddiau gynt. Galw am filwyr newydd mae'l' awdurdodau yn barbaus, a thybiwn fod bechgyn glannau'r Anxan wedi penderfynu gwnend eu rhan. Dath meistr a gweithiwr vn ddigon agos i'w gilydd yng Xglofa Pantvif;. rnnon | t ddea-H nad oedd yn anghenrheidiol ciidw'r gwaith yn oc-gur or dod i delemu. j nglyn a'r cweryl fodola rhy ngddyQt. Car- lodd y pwyllgor ell trefniadau ymlaen hob ofni gwg na chwennych gwe-n undyn, a chawsont gefnogaeth y gweithwvr yn en cyflawniadau. (resyn meddwl fod ambell "n mor ffol a chyhoeddi gweithrediadau'r gwaith led-led y wlad. liymaint o ferw all plen^-yn greu os y oaiff ei siomi. Da ydyw oofio ar achlvsur fel hwn mai "cart" gwag sydd yn cadw fw?f o swn.  ? mgwyddodd damw?n ilin i Mr. John L Harris un D wcitnwyr' 10fa uchod, dydd i -lI;iwrth diweddaf. S.vrthiodd carreg arno, gan analu pi glin yn embyd. Dymuxiwn adferiad buan iddo. (-afwyd social a bwyl anarferol arno yii y Gwestia, nos Lun diweddaf, dan nawdd y dasbarih arbenig gynhelir gan Mr. W. King, B.A., yn y Hf. D-.1f,th taia deuga,in yngiiyd i fwynhau y wledd ddar- paresid ar eu cyt'er ?au Mrs. I?aac. Ar ol m?-nhau y danteithion, bu'r ,aelódau vn c.rta<lIu'n frwd am wobrwyon .sylweddol g>-nhygid yno ym myd y celfau cain. Deallwn fod y dosbarth hwn yn un o'r goreuon a iti dan ofal yr athraw erioed. Bu Mr. David 3Litthews,- eiefl^ylydd o -tvav en hill, yn cynital cenbadaeti yn Y Gl!e 1 Hall yn ygi?d yr wythnos dni- weddai. Daeth y saint yng nghyd yn gryno, a cbafwyd cedtacn swr?sog iawn. g!-yno, ach?ifw,,I(i ced-a,,n givreso-g iaik-n. Deallwn fod adeiladwy? a seiri coed v- He yn cwyntan o herwydd prinder gwaith weitbion Gort'odwyd hwynt i atal ilawer 0 i.i gsyeithwyr( a thra chymylog yw hi am ddiwrnod o wairh yn y cykhcedd mae'n debyg, Gobeithin y iyrr gwawr well cyn bir. Mae yr Eglwys newydd yn cyflym ddod i dretn o dan ofal Mr. Wm. Evans. Deallwn nad yw dydd yr agoriad ym mlell. Cyflcjgwyd organydd yno 'efsons, a brwd yw disgwyliad nleidwyr yr Heu. ram" am yr adeg v cant addoli eu Duw yn y (leml newydd. Xid oes arnheuaeth nad yw yr Eglwvs newydd vu adeilad- waitli ddeil ei gydmaru a'r harddof goir yng Xghymru o'i rrw. 0 Trist oedd marwolaeth Mr. Eva'11 Main- waring, Hall-street, Tin o hen frodorion y lie. Bu yn dihocm n hir vo dan efFeithiaa dai-fo dedigiieth, a hawdd oedd canfod fod ei babell yn araf ddadfeilio. Bu farw dydd Mercher, a daearwvd ef nawn y Sadwrn ym mynwent Ebenezer, pryd y gwasanaethodd y Parch. J. Griffiths, B.A., B.D. Yr oedd yn gymeiiacl hawddgar, ac yn lioff gan bawb. Cydymfjeimhr- ar plant a'r perthynasau yn eu galar a'u hiraetb. Amanwy. I
CWMAMMAN. 'I
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CWMAMMAN. Claddwyd Mrs. Bevan, priod Mr. John Be van, yr Angel Inn, dydd Sadwrn, ym iiiynwent Hen Bet-hel. Mereh ydoedd hi i'r diweddar Owen Evan-s a'i hriod, ac yr oedd yn wiaig ieuanc bercbid; yn fawr. YfcKId y tealu hwn fwy nu'i ran o ddyf- roedd Mara yn ddiweddar, o herwydd dyma'r trydedd tro i angau gn^eei'r trothwy yn ystod. ychydig ti.-ioadd. 4i- Dydd Sadwrn, hefyd, rboddwvd i orwedd ym nxynwent yrEglwys weddillion Mr. H. G. Ma&on. C-afodd aoigladd lliosog. a pharchus ia wn gan y Buffi, a chan lu o gyfeillion. Daeffch i'r ardal hon o Dredqgur tua wytU neu naw mlyn-edd yu ol i weithio fel fitter yng Ngellyceidrym. Hawdd adnabod wrth ei o-sgo a'i iaitb ei fod wedi dal ewydd axngena<h, ac wedi gwel'd amser gwell. Bu yn cashier am flynyddau d&n y Tpedegar Iron and Coal Company cyn ei ddyfodiad yma, telly gwyddai i wy am farnaci-i na'r dyn cyft'redin, ac am- heuthyn ac addyeg oedd ei gwmni. Ceid- wiadwr ydoedd o ran ei gred-o wleadyddol, ac nidj>.awb fedrai gyel y goreu arno mewn dadi. Sylwa'r da"'lei;ycid ar y Ilytbreaau H. G. o fiaen ei Gadsuii, ae ciite'n ilaitit fcxl Mr. iLii-on, o (in ei fsm, yn banu o un c'r lien*Qywysog- iou Cynirei; sef Dyirig. Y mae cy<ly|tt- dciiiiiad cytt'redinol a Mrs. Matron a'r plant ya eu kiraeth a'a colled mawr. I Y mao eglwys Bryn Seion wedi rlnxldi tri mis o seibiant i'w gweinklog, Mr. Rhys J. Huws. Dyuumwn i Mr. Huws adienad llwyr a baan, o bei wydd y mae ei fatli yn brin pria. )\: Nos Sadwrn oawd swpear blynyddol swyddogion y Gelii yng ng westy's Plough, a da oedd bod yno, o henrydd parotow-yd Sfwledd ya iawn gan lirm. Ray. Wedyn eawd st-ori a chan, ac ymadawodd pawb jto bapus iawn. Pam na cbwrdd gaffeiiaid eradll y Ue fat byu am dro uswjuth yzx y I Gwn mai yc-hydig yw en nifer ya jiio-i o't ^eathi'eydd; dynjaid yu ym-yl torf y Geili; oud lie byddfu di.cy oiid dau neu dri wedi ymgynull i swpora g-illiii hyn fod o'r da. t Cawdor wedi cyebwyn, ac hyrler- wn nad yw i aros am dro hir. Yn wir, arhr>w»dd rhai o lo:eydd Cvtinamm.sn yn vf't-od y hlvnyddau diweddiKf' byn i fritt-I spel rnnr ami a"r comi llaerSi ai!1 drwy';• lIe. VYrth fyn'd lieibier Cawdor eylwaws ar un () "4'otr.¡¡¡ lJ.J.rf'}(ht WPI'I1- f'r1(){'f'T. r j liii-n i aii ddyfcdol S'wyji r 1 Cawdor. Cafotid ei hen berchen bris mawr am dano, a gelwir ef gan y perchenog newydd yn Von Kluck cs gwelwcb yn dda. Gobeitbiwn y bydd mor S'yddlawn iOr Allies ag y bii hen feistr. Ychydig yw nifer y gloi'eydd allant ymffrostio mewn creiadur yn werth ¿£70. l'ob Iwc i'r Yon Kluck bwn, adweda i. Y" mae glofa yn Xhreforis el-.rir yn Pwll Copr. Glo godir yno, a piuun y geiwir ef yn llwlt Copr ni«L'gwii i.. L'b petii a. wjj. i, "êf 1>0.1 11a wet'- 4) yn -fwnglawdd nar (gold -niiiie) i'w ber- chenogion. EiholiJ- atal-bwyswr (ebeck- weigber) gan weithwyr y Pwll Copr yr wytbnos o'r blaen, ac allan o 68 o y.mgcLs- wyr da^etb. Mr. Bob Edwards, hen check gvvuitk.y Raven, allan yn drydedd. Dyn liciol ddevsdswyd. r.^ 3fr. Tom .Tltomas, Penvbont, Glnn- amman, sydd wwli: ei ddewie i gynrychioli ,Z,ca?iw,vr Ayffr-n -Amz)i,zi ar bwyllgor Liideb yr Aieanwyr am y tair blynedd nesaf. -yn- ol am f-ed y ^ymraeg yn Xyflfryfi Atnmah, ond btddy-w l'Ireii -p o- yw'r oyfan,' yn enwedig ym mhen ucha'r cwim Effaitb nat wriol y caredigrvrydd i'r Belghtid sydd -yma -yw hvn. Xid yw y bobl hvn drusra yh boddi oni pawb. mn.e'n wir. Yr unig biyd y mae cwpan rhai pobl yh hcfllol lawn- f>: i^elusder yw yr adeg y byddiiiit yn triH rhywun neu gilydd, a thra trinir y Belgiaid' ca pobl dda eraill lonydd. :f,U"; ysgoldy godir gan Bethel Xewydd ar y Twyn v-eithian vn baretl. ac byderwn y bydd yn ddiddyled fel y tir svdd dano yn fuan. Ond uid gwaith iiawdd i eglwye o weithwyr yw en-no i. vsgiolion diribron, EG organ neu ddau yn y fargen. Y mae sant yn blino weithi-aUj eofior. Para i ddringo i'r lan y mae pris bwyd- ydd, a rbaid wrth reswm yw gwod y bai ar rhywmi ay'n mhell-yn mbell o Gwrn- amman, sef perchenogion llongau. Dyma'r bool sjrn gyrntol am biis uchel tatws, cig moch, wyatJ, a Ilawer o bethau emill gocl- wyd dan odrou y Mvnvdd Du spo? Bendith i weithwyr yw meddu nioeayn a gardd, ac fel ddau yn cynorthwyo ell gilydd, onide ? Enfyn yrardd ddyrnaid i'r mochyn yn ami ami, a tb-al yntau yn ¡ ol mewn achle.s bob deuddydd neu dri. Byddai llawer mochyn wedi newvnu onibae am yr ardd, a gwael fvdd-ai graen ambell ardd olliba fed y mochyn yn gcrfalu am dani. Sou am briooodd yn codi'n wir. Ceid TIwvth mawr o achles am bris bacb rai blynyddaa'n ol, ond hecldyw pris mawr am lwyth bacb. sydd. Y mae wilberi yn y glof,pydd a'r aleanweHhia u yn dal mivy na rhai o'r certi sydd yn c,i-.va-reu (irwv'r mwd yn ein hcolydd. Ond -son yr oeddem am yr ardd a'r bov bacb sydd yn hrw ar ei tberfyn. Ar ol talu cragbris am feewn, y fath lla-wnder onide d4yg' y mc??hvn, D?d yn ?iii? i'r teulu-sydd g';irtref, ond ea llawer.. eraill ond (-t tL a r. TIr tl,-?ul b ?- r i. # # Y nu n o'r l1ÐQld ?e- y 'ni;? n??oc-dd o'n rriilwyr ienainc, y dydd or blaen, gwelwyd y iliofidd yn tynnn i wedi ev. swyno gan xyw borarogl dieithr. Beih fjedrlp1 0 inocbvn 0Ù1 wedi ei Ijrfd yr-g X'ghwmaminan. Yr oprfd un nuimau wedi dnnfon tinaid o Taggot i ?m o'r bechgyn, ac yr codd d a'i S'ry?d'a'a y? c??t'.Tr?!?) (,P11 myn'd yn groes i gael smac at Bili'r Bwtchwr. v John Jones. I
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
WEIDW;14 PMCS. Wi.tti F RE". r BWadl tncT 3 ^d« | &t N;-it,i 2 Dia. 13 a, i d ?? il)e The Vlk\ Oeui. »/0 II i I v ba^ain E h < oWS°" u»Vtie« ??.Startilne B K' Sa S 6tiU fHrtber a. I lstABTL5HQ\ 3??? ? t?t?E.a'??- C???t ??° ?M'! s j U'S tMA:f<i!S?SH'?? ? A??o <>? COO ?o?aed vanmus |Br 4 R?e.  c'* LnsHatt-mkd  i 1 AmaZineo £ rw' iu etc. BBWffiB I IntIst fs 110 tilue to thM I1ItI I ?iM lose! M-d?'s  •TA 1 f| -s; A t- to-das si I ■M d o??? ? ? /-r  B -N???'' ?L ?R? ??<   ? ??   '*?'? ??? ?LATEB-CiKWER ??''  ??? /? t l es, F4,eT- IU^ CfllL «HKSTW*TCH.7/9 p.lfivu' I p'.en. n iitiniekceper, S 5-=S1—C SlUil « reliable keyless movement. Strap in H S?e wh&t you save! ?nv shat'e. usr?i'v n/p H SAMUEL Watchmaker to the Adni? rally. K 265, OXFORD- ST., SWANSEA ■ m (Under the Big Clock). B B Alao at Cardiff, Newport, Me<tb yr,etc. If rem cannot c&IL wr4f*r Free Catalmue   Mam. J. -c I u n<ie^ Jr'ot Kiitfer from cold in the iJi iead. .oiasa.] UatarrU, or Influenza if you use -• JPostroiiae." ''Ko«troii:ie" amec::ed in you* nostrils atre-ng-tbens your defence and repels Invading germs. Guard yoar- Beif a??ins? the dange»*s of jnfect)?) in crowded a-ssembiies, pla?ee of wor-hip, tbe.?7!trk:!?. pl?.Aurt, houses, cars, and trains, by nslni: "Not!tr?tine. Pre- vention ii hett?r than cure. "NogtroiinQ" c)Rar? your head instantly. (tc?troye the perms, soothes, and bea'?,. You ?p? "Noftroline" now. Get it to-day. T'ubps, 1 It and 2,9. most Chemists c?r P(,St fi'?t fro? m?frs. Ha'-oSd E. ,hews and (7r].;ft,>Il, BrisUil.
I i AMF.IDIAU-AMR'IWIOL. I…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
i AMF.IDIAU-AMR'IWIOL. I Yr oeddem wedi meddwl, pan welsom I y tostun oedd y Parch. R. Silyn liobecrts, Oaerdydd, i siai-ad arno yn ddi- woddar, yn Llyfria. Hydd Abertawe, 6ef Cymru F-ud, Cymru 1'arw," mai profi a wnai fod ein gwlad ar ddariod am dani o ran cad,.wecligaetb ei Ixiaitb a'i hysbryd ce-nedlaetbol. 5* Ond o fudanrwydd a marwobxet-h 'i d-estun, daeth i'r arnlwg hyawdledd" a bywyd Cymru. Profodd nacl oedd hi wedi bod yn fud yn ei Hen vddiaeth-fod honno oddiar y canol oesoedd yu cerdded yn ei blaen yn foneddes ddeuiadol ac etl'eithiol, a bod miloedd yn ei hanwylo I a'i mawrhau. Dywedodd fod llenyddiadh yn ddangosi?^ o t'ywyd cenedl, a dadleuai Jod y genedl a i ngh-ohad ei iiiaith yn genedl farw. Oddiar broiiad a gwvbodaeth tyst- iolaethai fod y Cymry feistroiasanu y ddwy ia-ith yn meddu -ar well, Saesneg na'r Sais eyffredin. Credai fod yr laith Oymraeg hoddyw yn fwy byw nag erioed, &c. Da iawn, Silyn! Ond ma(\n wir, er hynny, fod nifer liosog o Gymry ifenc arwynebol a balcb yn oodi yn ein plith, ac fod tipyn o ymgom yn Gvmraeg yn rhywbeih 60 very awkward iddynt, lie am ysgrifennu llythyr yn Gymraeg, o wel, y mae yn too ridiculous"! A da chwi, na ofjiiwcb i'r dosbarth hwn a yw wedi bod yn darllen rhyw lyfr Cvmraeg yn ddi- wedda.r. Y mae'r peth yn too absurd ac yn insulting." Wel, er enghreifftiau blin fel hyn, drwy ddylanwad bywyd y Cymrodorion a chefnogwyr iddynt fel Silyn fe lwydda'r hen Gymraeg i fyw i weled marw holl dylwyth Die." ( «Ba('helo tea and dance." Gwelais yr hysbysiad hwn yn ffenestr siop. Per- thyn i'r Eglwys Wladol y mae'r wledd a'r ddawns! Pwy oedd yr }J.<;gob hwnnw ym- firostiai yn ddisail fod 70 per cent." o'r gwirfoddolwyr newyddion sydd wedi ym- restru a'r Fyddin Brydeinig yn I)erthyn i'r Kglwya Sefydlerlig! Os felly, ai trwy gynnal gwloddoedd a dawnsfeydd y mae bachelors Eglwysig sydd heb ymono yn myned ddangos eu parch a'u cymer- .dwyaeth i w brodyr isydd heddyw yn ym- ladd dros eu gwlad—oannoedd o honynt, feallai, yn laddedigicn a chlwyfedigion y rhyfel hwn? Dylai J-tyria,eth ddifrifol, a chydymdeimlad pur, o'r sefyllfa y mae ein gwlad ,Ù' gw ledydd ynddo heddyw, fod yn ddigon, mi gredaf, i roi atalfa ar i facbelors i ymwneud a'r fath ysgain- der plentynaidd! Gwledda a dawnsio, yn wir! Ai amser i beth felly yw hi heddyw, faehelors ? Os nad 005 gennycb am- genacb gwaitn T'w wneud, Webwch yr alwad o enau Kkchener a'n gwladwein- wyr—" I'r Gild," fechgyn, os ydych am gadw ein gwlad annwyl rhag myned yn samfa dan draed a cbledd y dialydd ba.r- baraidd—y Ceisar! Dywodir mei vcbydig iawn o gwsg y mae Bren-in Prydain wedi ei gael oddiar ddech reu y rhyfel. iNi welir ef yn awr yn marchogaeth ei farch yn y Pare. Bwyd syml geir ar fwrdd y Brenin y dyddiau byn, ac nid yw efe yn cymervd dim diodydd meddwol ar byd y dydd, oddi- gerth ginio. Frenines yn'lhvyr ymwi-thod a diodvdd meddwol. v, # Dyma'r modd yr ysgrifennodd un i'r wasg:—" Credwn mai doeth iawn fuas-ai galw sylw yn awr at yr arier sydd yn bod gan grefyddwyr 0 gynnal gwleddoedd o wahanol ia-thau. Gwelsom fod un neu ddau o leoodd wedi dechreu eu cynnal eleni. Mae rhai cymdcitbasau yn coel dawns bet yd yr un adeg. Y"n sicr, ni all neb sydd yn ^ylweddoli yn iawn y eyflwr yr ydym fel gwlad ynddo gymeryd rhan yn y fath betbau. 2\i ellir disgwyY i dadau a mamau y meibion dawr sydd yn ymladd ar faea y frwydr roddi eu preseimldeb yn y fath leoetVl, ac yn ddiddadl ni ddylai y bobl vr brwvdrai- gan v dewrion hvn svdd yn colli eu bvwydau wrth y rmlo«dd fwynhau eu hunain a gwario arian y wlad yn y fath fodd! Dy- wedir wrtbym yn y eyfarfod gweddi am vmostwng o flaen yr Arglwydd mewn sach- lian a lliidw, ac ar deriyn y oyiariod gwa- hoddir ni ir social' er budd yr achos, wrth gwrs. Yn bendifaddeu dylid Thoddi pob math o wiecldoedd o'r fatb baibio ar hyn o bryd—pa un bynnag ai achos crefydd ynte rhyw giwb politicaidd fo yn ei ] y rm ddo. # # vn Y mae'r ?Ham wladg:uolvn Hosg'i mor  gryf ym Mynwc-?t.u perchenogion rhai o he wyddiadJi ron Ubegr heg v- wdi penderfynu adeiladù croes goSadwriaetbol gerflnniol o tUll dw:d'Of:.dfedd-a-l"-hymth" o uchder, ac ar ei choryn lun coron Prydain, yngbyd ag eiddo'r hrenin a'r frenines, a lie ynddi i gerfio enwau y gvr- oniaid fuont feirw dros eu gwlad. "Goftodir y grop! gofi'adwriaethol lion yng ngbonol y pentief sydd a'i boblogaeth o dan bum mil rodd-odd fwyaf o' i d-d nion i ymladd dros ein gwlad yn y rhyfel hwu -kk w Plai. mewn un newyddiadur riiestr or pentredi ynghyd a nifer eu poblogaetb a niier y rh-fbi sjdd wedi ymrestru o bob un; ac mor belle-d lleoedd o'r enwau Wrostall (Isle of Wight) a Troedrbiwfuwcb, ym Morganwg, sydd ar y blaen. Allan o 270 o boblogaeth y mao'r cyntaf wedi rboddi co-nt 0'1 feib- ipn, a'r olaf, allan o 300 boblogaeth, wedi rhoddi 110, # Y mae un golygydd papur yn barnu mai efe yw'r bod truenusaf yn yr boll fyd, gan ei fed yn gorfod dioddef ei brofedig- aethau ei hun a charjo baich blind-f-ra.u pobl erailÍ." Derbyniodd lythyr y dydd o'r blaen oddiwrth ohebydd," a chan nad allai ei "gyhooddi yn llawn," gosododd y gylran hon i fewn yn ei bapur:—" Gwolir culni gwragedd a menywod yn rhoddi cpopso i'w oai-trefi i'w pertbynasau eu hunain, ond an a ml iawn y croesawant berthynassiu y gwyr. Y wraig i raddau pell yw arglwyddes y eartref, ac OCII na wna hi groesawi, lie cyfytig iawn fydd yno; eitbr dylai y v,-reig groesa.wi pertbynasau y gwr yn ogystal, oblogid fel rhool y mae gan y ddwy ochr yr un hawl yn y cartref." :¥( Y mae'r Drych U Americanaidd, fM yr ydys eisoes wedi rhoddi enghreifitiau, yn llym ei mangpli ar y Ceisar. Yn ycb- iranegol at y peleni poethionrhydd- iaithol a barddonol—y mae wedi yrru at ci ben llofruddiog, wele ddogn dda arall iddo:— Pam y terfysga pobl y byd? Y gelyn ymgynghoia'n nghyu. Bygyihia Brvdain nos a dydd A rhega ei gwa.reiddiad S'yddi tlnvy iiwi'v ac o dan y dwr Bygythia dd'i^ryw erdi, yn Ttwr-T. Dicb bwc-h bawb i'r Arglv/ydd lor Fod gerinyc-h a'i muiiau'n Ar dir mae'r Ceisar yn gminhau, lii uduw ac vntiiu'n fregus ddau. IMrychant awyr fry .A than y dwr am gvinorth cry, Grwgndcha Kid a'i lid us wep Gan wgu ard Syh a'i p, Biolcbwch bawb i'r Arglwydd lor Fod gennycb wlad a'i muriau'n for! Clyw yma, Ka.i! Gosodadd Duw Yzl ml"7yda:z Seion dynol ryw Xis gall na ychwaithu Jihrwpp 1)y Utlpulr Kaiser yafyd, tw»! Fe çJrwt)¡cld y 40 asi. beu dy wg. A'r diafi a v/awdia'tli dymer ddrw^j Dii-ilchweh bawb i'r Afglwj'dd Tor Fod goniiveh wlad a'i chaerau'n for."
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
lisbon. Jan. 25.TJJr; Cabinet having re- signed yesterday, Pre:den! Arriaga has entrusted General Pimeiita de Castro with the formation of a new Mini.^ ry. He has taken over provisionally an po rtfolj 0. in order :0 nominate the 11 misters at his I discretion. The military element will naturally predominate in the new Cabinet.. General de Castro was Minister lor War in t-lio Chagas Cabinet,
SIR EDWARD REY'SREPI.,:Y.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
SIR EDWARD REY'SREPI.Y. I  I Proas BmeMi. 1'Tie?y, 6 p.m. The Sccreary of tate for Foreign ASairs: &uthor?? the publication of the foUcwing ob?rvations upon the l report of am interview recepHy grçted by the Ger.(JÍa Chancellor to an Aa?ric?!i correspondent:— It is not buryriidng that the German Chancellor should show anxiety to explain away this now historic phrase about the treaty being a mere scrap of paper. The phrase has made a deep impression, bf- cause the progress of the world largely depends upon tho sanction of agreements between individuals and between nations, W the policy diseiosed in Herr von l j 11 1 J I Bethmann liollweg6 phrase tends to de- base the legal and moral currency of civilisation. I What the Germau Chancellor said was I that Great Britkin-in requiring Germany I to respect the neutrality of Belgium was going to make war just for a word, just for a scrap of paper." That is that Great Britain was making a mountain out of a molehill. He now asks the American public to bt-lieve that he meant the exact opposite of what he said—chat it was Great Britain who really regarded the neutrality of Belgium as a mere trifle, and Germany who took her responsi- bilities towards neutral States seriously." The arguments by which Berr von Bethmann Hollweg seeks to establish two sides of this case are in flat contradiction of plain facts. First, the German Chan- cellor alleges that England in 1911 was determined to throw troops into Belgium without the assent of the Belgium Govern- ment." This allegation is absolutely false. It is based upon certain documents foundi In Brussels which record conversations be-1 tween British and Belgian officers in 1906 and again in 1911. The fact that there is no note of these conversations at the British War Office or the Foreign Office shows that they were of purely informal character, and no military agreement of any sort was at either time made between the two Governments. Before any conversations took place be- tween British and Belgian officers, it was expressly laid down on the British side that discussion of military possibilities was to be addressed to the manner in which in case of need British assistance could be most effectively aiforde<J to Bel- gium for defence of her neutrality, and on Belgian soil. A marginal note upon record explains that that the entry of the English into Belgium would only take place after the violation of our neutrality by Germany." As regards the conversation of 1911 the: Belgian officers said to the British, You could only land in our country with our consent" and in 1913 Sir Edward Grey gave the Belgian Government a cate. goric-al assurance that no British Govern- ment would violate the neutrality of Belgium, and that so long as it was not violated by any other Power we certainly should not send troops ourselves in their territory." The Chancellor's method of misusing documents may be illustrated in this connection. Ho represented Sir Edward i Grey as saying, "He did not believe England would take such a step because he did not think English public opinion would justify such action." What Sir Edward Grey actually wrote was, "I said that I was sure that this Govern- ment would not be the first to violate the neutrality of Belgium, and I did not believe that any British Govern- raent" would be the first to do so, nor would public opinion here even approve of it." If the German Chancellor wished to know why there were conversations on military subjects between British and Belgian otlicer, he may find one reason in the fact well known to him, namely, that Germany was establishing an elaborate network of strategical railways leading from the Rhine to the Belgian frontier through a barren, thinly-populated tract, railways de- liborately constructed to permit of a sudden attack upon Belgium, such as was carried out in August last. This fact alone was enough to justify any communication between Belgium and other Powers on the footing that there would be no violation of Belgian neu- trality unless it were previously vio- lated by another Power. On no other footing did Belgium ever have any 8th communications In epite of these facts, the German Chancellor speaks of Belgium having thereby "abandoned." and "forfeited" her neutrality, and ho implies that he would not have epoken of German in- vasion as a wrong had he then known of the conversation of 1906 and 1911. ]t would seem to follow that accord- ing to Herr Von Bethmann Hollweg's code a wrong becomes a right if tho party which is to be the subj ect of tbc, wrong foresees the possibility and makes preparations to racist it. Those who are content with older and more generally accepted standards are likely to agree rather with what Cardinal Mercier aid in his pastoral letter: Bel- gium was bound in honour to defend her own independence. She kept her oath. The other PotVers were bound to respect and protect her neutrality. Germany violated her oath. England kept here. Theee are the facte." In support of the second part of the German Chancellor's thesis, namely, that Germany took her responsibilities to- wards neutral States seriously," he al- leges nothing except that he epoke frankly of the wrong committed by Ger- many in invading Belgium. That a man knows the right while doing wrong is not usually accepted as proof of his serious conscientiousness. The real nature of Germany's view of her "large responsibility towards neutral Statas" may, however, be learnt on authority which cannot be disputed by reference to the English White Papers. Those responsibilities were in truth taliou seriously. Why, when Germany was asked to respect the neutrality of Belgium if it were respected by France, did Germany refuse? France, when asked the corresponding question at the same time, agreed. This would have guaranteed Germany from all danger of attack through Belgium. The reason of Germany's refusal was given by Herr von Bethmann colleague. It may be paraphnjeed in the well-known gloes upon Shakespeare. "Thrice is he armed that hath his quarrel just, but four times ho that gets his blow in fust." f"I,hey had to advance into -France," 6aid Herr von Jagow, by the quickest and easiest way po as to be able to get well ahead with their operations and find a hoar to strike some decisive blow as early as possible." Germany's real atti- tude toward Belgium wlis thus- frankly given by the German Foreign Secretary to the British Ambassador, and the Ger- man I Chancellor in his speech to the Reichstag claimed the right to commit a wrong in virtue of tbe military necessity of hacking a way through." The treaty which forbade the wrong was by com- parison "a mere scrap of paper." The truth was spoken in the first statement by the two German Mini- 6te. All apologies and arguments which have smeboon fortheoming are afterthoughts to excuse and ex- plain away a Hagrant wrong. Moreover, all attacks upon Great Bri- tain in regard to this matter, and all the talk about responsibilities towards: neutral States," come badly from thai man who ou July 29th asked Great Bri- tain to condone violation of the neu- l trality of Belgium. T het. German Chancellor 6poke to tie American correspondent of his efforts for years to bring about an understanding between England and Germany," an understanding, he added, which would have absolutely guaranteed the peace of Europe." He omitted to mention what Mr. As- quith made public in his speech at Cardiff: that Germany required as the price of 1),11 understanding an uncondi- tional pledge of England's neutrality. The- British Government were ready to hind themselves not to be parties to any aggression against Germany. They wer-a not prepared to pledge their neu- trality in ease of- aggression by Ger- many- An Anglo-German understanding oij the latter terms would not have meant: .1.1) absolute guarantee fqr the peace of Europe. but it would have meant an abso- lutely free hand for Germany so far as England was concerned for Germany to break the peace of Europe. The Chancellor says that in his rOil-I versation with the British Ambassador; in August last he "may have been a bit! excited at seeing the hopes and work of I the whole period of his Chancellorship going for nought." Considering that a the date of the conversation (Angus 4th) Germany had already made war 01 France, the natural conclusion is tha the shipwreck of the Chancellor's hope consisted, not in the fact of a Europeal war, but in the fact that Englapd hat not agreed to stand out of it. The dia pute would have been settled on faii and honourable terms without war if 1u really wished to work with England to. peace. Why did he not accept that pro posal? He must have known after tin Balkan conference in London that Eng land would be trusted to play fair. Hen von Jagow had given testimony in thi Reichstag to England's good faith ii these negotiations. The proposal for a second conference brtween the Powers was made by Sii Edward Grey with the sarno straight forward desire for peace as in 1912 anf 1913. The Gwman Chancellor rejectee this means of averting war. He vrlii does not will the means must not coin plain if the eon elusion is drawn thai he did not will the end. The second part of the interview witl the American correspondent consists of a discourse upca the ethics oi tb, Wan The things which Germany has done ii Belgium and France have been placed c4 record before the world by those -wlii have suffered from them and who kiioi* them at first hand. After this it does not lie with the German Chancellor to read to the other belligerents a lecture upo" the conduct of the war.
JIMMY WILDE BEATEN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
JIMMY WILDE BEATEN. Weight Overcomes Cleverness. Jimmy Wilde has as last been Watent Last evening's contest between tha- Ty lor stow u Terror and Taney Lee at the National Sporting Club, for the fly-weight championship of Great Britain and the Lonsdale Belt had been eagerly looked for- ward to. Early in the seventeenth round Wilde's seconds threw a towel in the ring at. a token of surrender. A large number of people assembled att the Club in the afternoon to seo thB" yreighing-in. Leo was fairly eaily aixd stepped on the Bcales half an hour IV.for,e Wilde. Stripped Lee turned the scale at 7st. 13Jlbs., thus being half a pound iiuide the limit. Wilde, on the other hand, weighed in with all his clothes on and also his hat. Despite this he weighed not more than 7st. lllbs., so that he would bo giving away a stone.
EXCHEQUER GRANT.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EXCHEQUER GRANT. Important Glamorgan Action Postporc&, lu the Court of Appeal, before Lord Justice Buckley and Lords .Justice.* Pickford and Bankes, Mr. Tyldesley Jonea said he wished to mention the cas4 oi an appeal from Mr. Justice Lawrence on a special case stated by Sir Hugh Owen under the local Government Act, It raised a very important question to tha parties between the County Councils or Glamorgan, Cardi-if and Swansea, relat- ing to the equitable adjustment of the Exchequer contribution grant. Sir h. Finlay wae engaged in the case, but was concerned in a case in the House of Lords, and could not possibly be pre- at if the cast* came on in course. The Swansea Corporation also had a very toiport?t 100al Y. ji|r. which would !&st ?or fou?u tio?. ?r. Disturnal. K.O, who would app?r. ?!' Cardiff, agreed that the case should be postponed, and his application, therefore, was that the case should be postponed to come on not before February ltb.Their Lordships assented.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
At. a between two and dumb peopl-e M, Akeley, n*«,r Kn^kmfhum, on Monday, Mr. -G. A. Mackenzie, M..Å.. Oanteb, him-self deaf and dumb, int«rpT»vt««i the service. This 'A the fifteenth <etef.aiBd dumb service he heii>ed Ufa
—; 1 ■" ■ .• '■ ^ ' 1 ■ i.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
—; ■" .• '■ ■' ■— "SCRAP OF PAPER." BLAME PUT ON BRITAIN. New York,. Monday.—The Associated Press publishes the following, account of an iuterwew which its correspondent has had with Herr von Bethmann-Hollweg, German Imperial Chancellor:— General and Field Headquarters of the German Armies. "I am surprised to learn that my phrase, f A Scrap of paper,' which I used in my last conversation with the British Ambassador in relei-ence to the Belgian Neutrality Treaty should havo caused such all unfavourable impression in the United States. The expression was iined in quite another connection and mean- ing from that implied in Sir Edward Goschen's report, and the turn given to I it in the biassed comment of our enemies is undoubtedly responsible for this im- pression." The speaker was Chancellor Bethmann- Iloliweg, and the conversation occurred at headquarters in a town of Northern France in a villa serving as office and dwelling for the ChancelLoT, Minister von Jagow, and the members of the diplo- m a tic suite accompanying the Emperor in the field. The Chancellor had apparently not realised until his attention was called to it the extent to which the phrase had been used in the discussion on the respon- sibility for the war. He volunteered the explanation of his meaning, which in sub- stance was that he had epoken of the treaty, not as a scrap of paper for Ger- tnany, but as an instrument which had become so through Belgium's forfeiture of its neutrality, and that England had quite other reasons for entering the war, com- pared with which the neutrality treaty to which she appealed had only the value of the paper. My convcrsatino with Sir E. Goschen," said the Chancellor. occurred on August 4. I had just declared in the Reichstag that only dire necessity, only -the strug° gle for existence, compelled Germany -To march through Belgium, but thai Ger- many was ready to make compemeiation for the wrong committed. When I spoke I already had indications, but no absolute proof on which to base a public aecusa- non, that Belgium had long before aban- doned its neutrality in its relations with England. Nevertheless, I took Germany's responsibilities towards neutral States so seriously that I spoke frankly on the wrong committed by Germanv. What was the British attitude on the same question?" said the Chancellor. The day before my conversation with the Eritish Ambassador, Sir Edward Grey had delivered his well-known speech in Parliament, wherein, while he did not state expressly that England would take part in the war, he left the matter in little doubt. One needs only to read this speech through carefully to learn the reason of England's intervention in the ,sv a r. Amid all his beautiful phrases about England's honour and England's obligation^, we find it over and over dlgain expressed that England's interests, C> its own interests, called for participation in war, fcar it was not in England's interests that a victorious and, therefore, stronger Germany should emerge from the war. This old principle of England's policy to take as the sole criterion of its actions its private interests, regardless of right. reasdn, or considerations of humanity, is expressed in that speech of Gladstone's in 1870 on Belgian neutrality, from which Sir Edward quoted. Mr. Gladstone then declared that he was unable" to subscribe to" the doctrine that the simple fact of the existence of a guarantee is binding upon every party thereto, irrespective alto- gether of the particular position in which it may find itself at the time when the occasion for action on the guarantee arrives, and he referred to snch English statesmen as Aberdeen and Palmerston as supporters of his views." "England drew the sword," continued the Chancellor, "only because she b*v lieved her own interests demanded it. But for Belgian neutrality aha would never have entered the war. That is what I meant w hen I told Sir E. Goschen in that last Interview when we sat down to talk the matter over privately, man to mau. that among the reasons which had impelled England into war Belgian neutrality treaty had for her only the value of a scrap of paper. "I may have been a bit excited and aroused/' said the Chancellor. "Who would not have been at seeing the hopes and work of the whole period of my Chancellorship going for naught? I re- called to the Ambassador my efforts for years to bring about an understanding between England and Germany, an under- standing which I reminded him would have made a general European war im- possible, and have absolutely guaranteed the peace of Europe. "Such understanding," the Chancellor interjected, jparcnthically, would have formed the basis on which we could have approached the United States as a third party, but England had not taken up this plan, and through its entry into the war had destroyed for ever the hope of its ful- filment. In comparison with such momentous consequences was the treaty not a scrap of paper? England ought really to cease harping on this theme 'of Belgian neutrality," said the Chancellor., Documents on the I Anglo-Belgian military agreement which we have found in the meantime show plainly enough how England regarded this neutrality. As you know, we found in the archieves of the Belgian Foreign Office papers which showed that England in 1911 was determined to throw troops into Belgium without the assent of the Belgian Government if war had then broken out; in other words, do exactly the same thing for which with all pathos of virtuous indignation she now reproaches Germany. In soma latw dispatch Grey, I believe, informed Belgium that he did not believe England would t.ake such a step because he did not think English public opinion would justify such action, and still people in the United States wonder that I char- acterised as a scrap of paper a treaty whose observance, according to responsible British statesmen, should be dependent upon the pleasure of British public opinion, a treaty which England herself had long since undermined by military agreements, with Belgium. Eyjiiember, too, that Sir Edward Grey expressly refused to assure US. of Eng- land's neutrality, even for the eventuality that Germany respected Belgian trality. I can understand, therefore, Jng-I lish displeasure at my chara?terisathm of ¡i the treaty of 1S39 m a scrap of pap?-. for this scrap of p?ppr was for England ex- tremely valuable ai furnishing an excuse before the world for embarking in the war. ( llcpe, tliol-pfore, that in the United States you will think clearly enough and reali-e that England in this matter, too, acte d solely on the principle, right or wrong, of interest." -———
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
THE REALVIFLSH CURE jjHAYMAN'si I BALSAM 1 CURES ill ijll COUGHS&COLDSg m Invaluable in the Nursery B Bottles 1/- and 216 H3 ■ OF ALL CHEMISTS AND STORZ& HI]
FOOTBALL.
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
FOOTBALL. F.A. CUP.-FIRST ROUND; REPLAYED TIE. Southend United 3; Bristol Eovera O, FIRST LEAGUE. Bradford City 1, Newcast le "United 1. Blackburn Rovers 3; Manchester U. 3. Burnley 3; Totten ham Hotspur 1. Chelsea 2; Middlesborough 2. Everton 0; Sheffield United 0. Manchester City 2; Bolton Wdrs t. Notts County 2; Oldham Athletic 1. Sheffield Wednesday 2; Liverpool 1. Sunderland 3; Bradford 3. West Bromwich Albion 2. Aston V-illa 0.. SECOND LEAG U E. Arsenal 3, Stockport 1. Birmingham 11, Glosaop 1. Blackpool 1, Leeds City 0. Notts Fore>t 2, Bristol City 1. Bury 0, Preston North End 0. Hull City 3, Cia.pton Orient 0. Barnsley 3, Grimsby Town 2. Lincoln City 2, Wolverhampton W. 2. Derby County 1, Fulham 1. MIDLAND LEAGUE. Halifax Town 1, Lincoln City 0, Leeds City 7, Heekinondwike 0. Grimsby Town 1, York Citv 0. Chesterfield Town 3, Caetleford Tovud Scunthorpe United 4, Hull City 1. Bradford 4, Gainsborough Trinity 2. SOUTHERN LEAGUE. Brighton and Hove 2, Cardiff City I Ntrwich City 5 Luton Town 1 West Ham United 4 Portsmouth I Plymouth Argyle 3 Swindon 1 s Northampton 1 Queeo's P. E. 1 Crystal P. v Croydon Common Off-sno< NORTHERN UNION LEAGUE. Warrington llpts, Salford niL Halifax 7pte, Swinton nil. Oldham Opts, Widnos 3pts. Broughton liangers 27pts, Runcorn 5i,
HOCKEY.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
HOCKEY. Neath Ladies v. Port Talbot Ladles, Played at Port Talbot on Saturday, A: hard game resulted in the visitors, turn- ingout victors, the score being: Neath, 2 goals; Port Talbot, 1 goal. The scorers were: For Port Talbot, Maggie Daviee; for Neath, Evelyn Jones (2). Referees: Mr. J. J. Evans (Noath), aa4 Mr. Llewellyn (Port Talbot).