Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Pence Envelopes At Gasgliadau Eglwysig 1915. Prisoedd:-500 Is. 6ch.; 1,000 2s. 6ch., post free. a" Gellir cael envelopes wedi eu rhif- nodi fel bydd eisieu. Y mofyn er am y prisia* at W. M. Evans a'i Fab, Swyddfa "Soren Cymru," Carmarthen. GWYNFRYN SCHOOL, Ammanford (Established 1880.) Headmaster-J. GWILI JENKINS, M.A. For terms and prospectus, and list of Successes, apply HEAD-MASTER. School Re-opens Wednesday, Jan. 6, 1915. JOHN HARRIES, (Mab y Diweddar Barch. W. Harries, Hoolyfelin, Aberdare), Gold Medalist, Or- ganydd, dysgybl i Dr. A. J. Silver, Bir- mingham, ao arweinydd Cor Undebol Nar- berth, a ddymuna hysbysu ei fod yn agored i dderbyn ymrwymiadau fel Beirniad Cerdd- orol, neu arweinydd Cymanfaoedd Canu, &c. Cyfeiriad,-J. HARRIES, Council School, Nar berth. INDIVIDUAL Communion Cups. Wife" for List of Patent "Ideal" Outfits and Samples on appro., to the Makers,— TOWNSHENDS LTD., BIRMINGHAM. D. VERNON DAVIES, Organydd a Chorfelstr Soar, LLwynhendy. Arweinydd. Beirniad. Organydd. LLWYNHENDY, LLANELLY. Bwrdd y Golygydd. sr 4z?l y fiS- Dymunir ar i'n gohebwyr anfon eu holl gynyrchion i'r Golygydd—Parch. J. Jenkins, M.A. (Gwili), Ammanford, Carm. T. M. W.—Nid yma, y gwrthodwyd. Aeth oddiyma, i'r Swyddfa. Diau iddo fynd i golli, rywfodd. Cemaes Bay.-Yr enw priodol, y tro nesaf. Ond dyma, y mac enw pob ysgrifen- nydd yn y Dyddiadur, eleni. Daw yma gry;n dipyn o farddoniaeth o hyd, er y rhybudd. Bydd y darnau sydd yma dro hir cyn y sylwir arnynt.
Syr Henry Lunn imwaith eto.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Syr Henry Lunn imwaith eto. Yn y flwyddyn 1911, cyfryngodd y boiaheddwr a enwir uchod ymklaad yj Eg- lwys Sefydledig a'i gwaddoliadau, a Llithiocla nifer o benaethiaid Seisnig yr Eglwysi RhyddioB. i Bwyllgor a. roesai'i fryd ar ieddfu a gwa-nhau cais Ymneilltuwyr Cym- ru am Ddatgysylltiad a Dadwaddoliad yr EglwYB Wladol. Y mae Syr Henry wrthi, unwiaith eto, yn uechreu 1915, yn codi cri r Arglwydd Hugh Cecil ac Esgob Llanelwy yng ngwersyll yr Eglwysi Rhyddion. An- fonodd Gylch-lyjth'yr i boll weinidogion Ym- neilltuol Cymrtu, i ddymuiio ysywaetn Flwyddyn Newydd Dda, nid iddynt hwy, ond i'r Eglwys Sefydledig; a, heb wybod fawr ajm deimlad Ymllleilltuwyr Cymru tuag ato ef ac ;ill a ffurfiai'r Pwyllgor, dair neu-sbed- air fuyiinodd ol, maidd fynegi i'r Prif "_H_ Weinidogy ia Mr. Ellis Griffith, a Mr. McKenna gyfnewid a lliniaru llawer ar adronnau'r Mesux a ymwmelai a Dad w add oliad. Yn y modd hwn bradycha'i anwy- bod llwyr jam yr hyn a ddigwyddodd yng Nghymru oblegid ymyriad Saeson heb gyd- ymdeimlad a dyheadau goreu'n gwlad, na gwybodaieth iaiii banes crefydd yng Nghym- ru. jSTid oedd odid Gymro ar y Pwyllgor liwnnw1, a bycLd yn aiiodd i arweinwyr fel y Parch. J. H. Shakespeare, beth byiinag am y Parch. F. B. Meyer, argyhoeddi Cym- ru eto o'n Hymneilltuaeth dilwgr, na. gwas- gar y niwd sydd o gylch ein henw da. Baich cyleh-lythyr Syr Henry Lunn, yn awr, yw na ddylid, a'r .genedl yn codi 350 miliwn o Ivunnau mewn un dydd, ddwyn oddiar yr Eglwys swm fechan fel dwy filiwmj o bunniaiu. Deil mai'r pcth priodol i'w wneuthur yw rhyddhau'r Eglwys o lvfeth- eirian'r Llywiodraeth, heb1 ei cholleclu o g,einiog i0 wiaddol ei "threftadlaleth." Y maie galwad i'r genedl fod yn unol, ao felly, gwiell fydd i Ymneilltuaeth Cymru, ar gacÍJs YmneilHualeth Lloegr, ymfoddloni ar Ddatgysylltilad heb1 Ddadwaddoliad. Y mae gennym lawer o barch i Syr Henry Lunn, fel dyn a Christian, pnd diolchem iddo pe gadawai faterion Cymru i Gymru, yn en- wedig piaii na wyr ein hanes, na'n teimlad ar bwnc fel liwin. Ei anffawd ef tc, eraill o'i Bwyllgar oedd Ilia allent edrych ar Gym- ru and o slafbwynt Lloegr, nac ar bwnc <-ys- ylltiad yr Eglwys a'r Wladwriaeth ond a golwg Ymnieilltuwyr Seisnig. Y mae sou am dreftadaeth yr Eglwys i genedl o Ymneilltuwyr yn fwy .chwithig nag y tyb Saeson; la,c nid yw galw "Welsh Church" ar Eglwys sydd eto yn fwy gwrth-Gymreig un sefydliad ta feddwn yn cymell y iiiia; It er yn well .rn hystyriaethau. Gwir i Brydain godi 35,0 miliwn :0 bunn.au, y dydd 0'1' Iblaen, lac nad yw dwy filiwn o bunnau and swm fechan o'i ehyferbynnu a'r fiaith swro enfawr; olid Tlylasai Syr Henry Lunn rweled y tyrr ei gyferbyniad ddwy ffordd. Tloidir pob plaid, ac nid yr Eglwys yw'r blaid dlotaf yn ein gwlad. Dadleua'r Eglwyswyr y byddant yn jddwb.1 dlotach ob- legid y rhyfel, ond, t'el y dangasodd Mr. Llewelyn Williams, ibieth amser yn ol, gall fod tuia 40,000p neu 50,000p. yn gyf- oethooach bob blwyddyn, os troir ei gwaddol yn arian, a Ijiynuy, idb'legid y Hog mwy sydd a,r tarian drwy'r argyf ivii-ig. Y mae Syr Henry; Lunn yn awyddus iawn i'r Eglwys iSefydledig feddu pob chwia,rae teg i gyflawui jgwaith ysbrydol yng Nghymru wedi'r Diatgysylltiad a'r Wlad- Aviriiaeth; ac nid ydym yn ol iddo yn ein dymuniiaidau da ïddi, cyn 'belled ag yw hynny'n bosibl a theg; ond ni a,!lwll gau'll llygaid far rai pethau yuglyn a'i chenhad- aeth sydd y;n holLol wi'thwyuebol i'r hyn y afwn drosto. Nodasom ei liysibiryid anghym- reig. Dyma,' i. melltith iers canrifoedd. Y felltith newydd sydd ytiglyn a hi yw'r ysbryd gwrthwynebus i Brotestainiaeth, a.'r yshryd siarhaus o weith crefydd yr Ym- neilltuwr. Lledaienir, yn yr ardal hon, ac ardaloedd eraill yn ddiau, yn y dyddiau hyn, ibiamffledau sy'n (torri cymaint ag a ellir ar heddwch pleidiau, ac yn paratoi meddyliau iar gyfler idydd newydd yr Eg- lwys. Nodir acliosion ymneilltuo'r pleid- ia,u ior lieu fiam, a dywedir am y Bedydd- wyr, er enghraifft: ("The Baptists realised intensely the-need of holiness in the Church. But they failed, in ispite of warnings from early centuries, to see the folly of attempt- ing to form a pure Church by methods of separation; or jfco see the presumption of converting the sacrament instituted by our Lord Ito he a door of admission to His Church, into a barrier for excluding the 'unworthy' -including innocent children, from ia, 'puritant' sect." Traethir yn fan- wl ar yr tgglws Gatholig, ac olyniaeth yr Apostolion, a Gwerth y Saeramentau o law gwyr laddals; gyda'r amcan mawr o beri i Ymneilltuwyr weled lieu pechod, a dychwel- yd mewn edifeirwch i fynwes yr hen Eg- lwys, Ni [all Ymneilltuwiyr, 0 dan yr am- gylchiadau, ond wfftio'r syniad o son am heddwch, pryd nad oes heddwch. Y gwir am dani yw y bydd gan yr Eglwys yng Nghymru y fantais c'i harian ar yr holl bleidiau crefyddol eraill, wedi i'r Ddeddf ddod i rym, oblegid ni ohymerth yr Eglwysi Rhyddion geiniog o arian y genedl. GWiel- wn ymlaen frwydr grefyddol newydd yn ein tir, a,'r ,Eglwys yn Eghvys filwriaethus yn wir; ac ,ni w'iw i'r Parch. James Evans a,c eraill feddwl v cYllhwlYisir pob: plaid ysbrydol yng Nghymru o dan enw'r Unideb newydd a ffurfiwyld, yn ddiweddar yng Xgliaerdydd. Rhaid i Brotestaniaeth a Piw- ritaniaeth Cymru fod yn barod i'w ham- ddiffyn ei bun, p. rhoi rheswm am y gobaith sydd yr awron ynddi. Both yw'r gwir am urddau Eglwys Loegr? Pa fodd y cyfreith- lonir Ymneilltuaeth? Ymha ibleth y gorffwys rhin y Saeramentau? Beth a olygir wrth yr Eglwys Lan Gatholig? Dyna rai o'r cwestiynau, hwyrach, y 'bydd raid inni eu hwynebu ar frys. Yn y, cyfamser, dywed- wii wrth Syr Henry Lunn, yn ngleiriaru Carlyle wi,tli Take our thanks-- and thyself away."
- _n__ - - - - - -MARWOLAETH…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
_n__ MARWOLAETH B. REES, YSW., GRANANT. Blin iawn o-Idd gennym dderbyn y llytliyr a ganlyn oddivvrtii y Parch. J. D. Hughes, Blaenywaun, 29, 1914. Anwyl Syr, Y mae gennyf y gorchwyl pruddaidd o'ch hysbysu 10 farwolaeth yr by barch B. Ries, Ysw., Y.H., Granant Villa, o'r lie hwn, yr hyn a, gymerodd le am 11.30 fore beddyw. Cymer yr angladd le am 2 o'r gloch ddydd Sad wrti nesaf, a chleddir ym myn- went BlaenyAvaun. Yr eiddoch yn hiraethus, John D. Hughes, Gweinidog. Yr oedd y brawd ,B. Rees yn un ü'n lleygwyr atrd wg, a gwnaeth was-aiiaetli i banes yr enwad y;n ei S!ir, fel y dengys Mr. Hughes yn yr ysgrif sy'n dilyn. MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH Y "GWRON O'R GRANANT," SEF B. REES, YSW., YNAD HEDDWCH, LLANDUDOCH. Gyda, hiraeth d wy< ,a ohwithdod tnawr y cofnodwn farwolaeth a chladdedigaeth y gwr enwog uchod. Bu fa!rw am 11.30 bore Mawrth, Rhag. 29ain ar ol cyfnod o nyohu araf, ac o ddallineb, am y pedair blynedd diweclidaf, mewn ,oedrau teg a bed war ugain a phump. Er llesghaii o'i gynheddfau oorphorol yr oedd Ü riaii ei feddwl a'i YIS- pryd mor fyw a hoyw, lag y bu un amser yn yistod ei ioies faith. Gwr cryf a, ohadarn ymhob ystyr ydoedd efe, yn nieddu ar argyhoeddiadau dyfiiion, a gwroldeb' di-ildio i'w mynegi a'u cario allan i weithrediad heth bynag fyildai y gwrthwynebiadau. Yr oedd yn Fedyddiwr gwir oleuedig, yn iFeiblydd mawr, yn ddi- nesydd o'r riaidd iiichaf, ac yn hanesydd o gryn bwys ia bri. Ysgrifenodd e:thyclauaml amedrus i gylchgronau yr enwad; ao ym- gymerodd a chasglu a chyhoeddi hanes Eg- lwys Blaenywaun, a'i changenau mewn lly.fr. G wasanaethodd ei enwiad, ei wlacl, a'i genedl mewn amrywiol ffyr.dd am flwyddi lawer gyda diddordeb, dyheurwydd ac ymroddiad nodedig. Nid yw yr oes hon yn hyspys o banner ioi :w,rhydri ymh6,b, un o'r cylchoedd a nodwyd, y:n .enwedig yng nghylchoedd Addysg a Gwleidiadaeth. Ym mudiad mawr a phwysig Addysg yn Sir Benfro, ac ,yng nghymydogaethau Llan- dudoch ac Aberteifi cymerodd ran ryfeddol o fliaenllaw a hyrwyddol. Prof odd hyny fel y dajeth yn un o gychwynwyr a syflaenwyr yr Ysgol Frytamaidd yn Llandudoeh, a phen- odwyd ef yn un 10'1' ymddiriedolwyr, a gwasanaiethodd £181 ysgrifenyjdd y Bwrdd YIS- gol am flynyddau meithion. Efe, ynghyda'i frawd, y diweddar John Rees, Y.H., a'r