Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

Hanes y Rhyfel.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Hanes y Rhyfel. Ago odd y flwvddjn newydd gydacholled drdm i'r wlad hon. Ani 2.30 yn y bore rywle rhwng yr Isle of Wight a. Bduiogiie ar y cyntaf o'r mis hwn oh wyth wyd rhaii fawr o waelod y Forniidable i ffwrdd gan naill ai ffrwydrbelen tanforol. neu dorpedo y gelyn. Dilynwyd hyn a galanas i'r peir- v iannau, a dechreuodd y Hong suddo. Ccd- odd yn storm fawr ar yr un pryd, ac ym- ddengys i'r morwyr fetliu rhyiddhaudigon o gychod mewn pryd i achub y d wyl aw. Llwyddwyd i a chub tua dau gant allan 0' wyth. O'r ddau gant cyrhaeddodd deugain mewn ewch i'r lan wedi dau ddiwrnod ar y dwr. Yr oedd trigain o rif yndclo ar y cyntaf, ond bu infer farw drwy'r 0131£01 cyn cyrraedd y lan, a naw ar y, lan. Yr oedtl y Formidable yn un o'n llongau pwysicaf, 15,000 o dunelli mewn maintioli, ac yn perthyn i'r rheng flaenaf o longau rhyfel. Hon yw'r drydedd long fawir i ni ei cholli, ac nid yw'r glelyn wedi oo'li'r un eto o'r un dosbarth a'r tair hyn. Fe erys chwech o'i chwiorydd, ond y mae gennym ddwy-ar-h ugain o longau ychydig yn Itai ,na hi, a'r oil yn y rheng flaenaf, a phump-ar-hugain o'r Dreadnoughts, sydd oil yn gryfach llo, a deg o longau cyflym trwm (cruisers) o'r radd flaenaf, sef cyfan- rif d dair a thrigain o, longau o'r radd flaenaf. Yn ychwanegol y mae i ni gant a deuddeg-ar-hugain o longau yn yr ail ddosbarth, o.nd mae yr hynaf o honynt yn bedair-ar-hugain oed. Ar wahan i'r uchod y mae gennym amryw gannoedd o longau torpedo a thanforol a phymiheg-ar-bugain o longau masnachol wedi eu harfogi. Erbyn yr haf nesaf bydd gennym ugain o longau newydd o bob gradd yn ychwanegol yn biarod i'w gwaith. Yn wyneb hyn viid oes eisiau pryderu am ein safle ar y mor. Bli ymladd caled ar y terfyn dwyreiniol ar hyd yr wythnos ddiweddaf, ac er i'r gelyn lwyddo i ennill peth tir ym Miio'at.d bu iddo golledion hynod o drwm, ac nid yw eto wedi cyrraedd Warsaw, nac yn debyg o wneud hynny. Parha Rwsia i ennill yn Galicia, ao y maent yn awr yn dechreu goresgyn Hungary. Ym mhellach i'r dwy- ra.in llwyddasant i oresgyn Bukowina, a chyn hir cyrhaeddant derfynau Serbia, a gellir disgwyl wedyn orymdaith gyfunol Rwsia, Serbia a Morte negro 1 He "z^govina a mor yr Adriatic. Nid yw Prgemysl eto wedi syrfchio, ond ni all ddal yn hir gan fod y gwa,rchodlu y,ii bia,-o,l yn dioddef newyn. Sonia Awstria am anfon byddin arall o bed- war can mil yn erbyn Serbia, ond y mae lie i gredn ei hod yn rhy ddiwedlar bell- ach, a Rwsia yn feistress ar ^Bukowina. Y chydig o wahaniaeth wna Twrci i'r rhyfel. a sonir fod llawer o anfoddlonrwydd yng Xgltaerc_ystenyn am iddi uno a'r gelyn. Of- nant yno y medr llynges Ffraingc a Ph; yd- ain gyrraedd Mor Mar mo a a'u dinistrio, ac ni synnem pe clywem i hynny gymeryd lie. Yn y Gorllewin pery y Ff.engwyr i ennill tir, yn neillduol yn Alsace. Mae'r tywydd mor wlyb fel na ellir symud ym inlaen yn y gogfedd, ond credir y bydd Ostend yn ein dwylaw- ni cyn di wedd y mis hwn. Mae gennym bedair byddin newydd o wyth cant o filoedd bron yn barod i'w hanfon i Ffraingc, ac ym mhen y mis eto dechreuant gyrrraedd yno yn lluoedd. Ar hyn o bryd cynhaliwn ddwy fyddin yno o dri-chan-mil, ac ymdcliriedir Uinell o hanner catit 10 filltiroedd i'n milwyr ni. Pery ein oolledion yn hynod drwrri, a chyhoeddid rhestrau heunyddiol o dros wyth gant ar gyfartaledd yr wybhnos ddiweddaf. Pan hysbysodd Rwsia nifer ei charcharo ion, cy hoeddodd y gelyn o'i ochr yiitau rifedi ei garcharorion, a deuant i dros pump cant a phymtheg a thrigain o filoedd, o'r cyfryw y mae yn agos i ugain mil yn Brydeinwyr. Atebodd Ffraingc i hyn drwy ddweud fod chwe chant a phump o filoedd o'r gelyn yn nwylaw'r byddinoedid undebol. Cyfadd- efa Berlin 'fod pedw-ax-cant io, filoedd o'u milwyr ar goll, ond ni wyddem fod cynnifer wedi eu clal yn y gorllewin. Golyga hyn fod y gelyn yn colli bob dydd ar gyfartal- edd ptUh mil mewn carcharorion. Llawen yw gallu cofnodi fod Hewlett wedi cyrraedd y.u ol yn ddiogel ar ol ei ymgyrch I Ouxliiaveil. — n M. B. Ó.

v--0 DDINAS YR ALCAN.

——o Hanesion Crefyddol.

BEDYDDIADAU.

Advertising