Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
Hanes y Rhyfel.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Hanes y Rhyfel. Ago odd y flwvddjn newydd gydacholled drdm i'r wlad hon. Ani 2.30 yn y bore rywle rhwng yr Isle of Wight a. Bduiogiie ar y cyntaf o'r mis hwn oh wyth wyd rhaii fawr o waelod y Forniidable i ffwrdd gan naill ai ffrwydrbelen tanforol. neu dorpedo y gelyn. Dilynwyd hyn a galanas i'r peir- v iannau, a dechreuodd y Hong suddo. Ccd- odd yn storm fawr ar yr un pryd, ac ym- ddengys i'r morwyr fetliu rhyiddhaudigon o gychod mewn pryd i achub y d wyl aw. Llwyddwyd i a chub tua dau gant allan 0' wyth. O'r ddau gant cyrhaeddodd deugain mewn ewch i'r lan wedi dau ddiwrnod ar y dwr. Yr oedd trigain o rif yndclo ar y cyntaf, ond bu infer farw drwy'r 0131£01 cyn cyrraedd y lan, a naw ar y, lan. Yr oedtl y Formidable yn un o'n llongau pwysicaf, 15,000 o dunelli mewn maintioli, ac yn perthyn i'r rheng flaenaf o longau rhyfel. Hon yw'r drydedd long fawir i ni ei cholli, ac nid yw'r glelyn wedi oo'li'r un eto o'r un dosbarth a'r tair hyn. Fe erys chwech o'i chwiorydd, ond y mae gennym ddwy-ar-h ugain o longau ychydig yn Itai ,na hi, a'r oil yn y rheng flaenaf, a phump-ar-hugain o'r Dreadnoughts, sydd oil yn gryfach llo, a deg o longau cyflym trwm (cruisers) o'r radd flaenaf, sef cyfan- rif d dair a thrigain o, longau o'r radd flaenaf. Yn ychwanegol y mae i ni gant a deuddeg-ar-hugain o longau yn yr ail ddosbarth, o.nd mae yr hynaf o honynt yn bedair-ar-hugain oed. Ar wahan i'r uchod y mae gennym amryw gannoedd o longau torpedo a thanforol a phymiheg-ar-bugain o longau masnachol wedi eu harfogi. Erbyn yr haf nesaf bydd gennym ugain o longau newydd o bob gradd yn ychwanegol yn biarod i'w gwaith. Yn wyneb hyn viid oes eisiau pryderu am ein safle ar y mor. Bli ymladd caled ar y terfyn dwyreiniol ar hyd yr wythnos ddiweddaf, ac er i'r gelyn lwyddo i ennill peth tir ym Miio'at.d bu iddo golledion hynod o drwm, ac nid yw eto wedi cyrraedd Warsaw, nac yn debyg o wneud hynny. Parha Rwsia i ennill yn Galicia, ao y maent yn awr yn dechreu goresgyn Hungary. Ym mhellach i'r dwy- ra.in llwyddasant i oresgyn Bukowina, a chyn hir cyrhaeddant derfynau Serbia, a gellir disgwyl wedyn orymdaith gyfunol Rwsia, Serbia a Morte negro 1 He "z^govina a mor yr Adriatic. Nid yw Prgemysl eto wedi syrfchio, ond ni all ddal yn hir gan fod y gwa,rchodlu y,ii bia,-o,l yn dioddef newyn. Sonia Awstria am anfon byddin arall o bed- war can mil yn erbyn Serbia, ond y mae lie i gredn ei hod yn rhy ddiwedlar bell- ach, a Rwsia yn feistress ar ^Bukowina. Y chydig o wahaniaeth wna Twrci i'r rhyfel. a sonir fod llawer o anfoddlonrwydd yng Xgltaerc_ystenyn am iddi uno a'r gelyn. Of- nant yno y medr llynges Ffraingc a Ph; yd- ain gyrraedd Mor Mar mo a a'u dinistrio, ac ni synnem pe clywem i hynny gymeryd lie. Yn y Gorllewin pery y Ff.engwyr i ennill tir, yn neillduol yn Alsace. Mae'r tywydd mor wlyb fel na ellir symud ym inlaen yn y gogfedd, ond credir y bydd Ostend yn ein dwylaw- ni cyn di wedd y mis hwn. Mae gennym bedair byddin newydd o wyth cant o filoedd bron yn barod i'w hanfon i Ffraingc, ac ym mhen y mis eto dechreuant gyrrraedd yno yn lluoedd. Ar hyn o bryd cynhaliwn ddwy fyddin yno o dri-chan-mil, ac ymdcliriedir Uinell o hanner catit 10 filltiroedd i'n milwyr ni. Pery ein oolledion yn hynod drwrri, a chyhoeddid rhestrau heunyddiol o dros wyth gant ar gyfartaledd yr wybhnos ddiweddaf. Pan hysbysodd Rwsia nifer ei charcharo ion, cy hoeddodd y gelyn o'i ochr yiitau rifedi ei garcharorion, a deuant i dros pump cant a phymtheg a thrigain o filoedd, o'r cyfryw y mae yn agos i ugain mil yn Brydeinwyr. Atebodd Ffraingc i hyn drwy ddweud fod chwe chant a phump o filoedd o'r gelyn yn nwylaw'r byddinoedid undebol. Cyfadd- efa Berlin 'fod pedw-ax-cant io, filoedd o'u milwyr ar goll, ond ni wyddem fod cynnifer wedi eu clal yn y gorllewin. Golyga hyn fod y gelyn yn colli bob dydd ar gyfartal- edd ptUh mil mewn carcharorion. Llawen yw gallu cofnodi fod Hewlett wedi cyrraedd y.u ol yn ddiogel ar ol ei ymgyrch I Ouxliiaveil. — n M. B. Ó.
v--0 DDINAS YR ALCAN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
v- 0 DDINAS YR ALCAN. Wythnos gwyl fawr y gwyliau yw hi ar hyn o dro; a'r hobl fel pe wedi anghofio gofld a, phryder rhyfel yn eu lloniant. Hyd\ y gwelais yr oedd— "Pob un a'i chwa-eth--piv,diii a chig Yn deilwng o'r Nadolig." Yr oedd y bobl yn hynod hael yn eu hym- drafod, ac ni welwyd prinder yn y dref. Er yr haeledd ddangoswyd mewn gwahanol gylchoedd gwelid hefyd lawer mwy o ddoeth- ine'b ac ystyriaeth ofalus eleni nag a welwyd ynghof neb. Arwydd dda o hyn yw'r dyst- iolaeth rowd yn'llys yr ynadon ddydlmer-, cher nad oedd un wedi ei wysio am fedd-ded na,c afreoleidd-dra. Un o ddau achos gyf- rifa am hyn-naill ai fod y rhai sydd dda, ganddynt ddiod a. chweryl wedi ymrestru yn y fyddin, a,i effaith -'w,,aith ye-e-Iwysi yn Iledu eu gwasanaeth i gwrdd a'r amgylch- iadau eithriadol. Er i un barnwr "ffafrio y dybiaeth gyntaf gwell genyT fi roddi'r clod o hyn i'r eglwysi, la moledd i Dduw am nerth egwyddor'ion yr efengyl. Am yr wyl ei hun nid yw'efa,llai ond darn ofergo81 ba- ganaidd. Gwyddom mai ar "Alban Arth- an" y ^ynhaliai'r Bachanaliaid eu gwyl lygredig, a thybir y sefydlwyd y N adolig gan y Cristionogion bedwar diw-rnod yn ddiwedda.ra.ch i withweitliio clylanwad llyg- redig a, heintus gwledd Bachus. Er maiyn Ilygredd y paganiaid hyny y myn 11 u mawr ymdrabaeddu diolch i'r NefÖedd fod effaith bywyd gwell pobl Dduw yn dylanwadu er da, ar foesau a buchedd y bobl. Lion oedd g wo led fod y gwahanol eg- lwysi yn trefnu cyfres o gyrdilau Ddydd Niadolig i'w pobl a'u cymilleidfa eu liunain. Cawd cwrdd gweddi yn y boreu a chwrdd amrywiol yn yr hwyr. Rhaid y creir fel hyn awyrgylch ddyjanwada er da, ao y gedy elfenau iechydol ar foesau ac ysbrydoedd y bobl. Deallaf i eglwys Horeb er yn mhell o'r cylch drefnu ar gyferangenion pobl ei hun, a,c yn yr hwyr cawsant ddarlith rag- orol iawn ar Famau Cymreig a'r Bibl," gan y gweinidog y Parch. D. Bowea (Myf- yr Hefin). Dy eh we! odd ugeiniau Û! feohgyn y fydd in yn ol tuag adref am ychydig ddyddiau yn ystod y gwyliau. Rhaid fod touluoedd y rhai hyn yn llawen i gael cwrdd unwaith mwy gylch bwrdd Nadolig. cyn eumyned allan i faes y gwaed heb obaiith mwy gael cwrdd eto yn yr un sefyllfa,. Gall ymweliad byr fel yma wneud ei wasanaeth drwy gym- hariaeth dedwyddweh a chysur ca' tref Cym- reig rhagor tosturi a thrueni gwledydd er- aill, a/u gwneud yn ivieft milwyr i gwrdd a'r gelyn achosa gymaint helbul yn ybyd. Mae gwawr Blwyddyn Newydd yn tori ar- nom. O! to red gwawr blwyddyn hoddweh hefyd arnom, a deued y Nefoedd yn agos- ach i'r ddaear, yn ddyfnach i'n hysbrydoedd nes gwneud ein 'bywyd yn fwy sanctaidd, a'n buchedd yti y byd yn ogoniant i Dduw. MANAW MIN LLI.
——o Hanesion Crefyddol.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
——o Hanesion Crefyddol. Penuel, CasIIwchwr.—Cynhaliodd yr eg- I wys uchod gyrddiau pregethu ddydd Nad- ig. (/wia;sa.iiaethwyd gan y Parch. W. A. Jones, Seioai, Merthyr. Cafwyd hwyl drwy yr wyl. Ferryside.— Noa Nadolig, traddoiwyd dar- lith yn Saleni ar yr anfarwol Christmas Evans, gan y gweinidog, y Parch. R. R. Thomas. Cafwyd cynulleidfa dda, a dis- gwylir elw sylweddol. Cymerwyd y g-ada,ir gan y brawd David Thomas, Afan Villa, Caierau, a gwnaetli gadeirydd campus. Siar- adodd yn dda. (lofiwyd ni hefyd yn gar- edig iawn gan ein cydwladwr John Hinds, A.S. Cymerwyd rhan yn y diolchiadau gan y Parclin. Thos. John, ac Isaac-Thomas, a Mr. John Jones, D.C., Plas. Akion, Caerdydd!Da oedd bod yn ylle uchod Sul, Ta,chwedd 29, y gweinidog, Parch. T. J. Jones yn gwasanaethu fore a hwyr. Yr oedd yn ei hwyliau goreu, a derbyniwyd lies ia bendith wrth ei wran- daw. Gwasanaeth yr hwyr yn Seisiieg; cynulliad neillduol. Dilynwyd hyn gan gyngherdd gysegredig o radd uchel. Yr elw i gy north wyo'r Belgiaid. Dechreuwyd, y rhaglen gydag emyn, '0 God, our help in ages past." Gweddi, Parch. T. J. Jones. Yna canodd y rhai a gaiilyn:Toii-dr, Mr. Gwilym Price; Soprano, Madame Gwladys Fletcher Taylor; Contralto, Miss Daisy Thorne, L.R.A.M.; Bass, Mr. L. Powell E-,ia,iiis, Flanist, Miss Hilda John; Solo Violin, Mr. Emrys Price; adroddiad, Mr. Evian E. Rees; Boy Soprano, Master Wynd- ham Jones; Trio (The Angels' Night Song) Meistri Gwilym Price, Tom John, Madame Gwladys Fletcher Taylor yn dra swynol. Quartette (God is a Spirit), Madame Flet- cher-Taylor; Miss Daisy Thorne, Meistri. Gwilym Price, a L. Powell Evans. Cyfeil- iwyd gan Mrs. Tom John. Y llywydd oedd y Cynghorwr F. Dash. Yr oedd yr olygfa yn brydferth, yr adeilad eang yn llawn, rhaglen ragorol, ac elw gwir dda.
BEDYDDIADAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BEDYDDIADAU. Taberniacl, Maesteg.Bore Sul, Rhag. 6. 4 chwlaer, gan y gweinidog. Bethel, Glynnodd.Nos Lun, Rhag 7, un brawd ieuanc. Gweinyddwyd gan y Parch D,. O. Davies, Resolven, yn ol ei garedig- rwydd larferol i Mr. Harries a'r eglwys o
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
11 SEREN CVMRU CO., Ltd Receipts Dec. 29-31. £ s. d. 611 Rev. T. Thomas, Llanstephan 0 4 2 434 D. Morgan, Malvern, Llan- arthney 0.13 5, 275 D. Jones, Nevin 0 7 6 582 D. Thomas, Felinfoel 0 14 2 553 Miss M. J. Roberts, Rhosybol 0 4 2 657 Miss M. Williams, Newport 0 7 6- 513 Rev. J. D. Rees, Croeyceiliog 0 10 0 182 R. Griffith, Myniachlog-ddu 0 13 5 242 E. P. Jenkins, Rhosfarket 1 0 0 E. Morgan, Birmingham 0 1 8 641 Rev. Elwyn Williams, Groves- end 0 18 389 D. Lloyd, Pumpsaint 0 15 10 352 D. Lewis, Waunarlwydd 0 4 2 146 T. Owens, Puncheston 0 3 4 183 T. Griffiths, Lla,nelly 0 8 4 231 H. James, Usk 0 1 8 409 V. Castle, Cardiff 0 15 0 694 W. Williams, Denbigh 0 1 8 200 J. Hinds, Esq., M.P.,L'don 0 1 8 J. D. Morton, Holyheatd 1 10 0 507 Rev. D. Rees, Frajiksbridge 0 3 4 113 Rev. B. Evans, Rhuddlan 0 3 5 359 Rev. J. Lewis, Tyldesley 0 ,.3 4 527 J. Roberts, Barmouth 0 1,5 10 493 Mrs. R. Price, Caerphilly 0 7 4 53 John Davies, Pontycymmer 3 13 4 477 T. J. Davies, Flint 0 2 2 455 W. Williams, Bootle; 0 6 8 546 Mrs. S. Roderick, New Quay. 0 4 4 379 Mr. Holloway, Neath 1 15 9 348 D. R. Lewis, Coelbren 0 5 0 Rev. James Jones, B.Sc., Llan- drindod 0 1 7j26 386 T. Llewellyn, Lisvane 0, 1 8 163 W. Gibby, Clynderwen 0 18 606 Rev. S). G. Thomas, Milford Haven 0 1 8 581 D. Thomas, Llanfair Hill 0 ,3 4 540 E. & M. Woods, Everton 0 5 10 300 Isaac Jones, Llanidloes 0 3 4 508 Moses Rees Poaitlottyn. (Pontyeats) 0 13 639 Misses Jones, Dolgelley 0 15 0 Y,18 5 2!