Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
6 erthygl ar y dudalen hon
MYFYRDOD AR NADOLIG 1914
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MYFYRDOD AR NADOLIG 1914 Dydd Nadolig, Gwyl flyjnyddol Genedigaeth Ceidwad dyn, Dyn a'r Duwdod ynddo'n trigo, Nid mewn rhith, ond mewn C G" ir Lun'; Mor whanol ydyw heddyw • I Nadolig lamser gynt, Pan oedd Heddwoh, fel colomen Wen y Nefoedd ar ei hynt. Melus gofiaf am Nadolio- Na wnaeth anghydgordiol 1ef Flinder inni'n Ebeneser Aberafan, enwog dref; Rhuai'r gwynt a fu yn eysga Yn ogofau'r creigiau ceith, Ond teyrniaisai yn fy, meddwl Wir dangnefedd o fawr worth. Am ryw bump o'r gloch y bore Cerddais drwy yr eira man I'r addoliad, er dyrchafu I fy Nuw Ivlygciniol gan, Gyda thorf o'm cydieuengotyd, Meibion a gwyryfoti can, i A hen hererinion oeddynt With eu ffyn broil bob yr un. Yno'r oedd. John James :a Morris Thomas Rees, Shon Morgan ffraeth, Bedford, Walters, Hopkin, Teiliwr Yn clodfbri'r Hwn a/u gwnaeth; Yno hefyd yr Oedid gwragedd Fuont gynt yn fawr eu bri, Nani Reeis, a Rachel dirion A fu megis mam i mi. Pyst y, demel oeddynt wedi Eu haddurno yn ddiffael A dail gwyrddion, ac a ffrwythau Cochion, rhyw gelynen hael; A'r oanwyllau oil a wisgid A rhiba,nau o bob lliw W-elir iar gymylau duon Yn enfysau heirddion DUW". Yn y pulptid, Enoch Williams Oedd yn 11 awn o nefol dan, Yn mynegiam y Doc thion Aethant gynt i Salem lan I ymholi am y Brenin Anwyd i'r luddiewon oil, Anwyd hefyd i'r Cenhediloedd Sydd yin awr fel cynt ar goll. Cofiaf heddyw, er fod saith deg 0 flynyddoedld Haul y nen Wedi myn'd gan adael nifer 0 Iblyf eira ar fy mhen; Eiriau'r testyn, nid anghofiaf Hwynt tra ar y. ddaear gron, Mae goleuni y Sheeina Arnynt oil y fynud hon. Yr tail adnod o'r ail bennod 0 efengyl Iesu Grist, Yn \01 Matthew, sy'n eu cynnwys Fel rhyw grochan aur neu gist; Son am swyn, maeswiyn parhaol Yn yr tadnod hon i mi, Er y boreu yr taeth Enoch F.i"<Nef yn ei cherbyd hi. Wedi'r 'bregeth ymadawsom Am ein cartrefleoedd oil, Ond byth bythoeddi nid a'r adgof Am yr odfia fel ar goll; Ynddi ni phesychai cyflegr Ar ei jnur ni welwyd cledd, Ernes oedd o'r mil 'blynyddoedd- Mil blynyddoedd, llawn o hedd. Erbyn heddyw, imae'r Nadolig, Wedi newid llawer iawn, Cymru wen sydd mewn ga'arwisg Ochiain, lie bu'r delyn gawn. Gwnagedd wylant mewn tywy'lwoh Am eu gwyr a'u meibion mad, Glwyfwyd, laddwyd, ac a gladdwyd Draw yn nhir estronol wlad. A 'bythynod tlodioin lu, •» Gyda hen addoldai sanctaidd Lwyr ddinystriodd gelyn du; Min y cleddyf gochwyd fwyfwy Ar hob awr o'r dydd a'r nos, Drain yn llawn o felltith welir Lie y gwelwyd lit a rhos. Yn yr a,wyr, tan belenau, Ac nid Seren Bethl'em sydd Turf cyflegrau, ac nid hedd--gaingc Angel—gor tar doriad dydd; Milwyr llwydion yn ein temlau Yw y wedd jar lygad' dyr, Nid y Doethion o'r pellafoedd Yn dwyn aur, a thus a myrr. Euraidd dJeyrnwi,a1nHeddwch Aeth yn fyrdd o ddarnau man Rhwng cildda,nnedld y ,cythreuliaid Hoffant ddagrau'n fwy na chan; A. gwaød dynol porphoreidldiwyd Llawer nant ac afon dlos, Plarottodd y cledd i ang-au Swpper anferth orblyn nos. 0 fy Arglwydd, fy Arglwydd grasol, Llywodraethwr bach a mawr, Darostynga falchter dynion Hyrddia y gormeswr lawr; Tro ei Aoeldama'n Eden Adfer heddwch i'r holl fyd, Bydded i'r Nadolig nesaf Fod yn hedd, yn hedd i gyd. AFANWY.
DEISYFIAD DROS EIN MILWYR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DEISYFIAD DROS EIN MILWYR. lor, tosturila wrth ein milwyr, Heddyw sydd ar faes y gwaed; 0, rho iddynt hwy dy darian A rho sylfaen daneu traed. Nertha hwynt ar geulan led da u Ddal yn dyn heb ofni brad; Llawn o ysbryd dewr Llewellyn F'ont wrth frwydro dros eu gwlad'. Pan fo'r Kaiser balch yn oeiio Yn ei falchter enill byd, Cledd cyfiawnder lor y nefoedd A orehfygo'r creul-oin lid. Sw'n y storom sydd i'w glywed, A'r cymylau'n ddu uwoh ben; Arglwydd tirion, cofia'u milwyr, Cadw Cymru byth yn wen. Maes bach. MARGED.
Y MYNYDD
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y MYNYDD Gwyllt gartre'r llysi duon bach, Y brwyn a'r grug grudd gochion; A ohartref rhamant llawer aeh 0 dylwyth Alun Mahon; Y cyntaf i groesawu'r wawr Dan wlith a chan chedydd; A'r olaf wrth i'r haul fynd lawr Rydd wen o ffaiwel dedwydd. Hen goffr goludoedd miasnach bro Wyt, Fynydd, er ys oesoedd; A dial mae'th fwnau lu, a'th lo, I gyfoethogi'r cymoedd; Er creithio'th wyneb gan dy blant, A'th guddio gan Idomenau; Eu bwyd a'u nawdd ga llawer cant 0 ddefaid dy gorlanau. Y neint,-dy dannau arian,-—sydd Yn arllwys can i'r dolydd; A'th farf,y rhaiadr chwyrn,a ryidd Ogoniiant i dy foelydd; Pan wna'r ystorm a'i lluoedd llawn Ymosod ar dy dyrau; Arhosi di'n ddigyffro ilawn Yn orisedd i'r cymylau. Hen Fynydd mawx! Fo ganvn i Ar gadfaes brwydrau enbyd1, Pe gallwn sefyll fel tydi, Yn 'stormydd oerth fy, mywyd; Cyll gwyntoedd creulon ar dy gefn Eu hanadl yn yr ornest; A chwerddi am eu pen drachefn Gan floeddio--ganu- Coincweit." Cymer, Porth. PELIDROS.
Y GOEDWIG YN Y GAEAF.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y GOEDWIG YN Y GAEAF. Mor lleddf yw telyn anian Yn llaw y gaeaf du! Yr awel lem fyn gwynfan Lie eaed oerdddriaeth gu. Amddifad yw y, goedwig, A gollodd haf ei hedld; Ei threm sydd mor wywedig A'i harddwoh yn ei fedid. Troi'r gawod oer yn ddiagrau Wna'r goedwig welw, flin, ■ A'u tywal't wna'r canghenau s Ar fedd y ddeilen grin. V Bu min yr awel ddeifiol ■. Yn llosgi'r fantell werdd, A grym y storm aciafol Yn torri tannau'r gerdd. Ysiga'r corwynt nerthol Y goedwig hyd ei siail; A'r mwswg mor fynwo-ol Rydd feddrod mwyn i'w daiL Bydd ambell felen fechan Yn glynu wrth y brig Drwy gydol gaeaf oyfan, I wawdio'r storm a'i dig. Pan ddaw y ga woo eira I wisgo'n wyn ein byd, Y goedwig a/i hysgydwa. Nes daxnilor -wisg o hyd. Ni fyn un fantell fenthyg A geisia'i gwneud yn glyd; Gaiff fed yn wrthoded'ig 'Rol dod mewn gwyn i gyd. Dal atgof am y gwanwyn Wna'r 'felon' wrth y pren; Nod gaeaf ydyw'r brigyn Clwyfedig gryma'i ben. I wisgo'r lorn daw'r gwanwyn-- Caiff eto'i maiitell werdd; A'r dail fo'n toi y delyn Yn dawnsio'n swyn y gerdd. iTOginan. W. J. W.
0 ARGLWYDD CADW'R WLAD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
0 ARGLWYDD CADW'R WLAD. 0 Arglwydd oadw Di'r Hen Wlad Rhag iddi byth gael cam, Cysegrwyd hon gan eirchion fyrdd, A dagrau dwys fy mam. 'Rwy'n hoffi'r bwthyn bychan gwyn, A'r iaxdd a'r blodeu per, Nid oes eu tebyg yn un man, I mi o da,n y scr. Bum yno'n treulio bore oes, Heb feddwl dim am firad; Yn chwarae fel gall plentyn wneud, Ar aelwyd deg ei diad. 0 Arglwydd oadw'r gelyn draw, Ymhell o'm cartref mad; Na foed i'r goresgynydd balch, Byth, byth ddinistrio'r wlad. Gofala lor, am dir a mor, Yr anwyl Ynys Wen; Ac, na ddoedt yma ddydd na nos, I'r blwli fod yn ben. 0, oadw fywyd oenedl faoh, Rhag dwyllo Herod fawr; Na foed i galon Pharo ffol, Gael Cymru íbyth i lawr. Mae baner Prydain Fawr ynwoerth H Ei dal o hyd i'r lan; Er mwyn caiel oalon, llaw, a Ilef, Yn un o blaid y gwan. Lerpwl. LECTOR.
MYFYRDOD AR Y FFORDD ADREF.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MYFYRDOD AR Y FFORDD ADREF. A ddaw rhyw angel gwyn i'm cwrdd, Wrth groosi draw i dre? Daw un sydd yn anfeidrol fwy, Fy Mrawd syddI yn y Ne; Daw Ef i rydiau'r afon ddu, Fel na chaf unrhyw fraw; Wrth weld Ei wedd1, mi groesa'r Hi Yn ddiogel yn Ei law. 'Rol g-lanio draw yn nfiy fy Nhad, Yng nghwmni Iesu gwiw; Oaf uno gyda'r engyl glan Mewn molianfc pur i I)duw; Bydd mawl i'r Drindod byth mewn hwyl Gan seintiau'r nefoedd fry; r A'r nodyn uchaf yn y gan Fydd marw Calfari. Porth. EBENEZER EVANS.