Yr Amserau

TY Y CYFFqtEDIN. I DYDD IAU, Gorpbenhaf 13. Arglwydd G. MANNERS a gyflwynai ddeiseb dros feeriglor a phlwyfogion Collorton, yn erfyn yehwan- egiad ar nifer yr esgobion, a sefydliad synod wlad- wriaethol fel llys eglwysig. Arglwydd G. MANNERS a gyflwynai ddeiseb, ar- Wyddedig gan 218 o bersonau yn Manchester, yn traetbu eu eymeradwyaeth o seneddau blynyddol a phleidleisiaeth gyftredinol, yn bytracb na -se;.edilaii iair-blwvddol a piileidleisiaeth ardreth dyo!. Mr HUME a gyflwynai wyth o ddeisebau yn erfyn am ddiwygiad seneddo). DYDD GWENER, Gorphenhaf 14. Arglwydd J. RITSSELL a alwai am ganiatad i ddwyn ysgrifraith i'r ty n attal Uwgr-wobrnyaeth ac arferiadau drwg ereill mewn etholiadau. Am. lygai i'r ty sylwedd y mesur a fivriadai g-yflwyno, Wedi i amryw o'r aelodan draethn eu syniadau arno, rhoddid caniiitad i'w ddwyn i'r ty. TreHid gweddill y dydd mewn ymdriniaeth a mes- Uran perthynol i Iwerddon. DYDD LLUN, Gophonhaf 17. Sir R. INGLIS a gyflwynai ddeiseb, wedi ei llaw- nodi gan 3500 o glerigwyr, yn Lloeg-r ac Iwerddon, yn erfyn ar y ty i wrthod pssio yr ysgrifraith er sef- ydiu cyfathrachaeth wladwriaetbol a llys Rhufain. Mewn atBbiad i ofyniad oddiwrth Syr B. Hall, dywedai Mr. HINDLRY ei fod dan orfod, er yn dra aoewylJysgar, i adael ei ysgrifraith er gwabardd ltiasnacb ar y dydd Sabboth, am yr eisteddiad pre- senol, Arglwydd J. Russell a bysbysai i'r ty fwriad y ilywodraetb, g-yda goJwg- ar y gweddill o'r eisteodiad presenol. Bwriadai y Hywodraetb fyned yn mlaen gyda'r ysgrifraith er dyogell1 iechyd y trefydd mawr- ion, a'r nn er rhwyddhau gwerthiant etifeddiaethau dyledog yn Iwerddon, yngbyd a'r ysgrifraith er attal Jivvgr-wobrvvyaeth, &c., mewn etholiadau. Y mae i ysgrifraith er cyfnewid deddfan morwrineth, a riiai ereill, i gael eu gadael hyd yr eisteddiad nesaf. Mr. BRIGHT a acbwynai yn tirwa) ar 3, llytvodractli am ei gw -ndid a'i diWrwythdra gyda'i mesurat^, Yr oedd v uiesur cr diddyinn deddfaa morwrtaefli, vr hwn oedd y liyw^draetb yn aivr yn ei olhvug i'r llaivr, weiii ei fjymeradwyo i sylw y ty yn aracth « i Aiawrhydi, ar agoriad y senedd; a chrNJai ef bod trefydd Haw- weithfac! y wiad, a rhan fawr o'r tref- ydd masnacbol a llouftyddol, yn bleldioll ddirJdvmiad y deddfan Îipiy, Credai ef, fr. Brig-ht, nad oedd y gvveinidogion,<iherwydd ryw reswm rieti gilydd.yn wir awyddus i basio y mesur lnvntv, onide gallasent fod werli cd wasgu yn mlaen; gahvesid arynt lavver gwaith i vviuyti Ilyny. Adolygasai weitbrediadau y •y cr dechreuari yr eisteddiad, gan ddangos bod y Jiiessiraii gorau. ngos oti, yn cae) eu gadael i syrtbio lawr, tnt y pesid y mesuraa enspaw] gyda brys a rhwyddineb. D.'l.rai gyfiwr Iwerddon dan adoiygiad, a dywedai y buasai efe yn annheilwng o le yn y ty, c y pailasai yn ei ddyledsivydd tuag at ei etholydd- 1Cn, pe yr esgeulnsai a!w syfw y ty at g-ynwr presenol fwerddun, obiegiu yr oedd gan Swydd Lancaster aebos trwm i gwyno o herwydd y driniaeth a ga Iwerddon. Nj1 oedd tlodi Ivverddon yn aros gartref vn y ui«d bono dygasaiSwyddLancaster yn neilldu- oj i dlodi hefyd. Yr oedd on Gvvyddei wedi ei alt t,d¡o 0 dan y gyfraitb a besid wedi v gwyliao diwcddaf: una bpth fuasai y ciinlyrsiadau ? A oedd heddweh yn awr yn ffynu yn ftvei-(t(loyi Ai nid oedriynt oil wedi liwyi flinn ar ddarHen yn v papurau am erlyniadan, a chymeryd personsu i fynu am derf- ysgti tori i swyddfaau newyddiaduron, a pbethan cyffelyb, na bu son am danynfc o'r blaen er ys oes ? Hwyrach y galiai fod yn angenrheidiol gwncyd peth W liyri ? Ai riid oedd i-ymdeilbasau wedi eu fFurfio c w t-, o'r wlad fi("tlo y deisau i wrtU- wyppbn, ac yn y gogletld i gynnorthwvo y llywodr- at,til, a chanddynt n ,5000 i 6000 o wvr dan arfau ? i r oedd y gwt tiidrawiad yn awr, fel y buasai yn wastad, rliwng y Pabyddiiin, ar un Haw, a'r Protea- taniaid a'r Orrnngemen, ar y Haw arall. Yr oedd yr Eijlwys Sefydledii wrih wreiddyn 1IOll aftwydd ac at". '"otiydd?;f! fwerddon a thra y'i gadewir fcl y mae yn bi-esent)], parai derfysgoedd a blinder diderfyn. 1ra y gaáelVHI fwrrddon yo el chyflwr presenol, yr I °edd Iiedihveb a. dyogelwch y wlad lion mewn perygl. Ymddygai y Hywodraetb fe! pe golygai mai oferedtS ydyw ceibio gwneyd dim nil iddi mewn ffordd o well- hau ei cbyflwr cr ei fijawelii. Dylasai y Uyvrodraetb fn(I wedi cymeryd aeiios yr egiiiivs yti Iwerddon dan ei bystyriaeth eglwys ago sydd mWiddi fyned i lawr, er ffwaetbaf pob vmdrech a wneler i'w chadw i fynu, I a thynai yr Eglwys Sefydledig yn Lioegr i al":r, i'w fchanlyn, os gadewid hi ychydig yn liwv yn ei ehyilwr I Preseno!. Bytidai i ddifaterweb ae esgeulusdcd y J iytfodraetii i drefnn rnesurau eyfiawn a doeth o pn- Wared, chwerwi teiml-idaa pieiiiiau yn Iv^erddim, y rlial oeddynt eisoes yo addfed i duri allan tnevrn terfysgoeld Pan welai ?f nad oedd y Hywodracth yn me.idu ar y gwrolfrydedd i ymdredm dadwreiddio ?chostott y dry?;m. ae nad oedd v ty yn gw(,Ied yn *P!th iddo wasgu y pcthau byn at v;?;ri!,i?til v 1Iy'w.,I odr¡¡eth yr '?''? ??' fel un, 3?n ?otJhi ei ddwylaw 0 diwrth bob cyfrifoldeb ?m v drygan a gatilyn(?nt 'I Mr. V. S?TH a dd)?yn;.i y Ilywodraeth yn wvneb Y cyhuddiadau a ddygasai Mr. Bright yn ei herbyn. 1 S,r-R- a draethai ei obaith y bydda! E?- hys JWt'rdilon s'-fy? cvhyd ag EK?? Loegr, ac v yddai i Eglwys ¡f'np(tig L?pgr ac !werddon. gan en | bod yr un a'r unrbysr, fel v buasent bob amser, orfucheddu rhutbrau Mr. Bright, a'i sect hefyd, a j'hob sect arall yr un model. Mr. HUME a ddywedai fod y mesur er diddymu deddfau morwriaeth yn un o bwys mawr ac edrychai ef ar waith y lIywodraeth yn ei oedi bydyr eisteddiad nesaf, yn un o'r pethau bynotaf a welsai erioed. Dwys feiai weinyddiaeth y Hywodraetb tuag at y tref- euigaethau, Drachefn, beth fuasai en bymddygiad tuag- at Iwerddon ? Galwesid y ty yngbyd yn Tach. wedd, er mwyn trefna a gwella aebosion y wlad bono. Pan besid ysgrifraith er galluogi yr Arglwydd Raglaw yno i attal terfysgoedd, addawai y llyvrodr- aeth ddwyn mesuraa ciwygiadol yn mJac!I; ond pa I e y II;, e ri t ? Dywerlasai Syr R. Inglis y gobeithiai y safai Egiwvs Iwerddon i fynu cyfiyd a'r* Eidwys yn LI oegr. Yr oedd cf, Mr. Hume, yn amheu hyny yn fawr. Credai ef bod yr egylays wrth wraidd boll ddrygaii Iwerddon ac a ellid i-nedd-I y dymunai pob I Idoegr ddal y cyfryw beth i fynu ? Yr oedd yn wrthyn i feddwl ein bod yn eadw 40,000 o filwyr i g-adw yr eglwys yno yn groes i ueimiadau y bobl. Ardystiai efe yn crhyn gweithredi adau y Hywodraetb. ac apeliai at bobl Lloegr. Yr oedd yr arnser wedi do'd y byddai raid iddynt gael senedd araH a gwein- idogion ereill, i drefnu ac i gario allan pu mesurau. Buasai well ganddo ef eistedd hyd fis Tachwedd, er Wined ydoedd o'i Ie yn y senedd bresenol, yn hytrach na thaflu mesurau diwygiadol i fynu. Yr oedd y ty yn haeddu cHrydd y wlad, a byddai yn sicr o'i gael hc-fyd. Cymerai y wlad y mater i'w flaw ei hun, ac anfonai well aelod-au i'r ty, y rhai a ofaient am gvOawni eu dyledswyddao tuag at y wiadwriaeth, yn lie treulio eu hamser mewn cecrat-th bleidiol. Mr. LABOUCIIEIIE a ddywedai bod y Hywodraetb yn anewyllysgar iawn i oedi y mesur er diwygio deddfau morwriaeth. Hyderai y dyg-id ef yn mlaen yn ilwyddiannusyn gvuar yn yr eisteddiad nesaf. Arglwydd G. BBNTXNCK a draethai ei fawr fodd- lonrwydd ddarfod i Arglwydd J. Russell ddodi di- ddymiad deddfau morwriaeth yn ei wely am yr eisteddiad presenol. Mr. S. CRAWFORD a ddywedai fod yr hyn a ddv- wedasai Mr. Bright a Mr. Hutne- yr, mherthynas i gyflwr Iwerddon yn deilwng iawn o sylw ac vstyr- iaeth. TMr. SLANT ac Arglwdd -1. ITUSSFLL a ddiflynent yllywodraetli, ar gais cip esgnsodiad am oedi y mes- urau a ddanodid iddynt, drwy ha?ru bod vhai mesurati o ddiwygiud wedi eu pasio eisoes, a bod dau neu dri i gael eu gwasgu yn mlaen eto, &c. Mr. OSBORNE a ddywedai fod yn llawn bryd i ryw hi aid ddyfod yn mlaen be!!a<-b, a throi y gwyr gwellt oedd yn awr yn y weinyddiaeth allan o honi, os na cheid rbai a alien* gario y Hywodraetb yn mlaen yn amgcnacb na'r gweinidogion presenol, ci bodyn llawn bryd i arswydo am y caniyniadau i'r wladwriaetb. Y DOLL All RUI. Ar yr anogiad fod i'r ty ymffurfio yn bwyligor i ystyried y tcllau ar rum, CANGHKLLWR Y TRYSORLYS a egjurai yr ail ran o'r rnesur a ddyg-asai efe i'r ty er trefnu ymwared i'r Trefedigaetiuiu Gorllcwinol, ac, aryr un pryd, was anaethu llesiant y wlad hon Yna, eglurai y rhes ymau a'u tueddasent ef i ostwng y doll ar wirod Prydeinig a threfediga«thol, o 9c. y galwyn i 4c.; a tberfynai drwy roddi anogiad i'r perwyi o fiaen y pwyllgor. Mr. PAGAN a wrthwynebai yr anogiad, ac a gyn- rirgiAi weHiant aruo, ac wedi peth dadleo raanid Viv. Dros y g-weliiant 75 Yn erbyn jgg I DYDD MAWRTH, Gorolifinliaf HL I I Arglwydd G. SENTINCK a roddai rvbudd y byddai iddo, pan ymffurfiai y íy YfI bwyllgor ardollau siwgr, gynnyg graddau uwdi o dollau ar yr amrywiol fatbau o bono, er cryfach diffyniad Yr refiners cartrefol rhag y rhai tramor. Ni bu dim neilldaol drachefn dan ymdriniaeth. I DYDD MERCHER, Gornhenhaf 11). Mr. H. BRISKER},BY a roddai rybudd y byddai iddo- ar yr bfed o Awst, ddwyn yn In laen d anogiad am bleidleisiad drwy y tugel. Arghvydd J. RUSSELL a amlygai ei fwriad i fyned yn mlaen ag are can draul y fyddin a'r llvi/ges y dydd Gweiier caniynol. DYDD IAU, Gorpbeiibaf 20. Arglwydd J. liussELL a anagai aU ddarlleniiul yr ysgrifraith er attal liwgr-wobrwvaetb yn yr ethol- iadau. Mil. SiBTiioaPE a arxsgai, fel gweliiant, fod iddo gae! ei ddarllen yr ail wait! dri mis i'r dydd hwnw, o borwyddy boasai yn anmhosibl tala sylw dyledus 1 fatb fesur pwysjg wedi iddi fyned mor ddiweddar ar yr eisteddiad. Mr. Ho BHousis a eiliai y gweliiant. j Wedi peth dadleu, ytnranodd y ty. Dros y gweliiant s 9 Ytt e i i )- Yn erbyn 216 Mwyrif yn erbyn 207 i Darllenid ysgrifraith y siwgr dollou yr ail waith. Mr. P. MAULS a anogai fod i'r ysgrifraith er gor- foui tirfeiatri Scotland ganiatau lleoedd i godi aiklol- dai, i'r rhydd eglwysi, gael ei darilen v drvdedd waitii. Sir J. GJJAHAM a'i gwrthwynebai, Ar ranind y ty, yr oedd, Dros y trydydd darileniad Sit Yn erbyu. 93 IHwyrifyn erbyn. 39 felly collwi-d v iiiestir aiii :o;

-=' = IWERDDON. j 1 mae iwerddon yn Uavvn bradwriaeth a thor- iysg o jrwi- iKvygilydd, or holl ymdreeh y ilywodr- aeth hyd yma i ddarostwng y cytlmvfl Fr ytnddangosiad yr Amserau diueddaf, cvtnprwyd liuaws o'r terfysgwyr i fynu, a ¡.{\Vllacd poh ym- drech i attal cyhoeddiad y newyddiatlunm air oedd yn parhaus enya a cinvythn fflamau anghydfod a brad, yn enwedig- y Nation a'r Feb??; ond er cospi y gvvertinvyr, parheir i'w cyhoeddi hyd vn I hyn, ac y mae mwy 0 hrynu arnynt nag- rrioed Byddai rhoddi banes raanylaidd am holl weithred- iadau y terfyso-wyr yn yspaid y pedair wythnos ddiweddat, yn ddigon i lenwi ein oapvr ddwywaith dfosodd; ac yn mr byddai liyny yn afridiol, I oblegid rhydd banes am un wythnos olygiad lied gyuir o'r }IYU a gymer le yn barhaus, canys nid y.?ond mynychiad o'r uftrhyw betbau. Gan hrny cyiyngwn ein hunain i'r wythnos ddiweddaf yn el.,) litittaill i'r wytliiios dcl i,,ved?taf yii Dydd Linn, daeth Mr. V^iHian! Smith O'Brien i dref Droglieda, gyda rhwysg iJuddugol cyhoedd- us, ynghanol miioedd o bobl, tuag o 10 i 15 mil, y rbai a g-yfarchwyd ganddo mewn iaith g-ytfrous. Cyfiwynwyd anerchiad iddo oddiwrth ddynion Drogheda, yn yr hon y sierheid iddo, y galiai yn rriiiob dim; (emergencu) byderu ar gynnort.hwy dynion Drogbeda. Yn ei atebiad iddynt, dywedai O'Brien, Yr oeddwn mewn pryder am wybod a phaysbryd y'ch hywioecid yn ngwyneb amgylcb- iadau yr amseroedd canys nis gall un dyn a sylwo ar sefyllfa bresenol Iwerddon, ddyweyd am un diwrnod na ddvledswyddau a ofynir oddiwrtdi bob un o honom." Wedi ieLI" dystio nad oedd am arfer iaitli fradwraidd, i'w roddi ei hun yn ngafael cvfraith, dywedai, "Ond nid oes genyf nÚ gwrthwynehnvydd i'r Hywodraetb wybod fy mod wedi clywed rhai bonliefau tra ymluddgar er par, ddajphum i'r dref hon—clyn-ais amryw ytn- adroddidn ag oedd yn awgrymu i mi, fod y tiorf fawr yr nyf yn awr yn edrych arm gyda'r fatb hyfrydweb, wedi llwyr benderfynu cad en gwlad- wriaetb genedh;etiiol. (Bonliefau ) Ond di!ys fod ilawer 0 betbau yn ein temtio i ystyried pa iiior fuan y bydd yn angenrheidiol i ni ymaflyd y» y inoddion olaf er cyfiawnhau ccnedl fawr." (Uchei foiillehtu ) Ar yr un di.vrnod gvvnaesii Mr Meagher ei fynedia yn yr un dull mawreddig, yn nghanoi banerau a miwsig, i Waterford. Yn Carric-on-Suir yr oedd wedi bod yn anereh "0 Ieiaf banner can' mil;" a gadawsai y drcf hono un-ar-ddeg y nos o'r IIlacn am Waterford: yroedd clybiau Carriek allan mewn trefn deithiol, tua 1200 0 wyr; ond yr oedd y tvrfaoedd a lan .vent y ffordd am ddeunaw milldir, fel y lluddid yr or- yiiidaitii i frned yn mlaen. Yn Pilltown, hanner nos, gorfii iddo anerch y miioedd cynnalledig. Dywedir fod :iterford tisewn sefyllfa fwy cyirroits nag un rhan arall o'r Iwerddon. Yr oedd y g-air fud un ^iVIr. Byrne, oflfciriud Paiiai..id, wedi ei dra- ddodi i garehar yn Carriek-on-Suir, ond cam- gymeriad ydoedd byny. Mr. Markes. un 0 ysgrif- enyddion y repeal clubs, a draddodwvd yno i gar- ehar, yr hyn a barodd i'r bob! godi yn ddioed. • Hhodowyd alian yr alarwm—canwyd y clychau, ac ytugynnullodd aeIoriau y clybiau ar unwaith, ae aethant at y carchar, yn cael eu diiyn gan fil- oe,Jd a ddaetheot o'r cyiuy^^ogaetuau, we M ymarf- ogi fl phob math o arfau dinystr—drylliau, pla>f. urian, harnu heiyrn, ffyrch, &c.; ac oni buasai fod yr yjjadon wedi goiiwug Mr. Markes vn rhydd, 0 dan f^it'hjr.fon, ni ellir dychvuiygu nabetii a fuasai y eaniyniad. Y mae un ffaith yn dangos -y bobl i ymgo:|i_: yr oedd eiadde-figaeth mawryn nghladdfa capel Newtown, ond y foment y clywid y clych- au, rhedodd yr boll ddynion lua'r dref, gan adael y nicicBfi'l yno i bri-ido y oiarw A'r hyn a harai syndod i bawl) oedd, eu boit ymarfogi mor fuan. Y mae bSaenoriaid y lerfysg yn lira ,ijlv-d p ftitaio o dref i dref, i'r dybeiv o gynhyríll y bobl, a/u hannog i ymuno yn glybiau i'r djfien o ddwyn yn mlaen aciio-- y diddymiad. Dydd Matvrth. rhorldwyd cylioeddiad allan gan Arglwvdd Raglaw Iwerddon, (Clarendon,^ yn datgan Dublin, (y ddinas a'r sir,) Cork, Water- iord, a Drogheoa, o dan y ddeddf a ha^iwyd y ilyne'bl, yr hon sydd yn awdurdodi y police i ) chvvilio am arfau, ac i gymeryd i fynu bawb y caffer arfau yn eu meddiant hel> drwydded i'w I eadw, Diau y pair hyn gryn gynhwrf yn mhlith y brad wyr, ond cefnogir y Hy.vodraeth gan bob carwr heddweh a llwyrldiant y II lad. Y diwrnod cyntar i ganiatau trwyd< e^a;i i gadw arfau, vn v Dublin, sef dydd fau, daeth nifer mawr 0 ft)iie,iii- igion yn mlaen i'w ccisio. Dydd Mercher, cyn- naliwyd cyfarfod mawr o'r Cynghreiriaid (iwydd- elig yn Dunlin, a chan ei fod y cyntaf ar 01 ey- hoeddi proclamation y rthagiav> 3edrychid ato gytla I dyddordeb tnawr. Galwyd Maer Kilkenny i gy- meryd y gadair; a rhestrwyri 700 o ::elo:! a i!i; yddion. Pasiwyd penderfyniadau a thracldodwyd areilhiau, yn dangos yr ysbryd mwyaf gwrthryf- c i ?aryucrhyncRi'on n  h Pi'yiimn,a't' elgar yu eriiyn coron a llywo lraeth Prydain, a'r ytnroddia'i IIwyraf i fyuu en Scncdd eu hunain, costied a gostiai iddynt. O'r holl areithwyr [Joethlyd a fu yn arllwys en bradwriaeth, yr oedd y Parch. O'Malley yn rhugori brnynt oil yn ei iaith gynhyrhis a gor-frad wraidd. Y11 mysg !I a. I cr I o bothau i'r un per^yl, dywedai, "Nid ydym yfna yit myned i gyhoedui rhyfel yn erbyn y Fren- itles, nac i gyfodi llummau {standard) gwerin- lywodraeth Owyddehg. Nid ydoeld yn teiuilo I un dyrhryn rhag gweriniaeth yn y g'^rthwyneb, h r"" tue«fdid ef i fedd I mal hono Y(IY-,V yi- unig ffurf o ly«'odraeth, addasi ddynion teilwng o gyflawn I ryodid. Yn ei far a ef, dyledswydd arbenig pob Gwyddel, yn y evfariod hwu, ydoedd bod wedi yn'ado?i. Gorroojd ef gan ffrwd amgylcljia^'a;) ? ddatgan ei ?red, fod y blaid Seisnig yn pen?ei- fynu gyru pob! y wlad hon i ymrysou g"aed]yd." I Aotti yr areith??r rbyfygus yu mlaen i arfer iaith her-rei idiol a chaldeddus, nad ydyjn yn barnu yn I gan I amryw ereill yn yr un He nid v ileiaf nodedig 0 honynt ydoedd Smith O'Brien, yr luvn a ganioolai I)i-. un o'i, tel cyfaill calonog iddynt yn eu hanturiaeth. Y WAJSG I1 RAOWRAIDD.—Er carcharu v golvg- yinddangosodd y Nation a'r Feim I Sadwrn diweddaf fel arterol, a phob un ya llawn I o'r un tfyrtiigrwydd gorwylh ag arferoL ADD- efant yn awr yn gyhoeddus, fod g« einyddiaeth ovfarwyddol y eynghreir wc.f¡ pen :erfynu gwney,j ymdrecli am « rthryfcl, a gelwir ar v bobl dwyll- edig i godi ar unwaith i "daro Y dyrnod." Y mae y golygydd, Charles Gavan Duffy, yn nghar- cliat- tie, ae ysgrifena oddiyno yu v dull gwallgof caniynol :—" mrysonfa far** ol ydyw, yn awr rhwng y Uofrudd a'i ysglyfaeth. Tarewch" iarewch! Codweh, ynte, ddynion Iwerddon, gau mai ewyllys Rhagluniaeth yw. Oodwoh yn eich tiinasoedd ac yn eich maesydd, ar dch hrvn-! au, yn eich dyffr-, noedd, wrth fvlchoedd tywJlt eiell my nyddoedd. wrth eich afonydd a'eh llvnoedd, ae yi) eiell mor-olchedig ororau. Cadwell fd cenedl." Yn yr unrhvw ysbryd gwaeiHyd vt anoga y Felon i'r Gwydrielod, truain, anturio yn mlaen i'w dinystr eu hunain. "Y mae yn awr 1 n ein gwlad ddeugain mil o wyr lifrai a gwasan- aeth Lloegr a'r e.ve- tiwn yw pa fodd yn gyntaf y gellir liaid a chymeryd y deugain mil hyn. Pwy a dery y dyrnod cyntaf dros Iwerddon? Pwy a olivvng y gwae I cyntaf dros ei wlad ? a eliill goronbleth (wreath) a berv yn werdd dros bytb ? Ond ni phoeuwn ein darilenwvr ag yohwaneg o'u g» allgofrwydd. Er yr holl ytudrech yma i y bobl. yroedd Duitlíll. a|r wlad yn 10 ffredin, yn gwbl dawel nos Sadwru a r .SctoiHjtii (iiv» edtiaf; a hy<rn 1 r et) 5> y mesur iiyin-iost, a gt'yn^ymr n c-w arall u'i» papyr, i lnyr ostegu y terfysgwyr, fel y eaffo y "da" lonydd gauddynt, trwy eu trosgl'vyddo wrth y degau i garcharau, lie y cant .'imser i a hyn hyd y dydd cyntaf 0 Fa wrth nesaf.

mm_m- r;.<{. I S^aIj;gtaiJ p p I c P 17. 11, L 10 N OF WALES. Nos. & 3, CARDIFF PRINTED BY D. EVANS, AT THE PRINCIPALITY OFFICE, Ni welsom elo ond dan rifyn, sef y laf aV 3ydu, o digrif-luiiiau hyn a chyngoreua I 'I 11 '1 I' I" 'I' ¡' e I n ii ol I (i i, l ¡eiHVVr a n ¡)U¡¡¡,iJ'Ji:((¡ I ymol,¡n am danvns, er cadw eoiiadwriuelli yn mhob ty am ymweiiud yppivvyr y liywodlaeth ;Vn I gwlad. Y mae y digrif-lunia brn yn gyn nyich pen a llaw ulluog; a oieddyiieto bod yi awdwr yn bwtiadu niyticd yn mlaen i roddi alhn gyfres o'r cyfryw arlaniau, ei gwneuthur gwawd c y fiawn-haed !oi o'r dvn- ion a geisienfc wneuthur raoesau a c'nrefydd cin gwlad a'n cenedl yn wnwd i wledydd a cuenedloedu ereill. u y dfgrif-Jun cynial, y mae Arglwydd J. Russell yn gorach byehaa yn sefyli ar ysto! i anerch argivvyddi y cyfriR- gyngor. Dysgrifia gyflwr truenus y wlad a berwydcl ditry addysg, ac y rnae yn cyny sefydlu cyngor addysg, i gyallunio mesurat* o addysg lywodraethol. Rbydd engreiftliaa pur ysmala o anwybodaetb y plant, ac v n-ay arglwyddi y cyngor yn gwrando a'n gwaili, yn ei sytb sefv 11 gan syudod a dvebr* yn, ac yn tynn y wynebau uiwyaf truenus, acyn v glwydd J. Russell. Yn y rhityn arall, y mae ariun o Syroons yn boii'r ysgoiion. Y mae. gohvg aswy hynod arno \vyueb mwnei, & p her wig cyfreithiwr am ei ben llodrau cwta, byd haner ei goesau dcH geiniog yn ei law iw cbynyg yn wobr i'r bacbgen a roddai yr ateo IFolal i w ofynion, fel y gallai gael digou o siamplau pwrpasol Ïw dodi yn ei adrodd. iad. Rhoddir dar!len:ad yn Gy.njraeg ac yu =Saesone| o dai. yr avian i'w egiuro. r íÜ.F hyn ynbeth newydd yn Ngiiyniru a flbrdd dra effei_thiol ydyw i troseddu vr, [d y gwyr ein cymydogion, y S:ieso», yn uda. Anfoned pob llyfrwerthwr am daijyut yn tidioed, fel y'u gwasgarer drwy yr boll wlad. ac y caffo pob C ywro yn v l)vwv\sog- aetb ei wynfyd am ben y dynion a dafiasant gymaint 0 sarhad arnom. Dea.;wn fod y beirdd vn codi allan fi gwenyn i golyuu y dirprtvywyr c I I-ei A:- taid. Ymddengys bod swyddfa v CronU'f. yn Llanbrynuiair, yn cae! ei gorlwytho a ibucban-gorddi; a bydd eatnpau yr yspiwyr yn fuan vn cael en daigan ar heolydd eia trefydd a'n pentrefydd yn rnhob ftair a rnaicnnad. On rban ein hunain, gwelH gh;wt.¡J daigan canetiau o v;ma ar iiycS yr heolydd, na'r hyn a elwir gan ddowioi;" ac oI bu dim erioed a gyi- veiihlonai ddatganu digrif-gerddi ar yr heol- vdd, a gosod digrif-luniau ar hyd harwvd ydd y tai, traha ac anwireddau adroddlon y dir- prvvyvvyr a vvna byny. Y mae Punch, Y,I Lloegr, wedi gwneyd Ilawer iawn o les i ryw | I fath o bobl drwy ddigrif-luniati a digrii'-g:I;j- iadau. Y ffordd fwyaf effsdibioi i dd,vi>> ihyw fafch o bobl i deim!o, ac j hd.; rhyrv lath o ddrygau, ydyw gwneyd digrifvvcb (i bonynt. Ciywsoui fod perscnau IV" atU!}j i- ti-I Said i ael eu banriiydeddu a lie vu nghyfres y digrif-luniau. Ni fynem fod yn ei-i lie ar un eyfrif.

Y Y FpOIWn I DDRWXS Gwn.—Mnrcb ieuaiiffc, wrtS; ddarllcn yn yr Amsorau diweddaf am •< y tfurdfí i ddewis gwraigr, a ddywedai, "Yn enw dyn pahaan na ddywedent weitliian "y ffvrdd i ddewis zwr ? A fydtl rbyw nn mor gar^di-.r a boddloni y fenyw lan-leg bou, trwy gylrwrig yr Amscrau, yn 01 ei (lv- nmniad ?—Vn a'i dyisodfl. Y GATH YN Y i'oBTy.—O fpwsi llai na nillidit- I dref C-n, aetii arwraig ar neges i'r dref, gan ad- ?!< yr eneth fltch yn y fy el ha-ian, ac nid oedd g.M- ddi (iditn i ymbleseru yntblo orid y gath a (han ei h..d yn lied oer ar y pryd, yr oeddyr enrdb yn te:lillo yn ddwysdros y creadar diniwed, ac nis g-allai fedd- wl am welMle i'w chynesu na'i rhoddi yn y pobty >nocbr y tfin ood yn bur anffodus i titw, druan' ban;;hofuvyd ties yroedd Wi-di Ibssgi i farwolnctfi ARElLAnAu aN aH YSr «— Oygwyd er 1 yniad yn y llys eghvysig, gan Bsgob Chichester, yn erbyri e.flyiriad o'r enw y Parch. Mr. NI!a!e, am y trosedd dirfawr o ddarl'.en gweddiau a gvveinyddu s%i-pe,- yy Arglwydd mown adeiiad anghys(gredig. Bu y !!ys yn hynod 0 hynaws wrth y troseddwr anfad. Dblegici ni ddyfarinvyd i-f i ddyoddef ond yn unig gfrydd yr esgob, a dim unci boll gostau yr erlyniad Yr ydyra o'r far 11 a ?yhct'ddwyd ychydig amser yn oJ fan HaiS, sd y dyiid yn dd'ued ffarfio cymdeitbas i ddy.eh- t welyd yr esgobion at Oristionogaeth."