Yr Amserau

1-1-1 -I- 1-?, -I- MR. ELLIS PARRY AC YSGOL LLAN DEGFAN, &c. Syr,—Yn eich papyr diweddaf, ymddan- gosodd ysgrif Mr. Ellis Parry mewn amddi. ffyniad i'r Commissioners a'r llyfrau gleision. Yr wyf yn rhyfeddu fod un Cymro yn gallu dywedyd gair o blaid y fath dylwyth annheg, ac yn beiddio amddiffyn y fath gruglwyth ifiaidd o anwireddau ag a gynnwysir yn eu badroddion. Eithr nid fy nyben ydyw ad- olygu ygrif Mr. Parry ar hyn o bryd, canys gwnaetboch chwi, Mr. Gol., rai syhvadau tra phriodol arni, ac yr wyt yn dysgwyl gweled Mr. F. yn ateb eich gofynion yn deg ac yn eglur; ac os gwna hyny, efe a ddengys y ddwy ochr. Ond dymunwn ddyweyd gair urcho am yr hyn a haerodd am bobl Llan- <ieg"fan. Efe a ddywed eu bod wedi gwrthod yr Ysgol Frytanaidd: yn awr, yn niha report y gwelodd efe hyny ? Awgryma. hefyd yn ei ysgrif na fu un ysgol yn y Borth ar o! i Mr. Joseph Griffith ymadael. A anghofiodd efe fod Mr. Roberts yno wedi hyny P Ac onid oes yno yrgol ddyddiol yn breseuol, ac athraw dysgedig- yn ei chadw ? Dywed eu bod wedi jneddwi ar y byd yn y Borth. Ai meddwi at y byd ydyw i ddynion wneyd eu goreu am eu bywoliaeth, ac i dalu eu ffordd, fel na byddo iddynt golledu neb ? Yr wyf yr; meddwi nad oes neb ddim meddwach ar y ,hyd yn y Borth nag sydd yn Nghadnant. Oynghorwn Mr. Parry i beidio byth a throi t-, y ci ctIn gelynion yn erbyn ein gwiad, oblegid gall rod yn sicr na chaiff efe ddim llawer o •ymddiried ganddynt am hyny; a chofied hefyd fod pob iselhad ar ein cenedl yn ei iselu yntau fel un o'r genedl hono. Os sneddwon, lladron, twyllwyr, a godinebwyr, ydyw cymeriau y genedl. nid ydyw o un an- rhydedd iddo ef fod yn perthynu iddynt; o'r hyn lleiaf dyna a feddyliwn 1. Lfandt'qfan. T. T.

CAMPAU Y SAESON. Syr.—Er fy mod wedi fy nhaflu ymhell o wlad fy ngenedigaeth, i fysg cenedl estronol, ills ?al!af lai na theimlo dros fy ngwlad a'm cenedl; ac er yr hollsarbad a roddwyd arnynt gan y dirprwywyr hyny, y mae y Cymry yn rbagori Uavcr ar y Saeson yn eu nioesoldeb cyrtrediijoi. Ash- burton, Swydd Devon, ddydd Llun a dydd Mawrth y Sulgwvn diweddaf, pryd y cynnal- iwyd cyfarfodydd lied ryfedd yn fy ngolwg T, mewn cae yn agos i'r dref a enwyd, fel pe baagent yn cadiv cymanfa fawr, ond cymanfa gwagedd ydoedd. Os ydyw y Saeson o'n blaen mewn rhai pethau, yr wyf yn meddwj v cydsynia eicii boll ddarllenwyr eu bod vn mbell yn ol i ni men n pethau ereill, a'r rhai hyny hefyd yn banfodol i anrhydedd ;t b ,t i hvny hefvd v i .? cenedl; ac nid rhaid i mi ond ndrodd ychydig o banes y cy far fod dan sylw, na welir hyny yn eglur. Gorchestion a champan v cyfar- fodydd oeddynt y r't-jai c,-Anlyncl :-Y peth cvntaf oedd y airy son ymaflyd cod win ac irl welais y fath lafur ar ddynion erioed yn vmrvson maeddu eugilydd. Yr ail chwareu- yddiaeth oedd rhedegfeydd mulod, yr hyn a roddai ddifyrwch inawr.-I kv brodyr dau-droed- iog. Y trydydd oedd ymryson dringo polyn wedi ei seboni; a chymerai yr edryehwyr byfrydwch nid bychan pan welent yr ymrys- onwyr yn llithro i iawr. Y pedwerydd gamp oedd ymryson neidio mewn sachau; a geliid Lvbio fod meddyliau goleuedig a diwylliedig y gymanfa yn oael yr adeiladaeth oruchelaf yn yr ol ;gfa hon, wrth glywed eU chwerthin-' lad ceffylaw]. Yr oedd yno hefyd ferched yn ymryson rhedeg am y cyntaf, a'r fluenaf i gael gown cotwm. A'r chweched gamp oedd mercbed vn ymryson dawnsio, &c., a'r oraf i •c-ael cap yn ilawn o ribbanau. Gresyn na foasent yn dyfeisio vhyw ffordd amgenach na hon i anrbegu eu merched, yn lle eu cymeryd yn destunau i chwertbin am eu penau. Yr papurau argrafledig wedi eu lledaenu, i bysbysu am y cy farfod, ac i osod allai) y clull t dygid ef ymlaen. Buoni vno yn edryeh ycbydig ar yr ymrysonfa gyritaf a enwyd, ond gwelitis nad addas i mi oedd bod yn y fath Ie. Ni feddyliais erioed fod y fath wag- edd ynfyd a barbaraidd yn cael ei gynnal rnewn gwlad lie pregethir yr efengyl. Yr oedd yno bob oedmu yn gynnulledig, hen ac ieaangc. Yr oeddwrj yn meddwi pe buasai yno ryw weinidog enfro a ffyddlon, tebyg i'r Parch. J. W., Fron-goch, Rwydd Arfon, yn gweled en rheolti pechadurus, y buasai YII dringo i oen clawdd i'w rhybuddio o'u perygl, o na byddai mewn lie fel hyn ddau neu dri o weinidogion llym a heilltion yn erbyn pechod! Diau y byddent yn fod d ion i radii attalfa ar y cyfarfodydd Hygredig a dinystriol hyn i eneidiau dynion. Er na welais ac na ehlvwais I son am y lath bethau yn Nghymru, y mae-yn debygol xnai rhyw arfcrion fel hyn a welid yno ar ddyddiau gwyl, oni b'al ei phregethwyr a'i chrefyddwyr, ei moesoldeb a'i chrefydd. Y mae yr banes uchod yn brawf nad oes gan y Saeson un achos i ym- ffrostio o'u rhagoriaeth ar y Cymry canys ni ragorant ond mewn anwybodaeth ac an- foesoldeb. foesoldeb. CARWR Trefn. Penn Recca Slate Quarry.

YR HEN FFARMWR. AT LYGWRS Y MYSERE. Ni welis i rioed am llygid er pen rydw i'n y bud yma ych bathe chi, pobl y Mysere. Mi ges i lawer o helynt efo chi. rioed a mi roeddwn i'n disgwyl y daethech yn well chwedi i mi roi y rbws i chi unweth ne dùwv, ond rydach chi'n mnnd yn wae' h o hud. Cin gynted y gwelsoch chi mod i'n meddwi ?otldifri?im (.I(iwad a phapur newidd aHan, dene chi'n mund i ddwad a'r Mysere allan bob wythnos, i geisio tori ar y nhraws i a ffrwstro i. Ond taswn i'n licio gyrud yrnlayn, fase waeth i chi daflud ych betie nerbyn y gwunt run tamed y fi gawse y dyrbyniwrs. Ond ta i ddim i mydderu a chi. Mae'n difar iawn gin i ddeyd wrth y bobol am ddanfon i henwe ay hariau am y mhapur i ich offis chi, na misela dim a chi mewn modd yn y bud. Pwr rawdurdod oydd gunoch chi i ddeydyd yn y Mysere dwaetha mod i chwedi rhoi fynu t'eddwl dwad a'r Hen Ffarmwr allan, a mod i am mroi ati i syfenu i'r Mysere? Ddeydis i ddim fath beth wrthoch chi na neb arath a mae'n rhyfedd gin i atoch chi ych bod chi'n cumyd ych hyfdra arna i wel hyn. Wudd- och o'r gore na cbes i ddim bud rioed gunoch chi am y nhrafferth. Mi rydw i'n gweld sut y mae hi o'r gore: gwbod royddech chi na fase neb yn derbun ych papur chi ys na fasw.n i yn danfon pethe iddo fo; a mi roeydd raid i chi gael ffenw i fund allan i'r wlad cin y cowsech chi enwe neb i gymid ych papyr. Mi glown ar y nghaton neyd can i chi'r munid yma, fel y gnes i'r prwywrs rheini, ach roi chi i galyn pobol Sir Fo- i'r Saeson yn oesoesoedd. Mae yn dda i chi mod i'n rhw ffrwtyn go ddiniwed. Mi ddo i ata ffun yn lied fuan, chwedi i mi gaul i thwallt hi niawn unwetb. Mae gin i awudd gneyd lies i'r wlad; a mae gin i lawer iawn o bethe eisio i deydyd, a dydw i ddim yn licio troi nghefu ar y Mysere rwsut ar ol dechreu efo fo a peid- iwch chithe a vecsio dim chwaneg arna i. Drychwch chi ati efo'ch papur: rhowch stwff iawn yntho fo. Mi rydw i'n disgwyl yn arw y cewch chi ddyrbyniwrs beth garwinol wrth i roi o p llun bob wthnos am ddim ond dwy geniog. Mi fudd yn rbad gwln hhis. Ni chafodd y Cymrl1 rioed y fath fargen o'r graffwasg o'r blaun. Mae'r papur i hun yn werth dwy geniog agos, heb son am y peth sy arno to. Ddeyda i ddim chwaneg wrth- och chi y tro yma; mi gewch glwed oddi- wrtha i etc vn o fuan. RHEN Ffarmwr. Drwg genym fod en hen gyfaill wedi chwerwi mor aruthr wrthyrn. Dylasai goti > ein bod wedi son ami dro am gyhoedd; yi Amserau yn wythnosol, cyn iJ3o ef hysbysu ei fwriad i gyhoeddi newyddiadur. Ni ddarfu i ni erioed feddwl yn amgen nad eellwair yr oedd Yf hen wr pan soniai am y fath beth; ae yr ydyvn yn amheu hyny eto. Dichon i ni gymeryd gormod o hytdra afno wrth addaw i'n darllenwyr y byddai iddobarhau i "syf- euu" i'r "Mysere" fel o'r blaen ond yr oedd genym beth tehyg iawn i addewid, o dan ei IStw ef ei hun, yn SClil i ddywedyd felly. Gotieithiwn y byddwn yn ailuoj; i roddi rhyw gydnabod i'r hen wr atu ei lafur vn fUlin, Del genym hysbysu j'o hen gyfaill bod pobl Sir Ton wedi ddrro, ac yndachreu gweithio yo rymus gyda'r gofeb at y frenines, Pobl y siroedd ereill oeddynt barotaf i siarad, ond pob! Sir Foil sydd yn gweithio wedi'r evvbl. Hyderwn, wedi y gwelo hyn, y bydd yr" Hen Ffarnuvr" yu barod i aiw yn o! ei gynnygiad yn y pennill olaf o'i gan -C-OL.

ADDYSG. In the ruffled and angry hour; we view every appearance through a false medium." Syr,—Y mae lie i ofni fod llawer yn ein gwlad ninau yn edryeh ar y pwnc o addysg, yn ol darluniad y difynia4 hwn. Teimlant dros eu gwlad yn ngwyneb yr anfri a roddir iddi, ac yn rahoethder eu zel, gwrthodant yr addysg a gynnygir ideli, Ond arafer ychydig. Y mae ein gwlad—er mai "anwyl wlad. ein tadau, a bro ein genedigaetb," ydyw, ac er maint ein teirnlad tuag ati-eto rhaid addef ei bod mewn angen am addysg llawer gweli nag y mae yn ei gael. Diammeu genyf y cyduna pawb i ddyweyd yn unilais, mai hel- aethrwydd o wybodaeth yw y llwybr mwyaf priodol i rediad cyloeth, anrhydedd, a dylanw- ad ac mai dyma yr utiig fywyd sylweddol i lafur yr argraffwasg; ac y mae y diffyg o bono i'w ddarllen mewn llythyrenau breision yn nghwynion cyhoeddwyr llyfrau ein gwlad; ac nid wyf yn ammeu nad yw vn arafu cur- iadau calonau cyhoeddwyr yr Amserau, gyda gol wg ar lawer cyniiun o'u beiddo i lesoli eu gwlad. Ond pa beth a wnawn ? A gawn ni ganu clodydd ein gwlad yn mhoethder ein zel, nes i hyny, o dipyn i beth, fod yn gnul ei marw mewn anwybodaeth ? Neu, a gawn ni adael i ragluniaeth wneuthur fel y myno, ac i ninau fod yn gerrig o dan ei holwynion? Ystyried y genedl pa beth a wna, tra y mae addysg yn c-tel ei gynnyg iddi. + Barna rhai (ac ni weitli redant ond fel hyny) mai yr egivyddor ivirfoddol yw y llwybr goreu i gynnal ysgolion. Pob parch i'r egwyddor wirfoddol: y hi hefyd fyddai yr egwyddor oreu i gynnat y lly wodraeth wladol; ac felly arbedid miloedd o gostau y mae y lly wodraeth yn gorfod myned iddynt drwy y drefn bres. enol. Ond uid yw ein gwlad mewn sefyllfa I ag y gellir ymddiried i'r egwyddor wirfoddol I yn hyn. Felly hefyd y mae gyda golwg ar addysg. Y mae rhagfarn yr enwadau cref- yddol at eu gilvdd, eu zel dros uchafiaeth eu plaid eu hunain, ynghyd a'u gwendid yn y manau ag sydd yn sefyll mewn mwyaf o an- gen am addysg, yn ddigon o rwystrau ar ffordd yr egwyddor wirfoddol. Ac heblaw hyna, y mae ein gwlad fel y neidr fvddar, yn cau eu clustiau rhag gwrando ar unrhyw gynllun a gynnygiwyd iddi ar yr egwyddor wirfoddol. Aeth cynllun ardderchog Iedan GWYNEDD fel yr awel araf yn sio wrth fyned beibio,ac wedi hyny yn ymdoddi i lonyddwch Bernir hefyd mai gorthrwm fyddai gorfod- ogi y wlad i dalu freth at gynnal ysgolion, Os rhesymol yw ein gorfodi i dalu treth i gosbi dynion, er mwyn iawn-drefn cymdeifhas, llawer mwy rhesymol fyddai ein gorfodi i dalu treth i wellhau cyflwr cymdeithas. Ac os byddai raid i deuluoedd diblant dalu at ys- golion i blant eu cymydogion, y mae yn ddi- ammeu genyf y caent eu talu yn ol yn gan' cymaint, trwy y cyfoeth ychwanegol addygid i gvlch-rediad drwy addysg-yr hyfrydwch bwnw sydd i'w gael yn meusydd addysg— a'r tawelwch hwnw a deyrnasa trwy rym dy- lanwad addysg. Rbag i'm lly thy r chwyddo yn ormodoi, terfynaf gydag un sylw :Cyn- nygiaf fod i ni fel cenedl wneyd pob ymdrech yn ein galla i rwyddhau y ffordd er derbyn addysg ar yr ammodau y mae y liywodraetb yn ei gynnyg ini. J Derwydd.

SEN I DDOSPARTHWYR BI YMDRECH Mr. GOL.Gan na wnaetboch un sylw yn yr Amserau diweddaf o'r ychydig linellau a anfonais atocll dan y ffug-enw Penbwl, yr wyf yn ysgrifenu ychydig eto ar yr un test.un, obiegid ystyrir ef yn fater pwysig yn y lie hwn. Y sisial cyffredin yw, fod eich dos- parthwr yn y lie yma fel pe byddai yn ceisio mogi yr Amserau, am nad yw yn gwneyd yr ymdrech lleiaf er ei ledaeniad. Dvwedir bod egwvddorion y gwr yn gyfryw, fel nad oes ganddo archwaeth at ddarllen cyhoeddiadau Ymneillduol ac felly ni ellir dysgwyl iddo wneyd unrhyw ymegniad o'i blaid. Pe byddai genych ddosparthwr ymdrechgar, gwn y byddai yn hawdd cael o ddfg i bymtbeg ychwaneg o dderbynwyr yma; a byddent yn barod i dalu ymlaen am dano hefyd. Bydded hysbys i chwi nad oes ynof ddim casineb at eich dosparthwr ond addefaf fy mod yn elyn persTaith i'w ymddvgiad. Car- wn yn fawr pe gwnaech fwy o sylw o'r dosparthwyr yn gyffredinol, gan fod llawer o Iwyddiant pob cyhoeddiad yn dybynu ar eu ffvddlondeb hwy. Gwn am rai dosparthwyr yn euog o'r ymddygiad gwarthus o gadw yr arian wedi iddynt eu derbyn, yn lie eu talu yn brydlon i'r cyhoeddwyr: ond gobeithiaf bethau gwell am ddosparthwyr yr Amserau. Cefais fy mawr foddhau wrth weled y daw yr Amserau allan yn wythnosol, a chredwyf y bydd i'r cyfnewidiad gyfarfod a chymerad- wyaeth unfrvdoi y derbynwyr. H if oes a llwyddiant iddo, fw dymuniad didwyll Desunt Caetera. Yr ydym yn l'hwym o ddyweyd fod ein dos- parthwyr yn gyffredinol yn dra ffyddlon, ac nad yw y sen uchod yn perthynu iddynt mewn un modd. Am y man y cyfeirir ato, y mae gan ein gohebydd well mantais i farnu na 111. Oni allai efe wneyd y gyuiwyrias ei hun o dderbyn rhag daHon derbynwyr newj^dd P neu yute benodi gwr arali a fyddai yn flfyddion ?-GoL.

Y FFERMWR A'R MWYNWR. I Syr,—Darllenais waith yr fleii Ffarmwr, yn yr Amserau, o dro i dro, ac yr oeddwn I yn dealt yr hen wr yn bur dda; ond gwelais "waith atnbell i hurtyu penfeddal yn ei feio, am ei fod yn ysgrifenu yn anneallus. Mae'n wir nad yw yn sillebu yn iawn ond y mae I ei frawddegau yn rheolaidd, synwyrol, a chystrawenol. Ond ymddengys i mi, syr, nad ydyw pob ffarmwr mor ddysgedig a'r Hen Ffarmwr, oddiwrth yr ymddiddan a gymerodd le rhwng "Ffarmvvr" a Mwvnwr" wrth ddychwelyd o'r dref ryw noswaith. Gofynai y Ffarmwr.—Ydi John dy frawd yn yr vsgol o hyd ? Mwynwr.— Ydyw. Ff.—Mi mae o'n slaig go lew bellach, debcyni ? M.—Yr ydwyf yn meddwl ei fod yn deall gramadeg yn Bed dda. Ff,—Hy y y, chy yh, dydi gymadeg fawr o les yn v'n gwlad ni, chwaith. M.—Ydyw yn wir, er mwyn dysgu ysgrif- enu a siarad yn iawn. Pf -Ia, gysfenu a chastio cownts ydi y peth goreu i blant ddysgu yn y'n gwlad ni, v't F. bynag. jYI.- Y mue hyny yn bur fuddiol, ac y maentyn dysgu hyny yn y British School; ac yn dysgu sut i ysgrifenu a siarad yn ra- ni ad eg ol hefyd. Ff.—Hia, siwr. M.—\ mae y cyffredin yn enwi v person cyntaf am weitbred y trydydd, fel, "Mi ad- eiliadodd Edward Parry dv," Ff'— Do'n wir, mi gnath o'n dwt arw hefyd, mae o rwsut yn ffurm, yn dydio rwan ? Dyn mycanys arw ydi'r dyn, ond fod o ddim yn iach, druan. Mi nath ddrul faip glen arw i bobol y Pant a gwr y G-. Mi nath echel i'w drol, dos fawr ma, ag mi dor- odd hono ddoe chrefn. M. — Mae gramadeg yn dda iawn er mwyn gwybod rhagor rhwng enw cadarn ac enw gwan. f f—Hw, fe wn I y rhagor rhwng y ddan ene yn riol. Does ddim eisiau mynd i'r ys- gol i ddysgu uene, 'thbynag. Mi wyr pawb sy'n eu sens rag-or rhwn enw cry ag enw gwan. .M. W d, beth yw y rhagor ? Ff -Wel, daet ti yn meddwl am rwbeth mawr," cry." Mi wyr pawb mai enw cadarn ydi nene. Ag mi wyr pawb mai enw gwan ydi rw beth tebyg i fowion," pru cop- yn," a phru'r ganwyll," Mae hwna gidar gwana sv, mwn L Nos dawch. Llanhedeg. Y Fran Big-wen,

AT ELLIS PARRY, CADNANT. Syr,— Gan eich bod yn honi hoffder mewn ystyried y ddwy ochr," (ac felly yr wyf fin- nau hefyd,) a fyddwch chwi mor garedig a dyweyd i ni yr achos o'r pethau y crybwyll- asoch am dallvnt yn niwedd eich ysgrif, sef y "codi yn foreu a'r myned yn hwyr i gvsgu, ..I .}. J y cyflogau isel, bara'r dynion," &c. Yr ydwyf yn gwybod am rai ffermwyr yn Mon ac Arfon, ag sydd ymron a chael eu llethu gan feichiau trymion, ac yn gorfod gweithio yn galed eu hunain; ac er hyny bron yn rnethu clymu y ddeupen ynghyd. Rhaid talu y rhent, y trethi—y dreth eghvys hefyd a'r degvvm, os amgen try y cotiau duon yn llwydion a thvllog, &c. Gwir yw fod llawer o'r ffermwyr, fel fy hunan, na waeth genym pa un am hyny. Ond y mae genym wir achos i gwyno o herwydd y beichiau gor- thrwm a ddyoddefwn. Bywedwch i iii, da chwi, Mr. Parry, os nad dyna. yclyw yr achos o'r pethau y cwynwcb o'u herwydd ? Cymro 0 WAED coch cyfa.

Y DIWYGIAD AEGRAFFYDDOL SEISNIG. Testyn llawenydd i hub gtvladgarwr yw, fod Cycsjra yn deffro yn m b laid atitlysgiad ei chened!. Wedi i ystorom fawr y commissioners fyned heibio, a'u boll lafur drudfawr i bardduo ei nhodwedd, gael ei wrth-weithio gan enau y gwirionedd, nid oes un gorchwyl mwy angenrheidiol a thueddol i ymgy- meryd a sylw y genedl, na ffynnonell achlysurol y cyfan, sef ei haddysg'. Pan ystyrier sefyllfa y genedl yn ei chwi win gwladwriaethol, yn niwylliad y gwyddorion a'r cel- fyddydau, a helaethiad masnach, nid oes dim yn fwy amJwg na'i bod yn rhwymedig i fabwysiadu y Saes- oneg', fel un o brif elfenau addysg. Pa ragoriaeth bynag a berthyn i. a plsa mor ganmoladwy bynag yw ymdrechn am, Oes y byd i'r iaith (iynraeg," ni eHir gwadu nad yw y genedl yn ei choleddu, mewn ystyr wladyddol a clicifyddydol, drwy ddiffyg adnabyddiaeth Lelacthacb o'r iaith Saesoneg: ac nid yn unig hyny, eithr y mae y Saeson eu hunaiu yn goHed'.vyr am athrylith ddihafal, acy mac Clawdd Offa fel terfyn byd i'w dysgleirdeb. Credwyf fod y dyud ar wawrio pan y bydd y Cymry yn fwy cyff- redin ar uchelfanau y byd politiuairfd, jlenyddol, a moeso!. Pwy a wyr nad yw degau o fechgyn cwnm- oedd Gwalia wedi eu geni i eistedd ar ieinciau y senedd ac i lanw prif gittleiriaii dvsgeidiaeth ? Y mynydd mawr sydd gan y Cymro, druan, i'w oresgyn, cyn y gall ddangos ei dalent i'r hyd, yw y Saesoneg. Dyma faen prawf amynedd a dyfal- ddiwidrwydd yr ysgolor. Gall ei feistr, yo "ddi- drafferth, ddysgu i'w larv ymsymud gyda'r plyfun, ac arwain ei fys ar leri daearyddiaeth. Hawdd y gwel y morwr C'ymreig ddirgelion y cwympawd, drwy gyfrwng athrawes; ac nid yw rhifyddiaeth ond tegan i'w athrylith ond pan y daw at y Saes- oneg, y mae fel y dall yn ymbalfalu ar bared. Ni's gellir espotiio hyn yn well na thrwy resymu mai nid talent yw yr agoriad iddi, at; niai gwir ddyweu- odd Dr. Johnson, na feud agoriad." Cymysgfa anothronaidd yw. Babel yo ughylch un iiiith. Y mae yr ysgolor yn cae) ei olhvng fel i anialdir di- ffaith, Gwedi yr el drwy yr ad ivy,sef yr egwyddor,(?) ni's gwyr vri y byd pa ffordd i droedio. Gyferbyn, saif Webster, a Walker, a Iteid, a lluaws ereill, Ni's gall roi cam hPl) ofyn ac y mae yr holl fyneg- fysdd yn gwrth-fynegu eu gilydu. Nid oes un atli- roniaeth i gymedroli, amgen athroniaeth pawb ei ffordd ei hun. Y mae profiad wedi dysgu hyn oil i'r ysgolor. Edrvcha llawer o ysgolheigion ar anghysonderau y Saesoneg, wedi iddynt hwy eu haner orchfygu, fel c-ampau dintwed, yn lie fel melldilh argraffedig ar ffordd cynnydd gwybodaeth. Y mae yn draeui meddwi fod prif iaith y byd, ar gyfrif ei chynnyrch- ion, yu ddarostyngedig i'r fath anrhefn, a'i thrysor- au anmhrisiadwy yu gorwedd yn nghoffrau twyll- args affyddiaeth (iieterotypy). Dealled y darlienydd mai nid yr iaith a gondeniniwn, ond yr hyn a'i cyn- nrychiola ar y papur. Y mae rheswm yn dysgu na ddylai llythyren na gair gynnrychioli ond un'"sain. _ynE?t-ye?,iol i ond tin s a .? Eithr athroniaeth orgraff y Saesoneg yw cynnrych- ioli seiniau gwahanol fig arwyddion unrhywiol, iregis poor, door, blood, wood, zoology, zoophyte; a seiniau ip.irhyiviol ag arwyddion gwahanol, megis galleon, rheumatism, brew, do, move, shoe, manoeuvre, too, wooed, soup, through, rendevous, biilet-dotw nnn/ly, rule, true, bruise, two!! Beth pH dilynid yr un rheolau gyda chyfundraethau ereill? Byddai y byd yn Fabel eilwaitb. Y mae yr un plu drwy gyfan-