Yr Amserau

Parch i'r hwn y mae parch yn ddyledus. A R H E G I'R PAR C H. JOHN H U G H E S. Y i Y MAE Y CYFRISTEDDFOD WED! rtXDgRFI.VB AR FOU YR iNSilFG I'W KYFlwrSO MEWS TEA PARTY, 1:? :JI" .1-}. Yn HOPE HALL, HOPE STREET, Noa FAWRTH, Mawrth 3ydd, 1857. J i V'i ■ CADEIRYDT)—MB. THOMAS EVAS. Dfsgwyiir 7 Par-ih. HENRY REES Parch. DAVID KOSVLANIX Bala; Parch. ROGER EDWARDS, Wydd grog; Parch. THuMAS LEVI, Ystradgynlais; Parch RICHARD EDWARDS, Llangollen, yn nghyd ag Jamryw eraill, i anarch y cyfarfod. TE AR Y BWRDD fli O'ft GLOCH. >s i/ n( i • J Am hysbysrwydd pejlach, sylwer ar y PLACARDS. L" D. S.—T oohelvd siomedigaeth i gvfeillion ein PARCIIUS WEINIIJOQ, dymunir HYSBYSV y dcrKvnir Tans grifistdfttl hyd NOS IAU, 36iun cyfisol, can y caaglyddion oanlynol PALL MALL. Robert Roberts, 1-53, Field Street, Evertm, gan;u,-[ Huberts. eto. 1 I ■Wt! liam Jones, Prussia Street, Peter r.. Jones, Prussia Street. Miss Williams, 4, Union Street Edward Pulford, '33, Prussia Street. Robert Roberts, 12, Edmund Street. BEDFORD. David Morris, 94, Warwick Street.. John Griffith, 110, Buckingham Tornee. John Richards, IIJ, Alfred Street. Hugh Davies, Northumberland Street. William Gray Williams. 91> ill:! Street. ROSE PLACE. Edward Morris, 5. Fraser Street. '1 Robert Roberts, 152, Salirbury Street. •; s; Richard Williams, 78, Xe: t herifeld-road North. Richard Williams, 7S, < t i. BT:¡<I.J N'-JTON. James Edwards, 38, Great Mersey Street, Kfrkdale. David Thomas, 10, Virgil Street. David Williams. 108, Hornby Street. » MULBERRY. h" Thomas Evans, Mill Street, i" \-r ii Thomas Hughes, South Hunter Street. Robert John Lloyd 3, Sagnail Street. r David Parry, S, Paradise Street. ',0" John R. Jones, 80, Lord Street. •. i, Daniel P. Davies, 83, Stanhope Terrace. „ Elias Pierce, 8, Duke Street. WTNDSOB. John Scourfield,2, Phoenix Terrace, Windsor Street. 'I iiomaa Jones, Cheater Street. BIRKEXHBAD. Hugh Owen, Chester Street. t. ,1 Thomas Pritchard, 11, Clifton Crescent 7 i' 3F.ACOMBE. '( David Jones, 10, Brighton Street. Evan Thomas, lea. GAUSTON. I, John Davies, Allerton Farm. AR OL Y CYFLWYNIAD, (Presentation), CYHOEDDIR RITESTR O'R HOLL DANSGRIFWYR. j SAMUEL ROBERTS, Ysgrifenydd .DDOEDD Y NADOLIG NEGAr (Piano Fortes) Newyddion aw, san y Gwnenthurwyr mwyaf cymoradwy yn V, L BrisiacL yn arnrywio o e-3 i 50 Gini, y rhai a ddigost o fewn 50 milltir, ar ddetholiad neu ar- gan^oiiaetb. Cymerir hen Btano-fortes yn gyfnewid. Pob Cerddoriaeth o Safon, yn cynwys D'Alberts, a Cherdd- oriaeth Dawns enwog arall, am HAXFR Pais, a'r Llythyrdoll yn rhydd. Archiad ar Fane neu'r Llythyrdy iwgwneydyn daladwy W. H. DAVIES, PIANO-FORTE AND MUSIC WAREHOUSE' 2, STAFFORD ST.. LONDON* ROAD, LIVERPOOL, Gwarantir pob Offeryn a brvmr yn yr Ystorfa uchod a rewidir hwynt o fewn y 12 inig, os na byddaot yn gymer-I adwy. ")1' ¡ I CLOCKS, CLOCKS, WATCHES, WATCHES, 24, RENSHAW-STREET, LIVERPOOL. ABEAHAMSON (BROTHERS.) IT is It well known fact that for many years Inhabitants of Liverpool and neighbourhood were necessitated to pay large sums of money if tliey required to buy a Clock or Watch, and numerous of the Working Classes could not spare the money at once, they then bought by the week, vis, they paid weekly instalments, but the amount paid was nearly a fourth more than the Article was worth. ABRAHAMSON BROTHERS have adopted the system to sell a first rate Clock & Watch, at exceed- ingly low prices, and are proud of the patronage they have gained. All Clocks and Watches are warranted, and will be changed if not approved of. Mr. ABRAHAHSOX, Junr. has for many years been engaged by the most eminent Watch Mannfactnrers in the King- dom and wishes to draw the attention of the Puhiic to the Repairing of all kinds of Watches .<t Clocks, and is able, in coneequence of the eaormons luantity of Instruments, with all the lateat improvements, to do Repairs cheaper than any House in Liverpool, If you wish to be served well, come to ABRAHAMSON BROTHERS j, RENSHAW-STREET, LIVERPOOL. THE OLD ESTABLISHED BRUSH MANU- I FACTORY, 3.3, SOUTH JOHN STREET. W ALTER MORGAN, late T f JAMES MARSDEN, & SONS. All kinds of Door Mats. Cocoa Fibre Matting, Carriage Ruvs. Mansions, Hotels, & furnished on the most liberal terms. "YR AMSERAU." (THE TIMES.) ESTABLISHED IR43. WELSH NEWSPAPER, PUBLISHED EVERY WEDNESDAY, AT THE "Amserau Offlet," 11, ST. ANNE STREET, LIVERPOOL. THE Proprietors take the opportunity ofc?I!- Ting the attention of Advertise to tho above Journal as a means of ptiblicitv-cir-iilating as it does through the entire of the Principality and Liverpool; also in London' Manchester, and other Towns in Engiaad. The Proprietors f,c, proud in Jaying beforo the Public the present position of their Paper. Established iu the year 184.1, it has gone on steadily increasing till it ha« now reach- ed nearly treble the circulation of any paper in connection with North or South Wales, published in or out of the Prin- cipality, (see last Parliamentary Returns below), And the Proprietors pledge themselves that no trouble or expense shall be spared to make it still further deserving of that patronage and support which have long esished it as the ?t»tional Organ (ifwales. The following is extract from the last PARLIAMENT- ARY RETLRNS of Stamps issued to Newspapers circu- latingin WaJea for SIX MONTHS, ending 1st day of July, WELSH, ixtanran 125.SOO Cymro ( Gwrron Cymreig I. ENGLISH. Cambrian or General Adverti zer, 37,000 Carnarvon and Denbigh Herald -tl) non Monmouthshire Merlin ..»««.V* T.>IMKI Star o f (j went t4ncf) Price 2s. 2d, a Quarter, or 8s. *d. a Year; Payment in Ad- vance. Delivered from Office, or can lie had on Morning of Publication from Newsvendere in all parts of the town or Birkennead, ice. Aifvertisements charged reasonably. No Charge for Translating. All manner of PRIN-TIN G by Steam Power, in Weleb or English, done with neatness and despatch.

Y mae meithder ein hadroddiad Seneddol yn rhwymo i ymfoddloni ar ycbydig o ofod i wneyd ein sylwadau arfsrol yn y lie hwn ond y mae hyny i ia<-?? ? cael ?? wneyd i fyny ?an mai hys?vsiad cy!hdol Canghe!!yd? y i.?.,? nos Wener diweddaf /ydjda yu ddiau, yn fwy&f dyddorol gm ein holl ddar- llenwyr. Yr ydym yn anturio dweyd hoi/ ddarllen- wyr, oblegy(i nict oes un o norivuti Uiiu tt wuciu threthoedd y wlad. Mae y trethgast^lydd yn cyfarfod A phawb yn y deyrnas hon. Os nad yw yn ymaflyd yn ei bwrs, ac yn cymeryd ychydig bnnoedd yn flyn- yddol o hono, y mae yn cymeryd ryw gymaint o de, siwgr, coffi, kc„ pob un, ac o'r ddau yr oluf vn ddiau yw y mwyaf niweidiol yn y pen draw, er nad yw yn cael ei deimlo gymaint ar y pryd. Prif hynodwedd cyllideb ein cydwladwr, Syr Cornwall Lewis, yw gostyngiad y dreth ar incwm o 16c. i 9c. ar enillion dros 4*150 yn y flwyddyn, ac o lljc. i 5c. ar enillion o £ 100 i £ 150 yn y flwyddyn. Nid oes neb, wrth gwrs, a gwyna o herwydd gostyng- iad mewn trethi, ac nid yw, hwyrach, yn beth moes- gar iawn i feirniadu cyllideb sydd yn cvnwys rhodd mor wertlifawr a gostvngial yr income tax; ni byddai I hyny nemawr well nag edrvcli danedd ceffyl a gafwyd yn rhodd. Ar yr un pryd, y mae yn deg i ni ddweyd y caraspm ni weled yr egwyddor o drethiad union- gyrcho; yn cael 0i dal i fynu yn fwy eglur yn LY8- pjsiad Canghellvdd y Dr}"ilorfa, ¡¡,'r gweithrediad yn ei gynllan. Yr oedd y dreth ar de a siwgr i ddisgyn yn lied isel y flwyddyn hon ar livnyddoedd dilynol, yr hyn fuasai yn fendith armhraethol i'r wlad vn gvffredinol. Ond y mae Canghellydd y Drysorfa wedi arafu y diagyniad hwnw. Mae hyn d i peri anesmwythder mawr yn mysg y masnachwyr te. Cynhaliwyd oyfarfod cyhoeddus yn Llundain ddydd Llun diweddaf ar yr achos. Gwrthdysrid yn egniol iawn yn erbyn cadw un rhan o dreth y rhyM ar de gao y byddai hyny yn dra niweidiol i fasnach, ac yn I donad amod Vr wlad. Ond wedi y cyfan prin y gwyddom pa beth yn amgen a ailasai Syr C. Lewis oi wneyd. Nid yn fynych y eeir gweinyddiacth yn ddigoo hunanymwadoi i aberthu ei swyddau yn hytr. ach na dwyn yn mlaen gyUièdl nad yw yn holloi wrth eu bodd hwy, os bydd yn gymeradwy gan y wlad. Yr oedd y wlad wedi deffro o ddifrif yn erbyn y dreth ar incwixi, ac os na fuasai gweinyddiaeth Ar- glwydd Palmerston wedi ymostwng i ddileu 11 9c y rhyfel," nid oes nemiwr o amheuaeth nad svrthio a fuasai yn aberth i gyffro y bob!; gresyn na ddeallai y wlad y cysylltiad anatodol sydd rhwng y trethoedd a'r treuliadan, ac na ddangosent mai gwell fyddai ganddynt lai o doll ar de a siwgwr na nifer ychwan- egol o filwyr a chostau eraill anferthol mewn cysyllt- iad a'r fyddin a'r llynges. Nid oes ond trethiad uniongyrchol a ddwg y wlad i doimlo byn i bwrpas, ac i ddatgan ei lief yn groew ac uchel ar y mater. Y mae Arglwydd Clarendon wedi cyhoeddi peth o'r ohebiaeth yn achos Naples, at yr hwn y cawn alw sylw yn ein rhifyn nesaf. Mae yn dda genym ddeall oddiwrth sylw a wnaed gan ei Arglwyddiaeth yn Nhy yr Arglwyddi neithiwr fod pob tebygolrwydd y bydd i'r ymdrafodaeth sydd yn cael ei ddwyn yn mlaen yn awr yn Paris yn achos Persia fod yn llwyddianus. Y mae mwy a wnelo y cyffro yn erbyn y dreth ar inewm, ac anmhoblog- rwydd y rhyfel Persiaidd yn y wlad hon a'r mater nag hwyrach a feddyliem. Mae araeth Ymerawdwr y Ffrancod ddydd Llun diweddaf, ar agoriad ei Senedd yn ddiau yn ysgrif mwy hyawdl ac addysgiadol na'r araeth frenhinol ddiweddar a glywsom ni yn ein Senedd. Y mae yr Ymerawdwr yn dechreu trwy gyfeirio at gysylltiadau Tramor, a dywed fod prif alluoedd Ewrop yn awr yn gyfeillgar a'u gilydd. Dywed fod yr amser wedi dyfod i ddwyn allan adnoddau Ffiainc, a rhydd hys- bysrwydd am sefyllfa lwyddianus y wlad, gweitbrediad y trethoedd, a'r gostyngiad yn myddin v wlad. Nid yw yn cyfeirio ond yn brin at y Uifogydd ofnadwy di- weddar. Dywed y cymerir alltudion o leithdiroedd Cayane, ond yr ydys yn deall y danfonir hwynt i le Hawn mor afiachus yn Algeria neu ryw le arall. Mae y pwnc o uniad y Tywysogaethau Danubiaidd yn tynu sylw mawr. Mae y bobl eu hunain, a Rwsia a Ffrainc o blaid v cyfryw uniad, ond y mae Lloegr yn erbyn, gan dybied y byddai y Dalaeth newydd yn ormodol o dan ddylanwad Rwsia ni debygem.

ADDYSG Y LLYWODRAETH. I Y MAE yn debyg y bydd cynhwrf adnewyddol yn fuan ar y pwnc hwn a cban ei fod yn bwnc ag d yn bwysip i ni fel cenedl mewn llawer ys dichon y hyddai yn bnrion i ni ymholi ychydig paham y dylem wrthod, neu dderbyn. cvmhorth y Uywodraeth at hyn. Yn y llythyr presenol, yr ydym yn gofyn i'r darllenydcl ystyried yn bwyllog pa heth yw gwirioncdd" ar y pwnc a cheisiwn osod ger ei fron mewn rhifyn dyfodol yr amgylehlqdtitt ne, Ildtiol hyny yn ein hanes fel cenedl ag sydd naill ai yn ein hannog i dderbyn, neu i wrthod arian y cyhoedd at addysg. Ond y gofyniad y waith hon ydvNv-A oes hawl gan y Lbjxcodraeth Tl ladol, dan unrhyw amgylchiadau, i (jyfranu oi thrysormi i gynal addysg ? Efallai y goddefir i ni ddv- d, na ddarllenasom ac na chlywsom erioed resymau boddhaol i'n per- swadio fod yr -wyddor o dderbyn cvmhorth arianol y Llywodraeth tuag at gyfranu addysg i'r deiliaid, yn un ddrwg o angenrheidrwydd. Bodd- lawn iawn ydym i gydnabod fod addysgu "y bob)," fel y'i gelwir, yn beth tu allan i gylch hawliau unrhyw lywodraeth; ond, atolwg, onid allwn ddywedyd fod pob peth arall tu allan i gylch hawliau y Llywodraeth? Onid yw hawliau pob ilywodraath yn sylfaenedig ar amgylchiadau? Ac onid peth hollol amgylchiadol neu ddamweiniol yw llywodraeth ei hun ? Fe ddywedir wrthym gan y rhai a wrthwynebant dderbyn cymhorth arianol v Llywodraeth at addysgiaetb, inai unig ddyben llywodraeth ydyw dyogelu iSrddiannau a bywydau ac os hyn yw ci dyben, meddant, hyn ywei dyledswydd. Mewn atebiad iddynt, gallwn ninau ofyn. Pa fodd y daeth dyogelu bywydau a meddiannau yn ddyledswydd ar y Llywodraeth ? A filasai angen am dani i gyflawni hyu pe buasai pob aelod o r wladwriaeth ynsier o gyflawni vr hyn sydd uniawn a chywir ? Tybiwn fod Adda wedi parhau yn ei sefyllfa wreiddiol: a fuasai angen llywodraeth wladol i ofalu am ddyledswyddau plant dynion ? A oes angen y cyfryw beth yn nef y nef yn awr, lie y mae pawb wedi eu cryn- hoi i Grist, fel y mae yn annichonadwy iddynt ewyllysio pe^bu ? Cyn i'n rhieni syrthio, yr ydym yn cael fod eu llywodraeth daearol eu hunain, wedi ei adael yn hollol yn eu dwylaw eu hunain ond mor fuan ago yr ufuddhasant i orchymyn y Xef, were y Jehofa anfeidrol yn anfon ei angel a chleddyf tanllyd i ddiogelu rhagddynt yr hyn yr oedd ganddynt hwy sllu i ymgadw rhagddynt o'r blaen. Amlwg iawn ydyw, gan hyny, debygem ni, mai amgylchiadau sydd wedi gosod y dvled- swyddau hyn ar lywodraeth wladol; o ganlyniad, os gellir dangos tod rhyw bethau yn hanes gwlad ag sydd yn railwrio yn erbyn ei ffyniant cym- deithasol. ac yn tueddu yn umon-gyrchol i ddad- wneyd ei chytansoddiad, y mae yn ymddangos yn dra eglur i'n meddwl ni, mai dylctlswydrl y llyw- odraeth yw chwilio i mewn i'r petbaii hyn ac os na bydd trwy hyny yn cyffwrdd a rhvddid corft v J deiliaid, eu dyledswydd arbenig yw eu hadgy- weirio. Y mae yn wir fod gan bob dyn, fel person unigol, bawl i wnoyd fel y myno ag ef ei hun, ac ai eiddo ei hun ond v mae yn ofynol i'r cyfryw gofio fod personau eraifl heblaw ef mewn bod, a bod gan bob un o'r rhai hyny hawliau per- sonol hefvd. Yn awr, ni a dybiwD fod dau ddyn yn cvdgytarfod mewn heol, ac un yn cerdded yu umonsyth yn erbyn y H&n, gan ei daraw ? I i  1. 1\0. r1,1"11 CTcrbyd ^c^efn yn teitbio vr un iffordd ac vn 0 cydgyfarfod: y naill r llall" o'i gyned.Ydlon vn 7 at §ano' Y Uwybr; a' r canlvniad vdvw i'r ceffvIau redeg i'w ?lydd a chael eu hanatu.???y& e???7 Iivio, a'r rhai oedd oddimewn gyfarfod â marw- olaeth anamserol, ond y ddau yrwr yn cael eu dal, nc yn cael eu crogi Onid oedd hawliau persouol pob un o'r rhai yna yn ogymaint a'u gilydd ? Onid oes hawl bersonol gan fy nghyfaill i gerdded yn chwym yn fy erbyn ? Onid oes hawl bersonol gan bob dyn i yru ar ga,z,-o! yr heol ? Gwir iawn eithr y gwirinnedd ydyw, fod yn rhaid i hawliau gael eu cyfartalu cyn y geliir sict-hau dedwyddweh cymdeithas. Rhaid ir gyriedydd ogwyddo ar y lLuv chwith pan genfydd un arall yn dyfod i'w g-yfarfod: rhaid i'm cyfaill fy mhasio o'r ochr chwitn os bydd yr achos yn gofyn. Dr" vgau Ltil- genrbeidiol yw llywodraethau gwladol. Drygau aQn6U yw ein carcharauan heddgeidwaid -eem in bamwyr a'n deddfwy1' Gorfodir ni i dalu vn ddrud am eu cyna)iaeth a mvnych y cwvnir vnd.,?n?j y be?Hau 0 d1'8thi ydd ymron a flwletbhu lh1° mws mawr Ond n llethlt l!llaws mawr. Ond a allem ni wneyd heb ddvnt'' nur^ o y.Pwnc* 1 t. r tir hwn v credwn ni y dylai y ddadl r priodoldeb 0 dderbyn eymhorth ar?:; 1-,Iywo(ir?eth at addvsg gael ci ddwvn Y mae pawb yn foddlawn i gydnabod ? awr ?oci pobIo?tL anwyhodus yn wir berygJu i> wlad wnaeth, ac yn rhwym 01 chadw?wnt?od tnruemdygna pharhaus. Y mae v?-?oXh' ar wlad yn gyff.Wm hefyd. yn credu mai ? oV arwydd?n ?.yaf e?ithiol? atal trc?u ddyogeiu bywyJau ameddianau vdyw Iledaenu addysg ddayn,nh!ithytngoiion. ?nd beth os I na bydd rhieni plant yn gofalu am eu ha.ddysg, neu yn wir, os lvvadant analluog 0 wneyd hynv, pa jeth yw dyledswydd y Llywodraeth Ai eu gadael feUv ? Ai edrych arnynr yn treugu o eis laugwybodaeth Er eill bod yn ctal dros hawl y bobl" i gaelllais yn newisiacl eu llywiaw.lwvv eto, mynrumiwn yn ddiysgog nad yw golygiadau isel neu gyfeiliornus y bohl hyny 'ar bynciau gwladol neu gymdeithasol, i fod yn rheol i weith- rediadau y llywodraethwyr. Y mae yn rhaid iddynt hwy amcanu at ddwyn oddiamgylch y lies cytlredinol-ueu, y daioni penaf. Ac os bydd y ddyledswydd hon yn gofyn iddynt gyrneryd mewn 11 aw addysgu y genedl sydd yn cvfodi, bydded iddynt wneyd hyny, a chofied y rhieni i wrido a chywilyddio am eu hesgeulusdra pefihadurus. Heblaw fod rhieni yn fynych yn aualluog i roddi addysg dda i'w plant, y mae lluaws mawr hefyd yn hollol annghynlvvys i gvfrana un math o addysg iddynt. Ac ar y dybiaeth fod addysg yn elfen hanfodol i lwyddiant gwladwriaetho], yr ydym yn tybied y gall amgylchiadau gyfodi ag a'i gwna yn ddyledswydd ar y Llywodraeth ymgy- merydar gorchwyl. Os a y rhieni i daeru dros eu cydwybodolrwydd i ymwrthod a phob cynorth wy felly, na wrandawer amynt, ond yn unig ar yr amod eu bod yn myned ynghyd a'u gwaith en hunain. Nid oes hawl gan un dyn i fod yn gyd- wybodol yn dwyn i fyny ei blentyn mewn anwy- bodaeth canys y mae effeithiau yr anwyoodaeth hono yn cyrhaedd yn mhellach na'r aelwyd gartref, a chan hyny, y mae yn ofynol i'r tad fod yn ys tyriol o hyny. Gall y ffarmwr gadw yr ych per yglus yn ei faes gartref wrtho ei hun, heb i'r anifel niweidio neb; ond os bydd i'r anifel gornio rhywun, y niaii y perchenog yn dyfod yn agored i gosp am adael anifel ag y gwyddai ef oedd yn beryglus, yn rhydd i wneuthur niwaid. Byddai yn orchwyl hawdd profi fod poblogaeth addysgedig yn llesau gwlad mewn gwirionedd; dan ddylan- wad addysg deuai sefydliadau y wlad yn fwy di- ysgog deuai hefyd yn fwy cyfoethog, gan mai dynion addysgedig sydd bob amser yn gwneyd darganfyddiadau pwysig mewn gwybodaetb, y rhai sydd yn effeithio yn ddaionus ar gelfyddydau a masnach y wlad, ac felly yn cynyrchu mwy o waith arian. Am hyny, os na fydd i'r rhieni ofalu am addysg briodol i'w plant, tra y mae hyny mor dra phwysig, onid ydyw yn anrhydeddus yn y llywodraeth wladol ymaflyd yny gwaith ? Cof- ler mai dadleu haw) y Llywodraeth yr ydym ar y tir na byddo y rhieni yn cyflawni eu rhan. Hefya, os oes hawl gan lywiawdwyr gwladol i ymaflyd yn awenau addysgiaeth wladol, ar yr amod na bydd y bobl" yn gwneyd eu rhan, onid ydyw hefyd yn gyfreithlon i'r llywodraeth hono gyfranu, ac i'r rhiemi dderbyn, cynorthwy arianol at gyf- ranu addysg briodol i'r oes sydd yn codi ? Hyny yw, os bydd y bobl yn dewis hyny. Fe welir nad ydym yn dadleu dros ddim yn y sylwadau blaenorol ond egwyddor noetk y peth; ac ofallai y goddefir i ni ddywedyd, ein bod yn golygu y deil yr egwyddoi y prawf yn dda. Y mae yn llawen- ydd i ni allu dyfynu y sylwadau canlynol o eiddo y Parch. Lewis Edwards o'r Balá Nis gallwn weled fod derbyn cynorthwy y llywodraeth mewn evsylltiad a dysgeidiaeth cyffredinol, yn taraw yn y radd Jleiaf yn erbyn egwyddorion Ymneilldu- aeth. Nid oes mwy o berthynas rhwng y ,mater hwn ag Ymneillduaetli, nag sydd rhwng deddf y tlodion ag Ymneillduaeth. Ni chlywsom fod neb yn cynghori dynion i beidio derbyn cymhorth plwyfol am eu bod yn Annibynwyr, yn Fedydd- wyr, neu yn Fethodistiaid; a byddai yn llawn mor afresymol eu cynghori oblegid eu crefydd i beidio derbyn addysg o ddwylaw y Llywodraeth. Y mae rhai o'r ysgrifenwyr enwocaf yn yr oes wedi dweyd mai gwell fuasai i gynaliaeth y tlodion ymddibynu yn hollol ar roddion gwirfoddol, ac nid pell ydym oddiwrth feddwl yr un peth. Ond nid yw cysondeb mewn un modd yn rhwymo yr ysgrifenwyr hyn, i gollfarnu y tlodion sydd yn derbyn cynorthwy plwyfol, nac yn eu rhwystro i weithredu eu hunain, os dewisant, o blaid union- deb a thrugaredd yn ngweinyddiad y ddeddf yn yr undebau lie y maent yn preswylio. YngyfFelyb ar y mater hwn, ac oddiar ystyriaethau cyffelyb, cynghorwn y Cymry i beidio gadael eu hysgolion i fyned dan awdurdod y llywodraeth wladol. Ond nid ydym yn rhoddi y cynghor hwn iddynt fel Ymneillduwyr, nacynherwyddeu hymneilliluaeth, eithr fel gwladwyr, ac er mwyn rhyddid gwladol ac ni theimlem ein bod yn euog o unannghyson- deb pe anogem rieni i anfon eu plant i ysgolion y llywodraeth, yn hytrach na'u gadael yn amddi- faid o fanteision addysg. Ni fyddent wrth hyny yn gwadu eu crefydd, nac yn aberthu yr un o'u hegwyddorion." Nid oes genym cfod, na medr efallai, i gynyg atebion i'r holl amryfath wrth(ldadleuon a ddygir yn mlaen gan ddynion penigamp yn erbyn addysg y Llywodraeth, neu dderbyn ei chynorthwy nrian- ol at addysgu. Yn unig ni a ddyfynwn gwpl o linellau o waith ysgrifenydd medrus, anadnabydd- us i ni o ran ei enw, yr hwn a gyfansoddodd erthygl ar y pwnc, ac a'i cyhoeddodd yn y Traethodydd am y flwyddyn 1849. Nid oes gan y Llywodr- aeth hawl (medd ete) iymyraeth ag addysg, ac am hyny ni ddylai wneyd. Nid oes ganddi gymhwys- der, ac am hyuy /ti? gall wneyd, heb wneuthur drwg. Os dylai ymyraeth ag addysg un dosbarth o'r dciHaid, dylai ofalu am addysg ?o& dosbarth, gan fod yr un berthynas rhyugddi a'r cyfan." (t.d. 110). Yr ydym yn ymhyfhau i dyhied fod yr ymreFiymiad hwn yn seiliedig argamolygiadhollol mewn perthynas i'r hyn sydd yn cyfansoddi hawl llywodraeth i ymyraeth, fel yr ydym eisocs wedi dangos. Gallem ninau ddyweclyd gyda'r un pri- odoldeb, nad oes gan yr un llywodraeth hawl i ymyraeth a moesau un dosbarth o ddynion, ac am hyny nis gall wneyd. Nid oes ynddi gym hwysder i osod ei hun yn safon i'whymddygiadau, ac am hyny ni ddylai wneyd; os dylai y llywodr. aeth ymyraeth a moesau un dosbarth, dylai ar yr un tir ymyraeth a gofalu am foesau pob dosbarth o'i deiliaid. A ystyrid ymresymu fel yna yn deg? Yr ydym yn caniatau nad oes rhyw hawl wreidd- iol (os priodol yr ansoddair) gan y llywodraeth i ymyraeth ag addysg un dosbarth o'i deiliaid ond y mae ganddi hawl i ymyraeth a'u hanwybodaeth, os bydd ffrwythau drwg hwnw yn ei niweidio, fel y mae yn gwneuthur mewn gwirionedd. Y mae yn canlyn drachefn, os na wna y deiliaid eu hun- ain eu dyledswydd i wellay drwg, mai dyledswydd y llywiawdwyr ydyw ceisio ei atal drwy drefnu moddion a chyfleusderau addysg, neu gynhyrfu y bobl drwy gynyg eu cynorthwyo-canys oni addefwn oil, prevention is better than cure. Nid yw yn dwyn perthynas yn y byd ag egwyddor y peth, pa un a ydyw cymhwysder y llywodraeth i addysgu gymaint a chymhwysder y rhieni eu hun- ain, ai peidio; eithr boed ei chymhwysder mor leied ag y bo, y mae yn sicr o fod yn rhagori yn mhell ar esgeulusdra y rhieni. Cofler mai son am y peth fel expedient yr ydym. Ac os ceir fod pob dosbarth o'r wlad yn esgeuluso hyn, onid canmol- adwy fyddai gwaith y Llywodraeth yn eu haddysgu oll Eithr os bydd un dosbarth neillduol yn gofalu am addysg eu plant, y maent drwy hyny yn symud y baich oddiar ysgwyddau y Llywodr- aeth; ac ar yr un pryd. onid ydyw yn deg a rhesymol i'r dosbarth hwnw naill ai cwympo i mewn a threfn y Llywodraeth i gyfranu addysg. gan dalu eu dogn tuagat hyny ? neu os byddant yn dewis addysgu eu plant ar eu traul eu hunain, gwnant feIly; ond y mae yr un mor gyfiawn idd- ynt dalu eu cyfran at drethau addysg cyffredinol, a pho b'ai eu plant yn derbyn ei manteision. Os oes angen am heddgeidwaid mewn gwlad i sicr- hau yr beddweli a'r tangnefedd a'r ymddygiadau gweddaidd hyny ag sydd anhebgorol i ddedwydd- wch cymdeithas, ouid yw y dyn na dderbyniodd un lies union-gvrchol oddiwrthynt dan gymaint o raid i gyfranu i'w cynal a'r rhai a dderbyniasant les union-gyrchol oddiwrthynt.

■ » NEWYDDION CYMREIG. I GOGLEDD. -I LLANGOLLEN.-Nos Lun, y 9fed o'r mis hwn, yn nghapel y Wesleyaid cynaliwyd eyngherdd, gan y Cor Wesleyaidd, dan lywyddiaeth Ilr. John Pugh. Cy- mcrwýd y gadair gan y Parch. J. Prichard, (B) lie anerchwyd y cyfarfod gan y Parch. E. Evans, (A), y Parch. R. James, (W), Mri. E. Price, J. Parry, Cap- tam (; n oo""ùtJ), q nban Mri. Edward Rowland, a Thomas Jones, mewn prydyddiact! Canai y cor yn odidog rhwng y gwahanolddarlithiau. Yr oedd y capel yu orlawn o bobl o bob enwad, ac yr oedd y cynyrch i fyned i dalu am y gas fittings, &c., i'r capel, yr hwn nid oedd yn cael ei oleuo a gas hyd y mis hwn, er fod gas works yn y dref er's llawer blwyddyn bellach. Y mae capel v Bedyddwyr hvd yn hyn hebddo hefyd. LLANGOLLEN.—Nos Fawrth, y lOfed, traddododd y Parch. S. Roberts, Llanbrynmair, ei bregeth nodedig ar "Ffydd Rahab y butain," yn nghapel yr Aunibyn- wyr. 0 herwydd mai dyma ei ymweliad olaf a'r dref cyn ymfudo i America, yr oodcl y eapol yn dm Ihwn, a'r gwrandawiad yn hynod astud. Yn wir oedfa lewyrchus a bendithiol ydoedd. CYNVIID ADEHADU IXONGAU YN NGHONWV.—RHY- feddol mor dueddol yw plant i brophwydo, ac nid anfynjeh y clywir rbyw raiyn darogan drygau d) f"dol • idiwrth anturiaethau presenol. Pan oedd cledr- ffordd Caerlleon a Chaergybi yn cael ei gwneutliur, gymaint o gau brophwydi oedd yn adrodd eu dyoh- ymygion am y cahlyniadau, y byddai masnach y tretydd yr oeddynt' yu InYLed trwyddynt welli ei dyfetha, ac na byddai dim g\vertli ae geffylau, ac na byddai dim gwaith i'r sciii llongau; ond trwsio I tipyn ar rhyw hen gyehod tua'r Ian: ond gwell fyddai i'r cyfryw brophwydi goclio yr hyn a ddywed yr ysgrythyr am danynt, y riiai nis gwyddant both a fydd yforu." Pa bryd y gwelwyd inarchual ein trefydd yn fwy biodeuog, a'n meirch mor uchel eu prisiau, a pha bryd y gwelwyd cymaint o longau heirdd a lluniaidd yn cael en hadeiladu ac yn dwyn cymaint o clw i'w perchenogion ? Ychydig o flvn- yddau yn cl nid oedd ond un Pen Saer Llougau (Ship Builder) yn NjjhoHwy, on.l yn bresenol y mae tn, ac amryw 0 weithwyr danynt, sef Mri. Richard Ihomaa, L. Kobtrts, a J. Roberts, ac y mae y triwedi bwrw llestr hardd bob un i'r dwfr er's ychydig ddydd- iau yn oi, ac wedi rhoddi boddlonrwydd mawr 1 w perchenogion, Adeiladwyd un arall uwchlaw Conwy ar yr un pryd. Y mae eto dair neu hedair o leilif 0 longau cvmhedrol o faintioli i gael eu hadeiladu allan 0 law yn yr uu porthladd. Fel yr wyf yn cwbl gredu, os peru y gwaith o adeiladu llongau i fyned yn mlaen ar gynydd, fel y mao ) n ymddangos yn bres- enol yn debyg o fod, y gall seiri llongau ein tref a'n cymydogaeth gael hywoliaeth dda, a gwneyd eu teuluoedd yn ddedwydd a chysurus, ond iddynt ofalu am gadw agoriad eu geneuau yn y man y dylent fod, ac na byddo iddynt wario eu harian am yr hyn nid yw fara, na'u Ilafur am yr hyn nid yw yn digoni.—E. An R. RHIW'R SPARDYN GER DOLGELLAU.—Ardal yw hon o fewn tair milldir neu bedair o Ddolgellau, ardal fynyddig wrth droed Bwlch Aerddwy. Y mae yma achos crefyddol, a chapel bach deptlus gan y Trefn- yddion Calfinaidd er ys llawer blwyddyn, ac un arall gan yr Annibynwyr er ys ychydig, a Ilawer o ddaioni wedi ei wneuthur yma o dro i dro gyda'r Ysgbl Sab- bathol, a phregethu yr efengyl. Ac y mae yma er's ychydig ysgol ddyddiol yn cael ei chadw gan Cad. G. Roberts, Abermaw. Ond ychydig os dim oedd yn cael ei wneyd yno, mewn dull o gychwyn ieuenctyd yr ardal mewn llenyddiaeth, ac i gydfyned a'r oes sydd yn codi-er eu bod am y mynydd ag enwogion Dinas Mawddwy, Aberllefeni, Corus &c., er eu bod a dim ond bryn bychan rhyngddynt a "Beirdd a Llenorion campus y Brithdir,yr oeddynt hwy wedi eu gadael megis heb lygaid yn tosturio wrtbynt-na meddwl fod neb enwog i godi mewn dim o ardal Rhiw'r Spardyn-ond yn ddiweddar, y mae 0 bymtheg i ugain neu well o lanciau a'lodesi y gymydogaeth yn ymgasglu un waith yn yr wythnos, i'r capel, ,i gael eu hyfforddi mewn Gramadcg Cymraeg, darlien ag ysgrifenu, &c., gan Mr. Ellis Edwards, Penybryn. Ac ymddengys mai nid ychydig yw ffrwyth U, lafur gyda hwynt; ac er mwyn i'r cyhoedd gael gweled eu llwyddiaat, cynaliwydd cyfarfod nos Fawrth diwedd- af yn y drcfn ganlynol: —I ddeehreu, canodd c6r bach Rhiw'r Spardyn y don ',Liston "-cor bach o ran rbifedi, ond nid felly mewn galln-yna etholwyd Mr. H. Roberts, Gwanas, i lywyddu y oyfarfod, yr hwn a agorodd y cyfarfod mewn araeth fer ar addysg a'r ymdrech sydd yn y wlad yn y dyddiaa presenol 0 blaid addysg, yna galwyd ar Hugh Pugh, Ty'n y Clawdd, i ddarllon penillion ar Addysg, yn ganlynol galwyd ar ysgolheigion gramadegol Mr. Ellis Ed. wards, i'w harholi ganddo mewn Gramadeg, ar ol cael gwybodaeth ganddynt a oedd gan bob un lechen a phwyntil, gofynodd iddynt, am y lleyddon Gymraeg -ei rhif, &c., yna sillebu, yna gwahanol ranau ymadrodd, eu rhif, eu henwau, a'u dyben, &c., ond y rhan mwyafpwysig a dyddorol eedd yr ysgrifenu-yr oedd yr athraw yn dweyd brawddeg ar goedd, yna yr ysgolheigion yn ei hysgrifenu ar eu llechi, a dyfod a hwy i'w barnu i'r athraw a Mr. R. O. Rees, Dolgellau. Y frawddeg gyntaf oedd, "Pobl Cymru heb fedru iaith y|Cymry," yr ail oedd, Gwyr y Gwvr am eu gwyrni," a'r drydedd, "Hwy a aethant i aberthu i Dagon eu duw." Yr oeddym wrth eu gweled a'u clywed yn barod iawn i ganmol y cynllun, a barnem y bydd llanfliauja llancesau Rhyw'r Spardyn ar amgylch- oedd yn ysgrifenwyr enwog heb eu hail, ond iddynt benderfynu dal ati. Y neb a ragorodd oedd, Margaret Jones, a Gwen Jones, Ty'ntwll. Cawsant bob un lyfr 6s. Yn nesaf cystadleuaeth mewn darllen, loan 9. o'r 21 hyd 39 adnodau, chwech yn ymgeisio. Beirniaid R. O. Rees, Dolgellau, all. Jones, asiedydd. Y goraf oedd Gwen Jones, Ty'ntwll-gwobr llyfr 6s. Yna dadl Yr hen Lane a'r Penteulu," alien o'r "Cronicl," gan Mri. Pugh, Helygog, a John Ellis, Braich y Ceunant, yr oedd yr Hen Lane a'r Penteulu yn dadleu yn dda, ond ildiold yr Hen Lane ar y tir i'r Penteulu addef mai y dydd 80 nid y nos oedd yr amser mwyaf priodol i chwilio am wraig, cydnabydd- odd y Penteulu hyny, ae ymadawsant yn gyfeillion. Yna cystadleuaeth ar ddarllen, "Penillion i'r meddw- yn," allan o "Loflion o faes Boas," yr un Beirniaid —chwech o ymgeiswyr, y goraf oedd John Ellis, Pen- ybryn, gwobr llyfr Od. Yna canodd cor y Brithdir, Bendithion yr Hwn," ag Humphrey Jones, "Marw- nad Fy Ewythr Thomas allan o "Aelwyd Fy Ewythr Robert," yna anerchodd R. O. Rees, y gynulleidfa ar natur a dyben y fath gyfarfodydd, ac anogodd ardal Rhiw'r Spardyn i ymwroli a meddwl a llunio cyfarfod cySelyb eto yn fuan. Yna ymadawyd a phawb yn edrych wedi eu boddhau yn fawr.—D. J. .11, I. iMJi DEHEUDIR. I LLANSADWRN.—Eluseni'r Tlawd.—Dydd Mercher, Chwefror lleg, anrhegwyd tlodisn y plwyf aphed- air tunell o lo, gan y dyngarwr haelionus, Mr. J. Isaac, Cwmbran, Llansadwin, swydd Gaerfyrddin. Da fyddai i foneddigion ein gwlad yn gvffredinol ddilyn yr esiampl deilwng a chanmoladwy hon.- Iorwerth. LLANE LLr. -Darlitli.- Nos Wener, v C),e(I cyfisol, traddodwyd darlith gampus ar y Milflwyddiant, yn nghapel Sion, Llanelli, gan y Parch. J. R. Morgan (Lleurwg), i gynulleidfa luosog. Sylwodd ar y cyf nod dedwydd hwnw yn ei ragargoelion, y pethau gymerant le ynddo, a'u dylanwad daionns. Olrhein iodd y gwahanol farnau yn nghylcii si barhad, ttc., i'r inanylrwydd mwyaf. Yr oedd y ddarlith hon yn llawn o'r darluniadol a'r barddonol; yn wir, mae pob darlith o'r eiddo yn gorlifo o farddoniaeth. Medr Mr. Morgan daflu ei enaid i'w bwne, ac folly daflu ei bwnc i eneidiau ei wrandawyr. Llwyddodd i wneyd hyny yn iieillduol yn y ddarlith hon. Dyben pen- odol y darlithydd cymwynasgar wrth ilraddodi y ddarlith hon oedd, casglu swm o arian er cynorthwyo John Morgan a Joseph Owen, dau ddyn tlawd afiach, i fyned dan ddwjlaw rneddyg er ymdrechu am iachad. Casglwvd £ lf!, a chawsant bawb ci £f). Teilynga Mr. Morgan ddiolchgarwch calon am ei garedig rwfdd.-I). B. LLANARTII, CEREDIGION.—Traddodwyd darlith hy- awdl a medrus gan y Parch. Thomas Jones, Trelorris, yn Penycae, nos Lun yr 2fed cyfisol. Cymerwyd y gadair gan y Parch. E. T. Evans, Curad, yr hwn a gyflwynodd y darlithiwr i sylw y gynulleidfa luosog, mewn anerchiad tarawiadol a meistndaidd. Yr oedd yn bresenol amryw weinidogion o wahanol enwadau ac yn eu plith offeiriaid. Parhaodd y ddarlith ddwy awr a haner; cyrhaeddodd ei ehynyrch y swm an- rhydeddus o yn agos i X-50, yr hyn a osododd derfyn ar ddyled yr addoldy. Bu cynulleidfa Pencae, fel yma yn alluog i adeiladu capel helaeth a cbyfleus. yn nghyda dwyn y draul, o fewn y cyfnod byr o flwyddyn, wyth mis, ac wythnos. Ni fu erioed well cydweithrediad na'r hwn a fu, nid yn unig yn mhlith aelodau yr eglwys yn y lie, ond hefyd yn mhlith yr ardalwyr oil. Pregethodd Mr. Jones ar y Sabbath blaenorol i gynulleidfaoedd an n ghy lire din o luosog yn Pencae a'r Wern. Mae Mr. Jones yn un o'r cym- eriadau anaml hyny yr ydym yn awyddus am gtywed yr un cynyrchion o'u licidde-pa un bynag a'i dar- litbiau neu bregethau fvddont-drosodd eilwaith ac eilwaith. Gwnelai Mr. Jones gam ag ef ei hun, a llrwyth ei fyfyrdodau, ac a'r cyhoedd pe gollyngai y pregethau a'r darlithiau yr ydym ni wedi eu clywed ganddo i neillduo i ebargofiant, cyn y byddo ef ei hun wedi darfod siarad yn y byd hwn, a myned i ffordd yr holl ddaear. Byddai yn werth i bob ardal yn y Dywysogaeth, i geisio sicrhau ei wasanaeth at achosion teilwng. MERTHYR TYDFIL.—Lledr fasnach.-Mewn canlyn- iad i gyfarfod a gynaliwyd yn ddiweddar gan fasnach- wyr esgidiau, ymddangosodd hysbysleni yn ffenestri maelfaoedd y cyfryw, yn galw sylw y cyhoedd at godiad marchnad y crwyn a'r lledr, yr olaf tua chant a haner yn y cant, a'r blaenaf bum cant yn y cant yn marchnad Merthyr wrth yr hyn a fuont, yn nshyda'r angenrheidi wydd oedd arnynt, yn groes i'w dymun- iadau, i godi yn mhris yr esgidiau. Yr oeddent, meddent, wedi oedi yn hir i ddisgwyl a fuasai terfyn iad y rhyfel yn effeithio i ddwyn y farchnad yn ei hot i'r raddfit gyffredin, ond bu eu hull ubaltK yn oW, gan mai codi y mae y prisoedd o hyd, ac arwyddion oodiad ychwanegol. Bnont gystal a'u hygythiad, canys codasant eu nwyddau tuo deg punt y cant o leiaf. Mao rhai yn amheu yr angenrheidrwydd o hyny, gan yr ymddengys, meddent, fod masnachwyr esgidiau yn byw dan amgylchiadau dirwasgol y cyf nod drudanol y cwynid o'i herwydd, mor gysurus ag un dosbarth yn y dref; ond nis gallwn ni sicrhau I cywirdeb hyna, ond ymddengys i ni nas gall y drud- aniaeth a'r codiad barhau yn hwy nag adsefydliad llawn ein masnach A Rwsia, yr hyn sydd yn barod mewn cytnndeb, ac a fwynheir, debygem, gyda throad y flwyddyn hon, yn gyffredinol. Gobeithiwn y teim- lir yr un rhwymedigaeth i ostwng y pryd hwnw ag a ddywedid yn awr i godi. MERTHYR TYDFIL -Cyleh(irlutifa.-Mae Cylchar- lunfa Hampton o ryfeloedd Ewrop, o amser Napoleon I i lawr i'r rhyfel diweddaf a Rwsia, yn cael ei har- ddangos yn ddyddiol yn y Neuadd Ddirwestol oddiar y 22nin o'r mis diweddaf. Mao amrywiaeth barn am deilyngdod yr arddangosiad, ond tystia y rhai cymhwysaf i farnu en bod yn arluniadau godidog. Led deneu yw y cynnlliadau ar y cyfan. MERTHYR TYDFIL. Y Diluw.—Traddododd y Parch. J. H. Morgan (Lleurwg). Llanelli, ddarlith.ar y Diluw nos Lun, Ofed o'r mis hwn, yn Bethel, George'^ Town, i gynulleidfa gwcddol luosog, yn agos i dri chant o bersonau; clywsom ganmoliaeth i'r ddarlith. Mae yr elw tuag at leihau dyled y capel hwnw. LLWYNHENDY, GER LLANELLI.—Areithiav.—N«s Lun a nos Fawrth wythnos i'r diweddaf, traddodwyd dwy ddarlith ragorol yn Soar, Llwynhendy, gan y Parch. Thomas Price, Aberdar. Testyn y blaenaf oe(ld Y Glowr a'i beryglon," a tbestyn yr olaf oedd Hanes Llenyddol y Beibl." Desgrifid yr olaf a darlunleni tarawiadol iawn. Yr oedd yr areithiau yn llawn dyddordfeb, a'r cynulleidfaoedd wrth eu bodd. Llenwyd y gadair gan y Parch. John Thomas, Bryn, yr hwn oedd yn lfraeth a difyrus fel arferol. Yr oedd y derbyniad i fewn drwy docynau, a'r elw yn myned at leihau y ddylcd arosol ar y capel uchod.— ID. B. LLANELLI.—Cofeb y diweddar R. J. Ncvill, Ysw.- Mae y cyfraniadau at y dyben teilwng uchod wedi cyrhaedd y swm a'tl'hydeddus o £1105, Mae y pwyllgor wedi cynyg gwobr o £10 am y cynllun goreu o adeilad, i'w godi cr eoffadwriaeth am dano, yn Llanelli. Mewn pwyligor a gynhaliwyd dydd Owencr wythnos i'r diweddaf, penderfynwyd fod 150 gini i gael eu rhoddi tuag at gael arlun Mr. Nevill i'w osod i fynu mown man cyfaddas yn yr Athenaeum newydd sydd ar fod yn barod. Mac yr arlun i fesur 3 troedfedd wrth 5 troedfedd a 10 modfedd. Mr. Brigstock, R. A., sydd i'w dynu. Nid oes amheuth ynom nad yw y boneddwr haelfrydig, y diweddar R. J. Nevill, Ysw., yn gwir deilyngu yr holl barch ddangosir iddo.—D. B. YSTUADOYNLAIS.—Nos Sadwrn, y 7fed, cynaliwyd cyfarfud dirwestol o'r mwyaf dyddorol yn nghapel yr Annibynwyr yn Ystradgynlais. Y Parch. T. Levi yn y gadair. Anerchwyd y cyfarfod gan Mr. J. Roberts, (Ieuan Gwyllt"), Liverpool, y Parchn. E. Thomas, Abertawy, J. Howell, Ystradgynlais, M. W. Rees, a Mr. James Rees. Yr oedd cor y capel, a ch"r yr Ynys yn eantt bob yn ait. Yr oedd y capel eang yn llawn o bobl ieuainc gan mwyaf. Ac er i'r cyfarfod barhau am tua awr a haner, gorfil i'I' cadeirydd ddy- muno arnynt i ymwasgaru i'w cartrefleoedd. Da genym hysbysu fod yr achos dirwestol yn myned yn mlaen yn llwyddÜtnu3 iawn yn yr ardal boblogaidd yma—a bod milwyr newyddion wrth yr ugeiniau yn ymfyddino dan ei ban or.—Cwm Twrchyn. PENYBONT; -Traddodwyd darlith yn Penuel, capel y Metliodistiaid Calfiniddi yn. Mhontypridd; nos Fawrth, y 3ydd o'r mis hwn, ar Gerddo,riaeth Gynull- eidfaol, gan John Roberts, Ysw., (Icuan Gwyllt) Liverpool. Y Parch. T. Levi, Ystradgynlais yn y gadair. Yr oedd y capel yn orlawn o wrandawyr astud, y ddarlith yn rhagorol o dda, a'r darlithiwr mewn hwyl yn ei thraddodi. Y mae syniadau a sylwadau Mr. Roberts am gerddoriaeth y gynulleidfa grefyddol yn Q; i boddio i' dim. Y mae mawr angen diwygÍf ^chyirn) oen hwn a chred- wn y bydd ol ?h c^null udfa a'i gwrandawodd. V, dffl. i wrando gyda'r I-rwy? a'wr a haner. Cyflav ;arwoh i Mr. Roberts trwy Aberdar, a'r Parch. H. Oll therfynwyd y cyfarfod dyddf lerts a chyfaill o'r dref i ganu "3 j'r Arweinydd Cerdd- orol.—Dyn.

AD0L1 ) Y WASG. HOLWYDDOREG AR BYNCIAU, ENWATJ, AC YSGRIFEN- I ? I WYR Y XJIBL SANCTAICB, gan li. Vv. rntcharu, Schoolmaster, gynt o Lanllyfni. Llyfryn bychan da, buddiol, yn enwedig i. ieuenctyd yr ysgolion Sabotbol. Y mae yn cyn- wys crynodeb o hanes ysgrifenwyr yr ysgrythyrau mewn cylch byr, cynwysfawr, a'r cwbl am HEDAIR CEINIOG.

I NAPLES. I Y mae yr ystori ganlynol yn taenu yn gyffred inol yn Naples. Tuag ugain niwrnod yn ol, daeth un wedi ei wisgo fel morwr gydag un o agerlestri Ffrainc, gan dalu ymweliad a'i Fawrl hydi. Yr oedd y dyn hwn yn un o'r heddgeidw- aid Frengig, yr hwn oedd wedi ei ddanfon gan Count Walewski, i wylied dau o Hungariaid, y rhai oeddent ar eu ffordd i Naples, gyda'r amcan o ymosod ar fywyd y Brenhin. Pan laniasant yn yr "Immacolatella," aethant yn frysiog i gar ag oedd yn aros wrthynt gyda dau arall, ac aethant vmaith ar garlam. Er y pryd hwnw yr ydys wedi colli golwg arnynt. Dywedir mai yn union ar ol hyn y darfu i'r cynhwrf gymeryd lie, pryd y cy merwyd dynion i'r ddalfa yn Iluoedd; ac y ffodd y brenhin i Caserta, lie y mae wedi bod yn aros er y pryd hwnw ac yn cael ei wylied yn y modd mwyaf manwl. Cymerwyd llawer iawn o berson- au i'r ddalfa ar nosweithiau y 28ain a'r 29ain o Ion. Dywedir fod dim llai na 79 o bersonau wedi eu cymeryd i Yioaria, a bod y lie mor lawn fel y rhoddwyd hwynt gyda chorcharorion o'r fath waethaf. Boreu y 29ain yr oedd darnau o'r faner deirlliw wedi eu tori allan o bapur, wedi eu goscd ar furiau y ddinas. Y mae y Brenhin wedi pen- derfynu danfon y carcharorion politicaidd Paerio a Settanbrini i America Ddeheuol, hyd yn nod yn erbyn eu hewyllus a'u gwrthdystiadau. Y mae pump-ar-hugain wedi eu cymeryd i'r ddalfa yn Massina.fac wedi eu danfon ymaith gyda'r ager- long frenmol i Ynys Fairguana. Y mae y fyddin yn cael ei chwilio yn fanwl, ac nidoes un noswaith yn pasio heb fod rhai yn cael eu cymcryd i'r ddalfa. Y mae 800 o garcharorion yn y Vecaria, o ba rai y mae 90 yn foneddwyr, a 106 yn filwyr.

BRAZiL Cyrhaeddodd yr Amazon Southampton dydd Gwener. Yr oedd y dwymyn felen yn ffynu yn fawr iawn yn Rio a Pernambucco. Allan o 30 o ddwylaw yr Avon y rhai a gymerwyd yn sal, bu dau farw. Nid oes dim newydd politicaidd.

PERSIA. I Y mae llywodraeth Persia wedi cyhoeddi yn y Teharan Gazette (Rhag. 24) atebiad i gyhuddiad rhyfel y wlad hon. Yn yr apeliad hwn at lais y wlad, haerir fod Persia hyd yn nod ar ol cymeriad Herat, wedi ponderfynu, er mwyn cadw cyfeillgar- wch a cbvdbleidiaeth Prydain Fawr, i ffurfio llywodraeth Affghanaidd yn y dref hono, a rhoddi i Mr. Murray bob boddlonrwydd ag oedd yn gyson ag urddas y Shah. Ond ataliwyd y pethau hyn trwy i Loegr wneyd gofynion newyddion. Ar hyny penderfynwyd danfon Ferookh Khan yn genad i Constantinopl. Ond cyn iddo gyrhaedd yno, yr oedd rhyfel wedi ei gyhoeddi, ac yr oedd wedi uimlo yr anhawsder mwyaf i agor ymdrafod- aeth fig Arglwydd Stratford de Redcliffe. Ond wedi llwyddo cafodd ofynion y gwr hwnw mor afresymol ac annerbyniol fel y bu raid apelio at v llywodraeth gartref. Cydsyniodd Arg. S. de Red- cliffe i aros am ddeugain niwrnod i'r dyben hwnw, ond yn y eyfamser ymosodwyd ar, a chymerwyd Bustiire. Oddiwrth hyn oil haera Persia mai Lloegr sydd wedi troseddu y cytundebau. Dywedir fod milwyr Persiaidd wedi eu danfon i dalaeth Fars i ymosod ar y Prydeiniaid. Yr oedd General Buhler, yr hwn, meddir, sydd yn Swissiad, yn Tilll:il Persia, a buddugoliaethwr Herat, wedi ei ddanfon i eisteddle y rhyfel. Yr oedd cyffro mawr yn bod yn nhalaeth Urmia. Gan fod ar- wyddion o anniddigrwydd yn ymddangos yn Tabriz danfonodd y llywydd am y gwarchodlu yn Marega,tref yn agos i ddisgyniad y Saffe i lyn Urmia. Yn absenoldeb y gwarchodlu yspciliwyd y dref a'r mosques gan y ilwythau cymydogaeth ol. Mae y newyddion diweddaraf o Teharan hyd y 3ydd o Ionawr Er cymeriad Bushire nid yw y Saeson wedi gwneyd dim. Yr oedd nifer o longau wedi ymddangos gyferbyn a Port Mohem- in urn yn ngheg y Shah al Areb.

INDIA A CHINA. I Cyrhaeddodd yr agerlong Calcutta borthladd Treiste ar y 13eg. Gadawodd Alexandria ar y 7fed. Mae genym newyddion o Bushire hyd y 13eg o Ragfyr. Dywedir fod y Persiaid yn bwr- iadu ymosod ar y milwyr Prydeinig oeddent wedi ymwersyllu yn agos i'r ddinas hono. H wyliodd y Cadfridog Outram a'i osgordd o Bombay ar yr 16eg o lonawr. Yr oedd y llywodraeth yn parotoi i ddanfon adgyfnerthiadau yn ddioed i gyfansoddi ail adran i wasanaethu yn Persia. Mae newyddion o Canton hyd y 30ain o Rag. yn dweyd fod yr holl adeiladau cyhoeddus yn Canton wedi eu llosgi a'u hyspeilio. Yr oedd v Llyngesydd Seymour wedi bod yn llucbio pelenau poethion i Canton; ond yn ol y newyddion di weddaraf, yr oedd wedi oedi ei ymosodiad er mwyn cryihau ei sefyllfa. Y mae yn anhawdrtdychmygu pa beth yw cyflawn ystyr y geiriau Iluchio pel- eni poethion." Yn Canton, fel yn mhob dinas Oliinoaidd, mop y holilncrneth wedi eu gwasgU yn llawer tewn,ch na chyda ni. Nid yw yr ueuijaa ond tuag wyth troedfedd o led, y maent yn fyrion a choimion-yn llawn o dai a tho fflat, o ddim ond un uclider, a phob ty yn Ilawn o bobl. Y mae hcfyd yn dref hollol fasnachol,ar siopau yn Hawn o'r nwyddau mwyaf gwerthfawr. Haws dychym- ygu gan hyny na dai-Itinio ytriieni ofnadwy y mae taflu pelenau eirias i ddinas boblog fel hon. By gythiai y Chineaid losgi i lawr dref Hong Kong-. Yr oedd milwyr ar gael eu danfon o India. Yr oedd y Lorcha Alma wedi ci chymeryd gan y Chineaid-y rhai meddir a ddarniasant y cadben. Ymosodwyd ar yr agerlong Thistle, yr hon oedd yn llusgo y Lorcha Anonyma, gan 200 o junks a bu raid iddi adael y lorcha alllwyth. Yr oedd y teimlad drwg yn erbyn y Prydeiniaid yn ymledu hyd at y porthladdoedd eraill. Yr oedd y si ar led fod yr Ymerawdwr yn bleidiol i heddweh, ond fod ytCantoniaid yn hollol-atlywodraethus.

AMERICA. Cyrhaeddodd yr America y wlad hon ddydd Mercher. Yr oedd Mr. Preston Brookes, yr hwn a ymosododd mor greulon ar Mr. Summer, wedi marw yn Washington ar y 27ain o'r mis diwcddaf. Dywedir fod ei ingau marwol yn ofnadwy. Yr oedd Ty y Cynrychiolwyr wedi pasio rheithsgrif yn derbyn Minnesota i'r Undeb ar yr un tir a'r Taleithiau eraill. Yr oedd bil yn awdurdodi trig- olion Oregon i ffurfio cyfansoddiad a llywodraeth Daleithiol, yn rhagflaenorol i dderbyniad i mewn i'r Undeb, wedi pasio hefyd. Gyda golwg ar America Ganol dywed y New York Herald:- Y mae Nisaragua o dan y llywydd liinas yn Leon wedi dyfod i ddealltwriaeth cyfeillgar & Costa Rica, ac y mae yn ddiamheu fod yr olaf wodi on- cilio o dan y pwys a deiailid oddiwrth Walker, ac y mae llinell terl'yn newydd wedi ei fabwysiitdii rhyngddynt. Y llinell newydd yw yr Afoii San Juan. Cyrhaeddodd yr Atlantic yma ddydd Sad wrn, ar Persia gyda newydd 1 diwrnod yn ddiwoddarach. Nid yw y newyddion politicaidd o nemawr bwys. Oddiwrth don newyddiaduron America, gyda golwg ar achosion China gellid meddwl na fydd i lywodraeth yr Unol Daleithiau gymeradwyo yr ymosodiad ar Canton. Mae y New York Tribune (yr hwn sydd yn ddangoseg Hod dda o lais y wlad) yn dal y dylid ymddwyn gyda thynerweh tuagat y Chineaid.

Y LLOFRUDDIAETH DDWBL YN WALWORTH Y mae Mrs. Bacon, meddir, wedi addot ei bod hi y diwrnod y darfu i'w mam-yn-nghyfraith giniawn gyda hi, yii ol cyfarwyddyd y gwr, wedi oymysgu arsenic gyda r-hawl yr hen wreigan, ac yn mhellach y mae yn dweyd fod ei gwr wedi rhoddi ychwaneg ynddo cyn i'w mam ei gymeryd Gwnaoth y druanes yr hysbysiad yma, pan ddy- wedwyd wrthi gan berthynas oedd yn gweini arni fod corph ei mham .yn-nghyfraith am gael ei chwilio. Pan wnaeth yr hysbysiad, dywedai y wraig anffodus-" Cymer hyn bwys mawr oddiar fy meddwl." Y mae Inspector Young a'r swyddogion gydag ef wcdi bod mcwn tratferth mawr i chwilio allan haer- iad oedd wedi ei gyrhaedd fod Bacon wedi yswijjio bywydau ei ddau blentyn mewn ryw glwb clad a'i fod wedi derbyn yr arian ar ol eu marwolaeth oud nid yw y swyddog wedi gallu cael allan fo hyny yn tfaith. Y mao Mrs. Bacon wedi addef i wrth ryw wragedd ei bod yn feichiog. Dydd Mercher dygwyd Mr. a Mrs. Bac flaen Mr. Elliott. Yr oedd yn farn 1. Mr. Alfred Taylor, proffeswr ffe'- Hospital, yn bresenol i rodjii e; pertbynas i gynwysiad cyllt^jKii^ carcharor-ond nid" oedd phen ci dasg. Ymddangoitel y*. llawer mwy calonog na'r tro o >h*«i y dyg ef i fynu. Gofynai Cook, ceidwad y carchar Bacon a oedd yn gwybod fod ei wraig wed; ei fod wedi rhoddi jarsenic yn nghawl ei f atebiad ylioedd na wyddai ddim am h yn penderfynu gweithredu yn unol gyfreithiwr. Yna dywedai ei foA 11yd, a gofynai i Cook barotoi ei fod yn awyddus i gael rhywbet g yn cael ei holi. Cyrchwyd y o daf rndy cyfagos, a bwytaod(I y carcharoi ihri chwar- ter pwys gyda darn o fara, a pheint o gwrw gyda'r awch mwyaf. Ar ol holi ychydig o dystion, tystiolaeth y rhai, er na ddygwyd ffeithiau ne wyddion, oeddent yn tueddu i euogi^Bacon, rhoddwyd y carcharorion heibio hyd ddiwrnod arall.

I COSTAU Y FYDDIN A'R LLYNGES AM Y FLWYDDYN DDYFODOL. Y mae amcangyfrifon y fyddin a'r llynges am 1857-8 wodi eu gosod ar fwrdd y Ty. LI,YNGE,Yr holl 8wm gofynedig yw XS,109,168 sef llai 8 E7,702,959 na'r flwyddyn ilaenorol. Y gostyngiadau mawrion sydd e dan y pen gwasanaeth llyngesol effeithiol, a chostau cludiad milwyr. Y ileihad mwyaf yw y lieihad am y gwas. anaeth cludol am ba un na fydd ond X207,000 yn of- ynol y flwyddyn nesaf, sef X4,768,000 yn llai na'r swm a dreuliwyd yn y flwvddyn 1856.7-Holl nifer ein morwyr i'r Ilynges y flwyddyn nesaf fydd W,300, a 15,000 o forfilwyr. Y FYDDIN.- Y mae gostyngiad mawr yn cael ei wneyd yn y fyddin hefyd. Gofynir am y flwyddyn ddyfodol er hyny ychodig dros £ 11,000,000 sef liai o £ 9,00(>,000 na'r flwyddyn ilaenorol. Fel hyn y mae costau y fyddin a'r llynges yn ych- ydig dros EIO,000,000 yn lie bod yn £ 30,547,239 fel yr oedd y flwyddyn flaenorol. Ond fel y sylwai Mr. Gladstone y noson gyntaf o'r Senedd-dymor, dylem edrych ar y treiliadau hyn nid yn eu cysylltiad a'r symiau sydd yn cael eu hepgor ond a'r symiau sydd aisioes yn aros, ac yn yr ystyr hwn nis gallwn lai na meddwl fod X19,000,000 ae ychwaneg am ein byddin a'n llynges mewn amser o heddweh yn swm anferth- ol o fawr. Ofer yw i'r wlad ddisgwyl nemawr o ostyngiad yn y trethoedd ond trwy ostwng treuliadau ein byddin a'n llynges. Dyma sydd yn llyncu cryn- swth mawr ein trethoedd.

M ANION. "1 Y mae Arglwyddes Franklin wedi ysgrifenu llythyr at Arglwydd Palmerston yn erfyn arno wneyd un ymgais eto i chwilio am ei gwr. Y mae Arglwydd Adolphus Vane Temest A. S. wedi bod yn ceisio traddodi darlith yn Sunderland ar ei hanes yn y Crimea. Ond yr oedd yn feth- iant llwyr. A defnyddio iaith gyffredin 41 aeth i'r niwl yn lan." Y mae un cyfreithiwr wedi datgan ei farn fod yr ymosocliaa ar Canton yn groes i gyfraith y wlad hon, ac y gellir profi y llyngesydd Seymour mewn Uys barn ar y cyhuddiad o lofryddiaetb. Aeth Ilong Ffrengig y Sidli i lawr tua dwy filldir o Gaergybi dydd Iau diweddaf, a boddodd 1<1 allan o L6 or dwylaw. Y mae llawer o lyfrau Gweddi CyfFredin yn cael eu gwneyd yn awr, a drych bychan oddi- mewn i'r cas fel y gall boneddigesau osod eu gwallt mewn trefn a gweled eu hunain, tra yn darllen y gweddiau Darfu i amaethwr ychydig o amser yn ol ladd hwch yn pwyso 023 pwys. Nid oedd ond tair blwyd oed ae yr oedd ganddi driugain o focit bach pob un yn fyw. Derbyniwyd swm o £75 gan Mr. R. Roberts, masnachydd te yn y dref hon, oidiwrth btrson o dan yr enw o I- Saus Des" sef arian a addefir a gymerwyd yn dwyllodrus ychydig o flynvddoedd yn ol. Yn unol a cbais yr ysgrifenydd y maü eydnabyddillcth o dderbyniad yr arian wedi cael ei wneyd trwy uno bapurau Llundain. Y mae cwpl yn sWJ dd Orange yn Efrog newydd wedi bod yn byw am wyth mlynedd heb siarad un gair å'u gilydd. Y maont yn eysgu yn yr un gwely, yn bwyta ar yr un bwrdd, ac eto nid ydynt yn yngan I gair wrth eu gilydd. Yr unig reswm, meddir, yw nad oedd un o honynt yn ddigon difalch i ymostwng. Y mae dirprwyaeth o Lundain wedi bod yn y dref hon gada'r amcan i gael ganddynt gydsynio a'u Golygiadau hwy ar y drdl, ar incwm. Barnant na ddylai neb sydd yn derbyn J iaj na £ 150 dalu y dreth, hyny yw os derbynid £ 1 ->0 fod y person i dalu dim, os T 160, i dalu ar £ 10, yda £ 200 i dalu ar£50 ac felly yn mlaen. Y mae gwelliant mawr wedi ei wneyd yn y llythyrdy gyda golwg ar yr hyn a elwir yn dead letters. Yr ydys am ddanfon pob llythyr nas gellir dyfod o htd i'w berchenog, at y person a'i danfonodd yr un diwr- nod ag y daw i'r dead letter office." Arbedid llawer iawn o ahghyfleusdre fel hyn. Y mae hys- pysiad o'r llythyrdy wcdi eu wneyd yn dyweyd fod yn rhaid i bob llythyr i Awstralia i gael ei ragdalu. Y rhai hyny na fydd y Uythyrdoll arnynt wedi ei dalu nis danfonir hwynt. Y mae yr Ymherawdwr Napoleon wedi danfon at yr Ymerawdwr Alexander II gopi ardJ,Probog o Imitation de Jesus Christ" wedi ei argre,LII yn yr argraffdy ymerodrel yn Paris. Danfonwyd ef at Count de Kisseloff gan y gweinidog cytiawnder. Pwrcasodd llyfrgell ymberodrol St. Petersburg gopi o'r gwaith hwn yn 1855 am gost £ 6,000. Yn y cyfarfod arferol o bwyllgor Dociau Liverpool yr hwn a gynhaIiwyd ar y 5ed o'r mis hwn, wrth sylwi fod un o'r bywydfadau wedi troi yn ddiweddar cynghorwyd fod mesurau yn cael eu defnyddio i'w I gwneyd yn fwy noftadwy. Dywed y Melbourne Journal: Yn nghyfarfod bwrdd y gwarcheidwaid dydd Sadwrn, ymddang- osai gwraig mewn oed, ac yn ei Haw blentyn pur drwsiadus f. phrydferth, pum' mlwydd oed, a phan ofynwyd ei neges. dywedn.i, Pum mlyn- edd yn ol, Syr, cefais wnledigaeth. Dywedwyd wrthyf y byadai i mi gaol gofal plontyn rhyw un. Daethum i Shorbourne, ac yn y turnpike gate gofynodd dynes i mi a oeddwn weni clywed am yr amgylchiadau pruddglwyfus a ddigwydd- asant; yr oedd gwraig dylawd, o'r enw Warsaw, wedi marw ar onedigaeth plentyn. Aethum i'r ty, Syr, a chymerais y plentyn, ac yr wyf wedi ei ddwyn i fynv byth or hyny; ond yn awr y mae yn bum' mlwydd oed, ac y mae y gost o'i gadw yn fwy, ac y mao fy ngwr yn gwrthwynebu, ac yr wyf wedi dyfod atoch chwi i edrych a wnewch chwi ganiatau i mi ychydig gymhorth." Dywed- ai v gwarcheidwaid wrthi am ymdrechu i gynal ei ffydd ychydig yn hwy ond dywedai ei bod yn rhy dlawd i gadw y plentyn o gwbl. Yna dywed- ai y gwarcheidwaid wrthi y byddai raid iddo ddyfod i'r tý, He yr oedd brawd a chwaer hynach i'r plontyn yn barod. Yr oedd yr olygfa a gau- lynodd y drych feddwl o ymwahaniad yn un 0 r rhai mwyaf cynhyrfiol-y faetbfam a wylai mewn ing uwchben ei phleutyn. a glynai y bychau mewn dagrau wrth ei noddes garedig. I r oecia hyd yn nod calonau y gwarcheidwaid wedi toddi, ac anfonwyd y greadures druan adref dan orfol- eddu gyda'i anwylun, gyda ychydig gynorthwy, yr hwn nis gallai y plwyf-gynnilwr a'r galon fwy- af adamentaidd feiddio ei warafun, hyd yn nod pe byddai yn groes i arferiad cyfraith y tlodion.

ANOTHER CURE OF VIOLENT COUGH, SonE 1 NOT. k' PI' W f THROAT, &c., by Dr. Locock's Pulmonic Wa fers- Dated Kirton. Sir,—Having had an ulcerated sore throat and violent cough for several months, ac- companied with excessive expectoration, and ob- tained no relief from any medical attendant, and being recommended by my neighbour, Mrs. Maddi- son f (who had experienced great relief from Dr. Locock's Wafers), to try them, T was induced to do so, and feel a great pleasure in bearing mv testi many to a speedy cure, experienced by me from one box only. (Signed) CHARLOTTE HEAD. To Mr. J. Noble, Bookseller, Market-place. Boston Dr. Locock's Wafers give instant relief, and a rapid cure of asthma, coughs, and all disorders of tie breath and lungs. Price Is. 9d., and lis per box. Sold by ell medicine vendors.

J < I iydig o welliantau hob Gyffcri gan Y inboi-tll Dantciihiol Du Barry:— Eh if. OS,034, Vsgol Kamadegol, Stevonage, llhag. lv, 1850. FoneddigionYr ydym wedi ci gael yn hynod o fytac.i.as i fabanod. Ni chafodd ein baban ymysgavoedd anhwvlus or pan y mae yn pi gymeryd. • lihif. -i-2,421.— Mil. H. Watkins, o GraiiO, iam, ipellall ° droedwst; Mr. Joseph Walters,Broadwell Colliery, Oldhury, ger Birmingham, iachado Angina pectones; a oO.OOO o V Deiaou au im adonbyddus eraill. Rhif. 32,836, tail- bl,-t,(Id o wendid dirfnwr, yn nghyd a phoen yn 1'y ngvvddf a'm braich cliwith, allosgodd cjffiouinol. yr hyn oodd yn gwneyd fy mywyd yn hynod druenus, a f.al- orld (,i wreiddiol symud gan > mborth lecnyd Adterol Du j Barry ALEX IFEWAYL, Archddiacon Hoss, Skibere"n

NEWYDDION DIWEDDARAF. DYDD MAWRTH. Ni ddygwyd y cynygiad ar ostyngiad dreth ar incwm yn mlaen yn y senedd neithiwi, in ei fod yn rheol yn y Ty fod y, cyfryw gynyt a i ddyfod yn mlaen mewn pwyllgor o adgyfle Penodwyd dydd Owene- nesaf i hyny. oC v n 1o neitbiwr i ddMo v i _/4 { [ have ag 6d. to 67 "6s. per em. x. the spot and for ai I and 66s. to 67s. pe SUGAR.—There prices remain withou. Qmti0ft aprlMi :350 hhds. British West 4idia, 9, JU ags Bengpji consisting of Benares from 53s 3d to 54s 6d, and J grainy from 57s to 58s, 4,200 bags Madras at 4 is, 950 bags Siam at 52s, 50 hhds. Porto Rico at 55s, 50; hhds. Guadaloups at 50s 6d, 100 boxes Havannah at i 52s 9d, all duty paid, and 5,600 bags Brazil from 33s Ød to 34s 9d per owt. in bond. MOLASSES would command very full prices, but in the absence of SUpr ply there are no sales to report. COFFEE.—The market is very firm,but the small supply limits busi- ness, and only 500 bags Brazil and 50 bags Lagnayra are reported at full rates. 190 bags Bahia Coco, realized 64s per cwt. from the quay. Black FUPFES has met with an improved demand at advancing rates, the sales being 400 bags, at -lid, for Singapore, up to 5d. for Malabar, and 400 bags Singapore, to arrive, at 4:.f; ] 00 bags white are likewise reported at 9d per tb RICE.—An active export demand has prevailed for the low kinds of Bengal and Madras, and rather better prices have been realized; the sales oamprise 12,000 bags Bengal, at 10s to 10s 3d for Ballam, and 108 3d to 10s 6d for low middling, 12,500 bags com- mon Madras at 10s, and 7,000 bags Arraoan, at 9s 6d for indirect Larong, and 10s to 10s 9d per cwt. for Necransie, according to quality. COUNTRY CHEESE MARKETS. ''1If SHREWSBURY.—The supply of cheese was again very small, and the quantity pitched for sale was sold off by tO o'clock. A really fine dairy was not to be found. The best lots sold from 63s. to 70s., middle class cheese 55s. to 60s., skim 35s. to 40s. At the Circus Yard Skim cheese, 35a. to 40s., middle 45s. to 50s., best 60s. to 65s. SALISBURY.- The quantity was about 250 I tons, for which there was an animated demand, the greater portions haying been sold at Is. to 2s. over the prices of last market. Chedders, 7fis. to 80s., yellow Somersets, 68s. to 72s.; doubles, 60s. to 63s.; half-cowards, 54s. to 58.5 skims, 36s. to 40s.

MARCHNAD LLUNDAIN I I Mark Lane, Dydd {Llun, ChweL 16. I Cymedrol oedd yr arddangosiad o samplau o Wenith o Kent ac Essex; ond trwy fod yr ansawdd yn waelach, nid oedd ond y mathau goreu yn cyraedd y prisiau blaenorol, esgealusid y lleill, ar eu cynyg am lai o bris. Yr oedd rnan-werth ar y tramor, am lawn brisiau blaenorol, yn cael ei ddal am 40s. i 41a. y sach. Nid oes dim cyfnewidiad i'w nodi mewn dim grawn arall, oddieithr y Ffa rhai oeddent Is. y chwarter yn rhatach. GwtfNiTH, Lloegr, gwyn, newydd 50 0 68 Lloegr, coch newydd 49 0 60 0 Trainor Cyfandi rE wrop 52 II 82 0 HAIDD,at Fain 30 0 32 0 CEIRCII, Lloegr 24 0 32 0 Scotland .26 f) 33 0 Iwerddon .20 0 29 o FFA, Lloegr.91 0 42 0 Tramor .35 0 40 0 Prs, Lloegr, gwynion 39 o 42 0 brychion 37 0 3R 0 PEILLIBD,goreu, y sach o 280 pwys..58 o 57 0 yr itil 40 ol 4n 0 America, heb suro, ,y baril..30 II 33 0

I CAOLRRISTAU YMHERODK?L I Am wythnos a derfynodd. Chwef. 7. Gwenith. Haidd. Ceirch. Fifo Pys. s. d. s. d: s. d. s. d.. d. I 56 6 15 ? 23 0 40 6 ?9 S I I

I ENGLISH WOOL MARKET. MONDAY. Feb. 16.—Our market is very scantily supplied with all kinds of wool. Inquiries are nu- merous; but the high pretensions of holders prevent business. Until the result of tne approaching public sales is known, we can scarcely anticipate any positive movement in the market. Present appearances, however, are in favour of higher rates. LEEDS WOOL MARKET, Feb. 13-Sale this week have been to a moderate extent, to supply tne immediate wants of the manufactulers. Prices very firm at last week's rates. LIVERPOOL WOOL MARKET, FEB. 14. The market for all descriptions contnue firm; and buyers see na prospect of relief in lower rates in the face of the present reduced state of stocks, and there is an impression that at the sales to commence on the 26th inst., even higher rates will be esished for Colonial wools. In home descriptions etombing there has been less activity. Scotch Wools d attention at extreme quotations. f. Laid Highland Wool per 241bs. 15 6 16 6 White do do. 18 r 00 0 Laid Crossed, do. nntrashed 17 Ok 19 6 Do. do. washed 18 (1 22 0 Laid Cheviot do. unwashed.. 20 0 23 0 Do. do. washed 22 0 26 0 FOREIGN WooT--The market ,being pretty well cleared at the public sales, there has been little doing since. Any new arrivals excite considerable atten- tion.

MARCHNAD YR YD LIVERPOOL, • ">■ Dydd Mawrth, Chwef. 10. Yr oedd mwy vn bresenol yn ein Marchnad hedd- yw, a masnach gymcdrol yn cael ei gwneyd mewn Gwenith, am brisiau wythnos i heddyw. Dim o werth ei nodi o gyfnewidiad mewn an grawn arall. Y Blawd yr un modd. s. d. s. d. GWENITH, Lloegr, gwyn y 70 pwys 8 6 9 0 coch 8 0 8 6 Iwerddon 7 9 8 9 Tramor, Cyf. Ewrop 9 0 10 6 "Unol Da1. a Canada" 8 0 10 0 ffAIDD,. y grynog 40 044 0 Trami)r 4 4 5 fl Ceirch. pwvs.. 3 C 4 0 Iwerddon. 3 4 3 9 Tramor 0 0 0 0 Ffa Lloegr Gry-r.g Ymb,42 0 49 0 0 40 0 Tramor 37 6 38 () ..40 (1 45 0 .42 0 -13 9 0 50 0 yr ai I 1 43 0 45 0 Yspaenig » .*59 060 0 Ameril:aL .y haril 0 lij PW)s. ,:31 0 37 0 „

I LONDON CATTLE MARKET. Comparative Prices of corresponding weeks m 1856. 1857. Per Slbs. to sink the Offals. Chwef. 11., 1856. Chwef. 8. d. s. d. s. d. s. d. Coanc & inferior Beasts 2 10 to 3 Q 1 4 to 3 6 i Second quality, ditto 3 S 3 6 3 8 4 0 Prime large Oxcn 8 4 2 4 2 4 8 Prime Scots, etc 4 4 4 6 4 10 5 0 Coarse & interior Sheep 2 10 3 2 4 0 4 4 Second quality, do 3 4 3 8 4 fi 4 10 Prime coarse,wooled,do, 3 10 4. 2 5 0 5 2 Ilrimt) Soutlidown, df).. 4 4 4 H 5 4 5 ti Lai-nl)s 0 0 0 0 0 0 0 0 Large coarse Calves 4 4 5 0 10 5 0 Prime sniail, do 2 5 8 5 li 6 Large Hogs. 3 6 4 2 a h 4 4 I Neat amall Porkers 4 4 4 10 5 2 I • u < LIVERPOOL. IIlrint(,,d and Published by JOMN LLOYD, at his residence, 11. St. Anna Street, Liverpool, Wednes- I day, FEBRUARY IS 1857. I