Yr Amserau

1' !■ ■ ■ ■ ■! AT EIN GOHEBWYR. I TFTEFVYDRCUSTH Y SIT'-T'VV.— V r. 1ê a yrn.t'n\V T,iH"I,¡" W;¡ dlf,)n RtOnl lvthrr yn ovrtwy s ,)..U <r\7vri vn erbvn y oyfarfod a gynal- iwyd yn vr ATiab tbf>3tr->, yn v drof ho i, bore' Lhin v Swlviwyn 1. N^l oedd tn fn ar gyfle.id y j rb ti a Hal asant 6c. yn rhotbr-i {r eisfc-^ddieoedd I. a bod rhai er tala swlt yn methu cael lie o gwbl; tvbia fo-I mwy n d >cvnau wedi en gwerthu nag ydoedd ■ eisteddleoedd yn y li-. 2. N;id oedl un roo (programme) svdi pi rrvi.ii i'r cyme Irolwr parched ig i alw rhai oe 1d i anerch y cyfarfod, ac oht-rwyiL hyny fod vn anhawdd cael pan neb d<U wo^yd e; feddwl, a bod dan o fei^triaid v gynulleidfa" weil cael eu nodi yn v tfwndwr i draethu ar yr un tes tyn. Y mae "Trefnvdd" yn goleitiio y byd(1 mwy o I)refnvi-idiaetli vn v c 'yfartod n"af. Yr oudd hanes cyfarfod y Bedyddwyr yn Nhreffynor wedi ei izv") li cyn i'r eiddo Llewelyn dd) fod i law. Anfonad ei gyfririad i ni.

YR WYTITNOS, Gweinyddiaeth Iwyilog ac arafaidd iawn vn ei symudiadau ydyw vr ho a sydd. yn bresenol wrth Iyw y deyrnas unedisr. Pa un ai oddiar ochplgar- wch doeth ai ynte oddiar hwyrfrydigrwydd i fyned yo tnlaea mewn cyfeiriad diwygiadol y tardd yr arafwch yina, nid ydym ar byn o bryd yn cymer- yd arnom benlerrynu ond hyn sydd yn sicr, y mae yn aiiuirsethol fwy anhawdd tynu ysgnf ddiwygiadol dry y senedd na thynu nn ddi- ddrwg ddidda trwy yr holl ffurfiau angenrheidiol j er ei gwneuthur yn gyfraith. Nid oes un diwyg- jad y geliir meddwl am dano nad yayw yn dileu rbyw ben ol, Y-crindati vstryd^bodig, ac yn ch walu rhyw hen nythod pluog He y mae adar ysglytaeth- j us trais wedi bod yn vmlochesu am oesoeid a «hen« il»eth»» a 1 iwer. Ymddengys i ni fod rbyw OIFOII newydd (os ydyw vn newyc'd hefyd) yn cuel an dwyn i mewn y dyddiau hyn i weithrediadan •in senedd. Wele ethotiad cyffredinol newvdd gymeryd lie, v ncae v wlad wedi ei chynhyrfu o gwr bwy gilvdd. ac o'r diwedd wedi petiodi nifer 0 ddynion i w chynrycbioli yn y eenedd, y mae y Thai hyny au baddewidion i w hetholwyr yn fires, «o y m«e llnwer o honynt yn lIosgi o awyddfnd angerddol am Rltet gwueuthur rhvwbeth i wneyd eugair yn dda, ond gydag y bydd Thai o honynt wedi gosod eu cvnlluniau ar Inn ysgrif, a'i chynyg i sytw y Ty, v mae gan y weinyddiaeth ryw gast o hjshy^u y Ty yn dra boneddigaidd, nad yw yn wwriad y ilywodraeth i basio cyfraith o natur a chymeriad yr uu gynygiedig yn ystod yr eistedd- jad presenol, fod g-in v Ty ddigon o orchwvlion erwill i'w evflavrni yn ystod y tymhor, a'r canlvu iad ydyw fod yr ysgrifraith houo wedi ei thaflu allan. Nid ydyw yn anhawdd cael gan y wein yddiaeth sddef norhyw beth, y maent mor fonedd- jgaidd fel v dywedant fod angen dirfiwr am y peth hwn a'r peth artill, ond pan ddygir unrhyw I ddiwygiad i bwvnt, ni ddaeth yr amscr eto ydyw iaith ymddvgiad Ilywodraeth ei Mawrhydi wenedd t seaedd, ac o dymhor i dymhor. Dyun j yn beoaf a wnaeth y senedd yr wvthnos ddiweddaf -tallu ajlan. Yn mhlitb ysgrifau eraill taflwyd alùn un Mr Hardy, yr hon a geisiai gyfyngn yrerthiad cwrw i'r rhai hyny a drwyddedid gan ynadon. Tra nad ydym yn amheu daioni amcan yr aelod anrhvdeddns, nid ydym yn tybied fod nnrhyw bitlid yn galaru Ilawer iawn o herwydd tafliad alien ei ysgrif. Tybiai efe y buasai cyf- raith o g ymeriad tyner fel yr un a gynygiai ef yu cael ei phasio yn ihwyddach nag un o gymeriad eithafol Cyfraith Maine, ond cafodd allan fod y tynarwch hwnw, yn mha un yr ymddiriedai, yn sail dywodlyd yr bwn a ymoUyngodd o dan ei adeilad, ac a'i dinystrodd. Y gwir ydyw, nid oes end nesur eithafol a effeithia ar y fasnach feddw- ol. Os addefir fod yfed cwrw a phorter yn beth iawn ac ua ddylid ei ddileu, yna gadawer y fas- mach mor agored i bawb a rhyw fasnach araA ond o'rtu arall, os ydyw y fasnach yn ddrwg, ac yncsgor ar ddrygsu aneinf, dileer hi yn llwyr o'r j deymas. Ni WOIt rhyw haner mesurau fel yr eiddo Mr. Hardy ddim lleshad; un ai rbodder ir fasnach ei llawn rwysg fel canghenau eraill o fas- nach, new tafler hi ar unwaith dros erchwynioD cymdeithas fel ffitidddra anoddefadwy. Y tDlte y drefti breseool o drwyddedu i werthu gwirod, meddir, yn effeithio yn ddrwg iawn, trwy ei bod yn rhoddi oyfleusdra i fanynadon ddangos eu ffafi i'w dewisolion eu hunain, a danlos eu gwg i ereill Bawfcr teilyngach o gael trwyd led na'r jmgeiswyr IIwyddianus, ac tellv y mae yr awdurdod i ganiat- au trwyddedau yn dyfod yn arf dialedd yn nwyIaw crach-vsweiniaid y wlad a'r bon y gallant roi dyrnod i'w gwrthodedigion, ac mewn rhai ana- gylchiadan gall y cyfryw ddymod fod yn farwot I auagylchiadati teuluaidd a fyddo wedi myned i gost*u mawrion mewn parotoadau, gan rag gyfril ar gael trwydded i werthu gwirodydd. Ysgrif o bwys mawr, yn cyuwys elfenau mawr- ion diwygiad gwi-idol, ydoedd yr eiddo Mr Locke King, amcan yr hon yd edd dileu y cymhwysder wianol s.,dd yn ofynol er bod yn aelod Eeneddol. Yr oedd yr ysgrif hoo mewu llawallnog, ac y mae yn ddiamheuol y buasai y ddadl ar y pwnc yn y eenedd yn frwd iawn o bob ochr, ac y buasai flygad y wlad yn e<frych yn dra phryderus am banderfyniad y senedd ar y pwnc. Oud dyna .dynged yr yegfif hon, fel llawer un o'i blaen—ei throi o'r neilldu hyd ryw amser mwy cyfaddaa Djnt sydd gan y weinyddiaeth fel balm i ee mwythau pob clwyf yn yr eisteddiad presenol, fod j Ilywodraeth ei hun yn myned i gYDyg rhyw ys- grif Diwygiad yn yr eisteddiad nesaf, a delir o S?wn y wlad fod rhyw beth mawr i ddyfod y pryd hwnw; ac anogir pawb sydd yn teimlo ysfa am ddiwygiad yn bresenol i ymgosi hyd yr amser gwyufydedig hwnw, pan y ceir meddyginiaeth Balmerstonaidd i iachau briwiau, ac i ddystewi ion y deymas. Tra y Mae ein seneddwyr fel rhai yn cellwair gyda diwygiadau gwladol; nid fe'ly y mae dysgawdw.i y bobl gyda diwygiadau moesol. Nid y lleiMf o ddigwyddiadau yr wthnos ydoedd yaagyfarfyddiad canoedd o weiuidogion yrefengyl o bob enwad, yn Manchester, i ystyried y moddion gonu er rhoddi terfyniad llwyr ar un o brifddryg- sa ein gwlad, sef meddwdod. Yn annibyuol ar ddoethineb a nerth y penderfyniad iu a basiwyd, a'r areithiau byawdl a draddodwyd, yr oedd y I Iraith vnddi ei hun yu lletaru yn uchel. I lefara yn uehel am fawredd y drwg a achlysurodd y fath .mudiad, ac am fawredd teimlad yr eglwys Grist. ioiMgol yn yr achos. Dymunera alw sylw amaethwyr Cymni at y tbestr o'r gwobrau a gynygir gan bobl Caerlleon, mewn cysylltiad a Chymdeithas Amaethyddol Freiniol Lloegr. Hyderwn y bydd i ysbryd cyd ymgeisiol ddisgyn arnynt, ac y gwelir ihii o am- j aethwvr GwvlJt Walia yn cario ymaith rai o'r gwobrau penaf. Tra yr ydym yu son am amaetb- wyr nis gallon lai na gwneuthur un sylw. Pa galondid sydd gan amaethwr i wario canoed i o Vraoedd ar ei dir, tra nad oes ganddo yr un sicr- w.Td-I na throir ef ymaith o'i leyn ddisyrawth, cyn derbyn dim o gynvrchion ei anturiaeth ? Uredwn mai dyna y prif, os nid yr unig acbos fod cymaiat o amaethu gwael yn cael ei ddwyn yo mlaen. Dylai amaethwyr fynu y dyogelwch hwnw a elwir Tenant Plight, ac ymuno a'u gilydd fel masuach- wyr ereill ein gwlad; yn lie. nan 010 tyddyn yn wag, bod digon yn barod i neidio ato, a chynyg am dano gymaint o ardietb ag y gall nrfeddian- wyr trachwantus ei ofyn

YPAECH. THOMAS PIERCE Nos Sul diweddnf, traddorlwyd pregeth anpladdol ar aohlysur marwolaeth y gwr parchedig uchod yn y capel lie y bu yn gweinidogaethu am oddt-utu chwaiter oanrif, Bethel, Toxteth Park, gan ei gyiaill a'i gydlafurwr y Parch. W. Rees. Nid oedd neb mor gymhwys i r ^orchwyl, gan tu bod ill dau wedi —— j cyd dd°chren eu zweinidoza-th. PC yn ?vd lennrion ac wedi cydla'urio am amser mor faith, a thrwy yst^d yr annsef hrn* wb,li b'oi y- gyte,llio-. M'yl dvfo-l i'n cof amry* linellau vn j nghvttieriad Mr. Pierce, ac sydd yn w»rth efi*. cjd^no !i, a drwg cjeayYn nas g-.inVn nnd 6a cot',io,ii, o h-!rA-v,ld i diffyg il,. Un ai hynodai ydoedd ei amddi- j fadr^ydd o bot) rhoires. Yr Oo Id vi lla^n o deimlad crefydiiol ond ni ddefnyddiai ei grefydd yn IIllan i guddio tw, Il-na. Thomas Pierce—dvna o—fel yr ym Hangosai, fellv yr redd hiswn g.wir ionedd. Vr oeddyn 6, Tsratliad yn wir yn yr h.\vfi id edd dwyl-" Yr (rtU he'yd yn u i tra chared ig biwb. Pa mlnido? erioed a fu vnllenwi i)"Ir)u ,I iu, ac yn dyfod i g\m-mfaoedd yr Annibynwyr yn y lrefhon, na ddygodd dvstiolaeth o giredigrwydd Mr. Pierce- Yr oe Id cyfarfod Pierce yn L wrpool v-n lhywbetH hilnfo,-ht gan ei frodyr p'm ytnwelent a'r lie. Yr oedd hefyd yn un o d/eimltdau tvner ,Awn. Y tnae yr ysarifenydd "yn cofi > )im afn-ryich- iad ptn y bu yn cvn^vssjU dagral1 ag ef yn nvfn ier oedd tran i. Y me yn werth cael cyfaill i fedr, nid yn unig gynghori ond hefyd wylo gyda dyn mewn cyfyngder. Efallai fod tyner wcb ei deimlad wedi pen poen iddo lawer gwaith, pan yr oedd ganddo i drin rhai na foddent deimladau ys dywel Cuwper 0 why are fanners made so coarse. 0 cb rgy made So fine ? A kif k that carce would move a horse May kill a sound divine. Yr oe id ei ymivniad wrth Bethel yn fawr iawn Caff dd yr ,-Uys yn isel -newn lie bychan yn He')! OreenLnd, a llfuriodd n?s ei gwneyd dan fendith Duw vn eglwys flodeuog, a dangosodd yr eglwys h no barch idrlo trwy gytranu at ei gynaliaeth wedi i 'do fethu gan atiechyd ei gwasah wthu. Yr oed l | ei eiriau diweddaf yn esponiad ar ei fywyd "Er na I yw fy nhy i felly gyda Duw, eto cyfarrod tia £ ywyddol a wneth ere am," &c.. ae vn dra phriod(I ydewiso 'd Mr. Kees, einau diwedd tf Dafydd, yrhai oeddynt hefyd yn eiriau diweddaf Mr. Pierce yh destyn y breeth angladdol. ,I'

GOHE, BIAETHAU. Atr(.Tef pob Ochcbise h vn gyfeiriedig lei hyn :— T I 'tilor of ] r Jm.snanJmsrrav Office, Liverpool; hr.b ilythyrau a ffdcianl yn cjiiwyg archebion, taliadua oiohpeth o flotnr fasnucbol, i" Mr. John Lloyd, Amseia tfice, Liverpool." N i dderbjnir nn llythyr oni fydd traul ei glndiad wedi oi |Ni i#neif9ylw o unrvbw ohebiaetho,ldieithri'r ?ogrifeny-i- \i ?neif:y]wo unryh?ohebiaetholdieithri'rytgfifenyl- '.ddiried ei enw priodol i'r Golvgydl. '<«) yw y Oolyi?ydil yn ymrwymo i ddychwelyd nnrhyw Y8 <■ f. nao ycli waith i'wystyried fel yn oymeradwyo gwabano ra lpn, H rluUwe^d v Tob 1) vr. id ydym yn ystyried ein hunain yn gyfrifol am olvgiadau ein gotiebwyr.

I LLYTHYR AT Y BECHGYN. I ANWYL FKCHGYN.—Go ldefwch air o gyngor gan nn o',h do.bartb. Mae genyf byder y gwnewcli Dyma y wa th gyntaf erioed i mi eich cyfai ch trwy gyfr>»ng v pm a'r inc. a gellwtih goelio mai ibyw beth put ryfedd a'm cynhyrfodd i wneuthur scribbles v waith hon. Peth rhyfedd; ie, rhyfedd yn wir. Pa betti ydvw? VVel, Helaethiid yr Amserau i faintioli y Carnnrvon Herald a'r Stir of Gwent, i gynwys wyth tu-dalen, yn mhob un o ha rai y bydd cbwe colofn, ac ni bydd y chwanegiad yn ci bris ond nn ddi mai!! a byny at draul y cludiad, yr hyn fydd gymaint a hvny twy, os nid ychwaneg." Oil yw hyn yn anturiaeth fawr i Mr. Cyhopd?wr, f?chgyn. Chwi a welwcli mHi nid elw arianol sydd yn ngolwg Mr. C.—mae Pich lies chwi yn agos at ei fe¡ldwJ.1 Vr wvf yn gobeithio y caiff y Cyhoeddwr aDtariaeth- us gefnogiad oddiwrthych chwi vn ytfrediDol. Y mae ir eich Haw chwi i wneuthur ilawer er ei led- aeniad. Gwnewch eich goreu ar iddo gael derbyn. iad i'ch tai yn gvffredinol. Y mae yn ne<»yddiadur peni^arap y goraf trwy'r Dywysogaeth. Mae fi chwaeth yn uchel iawn. Mae yn hynod o foesol. V mae yn vmddangos ynddo ertbyglau nid yn unig i oleuo y pen, ond hefyd I gvnhesu v gab-n. Mae vnddo bethau i gvfarfod a phob dnsbarth bron. Y I mae yn newyldiadur cyHawn. Gobeithio y bydd i Mr Cyhoeddwr gael ei gefnogi genych. Na weriwcli eicn arian am bethau afreidiol. Anwyl lectigyn, na weiiwch eich arian am ffwgws. Mae llxwer o hon och yn gwario dros swllt yr wythnos am fyglys 0 fechiryn, onid yw hvn yn afresymol, ffiaidd, ac yn becl)adurtig ? Ni cbostia yr Amserau i chwi am fis ond g> maint a gostia eich tobacco am wythnos. 0 ffolineb mawr Mae'n resyn meddwl fod cynifer o f.chgm Cymru yn euog o'r fath arferiad ffiudd. Diwygiwcb, anwyl fechgyn; rboddwch heibio r ar- feriad llvgredig, annynol, ac annuwiol; bwriwch ymaith we thredoedd y tywyllwch, a rhodiwch fel plant y goleuni. Yr wyf yn gobeithio yn fawr y bydd i chwi gefnogi cynygiad ant iriaethns Mr. Cv heddwr, ac y bvdd i chwi ddefn\ddio eich hciau bamdd> nol i ddiwvllio eich meddyliau, a dangos allan eich ta'ontau i r byd trwy gyfr-rn,- yr Amser-iv, ifec. Teifvnaf gan ddweyd hyn, "Gwelweh, gan hyny, pa fodd y rhodioch yn ddiesgeulus, nid fel aunoetliion, ond fel doethion gan brynu yr amser, oblegid y dyddiau sydd ddrwg." Mae felly y gwnewch yw fy nymaniad a'm gobaitb, anwyl fechg\ o. Eich serchus gyfaill, Cwnystzvyth, Mehefin 5 1^57. JOSEPH JENKISS.

AbFYWIAD LLEDDN V OL CE, REDIGION. II Yo mlOb gwlad y megir glew" medd y ddiareb. Mie Ceredigion wedi magu Hawer dyn o athrylith rawr, yn yr orsoedd diweddaf, ac sydd wedi dwyn anrhy'edd i OdD'u. Brodor o CJeredigion oedd vr enwog fardd Dafydd ab Owilym, Maenw y Pryd\dd Hir, fel ysgolor a bardd, yn uchel yn mysg etiW'igion Cymreig. De'l gweithiau y prif far id Daniel Ddu, mewn bji fa parch i lenyddiaeth Gymreig mewn bol. Ond er va tra hir yr oedd cysg tdrwydd meddyliol i'w ganfod ymi. Yroeddem yn ciel hyfrydwch o ddarllen hanes, ac hêfyrl gymrchion cyfarfo lyd 1 llpnydilol agos yn mhob sir, nd yn Ngheredi.iOTi, aydig e:thriad o un cyfarlod cyfr.fol vn Aberystwyth yn 1852. Ond msie yn dda gan boo dyn sydd yn caru Ilea meddyliol ei genedl, oi Ceredigion yn bresen. 1 vn (.yfhm ddihuno "le eytarfodydd llenyddol wedi cael eu cynal mewn ,,wahinot fanau o'r wlad, yn Blaenannerch, Cei- newy Id, Aberteifi; ac eiste-idroi eto i w chynal yn uan yn Llandyssil. M e yr ieuenctyd yn cvniwair yn yr ar Tal ed I cryb wylle iig am w bo,lbeth gydag egni rh f d o'. Mpe yn hysbvs fo,l dy. ion d" wedi bod yn ymditchu Uawtr i ddyMimu hen arferion dneidiol ay sydd yn dal yn y wlarl. ond gydag y hv. ig Iwyddi .nt drwy n)td oedd d'm m-ddvliol yn la¡ ei -yn v-g iddynt yn eu lie. Ond ym denY8 fod "W roel yn htescnol nag erii-ed, drwy fod Jefnyèdhu nreddy iol teilwng ynenill eu sylw. Yr vd vm wedi cnel c) fa- fodyld mor dda, fel mae rhai rto '? yn hiraethu ae yn gofyn, Pa bryd y ceir rb81 et". M? VD lf*uhiT ?m i'r cyhoedd gael gwybod, mi Mr. FTan ?ht lipe, Capelddndod, sydd wedi rhojdi cvc? hwyn?d ir yagogiad canmoladwy hwn. yn y -wah mol aVrdalioedd. Dyn i?nc talent ? ag egni ohawn ydyw Mr. Phillips, aC vn bre?th?r cy?. adwy ??n y Trefnyddion Calfin«dd wlad!mUnWn hir on i Mr. PMlip.iwMMaethuei w1ad. i• on C711 ? peLUft ??"??' P?y "? y "? o en wofgr. ion 11 nyddol fydd?nt yn nrhydedd i'w Kw\ad ar ol 'ech eu gydar ysgoiad liwn ? Denllwo fod trig.lion ptrehusaf Aberteid vn middwl yn beriderfynol o gael eisteddfod en WOlf yn V Iref y tlwvddyn nesaf. M le dynron o ddylinwad helaeth vn hr id am hvny. mezys y Parch Robert Jones, Thomia Edwards, Ysw., pob l'wvdd i-ldynt. GXTN DCLAS.

GAIR ODDIWRL'H UN 0 YVRAGEDD CYMRU. I Yn yr Amserau am y 3ytid o'r mis hwn yr oorttl gofyniad am gael hanes buwch Gymreig, os oedd i'w ,hael, yn rhoddi 12 pwys o ymunvn oddiwrtlili godriad. Bydded hysbys i'r ymholydd r.d un MI "teb yn gytnwJs i'r desgrifiad uchod yn eiddo i Mr. Thomas J >ncs, Fiongoitre, Xantcwnlle. Cdredigion. Buwch ddu gomiog ydyw o hiliogaeth da sir B^nfro, yr ydys v tidi ei phrofil fwy Dag unwaith a'i chael yn uteb i r gofyniad. Na-ntewittle. LLAETHWEAIG.

EISTEDDFOD FRKINIOL IFORAIDD ABERDAR. Cynaliwyd yr eisteddfod uchod dydd Mercher y lOfed cyfisol. Yn y bore ymgyfarfyddodd yr amryw- iol adranau Iforairid, a ffarflwyd gorymdaith i fvned i gyfarfod y llywydd, H. A. Bruce, Ysw., A.S., a dychwelwyd yu ol i'r Ty marohnad erbyn tuag 20 rnnnud cyn 11, pryd y dechreeuwyd trwy i'r Parch. T. Price ddarlleu anerchiad i'r 11 vwyddyn gosod allan natur, a gweithiediadau Iforiaeth, &c. Yna cawsom araeth agoriadol dda iawn gan Mr. Brucc, ond ei bod vn rhy faith, yn gyraaint a'i bod yn Suesoneg hefyd. Oynwys'ii svnia.lau gwir irettlifawr. M.ie pob ym wneyd o'r eiddom a Mr Bruce yn proa yn egluraoh o hyd ei f,ld yn I'uneddwr trwy^ll, ac yn ddyn call a gwybodus. SWui i'r ilywydd eistedd, dyna'r belrdrl Itti yn ei harllwys hi yn ddoniol, mown englyn, a phenili, &G-, yn yr amrywiol fo-Jdau a fed lnnt hwy i lawr hyd v mes,ir hir yna ton ar y delyn gan y telyuor rued us Jo1'n Williams, AberJar, yr hwn, er ei to-1 yn ddall, sydd un o'r telynorion goreu yn y Dywysogaeth, m,wda' nhw. W.'di li.vny araedi fer, ysmala, gan un o'r beirniail Parch. R Eil-s, Sirhowy. Ond efallai mai gormod fvddni i mi geisio ysgrifenu yn fanwl holl weithrediaJau y gwahanol g\ r,ldan, j rhag i'm hvsgrif fynel yn afresv-rn d o faith. Cawsom dri o gyfarfo iyJd dyddorol iawn, ac ar y cyfan vn cynwys Ilawer o fwynhad. Tybiwyf fod o bvmtbW cant i ddwv til o bobl yn nghyd, a'r rhai hyny vn imddwyn yn wedrlol deilwnw, ag ystyiied peb peth. Wrth reswm yr oedd pawb yn llawn awylll am weit-d a chlywed, ond gan nad oed t digon o le i bawb eis. tedd pi gysurus, yr oedd tipyn o gynhwrf weithiau Yr oedd tua 60 o d styriau yn prwbl, y prif rai oeddent:— J 1 Awdl ar Geuadaeth Gristionogol. Dau gyfan- j soddiad, ond dim un yn deilwng o'r wobr, y testyn i'w adael yn agored hyd y tio nesaf. ] 2 Tiaethawd a iuddioldeb Eisteddfodau. Budd. ugol, Llew LIwyfo a Iolyn. d Pryddest ar tkrwolaetli J. EVAn" 'Gomer' Buddiigol, Pareh. E. Jaraes, Owmbach. 4 Traethawd ar LIvwaveh flen, BudduJol, Parch, R. Kiln. ■■ I 5 Prvddpst i D. Williams. Ys v., ( Aliw Gochj. | Buddtigol, Parch J.Thomas. Gl^nnQild. 6Trac?h?wda!'rn.?)et'c!iO{:r?y?ttyGymraeg.! E,H:20¡. i'arch. livan Rv MIS, Nautyglo. ? Tr?pth.tv.'d ar I'dieuyddiad. D'tddug?I, Mr. John Morgan a Mr Jon,, Ynysjau. I 8 Tra^tliawd ar y LlcS^nwy. BaJdugol. Jesse C:)nwqy D "v ies, Ysw., M.i) Treffynon. ar y div-eddar Mathew Wynne, Ysw. Bu IdiAgol, Parch. J. Thcmas. Glynnedd. id CAn i R. Ivithergill, Ys-v, Baldugol, Dewi Wyn o Esyllt a'r Parch John Thomas, Glynnedd. I 11 Traethawd ar y Trioedd Cymreig. Buddugol, Mr Thomas Stephens, Mertbyr. 12 Traethawd ar Gaethiwed. T. B. Morris a rbyw. i un ar:> i 13 1:-r-thawd ar yr angehrheidrwyda i ddeall Diddfau 2*Tiitur. Buddugol, Parch, fe. feyans, Naut- j-glo. 14 Traethawd ar Gymdeithasau dyngarol. Dadd. ugol, Parch. J. T. Jones, a T. L., Llanelli. 10 Traethawd ar Ddylanwad y Dosi)arth Gweith- iol. Bnddngol, Mr John Morgan. 10 Traetbawd ar Brychan Brycheiniog. Buddng- ol, I) Henry, Maesteg. 17 Gramadeg Cymreig, Buddugol, Mr. John I I Morgnn. i. IS Endyn Bedaargraff dyn duwirl. Allan o 50, I I baddllgof oedd Mr. John F. Iwards, Meiriadog. Ond y mae yn rha;d yu, 1. Cawd Ilawer o ad- roddiadau, canii, Jca., yu a r ac eilwaith drwy y gwahanol gyf;u To 1 Yv oe«jd cor Taliesin dan lyw- yddiaeth Mr. ,03, yn gwasanaethu ar y acblysur. Mae'ti deLyg lod gwobr o tnag yn cael j ei chynyg i'r cor gor'u i gauu rbyw ddarnan neilldu öI, ond nid oodd yr un yno i gystadlu a chor Taliesin, a birnodd y bcirniad Evan Davies, Ysw., A C, A^ertawe, y cor hwnw yn wir deilwug o'r wobr Heblaw y darnau cystadleuol canasant lawer iawn yn ystod y tri chyfarfod, yn Glees, Duetts, Trius Fogeeg, Choruses a wn i beth hefyd, ond eu bod yn canu yn d !a odiaeth dybswn i. Cawsom ein anrhegu a chaniadau Llew Lhvyfo a il ss Wynne hefyd, y rhu .-tn i a d an a barftsant lawer iawn o foddhad. Ar d,liwed(i i ewrdd y boreu, rboddwyd testun i r beirdd i gyfansoddi 10 cnglyn i'r llywydd erbyn 4, ac wedi hyny tstynwyd yr amser hyd G -beirniaid D. Williams, Ysw., (AlavL Goch). Daeth 3 i law, y laf yn Hed ganoiig, yr 2ii vn dda iawn, ond ei fod wedi aros ar y lfordd, sei gwneyd dim ond 13 yn lie 1", y trydydd, pa una ddarllenodd ei englynion i'r eyfarfo;l vn wir d,l. a phwy Oédl end yr hen frawd y Parch. R. Ellis, gwobr punt neu gini debygwyf, ac yr oedd yn ei haeddu. Tua'r diwedd !>u cystadlu mewn canu gyda'r delyn yn ol trefn De a Gogledd, y goreu dwy ddynes- ieuaiuc. pwy oeddent nis gwn, ond gwn eu bod yn canu yn hyfryd. Bum agos ac a- ghofio i ni gliel anerchiad yn Saesoneg, ar ddechreu y cwrdd hwyrol gan loan Ernlyn, ac i'm tlb i yr oedd hwnw yn un o'r pethau goreu a gawsom oil. y Ond digon tebyg eicb bod am i mi dynu tUl'r Amen, a dyma fi yn gwneyd gyda dweyd na fyddai genyf fi un gwrthwynebiad gael cwrdd shwt yna eto, ond cael He tipyn yn fwy cyfleus. UN OEDD YNO.

AT OLYGYDD YR AMSKUAU. I Mr. Go],-Byddweh cystal a gwneyd yn hysbys mai Crusto ap Dwyfacb," sef Robyn Wyn o Eifion, oedd y buddugol or y Farwnad I'r diwedd- ar Barch. J. Williams, Llecheiddior," yn nghyfarfod Cystadleuol L'enyddol Din(>rwic, yr hwn a gynal- iwyd y 1 leg o'r mis hwn, Cafodd ei wobrwyo gyda Phwrs hardd yn cvnwys Tri Gini. Cewch Feirn iadaeth Eben Flirdd erbyn eich rhifyn nesaf. .vn eich rhifyn nesaf. Os bydd awdwyr y MarwnadaU adwyddianns yn dewis en cael yn ol, bydded iddynt anfon llythyr yn cynwys eu cyfarwyddyd, yn nghyd a nifer digonol o bQlJtage stamps i dalu eu cludiad, a mi a'u hanfonal iddvnt oil iddvnt oil Yr Eiddoch, &c., Tyddeui,Dinorwic, Mehefia 19, 1857. DAVID WILLIAMS.

j Y PEDAIR SCRIW. I Y mae scriw y tirfeddianwyr, at yr hon y cyfeirias om sylw ein darllenwyr yr wythoos ddiweddaf, yn un nniongyrchol, ac felly yn myned at ei hamcan beb ryw lawer o gylchdroadtu ond y mae s?riw anunion ryw lawer o gyrchol, yr hon sydd yn fwy troellog yn ei symudiad an; ond er hyny heb fod yn Ilai sier yn fynych yn ngbyrhaeddiad ei hamean, sef scriw dglanwUd mawr- ion y byd ar eu gilydd ac ar eu hisifiaid. Y mae I dylanwad dyn, pa fodd bynag y daeth i'w feddu, pa un bynag ai trwy ei gyfoeth, ai ei swydd, ai ei ddysg- eidiaeth, ai ei pymeriad, ai ei gyfeillion, yn dalent a ymddiriedwyd iddo gan ei Greawdwr i'w defnyddio er daioni, ac y mae mor gyfrifol i Dduw am hon eg vdyw am ryw dalerit arall. Y mae dylanwad d.) n yn rhoddi iddo allu i wneuthur Ilawer o ddaioni neu hwer o ddrwg. Rhvdd bwysfawredd ar bob peth a wna, ac a ddywedo, ie, gwna hyd yn nod ei wen a'i wg yn bwysig i'r neb y byddo yn gwenu neu yn gwgu arnynt. Y mae gweithi-ediad dylanwad yn ddystaw. ac eto y mae yn effeithiol fel y lefain yn y blawd Dyma wr mawr dylanwadol mewn cymydogaetb, s dyma ddyn arall yn plei lleis:o yn groes i feddwl yi unrhvw. Nid yw y gwr mawr yn feistr tir i'r Iltill, fd'y ni fed(I awdurdod i'w droi o'i dyddyn. Nid yw vn gwsmer iddo, ac felly nis gall ei niweidio trwy beidio masuachu ag ef. Nid yw mewn swydd fel goruchwyliwr o dano, ac felly nis gall ei ddiswyddo. Ond eto y mae ganddo ddylanwad a all niweidio y pleidleisiwr druan mewn Ilawer ffordd. Os na fedr ei droi o'i dyddyn, gall ddylanwadu ar vr hwn a ddichon wneuthur hyny; os na fedr dynu vmalth ei gwsmeriaetb, gall ddylanwadu i droi ffrwd cwsmer. iaeth i droi o!wyn rhywun arall; os nad yw yn ei allu ei droi o'i swydd, gall ddylanwadu ar rywun a ddichon wneyd byny. Mewn gair, os nad ydyw yn gallu defnyddio y scriw yu uniongyrchoi, medr ddefnyddio yr offeryn sydd yn troi y scriw. A pbe na byddai i'r gwr mawr ddefnyddio ei ddylanwad yn weithredol er niweidio pleidleisiwr, gall ei niweidio yn fawr yn fynych trwy beidio defnyddio ei ddylanw- ad o'i blaid. Gall mewn Ilawer cylch, ac ar lawer amgylchiad ei ddr.vgu yn fawr, nid trwy lefaru yn ei erbyn, ond trwy beidio llefaru o gwbl, trwy ymddwyn fel pe na byddai y dyn mewn bod-ei gwbl ignorio. Y mae o hyn y foment bres-nol engreifltiau hyw yn cyfodi o flaen ein med-lwl-engreititiau o ddynion galluog a cbymhwys yn mhob modd i lenwi swyddau o yraddir ed ac elw, a ataliwyd i'r cyfryw swyddsn trwy y dylanwad crybwylledig, o herwydd eu pleid- leisiud vn amser etholiad. I'r dyben hwn y gwelir aelodau seneddol Toriaidd, ysweiniaid gwledig o'r un egwvd iorion. uchel bersoniaid a man-guradiaid yn ym wthio j bob math o gyfarfodydd taleithiol, sirol a phlwyfol, er mwyn enill a siorhau y dylanwad hwnw a'u galluoga i ddyrchafu eu fifafredigion, ac i gau allan byd y byddo ynddynt rai o egwvddorion gwa. hanol i Idynt o bob Hfyllfa anrhydeddus yn y wiad. if mae yn hyfryd meddwl eu bod weithiau Ofn methu ond nid o ddiffyg ymdrechion, dich. llion, ystrywian, a chastiau o bob math. Y mae Ilawer o ddynion yn gwneuthur n-i irchnad o'u pleidleisiau yn y ffordd ym*. Gwyddom am luaws o amgylchiadau lie y gwneid cytundeb rhwng yr ymgeisydd a'r etholydd, y byddai raid i'r olaf roi ei ddylanwad o blaid dyr. chafiid y blaenaf i ryw swydd, ar yr amod i'r blaenaf I r.)) ei bleidlais o blaid dyrchaflad yr olaf i'r senedd. Ao y mae canoedd o ddynion diswydd, yn gwerthu yr etholfraint a ymddiriedwyd iddynt i'w defnyddio er lies eu gwlad am saig o fwj d. Ac wedi y cwbl nid ydym yn rhyfeddu Ilawer atynt; pa ryfedd fod dyn yn anncrhodo pob egwyddor wladyddol yn ei ofal am ei amylehiRdau ei hun a'i deulu ? Yr hyn yr ydym vn ei feio ydyw y drefn sydd yn gwneuthur y fath .beth yn bosibl. Rhoddai y Tu el ddynion yn y fath sefyllfa fel y gallant olytu, ni4 eu lleshad parsonol eu hunain yn unig, ond lies Uaweroedd wrth bleid- leisio; ac h.. b y Tugel ni welir etholfreintiau dynion yn ateb eu dybenion priodol, y rhai ydynt gyhoeddus a chyffredinol, ae nid personol ac amarylcbiadol fel v defnyddir hwy dan y drefn bresenol. Y mee yn sarhad tragywyddol ar enwau mawrion ein teyrnas fod eu camddefnydd craulon o'u dylanwad yn gwn,-tithiir y Tugel yn angenrheidiol er diogelwch ein hetholwvr. Yr ydYID yn c,fenwÏ Y nesaryo scriw cwsmeriath. Bu ams r pan y gal lai dynion gorthryiuus fygylu dynion cyn amser etholiad trwy fygwth tynu ymaith eu c,tsmeriaeth og pleidleisid yn groes iddynt hwy, yr hvn a waherddir yn bresenol gan y gyfraith. Pa mor etFditbiol ydyw y gyfraith hono i ateb ei dyben, a d langosir yn amlwg yn ados Trehear^.e a Barnwell o Ruthyn ar ot yr etholiad diweddaf. Pan gyhudd- wyd yr olaf o arfer bygythiad i ddylanwadu ar y blaenaf, galiodd y gwr parchedig wadu iddo erioe I yngan gair ar y miter. Yr ydym yn gadael rhwng y Parch. E. Barnwell a'i Farnwr, nid yn llys y Queen's Bench, ond yn Llys y farn lawr i benderfynu cywir- deb neu annghywirdeb y gwadia I yna. Ac am dynu ei gwsmeriaeth oddiwrth Treheir:ie, yr oedd yn ddigon hawdd rhoi cyfrif am hyny; nid oes dim hawddach na chael faint fynir o resymau dros adael un masnachwT i fyned at fasnaohwr arall, heb gyfeirio dim at ei bJeidlelsilld yn yr etholiad. Yr oedd rhyw feiau ereill ar Trehearne, oedd, oodd ac am y rhai hyny, ac nid ei bleidlais dros Maurice, y tynodd Birnwell ei gwsmeriaeth oddiwrtho, siwr iawn, ond rywfodd, ac oriid yw hyny yn beth rhyfedd iawn, oddeutu ailog yr etholiad y gwelwyd y b dau hyny, lie yr ymwelwyd a hwy yn ol eu haeddiunt gan y gwr parohe lig; yr o,dd Trehearne yn eithaf dyn, ae yn Kymhwys i fasnachu ag ef hyd amser yr etholiad. Ymd lengys fod rhyw oleuni rhvledd a digyfeiliorn yn ilewyrchu ar rai dynion ar y cyfryw Bdeuu. Oad i fod yn ddd'rifol, onid yw yr amgylchiad uchod yn ■ dangos tuhwnt i bob dadl mor anhawdd, ie, mor an mhosibl ydyw llunio cyfraith ns gall dicbellion dynion gael llwybr i'w hysgoi? Y mae amcan y gyf raith rliag bygylu dynion yn dda, a d ChdO y tvbiai Ilawer y buasai )n noddfa led ddiogei i etbolvyr, ond yn y prawf cynt «f oil a wnae I ar ei heflf^ithioldeb cafwvd fod yn Idi, nid yn unig dyllau i selrff a llwyn. ogod, ond hefyd adwyau mawrion i fwystfilod ysglyf- aethus o'r maintioli mwyaf fyned trwyddynt. Dy- wed-r a fyuer. y mae yn wirionedd ys/rife: edig ar dded Itlyfr Cyfiawnder Dwyfol, fod gosod dyn dan anfanteisirm tymhorol o herwydd ei egwyddorion yn erledigneth; ac y mae erledigaeth yn bechod sydd yn annghymhwyso dyn i wasumethu Duw yn y byd hwn, ac i'w fwjnhau yn yr hwn a ddaw. Pan ydoedd Mab Duw yn gwneuthur Saul o Tarsis yn apistol iddo, deelireuodil trwy symud ymaith yrytbrya ere 1. igaethus o hono; Saul, Saul, paham yr wyt yn fy erlid i ?" Cystal a dywedyd, nid wyt yn gynihwys j fod yn apostel i mi tra y bydd ysbryd criid y n" t dyna "teddwl Crlst" ar y mater, ond y mae rhai a'u I hystynant eu hunain yn olynwyr yr apostolion yn j erlid dynion, yn ystvv fanyiaf y gair. o herwydd eu hegwyddoriori gwladol a chrefyddol I', yr tin peth ilr unic*n o tait ei fiaLlIV Li'i egwyddor yd W gwneutiiur y niwed lleiaf i ddyn yn ei ain: leiii:id.tii a yd) w cospi ei gorph A clarchar ac 4 fflangellau. Mewn vstyr, pin y tn-ie dyn yn 'dio.hL'f yn pi fasnauh y m-t, ei wiie,i ef, ei a'i i,iii b;,e'ii vn rhede-, pryd bwnw ,bip?ryJ IT uu Inwl ?ydd genym i glwylo dyn yn y naiil ystyr a'r 11al1. Ac y M?? yn fh?id fod dyn yn farw i deimtudau tvneraf y ddynn))n&{h. ac i sehshiadait cv^egredig cretVdd cyn y giii niweidio ei gyd ddyn yn fwriadoi. Gwr gwaedlyd" jh tiahyfrif II ilk'i bo laeth ydyw y nel' a wnelo hvny. Y Tugel! y Tmet! ydyw yr un g noddfa ddiogei rhag y drvgau aneinf hyn nid oes dim tu yma id la a etyb y dyben. Y mae y gyfraith a wnaed wodi troi aHan yn Ifaeliad, ac nid yw cynygiad Argl..Robert Cecil o anfon pJeid- I,>Í;!Ían trwy 1) thYl"a11, and yn uni arbd y dratferth o ddyfol at yr etholfa, yr hyn fydd yn gryn beth i'r rhai a breswyliant yn bell o'r lie, ond syrthm yn an- rhaethol fyr o wneyd y tro yn lie y Tugel. Yn olaf daw dan ein sylw yr hyn a alwn y scriw grefyadol. Nid ydym am fcio gvvst ti crefyddwyr yn ymyraeth a phetbau gwladol, oblegyd y credwn mai dyledswydd crefyddwr fel pol> gwiadwr arall ydyw gwneutbur a alio er llesoli ei wlad yn yr ystyr hon, fel yn mhob vstyr arall Nid duwioldeb ond an wybodaeth dynion sydd Jr, peii iddynt ffeio Neill am deimlo ac amlygu dyddordeb yn helyntion y deyrrias o ba tin y maent yn ddeiliaid. Odd y mile yn bosibl i gyfun- debau o grefyddwyr arfer moddion annheg er dwyn dynion i bleidleisio yn adog etholiad Y mae yn hawdd ftcnym esgeuluso arnerodd yr anwybod aeth" pan v diarddelid dyi.ion o eglwysi Crist J ionogol am eii llarpaii gwladol; end wedi i gymdeith is ddyfod i'w chsllwr presenol gyda golwj ar wlad- yddiaeth, y mae yn syndol gweled priflywolraethwyr cvfundebau crcfydllol yn ymgyfurtod, yn penderfyou gyda pha blaid y bydd i'r cyfundeb bleidleisio yn yr etholiad, ac yn anfon y gorchymyn trwy y deyrnas gvfunol at eu hoil weinidogion er eu cyfarwyddo pa fo Id i ymddwyn, a pha blaid i'w dewis, a pha fodd y maent i dueddu pobl eu gofal; ac os bydd i ryw weini log feiddio p" ileisio yn groes i gyftrwyddyd uchel gyngor y ieb, bydd hwnw yn ddyn wedi ei noli allan gan yr awdurdodau fel un i'w gadw i lawr. Y mae yn hawdd iawn hefyd i esgobion eglwys Loegr scrivvio y rhai sydd danynt, oblegyd ar ewyllys vresgjb ydibyria y derchafiadaa eglwysig, ac y maent hwy yn rhy gyfrwys i osod neb mewn Ileoeild o werth oni byddant wedi talu gwaroaeth iddynt mewn pethau gwlaildl yn gystal a chtefyddol. Yn awr, yn ngwyneb yr holl scriwiau byn, o her wydd pa rai y mae y wlad yn gruddfan, pa beth sydd i'w wneyd? Elallai ydywed rhywun mai dyledswydd pob dyn yn adeg yr etholiad ydyw gweitbio allan ei 'gwyddorion heb ystyried yr amgylchiadau. Ysyw- ieth y mae y canlyniadau mor bwysig fel nas gall, ac 1a ddylai dyn beidio eu bystyried. Ac y mae yn imheus genym a oes rhywbeth heblaw crefydd Crist m gofyn i ddyn aberthu pob peth er ei fwyn. Gofyna v Gwaredwr i ddyn aasiii tad a mam, brawil a cli tvac-r, tai a thiroedd, ie, a'i fywyd ei hun er ei fivyn pf, ond a fedd rhvwun hawl i geisio bvhy gan ddvn heÍ!Jaw >ist ei hun? A ydyw yn ddyledswydd ar ddyn I wn«uthur yr un a berth dros ei egwyddorion gwladol a thros ei grofydd ? Y mae yn wir ei bod yn fldyled, swydd sr ddyn arddel ei egwydlorion gwladol, ond vr ydym yn amheu a ddylai beryglu ei amgylchiadau -i hun, ac efallai deulu lluosog er eu mwyn. Yr hyn sydd angenrheidiol ydyw, thyw amddiffyniad i ddyn rhag cael ei ddrygu o herwydd ei ymlyniad with ei tarn a'i arddeliad o honi. A pha amddiffyn- iad a geir ? Y mae pob un a gynygiwyd wedi bod yn aneffaithiol y mae yr unig drefn wrth law, a hono ywy Tugel. Y mae yn ofnadwy meddwl fod y byd wedi myned mor ddrwg fel nas gati dynion arddel eu hegwyddorion gan ohi eu gilydd heb ryw orchudd i ymguddio dani • ond gan ei fod yn y fath gyflwr, nid oes i'w wneuthur ond cyfuddasu mesurau ato. A pha bryd bynag y daw ysgrifraith y Tugel o flaen senedd ein teyrnas, yr yd\m yn hyderu y gwelir Cymru fel un gwr yn deisebu am dano, canys hebddo nid oes I obaith y gwelir Cymru, yn anad un dalaeth o'r deyrn- as unedig, wedi ei dyrchafu yn ei chynrychiolaeth seneddol. I LLEWELYN GWYNSDD.

I NEWYDDION CYMREIG. I GOOLEDD. WREXHAM.—Mehefin y 7fed a'r Sfed, cynaliwyd cyfarfod blynyddol y Wesleyaid Cyrnanfaol, yn Moriuh, Harwood, ger Wrexham. Yr oedd pob! lawer wedi dod yn ngbyd, ac o berwvdd fod yr hin yn wlyb, ataliwyd ni fel o'r blaen i bregethu ar y maes, felly yr oe Id ein capel yn orlawn, yr oedd unaiddeg o'n pregethwyr yn ngbyd ar yrachlysur. Pregethodd Mri, Thos Jones, Liverpool, (r hwn a sefydlodd y diwygiad Wesleyaidd yn Nghymru o gylch deugain mlynedd ol), R. Jones, Treffynon, a J. Williams, L'verpoo1, yn rymus ac etfeithiol iawn. Yr oedd preswylydd mawr y berth yn ein plith, a'r llais distaw yn mrig y morwydd -yr hyn ydoedd arwyddion amlwg i ni o foddlonrwvdd ein Duw ar ein cyfarfod. Yn gymaint a bod ein capel yn lied agos i'r gwalth glo, yn yr hwn y boddodd triarddeg o'r gweithwyr o gylch blwyddyn yn ol, deallwn fod amrai o'r fceuluooiid a adawyd i wllo am en meirw, yn y dorf oedd yn gwrando, hvderwn fod y petbau a draddodwyd yn eu clywedia-aeth od iitan arddeliad yr )spryd glan er anogaetb gref iddynt i ymbarotoi i fyned ar ol eu pob: vmadaweclig, trwy geisio yr hwn sydd yn dad i'r rhai amddlfaid, a barnwr y gweddwon yn eu plith. Do genym allu dweyd fod ein bachbs ar gynydd eleni yn Nghymru, a bod ychwanegiad yn Lloegr y flwyddyn hon uwc'ilaw ugain mil at ein cyfundeb. -G G. TREFFYNON -Fel yr oedd d vn genedigol o Walsall, swvdd St ifford, yn myned i fyny Heol v Ffynon yn y dref hon syrthiodd i lawryn ddisymwth a bu farw yn y fan. Barnai y meddygon iddo dori gwaedlestr. Ei enw ydoedd Thoi. Jones; yr oedd ar ymweliad a chyfeillion. TREFFYNOS- Y mae cofgdofn wedi ei chyfodiyn y dref hon er cof am Mr. Thomas Edwin Roberts, Rh'ngyll yn 23 gatrawd frenhinol o filwyr Cymreig, yr hwn a laddwyd yn mrwydr y Redan. TIIEFFYNON.—Urddiatl.—Y Sulgwyn, cynaliodd y Bedyddwyr yn y dref hon eu cyfarfod blynyddol, pryd yr ordeiniwyd y Parch. M. Roberts i'r swydd weinidogaethol yn eu plith. Traddodwyd pregethau gan y Parcbn. Morgan icaergybi, Jones, Rhuthyn, Hughes, Liverpool, Thomas, Narberth, Davies, L anwydden, Evans^Rhuddlan, a Davies Liverpool. Yr oedd y gynnlleidfa yn lluosocach nag y bu er ys Ilawer blwyddyn yn y lie hwn, ac yr oedd y ptegethau yn dra effeithiol. Y Sabboth canlynol bedyddiodd Mr. Roberts 13 trwy drochiad. Y maeyn dechreu ei weinidogaeth dan arwyddion gobeithiol. ABERDOVEY -Colli tri o fywydau.—Bore Llun, wythnos i'r diweddaf, collwyd y Venus, Borth, yn llwythog o gerig caleb, am bedWar o'r gloch yn y bore, ar gyfer Aberdovey. Yr oed I y gwynt m Ir uchel prydnawn Sul fel yr oedd y bad yn methu croesi y bar. Gwelodd y Cadben ei bod yn brysur l-'nwi o ddwfr, a gwnaeth am gilfach ger Moelynys, ar ochr Ceredigion, mewn gobailh o achub bywydau y dwylaw. Fodd bynag tarawodd, a chan ei bod yn hen lestr, aeth yn ddrylliau. Nofiodd y Cadben Thomas Davies i'r lan, ond boddodd y tri ereill. Deallwn i'r Britannia gael ei dwyn i'r porthladd yn ddy,igel gan longlywyddion Aberdovey. URDDIAD.—'Dvdd Sul y 14eg, cynaliwyd cyfar- fod yn Penvgelli, swydd Flint, i r dybeu o urddo y brawd T. L. Morris i gyflawn waith y weinidog- aeth yn y lie hwn. Pregethwyd i'r gweinidog gan y Parch. J. L1. Owens, Bagil t; ac i'r eglwys gan y Parch. Moses Roberts, Treffynon Cymerwyd rhari yn ngwasanaeth y dydd hefyd gto Mri. Gomer Williams, Bagillt; John Williams, Hoi loway a Llewelyn Rees, myfyriwr, o Pontypool Cafwyd cyftLrfod wrth todd ein henaid, Llwyrlrled Dnw ei air yn yr ardal hon, a thros y byd.-Tlto- mas Dixon. I DEttEUDIB. LLANGOEOMAWR GER ABERTFlFi.-Treth Eglwys eto !—Hysbys yw i dnarllenyddion yr Amserau am yr oruchafiaeth a gafidd cyfeillion rhyddid gwlalol a chrefydd d yn Aberteifi ar y gorfodwyr, o barth i Dreth Eglwys, ac ar ol linny yn newisi-id aelod i'r senedd ar yr etholiad cjft'redinol diweddaf. Er hyny oil, maent bob amser fel y scotched snake," yn ym fywiocau yn barhaus cy wilydd na gwarth ni effeith- ia arnynt. Tebyg ydynt i r hen gybydd hwnw tua diwedd ei oes yn cvngbori ei fab Now John get money, get money honestly if you can, but get money." Er ys tna wyth mis yn ol, galwyd vestry ynghyd i'r eglwys uchod er cynyg treth, pan y gwrth- od wyd treth, a rnablvysiadwyd gweJJiallt;, fod casgl- iad i'w wneyd trwy y plwyf; ond ni weithredodd yr eglwyswyr ar y cynlhin; a dywedodd un eglwyswr dylanwadol a chvfoetaog, na xoidai ef ddim ood trwy dreth. Felly safo ld pawb yn pwyso ar ou barfau hyd ddydd Gwener y 29ain o Fai diweddaf. Yn y cyfamser, deallwyd yn fnan fod y screic i fod mewn gweithrediad yn y dull ffyrnicaf Cafodd tenantiaid nn vn v nlwvf. 011 19 niitiopq tA nn?*: M v "a'. J 1.- -¡ '1" J 25ain o Mawrth diweddaf; peth nad oedd yn arfer cymeryd lie. Ai crefydd i fyw ac i farw Wrthi yw y fath Gwelwyd yn tuan with ymddygiadau fel hyn, nad oedd rwiw meddwl am Iwydoo yn erbyn y fath gyoliuniau melidiged g. Eto penderfynwyd myned ymluen doed a ddelo, i daflu ein hutling i'r drvsorfa gylfredinol, i sefyll yn ddivsgog dros egwyddorion teilwng o fwy aheith. Gweisoui yn jstod yrymdrech amryw raddau o gymeiiadau, ac mae ymdrechion o'r fath yn werth eu cael, pe baent ondyn unig er mwyn tynu allan argymhellion gwahanol bers 'nau. ac i ddiosg rhai o wisgoedd auheilwng. Ac Mr. Gol., os cif eich caniatjd chwi, anfonaf enwau yr oil a bleid- lsisiasant dr.)S ac yn erbyn, ynghyd a'r rbai a wnaetbant fel Meros," a'r enwadau crefyddol y pertli.vnant iddynt-nid wyf yu gweled hyny yn an. nhegwcii a hwynt. Gosodaf ar ddiwedd yr hanesyn gyfres o rifnodau, pa rai ond sylwi arnynt, a ar- ddangosant hynodrwydd. Anfonwyd at bob tir fa idian wr yn y plwyf i ddylanwadu ar eu tenantiiid, ac yr oedd hints lied gryf oddiwrth rai o honynt, ereiIl ychydig yn fwy cyinedrol, ac ycbydig er an- rhydedd iddvnt dywedaf, a wrthodasant ymyraeth a chydwybodau eu cyd ddynion mewn un modd. Er yr hoil gyfrwysdra, y bygythion, a dy^anwadau oylch ynol y palasau cymydogaetiiol, pa rai sydd ami iawn ya NyftVyn Teiti, buasai y rhyddfrydwyr wedi eniil y frwydr, rni baasai y Judasiaid oedd yn ein gwersyll ein hunain, a allasent yn rhwydd heb wneyd un ahertb, droi eu cefnau yn nydd y frwydr, ac wedi aldaw yn bepdanf i ytuladd yrymdrech allan. Mae yn lied dekyg jig, ddarfij eto—dywed un deallus fod y drotb WeWí ej gwaeyd ya afivclaidd mewn mwy nag un peth. Trpfu y.vestry oedd fei hyn Cynygiodd OoJoiM Vau^jan, Plus Ilangneumawr, fod y Parch. W. North, periglor y phvyf, i gymeryd y gadair, yr ¥yn a ciliwytl gan !Hr..Davld James Cawrense. Ni wllaed un gwrthwynehiad i byn. Cynygiodd Mr. Diivii ,fames Cawrense, Iol '• Treth Eg wys, o ya y bunt i gael ei mabwysiadu at wasanaeth yr E->lw>$, yr hyn a eiiiwyd gan Colonel Vttu-;han. Plus LIingoe Imawr. Cyfododd Mi. H. D Davies, Tre- w.ndsor, ac ardystiod 1 yn erbyn rhai o witlmdoedd i y dydd hwnw, a rhai blaeuorol, gan wasgu ar y cad- eirydd i ysgrifenu hyny ar gotlyfr y vestiy, yr hyn a wfthodtJdd, ac a gniygiodd y gwelliant canlynol Na fyddo treth yn cael ei chaniatau, ond fod casgl- iadau gwirfodlH i'w gof.yn yn lie hyny. Pitiwyd hyn niewn modd galluog gan y Parch. William Roberts, (Bedyddiwr), Penypirc. Wadicyfrif,caed fod mwyatrif dros y dreth o 13. Dros y dreth. Yn erbyn. Abs?nol. Ymnfinduwyr. 11 21 42! Eglwyswyr 17 2 8 Amheus 2 2 Rhif y personau ar y drethres 111. LLANELLY, BIIYCHEIXIOIJ,—Mewn cyfarfod adranol a gynaliwyd yn C?Odi, ;'euaertynwyd cadw c?farfo4- ydi cyhoendus, b )b dau fi3, rn y gwahanol gyfrinfa- oedd pertbynol i ad ran Mynydd Carno. Felly, nos L un cyntat o'r mis hwn, ymgyfarfu ?mryw o'r brodyr or gwahanol gyfrinfaoedd yn ngbyfr.nfa Goronwy OIVAn; Hocu an I Fountain, Lhmelly. NeiUdawyd y brawd David Horim1, Glyn Ebbw, IIyW?? a Joseph Bevan, L!anel)y, yn istywydj? "edt ychyaig eiriau gan y Hywydd, yn d;D"0'4 JL n r cytarfod, galwodd ar y brawd Benja yies, i anerch y cyfarfod, yr hyn a-wnaeth yn ae ad- eiladol, trwy ddBngos mai y cyfrwn?-g< .?u ?ddM y Cymry fel eenedl i ddarbodi erbyn Mjea ?h<Aint? a choled.iu a chadw eu hLadth oedd y sefydliad '-?' aidd. Wedi by?y g?twyd ar Jobfl M6tri?, (set to. ab Gwylym) i roddi anerchiad. Buasai yn dda ?e?i pe buasai Ilawer mwy ynghyd i glywed yr araeth m&H Ar ei ol ef eawsom araetk ddifyr a bywiog gan Sam??) R?es, o gythnfa Brynmawr. Wedi hyny galwodd 3r 1 ywydd ar EbeneZdr Morris, Cendl. Cawsom yn yr araeth hon banes pur fanol o ddyfodiad ein eenedl i'r ynys hon y gwahanol dywydd fu arnynt; y safon mient wedi godi idd y sefydliadaU diiioftiis a berthyn ¡ ir Cymry fel cenedi, ac nid y lleiaf o honynt yw y sefydl.ad Iforaidd, ai fod yn ddyledswydd ar bob I Cymro ei gefnogi. Yn nesaf, cyfolodd y llywydd a dangosodd yn etleithiol dros ben nad pel h newydd yw Iforiaeth, ei bod o ran ei egwyddorion mor foreu a'r I cread dangosodd ei bod yn cael ei dadblygu-i ryw raddau trwy y gwahanol genedlaethau ganrif ar ol canrif, ac yn ol ei farn ef y dylasai p'oo Cyrtlro yn neillduol roddi help llaw er ei chodi i fri a dvlrihwad. Yn ddiweddaf oil cawsom gan David John, Sirhowy, araeth ddifyr neillduol yn ol ei arfer. Dywedodd bod rhai yn mhlith yr Iforiaid yn llyncu rhyw bethau rhyfedd iawn, sef hunanoldeb dangoso ld hefvd yn amlwg iawn y cytfyriau (ond eu defnyddio) fuxsai yn gwe lhau y clefyd annymunol hwnw. Rhoddodd gynghorion da helyd i ochelyd cymysgu pethau ysgrythyrol ag areithiau o'r natur hyn, ond tegwch yw dweyd nad oedd angen ar neb o'r cyfeillion am danynt y tro hwn, ond ei fod yn un fel gocheliad gy- ferbyn ug amser dyfodol. Terfynwyd y cyfarfod yn brydlawn, ac ymadawodd pawb wedi eu boddhau yn fawr.-Dewi Ifor. LLANELLI -Cyagherdd Llew Llwyfo a Miss Wjiitne. -Nos Wener diwedlaf cynaliwyd cyngherrldyn II Ysgoldy Llanelli, gan Llew Llwyfo a Miss Wynne, Treffynon, a chyngherdd o'r iawn ryw ydoedd. Yr oeddym wedi mawr awyddu clywed y Llew (nid'yn rlwv) yn canlt or blaefi, a gwrando ar acenion melus Miss Wynne, ac o'r diwedd ni a gawsom y fraint arbenig hono. Dechreuwyd y cyngherdd meffn araeth bwrpasol, llawn o bylif tanllyd barddoniaeth, gan Llew Llwyfo. Yna canodd Llwyfo Speed on," ifec, yn gampus, a Miss Wynne "Smiling faces. Wedi hyny canwyd "I've wander'd in dreams," gan Llwyfo a Miss Wynne, yi hyn a gynaliwyd gnn y ganig Gymreig, "0 dyro i mi, aderyn mwyn, gan Llwyfo. Yna canwyd y Deuawd, "0 where havlt you been, sweet sister say," gan Miss Wynne a Llwyfo, ac wedi hyny canodd Miss Wynne y gan The orphan ballad singers." A diweddwyd y rhan gyntaf gan Llwyfo drwy ganu Sunshine after rain," ar eiriau Cvmretg a Seisonig. Dechreuwyd yr ail ran drwy i LI wyfo g tnu y gan Britannia, regardless of traitors & foes," a chanlynwyd ef gail Miss Wynne, yr hon a ganodd I am a merry laughing girl." Yna canwyd y Comic Duet A. B. C. representing a lady teaching a foreigner English gan Miss Wynne a L!wyf(?, yr hon a gafodd e?aith i'w ryfeddu ar y gvnulleidfa. Yna alroddwyd penillion tlws, englynion, a pheniUion taicen slip gan H?y b, y rhai a barbasant d ligrifwcb m\wr. Wedi hyny canodd M 84 Wynne Jenny Jones mewn gwisg Gymreig, a ch?nodd yn dda i'w ryfeddn. Yna canodd Llwyfo "Nos Sadwrn y gweithiwr," yn ogoneddus. a chanadd Miss Wynne Clychau Aberdyfi." Wedi bynv canwyd "0 tell me, gentle stranger," gan Miss Wynne a Llwyfo, a diweddwyd trwy ganu God save the Queen." C?wareutd ar y Pianoforte gan M ss Wynne. Yr oadd yn ddrwg iawn genym nad ellid cael piano forle mwy soniarus i gantores mor enwog a Miss Wynne, ac yn wir mae yr ysgoldy yn holiol anghyflens i gynal cyngherdd v uddo. Gobeithio erbyn y tro nesaf y daw L'ew Llwyfo a Miss Wynne i dalu ymweliad a Llan- elli y bvd I ystafell eing yr Ath^-nceam, yn barod, ac yna bydd genym le cyfleus i'w croesawu. Darfu i Miss Wynne a Llew Llwyfo ganu yn dda iawn o'r dechreu i'r diwedd.—D.B. CILYCWM, SIR GAKKFYEUDIN.—Cyfarfod blynyddol ysgoHon y Mrthodistiaid Calfinaidd.—C) naliwyd y cvfarfod uchod yr ail o'r mis hwn, yn y drefn ganlyn olY boreu am wyt i o'r gloch yn y capel, cyfarfod pregethwyr, arolygwyr, ac athrawon. Am ddeg yn y m les, dechreuwyd fel arferol, drwy ddarllen a gweddio, Yla adroddodd ysgolion Gosen, Myddfai, a Liang idog yr Ysgrythyrau canlynol, Luc 17, Actau 14, Heb. 11; a therfynwyd trwy weddi. Hefyd, am ddau yn yr un lie, dechreuwyd fel yn y boreu, yna adroddwyd gan ysgolion Sa'em Rhandirmwyn, Llanymddyfri, a Chilycwm, y bedwaredd benod o Mathew, yr ail o'r Actau, a'r ail o Joel, a therfynwyd eto yn yr un modd. Gellir dwevd yn ddibetrus fod yr adroddiadau yn dda, y gofyniadau yn fuddiol, a'r atehion yn briodol, boldhaol, ac adeiladol. Yr oedd y canu hefyd yn rhagorol. Nis gwn enwau y darn all à genid, oddieitbr gan gor S tie I, Rhandirmwyn, un o rai oedd "Afonydd B tbilon," gwaith Stephens, a'r Ilall- Cwymp Babilon, a dyrchafiad teyrnas Crist," gan Lloyd, y rhai a g mwyd (in >1 barn y beirniaid mwyaf deallus yno) yn y modd mwraf medrus, vr hyn a rydd glod oid bychan i'r arweinyddion, Mri John James, a Robert Thomas, am eu bymdrechion gorchestol gyda'r ysgol. Yr oedd y diwrnod yn hyfryd, v cyfarfo lydd yn hwylus, arwyddion o foddlonrwydll yr Arglwydd ar y gwaith, fel, vn ddiameu, i'r mwyafrif o'r gynulleidfa i ymadael wa- i eu llwvr foddloni,?ac yn awyddus hefyd am gy farfod eto o'r un natur.

MANCHESTER. Wythnos wyllt o*dd wythnos y Sulgwyn yn Man-' Chester. Yr oedd y d linas fawr hon yn gyrchfa pobloedi eleni yn fwy na? erioed. Enwn rai o'r prif bethau a dynent y bobl yma. Rhedegfeydd cefTylau yw yr henaf o'r attractions. ac yr oeddynt yn Uawnach eleni nag y baont erioed o r blaen ac yn ol yr ydym wedi ei gael allan, fod y drygau a gyf- lawnwyd mewn cysylltiad A hwy eleni yn Ilawer lluosocach nag unrbyw flwyddyn flaenorol. Gwnaeth y dio 7ylzt meddwol eu rhan felldigedig bwy yn dra llesi ^d'-ifol a'i achos, ac yr ydym yn gorfod cvf- addel aai eu rhan hwy oedd y brif ran, ac yagogydd bron bob peth arall i lygru y bobl. 0 Yr Arddangosf i oedd gyrchfan arall, ac yr oodd yr ymwdwyr yn lluosog, end nid mor lluosog ag y dis- g xylid. Ddarllenydd, mae yn werth i ti weled yr a 'eilad, os na alii brisio yr hyn sy ofewn, Nid yw y c flfredin yn gallu mwynhau gwledd yn mhlith yr ar- InnilU-y maent eto heb eu dysgu i'w gwerthfawr o?i. Dysgwylia llawer am arddangosfa cyffelyb i un Llutidain yn y flwyddyn 1851, ond y mae yr enw sydd arni, sef Art Treasures, yn dangos nas gallasai y cyfryw gael sail idd en tybiaeth mai un felly a fyddai. Ond cofia, ddarllenydd, os ymweli a hi, nad oes dim i'w gael am ddim yno-nid yn unig rhaid i ti dalu am fyned t mewn, ond rhaifi i ti os myni gnoi tamaid, dalu am y peth a gnoi o fewn muriau g-rllaw yr Arddangosla, a'i fwyta yno hefyd. Ni wiw i ti fyned a thamaid yn dy logell, nen ynte fe dv droir allan, ac fe gyst yr ail ymweliad i ti lawn cymaint a'r cyntaf, a rhaid i ti dalu am gyfleusterau angenrheidiol sydd yn rhad yn mhob man arall. Cyrchfan arall yw y Bulanical Gardens, gerllaw yr Ard langosfa. Dyma le i bob un sydd yn caru natur a'i chynyrchion gael gwledd. Celfyddyd sydd yn dangos ei hun ynyr Arddangosfa, ond yn y gerddi hyn mae natur yn ei phrydfeithwch yn difyru yr ymwelwyr gyda'i chynyrchion o bob gwlad. Nid ydym yn credu fod un wlad heb ei chynrychioli yn ei llysiau neu ei choedydd yn y gerddi godidog hyn; ac yr ydym yn credu nad ydym yn cyfeiliorni wrth d lywedyd eu bod y rhai godidocaf yn y deyrnas, a 'dyw y pris am fyned i mewn ond Inner y pris i'r Arddangosfa. Cyrchfan arall yw Belle Vue Gardens. Mae yn y gerddi hyn wylltfilod o amryw fathau ond y pethau sydd fwyaf intereHing ynddi yw darlun mawr o Gib ( ralter, a'r arddangosiad drwy fire works, gwarchead y lie hwnw. Dyna le i'r sawl sydd yn ewyllysio cael darluniad o ymladdfa oddiar y mor. Dywedir i ni gan hen filwyr, fod y darlun a'r ymddangosiad o'r ymladdfa yn hynod gywir. Ond, ddarllenydd, y mae Iluaws o ladron a thwyl1. wyr i'w cael yn mhob man o'r bron, ac y maent eisioes yn yr haf hwn wedi gwneyd cryn lawer o ffyiiaid. Os wyt am ymwded ? Manchester, na fydded i ti ?yhwyn odd?-artref beb wybod yn gyntaf yn m ha le y cei lety wedi dod yma. Mae eich darllenwyr yn bysbys bellach ein bod ni yn Manchester yn cadw rhan ddiweddaf o wyth. nos y Sulgwyn yn wyliau, ac y mae y rhanau hyny o honi yn cael eu treulio i fyned yn dyrfacedd ar y j reilffordd a'r canals i'r wiad. Mae gan bob ysgol Sabothol ei cheap trip, a Ilawer o honynt eu tea parties. Dydd Mercher, aeth y Cymry perthynol i ysgolion y Trefnyddion Calfinaidd i Frodsham, ger llaw Caerlleon. Yrun diwrnod aeth ysgol Sabbothol E vington St., sef ysgol Saesonig y Trefnyddion Galfinaidd, i Chelford. Dydd Iau, aeth nifer o'r ysgolion uchol i Worsley. Yr un diwrnod aeth ysgolion yr Annibynwyr i Dunham Park. Dydd Gwener aethant i Wortley. Aeth ysgolion Grosvenor J Square, Oak Street, ac Elvington Street, i Alderley. j Aeth ysgol Sal ford i Peel Park, a dyehwelodd i de, a chafwyd cyfarfod difyr iawn. Llywyddid y cyfarfod gan Mr, J. Owen, yr arolygwr. Adioddodd nifer o blant ddarnau yn gampus. Anerchwyd y cyfarfod gan Mr. T.. Redferu, JeU., Mr. John Roberts, a Mr. Johu Davies, Coed-y-Rhiwiog, Llan' Nid ydym hyd yma wedi cael allan pa fodd y tuodd y Bed. vddw' r a'r Wesleyaid eu wythnos Jaweo.

1Jdobasau, a ijJtariMlaetljaii ESOORODD, Meh. 10, priod y Parch. J, W. Kirkham, periglor LlanbrynilieAr, ar ferch. W, pdod Mr. Owen Jones, dirwe-t dy, Caer Q irfon, ar fen h. -It, priod Mr. Roose, o'r Ilong Catherine, Caer- narfon, ar fab. -1, priod y Parch. H. C. Hovtells, gweinidog y Bedyddwyr, Pwhelli, ar ferch. —3, priod Mr. W. Parry, Tanygraig, Dinorwig, Llanbe}: at fab. -13, priod Mr A Id Lewis, athraw ysgol Frytan- aidd, Bethcsla, ar fab. PRIODWYD, :r.!ai 30 yn eglwys Llangyfelach, Llewelyn Evans ac Ann Foster, i'r} dau o r plwyf hwn. Meh. 5, yn n»hapel ,y Trefnyddion Calfinaidd yn Machvnileth, gan y Parch. J. Fodikes JoneS, B.A., Mr. Edwaril Hughes, saer maen, Pandy, Paniperth- ost. a Miss Jane Evans, morwyn Mr. Jones, druggist, M'tfhynlletb. I; I y -6, gan y Pare*" • pernor, yn eglw Ystradgynlais, d',Il. 'd Rachel Lewi -6 vn D. 14 o w Cafh Ba later, o r ——5, Mr -enp f; ?/?- Bobert^, Cer» ijZTnt f- 1. yn n?ht ?el yr Anni ???? vy, Mr. ? Jones, Din by oh, a Miss H. Jone ,ø.rf' ? -11, yh n?himoel yr Annibynwyr, i?tnbych, Mr. J. Roberts, Hate! ?? & Miss C. Evans. -6, yn n.. -yddioa O?Innaidd, Hen. !lan, Mrs W. L?t), Jnltan,a Misa Jane Thomas. -8, yn nghapel yr Annibynwyr, Dinbych, Mr. R. Williams, Llanelwy, a Miss Ellen Ellis. -f1, yn nghapel yr Annibynwyr, Llanelwy, Mr. William Williams, Abergele, a Miss Hannah Jones. -10, yn nghapel Seion, Corwen, gan y Parch. H. Ellis, Mr. H. Roberts, Llangwm, a Miss Margaret Jones, Cerigydruidion. -9, yn St. Mary Abbotts, Kensington, Marctis Louis, Ysw., Rhuthyn, a Henrietta Lloyd, mercb ietiengaf Henry Porter Smith, Ysw., o Sheen, Mount feast Sheen. BU :tA:RW. Mehefin 11, yn y Priory, Caernarfon, Miss Anne Bishop. —— 7, Miss Susan Parry, Llandwrog, oed 60. -4, vn Ilhyl, oed 23, Nlary Anna, merch Cadben Watkin lViII/amS, Abermaw. -5, yn Aberhirnant, ger Towyn Meirionydd, Elizib 'tii, priod Mr. O. Owens. -I), Mr. Robert Jones, Tyddynbychan, Cerigy- druidion, oed 70. -6, yn Leeswood, ger y Wyddgrug, Cadhsn W. W. gytnn, R.N., oed 63. -9, Elizabeth, merch henaf Mr. R. Richards, golygydd y Wrexbam Advertiser. -5, Mrs. Margaret Harding, gweddw y diwedd- ar Mr. W. H ir ling, Wydlgrug. -11, yn Nghaer, W. B. Williams, Ysw., eyf- reithiwr, Corwen, oed 37. 5, Sarah, priod Mr. T. Maddor, Garth- mill. ——2, yn Nantyglo, oed 18, Mr. Owen Williams, mab y Parch. S. Williams, gweinidog y Bedyddwyr. --11, yn 20 oed, Miss Sarah Anne Jones, ail ferch Mr. Moses Jones, Maesglas, ger Treffynon. Yr oedd y ferch ieuanc rinweddol a chrefyddol hon we ii gweled gwerth, ac wedi defnyddio y fraint o ga..l ei dwyn i tynu mewn teuiu crefyddol. Rhoddodd ei hun i'r Arglwydd ac i'w bobl yn Ebenezer, Maesglas, yn tore. Yr oedd yu gantores beraidd iawn, ac er yr ystyrid hi yn rhagori yn fawr yn y gangeu gerddorol, eto yr oedd yn dra gwylaidd a dirodres bob amser. Credwn ei bod heddyw yn canu yn bereiddiach nag erioed mewn gwlad lie na ddaw y darfodedigaeth gwelw i wanychu ei liais nac i wywo ei gwedd.

n FFRAINC. ,I Y mae y symudiad etholiadol yn parhau i tyned yn mlaen, ond yn fwy ar ran jr awdurdodau a'r ymgeiswyr, nag ar ran yi etholwyr. Ar ol ilawer iawn o ymgeisiadau afhvyddianus, yr ydym yn deall mai y rhai canlynol yw yr ymgeiswyr rbyddl'rydig dros Paris:—M. M. Laboulaye o'r Journcel ties Debats, Bethmont, gweinidog eyfiawn der o dan y Weriniaeth Vavin, un o'r hen aelod- au: Havet, o'r Sieele y Cadfridog Cavaignac; Carnot, gweinidog addysg o dan y Weriniaeth, ac ereill. Yn y rhestr uchod, y mae enwau parchus iawn, ac i rai o honynt y mae pobl Paris yn bur ddyledus. Y maeut gan mwyaf yn ddyuion o gymeriad annibyuol, ac o egwyddorion rhydd- frydig. Pa fodd bynag, y maent yn deilwng o glod am gynyg en hunain pan y mae cymaint o wrthwycebiad iddynt. Y mae y prefects yn y taleithiau yn derbyn cyfarwyddiadau parhaus oddiwrth yr awdurdodau i sicrhau cynifer o bleid- leisiau ag sydd modd, a dywedir fod rhai o'r pre- fects i fyned i fynu o Paris i gael cyfarwyddiadau uniongyrchoi mewn pertiiynas i'r modd y maent i arfer en dylanwad yn yr etholiad dyfodol. Dy wedir fod mwy o ymgeiswyr annibynol yn codi nag oeddid wedi ei ddychymygu. Mae cvlchlytbyr wedi ymddangos mewn lluaws o bapyrau, ac enwau Garnier, Pages, Carnot, Armaud le Francais, ac Herold wrtho, yn galw ar y gweriniaethwyr i yrnuno yn egniol, yn ol y rheolal1 gosodeclig, i sicrhau ymgeisydd priodol, a dywedir nad yw y Ilywodraeth wedi gwneyd dim i atal lledaeniad y llythyr, er yr enwau sydd wrtho. Mae math o undeb wedi eymeryd lie rbwng yr Orl aniaid a'r Gweriniaethwyr, ar y tir cyffredm o. ryddid cydwybod, rhyddid i ddadleu, i-hyddid y wasg, a rhyddid gweithrediad politicaidd. Nid beb lawer o anbawsder y mae y ddwy blaid yma wedi eu dwyn i ymuno o blaid yr un rhestr o ym- geiswyr gwithwynebol yn Paris, ac y ma.e Ilawer eto o'r ddwy blaid yn anfoddlawn i'r hyn sydd wedi cymeryd lie. Ar y mater hwn, y mae y Siecle yn ysgrifenu :—"Nid oes yn awr un am. heuaeth o gyngrair rhwng dynion awyddus am awdurdod, ac yn uno moudion i'w gyrhaedd. Yr amcan yw ffurfio undeb mawr a difrifol o blaid rhyddid." Mae y Debats,yn ysgrifenu i'r un ystvr. Ymddengys mai y rheswm dros undeb pleidiau mor wrthwynebol ydyw, nad oes yr un or ddwy blaid yn awr yn coleddu y gobaith lleiaf y cyrhaeddant awdurdod, ni fydd gtnddynt ddim i gweryla o'i blegid wedi i'r etholiad fyned dros- odd, ac felly nis gall y naill na'r llall golli dim trwy uno eu galluoedd yn erbyn cyfundrefn boli- ticaidd y Ilywodraeth bresenol. Disgwylir y bydd y teyrngenhadon israddol yn cael eu gwysio i gyfarfod, yr wythnos Von, i law arwyddo y trefniadau a wnaed gan y ddirprwyaeth ag sydd wedi penclerfynu cwestiwn y terlynau rhwng Rwsia a Thwrci, a'r rhai sydd eisioes wedi danfon eu hadroddiad i Paris. Yr anhawsder mewn perthynas i'r Tywysogaethau Danubaidd ar ol hyny fydd yr unig ran or cytundeb heddwch beb ei chario allan.

I ITALI. I Mae llythyr o Naples yn dyweyd fod y dosbeirth goletiedig yn dra digofus oherwydd y concordat newydd y mae y brenhin wedi ei wneyd a'r Pab Hyd yma, ac am ganrifoedd y mae y Neapoliaid wedi gwrthwynebu honiadau ymchwiliadol St. Peter, ac wedi amddiffyn eu hunain rhag trais yr eglwys. Mae yn bnr amhens a fydd taith y Pab yn achosi un math o liniariad yn nghyllwr ei diriogaethau, heblaw y faritais Ileol oddiwrth ei haelioui mewn rhai manau. Mae ei Santeidd- rwydd wedi bod gymaint yn y cyhoedd yn ddi weddar, ac wedi ei amgylchu gymaint gan urdd- asolion eglwysig, fel na fu ganddo njewn gwirion- edd ond ycbydig o gyflensderau i ymddyddan a lleygwyr o daleut a dylanwad, fel ag i'w alluogi i gael gwybodaeth gywir am sefyllfa y taleithiau. Ond y mae pendefigion cyfoethog Belogna, meddii, yn penderfynu dyweyd wrtho sut v mae pethau yn sefyll, ac i ddangos iddo nad oes un wlad yn Ewrop yn cael ei llywodraethu mor dru- enus ag yw taleithiau yr eglwys.

INDIA. 1 Y mae heddweb wedi cylymu dwylaw y fyddin yn Persia, ac y inae tawelwch mawr yn gorwedd ar India. Mao y inilw vi- yn tucban yn fawr iawn yn y rbagolwg ar yr hin boeth yn Busbire neu Mohammerah. Mae rhai o r catrodau i gael eu danfon oddivno cyn y daw y monsoon. Mae tri mis o leiaf i gymeryd lie ar ol cwblhad y cytuu- deb cyn i Bushire a Mohammerah i gael eu gad- ael. Hyd yma y mae iechyd cyffredinol y milwyr yn dda.. Nid oes oDd ychydig o svvyddogion na j milwyr cyflreJin wedi eu cymeryd yn glaf. Ond fel y mae y gwres yn cynyddu, bydd yr afiechyd hefyd yn cynyddu, ac felly gallwn goili Ilawer o ddynion gwertbfawr cyn y bydd v rhai olaf o houynt yn angori yn Bombay. Ond y mae hysbysiad pellebrol wadi ei dderbyn svdd braidd yn groes i'r hyn a ddywedwyd, sef fod tawelwch cyffredinol ya India. Mae y pellebyr yn ein hvsby-u fel y ,anlyn. Y mae y oydd i I gatrawd o wyr meirch (un Bengali mewn gwrth- rvfel agored. Maent wedi llosgi i lawr y 11 ineBaw a bungalows y swyddogion." Mae y newydd hwn yn bwysig iawn os yw yn wir. 'Wrth i'r newydd w. ddyfod i lawi* o Meerut i Agra dichon (medd iiu, r ijoiiebydd i'r p&pyravt dyddiol) fod maiut y dr V!ft wedi ei fwytlbau yn fawr, ond yr oedd teimlad I catrawd er's iimser wailli yn ei wueyd yn bur dsliyg y buasai gtfitWyfel yn tori allan yn eu mvsg. ?- 

AWSTRALIA. SWYDDFA YMFUDOL 0 YMREIÐ, MAE ? L?ong aydderchog IvJL "ALBION," ly 1 T yr ?" sydd o'r dosbarth Maentf, ¿- '?" ?'S ? i hwylio oddiyma ar y lOd o?r mis (Gorphenaf). Clu,liad:-Steerage, iCl4 ail Steerage, .?R; Intermediate, £ 18; 2 Ga_. Poop ar y deck, ??5. Mae y Hong rhag?rorynM? wedi ei gosod allan yn y modd mwyaf cyfleus er cysur yr ymfudwyr. Gellwch sierhau eich passage yn y llong uchod trwy ddanfon bltvewdai (deposit) o X5 yr un, gan nodi pa ran o'r llong J byddwch aID ei sicrhau, i JAMES LAMB, 41, UNION STREET, LIVERPOOL.

MARCHNAD LtUNDAfN Mark Lane, Dydd Llun, Meh 15. Cyfienwad cymedrol o yd cartrefol, a cbymerid samplau yn rhwydd am o 2s i 3s o godiad. owell. iant o 2s y chwarter ar y tramor. Nid oedd ym- ofyniad awyddus am flawd, ond yr oedd y prisiau yu sefydlog. Mewn ceirch yr oedd y prynwyr anghenus yn gorfod talu llawn brisiau am hob desgrifiad. Dim cyfnewidiad mewn Ffa a Phys, yr ymofyniad am bob un o honynt yn llac. GWKNITH, Lloegr, gwyn, newydd 52 u H, 9 Lloegr, coch newydd 51 0 65 ø Tramor,CyfandirEwrop.v..50 0 81 01 T-IATDD, at 0 32 O CEIRCH, 3j. to Scotland. o. 0 :J3 0 Iwerddon 31 0 FrA, Lloegr 38 0$ 88 0 Tramor 86 0 43 0 Pr«, Lloegi>,gwyaioa 40 0 44 0 fWychion .42 cJ 46 0 PS ILLIN D,goreu, y each 0 20 NO yr all 47 0 America, hobsuro, .ybaril..Ss 0

CANOLBRISIAU YMFFEROHROF. AM WYTHNOS A DERKYNODD. Meh. 6. Gwenith. Haidd. Ceirch. Ffa. Pys. s. d. s. d. s. d. s. d. 8. d. 58 9 41 8 26 2 44 3 40 &-

MARCH NAD GWLAN LIVERPOOL, Meh 13. Mewn gwlan o Ysgotand ymdangosai y fojyh nad yn lied louydd, ao o ganlyniad ymostyngia L. brisiau is oddeutii wythnos yn ol, a chan fo&L. prynwyr yn dewis dal ar y cyfleusdra, y mae irodit* bywiogiyr ymofyniad, a rhoi mwy o sefydlogrwydd yn y prisiau. Mewn gwlan tramor, nidoedd y fasnach o nemawr bwys. B. d. a. d. Laid Highland Wool, per 241bs 16 0 17 0 White Highland do. 18 6 20 0 Laid Crossed do. unwashed 18 0 20 6 Do. do. washed 20 0 31 6 Laid Cheviot do. unwashed 23 0 22 6 Do. do. washed 23 6 28 0 White Cheviot do. washed 32 0 40 0

MARCHNAD YR YD LIVERPOOL. Dydd Mawrth, Meh. 16. Ychydig oedd yn y farchnad heddyw, ae yr oedd ymofyniad am Wenith yn derfynol; dalwyr yn gofyn codiad o Ie y 70 p., uwchlaw prisiau dydd Gwener, yr hyn sydd godiad o 3j ar brisiau yr wyth. nos. Blawd wedi codi o 60 i Is y faril, gwerthiad arlif er hyny. Yr oedd y ceirch goraf yn hawlio Hawn brisiau blaenorol, ond yr oedd mathau eraill yn rhatach. Haidd yn cael ei esgeuluso, a syrtbiai o lo i 2c y 60 p. Blawd ceirch ymofyaiad cymedrol am dano am brisiau blaenorol. 8. a,.d. GWENITH, Lloegr, gwyn y 70 pwys 9 0 10 2 coch 8 9 9 3 Iwerddon 8 9 9 6 Tramor, Cyf. Ewrop 7 0 7 8 „ Unol Dal. a £ anada 9 6 10 3 y grynog 44 0 49 0 Tramor 4 0 5 3 n Cei• rch. Ll.oegr y 45 pwys.. 3 10 4 4 Iwerddon. t # 3 10 4 qt Tramor 0 000 Ffa Lloegr y Grynog Ymher.. 41 00 45 00 Iwerddon a'r Alban 41 n 42 0 Tramor 30 6 41 0 Pys, ilv- lerwi, gwynion, .40 0 43 0 Tramor 44 0 0 0 PEILLIED, goreu.y sach o 280 pwys.. 46 0 48 0 yr ail 42 943,0 Yepaenig 59 0 60 0 America.y baril 0 196..pwYJ.. 31„v ft §7 0

LONDON CATTLE MARKETS* *"<■ Comparative Prices of corresponding uwfe* m 1856 1857. Per Rlbs. to sink&tt'Offals. iV l< Meh. 16, is& 15, 1857. 8. d. s, d Coarfe & inferior Be& 3 "cD 8 3 2 to-3 Second quality. dit: 4 0 3 6 3 10 Prime large OXOR 4 J2 4 8 4 0.0-,4" Prime Scots; &c. 4 8 4 1" 4 0 '4 10 Coarse & inferior Sheep 3 10 4 0 3 0 3 4 Second quality, do 4 2 4, 0 8- 6 4 0 Prime coarse,wooled, do. 4 8 4 1Q ,4 it 4 8 Prime Southdown, do.. 50 52"4 10 50 Lambs .4 t0 5 10 5 8 6 8 Large coarse Calves 3 10 4838 4 & Prime small, do. 4 10 o 2 4 10 5 0 Large Hogs 3 2 4 0 3 8 4 2' Neat small Poikers 4 4 4844 SO

— LIVERPOOL. •muted and Published by JOHN LLOYD, at bis residence, 11, St, Anne Street, Liverpool, Wed- uesday, JUNE 17, I357.f

CHTNA. 0 Canton (medd.Hythyr o Hong Kong) nid 4 ydvm wedi clvwed ond ychydig, ac nid oes yn wir ond ydiydig i'w glywed. Dywedir fod y Chineaid wedi 11 wyd do i gau i f?u un rhan o'r afon trwy guro pOlion' ?ba?ri'n?taid. Mae gchebYddy"-T<? yn ysgrifenu o Hon? Kong ar y li??'o Ebnll M y ca^iiyn:—"Mae ein gelynion 'm<f fyw ag ri.r..ETp aeth y Hy?y!?o<t diwe litfyniaithj dyi w cael cy D Hw\ iiad 'Ill ^^tt j^ Yd y Mil% rl&4* Caine ? iiad ?laN  j ? .h. j  'y? V M? riadr? Caine ? 'r isly a ei (y ?d? N a'r »*•' ygydd cymedint ,yID' J^r wyn wyr ar yr l?)?l? dd?' ?? ? irthvtywr wedi ? 'dd i o neu ddau it?. ie tr "Ytqa;' oberwyfld fod r Q BilUi qwre wedi ceis5 atal dmasyL oeddynt yp jihedigol, i bleidlei^vH io. 1 r o..ud yflta^farf yr heddgeidwaid yn a PP gonol, a galwodd y miter ar y Ilywydd am Syn- f northwy y milwyt. Galwyd hwynt allan, a than- irisant ar y dorf- a Uaddwyd chweoh a chlwvfwyd lluaws ereill. Nid oedd y dyoddefwyryntentf ond edrychwyr. Adferwyd tawelwoh yn ma, end yr oedd y milwyr yn parhau o dan arfau, oherwytW byTythiadau y terfysgwyr. Mae y newyddiou diweddaraf o'r llyn balen yu dangos fod cynhwrf mawryn mysgy Mormoniait. Yr oedd Brigham Young yn ymlid yr holl ang- hydtfurfwyr ymaitb. Yr oedd swyddogion y tal- eithiau ac ereill yn gadael y diriogaeth yn His oedd. Yn ol yr hysbysiad pellebrol, dywedir fod y Llywydd Buchanan yn eymeryd arno ei huu gyfritoldeb achos caethwasiaeth Ohio, ac wedi dyweyd wrth awdurdoiau yr Unol Daleithiau f wocyd eu dyledswydd. Hyny yw. y mae llywvdd; y Weriniaeth wedi cvmeryd ei safle ar y gyfraitk mewn perthynas i ffoedigaeth caethion, ae yn dwyn y Ilywodraeth gyffredinol yn erbyn talaetb- i Ohio, yr hon sydd yn gwrthwynebu y gyfraith » dichon na fydd hyn ond dechreu rbyfel cyffredinol fydd yn ddinystr i gaethwasiaeth. Ychydig o weHiantau gan Ymborth Revalentis Arabica Dn Barry:—Yn cael eu cynorthwvo gair dvstebau oddiwrth y pnwog Broffeswyr o Ffervll- illeth Dr. Andrew Ure; Dr. Shorlacd; Dr. Harvey; Dr. Campbell; Dr. Gattiker; Dr. Wur- zer; Dr. Ingram; Lord Stuart de Decies; Ar- glwyddes Waddolog Castlestuart; y Cadfridog Thomas King, a lluaws o bersonau eyfrifol ereill, pa rai a adferwyd i iechyd, wedi i bob moddion ereill brofi yn aneffeithiol. Gwelliant Rbif. 48,14.-Niies Elizabeth Yeoman, Gate, acre, go,- f,iverpool; tjwellliad annhreoliod o ddang rnlynetlcl o harba(l, a h,)Il a rsxvvdion cytbrnrldiad gibsintiol. Mr. William Martin, iachad o 8 mlynedd o gyfogiad dydd- iol. Rich rd Willoughby, Ysw., iachad o anhwylder gerjog am awer o Weimar, Chwef 29.1P56. Yp wyfwedi derbyn buddmawriawn oddiwrth Rsvalenta Arabica Du Barry.