Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
AT ETHOLWYR RHYDDFRYDM CEREDIGION.I
AT ETHOLWYR RHYDDFRYDM CEREDIGION. I At OlygydJ yr Amerau. J Anwyl Frodyr,7 Y mae ymdrechfa i fod yn ein hanwyl 8ir,ohynvyr ydyrn bawb c honom yn wybyddus. Yr ydym gwedi cael v mawrlon i'n preswyifeydd y dyddiaa 4iwdk, « eanfod yn dra gostyngedig a charnaidd. ) Gallem feddwl writi eu bvTtddangosiad, fod yr ucaeldra bawaidd' gwedi en gadael yn llwyr, a.'u bod gwedi cyf- 1 newid yn hollol. Y mae y rhai ag oedd yn tiehel a sarug o'v blaen. yn bresenol fel vr wyn bach. Anghyffredin y fath -^vfuewidiad v mae vchydig amser yn ex wneuthur, Na ehymerwch eich twvllo, yr rm dynion ydynt eto, ac y mae aebos i ofni mai yr un ysbryd a'u meddiana tra y preswylianfc y ddaear. Gellir dyweyad am danynt yn y dyddiau uresonol, "Y r}iai a ddeuaot atoch yn ngwisg- oedd de?td, ond oddites bD d li- a ilM!?? vdynt hwy," C?rho.eddyde? hantCM s I li« mi golwg?nddynt,a dyna yr aohos o'r ffng > -dd«'a'r hoiibethau e-ra'. i a, ?i, ii:- L ,velod j- ?yr?:y l::jf:li yr A yr Ethohad droso I njmy na thwyher chwi. HY(I yn hyn dan Do 1 sydd vn ymrysorr am yr orueh. aftaeth, «ef y Mil. Powell, a Mr. Davies, Pentre; ond na hutler ekvi i r,,)dlii hwy. Y mae genym obaith eryf y dawMr Lloyd,'O Bronwydd, allaa 0'0 ag sydil yn baechus genym, ac yn gy- northwvwr i ai yn mhob achns da, a boneddwr ag sydd o gwir Ryddfrydig, ag galon yn gynhes drostypt: cm hyny cyuierweh bwvll am yeiiydig cyn rhoddi i le dleisiau. caays 08 claw efe allan, bydd yil deilw 3 oyn.cradwyaeth, a diamheu y para ei ddyfod- iad aii lavy-pnydit yn eioh calonau. Yr Ekldjch, fIN Ol-IOXOGH.
AT OLYG-YDD YR AMSJLA,U.
AT OLYG-YDD YR AMSJLA,U. MrGfjl'—Mewn oanlyniad i ysgrif Ymofynydd" yn yr Amterau yr wythnos o'r blasti, teimlwyf yn angenrhaid amaffel nn o'r pleidiau cysylltiedig a chapel Llandudno, wneuUmr yn hysbvo i'ch "darlleuwyr pi), fodd y mae y mater yn siifyil. Deallwyf, or yn ddiweddar, fod lluaws darHeuiryr ag eraill inewu gralId o gam-ddealltwviaeth ynnghykh y xaater inewn dadl, o herwydd fe'm hysbys- y,yd ycbydig" ddyddian yu ol, mai y dybiaeth gytfredinol ■vn mhlith Sjlethodiauaid Sir Ddinbyeh yw, fy mod va nacau dyfod i nurhyw gytusideb er pcaderfynu y pwnc, yr hyn sydd hollol anghywir, cauya y g'wiriouedd yw, ddarfod i mi ddefnyddio pob ymdreeh a ailwn er dyfod a'r mater i benderfymad mewa modd cyi'eillgar a heddyahol, canya nid oes arnafeisiau dim ond yr hyn sydd gyiiawJl a theg bobtu. Yr wyfwedi no yn eynyg at fod i'l .u v«i t ,itd ei roddi i sylvvdau o'r brodyrperthynol i'r cjfuixdeb, ariddynt hwy benderfynu y mater dadl, nen ai iddo gael ei roddi t sylw unrhyw beisonan-twaw s a dlduodd i'w benderfynu trwy gyflafareddiad gd^ol, yn y dull aiferedig. Onrl yn hytrach ll2 hyny, une cynrychioiwyr- presenol y eyfundeb hyd yina yn gwrthod y cyfryw, ac wedi cynyg trwy en eyfreitbiwr fy gwladol, yr hyn sydd hollol groes i egwyddcrion proff<a- edig y eyfundeb, a trier yw mai trwy gy:t1,tfi,leùdÙ,,1 y bydd raid ei benderfynl1 hyd.jTi nod ar ol myned ag tf trv.y y Llys Gwladol, a thrwy hyny aehosi mawr gostan yn hollol ddlangenrhaid. Van fod y Jl111 a gynygiwyf yn unol ag egwyddorion y corph, yr wyf yn metliu deall paham na byddai iddo gael ei dderbyn, yn gymaint a'i fod y ,21 rnwyaf effeithiol i weinyddu cyfiawnder i'r nail) oehr fel y Ball. Diaraliea genyf pe gadawsid y mater Yl1 nwylaw y cyfeisteddfod a'r cyfeillion yn Llandndno, y bnasai wedi ei benderfynu yTi foddhaol er's llawer o fisoedd onU. ynJIe hyny y ma y cynrychiolwyr nrcsenol yn gwthüd fy .ugliy,featod mewil Y'i*br3-d" c?,f, qr, 9. I,tlli ¡p.1r1!} °"1 wcit.1!l't.:àu \J,1tw:1::1er ,"J!l jS.bryu.yr t. eng) l. ? ..yu-??,?,?'rFt)d by?'8u tod etili hyra? ata? JÁ.- bgog,ac. yn lla-.vn ystyfai^rwydd di-iluio i'w Tnympweu hunMn, f??l vcaiify cyhoedd weled tyn hir, ?f.H.r.in??b 'ioeddiaj, y eyffy?v yr yr ?m?raM. William Davies. Queen's Road, Evcrton,
GOG-LKltD..
GOG-LKltD.. 'jBal-i-—Eihollad Board or Guardians.— Yr wytbuos cyn J ddiweùd.af 'd gyuh)'rfwvd y ^-ymdogaeth bon gan s-thofiad Qn.ardiai;s newyddion y biynyddoedd. o'r bJi..n vr oedd persouau cynnvys yn cael en Vien>> gan vi* hen swycidogion, au fe fyddai hynv yo ntyn-f i heibio heb i ood y<ib;.dig wybod fod cyfnewidiiMad -wedi boa ond eleni, o herwyad rhy-v achoa sydd yn ddirgeUy" oedd amryw bleiduiu yn enwi rhai i'r swyud, Ie! ag yr oedd mewn tri o'r plwyfydd ragor wedi eu btjuwi oeiid yn augeurheidiol, t^l ag y bu yv. rbaid tnyn d i'r Poll, ad ar ddiwedd yr ethoi- isd safci yr ym^eiswj r fei y cittilytt: Llanycil, J J J Ilobet ts.WmeVttTiau lU 1) Evaiis, T .lyb'.tt Oi T,iafC <T'llimtsoi>.la LLiKGaWKR, It Iv>- <?n» i'i-ijen. LLANFOB. E Roberts,Vron^oeb 1 H ) Jnnes?, &d'hos. t.)? 0 KQbetts,]Rh)waedog ]19 J Robots. Ty??t S8 Llandheeksl. !.f W)3ijHms. Ua¡,wm. Ü9 J Jones,brynbowieu GT ¡,I '1 LI;), d, P I,: 0(i M .Lm,I..¡aHLerld.. '?!) LTANUV. CUILVN Vvdliams. Gwe Kiiefia, E. i'.dw.rirds, Penyg^u!ir Bai.a.-—Dydd G-w-ner y Groglith am o'r glocli. cv- naliwyd'cyfa'fod'ybaeddabi me<vu c\svjltiad a chyfarfod Gwyr Ieunino y Baia. Cvmerwyd y gadair tan y Pareh L Edwards, M.A. Da.rHeu.vyd beirnmdaeth ar draetaodau ar G-ysylltiad tilasv. *iUidm a > .iuwwwd Mi Samiiei Owens lief^d, :r.ddod..(k! y csuieirvdd ei feirn- iadaeth ar itrebion ? t id Mr Samuel Owens a lV) r v ac felly rhuMwyi y w t t ,dd pedwar dosbarth mewn uitni.-n. oatent y uaidvn Bosbarih I af. bai-hi?e» dan I. oi-0 y goreu, David Hoh. erts, Hendre, yr a»l, Joim J ones. Bond htreet. Dosharth 211, gene'hod därt Ifieg oed; Laf, Elizabeth Williai»a Llaethgww, •*■& Elizabeth Jones, ftiaes y Gadfa, Sydd, Margaret Roberts, Feiiu h ewydd. Dosbarth Sydd, merche,i dan Is oed: laf, Hannah Evans, Bala, 2il, Ellin Williams. Dt^abarth 4ydd, becbgyh dan 18 oed t laf, Tbcmas Jones, Ty TJeuafJ."GüodHlan Jones, Bala. Anerebwyd y cyfarfort gun flh G Jones, Graienyn, y Patch ■ R Thi.tiis, 1 iidiftrdaii, a Mr Simon Jones, a anerch:ad pwysig gan y wdeirydd Canwyd anuyw o dona.ii cymilleidtamt in. rhagorol. Treuliwyd oryn law, 0 amser y cyfi.t.rft.d yn bU1(h1fyl'!s ac (:,1 ,,¡ ¡",iD] 'Yo gwwtuo ar y ddau ddosbasth crntaf yn yr y» boli i 1 it Wlad Canaan." Yr oeddyut wedi en trefnn 4, dm lywydd ar bob ILl. • Creodd y-rhau "-ma o r e.,fârf!)fl dlivqdordeb cyffredi'iol, ae yr oedd vn tawdu gweled oddiw^b y.ewesi^yviaii a'r ate lion, ¡ú dull o gad" y pet 1, NII mlaeu-, -.fed m'edd.vliaa yplant. nid ya niug wedi ;u lleuwi a ffeithian, ond yr hyn sydd yn llawer mwy pwy&ig. --ii bod'wedi. en dysgyblu a'u dysgu i fesur a bamu ffeitljiau, a rboddi eu llepricMlol iddynt. t) ti r eglor fod yradiiy-ig a gytreni- yn y.«gol 5i^Cwi,aittd y Bala o'r iawn ryw. Pe mabwysiedid yr arferiad o gyd- gwestiyno yn fwy cyffrediu yn ein byagolion, byddai yn •iebyg: c» tvitvyd ilea; felly, bcth byoag, y teimlwyd y iro =- hwn. Yr oedd y cyfarfod trwyddo yn uno dau betb sydd yn amltr waban mewn eynulliadau cyfielyb, set. uyuuor- deb a buddioldeb, Talybont. Traddododd y PArc.h J Williar.áS, Gastellnewydd, ddarlith ar. y gwahanol Fensydd Cenhadol, yn nghapel yr Annifcynwyr yn y lie llWIi, nos Lun, y 18fed cyfisol. Eglnrid y ddarlith f?an Inaws o ddiac/rams prydferth a ohelfydd. Dprlitli ardderchog oedd, a chredwn yn dclilys na chlywsom ii ei gwell erioed. Anerciiwyd y oyiartod gauR II Morgan, Ysw., y cadeirydd, vn dra' phwrpasol a difyr ar ddechreu y cyfarfoJ. DEHEUJMR. ilBEXvoksss.Anrkeg.—f y 18fed cvfisol, cvnaliw'yd cyfarfod yn F jx.c, L.itjiest. oayel v Methodistiaid CalfiiVAidd, i'r o aur'?egu y cyfaill hoff, a'r pregetiiwcr t-'lantog, Mr William ar y Testamsot N.jwydd (Bengel's GrnoriACti). ivlae y bmwd Mr John, yu herwydd y cyfnewiJiadau mawrion ddygodd Ithag, luniaetii ef tr^yddynt, wedi ymadael a m vn Try. (forest, a.c wedi myned i aros i Gaerdydd; Yr ydym yn teitnio colled fawr ar ei oi fel cyfaill aiynwesol, ao- fel Gristion llal'arus a yn r h )< < 1 i, in enwfdig yn ein cyfadodvdd DI)",t;¡ Cor Band of Hope uglwys y Gr ir, Gin Haw.3nyc:J, i'o cyfarfod. Wedi galw er Rubert },T11d, pridd, i lywyddu y cyfarfod, yr hyn a wnaeth gvda deheurwydd mawr, galv/yd ar Mr John i draddodi 'I araeth Ddirwestol, oyn cyflwyno yr anrheg iddo, yr hvn 0 wnaeth mewnmod(t tarawia lol, i ini-vd, He elfeithiol/nes rhwymo pob clust, a s"' •" • 'or, ya ygynuHt?dia, ac ar ddiwedu y ey\*n. M 37 en hunain yn dduwestwyr. Yn?? g> h. JLs E Morgans, hen fam yn Israe', i gyfhvyooyr nnrhe;, yr hyn a wnaeth mewn tnortd myned drwy y seremonian arferol. cawsom swynol i ddybeou-—Un oedd yno. Salem, yn yl lie uchod nGS Wener y 15red cyfisol, gan y Pareli J. H. Jones, Llanwrtyd, (gynt o Kiisby) ar Joho Penry." Oawsom ddarlitb bynod o ddyddorol ac adeiladol. Canwyd yn ystod y cyfarfod gan Gor y lie. Canwyd hetyd* Plentyn y Meddwyn'' gan M Evans, J'sgol feistr. 130 un o'i ysgolheigion. Eiid i mewn trwy doeytiau swlit. Yr elw i fyned i glirio dyled yr ys, goldy nowydd.—Morgruiiyn. Wener y GrogUth, yn yr Ysgoldy Brytanaidd, cvaa-Uwyd eyf.rfod adro-idiadol a chann; gan ddyoion ieuais-c p Mtyaol i gapel y Tabernacl. Uywyddwyd gms y Patch J Williams (B), yr hwn a ago-odd y cyfatfod mewn araeto fe a a phwip'isol. AdroMwyd y "E 'ril a'r Ftrwd ;?t n J Anthony, a. D fihydderoli Can Moses Bach,' (J 0 J) gas Agnes Evans. Solo a Qua, tette. Come where may love lies dreamiKg." gan D The ophilus, J Ai r ->n J Dav es. >«c E Prsce. Adroddwyd" G'y.*aig y • d>" n a Gwr-iig y Dsfern, gar. E.William. a Jar e (}' Citbs.- &ouaw.j The old Housa at home'- (J D J), g m'D Theophil us a D Rbydderjb. "Y Tri Pregethwr, gaa T Phillips. A Evaus, a D Dnvies. Deuawd, "Nsd o"s dim gat, r) Tneophilus a E Price. Atiroddwyd 2' isar a i) a riioi" gan D Evans a U PhonaaB. n. t t.e, "Village Chorister/' "an DTLeophiius, D li'e Yti uesaf -la?il Ktiy blotch, J Davies, a .1£. Brioe.. Yij uesaf dadl f D 'sn Nai," gan W Richrd8 W Arithooy. Wed; .»-4ilwv.i Gor i .a SllV.'W;-dr.T r..1): yr 1 hyn a woefctbant yn .gampsw. arwcuiad D Tlaeophilus. Oredwyt otidistr cielmhd p<H;stfse-'v gweuau y gwranlawyr, It tnystlohetb tmryw o liort nt fod v cyfarfod wedi rnoddi boddionrwydd cy.- tf > i(l a'u bod oil yn dyimirio caei ewrdu cy-i vii faan eto.-(-;wrœndawr. x ivu Tyofil- — Mae Mr Elderton, eyfreith i i ii .«in, a Mr Bruce, weii bod ill dau ru ,,<\p)nh (,tho! wyr y t'NTueisdrcf lion. Y blaeuaf nos Lun, *Y oiaf moh Filwnb y 18fed 19eg o'r mis | hwo, yn y Meoitdd Ddirwestol. Caf.'dd pob un oenadiiaid orlawn o wrandi-iwyr. Y mae oredo :>.vlei-iyddol y blaenaf yn abwyd cyf teboi i liwr d wlr; y mwyftf poblogaidd, efaiL-a, o'r oil, oblegoi out yw ctedo mWJ;jf mthafol y Chartists, feddyiiem, m gyineradvry gan y uawyrif. Yr hyn a'i cymerad vwa vn benaf i'r cyhoedd yw ei fod yn bleidiwr y Tngnl Cytiygiwyct YIiO fod George Over ton, Ysw.. yn he-on addas i gynrycbioli y f<vrde;soref yn y Seoe(S'), ODd syrtbiodd v cynygiad yn ddisyJw, ood cvmatut o sy?w a wu?'dar waelder ae baernn?rwydc a a' ''lai ei dd?vvn vn mU^n yu ngbyfarfud ae ar d-!anedd Elderton. Cynygiwyd ac eiliwyd Elder to?. a chymeradwywyd e! trwy god-ad dwylaw ?os yn UMtrydoL Nid mor gvoes ydys i olygiadau Btuae pe eredai yn y Tugej; ond nad addawa bieidiesio I 'h'?sto. er yn ad<law scf'vU yn ganolo:?, mae e.yu iLi .d,td yn -ei erhyn. Mae ef yn bur ffyddiog, er y gwahaoiatth sydd rhyngnoo a'r etholwyr, y oyohwel 1 ant ef eto i'r Senedd ties- Nid oodd iin heth vn yr anereh ¡¡..(an: • 1 >uce grvn "ill!; a tiialant, LÏ; •• tu' 01 yxbrvd yn ngwyneb yr u- • j L. a y uon, n oie 'r i gyruhwyso pob p*iri. snetatwyuetb ac ■uighymeradwyaeth, mewn sirioJdeb x'w taritais ei i ban. ae'n p^ofiesa ei fod am ddiwygiad araf a ,hagel, fl chre ¡-.vn yn ngonestrwydd ei broffes. Mie, yn bnr ystyfnig ar y Tagel. Yr uaig wrthwynobiad sydd gaoddo, meddai, in 'o. nc i gyfraiCa Maine, sef, vbvdddi iddmt sicbosi mwy o (idnvg cyoadeithasol one a hanfoda heb ldynt. Mae ei farn ar yr olaf, gan iial betit am y cyntaf, yn ymddangos i ni yn lied ddyeitbr; fe allai y byddai yn rhyfyg dywedyd na wyddai ddim am yr hyn a wollfarnai; eto dyma J farn dyneraf a allwn ei choleaJu. Er y ewbl, yn yr amgylcbiadan presenol, gooeithiwn ei ail-etholiad, a cluedwn yn hyderus mai felly y bydd.
GWSECBAM
GWSECBAM yn Neiutdd y Bref.~ No:s Fawrth y l2fed, «m i -> Id ein haelod seneddol y bwr- !<■ s.'i o a ii ti if, i'r dyben o oglu.,o i'w gefuogwyr, &c., ei ysgogia inu, yn nghyd a'i egvyddoriov y-a y Senedd yr amser a aeth heibio. Gyhoeddodd gyfar fori cyhoeddus i'r dyben hwnw, i gymeryd lie yn y cos—Maer y dref yn y gadair. I wneyd i fyny byedra amser y rhybudd, eymerodd y boneddwr y j y gefuogwyr oil yn nghorph y piydnawn; one! erbyrj i'r cyfarfod ddtchreu, Did oedd eanduo ond yn uuig un o honynt yn gweled yn dda I ei t yoorthwyo yn nygiad yn mlaen y CYî rfOJ" Cy fododd i ?ypy yn Ued araf a digaloB, heb ond nasaf peth i ddim o gymeradwyaeth y dodo Dywsdai nad oedd yu ei fryd wneyd araeth Sodeucg, ond yn uoig roddi ger ein bronau grynhodeb syml o'i gynrychioj- aeth, a hyny yn rhydd. a theg, gaD. obeithto, os y inethodd a dyfod i fyny i ddisgwyliadau. ei gefaog wyr, ybyddent mor onest a "gwneyd y cyfryw goll- iadau yn bysbys iddo gyJIl yr un vbwy idineb ac j oedd yntau yn rhoddi cyfrif o'i orucliwyliaeth Cyeh. ydig gymeradtfyaeth), Gredaf fod pawb yn gwyiio ei ysgogiadau, ac yn cofio ei golliadau a'i wamal- rwydd yn y Ty, fel mai afreidiol ydyw manylu ar ei ri raeth; ond gellir dweyd m31 ocr lawn lawn ouud 01 dderbyniad yn Ngwrecsam y tro h sN, n a llawer rhy 1 fy f oedd ei araith i gyrhaedd diagwyliad hyd yn nod ei gefnogwyr ei bun. Ar y aiwedd rhoddwyd ychydig ofyniadauiddo gan bersonau yn y dorf o berthynas i I freintiau sirol, &c., ond ni roddodd y boneddwr foddlanrwydd iddynt mown atebiad umongyrchol. Wedi syhv byr gyn Mr Bailey, ac araeth Mr Main- waring; cyfododd Mr Charles Hughes i fynu yn ¡ njianol y neuadd, He a draddododd araeth ar bawl- fraint y gwelthwf, &0" nes cynhyrm y gynulleidfaA  roddi bloeddiadau ami o gymeradwyaeth iddo. Yd I ddi lol. efe ydoedd gogomant y cyfarfod. Oynyrch- ?odd ei ara?th nmus "three cheers" f?ltairtaran iddo, ae ni chafodd Mr Maiawaring druan, er mai ei ?yfdrfod ne'Uduot ef ydoedd, ond screehfeydd cas, 3C arwyddion 0 anghymaradwyaetii y liuaws. Ai tybed » cyferfydd Mr Ma-inwaring yr ymdriniaeth yyna yn nbob man e]eni? is gwa, hi fydd yn M.P. y 1 flwyddyn nosaf. Terfynwyd y cyfarforl yu brydlon, i wedi talu diolchgarwch i'r (;a(l.c-irydd, & yn uguanol swniant a dy ein haelod seneddol, a gorfol- i !1d;\ a chaninoliaefch i araith danllyd y diwygiwr, Mr C Hughes. Eisteddfod ADWÙt Gl.iwcb. Cyaaliwyd yr iiistaddfod hon adydd Gwener o Groglith. Gan fod r fcywydd mor fiafriol, nid oedd yr un o'r capeli er's jiawer yn haner digoa i gynal y bobl a dalant ym- *'eliad a'r ardal ar yr achlysur. Chwarter cyn un o'r gioch yr oedd capel Salem, Coedpoeth, yn oriawn o bobl, pryd y torwyd y disfcawrwycld trwy i Gor y i-Ooedpoeth a'r Wern gaou anthem. ;Vna cyny,,iod(I I, Parch W Lloyd, Wern, ar fod i J Low, Vsw., i iKvmeryd y gadair. Cefoogodd Mr J Evans, Minera Cottage, a churwyd ef i'-w swyda yn unfrydol gan y dorf. TradJododdy eadeirydd araeth Ifraet-h a phriodol ar ntitci,, a'r lies mawr sydd yn dilyn y cyf udodydd hyn ag sydd, y dyddiau yma, mor ilodeuog i ehyffredinol yn mysg y Cymry, &-(i. Yna galwodd "r saith o enethod i ddarjlen y 7 adn. gyntsf yn I Pedr-yr oreu oedd Miss Jane Lewis. Canwyd y Cor. Yùa darllenodd y Parch W Lloyd ei feirniadaeth ar y Traetbodau ar H Ddyled- ri-tien, i roddi addyag i'w plant." Y goren y-'i.oocld -Mr Griffith EUis, BhosUanerchrugcg. Yna 1. J } ytir y rhai a nnfonasant eu ken wan- i ymgy-stadlu" yn canu y DBuawd-y goreu ydoedd Mr Steth Roberts, Brymbo, Yn nesaf dar- ilenodd loio Drelaldwyn ei feirniadaeth ar y i'r LlytlivT-gladynd'' (Postman)—y goren oedd Mr L»fones fRhuddenfab). Gwrecsatu. Yua darlleaodd y parch W Lloyd ei feirniadaeth ar y Traethodati ar v ♦« ivlanteision o allu ysgriienu"—y goreu oedd Mr vrrifnth Ellis. Yna daeth 4 o ddynion yn mlaen i Vingvstadlu yn canu Can Seisonig—y gorem oedd M« Thomas Jones, Brymbo. Ar ol i lVIr J Williams (Gifcuimofl, aoerch y dorf yn fyr a difyr, aetb pawb tu-i c'uapwl yr Adwy i fwynhau cwpanaid o d^— a chldd i enwall y bonfddjgesrm a ddarparasant yr arhv yaeth, yr oedd yn-first rat6. Am 6 o'r gloch, yn yr un cupel, yr hwn oedd yn orlawn, ac ugeiniwu o y) g y drysau, heb gael lie i fyned i mewn. Wedi araeth fer gan y eadeiry dd, galwyd ar 12 o fecbgyn i adrodd cyfran o Gywydd Gwilym Hiraethog ar Frwydr Trafalgar"-y goreu oedd Mr John Davies, Adwy. Y"? Jariie??d.) y Paroh W Lloyd ?i ?eirn. 'iada?ti ar y MarwHad?u cy 0; Hr Robert Jo?.?- tdiacoo Bw'chg-vya._Rb?.ryj ? wi. t.,??? ??.f,?b M .?i?-'&r?ia.?u?.n (yr y?mecydd). Voa <. ?"-?d?yd y Crysaa." Ni dd?th ond un i '? jjo am "ad ydoedd yn dyfod i fyny i ddisgwyl- iaihn y beirniaid, ni roddwyd ond haner y wobr i'w awdures- Mss Emma Evans. Y nesaf oedd cystadl- euaet.h y Denawd Seisonig--y goreu oedd Mr Joho Lloyd, Gwrecsarn. Yna darilenodd lolo Dref- aldwya «i foirnia.iaeth ar yr Englynion i'r Gwen- w difyrweb angbyffredin i'r ywyddfalolioii wrth i'r beirniad ddarllen rhai o ddosbarth y s't*ucen slip"— y goreu oedd Chvyd Wv80'" fMk Wyun, ger Hu?hyn. Ynn dMNeDodd y wvso: 1? Hoyd M fmrniad 'etn ar y Traethodau ar "vVyleidd-drf\" (cyfyngedig i ferched). Hhanwyd y wobr rhwug Miss Margaret Roberts, ger Dinbych, a M'gs- EiiK'ibeth Edwards, Pengalii, Yna darilen odd G-lasmor ei feirüiadaethlH y Peuiliion byrfyfyr — (t (r,,vyii meddwijgan W Price, Ysw., 1 Gv nghyfarfod y prydnawn, sef, Llen- «■ ^.idr^y Cymry." Y goreu oedd Mr Edwarô" (J.)fdr kith. Yna galwodd y c-ideirydd ar y Cora a i gann yr Alaw Gymreig." Y goreu oedd iilr SethBobert-s, Brymbo. Yna darllenodd y Piuco W Lloyd, Wern, foirniadaeth y Parch B. W. (HwiA iloa) fit Farwnad y diweddwr Joseph Chaloner, diacoti y Werr;" ) —y goreu oedd Ehuddenfab. Wedi hi"Y darAenodd lolo Drelaldwyn ei feirmadaeth ar y Bryddest ar "Ardd Gethsom:mB"-Y goreu oedd eiddo Cyjihafal, Treifynon. Yna wedi cyflwyno dio'icbgawch i'r cadeirydd galluog am ei ddull de. heuig yn iwyn gornchwyiion y dydd yo mlaeu, ym wasgarodi y dorf yn 1 awen, gan hiraethu yp fawr am wieddc r fath etc, a dioichai ilawer yn gyhoeddns at, s ond wythnos tan Eis taddfod Owrecsum, yr hon yn ol pob arwyddion I fydd yn wf ardderchog.—Adwywr. EiSEDD.'on Gwrbosam.—"Dydd Hun nesaf yw y dydd ac yr hir ddisgwyiiwyd am dano yn yr ardal- oedd oddiimgylch. DywoJ y paparau y bydd y o'r fath yl y wlad), wedi ei harddwisgo a blodau, ifcc., yn gymysg ag arwyddeiriau o bob math, yn dal pelthvna3 i'r hen ganedl. Feddyliwn i oddiwrth y rhagdriaryarotoadan, y bydd mor ar idercbog o ran ei ddydicrdeb gorwyebder, ag unrhyw Eisteddfo-l a gynaiir/yd eto. Dywed yr hysbysleni mai Clwyd fArdd fyi i Bardd yr Eisteddfod. FJaMws o ddyn credaf, trwy broliad, fod yn wertb aberlhu amser ac I ariaa ermwya cael bod yn ei gwmni mewn cyfarfod I o'r fath ;ma. Ond corou yr Eisteddfod, feddyliwn i, aipyn o gsntor) fydd yr ymdreeh tjoraicZ y nos, yn earn yr Hallelujah Ohornrf- Mews sad- I rwydd eyma t?aK d? gydag Eisteddfod—corau ya Icaiju Pe-? y goreu. Ni ryfeddwn dauiaid na fydd i rhai miJoedd o bobl yn dystion o'r ymdreeh yma, yn I enwedig gan fod Train neillduol yn rhedeg o VYrex r ham i'r Amwythig, yn galw yn mhob Station ar ei ifordd. Xawr, Gymry anwyl, dangoswu ein hochr, [ ein chwECih, a'n gwybodaeth, i'r byd. T fynu a'r Eisteddfodau fel yn y dyddiau gynt, ond gyda Hawer mwy o fywyd ac ardderehogrwydd; ac ond i ni wneyd hyn, gaUwn sierhau -s y byd i'r laith Gymraeg,"—Gohebydd.
[No title]
_¡ Hysbysa y Bombay Times, fod y Parch John Jervis White Jervis, A.a.; o Goleg y Dricaodj Dub. lin, a'r hwn oeld gynt yn gapian Eglwys Loegr yn India am dair Wynedd ar ddeg, yn Bombay, wedi ei dderbyn i Eglvys Rhnfam,
■' ■" " * : ; - i LLtiNDAIN.…
■' ■" i LLtiNDAIN. I (OCDTWKLH EIN Gohebydd.) I Dydd Sadwrn, Ebrill 28. Cymanfa y Methodistiaid Calvinaidd.-Pan y mae daioni wedi deillio trwy unrhyw foddion, y mae ya naturiol i ddyn ddefnyddio yr un moddion drachefn, i'r dyben o gythqedd yr un amcan, ac y mae yn disgwyl yr nn llwyddiant bob tro. Y mae rhai peth- au y mae yn wir, yn gofyn gweithrediad yr un modd* ion-y mae deddfau anghyfnewidiol yn pertbyrt 1 rai pathau, nas geUir cael yr un etfeitjiiau trwy un rhyw gyfnewidiad o'r moddion. Ond y mae pethar.! eraill, daioni pa rai sydd yn ymddibyuu ar yr am. gylchiadau mewn cysylltiad a hwynt. i mae Cym- anfaoedd werli bod o les mawr i Gymru, ac y mae yn natnriol i ni fel Cymry ddisgwyl pethau mawr oddi- wrthynt, er efallai fod amgylchiadau wodi newid offeithioldeb y cyfarfodydd hyn. Y mae cryn amaer wedi myned heibio er pan y sefydlwyd hwynt-y mae sefyllfa presenol Cyraru mewn ystyr ysprydoi yh dra awahanol i'r hyn a fa, ae y mae hyn wedi Lemau i ryw raddau, wir efieithioldeb cyfarfodyad or faA. Onid ydyw ilawer vn edryoh ar Gymaafa fel cyders- dra i glywed cryn lawer o'r dycioa mawr ar unwaua Y mae v inaddyvl dynol yn anaiiuog i ddal ilawes iawn ar uni-, aith-y mae pregeth. yn canlyn pregeta mor gyfiym, fel y mae bron yn anmhosibl eu cadw ar waban oddiwrth eu gilydd yn y cof, ac y mae hyn yn. achosi annhrefn meddyliolT nes y mae y cyfan i raddau h el aeth yn myned yn ddifudd. Daionx mwyaf pregeth yw yr hyn sydd yn ei dilyn, y mae y cynydd i ddyfod ar cl yn y my (yrdodau arm, ac 03 canlynir hyn a llawer o betliau gwaba nol, i Ieowi y cof/ odid fawr na ddiffoddir y wreichionen a gyneu, wyd. (hid y mae hyn i'w ystyried ar yr un pryd. fod y rhai Sy(:J fwytlf awyddus i wneyd y goreu o Gym- anfa, yn gyffredin iawn y rhai mwyaf oretyddol. Yn hyn vr wyf yn oredu y mae gwir obaith am ddaioni mewn Cymanfa, sef ei bod yn fath o arddangosfa o'r doniau goreu sydd yn awr ar y maps, yn rh/iels hrwydr y Groes, ac y mae yn foddion i ddenu ilawer o'r rhai sydd yn esgeuluso moddion gras ynghorph y fiwyd lyoac v mae lie i ddisgwyl, os tynmr hwynt; YDO, y bydd i rhywb.th i ddisgyn ar eu meddyhiu, y bydd rhvw wirionedd yn cyifwrdd a hwynt, y bydd rhyw sylw yn eu cynbyrfu o'u cysgadrwydd, ac yn foddion i arwain eu myfyrdodau at y pethau mawnon sydd yn yr efeogyl. Yn yr ystyr hyn y mae y gyman- fa vn sefydliad pwysig, ae ni fydd yn daoettuneb. Q dan y fath amgylchiadau, i'w dodi heibio yn bresttDol. Doclireawyd r gymanfa duoo trwy gynnal yr hyn a el wir yn .1 Seiat Fawr," saf eyiarfod oglv-vsi, yn Jewin Gresent, am 10 o'r gloch y boreu, pan yr yragvouilodd mwy o'r aelodau nac yr un tro o r blaen. Y mae y cynulliad yn y cyfarfod hwn yn Uuosogi boo blwyddyn. Y iaae hyn yn arwydd dda, o herwyad nid yw yn catl ei achosi yn nnig trwy gyoyuu nuec yr eglwys, ond y mae yr aeiodaayn tlnel inwy o fiyud yn nyddorieb 80 adeiladaeth y cyfayfoi. Dechreuwyd trwy ddarlien a gweddio,, gan y Pllreh J Owen. Sir Gaernarfcn. Darlleawyd aaroddiaa anx y'flwyddyn a basiodd gan yr ysgrifeuydd. Daogos- I Viyd bod agos i wedi ei gyfrana gaa yr eglwys, rhwng yr byn a gasglwyd at Athrofa y Bala, a'r Building Fund, a'r aebos. Gwnaetbpwyd sylwadau pwrpanol ar vr haHlioui llyn. Ar o! anerchiad gaa Mr.' P: U Thom.;¡s i ddr.-eyd betb .0 f cyfadod, "Bod y Weinidogaeth o Ddwylid osodiad, ac oddiar hyny sylwadau ar Deiy- le lswy idauei gwrandawyr," Ga fwyrj anerchion ar y mater hwn gany Parchn. n Jones, Carme)'fo?i, J Owen, Gwyndy, Edward Matthews, E',vet ni, a Henry Koes, Liverpool. Dechreuwyd y moddion evhoeddas yn y prydnawn ya yr un capel. Yr oedd yr bin yn demptasiwn cryf i lawer, ond to ymgynnuliodd nifer mawr yn yr ad cyn hminer awr wedi 2 c.'r y gwasanaeth gan y Parch Henry Bees. P < ,et» ol I y Parch David Jones oddiar 2 Cor. iv 16. h .ell y bregeth yn swyno yr boll wrandawyr. Yr oedd rhai vn meddwl yn awr ae. yn y man, am yr enwog J Jones, brawd y parc-bedisr weinidog. Yn yr hwyr pregothodd y Parchn. J Owen ao -E iUattbews ya Jewin Crescent; David Jones, yn Mason Street: it Henry Rees yn Wilton Square. Y mae cyfarfod i fod yfory trwy'r dydd yn y tri capel,—Dydd Llun, am 10, 2, a 6, yn jewin Crescent, ae am OJ,V.ü Alason Sr.reet a Wiiton Square.
- - - - - - AMEYWIAETEAU
AMEYWIAETEAU MAHWOLAETa TBWT VU4TUI1D CI Oi'NliDKIRIOG.— Prydnn?n.duyddGwQuet?wytitn?s j'rdiwedd&f, oyoahwyd trengholiad ar gorph Thomas Price, yr hwnoMidyn?weith:oynnnweithyddy Swan Gar- dens, Wolverhampton. Yn ystod y dirdyniadau, cybuddai ei wraig yn barhaaso fod wdi es wen wyno. yr hyn a achosodd i yrnchwyliad gael Pi wneuthur, ae a gyiiawnhaodd y wraig yn IIwyr. Ymddengys fod ei daeilfryi! yn hynod titfig ttgwn, a bod yn rhaid ei fed wed; <;ael ei fratbu rwv dio neu gilydd, ond aid yw ei bertbyaaaan na'i I yn cofio urn nmhyw urngylchiad o r lath. Dychwelwyd rheithfarn ei fod wedi marw trwy frathiad ei cynd.ieino^. Y TunEr. YN Neheitdiu Cvmku Newydd.—Y mae Mr H Berkeley wedi cael ad roddi ad o r nil] i bleid- leisio trwy y Tugel, yr hyn sydd fel y eanlyn • Parotoir hlwch, yn yr hwn y itise a gadewir ef yn agoted ar y bwrdd yn yr etholfa, er IIIWYU i'r ym. geiswyr ei chwilio, a gaeled fod pnbpeth yn iawn. Pan (idol awr v plei lleisio rboildir ck» ar y blwch, a rhoddir yr ilwedd i ofal y swyddog pno-lol. Yna y mae pob ethoiwr yn dyfod yn ui»'g"i ;'r ystait rhoddir papyr pi -idlais iddo, ar b* un y mae enwau yr boll ymgeiswyr. Gymerir hwu i v-sr.\fell wedi ei neillduo i'r pwrpas, lie y croesir allan en-wau yr ym- geiswyr na tydtio yn ewylivs.o plenileisio drostynt Yna. plyga y bleidi.as i fyny a rhydd-ef yn y biweh. Os na all ddarllen, y mae y swyddo x i groesi aliaq yr enwau y bvddo yn withwyneboi id.lyn^lka phlcidieisio <trosto.
I-.-. _.-:-._.n- - n -.-.-.n'__-'n.-.!…
_n n n' _n.- i -i t ii t H | in £ r 0 H 0 L L!' Z TV YIt ARGLWYDDI. IVvtjo Lr.i'x,—Ebriil 18. Stv.FYLLEA. EWROP. laril.Malmeibury, oyn rhoddi hyabysr.wydd mown perthynasi 8efyllfa bresepol Ewrop. a iidguRodd y Ty pa l'odd yr oodd pethau yu bod ar ddechreu y iINyddyn bresenol. Y ptyi hwnw yr oeddem.< wedi cael ein dychrynu gan rhyw eiria.a a aiferwyd fail Ymerawdwr y Ffrancod wrtii genad Awstria. Yr ,amser hwnw yr oadd perthynas y wlad hon a aoii