Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
BWTHYN TEG ID,
BWTHYN TEG ID, Pe buJtJrd teithiwr yn dyfod drwy gymydogaethau ) Penllyrs et yt can talyrtedd yn 01, galls* ii ofyn p. J ham y derfWr Arglwydd erioed greu y fath whd lorn j a diffaitbn hono.ae anlxnwdd f«*sai *ddo gsel atebiad pahsm, os as ddarfu'r Oreawdwr ei gwneud yn gyf j ryw yn bvtrach riag i dwil fed yn y ddauar, yr hwn yr oadd PernHrn fyoyddi^ yn gtvueud y daioni o'i I laowi. Ond vedi hyn daeth t:uhJ hrMd i'r wl9d? y | rhai a fedrant olrhaim eM hachKu yn rahe?eh nR?u'' j bnedwr vn Nghymr? hen, sef ma?u yr hymd Syr j Simon ap Simon. yr hwn oedd o dexsbi y bobl weith gat y "hili fedrant honi Adda y dyn cyntaf yn dad j ddynt oil, am ei fod sf yn cadw'r ardd." )Jyma*r 1 tpulu & ddaeth i Penllyn, ac a wnaethant y õiffaeth. j ^eh hwn yn Eden, fel y gallwn yn awr ddsftll geir- j tvrth ayfareli torf yr, P a r?? iau yr byswdl Syr Simon wrth gyfarch torf yn Fe- Hyn iinwfi.itli, aRn dceehreu ei aractb fel y can!yn, Diolch, dioTeh, diolch, uawaith, dwywaitb teir- gwaitb. am »'r Arglwydd gren y Bala a'j chvraydog ¡ aetliaii." A, ol darllen banes Eth.,1iaJ Meitibnydd, mi wn nad oesun Tortd drwylt j eywe(I '< AtofikXBx fc yity. f Mewnm?iia?hyt'M?d Svr Simon wedi treu1h ? bore ei fywyd, a thrwy ddiwynrwydd a ehyntldeb yr toedd wedi rayned yn 9, rf,)eti,-z iawn, neu iddo o'r j dtwadd yraneHlduo j ..YIlt.1 v I
YR AMAETHWR AR MElSTH TIR.
YR AMAETHWR AR MElSTH TIR. Y mae cyflwr yt Amaethwr yn ei gysylitiad a i feis.tr tir In ami vn an gwir dreenns. Mae olion "fwtal tyttem y canoloesoedd, (pau rsswi oedd y tyMynwr end caethwsa i'w arglwydd tirol,) i'w ganfod "Il eglor yn y dyddiau pref" ent, yn y cysylltiad sydd- rhwng y mesatt tit » r tenant, ac vn enwedig yr amodan a ymdrecha y tneistr yn fyiiyon i dtlmli ytenant. Mae yn ymddangow fel pe bae rbyVoetb cysegredig nen trmntiedi yn t'.gl.vn â. lhir yn en boil oruchwyllon p.>rthynol iddo. Mae dyn svdi yn peroben tir yn tdrych i law ar yr hwn hydd yn pertehen tai neu longan, fel gwr bycban a dinod iawn ar i'r tai a'r ltongan gynyrcbu i'w psrcbenog ddeng ngwaith cyioaint o elw; a«r os ewch i bryrnt tir," ecw-digymaint o draflferth (heb son Am yi dran) ycbwanegol) i gaaltroidroandd werth un fil o "dir," a. phe baechvn prynn gwertb can mil o longau neu o "Rail- way afock," er fod'y d'dau oiaf yn ami yn talu cystal elw iL r hhenaf Ac eto, ewch i gvmeryd tir i'w amaetba, a cbewch weied fod nifer favvr ar yr un neges a chwi eich ¡ bun, pawb am y cyntaf; a. pban y delcch at y gorchwyi ¡ o'i "ymeryrl" rliydd y meisti* tir i chwi agreement' faith ac unochrog, (y cwbl yn ei ffefr ei hun, with gwrs) «'r cwbl befyd yn atn, yii liawti rn.r det( a rbesymftl, a phe byddai p-rchenog y llong yn gwahard^ i'r neb !ogai ei lovigan i'w tnor,leitliio ond i ryw hortbiaddau a nen i berobenog y Hn;Hvay Stock" walsaiddi'r ijerbydves ar y rbeilffordd gario ond un eUus o deithwyr. Mae deddfan Prydain, (er tjresyn.) wedi gadc-el am- aethwyr yn imilol ddig*mborth. ac vn gwbl at dragaredd y meistr tir» He na byddo cytun Jeb yn sicrhau lawnderan y naiil fel y llall Kid anfynycb y gwelir tenantiaid yn cael en livmlid ymaith n'n tyddynod yn annisgwyliadwy'' w heb ei haeddu, trwy grealondeb nen oddiar fympwy y raeisfr tir, a wyn- x vch y dioddei'a'r tenant golledion trvmion oddi&i' ei. law lie, yn anffodas, nid oes yn ein deddfau s-eneddol Iwybr nli ei osod allan ti-wy ha un y gall godi taledigaetb iL -,mcllifATitau at* hcnog: ertliyr?,is i w-nia.ctau a wnaed gan denant 'istr y mae yn wir y g?U; y tenant o dan ?!M?oditAt(?;MpMM?<M,?!'ond y mae hyn ?yngwM !'t'goat'?!n?w??,'tc  fLae genyf 'boTtetMig?;' y dyddiM lI'I:n(il  gdl'io ?M??.<) f'j? yn radii I l w i ;6s)wm wl\l" a thrwy hyny i ,:hhfOtU ran y tenant. 'th gymervd tir, a chyn arwydda y j ii i\ eitbaf, o bsrtbynan i'w gyn- •jend^rit uad tueddu hyd Jllt ntid cym-unt Yllyw gwanc iatt yr arylsvyddi tirol; M mae ■sylw a deiiri'r cjfarwyddyd aictiit^dr»fait«tt:I.y i»eisfr R ffltfiflnt eri hlInilin yn leran; gallant fod yn t y p'ethan y macnt yn iadau a gymet- Tnynt agwedd"erkd- | yn aflgrbeiffiian mae umaethwyr yn a-'did Y i <|i.on ° actios .vc1(l m'an o gjvir Oher. r t it ac,; I iitiaid ¥ef,.1 i driniaeth Yid oeg un I a'r dos- mion ar I ,It byny, v galln I ■Mie yn -jasiian. stew- reisio llan I nid ■ en- •in | gyfrwDf? «r rhttgeirlcri, yr hyn oedd yn ddibwys wewn cTtnbar'iM»t.h, barowyd yn ddoetfmcb ar ran y Gymatna a r l ,hH!tdfo,g.vnat yr oiaf wythncs yn gynt, yr hyn a t'en- ¡ detfynwyd ae a hyftbyswyd i amrai yn y dr^f S'I' gweitMa ¡ neM cv.mvJoK?ctho!, '?d yn y Gyf.'ms?T, dcrb?-nM')m f IJthyr cddnfrth y MywvJd, yR crefu, cs s?Ud, ?doedi ei j cbynaUad bvd !tdiwedd y miq, fel y ?'M ef gael h&m-Jdcn | i ?mddadla(ldedu Tchvdig?ldiwrth flinaer ei ?fur s?c I eddol yn fiaenorol iddi, yr hyn ni chaiiiateid idetc, yn i amgen, gar. na ol-ysgir y sened L cyn diwedd Awst I Yn ystyried na roddwyd byabyarwydd cy^redraol o r amser-fod ai bresonoldsb ef o bwys-y gelhd felly lwycldn I i gael cvmr'teitbion cerddorol dylanwadol-rhal (, naenar- I iaid y deyntM i fod yn br'fymarferwyr yn y cyngherddan, I My?!')nft)d?fa.nte:-ii? i feirmatd ? c?tadi??ThM j pwyaimf. os di?ddin fod y cy?ansoMi?M yn fcithion a ¡ I'uosQg.?thderfyttwyd cydsynio a i gais gan e; gobirio hyd I y dyddiau hysbysedig, I Yn gobeit hio na fydd hyny yn nn anghyflensdra x ne. » o i j ehefnogwyr Yr eiddoch yn gywir, js JOSRMI W nXIAUSi Swyddfa'r Cymrodorian, > Ysgrif'euJdd. I GorDli. 2.,).' J H. j
AT ETHOLWYR SIR ABhUtTEIf…
AT ETHOLWYR SIR ABhUtTEIf I. i P&{(Untt)yn? a siaredir am YmnÓlBnaeth a rh"'id., f?vJigrwvdd Cymm, y mae fa eitbaf am?wg i bwb a c'h?nvcbo weied, mai yn Haw E?wysyddiaeth a CheiJ- vradaeth y mae yn llwyr mewn ystyr wladol, Ac 08 oes I yehydig o ryddfrydwyr yn cael eu hetbol ganddt i"" e^ nvn- rrcbioU, nid yw hyny yn caei ei wneyd oberwydd egwjdd- orion, on d oberwydd cydr.abyddiaetli a » cb^ineradwyaetb I i'r personau a etlrdir. Y mae y syniad nebod yn ddigon amlwg i bawb sydd wodi sylwi ond ycbydig ar yr etboliad- »!i diwectdat Ond efallai fod rhywun yn barod i d lxeytl ma: effaith yr ysgriw ytlyw fod Cymm yr hyn ydyw yn ei cbysylltiad a'rpwne hwn. Rh ud addef fod^gan yr offeryn annyrnuimi ymt effaith mawr ar y wlad, ond geHir olr-iain. sefviifa isel y Dywysogaeth o ran ei ebynryehiolaetb i ryw- beth beWaw yr ysgriw—a'r rbywbeth hwnw yw diffyg eg. wyddir. 'Nid oes eisien ychwaneg er profi hyn na t-hroi i lythvran Anti Judas a. Gwerinwr, mewn rbif^au blae-;orol j o'r Anu*rau: y nail! ar "ELhoiiad riwlflfordd," a r llali ar Etboli^j ac Etbolwyr Sir Peirionydd." Cwbl fel yna ydyw Sir Abertei'd—y bw&leisdrefi yn' gystal a'r- wlad. Y mae yn rhaid atldef fod gan y Bwrdaisdrefi ryddfrydwr yn (-,U a hwnvr yn gyfryw nad ydyw yn gywilydd i iddynt ei arddel. Ond y cwestiwn yw, a'i grym en beg- WYddorion hwy vdyw yr achos ei fod wedi cl. etbol. ober- wydd ei fod yn rhyddlrvdwr, ynte, am ei fod yn neb anigen na Cadben Prjrse J eJu,sdllg hl1elionn¡;;? Rra:eU na fihlywaf harynt oil yn cyfaddef yu onest mai nid obleaid ei II ddaliadan- gwladol yn gwbl y mae Cadben Prysp -yner. cynrychioli, ond yn bytraoh oblegid y parcn IR.RNVC, sydd ¡ gan t.awb i deu!n anrbydeddlls ¡ ogerdd::m. a'r d.vlanwad mawr sydd ganddynt ar y -,iall) a'r liail. A phwy all flrlweYd yn aingeri, iii,t oes oad ycbydig o ameer I eto er pa"t yr oedd Mr iilrans (rhy ddfrydwr) a M". LIo"d [ Anwd"wd"r) !uewr:ymdnh.f'¡''l"h.yd.d I frydwr yu colli; ao fd b«%tf*TTadbe,u Pry»« deimlo i I hwrp?s At-osc?w\?donan, & neitio 1,?,v diambeu  mai yn meddinnt- y ceidwadwvr y bnasent he idyw. Amy y mac yn t\u <4'r Hoch<i>au cad?raaf a fedd j eeidwadaefh Yr un petit &asai i Mr. Miall. Mr. Saliis- I ]3iiry rpv n?etlif?ydwr pralt; feddwl am ?! cynnpch- ioU y \vl?d yn Sir Abdrtei&. Je. nid yw ond irohneb i hyd yn "nod ein cydwi?dwr goleut:?? Mr. Lloyd o Brnnwydd ?'fddw? MM Ivyddo yn y Sir hoal? y parhet yn ?i hansawdd br(??etio-, yr h\n beth ^niae Mr. L?o'lld yn ddigon ilvgacl- graff i'w gin6cl. Rod Sir AbsrteUt yn y cyflwr isel yna sydd ?rth nad all neb ei gwadu. Ond ypwnc yw, a oea dim rnodd ei dyrebafo ? A oes dinar., yn bosibl iddl weithio allan yr egw, ddorion byny ag y ntae dieithriaid yn dybied sydd gryf-rfynddi? Oes, a. thaag at i hYllygymerYfl lie yn effeithiol Yn I, ffnrfier Cymdei^hss Ddiwygiadol yn Abcrvstwyth, neu ryw fM). arall mwy cyfleus, etlioler dynion d^lanwadol a aelog o Wahaaol ontradait crefyddol i fod yn gyfeisteddfod 'I gwebhio'. i'r gymdeitbas, a dewiser person medrns ac aidigar dros ddiwygiad ?w?d'? a chrefyddol i fod yn ys- ?nt'enydd, a pho? ?wyddog MnU sydd yn aogenrheidiol er cyf insoddi a dWJn yn mlaea orcbwylion cymdeiihas. Yii nesaf, fod y ?ymdeithM ianfon ( orsonau cymbwys i ymweled a phoba.rn? trwv y Sir. i'r d) ben c osod.ger brou vr hon efJwlwyr yr Rngemhélrwyrld am ddiwy?Md, a'n dy?dswydd hwythM i b?eid?eisio dros uarhyw ym?ai.ydd rhyddfrydol yn yr etboliad nesaf, Yn r.«saf, fod Ù' ceaadaa sefvdla dan neu dri o'r dynion I ".vyr annibynol, dylanwfdol, a zelog dros ddiwygiad a I -«!»1 yu mhob-cymydogaetb, i ddarbwyllo yr etbol- ->Vfiogaetli hono i arwyddo .eu henwait fel •w ymgeiaydd rhyddtrvdig yn. yr eth diad n yr etholwyr ar adeg yr etholiad. Hef- I (fyddo yn bleidiol i ddiwygiad) eg I yn cael eu eofresf.ru ya briodol as uebod i gadw cyfarfod cy- fhad o amcer, yn mh", un v 'yf d a'ti cyfritbn i mewn, yn oedd wedi arwvddo i fod vn ld rhyddfrydol, &c. nJ llu eymdeithas o'r fath, y U ei pbenderfynn, ac y vch o ddiosg oddiam ei ) drwsio yn hytrac yn j I 'I n. -1
'KN-. | I
'KN-. | I 'nncpih?iin lun.c.e'thtlt ,in I, 'n??most .un! ship, !Matieal I •mpiete edly is tan t. uive ns,
'BU IABW lY MHSiOD.
BU IABW lY MHSiOD. XdbTKFXIJkV Cr t WVKEVJG X MR. J. WI:L)HA!M, i ttORDOK STBBET, -'tlV EKPOOi, Gw-el-qi- ar.-I ddiwrnod cbw«rw, 4 • F~I At fy nboitb, er nad wyf hen G-wynt yn chw'tbu'n gryf i'm he-rbya, H edih w. dvfroedd t vr êu (rynt, pan deqai proiediga««ih 1 fy Dghwidil nes ohw«rwi f oes, Eoctdd fy Mhriod mewn pob traliod, Gyda mi yu dwyn y groes. Heno, wele fi fy hanan, Yn fy mwthyu hyeban tlawd, Heb bb gerau i'm cys^ro. Pur diiieithr yw y rhawd Wyla yr amodifaid truauj, Wrth ynilwybro o ga;u i gam; Pryder v.eljr trwy y dsgrau, Am gael gweid eu hanwyi Fans. Nid yw ymn—hi in farw— Bytb ci ddychwei atom ni; Ond mae adegyn ein haros, Y dychwelwn ati.hi, ry amddifaid, nesweh yma, Gwhchafchwi am dngnm 'n awr, Bydd pab llanercb i mi n f iddfa, Bellacb tra, b'wyf ar y llawr. Pe yr wylwn for o ddagrnu, Hono roeHI gaiarns wedd: c iin At ei ehalou yn y.bedd— Mao y bywyd vvedi cii;o Ymaith i ryw ardal be 11; Nid oes guriad yn ei chalon, Marw yw mewn oaraidd geU. Engyl wilio ei boor weK, Gofa! luf fo am ei 1 weli Na (I d; m i lw Yno tan y iJeni trwch; Pan fo.r a.wel yo lnyn"i h<,ibio, Aed yn wylaidd ros a dydd, Gan vr egnr ar ei beddiod Yrawyiiw iiodan blydd. Tad amdJifaid—Tiarawr gweddtroc, Ft ddo « dir-rn witb; m ci; Nid oe- geoyrn and dyrchafti Ato ein hamdifad gri Os wyf berto'B caei fy bar,an Yn zighut.jobaa tyw\ll bai^t; c;allaf fi ddywedyd Argiw}'dd, eaiia fi n'm plant. Cadw ni yn y byd hellm 1\15, B' ydd yn gefn i ni O Diid, Tray i 'oflii ar gefnfor amser, Y u mordwyotua n RwJad- Cyn myn'd vno. dyro i ni Gael ein tyra at dy draed, Fel y oaiTom ein heddy«fau A tbydi trwy rin y gwaed- l'r<!yeir'ibg. iiiNics UDT-, Treaeirlog.
[No title]
Pedwar penill ar y Bihl Gymdeithms" tef vn 0 destynati cj>sta -huol cy)ndrithas Lenyddol y Gartht Gorph. 1859. Arfaeth net yn taSn j'r goleus Kyteddodau Triyn Un: ,Yw cymdeitlias tiardd y BiHiau, Dawn yn ddlaa Duw i ddyn: Charles IÚ Bala a dderbyniodil, Yspryd hii!il, a hwyliodd bon Fel offeryn yn llaw'r Arglwydd, lill ei llwydd yn fawr a lion. Fel rhyw fyrdo o tan ddofnynsn, O'r cymyluu fry nwchben NtU Jei dirif, wres ronynau, Sy'n gwneyd haul yn entrycb nen FeHy mae y Fooeddiges, Am wmmd lies i ddynolryw Qronfa yw o haeifryuigrwydd, DarJd yn rhwydd o orsedd Duw. Uchel noi sy' o flaen ei hamrant, Pur ogomant Daw yn Nsbrist; Myn bechadur o'i bechodau, Svdd wrth ddoraa Uftffn drist: Chwilia'r byd i gyd am dano, Deogva iudo drefn y nef; Fwy all draetbu gwertb eymdeithas, Sydd mor addas iddo ef, Gan mai'r Bib], Ydyw rbeol Dww i ni NH I'ned ilanen-h dsn yf hURO. Heb yn fuan dy gael di ]jiw«ddiant i'r Gvmdty'tbas dirioo, ,Ddryn yn glau'r newyddion clud, Nes cyflawni'r ben ddyimmiad. Bibl i bawb o bobl y byd." • Bryn y Ffv?1(rll. JOHH Josy Bryti, y
[No title]
LLOEOR Gynkadi-ei-e.—y mae y Nonconf&rmuit mewn erthygl olygyddol yn dadien ma-, nid eio dad. edswydd ci ydyw cario allan ein conologrrydd mirr- 1 fitth raddau ag i rmeddyniiiro yu y gynnad'add gallwn wneyd be* i sohos Itali trwy byey. Panif mae dyn (fel y m*» Napoleon) yn awr wedi dwytt "i hunan i helbul, nid y ilwybr doethaf nalr mwyaf rddabol yw troi i ddamiod iddo a dyweyd 0Iti vwedais i ehwi mai fwiy y byddai, rbaid i ebwi lach fedi yr hyn a hanasoch, diolch i'r nef nid boo a wn«iwyf l fk r acbos." V ffordd orea ya bytr? yw dyweyd, Wei, yr byn a wnaed nis gei'i* «i vneyd, ond onid oes modd i wrfchweitaio y drwj Oni sliwn ni wneyd rbywbeth i wella yr acbo» ..is hwn Y zfise Uawor & w;.r ya tidiau 111. r or hwn.