Yr Amserau

Y mae Dr. Thomas Smethurst, yr hwn a ^ondemniwyd i gael ei ddienyddio am iof ruddxo Isabella Banks vn .Richmond, wedi derbyvi dicnyddued { repreiv*) tra y gwel ei Mawrttydi yu dda." Dywedir fod y pender- fyniad invn wedi caei. ei wneyd gan yr Vs- rifenydd Cartrefol ar-ol ystyriaeth bwyllog )'r holl dystiolaethau a roddwyd yn ystod y pr kwf, yn gystal a'r syniad.au a'r ymresyr.a- iadaa o eiddo meddygon ac eraiil ar ol y prawf. Geliir cymeryd yn ganiataol gan kjny fod bywyd y carcharor i gael ei arbed, y mac; ei dynged dyfodol yn dibyuu yn kollol ar yr Ysgiifenydd Cai trefol, neu yn Mtytraeh ar gyughorwyr ei Mawrhydi. Y mae j peaderfymad i arbed bywyd I)r..Sriietiiurst.. ya ddiau yn gosod v Uywodraeth xaewu sefyllfa led ddvrus. Nid oes un rkeswno iros arbed bywyd y carcharor yn sefyllfa l»r?senol V gyfraitb, ondy dyUiactl* nad y (i v -vi -wedi cael" prawf tag, ae nad oes digon o saii tirog ei euogfarnu. TTnwaith yt addefir fod v carcharor yn euog, y mae pob rheswra, tra -y mae y gyfraith yn galw am fywyd y Hot iudd, dros ddienyddio Dr. Hmethurst, (IS ydvw yn euog hefyd, y mae vn euog o un or troseddau mwyaf anfad a gyfiawnodd dyn eáoed" Tr oe id JD bvw mewn modd ang- hyfreitklon gyda Miss Banks, yr oedd wed øi phriodi tra yr ydoedd ei wraig yn fyw, yr t.l 01 .J .J wi oedd yn proflfesa pob inaih o garedigrwyd.. a thynerwch tuag ati, yn gwenu arni fel merch, gan gyftawni pob math o orehwylion onnymunol erddi, yr oedd wedi eniil e: gerch, yr oedd yn proffesu ei fod yu teimlo yn ddwystrosti yn ei chvstuddiaii ac er hyn oil. os ydyw dyfarniad y rheithwyr a brofodii. Dr, Smetliurst yn gywir, yr oedd yn parbau i roddi gwenwyu yn raddol i Miss Banks, ac mswn degnau bychain, ac yn euog o gymei- vd bywyd yr hon y mae fel hyn wedi ei thwyllo, ae wedi proffesu y fath serch ttiag ati. Os oes hawi gan i/wodraeth ddynol i gvtneryd bywyd uurhyw ddyn, y mae yn I ibaid fod ganddi hawl i gymeryd bywyd y JJ. fath-adyn a Dr Smethurst os yJrw yn euog I n i bat d roddir yn ei erbyn. Nid oes gy- roialnt ag un amgylehiad y geliir ei roddi yn ¡ ei ffafr fel rheswm dros liaiaru ei gosb Os 1 Jdyw yn euog y mae yn rhaid iddo farw. Ond y mae yr ysgrifenydd Carfcrefol, er kyny, wedi gorchymyn arbediad ei fywyd. Pftham t Nid oes un rheswm, meddwn, ond ma phrofwyd efyn euog ar sGiliau digon cryfion. ï mae cymaint o amheuaetb, (a dyweyd y Ileiaf) ai ni fit Miss Bau ks farw 0 I farwolaeth naturiol, fel y dviasai y carcharor jn ol cyfraith Lloegr gael mantais y cyfryw avtihouaefii. Y mae yr amheuon hyn, yn l agbyda rhesvmau cryfion iawn o blaid di- mweidrwydd y careiiaror, wedi cael eu gosod j « Saen yr Ysgrifenydd CartrefoJ, fel y mae I wedi gorfod myr,Ad ar draws cwrs iiaturiol v, gyfraitil, ac arbed bywyd y carcharor. Beth 1 gan byny yw y cnnlyniad anocheladwy ? Wei. naill ai fe ddylai Dr Smethurst gael ail hrawf, neuei ryddhau. Ani y cyntaf, nis geliir yn ol cyfreithiau Lloegr, ac nid oes dim y* stros gan hyny, ond yr olaf. Os nad ess digon o reswm dros goudemnio y car- -eharor, dylid ei ystyried yn ddieuog, ac as I golygir cf yn ddieuog, y mae ya anghyfiawn- 1 dcv mawr-ei gadw yn y carchav am un diwr- nod. Nid ydyru yn proffesu gallu. dadns yr hall dystrolaerhau dyrys yn yr tlbos hWIJ. i mae yn ddiamheu fod lluaws o ffeithiuu ag sydd yn ymddangos yn lied auhswdd eu j hesbonio ar y dybiaeth o ddieuogrwydd y ) carchaeor, se o ganlyniad, ni ddymueem ar un cyfrif haeru yn bendant fod Dr. Smeth- urst yn ddieuog. Ar yr UD pryd, yr ydiym yn honi yn eofn, fod cyireithiau y deyrnas hon yn gwahardd condemnio unrhvw ddyn ond ar y tystiolaetbau iij wvif caflarri, as nis ¡ gallwn lai nft theimio yn argyhooddedig fod I gwendid mawr iawn yn y tystiolaetbau yn j erbyn Dr. Smethurst, ac o ganlyniad, na I ddylesid ei eu?gf&rnu. Ond ?n i'r Dr gael ei gondemnio yu 01 penderfyniad y rhcitb l' d I wyr, gan fod y trosedd yn un mor anfad, a i cban fed cyireiihiau y deyrnas yn gahv am I ddienyadiad y troseduwr, yr vdym yn honi I n!),{I Og un rlleswm dms ar'bed ei fv;wl. nad I un rheswm dros arbed ei fywyd, nad ydyw hefyd yn profs yn llawn mor gryf y dylid et ryddhau or carchar yn hollol Bvddai cadw dyn yngharchar am fod llawer o amgylchiadau drwgdybus yn ei acbos, yo drogeddiad uniongyrchol o reolau cyftawn- der. Hyderwn y defnyddir achos Dr. Stneth- I ui-st fel dadl o blnid sefydlu llys o apeliad mew a amgylchiadau fel hyn, fel y gallo earclaai orion pan y mae eu rhyddid, ie, eu bywyd yn y chwareu, gal-] yr un hawliau i apelio oddiwrth ddyfarniad v rheithwyr, ag I sydd gan erlynydd neu ddifiynydd mewn ) achosion bychain yn dwyn perthyiias ag ychydig o arum neu eiddo, 'I' Y mae symudiad ar droed yn bresenol gyda goiwg ary gweithwyr sydd yn awr yt; sefyli allan yn Llundain, ag sydd yn debyg 0 arwain i derfyniad yr anghydfod. Y mae I pob lie i feddwl fod y rneisfcriaid a'r gweith- wyr wedi blino ar sefyllfa bresenol pethau Dydd Sadwrn diweddal, eyfarfu ttlfer ruawr o iywyddion gwahanoi ganghenau y fastiach adeiiadu, yn yr Adelaide Gallery, wedi eu gwysio gan y pwyilgor sydd yn wrthwynebol i'r sefylL alah. i n y cyfarfod hwn pasiwyd penderiyruadau yn galw ar y meistradoedd i dynuynol eu datganiad, ac i'w auael yn unig fel rheol yn y masnachdy a'r dynion ¡ 1 ddatgan yn eneuol eu eyki.yiiiiid icl,lo Penodwyd dirprwywyr i wneyd y cynygiad hwn i'r meistriaid. Ond ar y Haw arali. dylem ddyweyd fod y rhai sydd yn sefyli ftiian, wedi cyhoeddi anerchiad yn galw am gynorthwy, lite y mae Cymanfa y Gweithwyi yn datgan eu hyder cryf y (yddant yn Ilwyddianus. Y mae haner can punt wedi ei dderbyn oddiwrth seiri priddfeini Glas- gow, a symi ma eraiil o wahanol barthau y I deyriias. Hyderwu y bydd y ddadl anghy- siurus hon yn fuan yn eael ei therfymi. I Yr oedd y 1-long fawr, y reat Eastern, i adaei yr afon Taiwys ddoe, pryd y cymerid mantais or llanw mawr y diwrnod hwnw. t r oedd y dull y cymerid y llestr i lawr yr ¡ afon yn gyiryw ag odd yn deyg o atal pob I damweiniati, am y rhai yr oedd daroganau d.ttinwe!niti"l, ali-k y t-.ilai ()??c-. d dai,(?) g ariau I Nid oes dim amheuaetb nad vw y jjeri marwol wedi cyflawni galanasira mawr Vji Hamburg, gan fod cynifer a phedwar neu bum cant wedi many bob wythnos. ers amser uiaith. Mae hefyd wedi tori allan yn Dan- I izic, ac yn y rhan fwyaf o borthladdoedd y I lialtic. Mae yr Observer" yn sylw-i ei fod ¡ yn ddyledswydd ar yr awdurdodau i wneyd pob darpariaeth dichonadwy ar gyfer ynwel- lad posioi yr hamt otnadwy hwn, Dywed fod lluaws o achosion o farwolaeth trwv y J geri Asiaidd wedi cymeryd lie yn Llundain. Hull, a Newcastle. mae rliydditi, rhagre- degydd yr hamt. wedi hod yn bur gyffredin. ac yn ol tystiolaeth y Oolrestrydd Cyffredin- ol, yr oedd nifer y marwolaethau drwyddo wedi bod yn fwy nag yn amser y geri marwo1 i ei hunan. Yn ystod y chwech wythnos diweddaf y mae 1,860 Q bersonau wedi marw o ryudni yn Llundain ei hanan, a dvlui y ffaitb bwysig hon gael sylw mwyaf dyfal yr awdurdodau. Dichou y bydd rhai yn barod i dybied fod pob perygl drosodd ond torodd y geri marwol allan yn iiii Hydref a Tachwedd yn 1,84.8, a'r un amser ¡ 0'1' Hwyddyn ar yr ymweha.d nsaf. ac am ¡ iiyv)y dvjai fod tir eu gwylh?.y?aeth.J ityderwn y defnyddir pob moddion angen- rhcidiol ag y gall celiyddyd (iynol ei wneyd, i '0, ¡ ac y gwel v Brenin Mawr yn dda i beitlio l ein cospt oinadwy hon, er ein bod ¡ yn ddiau yn ei haeddu Mae Arglwydd Canning, Llywydd Cyfire- iiiioi India, we li cyhoeddi llythyr pwysig mewn perthynas i bregethu mewn eareharau •^an geiihadon. Ma.e yn ymddangos tod rhai cenhadon yn India yn 1858 wedi yni- ohn a alient vmweied ii'r carcbardai i'r dyben o hregethu a dysgu athrawiaethau Cristionogaeth i'r carcharorion, ac a roddid caniatad iddynt i clodi es-rvnlawr cenhadol t mewn parth neillduol or dref lie yr oedd canoedd o ddynion segur yn arfer ymgynull, dyben o bregethu i'r cyfryw segarwyr. <- ¡ Unig amcan y cenhadon, y thai o-eddynt. yn Americaniaid, oedd CdCi cyfleusdra i ddwyn gwiriqaeddau yr Efengyl o dan sylw y'gwyr I hyn, y rhai yn eu hatngylchiadais hasJiduol a allal1,t fod yn dueddol i wrando atnynt, lie I i gyme?yd m&n?s ar arferion seguy y lleill- ri wasga amynt wirioneddau a aUeat M! 'hemll oddiwrtb Baganiae-th. Aeth y cats trwy Juaw& 0 swyddfeydd gwaha"ol, a c??f odd dderbyniad gwahanoi gan bob un o 1 honynt ymron, nes y cyrhaeddodd or di- wedd i ddwylaw yr la-Iywydd, Syr John Lawrence, yr bwn a ddatganai ei fam fel yn  Meidioi i genhadon ymweled a charchardai, yn gystal a phobi eraiil, a dywedai nas gallai carcharorion mwy na brodorioD rhydd beidio bod yn agored i gael pregethiad yr cfengyl I yn eu clywedigaeth. Dywedai Syr,John nad 1 1 l' 1 I oedd yn foddlawn i esgynlawr gaet ei godi I yn agos i'r Kutcherry i ddyhenion cenha-dol, ond dywedai fod y cenhadon at eu rhyddid i i brtgethu yno fel mewn unrhyw Ie asrall î 0 r diwedd cyrhaeddodd y cais Lywydd Oy-I fft editiol India, yr hwn a benderfynodd rias i geliir cydsynk) a dymuniad y cenhadon 0 I dan unrhyw amgylchiadau. Nid oedd y carcharor yn weithredydd rhydd, ac o gaD- lyniad yr oedd gadael i genhadwr ymweled ag ef a phregethu iddo, yr un peth a phro- I selytio mewn dull goribdol, ac yn drosedd j o'r canologrwydd hwnw y mae y Uywodraeth wedi e-i fabwysiadtx mewn perthynas i grefydd India. Mae dosbarth o ddynion da iawn iV c-ael I' a allant ddtrllttilo ai-ii oriau bwy gilydd ar y fendith fawr y mae India wedi ei etifeddu- trwy gael ei gosod o dan lywodraeth Pry- dairi. Ofer crybwyli am y trueni mawr sydd I yno o dan ein Uywodraeth ni, y cam mawr sydd wedi ae yn parhau i gael ei wnevd genym ar y brodorion, a'r Ireiehiau trymion I yr ydym yn eu gosod arnynt, bcichiau y mae y wlad yn suddo i dlodi a mawroddi I tanynt; ofer, meddwn, yw crybwyli y pethau I hyn, oblegid y mae y llvwodraeth Brydei'nig iTn nawdd 1 r ftfengyl' ac i genhadon Orist- I ionogolyno,. ac y mae hyny yn gorhwyso pob drwg arall a all fod ynglyn a'n llywodraetli- I yn India, Ond y mae rhyw filii flfeithiau sydd yn cael eu dadleuu yn awr ac eilwaith I yn tueddu i chwalu y syniad hwn, ac i ddan-gos yn bur egiur nad yw ein Uywodr- aeth yn India i fesur mawr iawn end gwajth I i ni lei teyrnas, ac nad oes un duedd ynddi i Ii byrwyddo achos 'yr Efengyl ar y Oyfandir mawr hwnw. Pell iawn ydym ni oddiwrth ddymuno cefnogaeth Uywodraeth wladol i arefvdd Crlst ond yr ydym yn d'-vgwyi i lyw- I <').' <) odraeth Giisfioro\qcl loiidi nodded os nad i'.efnogaotli i genhadon yr Efengyl i afirfer pob snoddion ml)esul tuag at efengyieiddio India A mwy na hyny, yr ydym yn methu yn lan ¡ a gweled grym y dadganiadtody llywodraeth ) am tod yn berffaith ganolog yn aehos crefydd ¡ yn India. Un o ddadleuon penfLf y llywoclr- I ietji gartref -dros sefydiiadau Eglwysig o gre- I r\dd yw ei fod yn ddy!edswydd arni broSesu rhyw fatb o grefydd, ie, a'r wir grefydd, a bod I yn ddyledswydd ami ofa11.1 hefyd fod ordiri- f badaii y gretydd hono yn cael eu cyflawni yn weddaidd gan weinidogion cymhwys, y rhai sydd i gael eu cynal allan o gyilidau cy- hoeddus y deyrnas. Dyua broffes y llywodr- I aeth gartref. Und y mae yr ur* llywodraeth oddicartref yn gwadu ei phroffes yn hollol. ¡ Nid es ganddi un grefydd yn India, ac nid I yn unig ni chefnoga ac ni chynalia weinid- S ogion y Gair> end teflir rhwystrau ar eu tfordd i gyflawni eu swyddau, ac i bregethu y Gair i'r ttigolion eilunaddolgar. Y mae yn bur arnlwg uad yw y cyfan ond state policy. Os bydd proffesu crefydd vii hyrwyddo ilyw- odraethiad y deyrnas, fe wneir hyny, ond pan fernii- fod gwneyd hyny yn peryglu ucliaf- iaeth ac awdurdod y llywodraeth, yr ydys yn gaHu bodyn hollol ddifater. neu fel y dywed Arglwydd Canning, yn ganolog," i Y mae y dduprwyaeta a benodwyd gan lywodraeth Tuseani i gyflwyno y deyrnas i frenin Sardinia wedi cyrhaedd Turin. Aeth y corff bwrdeisdrefof a rhai aelodan o'r Senedd i\v derbyn wrth satie v rheiiffordd. Yr oedd yr heoiydd trwy ba rai y darfa iddynt basio wedi eu haddurno yn brydferth, a goleuwyd y dref mewn modd ysblenydd y noson llono. Os vdvm i roddi coel i ohebwyr rhai o'r newJddijuron ar •/ Cyfandii darfu i gyfrio- Prydain ddydd Llun wythnos i'r di- weddaf, gyctsynio ar-, fod i Gynnadiedd o'r Prif Alluoedd gael ei chynal ar gwestiwn Itali. Y mae y llythyr sydd yn gwneyd yr hyspysiad hwn yn dyweyd fod yn amlwg nas gall y teyrngev-.hadon yn Zurieh gytuno ar luaws o bethan mewn cysylltiad ag heddwch Villafranca, a, bod y farn yn cryfhau fod yn rhaid cael Cynnadledd Gyffredmol o'r Gaiiu- oedd Mawrion. lywedir fod yr holl Brif Ailuotfdd ond A wstria ynffafriol i'r cyfryw Gynnadledd, ond wrth weled sefyllfa pethau yn awr yn Itali, wrth ganfod nas gall y een- hadon yn Zurich fyned yn rolaen, ac nad oes uemawr o obaith y bydd i Louis Napoleon gyfryngu i adferu y Duciaethau, dywedir fod awstria yn dechreu plygu i rym amgylchiad- au, ac nad oes dim beiiaeh ar ffordd md y cyfryw Gytmadfedd. f, reap,ilythyr mewB un o newyddiadurou Genoa yn dyweyd fod llywodraeth Naples yn payaioi cyfansoddiad yn asyliaenedig ar gyfundyfn etholiadol a tfhynianfa wladwi- fa th 1 Y Senedd i barhau am dair blynedd. i eistedd bob bi wyddyn, ond mn 15 diwrnod yn unig, ygweinidogion i fad yn rha^Cyinfbl, ar hawl i ddadgorifori y Ty i fed yn eiddoy Brenin gydaehydsyniad ei weiMidogion. y mae llythyr o Washington yn dyweyd fod llywodraeth yr U nol Daleithmu yn dein- iyddio moddion egniol i roddi y-fasnach Affricafnaidd mewn caethion i lawr. Y maü y llynges Affricanaidd wedi ei hadffatrfio. Y mae pedatr o agerlestri a phedaii o longaur rhyfel eraiil yn cario i gyd. 116 o gytiegrau yn bwriadu gwylisd y cost i'r dyben o ddal Hongau eaethion, RC y mae lluaws olongau. rhyfel i wylied Cuba hefy<e» mwyn cymeryd meddiant o'r llongau hyny a aiiant ddiaueo afael Hongau gwyligdwritl101 arfordir Affrie