Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
YSGREPAN GWILYM AIORLAIS.),
YSGREPAN GWILYM AIORLAIS.), Nos Wener diweddaf cynaliodd Chamber of Commerce Llanelli gyfarfod neillduol er gwrandaw darlleniad papyr gan Mr. Sidney Jones, M.A., B.Sc., Llundain, ar Addysg Fasnachol." Yr oedd y papyr yn wir alluog, ac yn deilwng o'n cyd-drefwr ieuanc, Mr. Jones. Llanwodd Mr. Dan Williams, Box, y gadair. Yr wvf yn metliu deall pa beth sydd yn cynyrchu y fath atgasrwydd yn mynwes Mr. Dan Williams, Box, tuag at yr iaith Gym- raeg, gan ei fod nos Wener diweddaf wedi dweyd y carai yn fawr pe bai wedi marw. Y mae Mr. Williams yn boffiawn o'r Ffrainc- aeg a Germanaeg, a dywedai y carai weled ein plant yn cael eu gorfodi i'w dysgu. Efallai fod y French a'r German wedi bod yn fwy defnyddiol i Mr. Williams fel gor- uchwyiiwr gweithiau glo Llanelli a'r cylch. Y mae Mr. Jones, H.M.I., wedi gwneud ei oreu i gael gan Ysgolion Byrddol Llan- elli i gymeryd i fyny y Gymraeg fel pwnc efrydiaeth yn yr ysgolion; ond hyd yn hyn nid oes dim wedi cael ei wneutbur gan y Bwrdd Ysgol i'r cyfeiriad hwn. Credaf nad oes hawl gan hyd y nod y Bwrdd Ysgol i edrycli yn mlaen yn dawel gan ganiatau i'r trethdalwyr i golli canoedd o bunau yn y flwyddyn o herwydd anallu a diofalwch yr athrawon. Mae etholiadau y Cynghor Trefol wedi i myned heibio, yr ymgeiswyr wedi cyflwyno eu diolchgarwch i'r trethdalwyr; y mwyafrif, am eu bod wedi cael eu dychwelyd fel aelod- au, a'r lleiafrif, am eu bod wedi cael eu gwrthod. Y rhai dderbyniant y budd mwyaf yw y rbai gwrthodedig, o herwydd costia lafur a lludded i'r rhai sydd wedi eu dych- welyd am y dair flynedd nesaf. Hyderaf, er hyny, y bydd iddynt brofi eu hunain yn deilvvng o'r ymddiriedaeth a osod wyd yn- ddynt, fel y medrwn ddweyd wrth bob un o I honynt ar ben eu tymor, Da, was, da a ffyddlawn." Rhyfeddais yn fawr fod Mr. Bradley, un o is-feistriaid yr Ysgol Ganolraddol, yn cael yr eofndra i ddweyd yn gyhoeddus yn yr Athenaeum nos Wener diweddaf fod yn 11awn bryd i Gymru ddysgu rhyw iaith llai bar- baraidd na Chymraeg rhyfeddais yn fwy fod Mr. John Ho wells, meistr Ysgol y Doc Newydd, yn gwaeddi, Hear, hear," at y I dywediad haerllug hwn; ond y rhyfeddod mwyaf oedd fod y ddau yn ddigon presaidd i ddweyd hyny yn ngwydd Mr. J. A. Williams, yr hwn sydd yn aelod o'r Bwrdd Ysgol. Credaf ei fod yn 11awn bryd i ni fel Cymry i edrych allan, neu ni feiddiwn cyn pen nemawr o amser gyfaddef ein bod yn deall Cymraeg yn ngwydd dynion galluog fel Mri. Bradley a Howell. Mae ochain mawr a gwaeddi yn ngwersyll Annibynia y dyddiau hyn, a barnu oddiwrth lythyr cwynfanus y Parch. T. Johns, Capel Als. Dylasai Mr. Johns fod wedi taro y nodau hyn flynyddau yn ol pan ymddangos- odd y llythyr hwnw yn y Tyst a'r Dydd ac nid yn awr. Nid yw ei lythyr diweddaf yn tueddu at gyfanu y rhwyg a wnaed,os nid ganddo ef ei hunan, gan rywun sydd yn agos iawn at ei benelin, Nid wyf yn credu mewn rhedeg yr etholiadau hyn ar dir enwadol; ond nid wyf yn credu 'chwaeth mai bod yn Annibynwryw prif gymwysder dyn i swydd gyhodddus, fel y mae wedi bod yn Llanelli a Sir Gaerfyrddin, o ran hyny, yn ystod y blynyddau diweddaf. Dylasem gael maes agored, a gosod y dynion cymwysaf i lenwi swyddi, pa beth bynag fydd eu golygiadau crefyddol. Achwynai Mr. Johns fod gan y Bedydd- wyr mwy o aelodau ar y Bwrdd Ysgol nag y maent yn haeddu, a'u bod hwy fel Annibyn- wyr wedi cadw at eu rhif. Gadewch i iii- weled pa mor bell y dal hyn ei dir. Yn yr etholiad diweddaf yr oedd y Bedyddwyr wedi penderfynu enwi dau ymgeisydd pan y caw- sant ar ddeall fod yr Annibynwyr yn golygu rhedeg tri, sef Mri. John H. Howells, John Hopkins, a Robert Stuart. Felly darfu i'r Bedyddwyr benderfynu rhedeg tri ymgeisydd yn erbyn tri ymgeisydd yr Annibynwyr, set Mri. Henry Wilkins, William David, a David: Harry. Yr unig wahaniaeth rhwng yr An- nibynwyr a'r Bedyddwyr yw fod y Bedydd- wyr wedi cario eu tri i fewn, tra y darfu i'r Annibynwyr golli un o'u hymgeiswyr hwy. Mae'n wir fod Bedyddiwr arall ar y Bwrdd yn mherson Mr. John Thomas, Berwick, ond cofler mai nid o dan nawdd y Bedydd- wyr y rhedodd Mr. Thomas, ond fel Inde- pendent Candidate, felly nid yw yr enwad yn gyfrifol ond am un peth, sef ei fod wedi dilyn yr esiampl a osodwyd i lawr iddynt gan yr Amribyn vvyr. Dywed Mr. Johns fod y Bedyddwyr yn cymeryd mantais o'u nifer ar y Bwrdd i osod Bedyddwyr yn brif athrawon yn holl Ysgol- ion v Bwrdd. Un peth yw wneuthur haer- iad, peth arall hollol yw v profi hyny, a char- wn yn fawr pe bai Mr. Johns yn cymeryd at y gorchwyl tra dyddorol, gan roddi manylion o'r holl etholiadau sydd wedi eymeryd He oddiar y mae'r Bwrdd hwn mewn awdurdod, a cnredaf na fydd, ar ol cwblhau y gwaith hwn, wedi cyflawni rhyw orcuwyl caled iawn. Ond drwy ei fod wedi gwneuthur yr haeriad. teg fydd iddo brofi y cyfryw hefyd. Yn y rhifyn nesaf bydd genyf air i ddweyd ar yr etholiadan lleol, a hefyd ar gysylltiad union- gyrchol Mr. Johns a'r cyfryw, yr hyn a ddengys yn dra eglur pa le mae'r esgid yn gwasgu mewn gwirionedd. O'r boll dref sy'n yinveisio am yr anrhyd- edd o ddarparu cartref i Swyddfeydd Prif- ysgol Cymru, Caerdydd yw'r unig un sydd wedi bod yn ddigon ieithgarol i wneud y cais yn Gymraeg. Mae y rhesymau o blaid y dref hono wedi cael eu cyhoeddi yn llyfryn hardd a thestlus,yn cynwys toraeth o wybod- aeth fo.ddiol a dyddorol am boblogaeth, iaith, addysg, a masnach siroedd a phrif drefi Cymru. Yr hyn a'n tery a syndod wrth ddar- llen hwn yw gweled y rhan bwysig a chwar- eua Caerdydd yn mywyd cenedlaethol y Dy- -Nvysogaeth ac nis gellir llai na sylweddoli mai mantais annhraethol i genedlaetholdeb Cymru fydd enill o'i phlaid ddylanwad, a chyfoeth, ac ysbryd anturiaethus y dref fawr hono. Er mai i aelodau Llys y Brifysgol y bwriadwyd y llyfr gwerthfawr hwn, mae awdllrdodau Caerdydd yn ddoeth wedi trefnu i ddanfon copi yn rhad i'r neb a ddymuna ei gael. Danfonir cais am dano at Mr. J. L. Wheat.ley, Ysgrifenydd y Dref, Caerdydd, a cheir ef gyda'r troad ac amheuwn yn fawr os na fydd y sawl a'i darlleno yn teimlo ei fod wedi cael goleu newydd a gobeithiol ar ddy-j lbdol Cymru, Cymro, a Chymraeg.
PENBEE. I
PENBEE. I Dydd Sul diweddaf, cynaliwyd cyfarfodydd gan Ysgol Sul Hermon, capel y Wesleyaid yn y lie uchod, o dan lywyddiaeth Mr. John E. Thomas, Cychveli. Cafwyd cynulliadau da ar hyd y dydd, a chyflawnodd y plant eu gwaith yn ardderchog. Cymerwyd rhan mewn adrodd a chanu gau y rhai canlynol:—Margaret Lewis, C-itlieriiie Davies, Mansel Hall, Lydia Jones, Miriam Davies, Elizabeth Lewis, J. H. Morgans, E. J. Lewis, L. Evans, M. Ev-ins, J. John, R. Jones, Thomas Evans, T. Thomas, G. Evans, D. Morgan, Sarah John, M. Roberts, M. Thomas, Elizabeth Hall, R. Jones, J. John, ac ereill. Yn ystod cyfarfod y prydnawn, rhanwyd pedair ar ddego dystysgrifau cerddorol i'r plant. Addysg- wyd hwynt gan Mri. Gwilym Evans, David Morgan, a Thomas Thomas. Yn nghyfarfod yr hwyr, cafwyd anerchiadau gan amryw o'r brodvr. Dvmtinitd pawb vw cael cyfarfod cyffelyb eto yn flian. GOHEBYDD. I
Y DWYLAW CROESION. I
Y DWYLAW CROESION. I Oynaliwyd cymanfa ganu ragorol gan yr Annibynwyr yn y lie uchod yr wythnos ddiweddaf, o dan arweiniad medrus Alaw Meudwy. Ymunodd par ieuanc mewn glan briodas yma yr wythnos ddiweddaf. Dymunaf iddynt daith gysurns a llwyddianus. Da iawn oedd genyf glywed fod y ddau yn ddirwestwyr, ac o herwydd hyny, ni cbafodd un dafn o'r diodydd meddwol ei yfed yno. Llawer o ddadleu sydd wedi ac yn bod yn nghylch y Beibl hwnw a roddwyd yn anrheg i un par priodasol, drwy ei fod wedi cael ei benodi i un arall, ac o herwydd hyny, galwyd hi yn briodas y Beibl," Y mae yn dda genyf glywed fod y gymdeithas ddirwestol sydd wedi ei sefydlu yma yn myned yn mlaen yn llwyddianus. Dylai fod cymdeithas ddirwestol yn nglyn a phob capel er meithrin y do ieuanc yn llwybrau sobrwydd. Y mae nifer o breswylwyr y lie wedi ymrestru yn mhlith y llwyr-ymwrthodwvr. Deliwch ati, fechgyn, yw dymuniad yr EBYK. I
-PONTYENTS. -1
PONTYENTS. -1 SY.R,-Cofus genyf i ysgrif o'r pentref uchod i ym- ddangos mewn rhifyn o'ch papyr poblogaidd rhyw ddwy flynedd yn ol (mwy neu lai). Cynwys y cyfryw ysgrif oedd dangos mor anuedwydd ac anghysnrus oedd pobl y lie a'r gymydogaeth hon, o herwydd yr anghyfleusdra i gael meddyg yn amserol mewn dam- weiniau sydyri. Hefyd, yr oedd anog i'r bobl i ystyried y rheidrwydd oedd aruynt i ymdrechu a gwneud eu goreu i gael meddyg i artrefi yn fwy agos. M.te yn wir i ycbydig o'r bobl o'r gweithfeydd cylchyiiol gael eu hethol y pryd hwnw i fod yn bwyllgor er ymdrin y mater, a thrio cael undeb rhwng y gwahanol weithiau i gymeryd at yr un meddyg, yn lie fel y maent yn bresenol. Mae yn wir i rai o'r cyfryw bwyllgor wneud eu goreu er cael cydweithrediad i gyrhaedd yr amcan oedd mewn golwg, ond mor wir a hyny, gwnaeth ereill eu goreu i rwystro y mudiad daionus hwn fyued rhag ei flaen Dolurus meddwl fod pobl felly i'w cael ipewn unrny w le. oud y mae yn eithaf gwir y myn rhai dytiu'n groes, beth bynag, a phamorangenrheidiol fydd y peth a gynygir i sylw y gymdeithas. Gallem feddwl mai gwerth dyn yw ei ddefnyddioldeb. Y mae dyn yn greadur cymdeithasol, ac yn aelod o'r gym- deithas ddyuol, ac fel y cyfryw, dylai wneud ei ran o blaid dedwyddwch cyffredinol y gymdeithas, a'r lie hefyd ond nis gall yr anwybodus ateb y cyfryw ddyben mae'n wir. Erbyn heddyw, y mae yn amlwg fod Pontyeats a Phonthenry yn cyflym gynyddu inewu adeiladau a phoblogaeth hefyd. y mae yma ddyuiou o gryn enwogrwydd, ac yn meddu ar safleoedd uebel, ac yn ddiddadl, os ewyllysiant, gallant wneud daioni mewn cysylltiad a chael meddyg i artrefi yn y lie. Y mae yn wir fod yma feddygon o nodwedd dda mewn cysylltiad a'r gweithfeydd, pa rai a ymwelant a'r lie unwaith ueu ddwy yr wythnos. Er hyn i gyd, deuwn, rai o honom, bob dydd yn fwy teimladwyac yn fwy profiadol o'r ffaith fod angen am feddyg yma yn rbagor ua dwy waith yr wythnos. Profodd teulu hvny yma yn ddiweddar iawn, sef y rheidrwydd o feddygyn fwy cyfleus, er atal rbediad gwaed, yr hyn fu yn achos i rai o'r cyfryw redeg filldiroedd er eyrchu am feddyg, a hyny ganol nos. Nid oes oud y profiadol all ddirnad yr anghysur a'r poen a ddyoddefk o ddiffyg meddyg wrth law mewn profedigaeth fel hyn. Yr wyf, fel tin o benau teuluoedd y lie, yn teimlo ei bod yn ddyled- swydd arnom oil i bieidio pob achos a gynygir er dedwyddoli a llesoli y gymydogaeth lie yr ydym yn byw, a gwneud ein goreu i'w chael yn debyg i gymyd- ogaethan ereill. Mae yn ddiddadl genym mai ein diffyg ni, fel pobl y lie, i ymddwyu fel ag y dylem, ac i wneud ein goreu dros sefydliadau da, ydyw yr achos o lawer o'r annrhefn a'r aughysur ydym yn orfod ddyoddef ar lawer pryd. Felly, mae yn bwysig i ni ystyried a chydymffurfio a'r amodau gofynol er cys- ylltu y gweitbiau a'u gilvdd a'u parotoi i dderbyn yr un meddyg i'w gwasanaethu. Pe caem hyn i weith- rediad, a rhoddi cyhoeddusrwydd yn y papyrau o'r hyn ellir wneud yn wythnosol, neu yn fisol, er cynal y cyfryw, yn ddiddadl, cawsem amryw o gynygion oddiwrth feddygon da a phrofiadol. Hyderaf na chaiff y mater hwn orphwys ar byn o sylwadau, ond y daw pobl y lie yn gryno i roddi help, ac yn bleidwyr gwresog i achos mor angenrheidiol a hwn.
I-PUMP -HEOL. !
I PUMP HEOL. Y mae yn ddywenydd genym gael ar ddeall fod y cor perthynol i eglwys Hureb wedi dechreu parotoi ar gyfer Cymanfa Gerddorol Undeb Bedyddwyr Llangen- deirne a'r Cylchoedd eleui eto. Y mae y gymanfa hon wedi bod yn hynod lwyddianus yn y gorphenol, o dan arweiniad Mri. R. C. Jenkins, Llanelli, a Dan Davies, Mertbyr, a chredwn ei bod wedi bod yn foddion i wella caniadaeth y cysegr yn yr eglwysi. Ni fu gwell canu cynulleidfaol yn Horeb erioed nag sydd yno yn bre- senol. Y mae'r ieuenctyd a rhai mewn oed fel pe wedi tynu eu telynau oddiar yr belyg, ac yn ymdrechu mwy a mwy o blaid caniadaetb y cysegr. Hyderaf y bydd i'r holl gorau perthyuol i'r gymanfit feistroli y ton au a'r anthem, ac y ceir cymanfa mor lewyrchus eleni, ac yn fwy felly, os yn bosibl, nag yn y blynyddau sydd wedi myned heibio. Cynelir yr wyl yn Moriah, Meinciau, dydd Llun (Gwyl Mabon), Mehefin 7fed, o dan arweiniad y cerddor enwog, Mr. Thomas Daniel, G.T.S.C,, Llanelli.
ILLITH Y LODGER.
I LLITH Y LODGER. I CROSSHANDS A'R CYLCHOEDD. I MK. GOI,Blin genyf eich hysbysu yr wythnos hon am Gwen, fy hen gariad. Wythnos i heddyw cefais y llythyr canlynol" Abertawe, Mawrth 30ain, 1897.-Anwyi lvir. Loctcrer,Nlae yn wir flin genyf eich hysbysu am farwolaeth Gwen, eich hen gariad. Gladdwyd. hi yn y dref hon dydd Iau diweddaf. Hyderaf na wnewch ddigio am na fuaswn yn danfon atoch yn nghynt. Hyn yn fyr ac annhrefnus, oddiwrth eich hanwyl gyfaill, J." Credaf mai gwell yw peidio galaru yn ormodol, gan fod digon o ferched i gael ar hyd a lied y wlad yma eto, felly treuliais un noswaith yr wythnos ddiwedd- af ar hyd banciau Cefnithyn, fel yr arferent alw y lie, yr hwii sydd gerllaw Crosshands, gan hyderu y buaswn yn gweled rhywun wrth fy modd. Er mawr siomedigaeth, Mr. Gol., ni welais neb ond gwxagedd yr heol yn rhedeg o dy i dy, a'r merched yn llygadrythu ar fy ol fel pe buasai arnaf gyrnau. Pan ar haner fy ffordd drwy y pentref cwrddais a dyn, rhan o'r hwn oedd wedi tyfn yn y goedwig, ac arebodd fi i ddyfod i'r capel cyfagos nos Sul, gan fod yno gwréld neillduol. Addewais inau fyned; ond rhvfedd fyth, pan droes fy ngolwg yn ol gwelais fenyw fach yn dvfod dros yr heol, o glawdd i glawdd, fel pe byddai wedi- Gwelais lawer o ryfeddodau ereill hefyd ar fy nhaith hyd fy lodgins. Er mwyn bod vn itnol ar cais roddwyd i mi gan y brawd. gwnaethum fy ymddangosiad yn y cyfarfod, yr hwn a aeth dro.-odd yn rhagorol iawn, ond fod cymaint o swn y tuallan, a phan oedd pawb yn gwneud eu ffordd allan, a minau gyda hwynt, nid oedd dim i'w glywed ar yr heol ond tyngu o rliegu, a hyny gan bob oed—o r rhai oedd ncwydd adael y cawell byd y rhai oedd yn gwybod rliywbeth gwell; felly, gwelais mai y peth goreu oedd i mi gyfeirio fy nghamrau tua'm llefcy, rhag i'm meddwl gael ei ddyrysu yn eu swn. Wei, Mr. Gol., os na wna yr ieuenctyd yma, yn nghyd a'r gwragedd, adael eu harferion llygredig, gwnaf eu cyhoeddi yn y Mercury. Gwnaf adael y lie yn llonydd yr wythnos hon, gan obeithio y gwnant ddiwygio. Gwnewch anfon rhagor o'r Mercury i Crosshands, gan fod galwad am dano. Can i Wragedd Cwmgwili" yr wythnos nesaf. <
PONTYBEREM. I
PONTYBEREM. I Prydnawn Sadwrn diweddaf, cynaliwyd cyfarfod neillduol gan Fedyddwyr y lie, yn Ysgoldy'r Bwrdd, i'r dyben o gorffoli yr ychydig Fedyddwyr sydd yn Mhontyberem yn eglwys. Pregethwyd ar yr achlysur gan y Parchedigion T. Idwal Jones, Bethel, Llanelli, a B. Humphreys, Adulam, Felinfoel, a gweinyddwyd y cymundeb gan y Parch. 0. John, Horeb, Pump Heol. Pregethwyd gan y Parch. Idwal Jones ar nerth, godidogrwydd, prydferthwch, a pherarogl Sion yn effeithiol a derbyniol iawn, a chan y Parch. B. Humphreys yu ddidderbynwyneb ac yn ddiargyhoedd ar y geiriau, "Yr hyn a dderbyniais a draddodais i chwi, fod i Grist farw, a'i gladdu, acadgyfodi, yn olyr Ysgrythyrau." Wedi hyny, aeth y Parch. B. Humphreys at y gorchwyl o gorffoli yr eglwys fechaa i lesu Grist. Deunaw yw nifer yr aolodau yn bresenol, ond er mai bychan yw mewn nifer, ac efallai mewn doniau, os ydym wedi ein cysylltu a Phen mawr yr eglwys, ac yn gallghen o'r wir winwydden, ac wedi ein goruch-adeiladu ar sail yr apostolion, a'r Graig dra- gywyddol, bydd y "fechan cyn hir yn fil, a'r wael yn gywyddol, '? Ar ol gorphen y corffoli, gweinyddwyd y Swper Sanctaidd gan y Parch. O. John. Ar ol y cymundeb, canwyd a therfvnwvd trwy weddi. Credwn fod y cyfarfod wrth fodd y nefoedd. I. J.
ARADR -HYNOD.-I
ARADR HYNOD. I Mi welais aradr hynod Wrth deithio i Lanon, Os earech chwi ei gweled Mae ger Poutforlais Ion Mae'r gof a'i gweithiodd allan, Yn gelfyddydwr braf, Gwna'r aradr hon aredig Gael ffrwythau ddiwedd haf. Mae rhywbeth tra nodedig Yn ngwueuthuriadau hon, Ni welais rno'i chyffelyb O'r blaen, yn mhhvyf Llanon Mae 'chwlltwr hi yn rhyfedd, A'i swch, rhyfeddach yw, Mae'n aradr dra rhyfeddol A'i phaeutio'n las ei lliw. Y cwestiwn a ofynaf, Pwy oedd dyfeisydd hon ? Gan fod ei swch 'n aredig, Heb of i'w chvffwrdd bron Gwna arbed llawer trafferth I'w ch&rio bob prydnawn I efail got Pontmorlais, Mae'n aradr gywraiu iawa. Mi glywais i, beth bynag, Mai Daniel Lewis, Ion, Sy'n byw yn Penllwynraca, Mai ddyfais ef oedd hon A'i Batent ef yw'r Plough-board, A'r swch, a'r cwlltwr hir, Nid oes dim o'i chyffelyb Trwy gonglau eitha'r sir. Amaethwyr mwyn llafurus. Os carech arbed traul I gario'ch swch a'ch cwlltwr l'r efail bob yn ail Trowch fewn at of Pontforlais, Heu gelfyctdvdwr gwych, Cewch ganddo aradr gywrain Nad oes o'i bath am rych. Pan fyddoch yn cystadlu A'r Champions pena'r sir, Gwna Patent Daniel Lewis Eu curo oil yn glir Amaethwyr Sir Gaerfyrddin, Rhowch gynyg teg i hwn, Rhydd i chwi lwyr foddlonrwydd, Rydd raen ar gywsau'ch grwn: I Llanelli. CEILIOG T RHEDYN.
♦————— ODLAU SERCH.I
♦ ————— ODLAU SERCH. I Mewn bwthyn clyd ar ael y bryn, Nid gwiw i'm enwi'r fan, Mae genetb ddel (mi ddwedaf byn), A!i heuw'n Lizzie Ann. Mae'r eneth hon yn eneth bardd, Un ddengar ydyw hi Serchowgrwydd yn eu gwyneb chwardd Fel lloer ar wyneb lli. Un hynod dlws yw'r eneth gu, Ni fu un fwy erioed Mor heinyf hefyd ydyw hi Ag ewig ar ei throed. Mae gwel'd yr eneth hon, i mi, Yn ysgaftihttu fy mron Mor swynol yw ei gwyneb hi, 'Rwy'u hoifi'r eneth hon. Un ddiwyd, dawel, ar bob pryd, I Mal alarch ar y Ilyll, Heb un grwgnachrwydd yn ei bryd, Yw'r ferch ar ael y bryn. Amlygiad o rinweddau pur A geir yn Lizzie Ann Bob amser mae ei geiriau'n wir, Mewn gwir y mae ei rhan. Un addfwyn a dirodres yw, Hi barcha Duw a dyn Athrylith geir fel perlau byw Yn nghwmni'r eneth gun. Mae cwmni'r eneth hon yn wledd Iachusol i fy mrou 'Rwy'n dotio ar ei serchog wedd, Anghofia'i byth mo hon. Pan fo rhyw groesau yn fy nghwrdd, A dod fel ton 'rol ton, Ei chwmui hi a'u hymlid ffwrdd, 'Rwy'n caru'r eneth hon. Mor hyfryd cofio'r amser gynt, Pau oe(ldwu gyda'r nos Yn hapus deithio ar fy hynt Yn nghwmni'r eneth dlos. Fe dardda ffrydiau serch yn Ilyn Yn nghalon 'r eneth hon Fe'u gwelir megys ewin gwyn Yn myw ei llygaid lion. A minau, mwyach, drachtio gaf O'r ffrydiau gloywon hyn, A rhoddi nghalon mwy a wnaf I'r ferch ar ael y bryn. I Tumble. BLAENFFYNON. I
I-BLODEUYNI
I BLODEUYN I Ar fedd Mary Ann, allwyl briod Mr. Walter Lloyd, Adtilam Row, Felinfoel. Ar eangdraeth bywyd dynol, Gwelais gragen fechau dlos, Tonau amser yn ffyrnigol Olchent drosti ddydd a nos Syllais. gwelais yn myn'd drosti Y ddi weddaf don i gyd, Hithau'r gragen daflwyd ganddi Draw ar draeth ysbrydol fyd. Pan oedd chwaon oerion Chwefror Yn tramwyo dol a bryu, Gwelais gludo Mair ar elor Tua gwely oer y glyn Yno huna huu y cyfiawn, Ar obenydil tawel bedd, Hyd nes toro gwawr gysurlawn Adgyfodiad ar y bedd. Tua ffynon Jacob crefydd, Tra yn mhlith yr anial gwyw, Yr ymdeitbiodd beuuydd, beunydd, Yno cwrddodd a Mab Duw; Tori syched blin ei henaid Wnaeth y Ceidwad mwyn, pryd hyn, Gyda'r dyfroedd pur, bendigaid, Brynodd iddi ar y bryn. Priod viwyn ar ol adawodd, Gyü¡. mab ac anwyl ferch, Hithau i y tri a gefnodd, Drylliodd angeu galwyn serch Rbaid oedd ufyddhau i'r alwad Ddaeth o'r nef i Felinfo'l; Felly, gwened Duw yn wastad Ar y tri sydd ar ei hoi. Dafen, BEN DAVIES,
Advertising
1897. DIAMOND JUBILEE YEAR SHOW AT London House, Llanelly. RANDELL & SONS Beg respectfully to announce their return from the London Markets with a well assorted Stock of FRENCH & ENGLISH NOVELTIES FOR THE SPRING SEASON, INCLUDING Mantles, Jackets, Capes, Blouses, Skirts, Corsets, etc. W LADIES SHIRTS in Lawn, Fancy Cambric and Silk. French and English Millinery. FLOWERS, FEATHERS, ORNAMENTS, OSPREYS, JET SPRAYS, etc., etc. Ribbons for Millinery in all Newest Shades. SAILORS IN GREAT VARIETY. DRESS DEPARTMENT. All Wool Covert Cycling Cloths in Dark and Light Greys and Fawns. A Good Assortment of Fancy Black Materials, Plain and Figured Lustres, etc. Dressmaking & Millinery Departments UNDER THE MANAGEMENT OF THOROUGHLY EXPERIENCED HAND S. Show Thursday Next AND THROUGHOUT THE SEASON. THE FAVOUR OF AN EARLY VISIT IS SOLICITED. NOTE.—Throughout the year 1897 (Diamond Jubilee Year) we are determined to mark all Goods at such prices that must prove beneficial to all who purchase. COMPARE PRICES. ? '? RANDELL & SONS, London House, 1 & 3, Thomas Street, LLANELLY. NOTICE TO FARMERS & CATTLE FEEDERS. MAIZE At Ss. per sack of 240 lbs. W. KNOYLE, COWELL STREET. LATE STEPNEY STREET. MYNYDD MAWR COAL DEIIOT. ANTHRACITE. LARGE (Big Vein) 12s 6d per ton LARGE NUTS 13s 6d „ SECOND QUALITY NUTS 10s 6d „ HAULAGE EXTRA. Attention is requested to our ANTHRACITE NUTS, from Great Mountain Colliery, produced by .the breakage of selected Large Coal by machinery. They are of uniform size, from two to three incheso and are screened perfectly free of dust. Orders to JOHN WADDELL & SONS, Mynydd Mawr Offices, Llanelly. Explosions! Explosions!! i ? "1 SAFETY JL 1 TO BE VALVE mm For preventing jl | ||i HAD ONLi Explosions in Domestic and other Bath |jj|ljyllll AT Boilers. ? t  Boilers. it 1 T. PUGH JONES" Builders' Merchant & Ironmongef 48, STATION ROAD, AND LLANGATHEN YARD LLANELLY. Builders and Contractors promptly supplied with every requisite. FOR EVERY DESCRIPTION OF PRINTING, GO TO THE "Mercury" Officesi UPPER PARK STREET, LLANELLY M CARMARTHEN United Breweries* LIMITED. « ALES AND STOUT OF THE FINEST QUALITY. Read what the Trade Papers say of tbelt Exhibits at the Brewers' Exhibition" 189s: 4. BREWING TRADE REVIEW," Dec. lsi The Carmarthen United Breweries, Limited.- Ale$ of splendid quality and rich, full-flavoured Stant. The COUNTRY BREWERS' GAZETtE, Nov. 19th The Carmarthen United Breweries, Limited, The Carmarthen United Breweries, Limits"' e,e represented by Pale aud Best Ales of splendid qIslitf and also by "SSS" stout, which was p rich a"? flavoured. THE BREWERS' JOURNAL," vo,. Passing to the products of other districts, ?? b?? nothing but praise for the Pale and Mild Ales "'vvej by the CARMARTHEN UNITED BBEWEEIES, Ltd.* '"I'll\tl1 the SSS stout from the last-named was partic° rich and full flavoured. The above Ales and Stout supplied at the to Prices:— IN CASKS. 05 18 Gallon6 9 Gallons 1, p I P A (Bitter Ale). 27s. 13s. 6d. ó' A K (Light Dinner Ale) 20s. los. 6" j XX XX (MildAle) 24s. 12s. ••• 6" SSS (Invalid Stout) 24s 1-s. Highly Recommended i ■ I" T« Pints. lIa¡[t'a g(' IPA 3s. 6d. ?.? A K (Dinner Ale) 2s. 6d. ?.? S S S (Invalid Stout) 2s. 6d. CiF- Bottles charged Is. per dozen. Full price when returned. -ORDERS PROMPT! Y ATTENDED T ———-   Printed and Published by the LLANEM? 1\1 O¡f¡cei; PRINTING COMPANY, LIMITED, at theIr 0,Jc Upper ParK Street, Llanelly, in the County 0 marthen, April 15th, 1897.